Congo 50 jaar! Auteur: Hugo Vanderstraeten
Feest in Congo Op 30 juni 2010 vieren de Congolezen de vijftigste verjaardag van hun land. Op 30 juni 1960 werd de huidige Democratische Republiek
Congo
onafhankelijk van
België. Op 26 april 2010 vertrok een team van 67 Belgische, Congolese en internationale wetenschappers voor een expeditie op en langsheen de Congstroom. Hun doel is om de natuur in en aan de stroom
te
verzameling
onderzoeken van
alle
en
een
plant-
en
diersoorten aan te leggen. De VRT en enkele kranten zullen hierover Het wordt een groot verjaardagsfeest. Van overal ter wereld komen belangrijke mensen naar de hoofdstad Kinshasa om het gouden jubileum mee te vieren.
uitvoerig verslag uitbrengen. De Belgische Post geeft dit jaar de postzegel "50 jaar Congo" uit.
Feest in België 52 jaar lang was Congo een kolonie van België. Daarom zijn er ook in ons land onder de naam 'Congo 2010' tal van feestelijkheden en herdenkingen. In het Koninklijk Museum voor MiddenAfrika in Tervuren lopen tot in de herfst een reeks tentoonstellingen over Congo.
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.1
Congo 50 jaar!
Portugese ontdekkingsreizigers de Congostroom,
Koning naar Congo
het begin van een verschrikkelijke tijd. De Congolese president Joseph Kabila
Honderdduizenden vrouwen en mannen
heeft koning Albert II uitgenodigd voor
werden gevangengenomen en in schepen
de herdenking van de 50ste verjaardag.
weggevoerd om als slaven in Amerika te
Koning Albert II en koningin Paola zullen
worden verkocht. Het duurde nog tot
eind juni drie nachten in Kinshasa
halfweg de 19de eeuw vooraleer de
blijven. Het koningspaar zal op 28 juni
slavenhandel werd afgeschaft.
vertrekken en op 1 juli terugkeren. De koning zal worden vergezeld door de
In 1885 kwamen in Berlijn staatshoofden
premier, de minister van buitenlandse
uit landen van Europa, Amerika en
zaken en nog enkele ministers.
Rusland samen om over het lot van Afrika te beslissen. Zonder de mening van de Afrikanen te vragen, verdeelden ze Afrika onder elkaar. Engeland kreeg een groot stuk, Frankrijk en Portugal ook. Afrika was niet meer van de Afrikanen.
Een beetje geschiedenis Eigenlijk weten we niet zoveel over de vroege geschiedenis van Congo. Tot voor enkele eeuwen waren Congo en Afrika Koning Leopold II wilde ook absoluut een
voor ons onbekend terrein.
land in een ander werelddeel, een Vóór de komst van de blanken leefden er in
Congo
grote
volksstammen
kolonie.
Hij
gaf
de
Amerikaanse
als
ontdekkingsreiziger Stanley de opdracht
koninkrijken naast elkaar. Aan het einde
om in Midden-Afrika op ontdekkingsreis
van de vijftiende eeuw ontdekten
te gaan. Stanley volgde de Congostroom
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.2
Congo 50 jaar!
en ontdekte zo een nieuw land: Congo.
naam Democratische Republiek Congo of
In 1885 werd Leopold II staatshoofd van
DRC terug. In 2001 volgde Joseph Kabila
Kongo
zijn vermoorde vader op.
Vrijstaat.
Na
klachten
over
slavernij en misdragingen van medewerkers stond de koning Kongo af aan de Belgische
staat.
Congo
bleef
een
Belgische kolonie tot 1960.
De rol van Leopold II Tijdens de vergadering van Berlijn in 1885 kreeg Leopold II Kongo, want hij had Na de onafhankelijkheid maakten de
de expeditie van Stanley betaald. In het
nieuwe Congolese leiders veel ruzie. In
begin had hij goede bedoelingen met het
1965 liet Mobutu, de nieuwe sterke man,
land. De koning zou de slavenhandel
zich tot president en redder van het land
verbieden, onderzoek doen in het
uitroepen. Hij kreeg de steun van
onbekende
Amerika, België en Frankrijk. Zij hoopten
bevolking beschaven.
op de kostbare delfstoffen in de Congolese bodem. In 1972 veranderde Mobutu de naam van het land: Congo werd Zaïre.
gebied
en
de
zwarte
Van die mooie woorden is helaas niet veel terechtgekomen. Leopold II wilde vooral veel geld verdienen met Kongo. De koning haalde grote hoeveelheden ivoor
In het begin van de jaren negentig kwam
en rubber uit zijn kolonie. Hij werd
er verzet tegen Mobutu. In mei 1997 nam
hierdoor heel rijk en gebruikte het geld
Laurent-Désiré
jaar
onder meer om Brussel en Oostende te
dictatuur de macht over. Congo werd een
verfraaien. Het besturen van zo'n groot
democratie en kreeg zijn oorspronkelijke
land werd steeds moeilijker voor Leopold
Kabila
na
32
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.3
Congo 50 jaar!
II.
Bovendien
werden
zijn
helpers
land. Veel Belgen moesten halsoverkop
beschuldigd van misdaden tegenover de
vluchten. In 1960 ondertekende koning
inlandse bevolking. In de periode van 23
Boudewijn I de onafhankelijkheid.
jaar waarin Leopold II de baas van Kongo was, zouden er 5 miljoen mensen zijn gedood. In 1908 schonk Leopold II 'Kongo Vrijstaat' als kolonie aan België.
"Belgisch Kongo"
Wat is een kolonie? Een kolonie is een gebied, in een ander werelddeel, dat bezet en ingepalmd wordt
door
een
ander
land,
het
moederland. Kongo was de kolonie, België het moederland. De kolonie wordt De Belgische regering stuurde missionarissen
door het moederland bestuurd. Al de
naar Belgisch Kongo om de inwoners te
rijkdommen van de kolonie worden door
beschaven. Er werden scholen, ziekenhuizen
het moederland als zijn eigendom
en kerken gebouwd. Veel Belgen trokken
beschouwd.
naar de kolonie om het land te helpen
bezaten in de vorige eeuw één of
besturen of om er te werken voor grote
meerdere kolonies. Zo was Suriname een
bedrijven. Er werden katoen-, koffie- en
kolonie van Nederland en Algerije een
cacaoplantages aangelegd. In mijnen
kolonie van Frankrijk.
Veel
Europese
landen
werd er koper, diamant en goud gedolven.
Congo nu
Na verloop van jaren kwamen de
Congo is een rijk land. In de bodem zitten
Congolezen in opstand tegen de Belgen.
veel kostbare delfstoffen zoals koper,
Dit leidde in 1959 tot rellen in het hele
platina, zilver, goud, diamant, coltan,
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.4
Congo 50 jaar!
olie en gas. Coltan wordt gebruikt in
van VN-blauwhelmen slaagt er niet in de
gsm's, spelcomputers, pc's, laptops en
situatie onder controle te krijgen, met
andere elektronische apparaten.
als gevolg dat de gewone bevolking moet vluchten. Omdat het Congolese leger ook deelneemt
aan
de
gruwelijkheden,
vinden sommige mensen dat koning Albert II niet naar het verjaardagsfeest moet.
In het grootste gedeelte van het land worden tropische producten verbouwd: koffie, cacao, palmolie, thee en katoen. Er is heel veel vruchtbare grond in Congo, waardoor het land zelf in zijn voedsel kan voorzien.
Congo en de Congostroom
Toch is dit rijke land heel arm. Eén van de
belangrijkste
oorzaken
van
de
armoede is de oorlog in Oost-Congo. Verschillende rebellengroepen, gesteund door de buurlanden, voeren er strijd om de gebieden waar de kostbare metalen opgegraven worden. Onlangs hebben Congo en Rwanda vrede met elkaar gesloten.
Maar
allerlei
gewapende
groepen maken de streek nog steeds
Niet alleen de evenaar loopt dwars door
onveilig door verkrachtingen en plunderingen.
Congo, ook de Congostroom. Na de Nijl
Onder de rebellen bevindt zich een groot
is de Congostroom met zijn 4.700 km de
aantal kindsoldaten. Een vredesmacht
langste rivier van Afrika en de vijfde
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.5
Congo 50 jaar!
langste ter wereld. Op sommige plaatsen
dat een aantal jaren geleden is gebeurd
is de stroom meer dan 30 km breed. Bijna
lot: de onvoorspelbare loop van de
de
gebeurtenissen
helft
van
de
oevers
van
de
Congostroom is bebost. In het tropisch
missionaris: rooms–katholieke geestelijke
regenwoud gonst het van het leven. De
die niet-christelijke volken tot de
fauna en de flora zijn er ongelooflijk rijk.
christelijke leer wil bekeren
Zo komt één derde van de 11.000
onafhankelijk: vrij, zelfstandig, van
plantensoorten die men er aantreft,
niemand afhangen
nergens anders voor. In het woud leven
plantage: uitgestrekte kweekplaats van
berggorilla's, chimpansees, bonobo's,
tropische gewassen
antilopes, leeuwen, neushoorns, okapi's,
platina:
olifanten, panters en zebra's.
kostbaarder dan goud
een
zilverwit
edelmetaal,
rebel: opstandeling, muiter
Verklarende woordenlijst De schuingedrukte woorden uit de tekst worden hieronder verklaard. beschaven: ontwikkelen, opleiden, het gedrag verfijnen,
algemene cultuur
bijbrengen delfstof: bruikbare stof opgedolven uit de aarde democratie: bestuursvorm van een land waarbij de meerderheid beslist dictatuur: bestuursvorm van een land waarbij één man het voor het zeggen heeft expeditie: onderzoekingstocht ivoor: tandbeen van de slagtanden van olifanten jubileum: feest ter herinnering aan iets
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.6
rubber: sap van een tropische plant dat verhardt tot een rekbare stof staatshoofd: koning of president staatsvorm: koninkrijk of republiek verfraaien: mooier maken VN: Verenigde Naties, een internationale organisatie voor de vrede in de wereld volksstam: personen die afstammen van een
gemeenschappelijke
stamvader,
volk dat een gemeenschappelijke taal spreekt
Congo 50 jaar!
En nu jij! 1. Congo: identiteitskaart Vul met behulp van je atlas en de actuakrant de identiteitskaart van Congo in.
Naam: .......................................................... of ........... Oppervlakte: ........................... km² of ......... keer zo groot als België Hoofdstad: ..................................... Aantal inwoners: ....................................... Staatsvorm: ......................................... Staatshoofd: ............................................................... Werelddeel: ..................................................
Buurlanden: ........................................................................................................ Ligging: in het hart van Afrika Talen: Frans (officiële taal), Kiswahili, Lingala, Kicongo, Tshiluba Klimaat: ....................................................................................... Oud-kolonie van .................................. Afstand Brussel - Kinshasa: .................................... Noteer hier nog 2 weetjes over Congo: - _________________________________________________________________ - _________________________________________________________________
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.7
Congo 50 jaar!
2. Delfstof of niet? In Oost-Congo wordt oorlog gevoerd om de kostbare delfstoffen die er in de grond zitten. Haal uit de stoffen hieronder de acht delfstoffen en noteer ook waarvoor ze worden gebruikt.
Kies uit: ivoor, koffie, aardgas, palmolie, petroleum, koper, rubber, thee, coltan, platina, zilver, cacao, goud, suikerriet, katoen, diamant. Voorbeeld: steenkool -- brandstof, verwarming ................................... -- ......................................................... ................................... -- ......................................................... ................................... -- ......................................................... ................................... -- ......................................................... ................................... -- ......................................................... ................................... -- ......................................................... ................................... -- ......................................................... ................................... -- ......................................................... 3. Koningen en Congo Wie was onze koning toen? Kies uit: Albert II, Boudewijn I, Prins Karel, Leopold III, Albert I, Leopold II, Leopold I. "Kongo Vrijstaat" wordt "Belgisch Kongo": ...................................................... Congo onafhankelijk: ............................................................ Congo 2010: 50 jaar onafhankelijk: .............................................
(Illustratieverantwoording: het copyright op de illustraties berust bij de volgende personen, firma's en instellingen: Ina Hallemans (tekeningen), Fotolia (p. 1), Reporters en Wikipedia (p. 2), Reporters en Picasa/ joelkalumba (p. 3), Wikipedia (p.4), Flickr/Julien Harneis en Reporters (p. 5)).
© Plantyn, Mechelen - Actuakrantje - p.8
