Concessie Amsterdam 2012

PROGRAMMA VAN EISEN

Concessie Amsterdam 2012

Definitieve versie d.d. 19 november 2009

Programma van Eisen Concessie Amsterdam 2012 19 november 2009

1 VAN 66

INHOUD 1

INLEIDING................................................................................................ 5 1.1 OV IN DE HOOFDROL .............................................................................. 5 1.1.1 Ambities van de Stadsregio.................................................... 5 1.1.2 Ambities van de gemeente Amsterdam ................................... 6 1.1.3 Doelstelling concessieverlening .............................................. 6 1.2 POSITIE VAN DE STADSREGIO ................................................................... 6 1.3 LEESWIJZER PVE .................................................................................. 7 1.4 STATUS DOCUMENT................................................................................ 8

2

ONDERWERP VAN CONCESSIEVERLENING .........................................................9 2.1 CONCESSIEGEBIED AMSTERDAM ................................................................. 9 2.1.1 Geografische afbakening ....................................................... 9 2.1.2 Gedoogplicht overig OV ....................................................... 10 2.2 INGANGSDATUM EN DUUR VAN DE CONCESSIE............................................... 10 2.3 GLOBALE AFBAKENING ACTIVITEITEN BEHOREND TOT DE CONCESSIE AMSTERDAM ..... 10 2.3.1 Centrale Verkeersleiding (CVL)............................................. 11 2.3.2 Sociale Veiligheid ............................................................... 11 2.3.3 Strategische activa ............................................................. 11 2.3.4 Beheer en onderhoud infrastructuur...................................... 12 2.3.5 Specifieke taken ................................................................. 12

3

VERVOERKUNDIGE EISEN ........................................................................... 14 3.1 INLEIDING ........................................................................................ 14 3.2 SYSTEEMKENMERKEN ............................................................................ 14 3.2.1 Opbouw lijnennet ............................................................... 14 3.2.2 OV-knooppunten en hun invloedsgebieden ............................ 14 3.2.3 Bedieningsperioden ............................................................ 15 3.2.4 Aansluiting ........................................................................ 15 3.2.5 Afstemming ....................................................................... 16 3.2.6 Basis- en Zomerdienst ........................................................ 16 3.2.7 Feestdagen ........................................................................ 16 3.2.8 Stedelijk gebied ................................................................. 16 3.3 METRO ............................................................................................ 16 3.3.1 Lijnvoering ........................................................................ 16 3.3.2 Bedieningstijden................................................................. 17 3.3.3 Intervallen......................................................................... 18 3.3.4 Aansluitingen ..................................................................... 18 3.3.5 Afstemming ....................................................................... 19 3.3.6 Exploitatie en veiligheid....................................................... 19 3.4 TRAM EN BUS OVERDAG ......................................................................... 19 3.4.1 Lijnvoering ........................................................................ 19 3.4.2 Bedieningstijden................................................................. 22 3.4.3 Intervallen......................................................................... 24 3.4.4 Aansluitingen ..................................................................... 26 3.4.5 Afstemming ....................................................................... 26 3.5 NACHTVERVOER .................................................................................. 27 3.5.1 Lijnvoering ........................................................................ 27 3.5.2 Bedieningstijden................................................................. 27 3.5.3 Intervallen......................................................................... 27 3.5.4 Aansluitingen ..................................................................... 27 3.5.5 Afstemmingen.................................................................... 28


2 VAN 66

3.6 AANVULLENDE BEPALINGEN..................................................................... 28 3.7 ONTWIKKELMOGELIJKHEDEN GEDURENDE DE CONCESSIE .................................. 28 3.7.1 Dienstregelingwijzigingen .................................................... 28 3.7.2 Dienstregelingprocedure...................................................... 29 4

GEBRUIK INFRASTRUCTUUR ........................................................................ 30 4.1 BESCHIKBARE INFRASTRUCTUUR............................................................... 30 4.2 HERINRICHTING VAN INFRASTRUCTUUR....................................................... 30 4.3 MEDEGEBRUIK RAILINFRASTRUCTUUR EN VRIJE BUSBANEN ................................ 30 4.4 HALTES ........................................................................................... 31 4.5 BESCHIKBAARHEID, BETROUWBAARHEID EN FUNCTIONALITEIT INFRASTRUCTUUR ...... 31

5

UITVOERINGSKWALITEIT ........................................................................... 33 5.1 ALGEMEEN ........................................................................................ 33 5.2 VERVOERPLICHT EN –GARANTIE ............................................................... 33 5.2.1 Eisen ................................................................................ 33 5.2.2 Capaciteitsbepaling............................................................. 33 5.2.3 Tijdelijk capaciteitstekort..................................................... 34 5.2.4 Structureel capaciteitstekort ................................................ 34 5.2.5 Vervangend vervoer............................................................ 34 5.3 RITUITVAL ........................................................................................ 34 5.3.1 Eisen ................................................................................ 34 5.3.2 Controle naleving ............................................................... 34 5.4 PUNCTUALITEIT .................................................................................. 35 5.4.1 Eisen ................................................................................ 35 5.4.2 Controle naleving ............................................................... 35 5.4.3 Betrouwbare rijtijden .......................................................... 35 5.5 GARANTIES ....................................................................................... 36 5.5.1 Aansluitgarantie ................................................................. 36 5.5.2 Vergoedingsregeling ........................................................... 36 5.6 CALAMITEITENBESTRIJDINGSPLAN EN VEILIGHEIDSBEHEERSYSTEEM ..................... 36 5.7 UITVOERINGSKWALITEIT BIJ EVENEMENTEN .................................................. 36

6

SOCIALE VEILIGHEID ................................................................................ 37 6.1 ALGEMEEN ........................................................................................ 37 6.2 INTEGRALE AANPAK .............................................................................. 37 6.2.1 Service, toezicht en handhaving ........................................... 37 6.2.2 Kaartcontrole ..................................................................... 38 6.2.3 Inrichting en onderhoud infrastructuur .................................. 38 6.3 MEERJARENPLAN EN ACTIEPLAN SOCIALE VEILIGHEID ...................................... 38 6.3.1 Meerjarenplan Sociale Veiligheid........................................... 38 6.3.2 Actieplan Sociale Veiligheid.................................................. 39 6.3.3 Monitoring en rapportage .................................................... 40 6.4 OVERIGE EISEN .................................................................................. 40

7

MATERIEEL ............................................................................................. 41 7.1 ALGEMEEN ........................................................................................ 41 7.2 DUURZAAMHEID ................................................................................. 41 7.2.1 Algemeen .......................................................................... 41 7.2.2 Metro’s en Trams................................................................ 41 7.2.3 Bussen en auto’s ................................................................ 42 7.2.4 Proef Waterstofbussen ........................................................ 42 7.2.5 Uitzonderingen................................................................... 42 7.3 TOEGANKELIJKHEID ............................................................................. 42 7.3.1 Algemeen .......................................................................... 42 7.3.2 Metro’s en trams ................................................................ 42 7.3.3 Bussen .............................................................................. 43 7.3.4 Kinderwagens, (vouw)fietsen, e.d......................................... 43


3 VAN 66

7.4 7.5 7.6 7.7

COMFORT EN NETHEID .......................................................................... 43 COMMUNICATIEAPPARATUUR ................................................................... 43 OV-CHIPKAARTAPPARATUUR ................................................................... 44 RECLAME .......................................................................................... 44

8

PERSONEEL ............................................................................................. 45

9

INFORMATIE AAN DE REIZIGER .................................................................... 46 9.1 ALGEMEEN ........................................................................................ 46 9.2 INFORMATIEDRUKWERK ......................................................................... 46 9.3 INFORMATIE OP INTERNET ...................................................................... 48 9.4 INFORMATIE IN EN OP DE VOERTUIGEN ....................................................... 48 9.4.1 Informatie in de voertuigen ................................................. 48 9.4.2 Informatie op het voertuig ................................................... 50 9.5 INFORMATIE OP DE HALTES ..................................................................... 50 9.5.1 Statische informatie............................................................ 51 9.5.2 Actuele Reisinformatie......................................................... 52 9.6 INFORMATIELOKETTEN .......................................................................... 52 9.7 WIJZIGING VAN DE DIENSTREGELING ......................................................... 52 9.8 LANDELIJK/REGIONAAL REISINFORMATIESYSTEEM........................................... 53

10 CONSUMENTENBESCHERMING ...................................................................... 54 10.1 KLACHTENAFHANDELING ........................................................................ 54 10.2 KLACHTENOVERZICHT ........................................................................... 54 10.3 LANDELIJKE/REGIONALE GESCHILLENCOMMISSIE ............................................ 54 11 POSITIE CONSUMENTENORGANISATIES.......................................................... 55 11.1 REIZIGERS ADVIES RAAD (RAR) ............................................................. 55 11.2 CONSUMENTENPANEL / WERKGROEP RAR ................................................... 55 11.3 CONSULTATIE INDIVIDUELE REIZIGERS EN ANDERE BELANGHEBBENDEN ................. 55 12 MARKETING ............................................................................................ 57 13 TARIEVEN EN VERKRIJGBAARHEID VERVOERBEWIJZEN ...................................... 58 13.1 ALGEMEEN ........................................................................................ 58 13.2 TARIEVEN ......................................................................................... 58 13.3 VERKRIJGBAARHEID (DISTRIBUTIE)........................................................... 58 13.4 MOBIELE KAARTVERKOOPPUNTEN .............................................................. 58 14 INFORMATIE EN MONITORING ..................................................................... 59 14.1 ALGEMEEN ........................................................................................ 59 14.2 INFORMATIEVERSTREKKING DOOR DE CONCESSIEHOUDER AAN DE STADSREGIO ....... 59 14.2.1 Management rapportages .................................................... 59 14.2.2 Realtime monitoring ........................................................... 59 14.2.3 Gegevens OV-chipkaart ....................................................... 59 14.2.4 Vervoerkundig onderzoek .................................................... 59 14.2.5 Controle gegevens .............................................................. 59 14.3 INFORMATIE UIT EIGEN WAARNEMINGEN...................................................... 60 14.3.1 Algemeen .......................................................................... 60 14.3.2 Kwaliteitsthermometer ........................................................ 60 14.3.3 Mystery guests................................................................... 60 15 IMPLEMENTATIE ....................................................................................... 61 16 ONVOORZIENE ONTWIKKELINGEN ................................................................ 62 BIJLAGEN .................................................................................................... 63 BIJLAGE 1 UITLOPERS VAN DE CONCESSIE ........................................................ 63 BIJLAGE 2 DE OV-KNOOPPUNTEN EN HUN INVLOEDSGEBIEDEN ................................ 64 BIJLAGE 3 HET STEDELIJK GEBIED BINNEN HET CONCESSIEGEBIED AMSTERDAM ............ 65 BIJLAGE 4 SAMENSTELLING REIZIGERS ADVIES RAAD .......................................... 66


4 VAN 66

1

INLEIDING

1.1

OV in de hoofdrol

Jaarlijks maken circa 260 miljoen reizigers gebruik van het openbaar vervoer in de stad Amsterdam en omliggende gemeenten. Het openbaar vervoer in de stad vervult daarmee een belangrijke rol in de bereikbaarheid van de regio Amsterdam en in de mobiliteit van mensen. Openbaar vervoer is dan ook één van de noodzakelijke voorwaarden voor een evenwichtige sociale en economische ontwikkeling van de stad en omliggende gemeenten. Daarbij maakt een goed functionerend openbaar vervoersysteem de stad Amsterdam tot een aantrekkelijke plek met een gezonder leefklimaat (luchtkwaliteit) voor inwoners, werknemers en recreanten. Sommige van deze voordelen zijn in geld uit te drukken, andere zijn onbetaalbaar. Amsterdam zou Amsterdam niet zijn zonder haar bus, tram en metro.

1.1.1

Ambities van de Stadsregio

De komende jaren zal het gebruik van het openbaar vervoer in Amsterdam verder toenemen, zo is de verwachting en ambitie van zowel de Stadsregio als de gemeente Amsterdam. In de OV-visie 2010-2030 streeft de Stadsregio naar een gezamenlijk spitsaandeel van fiets en openbaar vervoer van 70% in stedelijke gebieden1 tegen 56% in 20042. Een sterke positie van het openbaar vervoer als onderdeel van een duurzaam, robuust en flexibel verkeer- en vervoersysteem in de Metropoolregio Amsterdam is van levensbelang omdat het: • Mensen flexibiliteit en keuze biedt om activiteiten te ontplooien; • De aantrekkingskracht van de Metropoolregio als vestigingsplaats voor bewoners, bedrijven en voorzieningen vergroot; • Vervoerstromen bundelt en structureert en zo ruimtelijke ontwikkelingen stuurt; • Een serieus alternatief biedt voor de auto op drukke tijden en zwaarbelaste verbindingen; • Zorgt voor een schoon en efficiënt alternatief voor de auto in intensieve verblijfsgebieden; en • Een basisbehoefte vervult voor mensen die geen auto kunnen, willen of mogen rijden. Om deze ambitie te realiseren zal het openbaar vervoer in de Stadsregio op korte termijn over de gehele linie verder verbeterd moeten worden3. Zo wordt er binnen de Stadsregio fors geïnvesteerd in infrastructuur. De Noord/Zuidlijn is daarvan een goed voorbeeld, maar ook op andere plaatsen wordt hard gewerkt aan de verbetering van het openbaar vervoer. Doel is een betrouwbaar, samenhangend, snel en herkenbaar openbaar vervoersysteem te realiseren dat een visitekaartje voor de Metropoolregio Amsterdam vormt en de vergelijking kan doorstaan met het openbaar vervoer in andere Europese metropolen.

1

Stadsregio Amsterdam (2008), OV-Visie 2010-2030 Stadsregio Amsterdam: Regionaal OV als impuls voor de Metropool Amsterdam, p. 2.

2

Gemeente Amsterdam, Dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer (2008), Amsterdamse OV-Visie 2008-2020: Een enkeltje Topstad, p. 13.

3

Gemeente Amsterdam, Dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer (2008), Amsterdamse OV-Visie 2008-2020: Een enkeltje Topstad, p. 5. Programma van Eisen Concessie Amsterdam 2012 19 november 2009

5 VAN 66

1.1.2

Ambities van de gemeente Amsterdam

De gemeente Amsterdam wil de komende jaren de kwaliteit van het openbaar vervoer verbeteren en meer ov-verbindingen creëren om de groei van de mobiliteit te kunnen opvangen en de luchtkwaliteit te verbeteren. De voor de Concessie Amsterdam 2012 relevante speerpunten van de OV-visie van de gemeente Amsterdam zijn: 1. Opwaardering van het metronet tot een hoogwaardig, dedicated metrosysteem 2. Verbetering van de efficiency van de tram 3. Vergroting van het aantal P+R’s met goede aansluiting op OV van en naar Amsterdam 4. Verbetering toegankelijkheid van het OV 5. Verbetering van de veiligheid binnen het OV-systeem 6. Implementatie milieueisen binnen het OV 7. Initiëren van marketingacties binnen het OV die voortkomen uit beleidsmatige wensen

1.1.3

Doelstelling concessieverlening

De Concessie Amsterdam 2012 zal de voorwaarden moeten scheppen om een kwaliteitsverbetering te realiseren. De uitdaging zal zijn om reizigers een beter product te bieden. Tegelijkertijd ziet de Stadsregio zich de komende jaren voor een aantal extra opgaven gesteld, waaronder de voorbereiding van de exploitatie van de Noord/Zuidlijn, maar bestaat niet de verwachting dat de budgetten die de Stadsregio van het Rijk ontvangt (navenant) zullen stijgen. De opgave waar het openbaar vervoer de komende jaren voor staat is om meer te doen voor hetzelfde geld. De doelstelling die de Stadsregio met de concessieverlening nastreeft luidt daarom: Verdere verbetering van het openbaar vervoer tegen een goede prijs teneinde de ambities van de Stadsregio op het gebied van openbaar vervoer te realiseren.

1.2

Positie van de Stadsregio

De Wet personenvervoer 2000 (Wp2000) wijst het Dagelijks Bestuur van de Stadsregio Amsterdam (‘de Stadsregio’) aan als Concessieverlener voor het openbaar vervoer in de Amsterdamse regio. Deze regio is op dit moment ingedeeld in vier concessiegebieden waarvan het Concessiegebied Amsterdam er één is. De wet bepaalt ook dat concessies voor openbaar vervoer in principe openbaar dienen te worden aanbesteed. Echter, naar aanleiding van nieuwe Europese regelgeving4 en een toezegging van de staatssecretaris aan de Tweede Kamer5, zal de wet en het bijbehorende besluit worden aangepast. De voorgenomen wetswijziging ontheft de Stadsregio van de plicht tot aanbesteding wanneer openbaar vervoer door een zogenaamde ‘interne exploitant’ tegen marktconforme voorwaarden wordt uitgevoerd. Anticiperend op deze wetswijziging heeft de Stadsregio op 12 augustus 2009 besloten om de Concessie Amsterdam 2012 in principe door middel van een procedure van onderhandse gunning (‘inbesteding’) te willen verlenen. Dit betekent dat GVB voor de Stadsregio de eerste gesprekspartner is om het openbaar vervoer in Amsterdam vanaf 1 januari 2012 uit te voeren. Voorwaarden daarbij zijn wel dat (i) de Wet personenvervoer 2000 inbesteden

4

Verordening 1370/2007/EG.

5

Brief van de Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal d.d. 7 september 2007 (VenW/DGP-2007/6587). Programma van Eisen Concessie Amsterdam 2012 19 november 2009

6 VAN 66

mogelijk maakt6, (ii) met inbesteding de doelstelling van de Concessie Amsterdam 2012 wordt gerealiseerd, en (iii) GVB voldoet aan de eisen die aan een ‘interne exploitant’ gesteld worden7. Wanneer aan één of meerdere voorwaarden niet wordt voldaan, zal de Stadsregio alsnog tot openbare aanbesteding van de Concessie (moeten) overgaan.

1.3

Leeswijzer PvE

Ter voorbereiding op de verlening van de Concessie Amsterdam 2012 stelt de Stadsregio een Programma van Eisen (PvE) op. Voor u ligt het PvE voor de Concessie Amsterdam 2012. In het PvE staan de eisen die aan het openbaar vervoer en de Concessiehouder worden gesteld alsmede de afspraken die de Stadsregio met andere partijen wil maken ten aanzien van bijvoorbeeld de beschikbaarheid van infrastructuur en materieel. Daarnaast moet de Concessiehouder zich aan alle wettelijke bepalingen en regelingen houden die relevant zijn bij de uitvoering van de Concessie Amsterdam 2012. Deze wettelijke bepalingen en regelingen zijn niet in dit PvE opgenomen. Het PvE is als volgt opgebouwd: • Hoofdstuk 2 bakent het gebied en de periode af waarvoor de Concessie wordt verleend. Dit hoofdstuk beschrijft tevens op hoofdlijnen de verdeling van taken en verantwoordelijkheden tussen de Concessiehouder en andere partijen. • Hoofdstuk 3 bevat eisen en wensen ten aanzien van het openbaar vervoeraanbod in het Concessiegebied Amsterdam. • Hoofdstuk 4 bevat bepalingen ten aanzien van de infrastructuur en de haltes waarvan de Concessiehouder gebruik kan maken. • Hoofdstuk 5 bevat eisen ten aanzien van de uitvoeringskwaliteit. Onderwerpen die in dat verband aan bod komen zijn onder andere vervoergarantie, rituitval, punctualiteit en aansluitgarantie. • Hoofdstuk 6 gaat in op de verantwoordelijkheden van de Concessiehouder op het gebied van sociale veiligheid. • Hoofdstuk 7 bevat eisen waaraan het materieel dat voor de Concessie Amsterdam 2012 wordt ingezet, moet voldoen. Onderwerpen die in dat verband aan bod komen zijn onder andere duurzaamheid, toegankelijkheid, comfort en netheid. • Hoofdstuk 8 bevat eisen waaraan het personeel dat voor de Concessie Amsterdam 2012 wordt ingezet, moet voldoen. • Hoofdstuk 9 beschrijft op welke momenten en via welke media de Concessiehouder reizigers van reisinformatie moet voorzien. • Hoofdstuk 10 beschrijft de wijze waarop reizigers eventueel verhaal bij de Concessiehouder kunnen halen. • Hoofdstuk 11 bevat eisen ten aanzien van de consultatie van consumentenorganisaties en reizigers door de Concessiehouder. • Hoofdstuk 12 behandelt de manier waarop de Concessiehouder geacht wordt zich in te zetten om het imago van het stads- en streekvervoer te verbeteren en meer mensen te verleiden het openbaar vervoer te gebruiken. • Hoofdstuk 13 bevat bepalingen ten aanzien van tarieven en de verkrijgbaarheid van de OV-Chipkaart.

6

De Wet personenvervoer 2000 (Wp2000) is op dit moment nog niet aangepast. Onduidelijk is wanneer dit wel het geval zal zijn en de wet inbesteding als mogelijke vorm van concessieverlening benoemt. Vooralsnog gaat de Stadsregio er van uit dat de aanpassing tijdig van kracht wordt.

7

Het gaat om eisen genoemd in de Europese Verordening 1370/2007 (“PSOVerordening”). Programma van Eisen Concessie Amsterdam 2012 19 november 2009

7 VAN 66

• • •

Hoofdstuk 14 behandelt informatiebronnen aan de hand waarvan de Stadsregio de ontwikkelingen in het Concessiegebied Amsterdam zal volgen. Hoofdstuk 15 bevat een aantal bepalingen die ervoor moeten zorgen dat de overgang naar de Concessie Amsterdam 2012 voor reizigers zo soepel mogelijk zal verlopen. Hoofdstuk 16 beschrijft de procedure die de Stadsregio zal volgen wanneer zich gedurende de looptijd van de Concessie ontwikkelingen voordoen die gevolgen hebben voor het PvE voor de Concessie Amsterdam 2012.

Het PvE bevat geen bepalingen met betrekking tot de financiële relatie tussen de Stadsregio en de toekomstige Concessiehouder en de instrumenten die de Stadsregio tot haar beschikking heeft om naleving van de eisen in dit PvE af te dwingen. Deze bepalingen zullen te zijner tijd deel uitmaken van het bestek dat de Stadsregio tijdens de volgende fase binnen de concessieverlenings-procedure zal opstellen.

1.4

Status document

Dit PvE is een document waarin de Stadsregio aangeeft welke doelstellingen zij nastreeft met de Concessie Amsterdam 2012. Bij het opstellen van het PvE is aan diverse organisaties gevraagd input te leveren met betrekking tot het openbaar vervoer in het Concessiegebied Amsterdam. Met aangrenzende concessieverleners is overleg gevoerd over de afstemming van het openbaar vervoer in het Concessiegebied Amsterdam met dat in aangrenzende concessiegebieden. Daarnaast is het ontwerp PvE ter advisering voorgelegd aan de Reizigers Advies Raad van de Stadsregio Amsterdam, de Adviescommissies van de OV-concessies Amsterdam, Zaanstreek, Amstelland-Meerlanden en Waterland, de gemeenten Diemen, Ouder-Amstel en Amstelveen en aan de aangrenzende concessieverleners (de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Flevoland en Utrecht). Tevens is het ontwerp PvE conform de procedure van afdeling 3.4 Awb ter inzage gelegd om met toepassing van artikel 3.15, lid 2 Awb eenieder de gelegenheid te bieden een zienswijze in te dienen. De adviezen en zienswijzen op het ontwerp PvE Concessie Amsterdam 2012 zijn opgenomen in een Nota van Zienswijzen die op 29 oktober 2009 door het Dagelijks Bestuur van de Stadsregio Amsterdam is vastgesteld. In de Nota van Zienswijzen heeft de Stadsregio aangegeven of en, zo ja, op welke wijze deze adviezen en zienswijzen in het PvE voor de Concessie Amsterdam 2012 zijn verwerkt. Op basis van het PvE zal de Stadsregio de komende maanden een bestek opstellen. Het bestek is een technische en juridische uitwerking van het PvE. Zo zal de Stadsregio in het bestek voor het eerste jaar van de Concessie Amsterdam 2012 voor alle lijnen de routes, frequenties, bedieningsperioden, aansluitingen en te bedienen haltes (= het te bieden voorzieningenniveau) vastleggen. Het bestek wordt te zijner tijd door het Dagelijks Bestuur van de Stadsregio Amsterdam vastgesteld en zal niet voor advies of zienswijze aan de hiervoor genoemde partijen worden voorgelegd. Na vaststelling van het bestek start de concessieverleningsprocedure.


8 VAN 66

2

ONDERWERP VAN CONCESSIEVERLENING

Dit hoofdstuk specificeert de inhoud van de Concessie Amsterdam 2012. Onderwerpen die daarbij aan bod komen zijn (i) de afbakening van het Concessiegebied alsmede het binnen dit gebied door de Concessiehouder te gedogen vervoer en (ii) de ingangsdatum en duur van de Concessie.

2.1

Concessiegebied Amsterdam

2.1.1

Geografische afbakening

De Concessie Amsterdam 2012 betreft het recht, maar ook de plicht om met uitsluiting van anderen openbaar vervoer per auto, bus, tram en metro te verrichten binnen het Concessiegebied Amsterdam. Het Concessiegebied Amsterdam omvat het grondgebied van de gemeenten Amsterdam en Diemen, alsmede dat deel van het grondgebied van de gemeente Ouder-Amstel dat niet tot de concessie Amstelland-Meerlanden behoort (op dit moment is dat de kern Duivendrecht). De Concessie omvat tevens het recht, maar ook de plicht om grensoverschrijdend openbaar vervoer op de in bijlage 1 genoemde routes in omliggende concessiegebieden te verrichten. Onderstaande kaart toont de grenzen van het Concessiegebied Amsterdam, alsmede de routes in omliggende concessiegebieden, waarop grensoverschrijdend openbaar vervoer wordt verricht.


9 VAN 66

2.1.2

Gedoogplicht overig OV

Openbaar vervoer over water, collectief vraagafhankelijk en ander aanvullend openbaar vervoer en tijdelijk openbaar vervoer maken geen deel uit van de Concessie Amsterdam 2012 en dienen door de Concessiehouder gedoogd te worden. Daarnaast dient de Concessiehouder grensoverschrijdend openbaar vervoer vanuit omliggende concessiegebieden op bepaalde routes binnen het Concessiegebied Amsterdam te gedogen, ongeacht de frequenties en de bedieningstijden van het grensoverschrijdende openbaar vervoer op deze routes.

2.2

Ingangsdatum en duur van de Concessie

De Concessie start op 1 januari 2012 en eindigt op de wijzigingsdatum van de dienstregeling voor het Hoofdrailnet (trein) in december 2017 dan wel op een nader door de Stadsregio te bepalen datum in december 2017 indien de dienstregeling voor het Hoofdrailnet in december 2017 niet zou wijzigen. De concessieduur is daarmee 6 jaar. De Stadsregio kan besluiten de concessieduur met maximaal 4 jaar te verlengen indien naar het oordeel van de Stadsregio: de Concessiehouder de aangewezen partij is om de voorbereidende (i) werkzaamheden uit te voeren die nodig zijn om de Noord/Zuidlijn in exploitatie te kunnen nemen (= het proefbedrijf), (ii) de betrouwbaarheid en veiligheid van de exploitatie van de Noord/Zuidlijn beter gewaarborgd kan worden door de start van de concessie volgend op de Concessie Amsterdam 2012 enige tijd uit te stellen, (iii) de Concessiehouder de Concessie Amsterdam 2012 tot het moment van besluitvorming nauwgezet, adequaat en in overeenstemming met de verwachtingen van de Stadsregio heeft uitgevoerd; en (iv) de Concessiehouder kan aantonen dat hij ook tijdens de verlengingsperiode al zijn werkzaamheden bij de uitvoering van de Concessie tegen de dan geldende marktconforme voorwaarden en tarieven uit kan voeren. Voorwaarde voor een verlenging van de concessieduur met meer dan twee (2) jaar is tevens dat door een wijziging van de vigerende weten regelgeving de thans maximale concessieduur van acht (8) jaar wordt verlengd.

2.3

Globale afbakening activiteiten behorend tot de Concessie Amsterdam

Zoals in paragraaf 2.1 aangegeven behelst de Concessie het verrichten en ontwikkelen van openbaar vervoer per auto, bus, tram en metro in het Concessiegebied Amsterdam. De Concessie Amsterdam 2006-2011 omvat tevens een aantal aanverwante activiteiten ten aanzien van (i) verkeersleiding, (ii) sociale veiligheid, (iii) de aanschaf en het beheer en onderhoud van strategische activa waaronder materieel, (iv) het beheer en onderhoud van de infrastructuur, en (v) enkele specifieke taken. In deze paragraaf wordt aangegeven in hoeverre deze en andere activiteiten onder de Concessie Amsterdam 2012 vallen dan wel op een andere manier georganiseerd zullen worden.


10 VAN 66

2.3.1

Centrale Verkeersleiding (CVL)

De Centrale Verkeersleiding maakt deel uit van de Concessie Amsterdam 2012. Dit betekent dat de Concessiehouder verantwoordelijk is voor: (i) een goede afstemming en veilige uitvoering van bus-, tram- en metroritten; (ii) een goede afstemming met derden die van railinfrastructuur, vrije busbanen en busstations gebruik mogen maken (zie ook paragraaf 4.3); (iii) de instelling van omleidingroutes bij vertragingen, incidenten en calamiteiten en de communicatie van deze routes naar reizigers en andere concessiehouders die binnen het Concessiegebied Amsterdam actief zijn; (iv) de communicatie met de verkeersleiding en/of het rijdend personeel van andere concessiehouders die binnen het Concessiegebied Amsterdam actief zijn; (v) een systematische beoordeling van de beelden van camera’s op haltes/stations en in voertuigen; (vi) de alarmering van hulpdiensten (Politie, Brandweer en GHOR) bij incidenten en calamiteiten; (vii) het in- en uitschakelen van de stroomvoorziening bij calamiteiten (= schakelwacht). De Concessiehouder maakt daarbij gebruik van de hiervoor relevante strategische activa die bij Activa BV zijn ondergebracht (zie subparagraaf 2.3.3).

2.3.2

Sociale Veiligheid

Sociale veiligheid is een belangrijk onderwerp rond het Amsterdamse openbaar vervoer. Bij het bevorderen van de sociale veiligheid speelt de Concessiehouder een belangrijke rol. Zo werkt de Concessiehouder onder meer actief samen met andere partijen, waaronder andere concessiehouders die binnen het Concessiegebied Amsterdam actief zijn en concessiehouders van andere concessiegebieden waarbinnen de Concessiehouder zelf actief is. De specifieke eisen die in dat kader aan de Concessiehouder gesteld worden zijn in hoofdstuk 6 nader uitgewerkt. Omdat sociale onveiligheid een algemeen maatschappelijk probleem is dat zich niet tot het openbaar vervoer beperkt, voert het te ver de verantwoordelijkheid voor de sociale veiligheid in en rond het openbaar vervoer in het Concessiegebied Amsterdam volledig bij de Concessiehouder neer te leggen. De Infrabeheerders hebben een taak en verantwoordelijkheid op het gebied van sociale veiligheid waar het het ontwerp, de inrichting en het beheer van haltes, routes en stations betreft; politie en justitie hebben een taak en verantwoordelijkheid op het gebied van snelle opvolging en snelle vervolging.

2.3.3

Strategische activa

De Concessiehouder maakt bij de uitvoering van de Concessie Amsterdam 2012 gebruik van de bussen, trams en metro’s, de remises, garages, opstelterreinen, personeelshuisjes en werkplaatsen en de ICT-systemen en installaties (= de strategische activa). Op dit moment zijn deze strategische activa bij Activa BV ondergebracht. In de huidige situatie is Activa BV een zelfstandig functionerende entiteit onder de GVB Holding die onder toezicht staat van de gemeente Amsterdam. Activa BV zorgt ervoor dat de Concessiehouder voldoende strategische activa tot zijn beschikking heeft en is dus verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud en de aanschaf van de strategische activa, waarmee deze taken (vooralsnog) geen deel uitmaken van de Concessie Amsterdam 2012. Het PvE bevat wel een aantal kwantitatieve en kwalitatieve eisen waaraan de strategische activa moeten voldoen (o.a. hoofdstukken 7 en 9). Deze eisen, die van invloed zijn op de kwaliteit van het openbaar vervoer in het Concessiegebied Amsterdam, worden relevant op het moment dat de Concessiehouder aanvullende taken en verantwoordelijkheden krijgt op het gebied van aanschaf, beheer en Programma van Eisen Concessie Amsterdam 2012 19 november 2009

11 VAN 66

onderhoud van (een deel van) de strategische activa. De Concessiehouder is in ieder geval verantwoordelijk voor het gebruik van de strategische activa als een ‘goed huisvader’ en verzorgt de afstemming hierover met Activa BV.

2.3.4 De • • •

Beheer en onderhoud infrastructuur

infrastructuur voor het openbaar vervoer in Amsterdam bestaat uit: Railinfrastructuur voor tram en metro (= Hoofdnet OV) Weginfrastructuur voor busvervoer die onderdeel is van het Hoofdnet OV Overige weginfrastructuur voor busvervoer

De gemeente Amsterdam is juridisch eigenaar van de gehele infrastructuur binnen de gemeente Amsterdam en de railinfrastructuur voor tram en metro in de omliggende gemeenten. De dienst IVV van de gemeente Amsterdam beheert het Hoofdnet OV (= Infrabeheerder) en is voor de Concessiehouder het aanspreekpunt binnen de gemeente Amsterdam, zowel voor wat betreft het rail- als het weggedeelte. De gemeente Amsterdam stelt de infrastructuur beschikbaar aan de Concessiehouder en zorgt voor vervanging, vernieuwing en duurzame instandhouding van de infrastructuur. De overige weginfrastructuur waarvan het openbaar vervoer gebruik kan maken is in beheer bij stadsdelen, gemeenten, de provincie Noord-Holland, Rijkswaterstaat en waterschappen (= Infrabeheerders) die deze weginfrastructuur aan de Concessiehouder beschikbaar stellen. Het beheer en onderhoud van de infrastructuur maakt geen deel uit van de Concessie Amsterdam 2012.

2.3.5

Specifieke taken

De Concessiehouder verricht enkele specifieke activiteiten die in het verlengde liggen van het openbaar vervoer maar die niet direct gekoppeld zijn aan de dagelijkse exploitatie van het openbaar vervoer. De Concessiehouder behartigt hierbij de belangen van het openbaar vervoer en heeft een informatie- en adviesplicht richting de Stadsregio. De Concessiehouder verricht deze taken mede namens andere concessiehouders die openbaar vervoer binnen het Concessiegebied Amsterdam verrichten, indien en voor zover zij dit wensen. 2.3.5.1 Deelname Coördinatiestelsel Amsterdam De Concessiehouder neemt permanent zitting in het coördinatiestelsel van de gemeente Amsterdam en verricht binnen het stelsel alle noodzakelijke OVgerelateerde activiteiten. Het coördinatiestelsel stemt werkzaamheden in de openbare ruimte op elkaar af met als doel om de uitvoering van werkzaamheden zo goed als mogelijk vorm te geven. Deelname Centrale Verkeerscommissie Amsterdam en Stadsdeelverkeercommissies De Concessiehouder neemt permanent zitting in de Centrale Verkeerscommissie (CVC) van de gemeente Amsterdam en verricht daarbinnen alle noodzakelijke OVgerelateerde activiteiten. De Concessiehouder neemt daarnaast ook deel aan bijeenkomsten van een stadsdeelverkeerscommissie wanneer er OV-gerelateerde zaken op de agenda te staan. 2.3.5.2

2.3.5.3 Participatie in infrastructurele projecten De Concessiehouder participeert desgevraagd in infrastructurele projecten van de centrale stad, de stadsdelen en de gemeenten Diemen en Ouder-Amstel, zoals dat op dit moment bijvoorbeeld geldt voor de projecten Stationseiland Amsterdam Centraal, Zuidas en Noord/Zuidlijn binnen de gemeente Amsterdam.


12 VAN 66

2.3.5.4

Bijdrage aan diverse taken met betrekking tot (ontwikkelingen op het gebied van) de metro De Concessiehouder stelt desgevraagd zijn kennis, personeel en materieel beschikbaar voor activiteiten in het kader van: • de aanleg en de voorbereiding van de exploitatie van (delen van) de Noord/Zuidlijn; • de afname en ingebruikname van nieuw metromaterieel; • het voldoen aan eisen en wensen op het gebied van veiligheid (met inbegrip van tunnelveiligheid); • de modernisering van het beveiligingssysteem van de metro, al dan niet gericht op een systeem van onbemand rijden. 2.3.5.5 Inventarisatie relevante ontwikkelingen De Concessiehouder zorgt ervoor dat hij op de hoogte is van ontwikkelingen in en rond het Concessiegebied Amsterdam die van invloed zijn op de uitvoering van de Concessie Amsterdam 2012. De Concessiehouder deelt deze informatie met de Stadsregio. 2.3.5.6

Informatieverstrekking ten behoeve van onderzoek en monitoring De Concessiehouder stelt informatie waarover de Concessiehouder beschikt en die in de optiek van de Stadsregio van belang is voor door de Stadsregio geïnitieerde of ondersteunde onderzoeks- en monitoringactiviteiten desgevraagd zonder voorbehoud aan de Stadsregio beschikbaar. 2.3.5.7 Aanvullende werkzaamheden De Concessiehouder levert een bijdrage aan coördinerende werkzaamheden binnen de gemeente Amsterdam en / of brengt advies uit over zaken die de gemeente Amsterdam betreffen wanneer de Stadsregio dit van de Concessiehouder verlangt.


13 VAN 66

3

VERVOERKUNDIGE EISEN

3.1

Inleiding

De Stadsregio wil reizigers zekerheid bieden over het openbaar vervoeraanbod gedurende de looptijd van de Concessie. Dit hoofdstuk beschrijft algemene (minimum)eisen die aan het openbaar vervoeraanbod in het Concessiegebied Amsterdam gesteld worden. Op basis van deze eisen definieert de Stadsregio in het bestek het voorzieningenniveau bij aanvang van de Concessie in termen van te rijden routes, frequenties, bedieningsperioden, aansluitingen en te bedienen haltes. De totale omvang van het voorzieningenniveau zal minimaal vergelijkbaar zijn met de verwachte totale omvang van het voorzieningenniveau in 2011. Het in het bestek opgenomen voorzieningenniveau geldt in ieder geval voor het eerste jaar van de Concessie. Na dat jaar kan de Concessiehouder al dan niet op verzoek van de Stadsregio met voorstellen komen om het voorzieningenniveau aan de gewijzigde omstandigheden aan te passen (zie paragraaf 3.7). Voorwaarde daarbij is dat de Concessiehouder aan de algemene (minimum)eisen uit dit PvE blijft voldoen en een openbaar vervoeraanbod blijft aanbieden dat bij een gelijkblijvende exploitatiebijdrage qua omvang ten minste vergelijkbaar is met het openbaar vervoeraanbod zoals vastgelegd in het bestek.

3.2

Systeemkenmerken

3.2.1

Opbouw lijnennet

Het OV-systeem in het Concessiegebied Amsterdam bestaat uit de volgende soorten lijnen: • Verbindende metrolijnen • Verbindende tram- en buslijnen • Ontsluitende tram- en buslijnen • Aanvullende tram- en buslijnen • Nachtbuslijnen De Stadsregio houdt de mogelijkheid open dat een aantal lijnen op termijn geheel of gedeeltelijk conform de productformule ‘MRA-net’ uitgevoerd moeten gaan worden.

3.2.2

OV-knooppunten en hun invloedsgebieden

Binnen het Concessiegebied Amsterdam fungeren de volgende locaties als OVknooppunt: • Centraal Station • Station Zuid • Amstelstation • Station Duivendrecht • Station Bijlmer ArenA • Station Lelylaan • Station Sloterdijk • Buikslotermeerplein (in eerste instantie Waddenwegviaduct, later Busstation Buikslotermeerplein) Bijlage 2 bevat een kaart waarop bovengenoemde OV-knooppunten en hun invloedsgebieden staan aangegeven.


14 VAN 66

3.2.3

Bedieningsperioden

Voor de daglijnen worden de volgende bedieningsperioden onderscheiden: Werkdagen Vroege ochtend: Begin exploitatie daglijnen – 07.00 uur Ochtendspits: 07.00 – 09.00 uur Overdag: 09.00 – 16.00 uur Avondspits: 16.00 – 19.00 uur Overdag (vervolg): 19.00 – 20.00 uur Avond: 20.00 uur – einde exploitatie daglijnen

Zaterdag

Zondag

Ochtend: Begin exploitatie daglijnen – 11.00 uur

Overdag: 11.00 – 17.30 uur

Avond: 17.30 uur – einde exploitatie daglijnen

Mocht er tijdens de looptijd van de Concessie een structurele wijziging optreden in de openingstijden van onder andere winkels, dan kan de Stadsregio de indeling van de dag in bedieningsperioden daaraan aanpassen.

3.2.4

Aansluiting

Er is sprake van een aansluiting wanneer op een bepaalde halte de ritten van een lijn volgens dienstregeling binnen een bepaald aantal minuten vertrekken na aankomst van de ritten van een andere lijn. Een aansluiting kan alleen geboden worden indien de frequentie van beide lijnen gelijk is of indien de frequentie van één van beide lijnen een veelvoud is van de frequentie van de andere lijn. In die gevallen waarin een aansluiting is voorgeschreven, wacht de aansluitende rit op de halte waar aansluiting wordt geboden in principe enkele minuten op een vertraagde rit. In die gevallen waarin een gegarandeerde aansluiting is voorgeschreven, garandeert de Concessiehouder dat reizigers op de halte waar aansluiting wordt geboden kunnen overstappen. Aan deze aansluitgarantie kan op verschillende manieren invulling worden gegeven: • de aansluitende rit blijft op de halte waar aansluiting wordt geboden wachten tot de reizigers uit een vertraagde rit zijn overgestapt; • vertraagde reizigers kunnen binnen 20 minuten na aankomst op de halte waar aansluiting wordt geboden verder reizen met de eerstvolgende rit of een extra rit van de lijn waarop zij willen overstappen of op een rit van een andere lijn die hun uitstaphalte bedient; • de Concessiehouder biedt vervangend vervoer (bijvoorbeeld in de vorm van een taxi). De Concessiehouder draagt er zorg voor zodanig bereikbaar te zijn voor reizigers dat deze zonder beperkingen een beroep kunnen doen op de garantieregeling. In alle gevallen waarin een aansluiting is voorgeschreven, is in ieder geval de laatste aansluiting die op een dag geboden wordt een gegarandeerde aansluiting. In die gevallen waarin een reiziger de laatste rit van de dag van een lijn mist als gevolg van het missen van een overstap tussen twee ritten van lijnen van de Concessiehouder die volgens dienstregeling gehaald kan worden, biedt de Concessiehouder vervangend vervoer (bijvoorbeeld in de vorm van een taxi).


15 VAN 66

3.2.5

Afstemming

Er is sprake van afstemming tussen twee lijnen wanneer deze lijnen een gemeenschappelijk traject hebben en op dat traject volgens dienstregeling het interval tussen de ritten van beide lijnen gezamenlijk (ongeveer) de helft bedraagt van het interval tussen de ritten van iedere lijn afzonderlijk. Afstemming is alleen mogelijk wanneer de betreffende lijnen dezelfde frequentie hebben.

3.2.6

Basis- en Zomerdienst

Per dienstregelingjaar mag de Concessiehouder maximaal 2 dienstregelingperioden onderscheiden, te weten (i) een basisdienst en (ii) een zomerdienst tijdens de zomervakantie van het voortgezet onderwijs in het Concessiegebied Amsterdam. Zowel de basisdienst als de zomerdienst voldoen volledig aan dit PvE en gaan uit van dezelfde lijnvoering en dezelfde bedieningsperioden. Uitzondering zijn scholierenlijnen en versterkingslijnen; de Concessiehouder hoeft deze lijnen gedurende de zomerdienst niet te exploiteren. Verder hoeft de Concessiehouder gedurende de basisdienst de scholierenlijnen niet te exploiteren tijdens vakanties van het voortgezet onderwijs in het Concessiegebied Amsterdam.

3.2.7

Feestdagen

Op algemeen erkende feestdagen wordt de zondagdienstregeling gereden. Op feestdagen waarop de winkels gesloten zijn, kan de Stadsregio de Concessiehouder toestaan een uitgedunde zondagdienstregeling aan te bieden, mits met deze dienstregeling aan de eisen in het PvE wordt voldaan. Op Koninginnedag biedt de Concessiehouder waar nodig een aangepast netwerk, dat de voorafgaande instemming van de Stadsregio behoeft. In de nacht voorafgaand aan een algemeen erkende feestdag wordt de dienstregeling voor de nacht van zaterdag op zondag gereden. In de nacht volgend op een algemeen erkende feestdag wordt dezelfde dienstregeling gereden als wanneer er geen sprake van een feestdag zou zijn geweest, tenzij de dag na deze feestdag ook een algemeen erkende feestdag is. De Stadsregio kan de Concessiehouder toestaan in nachten voorafgaand aan of volgend op een algemeen erkende feestdag een andere dienstregeling te hanteren, wanneer de te verwachten vervoervraag hiertoe aanleiding geeft en zolang met deze dienstregeling aan de overige eisen in het PvE wordt voldaan.

3.2.8

Stedelijk gebied

Binnen het Concessiegebied Amsterdam wordt een onderscheid gemaakt tussen het Stedelijk gebied en niet-stedelijke gebieden. Bijlage 3 bevat een kaart waarop het Stedelijk gebied binnen het Concessiegebied Amsterdam staat aangegeven.

3.3

Metro

3.3.1

Lijnvoering

Het metronet bestaat uit de volgende lijnen: • Metrolijn 50 Isolatorweg – Gein • Metrolijn 51 Centraal Station – Amstelveen Westwijk • Metrolijn 53 Centraal Station – Gaasperplas • Metrolijn 54 Centraal Station – Gein Metro´s moeten op alle metrostations langs de betreffende lijn stoppen. Bovenstaande lijnvoering zal worden gecontinueerd zolang deze past binnen de (verscherpte) randvoorwaarden die vanuit het oogpunt van veiligheid aan de Amsterdamse metro gesteld worden en ook bij een toenemend aantal


16 VAN 66

metroreizigers toereikend is om deze reizigers op een comfortabele en veilige manier te vervoeren. Indien de omstandigheden daartoe dwingen, kan de Concessieverlener tijdens de concessieperiode tot inkorting van lijn 51 besluiten. In dat geval zal lijn 51 in ieder geval tussen Spaklerweg en Amstelveen Westwijk blijven rijden. Rekening houdend met de meningen van de Reizigers Advies Raad, de Adviescommissie Amsterdam en – zolang de Verordening op de Commissies van Advies voor de concessies van Stadsregio nog niet is aangepast aan de enkele jaren geleden doorgevoerde wijzigingen in de concessiegrenzen – de gemeenten Diemen en Ouder-Amstel en de gemeente Amstelveen, zal de Concessieverlener op dat moment een beslissing nemen ten aanzien van het nieuwe eindpunt van lijn 51 en de compenserende maatregelen die in dat geval genomen zullen worden. Voor metrohalte Spaklerweg zelf geldt in ieder geval dat deze halte naar het oordeel van de Stadsregio op dit moment onvoldoende geschikt is om als overstapstation te dienen: mocht deze halte in de toekomst het eindpunt van lijn 51 gaan worden, dan zal de Stadsregio aan de gemeente Amsterdam vragen te investeren in bijv. een overkapping.

3.3.2

Bedieningstijden

3.3.2.1 Eerste ritten Van alle metrolijnen komt de eerste volledige rit uiterlijk om 06:30 uur (werkdagen), 07:00 uur (zaterdag) en 08:00 uur (zondag) bij de OVknooppunten aan deze lijn aan. In het geval dat metrolijn 51 niet langer Centraal Station als eindpunt heeft, vertrekt de eerste volledige rit van metrolijn 51 op een dusdanig tijdstip van Amstelveen Westwijk, dat reizigers die met deze rit reizen na een overstap op een andere metrolijn uiterlijk om 06:30 uur (werkdagen), 07:00 uur (zaterdag) en 08:00 uur (zondag) het Centraal Station kunnen bereiken. Van alle metrolijnen vertrekt de eerste volledige rit uiterlijk om 06:30 uur (werkdagen), 07:00 uur (zaterdag) en 08:00 uur (zondag) van de OVknooppunten aan deze lijn. 3.3.2.2 Laatste ritten Van alle metrolijnen komt de laatste volledige rit niet eerder dan om 00:30 uur (werkdagen, zaterdag en zondag) bij de OV-knooppunten aan deze lijn aan. Van alle metrolijnen vertrekt de laatste volledige rit niet eerder dan om 00:30 uur (werkdagen, zaterdag en zondag) van de OV-knooppunten aan deze lijn. In het geval dat metrolijn 51 niet langer Centraal Station als eindpunt heeft, vertrekt de laatste volledige rit van metrolijn 51 op een dusdanig tijdstip van het nieuwe eindpunt, dat reizigers die niet eerder dan om 00:30 uur (werkdagen, zaterdag en zondag) met een andere metrolijn vanaf het Centraal Station vertrekken op de laatste volledige rit van metrolijn 51 kunnen overstappen.


17 VAN 66

3.3.3

Intervallen

Onderstaande tabel toont de maximale tijd tussen opeenvolgende ritten van een metrolijn. Periode (Vroege) ochtend Ochtendspits Overdag Avondspits

10

Werkdagen zomerdienst 15

10 10 10

10 15 10

N.v.t. 10 N.v.t.

N.v.t. 15 N.v.t.

Avond

10

15

10

15

3.3.4

Werkdagen

Zaterdag + zondag 10

Zaterdag + zondag zomerdienst 15

Aansluitingen

Uitgaande van de lijnvoering beschreven in subparagraaf 3.3.1 biedt de Concessiehouder de volgende aansluitingen tussen metrolijnen: a. Op metrostation Van der Madeweg biedt de Concessiehouder een crossplatform aansluiting tussen metrolijn 50 van Isolatorweg en metrolijn 53 naar Gaasperplas en tussen metrolijn 53 van Centraal Station en metrolijn 50 naar Gein; b. Op metrostation Van der Madeweg biedt de Concessiehouder een crossplatform aansluiting tussen metrolijn 50 van Gein en metrolijn 53 naar Centraal Station en tussen metrolijn 53 van Gaasperplas en metrolijn 50 naar Isolatorweg; c. Op metrostation Zuid biedt de Concessiehouder een aansluiting tussen metrolijn 50 van Isolatorweg en metrolijn 51 naar Amstelveen Westwijk tijdens die perioden van de week waarin de frequentie van deze metrolijnen lager is dan eens per 10 minuten; d. Op metrostation Zuid biedt de Concessiehouder een aansluiting tussen metrolijn 51 van Amstelveen Westwijk en metrolijn 50 naar Isolatorweg tijdens die perioden van de week waarin de frequentie van deze metrolijnen lager is dan eens per 10 minuten; e. Op metrostation Zuid biedt de Concessiehouder een aansluiting tussen metrolijn 51 van Amstelveen Westwijk en metrolijn 50 naar Gein tijdens die perioden van de week waarin de frequentie van deze metrolijnen lager is dan eens per 10 minuten; f. Op metrostation Overamstel biedt de Concessiehouder een aansluiting tussen metrolijn 50 van Gein en metrolijn 51 naar Amstelveen Westwijk tijdens die perioden van de week waarin de frequentie van deze metrolijnen lager is dan eens per 10 minuten. De aansluitingen e en f hoeven niet te worden geboden, indien andere eisen ten aanzien van aansluitingen en afstemmingen dit onmogelijk blijken te maken. In het geval dat metrolijn 51 niet langer Centraal Station als eindpunt heeft biedt de Concessiehouder naast bovenstaande aansluitingen ook de volgende aansluitingen tussen metrolijnen: g. Op metrostation Spaklerweg biedt de Concessiehouder een crossplatform aansluiting tussen metrolijn 51 van Amstelveen Westwijk en metrolijn 53 of 54 naar Centraal Station; h. Op metrostation Spaklerweg biedt de Concessiehouder een crossplatform aansluiting tussen metrolijn 53 of 54 van Centraal Station en metrolijn 51 naar Amstelveen Westwijk. De aansluitingen g en h hoeven niet te worden geboden, indien metrostation Spaklerweg niet het eindpunt van metrolijn 51 is en het reizigersbelang naar het


18 VAN 66

oordeel van de Stadsregio meer gediend is met het niet bieden van deze aansluitingen.

3.3.5

Afstemming

Uitgaande van de lijnvoering beschreven in subparagraaf 3.3.1 stemt de Concessiehouder op de volgende trajecten de vertrektijden van de metro’s op elkaar af: a. Tussen de metrostations Centraal Station en Van der Madeweg stemt de Concessiehouder de vertrektijden van de metrolijnen 53 en 54 op elkaar af tijdens die perioden van de week waarin de frequentie van deze metrolijnen eens per 10 minuten of lager is; b. Tussen de metrostations Van der Madeweg en Gein stemt de Concessiehouder de vertrektijden van de metrolijnen 50 en 54 op elkaar af tijdens die perioden van de week waarin de frequentie van deze metrolijnen eens per 10 minuten of lager is.

3.3.6

Exploitatie en veiligheid

De Concessiehouder past desgevraagd de exploitatie aan, indien deze aanpassingen een bijdrage kunnen leveren aan een optimale dienstuitvoering binnen het kader van de voorwaarden die vanuit het oogpunt van veiligheid aan de Amsterdamse metro gesteld worden (o.a. tunnelveiligheid, spoorwegveiligheid en vervanging van het beveiligingssysteem).

3.4

Tram en bus overdag

3.4.1

Lijnvoering

3.4.1.1 Verbindende lijnen De verbindende tram- en buslijnen bieden frequente, snelle en gestrekte verbindingen tussen de verschillende wijken/kernen en het Centraal Station. Ook de tramlijnen op de Binnenring (= het traject Marnixstraat – Weteringschans – Sarphatistraat) en de Lijn 3-Ring (= het traject Bilderdijkstraat – Van Baerlestraat – Ceintuurbaan) maken deel uit van het verbindende lijnennet. Samen met de metrolijnen bieden de verbindende tram- en buslijnen in principe elke inwoner van het Stedelijk gebied binnen het Concessiegebied Amsterdam binnen 800 meter van zijn woning (hemelsbreed) een halte of station, van waar een frequente, snelle en gestrekte rechtstreekse verbinding met het Centraal Station bestaat. In een beperkt aantal gevallen brengen de verbindende lijnen de reizigers naar de Dam in plaats van naar het Centraal Station. In de volgende delen van het Stedelijk gebied kan van bovenstaande norm worden afgeweken: • In Amsterdam Zuidoost, Amsterdam Buitenveldert, Diemen en Duivendrecht, indien een inwoner van deze delen van het Concessiegebied in dat geval binnen 400 meter van zijn woning (hemelsbreed) op een lijn kan stappen die een rechtstreekse verbinding met een metrostation biedt, van waar een metrolijn een rechtstreekse verbinding met het Centraal Station biedt. • In Amsterdam IJburg, indien een inwoner van IJburg in dat geval binnen 400 meter van zijn woning (hemelsbreed) op een lijn kan stappen die een rechtstreekse verbinding met een halte van de IJtram biedt, van waar de IJtram een rechtstreekse verbinding met het Centraal Station biedt. • In Amsterdam Noord ten zuiden van het Johan van Hasseltkanaal en de Johan van Hasseltweg, indien een inwoner van dit deel van Amsterdam Noord in dat geval binnen 400 meter van zijn woning (hemelsbreed) op een lijn kan stappen


19 VAN 66

die een rechtstreekse verbinding met de aanlegsteiger in Noord van het Buiksloterwegveer biedt. Verder kan in beperkte mate van de algemene norm van 800 meter worden afgeweken, wanneer op die manier wordt voorkomen dat verbindende lijnen omslachtige routes volgen of verbindende lijnen met geringe vervoerwaarde aan het openbaar vervoeraanbod worden toegevoegd. Met verbindende lijnen worden in ieder geval rechtstreekse verbindingen geboden tussen het Centraal Station (of eventueel de Dam) en: a. Spaarndammerbuurt b. Geuzenveld via Bos en Lommer c. Geuzenveld via Mercatorplein d. Slotervaart via Postjesweg e. Osdorp via Surinameplein f. De Aker via Surinameplein g. Nieuw Sloten via Hoofddorpplein h. VU medisch centrum via Stadionplein i. Amstelveen Binnenhof via Station Zuid j. Station RAI via Victorieplein k. Diemen De Sniep via Linnaeusstraat l. Indische Buurt m. IJburg n. Oostelijk Havengebied o. Nieuwendam Noord p. Banne Buiksloot q. Molenwijk via Tuindorp Oostzaan en r. s. t. u. v.

tussen de Binnenring en/of de Lijn 3-Ring en Oostelijk Havengebied Indische Buurt Amstelstation Staatsliedenbuurt Station Sloterdijk

Van de voorgeschreven verbindingen met het Centraal Station (of de Dam) kan worden afgeweken op het moment dat de kwaliteit van een verbindende lijn in het gedrang komt doordat: • er capaciteitsproblemen bij of in de omgeving van het Centraal Station ontstaan, en/of • op routes naar en van het Centraal Station (of de Dam) de kwaliteit van de voor het OV beschikbare infrastructuur afneemt en/of doorstromingsproblemen ontstaan. De Stadsregio houdt er rekening mee dat tijdens de looptijd van de Concessie het belang van verbindingen met Station Zuid kan toenemen. In dat geval kan de Stadsregio nadere eisen stellen aan verbindende lijnen naar Station Zuid die mogelijk ten koste gaan van verbindende lijnen naar het Centraal Station. Indien deze situatie zich voordoet, zal de Stadsregio een voorstel tot wijziging van de eisen voor advies aan de Reizigers Advies Raad voorleggen. Ontsluitende lijnen 3.4.1.2 De ontsluitende lijnen voorzien, samen met de verbindende lijnen, in een fijnmazige ontsluiting van het Stedelijk gebied binnen het Concessiegebied Amsterdam. Dat wil zeggen, in principe bevindt zich binnen een afstand van 400 meter van iedere woning binnen het Stedelijk gebied (hemelsbreed) een halte van


20 VAN 66

een verbindende en/of een ontsluitende lijn. Bewoners van verzorgingshuizen8 binnen het Concessiegebied Amsterdam die aan ten minste 50 ouderen huisvesting bieden, hoeven nooit meer dan 250 meter naar de dichtstbijzijnde halte van een verbindende en/of een ontsluitende lijn te lopen. In die gevallen waarin de aanwezige infrastructuur een zinvolle lijnvoering niet mogelijk maakt, kan van deze normen worden afgeweken. De verbindende en/of ontsluitende lijnen bieden vanaf deze haltes zo veel mogelijk een rechtstreekse verbinding met (i) een OV-knooppunt waarvan de halte in het invloedsgebied ligt, en (ii) een winkelgebied dat zich binnen een redelijke afstand van de halte bevindt. In die gevallen waarin geen rechtstreekse verbinding wordt geboden, wordt een verbinding geboden door middel van een overstap tussen twee verbindende (dus frequente) lijnen. Voor zover de verbindende lijnen hier niet in voorzien, bieden de ontsluitende lijnen in ieder geval de volgende rechtstreekse verbindingen: a. Muiderpoortstation – Buikslotermeerplein b. Buiksloterweg – Buikslotermeerplein c. Buiksloterweg – Molenwijk d. Station Sloterdijk – Buikslotermeerplein via Molenwijk e. Spaarndammerbuurt – Station Sloterdijk f. Station Sloterdijk – Osdorpplein g. De Aker – Osdorpplein h. Nieuw Sloten – Station Lelylaan i. Nieuw Sloten – Osdorpplein j. Nieuw Sloten – Schiphol k. Station Sloterdijk – Station Zuid via Mercatorplein l. Slotervaart – Buitenveldert m. Buitenveldert – Amstelstation n. Amstelstation – Overamstel (vanaf het moment dat voldoende woningen in Overamstel bewoond zijn) o. Muiderpoortstation – Amstelstation p. Amstelstation – Science Park q. Indische Buurt – Science Park r. Indische Buurt – Oostelijk Havengebied s. Oost – Zuidoost t. Station Bijlmer ArenA – diverse delen van Amsterdam Zuidoost u. Station Holendrecht – diverse delen van Amsterdam Zuidoost v. Station Bijlmer ArenA – Diemen Noord w. Station Bijlmer ArenA – IJburg 3.4.1.3 Aanvullende lijnen De aanvullende lijnen voorzien in bijzondere behoeften, bijvoorbeeld: • Lijnen ter versterking van verbindende en ontsluitende lijnen • Specifieke verbindingen die wel gewenst zijn, maar niet noodzakelijk zijn op basis van de eisen voor verbindende en ontsluitende lijnen • Verbindingen voor specifieke doelgroepen (bijvoorbeeld scholieren) • Ontsluiting van bedrijventerreinen • Aanvullende verbindingen met Schiphol • Ontsluiting van niet-stedelijke gebieden (bijvoorbeeld Landelijk Noord) Voor zover de verbindende en ontsluitende lijnen hier niet in voorzien, bieden de aanvullende lijnen in ieder geval de volgende rechtstreekse verbindingen: 8

Woonvoorzieningen voor verzorging en begeleiding in een beschutte woonomgeving (24-uursverblijf) van ouderen met lichamelijke en geestelijke problemen en verminderde zelfredzaamheid (overeenkomst de definitie die het CBS hanteert). Programma van Eisen Concessie Amsterdam 2012 19 november 2009

21 VAN 66

a. Buikslotermeerplein – Zunderdorp, Schellingwoude, Durgerdam, Ransdorp en Holysloot b. AMC of Station Holendrecht – Diemen via Station Bijlmer ArenA – Duivendrecht (alleen tijdens spitsuren en op maandag t/m zaterdag overdag) c. Amstelstation – Diemen (alleen tijdens spitsuren en op maandag t/m zaterdag overdag) d. Station Sloterdijk – diverse delen van Westpoort (alleen tijdens spitsuren) e. Duivendrecht – Weesp (enkele ritten, afgestemd op de schooltijden) f. Diemen – Weesp (enkele ritten, afgestemd op de schooltijden) 3.4.1.4 Ontsluiting van het niet-stedelijke gebied De ontsluiting van de wijken/kernen Zunderdorp, Schellingwoude, Durgerdam, Ransdorp en Holysloot, die buiten het Stedelijk gebied binnen het Concessiegebied Amsterdam liggen, wordt verzorgd door aanvullende lijnen. De ontsluiting van de wijken/kernen Sloten/Sloterweg en Driemond, die buiten het Stedelijk gebied binnen het Concessiegebied Amsterdam liggen, wordt verzorgd door lijnen die tot andere concessies behoren. Verder worden aan de ontsluiting van het niet-stedelijke gebied binnen het Concessiegebied Amsterdam geen eisen gesteld. 3.4.1.5 Verbindingen met ziekenhuizen en P+R locaties Ziekenhuizen binnen het Concessiegebied Amsterdam beschikken binnen een loopafstand van 250 meter over een halte, tenzij infrastructurele beperkingen dit onmogelijk maken. Vanaf deze halte brengt een verbindende en/of een ontsluitende lijn reizigers rechtstreeks naar een OV-knooppunt waarvoor geldt dat het ziekenhuis binnen het invloedsgebied van het betreffende OV-knooppunt ligt. P+R locaties binnen het Concessiegebied Amsterdam die niet in de nabijheid van een OV-knooppunt liggen beschikken binnen een afstand van 400 meter over een metrostation of halte, tenzij infrastructurele beperkingen dit onmogelijk maken. Vanaf dit metrostation of deze halte brengt een verbindende en/of een ontsluitende lijn reizigers zo veel mogelijk rechtstreeks naar het Centraal Station en/of de Amsterdamse binnenstad. In die gevallen waarin geen rechtstreekse verbinding wordt geboden, wordt de verbinding met het Centraal Station en/of de Amsterdamse binnenstad geboden door middel van een overstap op een metrolijn. Ontsluiting van nieuwbouwwijken 3.4.1.6 De ontsluitingsnormen zoals beschreven in subparagraaf 3.4.1.1 en subparagraaf 3.4.1.2 gelden ook voor (delen van) nieuwbouwwijken die na 1 januari 2012 gereedkomen op het moment dat: • Het om een aaneengesloten bebouwd gebied gaat dat minimaal 100 bewoonde woningen omvat en dat via meerdere voor het openbaar vervoer beschikbare wegen of via een railverbinding is verbonden met de rest van de OVinfrastructuur in het Concessiegebied Amsterdam; en • Er, voor zover nodig, een keervoorziening voor openbaar vervoer is gerealiseerd.

3.4.2

Bedieningstijden

3.4.2.1 Eerste ritten verbindende en ontsluitende lijnen Van alle verbindende en ontsluitende lijnen die het Centraal Station aandoen komt de eerste volledige rit uiterlijk om 06:30 uur (werkdagen), 07:00 uur (zaterdag) en 08:00 uur (zondag) bij het Centraal Station aan.


22 VAN 66

Van alle verbindende en ontsluitende lijnen die (ook) een ander OV-knooppunt dan het Centraal Station aandoen komt de eerste rit uiterlijk om 06:30 uur (werkdagen), 07:00 uur (zaterdag) en 08:00 uur (zondag) bij het OV-knooppunt aan. Deze rit bedient in ieder geval alle haltes van de lijn die binnen het invloedsgebied van het betreffende OV-knooppunt liggen. Van alle ontsluitende lijnen die gebieden in Amsterdam Zuidoost, Amsterdam Buitenveldert, Amsterdam IJburg, Amsterdam Noord, Diemen of Duivendrecht bedienen die niet binnen een afstand van 800 meter van een halte (hemelsbreed) van een verbindende lijn liggen, vertrekt de eerste rit van de haltes in deze gebieden op een dusdanig tijdstip dat reizigers van deze rit na een overstap op een metrolijn, de IJtram of het Buiksloterwegveer, uiterlijk om 06:30 uur (werkdagen), 07:00 uur (zaterdag) en 08:00 uur (zondag) het Centraal Station kunnen bereiken. Deze eis geldt niet in die gevallen, waarin ritten van nachtlijnen een vergelijkbare verbinding bieden (rechtstreeks of met een overstap op een metrolijn, de IJtram of het Buiksloterwegveer) van deze gebieden naar het Centraal Station. Van alle verbindende en ontsluitende lijnen die een OV-knooppunt aandoen vertrekt de eerste volledige rit uiterlijk om 06:30 uur (werkdagen), 07:00 uur (zaterdag) en 08:00 uur (zondag) van het OV-knooppunt. Indien een verbindende of ontsluitende lijn geen OV-knooppunt aandoet, gelden de eisen voor eerste ritten voor een nader te bepalen belangrijke halte aan deze lijn. Laatste ritten verbindende lijnen 3.4.2.2 Van alle verbindende lijnen die een OV-knooppunt aandoen komt de laatste volledige rit niet eerder dan om 00:30 uur (werkdagen, zaterdag en zondag) bij het OV-knooppunt aan. Van alle verbindende lijnen die het Centraal Station aandoen vertrekt de laatste volledige rit niet eerder dan om 00:30 uur (werkdagen, zaterdag en zondag) van het Centraal Station. Van alle verbindende lijnen die (ook) een ander OV-knooppunt dan het Centraal Station aandoen vertrekt de laatste rit niet eerder dan om 00:30 uur (werkdagen, zaterdag en zondag) van het OV-knooppunt. Deze rit bedient in ieder geval alle haltes van de lijn die binnen het invloedsgebied van het betreffende OV-knooppunt liggen. Indien een verbindende lijn geen OV-knooppunt aandoet, gelden de eisen voor laatste ritten voor een nader te bepalen belangrijke halte aan deze lijn. 3.4.2.3 Laatste ritten ontsluitende lijnen Van alle ontsluitende lijnen die een OV-knooppunt aandoen komt de laatste volledige rit niet eerder dan om 00:00 uur (werkdagen, zaterdag en zondag) bij het OV-knooppunt aan. Van alle ontsluitende lijnen die een OV-knooppunt aandoen vertrekt de laatste volledige rit niet eerder dan om 00:00 uur (werkdagen, zaterdag en zondag) van het OV-knooppunt. Van alle ontsluitende lijnen die gebieden van Amsterdam Zuidoost, Amsterdam Buitenveldert, Amsterdam IJburg, Amsterdam Noord, Diemen en Duivendrecht bedienen die niet binnen een afstand van 800 meter van een halte (hemelsbreed) van een verbindende lijn liggen, vertrekt de laatste rit op een dusdanig tijdstip dat reizigers die niet eerder dan om 00:30 uur (werkdagen, zaterdag en zondag) met de metro, IJtram of het Buiksloterwegveer vanaf het Centraal Station vertrekken op


23 VAN 66

de laatste rit van een ontsluitende lijn naar de haltes in deze gebieden kunnen overstappen. Deze eis geldt niet in die gevallen, waarin ritten van nachtlijnen een vergelijkbare verbinding bieden (rechtstreeks of met een overstap op een metrolijn, de IJtram of het Buiksloterwegveer) van het Centraal Station naar deze gebieden. Indien een ontsluitende lijn geen OV-knooppunt aandoet, gelden de eisen voor laatste ritten voor een nader te bepalen belangrijke halte aan deze lijn. Eerste ritten aanvullende lijnen 3.4.2.4 Van alle aanvullende lijnen naar Landelijk Noord komt de eerste volledige rit uiterlijk om 06:30 uur (werkdagen), 07:00 uur (zaterdag) en 08:00 uur (zondag) bij het Buikslotermeerplein aan. Van alle aanvullende lijnen naar Landelijk Noord vertrekt de eerste volledige rit uiterlijk om 06:30 uur (werkdagen), 07:00 uur (zaterdag) en 08:00 uur (zondag) van het Buikslotermeerplein. De tijden waarop de eerste ritten van de overige aanvullende lijnen rijden zijn afhankelijk van de specifieke functie van de betreffende lijn. 3.4.2.5 Laatste ritten aanvullende lijnen Van alle aanvullende lijnen naar Landelijk Noord komt de laatste volledige rit niet eerder dan om 00:00 uur (werkdagen, zaterdag en zondag) bij het Buikslotermeerplein aan. Van alle aanvullende lijnen naar Landelijk Noord vertrekt de laatste volledige rit niet eerder dan om 00:00 uur (werkdagen, zaterdag en zondag) vanaf het Buikslotermeerplein. De tijden waarop de laatste ritten van de overige aanvullende lijnen rijden zijn afhankelijk van de specifieke functie van de betreffende lijn.

3.4.3

Intervallen

3.4.3.1 Verbindende lijnen Onderstaande tabel toont de maximale tijd tussen opeenvolgende ritten van een verbindende lijn. Periode

Werkdagen

(Vroege) ochtend Ochtendspits Overdag

15


Zaterdag

Zondag

15

Zaterdag zomerdienst 15

10 10

15 15

N.v.t. 10

N.v.t. 15

N.v.t. 15

Avondspits Avond

10 15

15 15

N.v.t. 15

N.v.t. 15

N.v.t. 15


15

24 VAN 66

3.4.3.2 Ontsluitende lijnen Onderstaande tabel toont de maximale tijd tussen opeenvolgende ritten van een ontsluitende tramlijn. Periode

Werkdagen

(Vroege) ochtend Ochtendspits

15


Zaterdag

Zondag

15


15

15

N.v.t.

N.v.t.

N.v.t.

Overdag Avondspits Avond

15 15 15

15 15 15

15 N.v.t. 15

15 N.v.t. 15

15 N.v.t. 15

15

Onderstaande tabel toont de maximale tijd tussen opeenvolgende ritten van een ontsluitende buslijn. Periode

Werkdagen

(Vroege) ochtend Ochtendspits Overdag Avondspits

30


Zaterdag

Zondag

30


15 15 15

15 15 15

N.v.t. 15 N.v.t.

N.v.t. 15 N.v.t.

N.v.t. 30 N.v.t.

Avond

30

30

30

30

30

30

Voor ontsluitende lijnen in Diemen en Duivendrecht gelden afwijkende normen. Onderstaande tabel toont de maximale tijd tussen opeenvolgende ritten van een ontsluitende buslijn in Diemen en Duivendrecht. Periode

Werkdagen

(Vroege) ochtend Ochtendspits Overdag

30


Zaterdag

Zondag

30


30 30

30 30

N.v.t. 30

N.v.t. 30

N.v.t. 30

Avondspits Avond

30 30

30 30

N.v.t. 30

N.v.t. 30

N.v.t. 30

30

Aanvullende lijnen 3.4.3.3 Onderstaande tabel toont de maximale tijd tussen opeenvolgende ritten van aanvullende lijnen naar Landelijk Noord. Periode

Werkdagen


60


Zaterdag

Zondag

60


45

45

N.v.t.

N.v.t.

N.v.t.


60 45 60

60 45 60

60 N.v.t. 60

60 N.v.t. 60

60 N.v.t. 60


60

25 VAN 66

Onderstaande tabel toont de maximale tijd tussen opeenvolgende ritten van aanvullende lijnen naar Westpoort. Periode

Werkdagen

Werkdagen zomerdienst

Zaterdag

Zaterdag zomerdienst

Zondag


N.v.t.

N.v.t.

N.v.t.

N.v.t.

N.v.t.

30

30

N.v.t.

N.v.t.

N.v.t.


N.v.t. 30 N.v.t.

N.v.t. 30 N.v.t.

N.v.t. N.v.t. N.v.t.



De tijd tussen opeenvolgende ritten van de overige aanvullende lijnen is afhankelijk van de specifieke functie van de betreffende lijn.

3.4.4

Aansluitingen

De Concessiehouder biedt in ieder geval aansluitingen tussen: a. Metrolijnen / IJtram en ontsluitende lijnen die gebieden binnen Amsterdam Zuidoost, Amsterdam Buitenveldert, Amsterdam IJburg, Diemen en Duivendrecht bedienen die niet binnen een afstand van 800 meter van een halte (hemelsbreed) van een verbindende lijn liggen, en wel op het meest voor de hand liggende overstappunt voor de verbinding met het Centraal Station. De Concessiehouder biedt deze aansluiting in ieder geval wanneer de frequentie van de ontsluitende lijn lager is dan eens per 15 minuten; b. Verbindende lijnen en ontsluitende lijnen, en wel voor iedere ontsluitende lijn die ten minste één belangrijk overstappunt met een verbindende lijn heeft op ten minste één nader te bepalen belangrijk overstappunt. De Concessiehouder biedt deze aansluiting in ieder geval wanneer de frequentie van de ontsluitende lijn lager is dan eens per 15 minuten; c. Een nader te bepalen verbindende lijn en de aanvullende lijnen naar Landelijk Noord, en wel op een voor de hand liggende overstappunt voor de verbinding met het Centraal Station. De Concessiehouder biedt deze aansluiting zowel op ritten vanuit als op ritten naar Landelijk Noord. Daarnaast kan de Stadsregio ook in andere, nader te bepalen gevallen aansluitingen of gegarandeerde aansluitingen voorschrijven.

3.4.5

Afstemming

In die gevallen waarin twee of meer lijnen over een traject van minstens twee kilometer dezelfde route volgen en de frequentie van minstens twee van deze lijnen hetzelfde is, stemt de Concessiehouder de vertrektijden van minstens twee van deze lijnen op elkaar af, behalve indien: • de frequentie van minstens één van deze lijnen minimaal eens per 10 minuten bedraagt; • afstemming naar het oordeel van de Stadsregio onvoldoende meerwaarde biedt. Daarnaast kan de Stadsregio ook in andere, nader te bepalen gevallen afstemmingen voorschrijven. Om te bevorderen dat de vertrektijden van lijnen die voor afstemming in aanmerking komen ook kunnen worden afgestemd, hebben deze lijnen zo veel mogelijk dezelfde frequenties. Een voorgeschreven afstemming hoeft niet te worden geboden, indien de Concessiehouder aannemelijk kan maken dat andere eisen ten aanzien van aansluitingen en afstemmingen dit onmogelijk maken.


26 VAN 66

3.5

Nachtvervoer

3.5.1

Lijnvoering

De nachtlijnen rijden op tijden dat het dagnet niet geëxploiteerd wordt. De haltes van het nachtnet liggen zodanig dat nagenoeg elke inwoner van het Stedelijk gebied binnen het Concessiegebied Amsterdam binnen een afstand van 800 meter van zijn woning (hemelsbreed) een halte van een nachtlijn heeft. In afwijking van het bovenstaande is een ontsluiting van het gedeelte van Diemen, gelegen tussen enerzijds Hartveldseweg – Muiderstraatweg en anderzijds het Amsterdam-Rijnkanaal niet vereist. Verder kan in beperkte mate van de algemene norm van 800 meter worden afgeweken, wanneer op die manier wordt voorkomen dat nachtlijnen omslachtige routes volgen of nachtlijnen met geringe vervoerwaarde aan het openbaar vervoeraanbod moeten worden toegevoegd. Daarnaast worden verbindingen geboden met de volgende bestemmingen buiten het Concessiegebied Amsterdam: • Schiphol Plaza via Badhoevedorp en/of Oude Haagseweg; • Amstelveen Waardhuizen via het oostelijk deel van Amstelveen. De nachtlijnen bieden vanaf deze haltes zo veel mogelijk een rechtstreekse verbinding met (i) het Centraal Station, en (ii) het Rembrandtplein en/of het Leidseplein. In die gevallen waarin geen rechtstreekse verbinding wordt geboden, wordt een verbinding geboden door middel van een overstap tussen twee lijnen.

3.5.2

Bedieningstijden

3.5.2.1 Eerste ritten De eerste rit van een nachtlijn rijdt niet meer dan 35 minuten na de laatste rit van één of meer daglijnen met geheel of gedeeltelijk hetzelfde invloedsgebied. 3.5.2.2 Laatste ritten De laatste rit van een nachtlijn rijdt niet meer dan 35 minuten voor de eerste rit van één of meer daglijnen met geheel of gedeeltelijk hetzelfde invloedsgebied.

3.5.3

Intervallen

De frequentie van nachtlijnen van/naar het Centraal Station bedraagt gedurende de hele nacht minimaal eens per 30 minuten. De frequentie van de overige nachtlijnen bedraagt gedurende de hele nacht minimaal eens per 60 minuten.

3.5.4

Aansluitingen

De Concessiehouder biedt in ieder geval gedurende de gehele nachtexploitatie de volgende aansluitingen: a. Op Schiphol Plaza tussen alle op Schiphol Plaza halterende nachtlijnen en de treinen van het nachtnet in en uit de richting Leiden; b. Op nader te bepalen overstappunten binnen het nachtnet tussen alle door de Stadsregio aan te wijzen nachtlijnen, in ieder geval tijdens die perioden van de nacht waarop de frequentie van de nachtlijn waarop kan worden overgestapt lager is dan eens per 15 minuten; c. Op nader te bepalen haltes tussen twee nachtlijnen, indien een overstap tussen deze twee lijnen deel uitmaakt van een volgens subparagraaf 3.5.1 te bieden verbinding, in ieder geval tijdens die perioden van de nacht waarop de frequentie van de nachtlijn waarop kan worden overgestapt lager is dan eens per 15 minuten.


27 VAN 66

In alle gevallen waarin de Concessiehouder een aansluiting biedt op een nachtlijn waarvan de frequentie lager is dan eens per 30 minuten, is de aansluiting een gegarandeerde aansluiting. Daarnaast kan de Stadsregio ook in andere, nader te bepalen gevallen aansluitingen of gegarandeerde aansluitingen voorschrijven.

3.5.5

Afstemmingen

In die gevallen waarin twee of meer nachtlijnen over een traject van minstens twee kilometer dezelfde route volgen en de frequentie van minstens twee van deze nachtlijnen hetzelfde is, stemt de Concessiehouder de vertrektijden van minstens twee van deze nachtlijnen op elkaar af, behalve indien: • de frequentie van minstens één van deze nachtlijnen minimaal eens per 15 minuten bedraagt; • afstemming naar het oordeel van de Stadsregio onvoldoende meerwaarde biedt. Verder stemt de Concessiehouder op de trajecten Centraal Station – Leidseplein en Centraal Station – Rembrandtplein de vertrektijden van minstens twee nachtlijnen op elkaar af. Daarnaast kan de Stadsregio ook in andere, nader te bepalen gevallen afstemmingen voorschrijven. Een voorgeschreven afstemming hoeft niet te worden geboden, indien de Concessiehouder aannemelijk maakt dat andere eisen ten aanzien van aansluitingen en afstemmingen dit onmogelijk maken.

3.6

Aanvullende bepalingen

Van metro- en tramlijnen zijn alle geplande ritten van remises of opstelterreinen naar eindpunten van reguliere lijnen toegankelijk voor reizigers. Wanneer een lijn of een combinatie van lijnen behorend tot een andere concessie voorziet in de bediening van delen van het Concessiegebied Amsterdam en de bediening met deze lijn of combinatie van lijnen geheel of grotendeels voldoet aan de eisen zoals gesteld in dit Programma van Eisen, hoeft de houder van de Concessie Amsterdam deze verbinding niet te bieden.

3.7

Ontwikkelmogelijkheden gedurende de Concessie

3.7.1

Dienstregelingwijzigingen

De toekomstige Concessiehouder voegt bij zijn Inschrijving een voorstel voor de dienstregeling 2012 toe. In het kader van de implementatie van de Concessie Amsterdam 2012 kan de Concessiehouder wijzigingen in de voorgestelde dienstregeling 2012 aanbrengen, mits deze wijzigingen naar het oordeel van de Stadsregio voldoende zijn onderbouwd. De Concessiehouder kan na ingang van de Concessie de basisdienstregeling in principe alleen wijzigen op de ingangsdatum van de jaardienstregeling voor het Hoofdrailnet (trein) en de zomerdienstregeling alleen bij aanvang van de periode waarin de zomerdienstregeling geldt. Een tussentijdse wijziging van de dienstregeling is alleen toegestaan indien deze opgenomen is in het Vervoerplan of (in bijzondere gevallen) met voorafgaande instemming van de Stadsregio.


28 VAN 66

3.7.2

Dienstregelingprocedure

Ieder jaar stelt de Concessiehouder een concept-Vervoerplan op waarin hij, uitgaande van (i) de resultaten van onderzoek naar reizigerswensen, (ii) de belangrijkste klachten ten aanzien van lijnennet en dienstregeling, (iii) een analyse van het gebruik van het bestaande openbaar vervoeraanbod en (iv) een analyse van demografische, infrastructurele, ruimtelijke en sociaal-economische ontwikkelingen, de ontwikkelmogelijkheden van het openbaar vervoer behorend tot de Concessie Amsterdam 2012 voor het komende jaar beschrijft. Het conceptVervoerplan bevat een gemotiveerd voorstel voor aanpassingen van het openbaar vervoeraanbod. Ten aanzien van het concept-Vervoerplan volgt de Concessiehouder de volgende procedure: • De Concessiehouder organiseert tijdig een overleg met de Stadsregio waarin de uitgangspunten voor het nieuwe Vervoerplan worden besproken. • De Concessiehouder stelt een voorlopige versie van het concept-Vervoerplan op en biedt dit voor advies aan de Reizigers Advies Raad aan (zie hoofdstuk 11). • Voordat de Reizigers Advies Raad advies uitbrengt organiseert de Concessiehouder een overleg met het Consumentenpanel dan wel met een door de Reizigers Advies Raad ingestelde werkgroep (zie hoofdstuk 11). • Vervolgens dient de Concessiehouder zijn concept-Vervoerplan in bij de Stadsregio en verzendt gelijktijdig een afschrift daarvan aan de Reizigers Advies Raad. De Concessiehouder geeft daarbij aan of, en zo ja, op welke wijze rekening is gehouden met de adviezen van de Reizigers Advies Raad dan wel om welke redenen de Concessiehouder van deze adviezen is afgeweken. • De Stadsregio geeft vervolgens aan of het concept-Vervoerplan in overeenstemming is met de Concessievoorschriften en aansluit bij de doelstellingen van de Stadsregio ten aanzien van het openbaar vervoer in het Concessiegebied Amsterdam. Indien dit niet het geval is kan de Stadsregio aanwijzingen geven voor aanpassingen van het concept-Vervoerplan. Deze aanwijzingen zijn voor de Concessiehouder bindend. • De Concessiehouder dient een, indien nodig aangepast, concept-Vervoerplan in bij de Stadsregio; de Stadsregio zal het Vervoerplan vervolgens vaststellen. • De Concessiehouder werkt vervolgens de nieuwe dienstregeling uit conform het vastgestelde Vervoerplan en de concessievoorschriften. De Concessiehouder zendt zijn voorstel voor de dienstregeling ter informatie naar de Reizigers Advies Raad en ter toetsing naar de Stadsregio. In aanvulling op het bovenstaande werkt de Concessiehouder constructief mee aan een jaarlijks door de Stadsregio te organiseren afstemmingsoverleg tussen alle concessiehouders die binnen de Stadsregio actief zijn.


29 VAN 66

4

GEBRUIK INFRASTRUCTUUR

4.1

Beschikbare infrastructuur

Voor de exploitatie van het openbaar vervoer kan de Concessiehouder gebruik maken van de wegen en railinfrastructuur die de Infrabeheerders hiervoor beschikbaar stellen. De Concessiehouder maakt bij de dienstuitvoering gebruik van de beschikbare railinfrastructuur en vrije busbanen, tenzij de Stadsregio hiervoor na een verzoek van de Concessiehouder ontheffing heeft verleend. Uitgangspunt voor OV-routes binnen de bebouwde kom is dat op deze routes een minimale maximumsnelheid van 50 km/u geldt (met uitzondering van wegvakken ter hoogte van scholen en in winkelgebieden met een maximum lengte van 400 meter waar een lagere maximumsnelheid is toegestaan) en dat op deze routes geen snelheidsverlagende voorzieningen zijn toegepast anders dan door het CROW geclassificeerd als geschikt voor openbaar vervoer routes.

4.2

Herinrichting van infrastructuur

Indien Infrabeheerders wijzigingen willen doorvoeren in de infrastructuur die beschikbaar is gesteld voor het openbaar vervoer, is de Concessiehouder verplicht om hierover advies te geven. Wanneer de betreffende Infrabeheerder het advies naast zich neerlegt, kan de Concessiehouder een verzoek bij de Stadsregio indienen voor ontheffing voor die eisen in dit PvE waarvan naleving door de wijziging in de infrastructuur nadelig beïnvloed wordt. Bij de beoordeling van dit verzoek zet de Stadsregio het advies van de Concessiehouder af tegen de argumenten van de betreffende Infrabeheerder om het advies niet (geheel) over te nemen. Daarnaast kan de Concessiehouder op eigen initiatief voorstellen doen voor aanpassing van de infrastructuur. Indien uit de onderbouwing van deze voorstellen blijkt dat de voorgestelde aanpassing de kwaliteit en/of het gebruik van het aangeboden openbaar vervoer kan verbeteren dan wel de kosten van het openbaar vervoer kan reduceren en daarmee op de instemming van de Stadsregio kan rekenen, initieert de Concessiehouder op verzoek van de Stadsregio een overleg met de betreffende Infrabeheerder en de Stadsregio om nadere afspraken over de uitvoering van de voorstellen te maken.

4.3

Medegebruik railinfrastructuur en vrije busbanen

De Concessiehouder houdt er rekening mee dat derden, waaronder hulpdiensten, dierenambulances, bussen van andere concessiehouders, vrachttrams, taxi’s, museumtrams en bedrijfsvervoer à la de Westpoortbus, gebruik mogen maken van de railinfrastructuur, vrije busbanen en busstations voor zover de betreffende Infrabeheerder hiervoor toestemming heeft verleend. Uitgangspunt van de Stadsregio daarbij is dat de toegang van derden tot de railinfrastructuur, vrije busbanen en busstations de exploitatie van het openbaar vervoer niet negatief mag beïnvloeden. Indien de betreffende Infrabeheerder anderen dan de Concessiehouder toegang verleent tot het tramnet verleent de Concessiehouder hieraan zijn medewerking door onder andere de hiervoor noodzakelijke diensten te verlenen (zoals


30 VAN 66

verkeersleiding en elektriciteit). Voor deze diensten kan een redelijke, marktconforme vergoeding worden gevraagd.

4.4

Haltes

De Infrabeheerder is verantwoordelijk voor aanleg en onderhoud van haltes en stations, inclusief abri’s en fietsenstallingen. De Concessiehouder is verantwoordelijk voor de aanschaf, het plaatsen (in overleg met de Infrabeheerder) en het onderhoud van de haltepalen/halteblokken en voor de informatie aan de reiziger (zie paragraaf 9.5) bij alle haltes en stations binnen het Concessiegebied Amsterdam en langs de tram- en metroroutes in de gemeente Amstelveen. De Concessiehouder maakt gebruik van de door de Infrabeheerders beschikbaar gestelde haltes en stations. De Concessiehouder kan gedurende de Concessieperiode voorstellen doen om haltes aan te passen, te verplaatsen of op nieuwe plekken te realiseren. Criteria bij aanpassingen of verplaatsing van haltes zijn de bepalingen in dit PvE, overwegingen met betrekking tot de verkeersveiligheid en eventuele relevante beleidskaders van de betreffende Infrabeheerders. De realisatiekosten voor aanpassingen zijn in beginsel voor rekening van de betreffende Infrabeheerder. De Concessieverlener kan de kosten voor haltes subsidiëren. Indien een Infrabeheerder uit eigen beweging een wijziging wil aanbrengen in de haltes, brengt de Concessiehouder hierover advies uit aan de betreffende Infrabeheerder en de Stadsregio.

4.5

Beschikbaarheid, betrouwbaarheid en functionaliteit infrastructuur

De verantwoordelijkheid voor de gebruiksmogelijkheden van de infrastructuur voor het openbaar vervoer ligt bij de betreffende Infrabeheerder. De gebruiksmogelijkheden zijn te definiëren in termen van beschikbaarheid, betrouwbaarheid en functionaliteit van de infrastructuur. De Stadsregio wil met alle Infrabeheerders afspraken maken over deze gebruiksmogelijkheden, om duidelijke kaders mee te geven aan de Concessiehouder en de belangen van het openbaar vervoer te borgen. De te maken afspraken vormen voor de Concessiehouder randvoorwaarden voor de uitvoering van de Concessie Amsterdam 2012. De Stadsregio zal in ieder geval met de gemeente Amsterdam afspraken maken over de gebruiksmogelijkheden van het Hoofdnet OV. De gemeente Amsterdam heeft aangegeven hieraan mee te willen werken en deze afspraken (zoveel mogelijk in kwantificeerbare en te monitoren vorm) in het najaar 2009 in een convenant te willen vastleggen. Voor de aspecten beschikbaarheid en betrouwbaarheid zijn nog geen kwantitatieve normen bepaald. Op basis van de informatie over de afgelopen jaren en vooruitzichten voor de komende jaren worden in de komende maanden in overleg tussen de Stadsregio en de gemeente Amsterdam nadere specifieke (in procenten uitgedrukte) normen vastgesteld. In mei 2005 heeft de gemeente Amsterdam voor het Hoofdnet OV wel kwaliteitseisen geformuleerd ten aanzien van de functionaliteit (doorstromingskwaliteit) van de infrastructuur in het ‘Beleidskader Hoofdnetten’. De Concessiehouder kan bij het opstellen van een dienstregeling rekening houden met deze kwaliteitseisen. Het ‘Beleidskader Hoofdnetten’ wordt door de gemeente Amsterdam momenteel geëvalueerd.


31 VAN 66

Het is de intentie van de Stadsregio om ook met de andere voor de Concessie Amsterdam 2012 relevante Infrabeheerders een overeenkomst te sluiten waarin afspraken ten aanzien van de beschikbaarheid van de infrastructuur worden vastgelegd. In de afspraken met de Infrabeheerders zal tevens worden opgenomen hoe wordt omgegaan met extra kosten van eventueel vervangend vervoer bij nietbeschikbaarheid van infrastructuur. Indien de infrastructuur (door werkzaamheden) niet beschikbaar is voor het openbaar vervoer dient de Concessiehouder in overleg met de Infrabeheerder een alternatieve route/oplossing te vinden binnen de eisen van het PvE. De kosten hiervan komen voor rekening van de Concessiehouder, mits er een goede en logische oplossing te vinden is binnen de betreffende modaliteit. Indien deze oplossing er niet is, komen de kosten van het alternatief vervoer in principe ten laste van de betreffende Infrabeheerder, die daarmee een afweging kan maken tussen een alternatieve aanpak of oplossing en de extra exploitatiekosten. In het uiterste geval kan de Stadsregio een ontheffing verlenen voor die eisen in dit PvE waarvan naleving door het (tijdelijk) niet beschikbaar zijn van de infrastructuur nadelig beïnvloed wordt.


32 VAN 66

5

UITVOERINGSKWALITEIT

5.1

Algemeen

Voor de reiziger is naast een goede opzet van het openbaar vervoer ook een betrouwbare en veilige uitvoering van het openbaar vervoer van groot belang. De Concessiehouder is verantwoordelijk voor de uitvoeringskwaliteit. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de volgende uitvoeringsaspecten van het openbaar vervoer: • Vervoerplicht en –garantie • Rituitval • Punctualiteit • Aansluitgarantie • Calamiteitenbestrijdingsplan en Veiligheidsbeheersysteem • Uitvoeringskwaliteit bij evenementen De toekomstige Concessiehouder voegt aan zijn Inschrijving een Kwaliteitsplan toe waarin hij toelicht welke maatregelen hij zal nemen om de uitvoeringskwaliteit van het openbaar vervoer behorende tot de Concessie Amsterdam 2012 te waarborgen. Jaarlijks evalueert de Concessiehouder de effecten van de maatregelen en actualiseert hij op basis van de uitkomsten van deze evaluatie het Kwaliteitsplan. Het Kwaliteitsplan wordt door de Stadsregio beoordeeld en dient naar het oordeel van de Stadsregio van voldoende kwaliteit te zijn.

5.2

Vervoerplicht en –garantie

Om te bewerkstelligen dat reizigers zo comfortabel mogelijk kunnen reizen stelt de Stadsregio hoge normen ten aanzien van de door de Concessiehouder in te zetten capaciteit.

5.2.1

Eisen

De volgende inzetnormen gelden met betrekking tot de vervoerplicht en –garantie: • De Concessiehouder vervoert iedereen die op een bepaald moment en op een bepaald traject gebruik wenst te maken van een bepaalde lijn, alsmede de door hen meegevoerde handbagage en levende dieren voor zover passend binnen de Algemene voorwaarden openbaar stads- en streekvervoer, in principe met de eerstkomende rit van de betreffende lijn. • Gedurende ieder klokuur is op iedere lijn overal en in beide richtingen voldoende restcapaciteit beschikbaar om een incidentele piek in het aantal reizigers op te kunnen vangen.

5.2.2

Capaciteitsbepaling

De Concessiehouder geeft jaarlijks in zijn Vervoerplan (zie paragraaf 3.7.2) aan welke capaciteit hij op een lijn inzet om aan bovengenoemde inzetnormen te kunnen voldoen. De Concessiehouder baseert zich daarbij op actuele bezettingscijfers. Het is de Concessiehouder niet toegestaan in de praktijk minder capaciteit aan te bieden dan hij heeft vastgelegd in zijn Vervoerplan, tenzij de Stadsregio vooraf met deze neerwaartse aanpassing van de geboden capaciteit heeft ingestemd.


33 VAN 66

5.2.3

Tijdelijk capaciteitstekort

Bij een niet te voorziene extra vervoervraag zorgt de Concessiehouder ervoor dat reizigers zo spoedig mogelijk na de geplande vertrektijd van de betreffende bus-, tram- of metrorit vervoerd worden. Indien op de ritten die binnen 30 minuten na de geplande vertrektijd van deze rit volgen onvoldoende capaciteit beschikbaar is of de frequentie lager is dan eens per 30 minuten, zet de Concessiehouder na maximaal 30 minuten een extra bus of tram in. De Concessiehouder geeft in zijn Kwaliteitsplan aan hoe hij aan deze verplichting zal gaan voldoen. Bij een te voorziene extra vervoervraag, dat wil zeggen een extra vraag van reizigers die minimaal 24 uur van tevoren bij de Concessiehouder is aangekondigd of bekend mag worden verondersteld (bijvoorbeeld op feestdagen, bij evenementen en bij wegwerkzaamheden) zet de Concessiehouder op voorhand extra of langere voertuigen in.

5.2.4

Structureel capaciteitstekort

Wanneer tijdens de uitvoering van de dienstregeling blijkt dat de capaciteit zoals vastgelegd in het Vervoerplan structureel onvoldoende is om aan de inzetnormen te voldoen, zet de Concessiehouder structureel extra capaciteit in.

5.2.5

Vervangend vervoer

Bij incidenten of calamiteiten informeert de Concessiehouder reizigers op de haltes en in de voertuigen over alternatieve reismogelijkheden waarvan zij gebruik kunnen maken. Wanneer er geen adequate alternatieve reismogelijkheden zijn, zet de Concessiehouder binnen 1 uur vervangend vervoer in. Deze verplichting geldt niet indien de beschikbare infrastructuur het inzetten van vervangend vervoer niet toelaat en de Concessiehouder niet kan uitwijken naar alternatieve routes. De Concessiehouder geeft in zijn Kwaliteitsplan aan hoe hij aan deze verplichting zal gaan voldoen en besteedt daarbij speciaal aandacht aan de metro en de verbinding IJburg – Centraal Station.

5.3

Rituitval

5.3.1

Eisen

Reizigers moeten er vanuit kunnen gaan dat hun bus, tram of metro rijden. De Stadsregio verwacht dan ook dat de Concessiehouder zich maximaal inspant om de uitval van ritten te minimaliseren, zodat minimaal 99,5% van alle ritten van een metrolijn en minimaal 99,0% van alle ritten van een bus- of tramlijn volledig worden uitgevoerd. Wanneer een rit onverhoopt uitvalt spant de Concessiehouder zich maximaal in om de overlast voor reizigers te minimaliseren. De Concessiehouder mag in dat geval bij een interval van 15 minuten of minder de in de dienstregeling aangegeven vertrektijden van één eerdere en één latere rit aanpassen om zo snel mogelijk tot een regelmatige uitvoering van de dienstregeling te komen (= regelmaatbeheersing). De Concessiehouder geeft in zijn Kwaliteitsplan aan welke procedures hij zal volgen en welke maatregelen hij zal treffen wanneer ritten uitvallen en op welke wijze hij de rituitval en eventueel gewijzigde vertrektijden richting reizigers zal communiceren, daarbij gebruik makend van alle hem ter beschikking staande communicatiemiddelen.

5.3.2

Controle naleving

De Concessiehouder informeert de Stadsregio ieder kwartaal over het aantal uitgevallen ritten. Om de informatie van de Concessiehouder te kunnen toetsen, kan de Stadsregio gebruik maken van gegevens uit een database die verzameld


34 VAN 66

worden om reizigers van actuele reisinformatie te voorzien en de uitvoeringskwaliteit te beoordelen (zie subparagrafen 9.5.2 en 14.2.2) dan wel van gegevens die in opdracht van de Stadsregio zijn verzameld. Op basis van deze gegevens kan de Stadsregio bepalen of de Concessiehouder bus-, tram- en metroritten (volledig) heeft uitgevoerd.

5.4

Punctualiteit

5.4.1

Eisen

Bus, tram en metro moeten op tijd rijden. Hieronder verstaat de Stadsregio dat: • Bussen, trams en metro’s nooit eerder vanaf hun beginhalte, een tijdhalte of een OV-knooppunt (zie paragraaf 3.2.2) vertrekken dan in de dienstregeling is aangegeven. • Bussen, trams en metro’s binnen 60 seconden na de in de dienstregeling aangegeven tijd van het beginpunt van een lijn vertrekken (voor het Centraal Station geldt voor bussen en trams een marge van 120 seconden in plaats van 60 seconden). Van deze norm mag worden afgeweken indien een bus of tram moet wachten op een door congestie of stremmingen vertraagde bus, tram, metro of trein waarop aansluiting wordt geboden. • Bussen en trams op OV-knooppunten (zie subparagraaf 3.2.2) en tijdhaltes – beide niet zijnde het beginpunt van de betreffende lijn - binnen 180 seconden na de in de dienstregeling aangegeven tijd vertrekken. Van deze norm mag worden afgeweken indien een bus of tram moet wachten op een door congestie of stremmingen vertraagde bus, tram, metro of trein waarop aansluiting wordt geboden. De norm die de Stadsregio daarbij hanteert is dat op bovengenoemde haltes in een bepaalde periode geen enkele bus-, tram- of metrorit te vroeg mag vertrekken (0%) en dat niet meer dan 5% van de ritten van een metrolijn en niet meer dan 15% van de ritten van een bus- of tramlijn te vroeg of te laat, dat wil zeggen na de hierboven genoemde marges, mag vertrekken. De Stadsregio houdt de mogelijkheid open om voorafgaand aan of gedurende de looptijd van de Concessie voor hoogfrequente bus-, tram- en metroverbindingen de punctualiteitseisen te vervangen door eisen die een regelmatige uitvoering van de dienstregeling moeten bewerkstelligen.

5.4.2

Controle naleving

De Concessiehouder informeert de Stadsregio ieder kwartaal over het aantal ritten waarbij de Concessiehouder niet aan bovengenoemde punctualiteitseisen heeft voldaan. Om de informatie van de Concessiehouder te kunnen toetsen, kan de Stadsregio gebruik maken van gegevens uit een database die verzameld worden om reizigers van actuele reisinformatie te voorzien en de uitvoeringskwaliteit te beoordelen (zie subparagrafen 9.5.2 en 14.2.2) dan wel van gegevens die in opdracht van de Stadsregio zijn verzameld. Op basis van deze gegevens kan de Stadsregio bepalen of bus-, tram- en metroritten op tijd van een halte/station vertrokken. De in de dienstregeling aangegeven vertrektijden zijn daarbij maatgevend, behalve wanneer de Concessiehouder de vertrektijden van ritten aanpast om de overlast voor reizigers in geval van rituitval zoveel mogelijk te beperken (zie paragraaf 5.3.1). In dat geval zijn de aangepaste vertrektijden maatgevend, mits de Concessiehouder deze controleerbaar heeft vastgelegd.

5.4.3

Betrouwbare rijtijden

Om tot een betrouwbare uitvoering van de dienstregeling te komen is het belangrijk dat de dienstregeling op reële rijtijden is gebaseerd. De Concessiehouder stelt per lijn, per dagsoort en per dagdeel de rijtijd zodanig vast dat, grote calamiteiten en Programma van Eisen Concessie Amsterdam 2012 19 november 2009

35 VAN 66

verstoringen daargelaten, ritten conform de dienstregeling kunnen worden uitgevoerd.

5.5

Garanties

5.5.1

Aansluitgarantie

Het missen van een aansluiting kan tot grote vertragingen leiden. De Concessiehouder zorgt er daarom voor dat alle voorgeschreven aansluitingen gerealiseerd worden (zie ook subparagraaf 3.2.4). Bij vertragingen informeert de Concessiehouder de reizigers in het vertraagde voertuig over de eventuele gevolgen van de vertraging voor hun aansluitingen. De Concessiehouder neemt hiertoe in zijn Kwaliteitsplan een procedure voor informatieverstrekking en communicatie richting de reiziger bij onregelmatigheden op. De Concessiehouder geeft tevens in zijn Kwaliteitsplan aan op welke wijze hij invulling zal geven aan de eisen die gelden ten aanzien van gegarandeerde aansluitingen (zie subparagraaf 3.2.4).

5.5.2

Vergoedingsregeling

De toekomstige Concessiehouder voegt aan zijn Inschrijving een voorstel toe voor een vergoedingsregeling voor reizigers die langer op hun vertrekhalte of een overstaphalte moeten wachten doordat de uitvoeringskwaliteit tekort schiet en legt dit voorstel ter goedkeuring aan de Stadsregio voor. Daarnaast neemt de Concessiehouder deel aan een eventuele landelijk op te zetten vergoedingsregeling. In het bestek worden nadere eisen aan de vergoedingsregeling gesteld.

5.6

Calamiteitenbestrijdingsplan en Veiligheidsbeheersysteem

Onderdeel van het Kwaliteitsplan is een Calamiteitenbestrijdingsplan waarin de Concessiehouder aangeeft welke procedures hij zal volgen en welke maatregelen hij zal treffen wanneer zich een incident of calamiteit voordoet. Jaarlijks evalueert de Concessiehouder deze procedures en maatregelen en actualiseert hij op basis van de uitkomsten van deze evaluatie het Calamiteitenbestrijdingsplan. In samenwerking met Infrabeheerders en Activa BV zet de Concessiehouder daarnaast een Veiligheidsbeheersysteem op dat een veilig gebruik van de voor de uitvoering van de Concessie Amsterdam 2012 beschikbaar gestelde infrastructuur moet waarborgen. Elementen van het Veiligheidsbeheersysteem zijn in ieder geval het onderhoud van infrastructuur en materieel en de organisatie en training van personeel. Als vergunninghouder voor het gebruik van de infrastructuur kunnen eigenaren van de infrastructuur nadere eisen stellen ten aanzien van de opzet en inhoud van het Veiligheidbeheersysteem. De Concessiehouder voert alle activiteiten binnen het Veiligheidsbeheersysteem waarvoor hij verantwoordelijk is op accurate wijze en controleerbaar uit.

5.7

Uitvoeringskwaliteit bij evenementen

In geval van grootschalige evenementen in het Concessiegebied Amsterdam die gevolgen hebben voor de reguliere uitvoering van de dienstregeling, waaronder Koninginnedag, Bevrijdingsdag, Oudejaarsnacht, de Uitmarkt, de marathon van Amsterdam en de Van Dam tot Dam loop, verricht de Concessiehouder alle noodzakelijke activiteiten en verleent hij alle medewerking die noodzakelijk zijn om ook in deze gevallen een zo hoog mogelijke uitvoeringskwaliteit te bieden.


36 VAN 66

6

SOCIALE VEILIGHEID

6.1

Algemeen

Het is belangrijk dat reizigers veilig zijn en zich veilig voelen wanneer ze met het openbaar vervoer reizen. En hetzelfde geldt voor het personeel dat in het openbaar vervoer werkzaam is. De Concessiehouder heeft daarom een dubbel belang bij het veilig maken en houden van het openbaar vervoer, namelijk als dienstverlener en als werkgever. De sociale veiligheid in en rond het openbaar vervoer in het Concessiegebied Amsterdam is een gedeelde verantwoordelijkheid van de Concessiehouder, gemeenten, politie en justitie (OM). De Concessiehouder is verantwoordelijk voor de aan de bedrijfsorde gerelateerde taken (o.a. handhaving bedrijfsorde, kaartcontrole en serviceverlening); gemeenten voor de openbare orde en veiligheid binnen het openbaar vervoer. De gemeente Amsterdam ziet voor zichzelf een duidelijke taak en verantwoordelijkheid als het gaat om het bevorderen van de sociale veiligheid (zie Amsterdamse OV-visie 2008-2020).

6.2

Integrale aanpak

Om de sociale veiligheid in het openbaar vervoer structureel te verbeteren, wordt de huidige integrale aanpak gecontinueerd. Deze aanpak omvat drie componenten: 1. Service, toezicht en handhaving 2. Kaartcontrole 3. Infrastructuur

6.2.1

Service, toezicht en handhaving

Het is belangrijk dat reizigers het gevoel hebben dat de Concessiehouder en derden toezicht houden en direct handhavend optreden wanneer zich een vervelende situatie voordoet. Service en toezicht behelzen onder andere: • Menselijk toezicht op metrostations: De Concessiehouder zorgt ervoor dat in alle ondergrondse metrostations en op een deel van de bovengrondse metrostations toezichthouders aanwezig zijn in de voor publiek toegankelijke ruimtes. De exacte invulling van deze eis hangt mede af van een evaluatie van de veiligheidssituatie na invoering van de OV-chipkaart en sluiting van de metrostations middels tourniquets. Toezichthouders zijn als zodanig herkenbaar, onder meer door het dragen van een uniform. Indien de situatie daar aanleiding toegeeft, treden toezichthouders handhavend op. • Service aan reizigers: Servicepersoneel en toezichthouders stralen een proactieve serviceverlenende houding uit in de zin dat zij voor reizigers aanspreekbaar zijn en reguliere vragen van reizigers over het openbaar vervoer adequaat kunnen beantwoorden. • Cameratoezicht: Alle metrostations, ook die van lijn 51 in Amstelveen, zijn voorzien van camera’s. Het personeel in de Observatie en Communicatie Centrale (OCC) van de Concessiehouder bekijkt de beelden van deze camera’s en eventuele camera’s op haltes systematisch zodat bij een calamiteit, incident of overlast direct medewerkers van de Concessiehouder, het Veiligheidsteam OV en/of politie naar de betreffende plek kunnen worden gestuurd. Alle trams, bussen en nieuwe metro’s zijn uitgerust met goed functionerende, registratieve camera’s.


37 VAN 66

•

•

Intercomservice: Wanneer metrostations, tram- en/of bushaltes voorzien zijn van een Intercom, zorgt de Concessiehouder er voor dat reizigers die gebruik maken van deze Intercom direct contact hebben met het personeel in de Observatie en Communicatie Centrale (OCC) van de Concessiehouder. Inspecties “schoon en heel” op haltes/stations: Servicepersoneel en toezichthouders zien erop toe dat bus- en tramhaltes en metrostations schoon en heel zijn en melden eventuele gebreken zo snel mogelijk aan de betreffende Infrabeheerder, tenzij zij deze gebreken eenvoudig zelf kunnen herstellen.

Jaarlijks stemt de Concessiehouder de inzet van servicepersoneel en toezichthouders af op de op dat moment geldende omstandigheden. In zijn afweging neemt de Concessiehouder factoren mee als het aantal reizigers, incidenten en zwartrijders en het veiligheidsgevoel van reizigers. Doel is te komen tot een optimale inzet van servicepersoneel en toezichthouders. Het is de Concessiehouder toegestaan om, na goedkeuring van de Stadsregio, servicepersoneel en toezichthouders (tijdelijk) op andere plaatsen en tijden in te zetten wanneer de omstandigheden dit vereisen. Handhaving behelst het repressief optreden bij overlastgevend en strafbaar gedrag, het verlenen van noodhulp aan reizigers en personeel en wederzijdse ondersteuning tussen politie, het Veiligheidsteam OV en de Concessiehouder. Zolang in (delen van) het Concessiegebied Amsterdam het Veiligheidsteam OV actief is, is deze laatste instantie primair verantwoordelijk voor de handhaving in het openbaar vervoer. De Concessiehouder maakt met het Veiligheidsteam OV afspraken over de onderlinge samenwerking ter bevordering van de sociale veiligheid.

6.2.2

Kaartcontrole

De Concessiehouder is verantwoordelijk voor de controle van vervoerbewijzen. De Concessiehouder streeft er daarbij naar van alle reizigers de vervoerbewijzen bij het instappen (bus en tram) dan wel bij het betreden van stations (metro) te ontwaarden en te controleren. Omdat bij de start van de nieuwe Concessie de OVchipkaart naar verwachting volledig operationeel zal zijn, kan de controle van vervoerbewijzen anders plaatsvinden dan op dit moment het geval is. Zo zal de komende periode onderzocht worden in hoeverre het wenselijk en noodzakelijk is het huidige controleregime in de tram te continueren. Ook na invoering van de OV-chipkaart zullen repressieve kaartcontroles noodzakelijk blijven. De Concessiehouder houdt bij de controlekans van reizigers in bus, tram en metro rekening met (i) de mogelijkheid voor reizigers om het voertuig te betreden zonder hun vervoerbewijs te ontwaarden en (ii) het percentage reizigers dat dit ook daadwerkelijk nalaat. Jaarlijks maakt de Concessiehouder met de Stadsregio afspraken over de controlekans in bus, tram en metro.

6.2.3

Inrichting en onderhoud infrastructuur

Naast bovenstaande maatregelen dragen andere maatregelen zoals graffitiverwijdering en de inrichting van de metrostations/haltes (bijvoorbeeld de gebruikte kleuren (licht), de overzichtelijkheid, de verlichting en de vormgeving van het straatmeubilair) bij aan de sociale veiligheid. De Stadsregio maakt hierover nadere afspraken met de Infrabeheerders.

6.3

Meerjarenplan en Actieplan Sociale Veiligheid

6.3.1

Meerjarenplan Sociale Veiligheid

De Concessiehouder stelt een Meerjarenplan Sociale Veiligheid op dat geldig is gedurende de looptijd van de Concessie. In dit Meerjarenplan stelt de Concessiehouder de kaders waaraan zijn jaarlijkse Actieplan Sociale Veiligheid zal Programma van Eisen Concessie Amsterdam 2012 19 november 2009

38 VAN 66

voldoen (zie subparagraaf 6.3.2). Het Meerjarenplan bevat naast deze kaders een drietal streefcijfers: • De ontwikkeling van het gevoel van veiligheid van de reizigers (op dit moment gebaseerd op de KPVV-Klantenbarometer); • De ontwikkeling van het aantal geregistreerde incidenten per jaar in de Concessie onderverdeeld naar de aard van het incident (gebaseerd op de uitkomsten van de bedrijfseigen incidentenregistratie); en • De ontwikkeling in het zwartrijdpercentage. De Concessiehouder besteedt in het Meerjarenplan in ieder geval aandacht aan de elementen van de integrale aanpak zoals besproken in paragraaf 6.2. Alvorens de Concessiehouder het Meerjarenplan ter goedkeuring aan de Stadsregio voorlegt, vraagt de Concessiehouder de Reizigers Advies Raad (zie hoofdstuk 11) om schriftelijk advies over het Meerjarenplan. De Concessiehouder voegt een afschrift van het advies en de manier waarop de Concessiehouder hiermee denkt om te gaan toe aan het Meerjarenplan dat de Concessiehouder bij de Stadsregio indient. De Stadsregio beoordeelt het Meerjarenplan onder meer op basis van de volgende criteria: • Het Meerjarenplan sluit aan op het Beleidskader Sociale Veiligheid van de Stadsregio; • Het Meerjarenplan is ambitieus maar tegelijkertijd realistisch wat betreft de effecten die met de maatregelen bereikt kunnen worden; • Het Meerjarenplan bevat een duidelijke visie ten aanzien van de inzet van menselijk en cameratoezicht, opleiding van personeel en kansrijke technische maatregelen; • Het Meerjarenplan legt de hoeveelheid menskracht en middelen die de Concessiehouder gedurende de Concessieperiode met het oog op de sociale veiligheid zal inzetten eenduidig vast; en • De wijze waarop de Concessiehouder de adviezen van de Reizigers Advies Raad in het Meerjarenplan heeft verwerkt dan wel om de redenen die de Concessiehouder opgeeft om van onderdelen van deze adviezen af te wijken. De Concessiehouder spant zich maximaal in om, na afstemming met de Stadsregio, met gemeenten, politie en justitie afspraken te maken betreffende elementen uit het Meerjarenplan en/of het Actieplan Sociale Veiligheid.

6.3.2

Actieplan Sociale Veiligheid

Ieder jaar legt de Concessiehouder een Actieplan Sociale Veiligheid ter goedkeuring voor aan de Stadsregio. In het Actieplan geeft de Concessiehouder onder meer de inzet van servicepersoneel en toezichthouders aan (o.a. aantallen, tijdstippen en lijnen/haltes/stations) teneinde te komen tot een hoogwaardige vorm van ordehandhaving. Het Actieplan heeft een geldigheidsduur van 1 jaar. Voorafgaand aan het verzoek tot goedkeuring biedt de Concessiehouder het Actieplan voor advies aan de Reizigers Advies Raad aan (zie paragraaf 11.1). Een afschrift van dit advies en de manier waarop de Concessiehouder met dit advies is omgegaan maakt integraal deel uit van het bij de Stadsregio in te dienen Actieplan. Het Actieplan gaat minimaal in op de volgende onderwerpen: • Rapportage Jaarcijfers sociale veiligheid • Inzet menselijk toezicht (onderscheid tussen eigen en ingehuurd personeel) • Materiële zaken (camera’s, aanpassingen materieel, etc.) • Cursussen/opleiding personeel • Afstemming met het Veiligheidsteam OV • Afspraken met derden (politie, justitie, gemeente) • Overige uitgaven


39 VAN 66

Om te waarborgen dat de maatregelen in het Actieplan zijn afgestemd met andere maatregelen ter bevordering van de sociale veiligheid die in het Concessiegebied Amsterdam worden uitgevoerd, stemt de Concessiehouder de inhoud van het Actieplan af met de Subdriehoek Verkeer van de gemeente Amsterdam en de Wethouder Verkeer, Vervoer en Infrastructuur van de gemeente Amsterdam. De Subdriehoek Verkeer is een adviserend orgaan binnen de gemeente Amsterdam dat adviseert aan de driehoek Burgemeester, Hoofdofficier van Justitie en Hoofdcommissaris van Politie op het gebied van openbare orde en rechtshandhaving in het verkeer en vervoer.

6.3.3

Monitoring en rapportage

Om de sociale veiligheid zo goed mogelijk te kunnen waarborgen houdt de Concessiehouder bij welke incidenten plaatsvinden. De Concessiehouder stuurt ieder kwartaal aan de Stadsregio een overzicht van de incidenten die hebben plaatsgevonden (op maandbasis), uitgesplitst op halteniveau, per lijn en op het niveau van de gehele Concessie. De Concessiehouder geeft daarbij tevens aan op welke dagen en tijdstippen de incidenten hebben plaatsgevonden. Een en ander conform het landelijke uniform registratiesysteem voor incidenten. De Concessiehouder verleent medewerking aan (i) de KpVV-Klantenbarometer waarbinnen sociale veiligheid één van de onderwerpen is en (ii) de landelijke monitor zwartrijden in opdracht van het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Verder neemt de Concessiehouder deel aan de veiligheidmonitors van personeel en reizigers zoals die op dit moment in opdracht van het Platform Sociale Veiligheid OV worden opgesteld. De Concessiehouder en de Stadsregio wisselen op elkaars verzoek en op eigen initiatief informatie uit over sociale veiligheid. In overleg met de Stadsregio, informeert de Concessiehouder reizigers, personeel en publiek over de voortgang en effecten van maatregelen ter verbetering van de sociale veiligheid.

6.4

Overige eisen

De Concessiehouder werkt mee aan initiatieven van de Stadsregio om met derden afspraken te maken op het gebied van sociale veiligheid (bijvoorbeeld veiligheidsarrangementen, afspraken met wegbeheerders, etc.). De Concessiehouder respecteert in ieder geval alle verplichtingen die voortvloeien uit het convenant (of de samenwerkingsovereenkomst) sociale veiligheid Amsterdam CS van de gemeente Amsterdam en eventuele vergelijkbare convenanten/ samenwerkingsovereenkomsten die op het Concessiegebied Amsterdam betrekking hebben. De Concessiehouder draagt via gerichte voorlichting aan specifieke (reizigers)groepen op preventieve wijze bij aan de bevordering van de sociale veiligheid in en rond het openbaar vervoer in het Concessiegebied Amsterdam.


40 VAN 66

7

MATERIEEL

7.1

Algemeen

De Concessiehouder maakt voor de uitvoering van de Concessie Amsterdam 2012 gebruik van het materieel dat is ondergebracht in Activa BV. Dit hoofdstuk beschrijft de eisen die de Stadsregio aan het in te zetten materieel stelt, waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen bestaand en nieuw materieel. Het betreft vooral eisen van de Stadsregio aan Activa BV als verantwoordelijke partij voor de aanschaf en het onderhoud van het materieel, zoals de Stadsregio die in een overeenkomst met Activa BV wil vastleggen. Voor de Concessiehouder zijn deze eisen uitgangspunten voor de uitvoering van de Concessie, tenzij de Concessiehouder meer taken en verantwoordelijkheden op het gebied van aanschaf, beheer en onderhoud van (een deel van) het materieel krijgt dan op het moment van vaststelling van dit Programma van Eisen was voorzien. In het laatste geval gelden de eisen met betrekking tot (dit deel van) het materieel ook voor de Concessiehouder. Achtereenvolgens komen in dit hoofdstuk de volgende onderwerpen aan bod: • Duurzaamheid • Toegankelijkheid • Comfort en netheid • Communicatieapparatuur • OV-chipkaartapparatuur • Reclame

7.2

Duurzaamheid

7.2.1

Algemeen

De Stadsregio hecht veel belang aan een duurzame exploitatie van het openbaar vervoer in het Concessiegebied Amsterdam. In haar streven om de duurzaamheid te vergroten richt de Stadsregio zich zowel op een beperking van de schadelijke gevolgen van het openbaar vervoer voor het milieu (uitstoot en geluid) als op een verhoging van het aandeel van het openbaar vervoer in de totale mobiliteit ten koste van de auto.

7.2.2

Metro’s en Trams

Voor de metro vormt het materieel dat op 1 januari 2010 op de metrolijnen rijdt het uitgangspunt voor de Concessie Amsterdam 2012. Daarnaast loopt op dit moment een aanbestedingsprocedure voor nieuw metromaterieel dat onder meer bedoeld is ter vervanging van de oudste metrostellen. Ten behoeve van deze aanbestedingsprocedure is in een eerder stadium een Programma van Eisen opgesteld waarin de eisen zijn vastgelegd waaraan het nieuwe materieel moet voldoen. Ook voor de tram vormt het materieel dat op 1 januari 2010 op de tramlijnen rijdt het uitgangspunt voor de Concessie Amsterdam 2012. Alle trams en metro’s rijden gedurende de looptijd van de Concessie Amsterdam 2012 op groene stroom.


41 VAN 66

7.2.3

Bussen en auto’s

Bussen die voor de Concessie Amsterdam 2012 worden ingezet zijn nooit ouder dan 12 jaar, terwijl de gemiddelde leeftijd van alle bussen nooit hoger dan 8 jaar zal zijn. Dit betekent dat bij de start van de Concessie alle bussen minimaal aan de Euro 3-norm voldoen, waarbij bussen, voor zover aan de orde bij de betreffende emissienorm, van een goed functionerende roetfilter zijn voorzien. Nieuwe bussen, zijnde bussen die na 1 januari 2010 op kenteken zijn gesteld, voor de Concessie Amsterdam 2012 voldoen minimaal aan de E.E.V.-norm. Het is de Concessiehouder in principe niet toegestaan auto’s voor de uitvoering van de Concessie Amsterdam 2012 in te zetten, behalve in bijzondere gevallen als vervangend vervoer.

7.2.4

Proef Waterstofbussen

De Concessiehouder zet zich maximaal in om de proef met twee Waterstofbussen die in 2009 is gestart binnen de financiële kaders tot een goed einde te brengen. De Concessiehouder adviseert de Stadsregio over de implicaties van de resultaten van de proef voor de Concessie Amsterdam 2012 en de daaropvolgende Concessie.

7.2.5

Uitzonderingen

De maximale leeftijd van bussen die de Concessiehouder inzet voor eventuele scholierenritten of ritten die niet opgenomen zijn in de dienstregeling (bijvoorbeeld versterkingsritten bij onvoorziene pieken in de vervoervraag of vervangend vervoer bij incidenten/calamiteiten) bedraagt 15 jaar. Voorwaarden daarbij zijn dat deze bussen voorzien zijn van een goedwerkende roetfilter en dat de Concessiehouder deze bussen zo min mogelijk inzet voor ritten van en naar knelpuntlocaties op het gebied van luchtkwaliteit.

7.3

Toegankelijkheid

7.3.1

Algemeen

Uitgangspunt voor de Concessie Amsterdam 2012 is dat voertuigen toegankelijk zijn voor reizigers met een auditieve, visuele of motorische beperking en voor reizigers met bagage, kinderwagens en rollators of in een rolstoel.

7.3.2

Metro’s en trams

Alle bestaande en nieuwe metro’s en alle trams die vanaf 1989 zijn aangeschaft zijn toegankelijk voor mensen met een mobiliteitsbeperking. Om het instappen te vergemakkelijken, halteren metro’s op metrostations op vaste punten. De Concessiehouder geeft daarbij op ieder perron van alle metrostations duidelijk aan op welk deel van het perron de eerstvolgende metrotreinen die vanaf dit perron zullen vertrekken, zullen halteren. Deze informatie is ook voor visueel gehandicapten duidelijk waarneembaar. Op alle tramlijnen laat de Concessiehouder een rit met een tram die niet toegankelijk is voor mensen met een mobiliteitsbeperking altijd volgen door een rit met een toegankelijke tram. De Concessiehouder geeft daarbij door middel van een sticker op de buitenkant van de trams duidelijk aan of een tram toegankelijk is voor reizigers in een rolstoel. De Stadsregio kan bepalen dat op één of meer tramlijnen uitsluitend materieel wordt ingezet dat toegankelijk is voor mensen met een mobiliteitsbeperking.


42 VAN 66

7.3.3

Bussen

Met het oog op de toegankelijkheid worden alleen (semi-)lagevloerbussen voor de uitvoering van de Concessie ingezet. In deze bussen is plek voor minimaal één rolstoel. Alle bussen zijn voorzien van een goedwerkende automatische knielinstallatie die standaard in gebruik is (= zonder tussenkomst van de bestuurder van de bus), waarbij de bestuurder van de bus in staat is om schadevrij aan een halte/perron van 18 cm hoogte te halteren, ongeacht de aanrijroute. Alle bussen zijn voorzien van een goedwerkende handbediende of elektrisch bediende oprijplaat. De bestuurder van de bus bedient de oprijplaat op het moment dat een reiziger in een rolstoel de bus in of uit wil. Alle nieuwe bussen zijn voorzien van een goedwerkende elektrisch bediende oprijplaat. Bij de inrichting van de bussen worden contrasterende kleuren gebruikt zodat al het busmeubilair en de stangen en knoppen duidelijk zichtbaar en herkenbaar zijn. De stopknop ter hoogte van de rolstoelplaats(en) bevindt zich op een zodanige locatie dat deze voor mensen in een rolstoel makkelijk te bereiken is.

7.3.4

Kinderwagens, (vouw)fietsen, e.d.

De Concessiehouder geeft in alle bussen en trams aan dat reizigers rolstoelplaats(en) ook mogen gebruiken voor het plaatsen van kinderwagens, vouwfietsen, rollators en bagage, zolang deze plaats(en) niet nodig is (zijn) voor een reiziger in een rolstoel. Het personeel van de Concessiehouder ziet er indien nodig op toe dat een rolstoelplaats wordt vrijgemaakt. Indien het materieel daarvoor geschikt is en voor zover passend binnen de eisen op het gebied van tunnelveiligheid kan de Concessiehouder op metrolijnen en op het tramtraject Centraal Station – IJburg aan reizigers toestaan om buiten de spits hun fiets in het voertuig mee te nemen. Voorwaarde daarbij is dat de Concessiehouder kan aantonen dat het materieel op de betreffende momenten/trajecten over voldoende restcapaciteit beschikt.

7.4

Comfort en netheid

De Concessiehouder zorgt ervoor dat reizigers in schone en nette voertuigen kunnen reizen die in een goede staat van onderhoud bevinden. Dit betekent in ieder geval dat in principe alle voertuigen bij aanvang van hun eerste rit van binnen schoon en van binnen en buiten graffitivrij zijn. De Concessiehouder kan op dit punt eventueel nadere afspraken maken met Activa BV. Met het oog op het comfort beschikken voertuigen onder meer over: • Voldoende beenruimte; • Goede vering; • Geluidsarme motoren; • Voldoende ruimte voor bagage; • Voldoende mogelijkheden voor staande reizigers om zich vast te houden; • Een goedwerkend klimaatbeheersingsysteem.

7.5

Communicatieapparatuur

Met het oog op een vlotte doorstroming zijn alle trams en bussen in ieder geval voorzien van goedwerkende Vecom/Vetag-apparatuur en wanneer dit zinvol is van goedwerkende KAR-apparatuur waarmee voorrang verkregen kan worden bij verkeersinstallaties langs bus- en tramroutes. De Concessiehouder treedt met Programma van Eisen Concessie Amsterdam 2012 19 november 2009

43 VAN 66

Infrabeheerders in overleg over prioritering van de bussen en trams bij de afhandeling van het verkeer. Alle voertuigen zijn voorzien van goedwerkende apparatuur waarmee personeel van de Concessiehouder bijvoorbeeld in geval van vertragingen kan communiceren met de Centrale Verkeersleiding (CVL).

7.6

OV-chipkaartapparatuur

Alle bussen en trams zijn voorzien van gecertificeerde en goedwerkende OVChipkaartapparatuur ten behoeve van het in- en uitchecken door reizigers en ten behoeve van het afhalen van reistegoed en producten die reizigers via Internet hebben besteld. Overige eisen ten aanzien van de OV-chipkaart zijn opgenomen in hoofdstuk 13.

7.7

Reclame

Het is niet toegestaan al dan niet doorzichtige reclame te plakken (i) op de ruiten van voertuigen, (ii) over lijnnummers of bestemmingsaanduidingen en/of (iii) over beeldschermen in de voertuigen. Het aanbrengen van reclame-uitingen op andere plekken aan de binnen- en buitenzijde van de voertuigen is toegestaan mits deze reclame-uitingen voldoen aan de geldende zeden en normen en de locaties van de deuren van de voertuigen en van de eventuele knoppen om deze deuren te bedienen duidelijk herkenbaar blijven.


44 VAN 66

8

PERSONEEL

Net als voor elke vorm van dienstverlening geldt voor het openbaar vervoer dat de kwaliteit van het contact tussen reizigers en personeel van de Concessiehouder mede bepalend is voor de wijze waarop reizigers het openbaar vervoer ervaren. Om de reiziger optimaal van dienst te zijn wordt verwacht dat het personeel van de Concessiehouder: • Zich klantgericht, betrokken en correct gedraagt • Herkenbaar en goed verzorgd gekleed is • Zich maximaal inzet om een reis betrouwbaar en comfortabel te laten verlopen • Bijdraagt aan de sociale veiligheid door de rust en orde in bus, tram en metro en op haltes en metrostations te bewaken • Er op toeziet dat mindervalide personen gebruik kunnen maken van de voor hen bestemde zitplaatsen • Bekend is met de te volgen procedures en te nemen maatregelen in geval van incidenten en calamiteiten • Bekend is met het openbaar vervoeraanbod in de regio en met de tarieven en verkrijgbaarheid van vervoerbewijzen zodat het personeel de vragen van reizigers over deze onderwerpen (eventueel na consultatie van de Centrale Verkeersleiding) kan beantwoorden • De Nederlandse taal beheerst. In bijzondere situaties kan de Stadsregio de Concessiehouder toestemming geven personeel in te zetten dat de Nederlandse taal (nog) niet beheerst, mits dit personeel door minimaal één collega geassisteerd wordt die de Nederlandse taal wel machtig is en die bekend is met voor de reiziger relevante informatie over het openbaar vervoer in het Concessiegebied Amsterdam.


45 VAN 66

9

INFORMATIE AAN DE REIZIGER

9.1

Algemeen

Om hun reis te kunnen plannen en indien nodig aan te kunnen passen moeten reizigers op elk moment van hun reis over de juiste (actuele) informatie kunnen beschikken. Betrouwbare actuele informatie leidt ook tot meer begrip bij reizigers bij eventuele verstoringen van de dienstregeling. De Concessiehouder is er verantwoordelijk voor dat reizigers over accurate en actuele informatie over reizen met het stads- en streekvervoer in het Concessiegebied Amsterdam kunnen beschikken. De Concessiehouder maakt daarbij in ieder geval gebruik van de volgende kanalen: • Informatiedrukwerk; • Informatie op internet; • Informatie in en op de voertuigen; • Informatie op de haltes; • Informatieloketten bij OV-knooppunten; • Informatie via een landelijk reisinformatiesysteem. De Concessiehouder legt een voorstel voor de vormgeving en inhoud van informatie die hij van plan is via één of meerdere van bovengenoemde kanalen te verspreiden, ter goedkeuring aan de Stadsregio voor. Voorafgaand aan het verzoek tot goedkeuring biedt de Concessiehouder het voorstel voor advies aan de Reizigers Advies Raad aan (zie hoofdstuk 11). Een afschrift van dit advies en de manier waarop de Concessiehouder met dit advies is omgegaan, maakt integraal deel uit van het bij de Stadsregio in te dienen voorstel.

9.2

Informatiedrukwerk

De Concessiehouder zorgt ervoor dat informatiedrukwerk in ieder geval verkrijgbaar is in de volgende vormen: • Lijnfolders; • Lijnennetkaart; • Folder van het Nachtnet. De Concessiehouder stelt deze producten gratis beschikbaar. De Concessiehouder zorgt er voor dat deze producten beschikbaar zijn vanaf minimaal twee weken voor aanvang tot aan het einde van de dienstregelingperiode waarop de informatie betrekking heeft. Lijnfolders worden uitgegeven voor alle daglijnen van de Concessiehouder en bevatten de volledige dienstregeling van één of meer lijnen. Daarnaast bevatten de lijnfolders in ieder geval de volgende informatie: • Per lijn een overzicht van de haltes, met daarbij: o de naam van de halte; o per halte een opsomming van de lijnen waarop kan worden overgestapt (inclusief lijnen van andere concessiehouders); o per halte informatie of de betreffende halte rolstoeltoegankelijk is; o de gemiddelde geplande rijtijd tussen twee opeenvolgende haltes; o (indien nog van toepassing) de verdeling van de haltes over tariefzones; • Per lijn een tabel met het volle kilometertarief per OV-chipkaart tussen de belangrijkste haltes van de betreffende lijn; Programma van Eisen Concessie Amsterdam 2012 19 november 2009

46 VAN 66

• • • • • • •

Een opgave van de ritten die niet toegankelijk zijn voor mensen met een mobiliteitsbeperking; In geval van voorgeschreven aansluitingen: de ritten van de aansluitende lijn; Het telefoonnummer en de internetsite van het landelijke en indien beschikbaar een regionaal reisinformatiesysteem; Informatie over de bereikbaarheid van de klantenservice, met vermelding van telefoonnummer en openingstijden; Een vermelding van de eigen website en een overzicht van de eigen informatieloketten (zie ook paragraaf 9.6), met vermelding van de openingstijden; Informatie over de regeling omtrent aansluitingen en gegarandeerde aansluitingen, met vermelding van de gevallen waarin deze regeling op de in de lijnfolder opgenomen lijn(en) van toepassing is; Informatie over de vergoedingsregeling (zie subparagraaf 5.5.2).

De lijnennetkaart bevat in ieder geval: • Een kaart van het Concessiegebied Amsterdam, met daarop aangegeven: o Alle daglijnen behorende tot de Concessie Amsterdam 2012; o Alle daglijnen vanuit en naar het Concessiegebied Amsterdam van andere concessiehouders; o De (openbaar) vervoerverbindingen over water van en naar het Concessiegebied Amsterdam; o (indien nog van toepassing) De tariefzones; • Een opsomming van alle bus-, tram- en metrolijnen van alle concessiehouders in het Concessiegebied Amsterdam en van (openbaar) vervoerverbindingen over water van, naar en binnen het Concessiegebied Amsterdam, met in ieder geval vermelding van begin- en eindhalte en van de bedieningstijden (in geval van lijnen met beperkte bedieningstijden) • Alle haltes binnen het kaartbeeld, met daarbij per halte informatie of de betreffende halte rolstoeltoegankelijk is; • Een overzicht van de bereikbaarheid van belangrijke bestemmingen binnen het Concessiegebied Amsterdam per openbaar vervoer; • Een opsomming van de nachtlijnen (met inbegrip van de nachtlijnen van andere concessiehouders van en naar het Concessiegebied Amsterdam), met opgave van de nachten waarin de betreffende lijnen rijden; • Een kaart van het Concessiegebied Amsterdam met daarop de routes en haltes van alle nachtlijnen (met inbegrip van de nachtlijnen van andere concessiehouders van en naar het Concessiegebied Amsterdam); • Een kaart met de ligging van de haltes bij het OV-knooppunt Centraal Station; • Een overzicht van de tarieven; • Een overzicht van de distributiepunten voor de OV-chipkaart; • Een toelichting op het gebruik van de OV-chipkaart; • Het telefoonnummer en de internetsite van het landelijke en indien beschikbaar een regionaal reisinformatiesysteem; • Informatie over de bereikbaarheid van de klantenservice, met vermelding van telefoonnummer en openingstijden; • Een vermelding van de eigen website en een overzicht van de eigen informatieloketten (zie ook paragraaf 9.6), met vermelding van de openingstijden; • Informatie over de regeling omtrent aansluitingen en gegarandeerde aansluitingen; • Informatie over de vergoedingsregeling (zie subparagraaf 5.5.2); • Informatie over de wijze waarop de Concessiehouder reizigers en consumentenorganisaties consulteert (zie ook hoofdstuk 11); • Adres en telefoonnummer van ROVER en de Vereniging Stadsvervoerbelang; • Adres en telefoonnummer van de Geschillencommissie Openbaar Vervoer.


47 VAN 66

De folder van het Nachtnet bevat in ieder geval: • De volledige dienstregeling van alle nachtlijnen (met inbegrip van nachtlijnen van andere concessiehouders die nodig zijn om aan de ontsluitingseisen te voldoen); • In geval van voorgeschreven aansluitingen: de ritten van de aansluitende lijn; • Een opsomming van de nachtlijnen (met inbegrip van de nachtlijnen van andere concessiehouders van en naar het Concessiegebied Amsterdam), met opgave van de nachten waarin de betreffende lijnen rijden; • Een kaart van het Concessiegebied Amsterdam met daarop de routes en haltes van alle nachtlijnen (met inbegrip van de nachtlijnen van andere concessiehouders van en naar het Concessiegebied Amsterdam); • Een overzicht van de tarieven van het Nachtnet; • Een toelichting op het gebruik van de OV-chipkaart; • Het telefoonnummer en de internetsite van het landelijke en indien beschikbaar een regionaal reisinformatiesysteem; • Informatie over de bereikbaarheid van de klantenservice, met vermelding van telefoonnummer en openingstijden; • Een vermelding van de eigen website en een overzicht van de eigen informatieloketten (zie ook paragraaf 9.6), met vermelding van de openingstijden; • Informatie over de overstappunten binnen het nachtnet (zie subparagraaf 3.5.4) en over de regeling omtrent aansluitingen en gegarandeerde aansluitingen, met vermelding van de gevallen waarin deze regeling op het nachtnet van toepassing is; • Informatie over de vergoedingsregeling (zie subparagraaf 5.5.2).

9.3

Informatie op internet

De Concessiehouder stelt in ieder geval de volgende informatie via zijn website beschikbaar: • alle in paragraaf 9.2 genoemde informatie; • haltevertrekstaten; • actuele informatie over omleidingen. Deze informatie is beschikbaar vanaf minimaal twee weken voor aanvang tot aan het einde van de periode waarop de informatie betrekking heeft. Daarnaast kondigt de Concessiehouder op zijn website minimaal 4 weken van te voren belangrijke wijzigingen in de dienstregeling aan. De Concessiehouder zorgt ervoor dat alle informatie op zijn website toegankelijk is voor mensen die slecht(er) kunnen zien en kan worden uitgeprint in een handelbaar formaat. Daarnaast zorgt de Concessiehouder ervoor dat alle informatie op zijn website in ieder geval in het Engels beschikbaar.

9.4

Informatie in en op de voertuigen

De Concessiehouder zorgt voor correcte en actuele reisinformatie in en op het voertuig. De informatie wordt door de Concessiehouder zoveel mogelijk visueel als mondeling aangeboden.

9.4.1

Informatie in de voertuigen

Alle voertuigen die ingezet worden, zijn voorzien van een automatisch halteomroepsysteem. Het automatische halteomroepsysteem vermeldt naast de eerstvolgende halte ook de belangrijkste overstapmogelijkheden vanaf deze halte. Indien het automatisch halteomroepsysteem niet functioneert, roept de bestuurder Programma van Eisen Concessie Amsterdam 2012 19 november 2009

48 VAN 66

of conducteur alle haltes en de belangrijkste overstapmogelijkheden vanaf deze haltes om. In alle voertuigen van daglijnen is in ieder geval het volgende informatiedrukwerk zichtbaar aanwezig en (al dan niet op verzoek) verkrijgbaar: • Lijnfolders met in ieder geval de dienstregeling van de betreffende lijn; • Lijnennetkaart. In alle voertuigen van nachtlijnen is de folder van het Nachtnet zichtbaar aanwezig en (al dan niet op verzoek) verkrijgbaar. In alle bestaande en nieuwe metro’s is in ieder rijtuig (bak) in ieder geval de volgende informatie beschikbaar: • Een kaart van het tram- en metronetwerk; • Een schematische weergave van het metronetwerk met daarop per station een opsomming van de lijnen waarop kan worden overgestapt (inclusief lijnen van andere concessiehouders); • Een beeldscherm met daarop de actuele tijd, het lijnnummer, de eindbestemming en de naam van de volgende stations (inclusief overstapmogelijkheden) en actuele informatie over afwijkingen van de dienstregeling, of • In geval van bestaande metro’s die al op 1 januari 2010 op de metrolijnen rijden en die niet over beeldschermen beschikken een eenregelige display met daarop het lijnnummer, de eindbestemming en de naam van het volgende station (behalve in al bestaande metro’s die al op 1 januari 2010 op de metrolijnen rijden en die niet over beeldschermen of eenregelige displays beschikken); • Een houder voor kennisgevingen aan de reizigers. In alle bestaande en nieuwe trams is in ieder geval de volgende informatie beschikbaar: • Een kaart van het tram- en metronetwerk; • Een beeldscherm met daarop de actuele tijd, het lijnnummer, de eindbestemming en de naam van de volgende haltes (inclusief overstapmogelijkheden) en actuele informatie over afwijkingen van de dienstregeling, of • In geval van bestaande trams die al op 1 januari 2010 op de tramlijnen rijden en die niet over beeldschermen beschikken een eenregelige display met daarop de actuele tijd, het lijnnummer, de eindbestemming en de naam van de volgende halte en daarnaast een schematische weergave van de route van de betreffende lijn (‘routekarton’) met daarop per halte een opsomming van de lijnen waarop kan worden overgestapt (inclusief lijnen van andere concessiehouders); • Een houder voor kennisgevingen aan de reizigers. In alle bestaande en nieuwe bussen is in ieder geval de volgende informatie beschikbaar: • Een beeldscherm met daarop de actuele tijd, het lijnnummer, de eindbestemming en de naam van de volgende haltes (inclusief overstapmogelijkheden) en actuele informatie over afwijkingen van de dienstregeling, of • In geval van bestaande bussen die voor 1 januari 2010 op kenteken zijn gesteld en de niet over beeldschermen beschikken een eenregelige display met daarop de actuele tijd, het lijnnummer, de eindbestemming en de naam van de volgende halte en daarnaast een schematische weergave van de route van de betreffende lijn (‘routekarton’) met daarop per halte een opsomming van de


49 VAN 66

•

lijnen waarop kan worden overgestapt (inclusief lijnen van andere concessiehouders); Een houder voor kennisgevingen aan de reizigers.

Nieuwe bussen zijn ten minste voorzien van twee beeldscheren; nieuwe gelede bussen zijn voorzien van ten minste drie beeldschermen. De Concessiehouder gebruikt de beeldschermen alleen voor het tonen van actuele reisinformatie en andere, voor reizigers relevante informatie met betrekking tot het openbaar vervoer in het Concessiegebied Amsterdam. De Concessiehouder ziet er daarbij op toe dat de informatie die op de beeldschermen wordt getoond ook voor slechtzienden goed leesbaar is. De Concessiehouder zorgt ervoor dat afwijkingen van de dienstregeling op adequate wijze aan de passagiers in het voertuig kenbaar gemaakt worden. Om het begrip onder de reizigers te vergroten wordt hierbij ook de oorzaak van de afwijking gemeld. Bij verstoringen in de dienstuitvoering informeert de Concessiehouder reizigers over de consequenties van deze verstoring voor hun reis en over alternatieve reismogelijkheden. De Concessiehouder vermeldt verder de eigen website en informatie over de bereikbaarheid van de klantenservice, met vermelding van telefoonnummer en openingstijden, aan de binnenzijde van alle voertuigen.

9.4.2

Informatie op het voertuig

De Concessiehouder zorgt ervoor dat aan de buitenzijde van de voertuigen de volgende informatie getoond wordt: • op metro’s het lijnnummer en de eindbestemming op voor- en achterzijde; • op trams en bussen het lijnnummer en de eindbestemming op voor- en instapzijde (behalve op trams die al op 1 januari 2010 op de tramlijnen rijden en waarop de eindbestemming niet op de instapzijde kan worden getoond) en het lijnnummer op linker- en achterzijde (behalve op bussen die voor 1 januari 2010 op kenteken zijn gesteld en waarop het lijnnummer niet op de linkerzijde kan worden getoond).

9.5

Informatie op de haltes

De Concessiehouder is verantwoordelijk voor het beheer van de informatie aan reizigers bij alle haltes en stations binnen het Concessiegebied Amsterdam en lang de tram- en metroroutes in de gemeente Amstelveen. Dit betreft zowel informatie over de lijnen van de Concessiehouder zelf als informatie over lijnen van andere concessiehouders die de betreffende halte aandoen. De Concessiehouder dient reizigers, voor zover dit van toepassing is, te informeren over het feit dat zij geacht worden op de halte een stopteken te geven. Voor haltes waarvoor de Concessiehouder niet zelf verantwoordelijk is voor het informatiebeheer, verstrekt de Concessiehouder tijdig de vereiste informatie aan de beheerder van de betreffende halte.


50 VAN 66

9.5.1

Statische informatie

De Concessiehouder brengt in ieder geval de volgende informatie op de haltes/stations aan: • Een lijnennetkaart van het dagnet en een lijnennetkaart van het nachtnet, beide voorzien van zowel de lijnen van de Concessiehouder zelf als de lijnen van andere concessiehouders in het concessiegebied; • Een omgevingskaart met daarop aangegeven alle haltes in de omgeving van de halte, met per halte lijnnummer en eindbestemming van de lijnen die deze haltes aandoen en de belangrijkste attractiepunten in de omgeving van de halte; • Het dichtstbijzijnde verkooppunt en oplaadpunt van de OV-chipkaart; • Een toelichting op het gebruik van de OV-chipkaart; • Basisinformatie over OV tarieven; • (indien nog van toepassing) De tariefzone; • Het telefoonnummer en de internetsite van het landelijke en indien beschikbaar een regionaal reisinformatiesysteem; • Informatie over de bereikbaarheid van de klantenservice, met vermelding van telefoonnummer en openingstijden; • Een vermelding van de eigen website en een overzicht van de eigen informatieloketten (zie ook paragraaf 9.6), met vermelding van de openingstijden; • Informatie over de regeling omtrent aansluitingen en gegarandeerde aansluitingen, met vermelding van de gevallen waarin deze regeling voor de betreffende halte van toepassing is; • Informatie over de vergoedingsregeling (zie subparagraaf 5.5.2). De eisen tot het aanbrengen van bovengenoemde informatie zijn (met uitzondering van het dichtstbijzijnde verkooppunt en oplaadpunt en de tariefzone) niet van toepassing wanneer een halte niet is uitgerust met een abri. Voor iedere lijn die van een halte/station vertrekt brengt de Concessiehouder in ieder geval de volgende informatie op de betreffende halte/station aan: • Het lijnnummer; • De eindbestemming; • Een haltevertrekstaat met alle vertrektijden, waarop aangegeven is welke ritten met niet-toegankelijk materieel worden gereden; • Een overzicht van de resterende haltes, met daarbij: o de naam van de halte; o per halte een opsomming van de lijnen waarop kan worden overgestapt (inclusief lijnen van andere concessiehouders); o per halte informatie of de betreffende halte rolstoeltoegankelijk is; o de gemiddelde geplande rijtijd tot aan de betreffende halte. • Een tabel met de tariefafstanden van de halte tot alle resterende haltes van de lijn (t.b.v. de OV-chipkaart). De Concessiehouder zorgt ervoor dat tijdelijke afwijkingen van de route adequaat kenbaar gemaakt worden aan de reizigers. Wanneer een halte tijdelijk vervalt of de bus of tram tijdelijk bij een andere halte stopt, geeft de Concessiehouder op de halte in ieder geval aan hoe lang de halte niet beschikbaar is en, middels een kaartje en een routebeschrijving, hoe de reiziger bij de dichtstbijzijnde halte kan komen. Bij een dienstregelingwijziging zorgt de Concessiehouder ervoor dat alle haltes op de ingangsdatum van de nieuwe dienstregeling over de actuele informatie beschikken. De Concessiehouder mag vanaf drie dagen voorafgaand aan deze ingangsdatum de oude informatie vervangen.


51 VAN 66

9.5.2

Actuele Reisinformatie

Op alle metrostations en op een aantal tram- en bushaltes zijn panelen aanwezig, waarop actuele reisinformatie wordt getoond. De Stadsregio heeft de ambitie om in 2012 95% van de reizigers binnen de Stadsregio via panelen op haltes en stations te voorzien van actuele (conform de CROW-normen toegankelijke) reisinformatie. Daarnaast is de Stadsregio voornemens op OV-knooppunten overzichtspanelen aan te laten brengen waarop actuele reisinformatie getoond wordt. In samenwerking met de Infrabeheerders wordt gewerkt aan het plaatsen van de benodigde panelen. De Concessiehouder levert de gegevens die nodig zijn om actuele reisinformatie te kunnen tonen conform een door de Stadsregio voorgeschreven standaard. De Concessiehouder is daarmee verantwoordelijk voor het aanleveren van juiste, betrouwbare gegevens. Ten slotte maakt de Concessiehouder gebruik van alle hem ter beschikking staande mogelijkheden, waaronder eventuele omroepinstallaties op haltes, om reizigers te informeren bij vertragingen en calamiteiten.

9.6

Informatieloketten

De Concessiehouder richt binnen het Concessiegebied Amsterdam (zie subparagraaf 3.2.2) op ten minste acht locaties informatieloketten in waar reizigers terecht kunnen met vragen over hun reis en in ieder geval de volgende informatie kunnen verkrijgen: • Actuele vertrektijden van de bussen, trams en metro’s die van het OVknooppunt vertrekken; • Lijnfolders, lijnennetkaarten en folders van het nachtnet; • Informatie over (aansluitend) openbaar vervoer dat niet tot de Concessie Amsterdam 2012 behoort; • Basisinformatie en aanvullende informatie over de OV-chipkaart (o.a. tarieven, tabellen met tariefafstanden, verkrijgbaarheid en oplaadmogelijkheden); • De mogelijkheden om een eventuele klacht in te dienen. De Concessiehouder richt in ieder geval een informatieloket in op het OV-knooppunt Centraal Station. De Concessiehouder richt de overige informatieloketten in principe in op of in de onmiddellijke nabijheid van andere OV-knooppunten dan het Centraal Station. De Concessiehouder mag voorstellen indienen bij de Stadsregio om een deel van de overige informatieloketten in te richten op andere drukbezochte locaties dan OV-knooppunten (bijv. in winkelgebieden). De Concessiehouder zorgt hierbij voor een goede geografische spreiding van de informatieloketten. Het informatieloket bij het Centraal Station is op werkdagen in ieder geval tussen 7.00 en 21.00 uur en op zaterdag en zondag in ieder geval van 8.00 tot 21.00 uur geopend. De overige informatieloketten zijn op werkdagen in ieder geval tussen 7.00 uur en 18.00 uur geopend. Op zaterdag en zondag zijn ten minste drie van de overige informatieloketten in ieder geval tussen 10.00 uur en 18.00 uur geopend.

9.7

Wijziging van de dienstregeling

De Concessiehouder maakt wijzigingen van de dienstregeling minimaal twee weken voorafgaand aan de ingangsdatum algemeen bekend. Dit doet hij via: • Publicaties in huis-aan-huisbladen (zodanig dat het hele Concessiegebied inclusief uitlopers is afgedekt); • AT5; • Posters/displays in de voertuigen; • Posters op de haltes waar een wijziging plaatsvindt;


52 VAN 66

• • •

De website van de Concessiehouder; Kabelkranten (zodanig dat het hele Concessiegebied is afgedekt); Actuele reisinformatiesystemen.

De Concessiehouder maakt tijdelijke en / of tussentijdse wijzigingen (omleidingen) waarbij een of meerdere haltes niet worden aangedaan ten gevolge van werkzaamheden of evenementen minimaal één week voorafgaande aan de wijziging via de hierboven beschreven kanalen algemeen bekend.

9.8

Landelijk/regionaal reisinformatiesysteem

De Concessiehouder stelt gratis gegevens over het openbaar vervoer behorend tot de Concessie Amsterdam 2012 beschikbaar aan door de Stadsregio te benoemen reisinformatiesystemen met een landelijk/regionaal bereik (momenteel: 9292/Openbaar Vervoer Reisinformatie en GOVI). De Concessiehouder levert hierbij in ieder geval: 1 Statische gegevens (onder meer dienstregeling, vervoerbewijzen, geografische positie van haltes, tarieven, zone-indeling en geldigheid, geplande afwijkingen van de dienstregeling zoals omleidingen en afwijkende haltes); Actuele gegevens (ongeplande afwijkingen van de dienstregeling, zoals 2 uitgevallen ritten door calamiteiten en extreme weersomstandigheden). De Concessiehouder levert deze gegevens digitaal aan conform een door de Stadsregio voorgeschreven protocol.


53 VAN 66

10

CONSUMENTENBESCHERMING

10.1

Klachtenafhandeling

Wanneer een reis onverhoopt niet verloopt zoals gepland kunnen reizigers zich in ieder geval op de volgende manieren tot de Concessiehouder wenden om zich hierover te beklagen: • Telefonisch, tegen het standaard tarief binnen de regio, bereikbaar ten minste op maandag t/m zaterdag van 09.00 tot 19.00 uur; • Via internet; en/of • Schriftelijk Wanneer een reiziger een klacht indient ontvangt hij of zij binnen vijf werkdagen een bevestiging dat zijn klacht in behandeling is genomen. Uiterlijk vier weken na het indienen van de klacht ontvangt de reiziger een reactie. De reactie aan de reiziger omvat ten minste de volgende elementen: • Inhoudelijke reactie op de klacht; • Uitsluitsel over wat er met de klacht gedaan zal worden; • Dat er een landelijke geschillencommissie Openbaar Vervoer bestaat waaraan de klachtindiener een geschil kan voorleggen (Geschillencommissie Openbaar Vervoer, Postbus 90600, 2509 LP te Den Haag) alsmede de voorwaarden die deze commissie hanteert voor het in behandeling nemen van klachten. In principe is de klachtenafhandeling een zaak tussen de Concessiehouder en de reiziger. Klachten die betrekking hebben op de infrastructuur, het materieel of de dienstregeling geeft de Concessiehouder binnen vijf werkdagen door aan respectievelijk de betreffende Infrabeheerder, Activa BV (er vanuit gaande dat Activa BV verantwoordelijk is voor aanschaf, beheer en onderhoud van het materieel) of de Stadsregio. De Concessiehouder meldt in dat geval bij de ontvangstbevestiging welke partij de klacht verder zal afhandelen.

10.2

Klachtenoverzicht

Het aantal en de aard van de klachten geven een belangrijke indruk van de prestaties van het openbaar vervoer. De Concessiehouder zendt de Stadsregio en het Consumentenpanel (zie hoofdstuk 11) daarom ieder kwartaal een overzicht waarin is opgenomen: • De aard van de binnengekomen klachten; • Op welke rit (lijn, tijd) deze klachten betrekking hebben; • De snelheid van afhandeling; • De manier waarop actie is ondernomen om herhaling van de klacht of soortgelijke klachten te voorkomen.

10.3

Landelijke/regionale geschillencommissie

De Concessiehouder is aangesloten bij de landelijke Geschillencommissie Openbaar Vervoer. Indien, bijvoorbeeld vanuit de Reizigers Advies Raad, in samenspraak met de Stadsregio een regionale geschillencommissie wordt opgericht, sluit de Concessiehouder zich ook bij deze commissie aan.


54 VAN 66

11

POSITIE CONSUMENTENORGANISATIES

In de Wet personenvervoer 2000 (Wp2000) is bepaald dat zowel de Stadsregio als de Concessiehouder aan consumentenorganisaties periodiek advies moeten vragen en informatie moeten verschaffen.

11.1

Reizigers Advies Raad (RAR)

De Reizigers Advies Raad (RAR) is een door de Stadsregio ingesteld advies- en overlegorgaan dat bestaat uit vertegenwoordigers van consumentenorganisaties uit de vier concessiegebieden (zie bijlage 4 voor de consumentenorganisaties die in de RAR vertegenwoordigd zijn). Voor de positie van de Reizigers Advies Raad wordt verwezen naar de op 15 december 2005 door het DB van de Stadsregio vastgestelde “Regeling betreffende de instelling van een Reizigers Adviesraad van het Regionaal Orgaan Amsterdam voor het openbaar vervoer”.

11.2

Consumentenpanel / Werkgroep RAR

De Concessiehouder stelt een Consumentenpanel in waarin RAR-leden uit het Concessiegebied Amsterdam zitting hebben. Minimaal twee keer per jaar organiseert de Concessiehouder een bijeenkomst met het Consumentenpanel. De Concessiehouder consulteert de leden van het Consumentenpanel dan wel een door de RAR ingestelde werkgroep in ieder geval over de inhoud van een adviesaanvraag voorafgaand aan de afhandeling van de aanvraag door de RAR. Daarnaast informeert de Concessiehouder de leden van het Consumentenpanel over de (resultaten van) maatregelen ten aanzien van: • Aan het publiek kenbaar gemaakte doelstellingen van de Concessiehouder over de kwaliteit van het door hem te verrichten openbaar vervoer • De gekozen communicatiestrategie om te komen tot reizigersgroei • Andere relevante onderwerpen die op dat moment spelen De Concessiehouder neemt de reactie van het Consumentenpanel mee in zijn adviesaanvraag, plannen en acties.

11.3

Consultatie individuele reizigers en andere belanghebbenden

Naast de organisaties vertegenwoordigd in de RAR, biedt de Concessiehouder ook individuele reizigers en andere belanghebbenden de mogelijkheid om hun ideeën / suggesties met betrekking tot de Concessie Amsterdam 2012 bij hem in te dienen. De Concessiehouder wordt geacht op ieder idee adequaat te reageren. De Concessiehouder heeft een zekere vrijheid wat betreft de wijze waarop hij individuele reizigers en andere belanghebbenden actief bij de ontwikkeling en uitvoering van de Concessie zal gaan betrekken (bijvoorbeeld via periodiek gehouden klantenpanels of internet). Tijdens de implementatieperiode, dus nog voorafgaand aan de start van de Concessie dient de Concessiehouder een voorstel voor de organisatie van dit consultatietraject in bij de Stadsregio. Alvorens zijn voorstel bij de Stadsregio in te dienen, legt de Concessiehouder dit voorstel voor advies voor aan de RAR en verwerkt hij eventuele adviezen in zijn definitieve Programma van Eisen Concessie Amsterdam 2012 19 november 2009

55 VAN 66

voorstel. Uiterlijk 6 maanden na de start van de Concessie heeft de Concessiehouder het consultatietraject van individuele reizigers en andere belanghebbenden ingericht zoals de Stadsregio en de Concessiehouder dat zijn overeengekomen. Minimaal twee keer per jaar stelt de Concessiehouder de RAR en het Consumentenpanel op de hoogte van de ingebrachte ideeën / suggesties en zijn reactie daarop. De Concessiehouder stemt de momenten waarop hij deze informatie beschikbaar stelt af op de bijeenkomsten van het Consumentenpanel. Dit om te waarborgen dat het Consumentenpanel en de RAR de informatie mee kunnen nemen in hun reactie op acties, plannen en adviesaanvragen van de Concessiehouder.


56 VAN 66

12

MARKETING

Om tijdens de looptijd van de Concessie Amsterdam 2012 het gebruik van het openbaar vervoer in het Concessiegebied Amsterdam verder te laten toenemen, zijn imagoverbetering van het openbaar vervoer en een actieve benadering van (potentiële) reizigers noodzakelijke voorwaarden. De Stadsregio verwacht van de Concessiehouder dat deze door middel van aantrekkelijke productformules en tariefacties en de juiste promotie en communicatie steeds meer mensen weet te overtuigen vaker met het openbaar vervoer in het Concessiegebied Amsterdam te reizen. Jaarlijks legt de Concessiehouder zijn marketingactiviteiten voor de komende periode vast in een Marketingplan dat is gebaseerd op (i) een analyse van kansrijke doelgroepen en hun specifieke wensen en (ii) de resultaten die met eerdere marketingacties zijn bereikt. Het Marketingplan bevat per doelgroep doelstellingen op het gebied van reizigers- en opbrengstengroei alsmede concrete marketingactiviteiten om deze doelstellingen te realiseren. De Concessiehouder voert alle in het Marketingplan opgenomen marketingactiviteiten ook daadwerkelijk uit. Gelet op de samenhang van het openbaar vervoer in Amsterdam met het overige openbaar vervoer in de Stadsregio, stemt de Concessiehouder zijn marketingactiviteiten af met die van de andere concessiehouders die in de regio actief zijn. Om dit proces soepel te laten verlopen zet de Stadsregio in 2009 een marketingbureau op dat in ieder geval ook in 2010 actief zal zijn. Met het marketingbureau beoogt de Stadsregio concessiegrensoverschrijdende marketingactiviteiten te stimuleren. Wanneer het marketingbureau, of diens eventuele opvolger, ook na 2010 nog actief is, sluit de Concessiehouder zich hierbij aan.


57 VAN 66

13

TARIEVEN EN VERKRIJGBAARHEID VERVOERBEWIJZEN

13.1

Algemeen

Uitgangspunt voor het Programma van Eisen is dat de landelijke OV-chipkaart op 1 januari 2012 in alle Concessies die onder verantwoordelijkheid van de Stadsregio vallen is ingevoerd en dat het huidige systeem van nationale vervoerbewijzen (NVB), bestaande uit strippenkaarten en sterabonnementen zal zijn beëindigd. De Concessiehouder die de Concessie Amsterdam 2012 gaat uitvoeren zal derhalve vanaf de start van deze Concessie over een goed en betrouwbaar werkend OVchipkaartsysteem moeten beschikken dat is gecertificeerd door en aangesloten op de landelijke backoffice van TLS.

13.2

Tarieven

Op 16 december 2008 heeft de Regioraad van de Stadsregio Amsterdam de Tariefverordening Wp2000 Stadsregio Amsterdam vastgesteld. De tariefverordening geeft aan hoe de OV-chipkaarttarieven zullen worden vastgesteld en kunnen worden gewijzigd. Binnen de kaders van de tariefverordening heeft de Concessiehouder tariefvrijheid ten aanzien van aanvullende tarieven (bijvoorbeeld Eurokaartje, dagkaarten, wagenverkoop, eigen abonnementsoorten). Met betrekking tot de invulling van zijn tariefvrijheid wordt de Concessiehouder met name uitgedaagd om reizigers door middel van aantrekkelijke abonnementsvormen langdurig aan zich te binden (= vaste klanten).

13.3

Verkrijgbaarheid (Distributie)

Uitgangspunt voor de Concessie Amsterdam is dat de verkrijgbaarheid (distributie) van de OV-chipkaart geen drempel voor reizigers mag vormen om van het openbaar vervoer in de hoofdstad gebruik te maken. De Stadsregio heeft in 2007 ervoor gekozen om de eerste twee jaar na invoering van de OV-chipkaart een relatief uitgebreid distributienetwerk in te richten. Mocht de komende tijd blijken dat veel reizigers van geautomatiseerde kanalen gebruik gaan maken om saldo en/of producten op hun OV-chipkaart te laden dan kan dit gevolgen hebben voor het distributienetwerk dat vanaf 2012 beschikbaar is.

13.4

Mobiele kaartverkooppunten

Op die haltes en die momenten waarop wagenverkoop tot aanzienlijk oponthoud leidt, richt de Concessiehouder mobiele kaartverkooppunten in.


58 VAN 66

14

INFORMATIE EN MONITORING

14.1

Algemeen

De Stadsregio ziet er nauw op toe dat de Concessiehouder de afspraken in de Concessie Amsterdam 2012 nakomt. Daarbij maakt de Stadsregio gebruik van informatie afkomstig uit verschillende bronnen.

14.2

Informatieverstrekking door de Concessiehouder aan de Stadsregio

14.2.1

Management rapportages

De Concessiehouder informeert de Stadsregio over de uitvoering van de Concessie door middel van managementrapportages. Elk kwartaal verschaft de Concessiehouder een managementsrapportage met daarin alle informatieelementen die deel uitmaken van het Model Informatieprofiel Openbaar Vervoer 2008 (MIPOV 2008) of diens opvolger. Naast deze informatie kan de Stadsregio de Concessiehouder om aanvullende informatie vragen.

14.2.2

Realtime monitoring

De Concessiehouder levert actuele gegevens over de uitvoering van de dienstregeling (= realtime data) conform een door de Stadsregio voorgeschreven standaard aan de database van de Stadsregio. De Stadsregio gebruikt deze data onder meer voor het monitoren van de uitvoeringskwaliteit waaronder punctualiteit, rituitval en rijtijden (zie ook hoofdstuk 5).

14.2.3

Gegevens OV-chipkaart

De Concessiehouder stelt alle informatie die voortkomt uit het gebruik van de OVchipkaart en die de Stadsregio nodig heeft om haar taken te kunnen vervullen zonder voorbehoud beschikbaar aan de Stadsregio. Vanzelfsprekend respecteert de Stadsregio daarbij de regels voortvloeiend uit de Wet Bescherming Persoonsgegevens.

14.2.4

Vervoerkundig onderzoek

Om een actueel beeld te blijven houden van het reisgedrag van de reizigers houdt de Concessiehouder in ieder geval eenmalig in het tweede jaar van de Concessietermijn een uitgebreid onderzoek naar diverse kenmerken van het vervoer in het Concessiegebied. Dit uitgebreide onderzoek omvat in ieder geval: • het aantal in- en uitstappers bij een representatieve steekproef van haltes; • herkomst, bestemming en reismotief van de reizigers; • het gebruikte voor- en natransport.

14.2.5

Controle gegevens

De Stadsregio is bevoegd de juistheid van door de Concessiehouder geleverde gegevens (steekproefsgewijs) te controleren. De Concessiehouder is verplicht volledige medewerking aan dergelijke controles te verlenen, onder andere door op verzoek van de Stadsregio de betreffende (bron)gegevens zonder enig voorbehoud beschikbaar te stellen.


59 VAN 66

14.3

Informatie uit eigen waarnemingen

14.3.1

Algemeen

De Stadsregio laat ook zelf onderzoek uitvoeren met betrekking tot het openbaar vervoer behorend tot de Concessie Amsterdam 2012. Voorbeelden van dergelijke onderzoeken zijn een klantenbarometer en waarnemingen door mystery guests.

14.3.2

Kwaliteitsthermometer

Om een actueel beeld te houden van de wensen van de reizigers laat de Stadsregio ieder jaar een tevredenheidonderzoek uitvoeren (op dit moment is dat de KpVVKlantenbarometer). Daarbij worden reizigers gevraagd in de vorm van rapportcijfers hun waardering te geven voor verschillende kwaliteitsaspecten van het openbaar vervoer.

14.3.3

Mystery guests

De Stadsregio heeft de mogelijkheid naleving van afspraken vastgelegd in de Concessie Amsterdam 2012 te controleren door middel van waarnemingen door mystery guests op haltes/stations en/of in de voertuigen. De Stadsregio kan de waarnemingen van de mystery guests ook gebruiken voor controle van de juistheid van de door de Concessiehouder geleverde gegevens (zie ook subparagraaf 14.2.5).


60 VAN 66

15

IMPLEMENTATIE

De reiziger is erbij gebaat dat het openbaar vervoer vanaf het eerste moment goed geregeld is. Daarom voegt de toekomstige Concessiehouder aan zijn Inschrijving een Implementatieplan toe waarin hij beschrijft op welke proactieve wijze hij procesmatig invulling zal geven aan de periode tussen de gunning en de start van de Concessie (= implementatieperiode). Het implementatieplan heeft tot doel te garanderen dat er zo min mogelijk overgangsproblemen optreden bij de start van de Concessie Amsterdam 2012. De Stadsregio neemt de kwaliteit van het Implementatieplan mee bij de beoordeling van de Inschrijving van de toekomstige Concessiehouder. Tijdens de implementatieperiode ziet de Stadsregio er nauwlettend op toe dat de toekomstige Concessiehouder zijn Implementatieplan adequaat uitvoert.


61 VAN 66

16

ONVOORZIENE ONTWIKKELINGEN

Bij het formuleren van de eisen ten aanzien van het openbaar vervoeraanbod in het Concessiegebied Amsterdam en het uitwerken van deze eisen in het bestek houdt de Stadsregio zoveel mogelijk rekening met huidige inzichten over relevante infrastructurele, ruimtelijke, economische en sociaal-demografische ontwikkelingen in het Concessiegebied Amsterdam. De Stadsregio is zich er echter van bewust dat zich gedurende de Concessieperiode ontwikkelingen kunnen voordoen die ten tijde van het opstellen van het PvE niet (te) voorzien waren. Mochten zich gedurende de looptijd van de Concessie ontwikkelingen voordoen die consequenties hebben voor de voorwaarden die aan de Concessie Amsterdam 2012 zijn verbonden dan zal de Stadsregio: • In geval van beperkte gevolgen de Reizigers Advies Raad om advies vragen; • In geval van grote gevolgen een vergelijkbaar advies- en inspraaktraject volgen als wordt gevolgd bij het opstellen van dit PvE.


62 VAN 66

BIJLAGEN Bijlage 1 Uitlopers van de Concessie Metro: • In de gemeente Amstelveen: het volledige metrotracé (tussen de gemeentegrens en het station Westwijk). Tram: • In de gemeente Amstelveen: het volledige tramtracé (tussen de gemeentegrens en de halte Binnenhof). Bus (dagnet): • In de gemeente Amstelveen: eventueel noodzakelijk vervangend vervoer voor metro en tram. • In de gemeente Haarlemmermeer: Oude Haagseweg – Cateringweg – Loevesteinse Randweg – Busbaan – Busstation Schiphol Plaza – Havenmeesterweg – Handelskade – Rijkerstreek – Uiverweg – Pelikaanweg – Toekanweg. • In de gemeente Muiden: Maxisweg – Pampusweg. • In de gemeente Weesp: Gooilandseweg – C.J. van Houtenlaan – Prinses Irenelaan – Casparuslaan – Amstellandlaan. Bus (nachtnet): • In de gemeente Amstelveen: Beneluxbaan – Groen van Prinstererlaan – Van Heuven Goedhartlaan – Meander – Busstation Amstelveen – Meander – Keerpuntweg – Groenelaan – Turfschip – Gondel – Galjoen. • In de gemeente Haarlemmermeer: Nieuwemeerdijk – Burgemeester Amersfoordtlaan – Spechtstraat – Generaal Snijdersstraat – Rijstvogelstraat – Nieuwemeerdijk, en/of Nieuwemeerdijk – Burgemeester Amersfoordtlaan – Pa Verkuyllaan – Schipholweg – Cateringweg – Loevesteinse Randweg – Busbaan – Busstation Schiphol Plaza, en/of Oude Haagseweg – Cateringweg – Loevesteinse Randweg – Busbaan – Busstation Schiphol Plaza (de definitieve routes zijn afhankelijk van de definitieve lijnvoering van de nachtlijnen en de toedeling van de nachtlijnen via deze routes aan de concessies Amsterdam en/of Amstelland-Meerlanden). Bovenstaande routes kunnen in overleg met de betrokken concessiehouders worden gewijzigd.


63 VAN 66

Bijlage 2 De OV-knooppunten en hun invloedsgebieden


64 VAN 66

Bijlage 3 Het Stedelijk gebied binnen het Concessiegebied Amsterdam


65 VAN 66

Bijlage 4 • • • • • • • •

Samenstelling Reizigers Advies Raad

Rover Vereniging Stadsvervoerbelang Stichting Samenwerkende Bonden van Ouderen NH SBO ANBO gewest Amsterdam Kamer van Koophandel Amsterdam en Noordwest Holland Stichting Gehandicapten Overleg Amsterdam SGOA Landelijk Studenten Vakbond (LSVb) Fietsersbond


66 VAN 66

Concessie Amsterdam 2012

Recommend Documents