Concept NovaSchool
Battle of Concepts Naam: Inleverdatum:
Coen van de Bovenkamp 12 april 2015
Omgevingsanalyse Voor de omgevingsanalyse ben ik opzoek gegaan naar de mogelijkheden voor verduurzaming. Ik heb studenten geobserveerd op hun gedrag, maar ook ben ik op internet gaan zoeken (desk-research) naar bestaande oplossingen en overige ideeën voor verduurzaming. Er zijn verschillende doelgroepen die te maken hebben met duurzaamheid in het hoger onderwijs. Denk hierbij aan de docenten, studenten, facilitaire dienst, afdelingsmanagers, etc. Aan het begin ben ik opzoek gegaan naar waar welk probleem aangepakt kan worden. De meeste mensen uit mijn klas zijn begonnen met ideeën als het omgooien van de roosters, online diensten of aanpassingen aan het gebouw. Ik dacht aan het begin ‘Waarom zou je niet bij de student beginnen?’. Het viel mij namelijk op dat dit de mensen zijn die veel papier gebruiken binnen de instelling. Later kwam ik er achter dat je hier eigenlijk alleen maar een soort van “Studenten Bespaar Tool / Guide” voor kon maken. Daarna ben ik verder gaan zoeken naar bestaande oplossingen in het onderwijs.
De trend ‘duurzaam’ zie je ook steeds vaker terug, denk aan producten bij de Albert Heijn, maar ook in certificaten voor verantwoord gekapte bomen, etc. Toch is voor veel mensen de term nog vaag, en gaat men er van uit dat het vooral gaat om de ‘natuur’. Echter geeft Wikipedia de volgende omschrijving: ‘Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen‘4. Hieruit concludeer ik dat: • Men efficiënter om kan gaan met natuurlijke bronnen (zon, (regen)water). • Er nog veel te doen is op gebied van het aan de man brengen van technologische veranderingen en het uitleggen van de voordelen. • Hogescholen toe zijn aan vernieuwing m.b.t. duurzaamheid. • Duurzaamheid niet per see te maken heeft met de natuur, maar juist hoe je met producten omgaat.
Zo kwam ik op de site van de basisschool ‘t Blokhuus waar ze gebruik maken van een natuurlijke bron om de wc’s door te spoelen, namelijk regenwater1. Een simpele oplossing die waarschijnlijk nog goedkoper is ook! 1
Waterschap Vallei en Veluwe. (z.j.) Leerlingen groep 8 van ’t Blokhuus hergebruiken 2640 liter regenwater Geraadpleegd op 9 maart 2015, van http://www.vallei-veluwe.nl/actueel/nieuws-0/nieuws-2014/juli/leerlingen-groep-8/
2
Lambrechts, W. (2012). De integratie van competenties voor duurzame ontwikkeling in het hoger onderwijs Geraadpleegd op 11 april 2015, van http://www.lne.be/doelgroepen/onderwijs/ecocampus/kennis-en-instrumentenhub/literatuur-2/lambrechts-competenties.pdf
3
Werken 2.0. (2015, 28 februari) Technologische veranderingen gaan te snel voor bedrijven Geraadpleegd op 11 april 2015, van http://www.werken20.nl/nieuws-over-nieuwe-werken/technologie/38358/technologische-veranderingen-gaan-te-snel-voor-bedrijven/
4
Wikipedia (2015) Duurzame ontwikkeling Geraadpleegd op 11 april 2015, van http://nl.wikipedia.org/wiki/Duurzame_ontwikkeling
Het is mij opgevallen dat er bij hogescholen weinig gebruik wordt gemaakt van bronnen uit de natuur2. Daarom zie ik hier een kans om wat aan te veranderen. Ik heb ook opgemerkt dat de ontwikkeling van technieken te snel gaan voor bedrijven en scholen om er op in te spelen of dat deze nog te nieuw zijn waardoor ze niet toegepast kunnen worden3. Jammer, want ik verwacht dat er veel te verdienen valt als mensen systemen gebruiken voor klimaatbeheer in een gebouw.
Battle of Concepts: NovaSchool Coen van de Bovenkamp
Pagina 2 van 10
Concept NovaSchool Elke dag verbruiken we enorm veel energie, en dan heb ik het niet alleen over de verwarming of de verlichting in gebouwen. Maar dan heb ik het over de zon, een gratis energiebron die we goed kunnen gebruiken voor elementen als warmte en licht. Uit een onderzoek van de Technische Universiteit Eindhoven1 is gebleken dat 18°C de beste temperatuur is om bij te werken voor je hersenen. Met deze twee gegevens in het achterhoofd ben ik opzoek gegaan naar een ICT oplossing en ben ik tot het concept NovaSchool gekomen. NovaSchool is een adaptief roostersysteem wat gekoppeld is met sensoren (Figuur 1.1). Deze sensoren zijn geplaatst in de lokalen van een hogeschool en houden in de gaten hoeveel warmte, maar ook hoeveel licht de zon afgeeft in dat lokaal. Op deze manier kan je als hogeschool besparen op de kosten van de verwarming en misschien ook wel op die van verlichting. Voorafgaand aan deze activiteit met sensoren zal er door een roostermaker allerlei gegevens in NovaSchool moeten worden gezet. Denk hierbij aan: studenten, klassen, docenten, vrije dagen van docenten en vakanties. Eenmalig zullen ook de lestijden, pauze’s, feestdagen en nog een aantal van deze gegevens moeten worden ingevoerd. Daarna gaat NovaSchool een rooster samenstellen voor de komende periode(‘s), hierbij vult het systeem lokalen in waarvan NovaSchool verwacht dat deze goed in de zon zullen staan, deze gegevens haalt het systeem op uit de sensoren. Op deze manier is het een adaptief systeem, door iedere keer te leren van de vorige dagen, maanden en jaren. Omdat het systeem real-time rekening houdt met de situatie in een lokaal, moet er goed worden gecommuniceerd naar de studenten, docenten en andere belanghebbende waar de lessen plaats zullen gaan vinden. Daarvoor is er de Battle of Concepts: NovaSchool Coen van de Bovenkamp
NovaSchool applicatie (Figuur 1.0). Deze applicatie geeft uiterlijk een kwartier voor de les de gebruiker een melding waar de les definitief plaats gaat vinden. Ook kunnen er op deze manier heel eenvoudig roosterwijzigingen worden doorgegeven. Met NovaSchool maak je efficiënt gebruik van de zon en zal je de stookkosten en misschien ook de kosten van de verlichting kunnen reduceren. Ook worden de docenten, studenten en andere belanghebbende real-time op de hoogte gehouden van roosterwijzigingen of andere roostertechnische berichten. 1
Figuur 1.0: Melding van Applicatie.
Technische Universiteit Eindhoven. (2010) Temperatuur Geraadpleegd op 11 april 2015, van http://web.tue. nl/cursor/internet/jaargang52/cursor27/student/ student.php?page=s_constudent
18°C WN.01.004
15°C WN.01.001
19°C WN.01.002
21°C WN.01.003
Figuur 1.1: Zon op de lokalen met temperatuur.
Pagina 3 van 10
Business Model Business Model Canvas
NovaSchool
Coen van de Bovenkamp CMD2A | 0881074
Strategische partners
Kernactiviteiten
Waardepropositie
Klantrelaties
Klantsegmenten
KLUSSERS Om het concept werkend te krijgen is het van groot belang dat we gaan samenwerken met partners die sensoren kunnen leveren en mogelijk plaatsen.
De doelgroep zal continu inzicht hebben in een real-time rooster. Het systeem zal continu in verbinding staan met sensoren.
Door het NovaSchool-systeem zal er efficiënter gebruik worden gemaakt van de zon als natuurlijke bron. Dus door de zon verwarmde lokalen zullen vaker op je rooster voorkomen dan het lokaal wat altijd in de schaduw staat. Tenzij dit lokaal natuurlijk te warm is, dan worden de lokalen in de schaduw vaker ingeroosterd. De temperatuur-range die wordt aangehouden is tussen de 18°C en 20°C. Deze temperatuur is goed voor de hersenen om bij te presteren.
We bieden een dienst waarbij continu verbinding is met een lokaal, maar ook met de studenten en docenten en andere belanghebbende bij de rooster en roosterwijzigingen.
De primaire doelgroep die met NovaSchool te maken hebben zijn: • Studenten • Docenten • Roostermakers • Facilitaire dienst
PROGRAMMEUR Ook moet er een server (computer) komen met een systeem, wat met behulp van deze sensoren de rooster up-to-date maakt en houdt. APP BOUWERS / DESIGNERS De applicatie voor studenten en docenten moet worden ontworpen en gebouwd. En natuurlijk getest!
Mensen en middelen Er moet een systeem komen die is gekoppeld met sensoren in lokalen, waardoor er automatisch een rooster door NovaSchool in elkaar gezet wordt. Hierbij is een rooster applicatie een goede tool voor de docenten en studenten om hun real-time rooster te bekijken.
Kortom: • Efficiënter gebruik van het gebouw • Gebruik maken van de zon als natuurlijke bron voor warmte en later misschien voor licht. • Betere prestaties door goede temperatuur.
De secundaire doelgroep kan beste ver gaan, denk hierbij aan:
Kanalen
• Energiebedrijven • Overheden (betreft regelgeving) • Mogelijk ook aandeelhouders in de sensoren of in de
De doelgroep wordt bereikt door middel van: • Intranet voor het bekijken en samenstellen van de roosters. • Applicatie voor rooster & roosterwijzigingen. • Nieuwsbrieven.
Kostenstructuur
Inkomstenstromen
De kosten voor de sensoren worden doorberekend aan de klant (dan wel niet in abonnement/licentievorm, of los), dus hier heb je alleen een budget voor nodig om vooraf in te kunnen kopen.
Er zijn meerdere mogelijkheden om geld te verdienen aan dit concept.
De sensoren zullen in diverse uitvoeringen beschikbaar zijn, denk aan sensoren voor warmte, maar ook voor luchtvochtigheid en lichtintensiteit. Ook hierbij geldt dat de klant betaalt. Ook zal de school moeten investeren in digitale thermostaten om de verwarming aan te kunnen sturen via NovaSchool. De software (die op maat moet worden geschreven) & de applicatie zullen wel aardig prijzig zijn. Dit is een grote investering die later terug wordt verdiend.
Battle of Concepts: NovaSchool Coen van de Bovenkamp
Licentiebasis Waarbij elke maand een bepaald bedrag betaald wordt, hier zitten de kosten van de sensoren en de software in verwerkt. Losse pakketen Waarbij de Hogeschool zelf sensoren kan kopen. Daarnaast zal de Hogeschool zelf de software aan moeten schaffen (dit laatste zal nog steeds op licentiebasis zijn).
Pagina 4 van 10
Ontwerpproces Ontdekken
Concept
Allereerst ben ik begonnen met verkrijgen / zoeken naar inzichten met betrekking tot de huidige oplossingen om het onderwijs te verduurzamen, maar ook naar andere oplossingen zoals SMART-cities. Zo heb ik diverse oplossingen gevonden zoals het doortrekken van de WC met regenwater1 maar ook meer ICT gerichte oplossingen als het goed instellen van je automatische schuifdeuren2.
Na al deze inzichten verzameld te hebben, zijn we in de klas aan de slag gegaan met het bedenken van concepten. Tijdens dit proces hebben we in een groepje van vier diverse conceptideeën bedacht door middel van een brainstormsessie. Ideeën die voorbij zijn gekomen: Sporten voor energie (stroom), Energie beheer systeem & Platform voor uploaden documenten, info over vakken en rooster.
In deze fase van het ontwerpproces zie je pas hoe erg de term ‘duurzaam’ en ‘verduurzaming’ een trend geworden is in de afgelopen jaren. Als bedrijf of instelling word je dan ook bijna gedwongen om hier aan mee te doen. Omdat veel bedrijven graag ook een duurzaam imago willen zie je veel standaard oplossingen als LED-verlichting3 door het hele pand en duurzaam voedsel4.
Uiteindelijk zijn we in de klas aan de slag gegaan met het bedenken van concepten met de ‘What would Apple do’ methode. Hierbij zijn we in de huid gekropen van Ikea om er zo achter te komen wat zij zouden doen om Hogescholen te verduurzamen.
1
Waterschap Vallei en Veluwe. (z.j.) Leerlingen groep 8 van ’t Blokhuus hergebruiken 2640 liter regenwater Geraadpleegd op 9 maart 2015, van http://www. vallei-veluwe.nl/actueel/nieuws-0/nieuws-2014/juli/ leerlingen-groep-8/
2
Duurzaam MKB. (z.j.) Gebruik winterstand van tochtsluis Geraadpleegd op 9 maart 2015, van http://www. duurzaammkb.nl/tips/tip/663/gebruik-winterstand-van-tochtsluis/
3
Duurzaam Gebouwd. (2015) WTC Utrecht met ledverlichting en zonnepanelen Geraadpleegd op 4 april 2015, van http:// www.duurzaamgebouwd.nl/gebiedsontwikkeling/20150402-wtc-utrecht-met-ledverlichting-en-zonnepanelen
4
Zo kwamen we op multifunctionele lokalen uit; Make room. Later kreeg ik het idee dat deze lokalen te veel zouden gaan kosten en er te veel problemen op het pad zouden komen en ben ik verder gaan denken. Eén van de ideeën die ik wilde toepassen in het ‘Make room’-concept had te maken met het verwarmen van de lokalen met zonlicht. Hierbij wilde ik gebruik maken van sensoren die allerlei informatie opnamen zoals; temperatuur, lichtintensiteit, zuurstof in de lokalen, etc. Hieruit is mijn concept NovaSchool gekomen. Het adaptieve systeem NovaSchool is dé nieuwe manier van roosters maken! Het systeem stelt een rooster samen waarbij rekening wordt gehouden met de temperatuur en lichtintensiteit in een lokaal, die beïnvloed wordt door de zon. De leerlingen en studenten ontvangen maximaal 15 minuten voor aanvang van de les een bericht met het lokaal waar ze zitten. Het concept NovaSchool is op deze manier realiseerbaar binnen enkele jaren. Er zullen weinig probleem voor doen zoals bij Make Room wel het geval zou zijn.
De Nationale Denk Tank (2012) Duurzaam voedsel kan de standaard worden http://www.nationale-denktank.nl/2012/12/duurzaam-voedsel-kan-de-standaard-worden-3/
Battle of Concepts: NovaSchool Coen van de Bovenkamp
Pagina 5 van 10
Ontwerpproces Verbeelden ‘Make Room’
Verbeelden ‘NovaSchool’
Tijdens de verbeeldingsfase van Make Room ben ik gaan kijken hoe ik dit concept kon overbrengen aan de doelgroep. Omdat het een redelijk complex systeem is, was het lastig om iets hieraan te kunnen verbeelden. Ik heb uiteindelijk gekozen om het bedieningspaneel (Figuur 3.0) en de verschuifbare ruimtes (Figuur 2.0) te verbeelden om zo uit te kunnen leggen wat de functies zijn van het systeem.
Na ‘Make Room’ te hebben getest en verder te gaan kijken wat de mogelijkheden zijn, kwam ik er achter dat dit systeem niet binnen twee jaar te realiseren was en dat er veel valkuilen zouden zijn. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met de stoelen en tafels als zo’n muur verschuift? Moeten de muren worden gebouwd als rolluiken (zoals een garagedeur), of als muurpanelen?
Om het idee verder te kunnen testen (te zien op de volgende pagina) ben ik ook de ruimte met papier gaan verbeelden. Knippen, plakken en een klein beetje tekenen.
Omdat dit een te complex concept was ben ik gaan kijken wat voor bruikbaars ik uit ‘Make Room’ kon halen. Uiteindelijk kwam ik op het idee om iets met sensoren te doen die het licht en de warmte van de zon gebruiken in een lokaal. Zo is het mogelijk om de kosten voor stoken en verlichten te reduceren.
Op deze manier kan je makkelijk en snel een verbeelding maken van je product / dienst. Later in het proces ben ik met een ander concept verder gegaan, anders had ik dit scherm nog verder en uitgebreider uitgewerkt.
Ik heb voor mijn pitch en om te testen een visualisatie gemaakt van een plattegrond met lokalen met daarbij de zon en de invloed van de zon op die lokalen. Ook heb ik een melding van de applicatie hierbij gevisualiseerd.
Figuur 2.0: Schets van de beweegbare muren / variabelen ruimtes.
Battle of Concepts: NovaSchool Coen van de Bovenkamp
Figuur 2.1: Visualisatie van de lokalen met sensoren. Plus de
Figuur 2.2: De melding die de studenten en docenten krijgen via de
temperatuur die de zon opwekt.
NovaSchool applicatie.
Pagina 6 van 10
Ontwerpproces Testen Make Room Om het concept ‘Make Room’ te testen heb ik heel eenvoudig van papier een verdieping nagebouwd. Hiernaast (Figuur 3.1) zie je de eerste verdieping bestaande uit negen units. Standaard is elk lokaal opgebouwd uit drie units. Hiernaast zie je het bedieningspaneel en een miniatuur versie van de eerste verdieping. Allereerst heb ik het bedieningspaneel getest bij Zoë Rutjes. Hieruit kwam de opmerking dat je heel erg veel kon regelen op dit bedieningspaneel (is dit wel positief?). Ook was het Zoë niet duidelijk waar dit paneel kwam te hangen.
Figuur 3.0: Bedieningspaneel van een lokaal.
Het idee van het ‘Make Room’ concept is dat per unit verlichting en verwarming kan worden aangestuurd, dus als je een kleine klas hebt, kan je het lokaal kleiner maken en dan hoef je minder te stoken en minder elektriciteit te gebruiken. Tijdens het testen van het tweede prototype van mijn concept met Dennis van der Graaf constateerde we een aantal elementen die mij aan het denken hebben gezet: • Hoe ga je om met het feit dat er in de lokalen tafels en stoelen staan, wat gebeurt hiermee wanneer je de muren verschuift? • Hoeveel energie kost het om de muren te verschuiven, en staat dit wel in verhouding met de energie die je gaat besparen? Omdat ik hier geen antwoord op had en omdat ik na deze vragen bij mezelf dacht ‘Is dit allemaal wel te realiseren binnen twee jaar?‘ heb ik besloten Kill Your Darlings toe te passen. Alles overboord en beginnen vanaf nul.
Figuur 3.1: Prototype van een verdieping.
Battle of Concepts: NovaSchool Coen van de Bovenkamp
Pagina 7 van 10
Ontwerpproces Testen NovaSchool Het testen van dit concept bij de doelgroep (studenten en docenten) was vrij lastig omdat het enige touchpoint wat deze mensen hebben, is de applicatie. Daarom heb ik een klein prototype gemaakt van deze applicatie, waar het vooral draait om de melding. Deze test heb ik uitgevoerd bij Anouk de Koning (student aan de Hogeschool Rotterdam). Na Anouk het concept te hebben uitgelegd aan de hand van een scenario, liet ik haar het prototype zien. Ze vroeg aan mij waarom ze onder de melding de keuze had om ‘Annuleer’ en ‘Bekijk’, “Dat heb ik toch ook niet bij een melding van Whatsapp?“. Door deze opmerking heb ik de knoppen weggelaten bij de laatste versie. Anouk vroeg mij ook of het systeem rekening houdt met roosterwijzigingen en uitval van lessen. Gelukkig had ik hier vantevoren al rekening mee gehouden en na dat ik haar vertelde dat ze naar links moest swipen verscheen het scherm met een ‘uitval van les’-melding. Dit argument kan ik tevens gebruiken als voordeel van dit systeem. Figuur 4.0: Prototype / Applicatie test met Anouk de Koning.
Nog een goede vraag / opmerking van Anouk was: “Hoe gaat het in zijn werk als er geen zon is?“. Ik vertelde Anouk dat ik daar nog niet goed over na had gedacht. Zij hielp mij bedenken dat het systeem dan zelf de verwarming in de vooraf ingeroosterde lokalen op de juiste temperatuur zal zetten. Dus dat er niet alleen een koppeling is met de sensoren, maar ook met de verwarming. Ik heb veel informatie kunnen halen uit deze test. Met name de koppeling met de verwarming is een waardevol nieuw inzicht.
Battle of Concepts: NovaSchool Coen van de Bovenkamp
Pagina 8 van 10
Bronnen De Nationale Denk Tank (2012) Duurzaam voedsel kan de standaard worden http://www.nationale-denktank.nl/2012/12/duurzaam-voedsel-kan-de-standaardworden-3/ Duurzaam Gebouwd. (2015) WTC Utrecht met ledverlichting en zonnepanelen Geraadpleegd op 4 april 2015, van http://www.duurzaamgebouwd.nl/gebiedsontwikkeling/20150402-wtc-utrecht-met-ledverlichting-en-zonnepanelen Duurzaam MKB. (z.j.) Gebruik winterstand van tochtsluis Geraadpleegd op 9 maart 2015, van http://www.duurzaammkb.nl/tips/tip/663/ gebruik-winterstand-van-tochtsluis/ Lambrechts, W. (2012). De integratie van competenties voor duurzame ontwikkeling in het hoger onderwijs Geraadpleegd op 11 april 2015, van http://www.lne.be/doelgroepen/onderwijs/ ecocampus/kennis-en-instrumentenhub/literatuur-2/lambrechts-competenties. pdf Technische Universiteit Eindhoven. (2010) Temperatuur Geraadpleegd op 11 april 2015, van http://web.tue.nl/cursor/internet/jaargang52/cursor27/student/student.php?page=s_constudent Waterschap Vallei en Veluwe. (z.j.) Leerlingen groep 8 van ’t Blokhuus hergebruiken 2640 liter regenwater Geraadpleegd op 9 maart 2015, van http://www.vallei-veluwe.nl/actueel/nieuws-0/nieuws-2014/juli/leerlingen-groep-8/ Werken 2.0. (2015, 28 februari) Technologische veranderingen gaan te snel voor bedrijven Geraadpleegd op 11 april 2015, van http://www.werken20.nl/nieuws-over-nieuwe-werken/technologie/38358/technologische-veranderingen-gaan-te-snel-voor-bedrijven/ Wikipedia (2015) Duurzame ontwikkeling Geraadpleegd op 11 april 2015, van http://nl.wikipedia.org/wiki/Duurzame_ ontwikkeling
Battle of Concepts: NovaSchool Coen van de Bovenkamp
Pagina 9 van 10
Battle of Concepts: NovaSchool Coen van de Bovenkamp WN.01.001
15°C
waar de les zal plaatsvinden.
WN.01.002
19°C
hun rooster. Vijftien minuten voor elke les, zullen de docent en student een melding krijgen van de applicatie
Uiteraard moeten de student en docent hiervan op de hoogte gehouden worden. Daarom is de NovaSchool Applicatie die overzicht biedt aan de gebruikers over
Het rooster qua tijden en vakken staat aan het begin van de periode al vast, maar er wordt per dag door NovaSchool gekeken naar welke lokalen die dag geschikt zullen zijn voor de ingeplande lessen.
hand van sensoren meet hoe warm de lokalen zijn. Een lokaal wat meer in de zon staat, kan gebruik maken van de zon als warmtebron. Hierbij hoeft er dus geen tot weinig warmte van de radiatoren te komen.
NovaSchool is een adaptief roostersysteem die aan de
Uit onderzoek is gebleken dat in een ruimte van 19°C je hersenen het beste presteren. Samen met het gegeven dat de zon enorm veel energie uitstraalt, is NovaSchool ontstaan.
Een adaptief roostersysteem wat gebruik maakt van sensoren. Deze sensoren meten de temperatuur in de lokalen.
WN.01.003
21°C
WN.01.004
18°C
NovaSchool
Bijlage Battle of Concepts Document
Pagina 10 van 10
