COMPLEXE ZORG EN PARTICIPATIE. Dicht bij huis Samen aan de slag Alles draait om observeren, inlevingsvermogen en geduld Ik wil iets mogelijk maken

ZIJLNIEUWS

COMPLEXE ZORG EN PARTICIPATIE Dicht bij huis Samen aan de slag ‘Alles draait om observeren, inlevingsvermogen en geduld’ ‘Ik wil iets mogelijk maken’

1/2014 KWARTAALBLAD VOOR OUDERS, VERWANTEN EN RELATIES

COLUMN

Van meedoen naar Partnerschap Vorige week was ik bij de eindpresentatie van Regie op Locatie bij De Gilde. Trots presenteerden ouders, bewoners en medewerkers de resultaten van hun samenwerking in het project. Ieder van hen had gewerkt aan een aantal zaken die voor hen belangrijk waren om te veranderen. Ieder van hen had aansprekende resultaten bereikt. De onderwerpen? Ik noem er een paar. Slim en efficiënt rapporteren, lekker eten, een beter gebruik van de bus en meer uitjes voor bewoners. Zijn dat nou wereldschokkende zaken? Nee, maar daar ging het niet om. Waar het om gaat bij Regie op Locatie is dat in gesprek met elkaar de verschillende partijen, die op een locatie betrokken zijn, werken aan verbeteringen. Verbeteringen in de dagelijkse gang van zaken en die altijd ten goede komen aan de bewoners. Het zelf bepalen van de verbeterdoelen is daarbij cruciaal. Ouders bepalen, bewoners bepalen en medewerkers bepalen en stemmen onderling af. Ik heb mensen binnen De Zijlen

GEEFUWMENING OVER ZIJLNIEUWS

Geef uw mening! Verwanten, medewerkers, externe relaties, vrijwilligers en locaties krijgen elk kwartaal het Zijlnieuws toegestuurd. Dit keer in een nieuw jasje! Voor de verzending gebruiken we verschillende adressenbestanden. Het kan zijn dat iemand verwant is en ook vrijwilliger. Dan ontvangt diegene twee enveloppen met een Zijlnieuws. Dit is niet wenselijk, maar... helaas is het niet mogelijk om uit al die adressen de dubbele te halen. Dat zou elke keer handmatig moeten gebeuren en dat is een tijdrovende en kostbare klus. Het is een lastig punt dat we helaas niet kunnen oplossen. Mogelijk heeft u of heb jij hierover ideeën? Wij horen ze graag! Kosten Locaties ontvangen een stapel exemplaren van Zijlnieuws, zodat alle cliënten en medewerkers een eigen exemplaar kunnen lezen. We merken dat de ene locatie dit op prijs stelt en dat een andere locatie het aantal te groot vindt. Ontvangen jullie liever een digitaal exemplaar per e-mail? Graag horen we jullie mening

2 / ZIJLNIEUWS

HETTY DE WITH, bestuurder [email protected]

horen zeggen dat zij Regie op Locatie als methodiek niet nodig hebben omdat zij al zo werken. Ik nodig iedereen uit om nog eens heel goed naar die ene zin te kijken, die in dit stuk vetgedrukt staat. Is het echt zo dat er bij jou sprake is van gelijkwaardigheid tussen de partners binnen de locatie? Wat levert het op? Is een volgende vraag. Ik heb gezien en gehoord dat mensen meer betrokken zijn, enthousiast aan verbeteringen werken. Een van de medewerkers noemde dat zij het zo fijn vindt dat je met het héle team aan verbeteringen werkt. Dat geeft zo’n gevoel van onderlinge verbondenheid volgens haar. Een vader noemde dat hij nu ziet dat de dingen die hij vaker heeft genoemd, nu ook echt aangepakt worden. Maar ook: dat zijn verbeterpunt niet door de anderen wordt gedeeld en dus onderaan de lijst is terecht gekomen. Ook dat is samenwerken. Op deze wijze levert Regie op Locatie een belangrijke bijdrage aan een door ieder gevoeld en gedeeld partnerschap.

en ideeën! De redactie wordt ook wel eens gevraagd naar de kosten van het drukwerk en of het papier bijvoorbeeld niet wat dunner kan. Natuurlijk kan dit, maar dat maakt het blad niet goedkoper. De kosten zitten vooral in het ‘druk klaar’ maken van Zijlnieuws. Ideeën zijn welkom! We willen de berichten in het Zijlnieuws meer koppelen met Facebook, Twitter en onze filmpjes op YouTube. Daarnaast willen we onze lezers vaker vragen om een reactie op bepaalde berichten. Kortom, we willen het Zijlnieuws interactiever maken en horen graag uw en jouw stem daarin!

Doe mee op papier, via Facebook, via onze website of op Twitter! Heb je andere ideeën? Ze zijn welkom! Mail of bel naar Ida van Emmerik, telefoon (0594) 850 439, [email protected].

14 feb. Eerste lammetje op het Boegbeeld. Over 2 weken echt te bewonderen 29 jan. Ook mooi om te zien hoe mensen van De Zijlen aan het werk zijn bij Dierenweide Oostergast met verzorging

Er is nog veel onduidelijk, maar één ding is zeker: een deel van de begeleiding van mensen met een beperking gaat uit de AWBZ. Gemeenten nemen deze taak over. De wet moet nog worden vastgesteld. Wel is zeker dat gemeenten het met een kwart minder financiën moeten doen in vergelijking met de huidige situatie. Hoe bereidt de gemeente Groningen zich hierop voor? Zijlnieuws legt Heleen Vrijhof, projectleider decentralisatie AWBZ, een aantal vragen voor.

‘Dicht bij huis’ Met welke vragen kan ik straks bij de gemeente aankloppen en waar moet ik zijn?

‘Wij willen dat wat inwoners van Groningen nodig hebben, zo dicht mogelijk bij hen thuis aanbieden. Waar het gewoon kan, willen we het gewoon doen. Mensen kunnen hun vragen stellen bij het Steunen informatiepunt (Stip) in de wijk, het buurthuis, wijkcentrum of een andere zogeheten algemene voorziening. Het Stip brengt mensen die hulp nodig hebben en wijkbewoners die hulp bieden, bij elkaar. Wijkbewoners gaan met en voor elkaar aan de slag. ‘Samenredzaamheid’ is een nieuw woord dat daarbij past.’ Wat gebeurt er als ze daar niet kunnen bieden wat ik nodig heb?

‘We willen meer gebruik maken van elkaars mogelijkheden’

‘Vind je daar niet wat je nodig hebt? Dan gaan we samen bespreken wat er aanvullend aan ondersteuning nodig is. Je kunt je vraag stellen aan het sociale wijkteam. Dat team bestaat uit hulpverleners en welzijnswerkers van verschillende organisaties. Zij gaan vervolgens op zoek naar de begeleiding die bij jou past. Nadat jij je vraag hebt gesteld, laat het team je niet meer los. Je krijgt een vaste contactpersoon die samen met jou zoekt tot een passende oplossing is gevonden.’ Ik heb nu begeleiding bij wonen en dagbesteding, betaald vanuit de AWBZ. Wat gebeurt daarmee na 1 januari 2015 als de nieuwe wet van kracht wordt?

‘We verwachten dat mensen die nu een geldige indicatie hebben,

in 2015 ‘continuïteit krijgen in de zorg’, zoals dat heet. Dit betekent niet dat alles precies zo blijft als het is, want het rijk legt gemeenten 25% korting op. Je krijgt dus zorg, maar misschien verandert die wat, want we moeten het voor minder geld doen.’ Moet ik zelf actie ondernemen als ik na 1 januari nog begeleiding nodig heb?

‘Nee, want wij gaan de komende maanden als Groninger gemeenten gezamenlijk met de zorgaanbieders om de tafel. Dan vragen wij de zorgaanbieders hoeveel mensen hebben jullie in zorg? Wie zijn zij? Welke begeleiding krijgen ze momenteel en hoeveel nieuwe mensen verwachten jullie dat na 1 januari begeleiding nodig zullen hebben? Als je een persoonsgebonden budget hebt, komt er ook continuïteit in je zorg. Alleen weten we nog niet precies hoe. Je hoeft voorlopig dus geen actie te ondernemen, tenzij je een nieuwe indicatie nodig hebt. Die kun je aanvragen bij het Ciz.’ Ik ben ongerust of het allemaal wel goed komt. Hoe kom ik aan meer informatie over het vervolg?

‘We realiseren ons dat de overgang van AWBZ naar Wmo veel onrust en ongerustheid met zich meebrengt. De gemeente Groningen informeert haar inwoners zo goed mogelijk via de website www.gemeente.groningen.nl/ wmo. Als er nieuwe informatie is verschijnt die op deze website.’

ZIJLNIEUWS / 3

3x PlanCare Dossier

Mensen die worden begeleid door De Zijlen hebben een steeds grotere stem in hun ondersteuningsplan, ondergebracht in het elektronische bestand PlanCare Dossier. Dit concludeert Zorgbelang in een onderzoek naar de dialoog met de cliënt. Volgens Zorgbelang is wel de communicatie tussen medewerkers en ouders hier en daar voor verbetering vatbaar. Inmiddels zijn verbeteracties in gang gezet. Drie mensen over het ondersteuningsplan: persoonlijk begeleider Corina Prins, cliënt Richard Meints en gedragsdeskundige Anke Marsman.

Samen aan de slag Corina Prins en Richard Meints hebben bijna alle thema’s ingevuld in het ‘Verkorte ondersteuningsplan’, zoals die bij de ambulante ondersteuning wordt gebruikt. Als alles rond is, ondertekenen beiden het plan om vervolgens met de uitvoering aan de slag te gaan. Over een half jaar blikken Corina en Richard terug om te zien hoe het gaat en waar nodig stellen ze de doelen bij.

plan. Wanneer je het ondersteuningsplan samen met de cliënt opstelt, zie je dat het plan meer van de cliënt zelf wordt.” Discussie “Het gaat er om dat je helder formuleert wat je nodig hebt om goed te kunnen functioneren en waar je heen wilt”, zegt Richard. Hij krijgt begeleiding van Corina vanwege PDD-NOS, een autisme spectrum stoornis. “Ik woon nu nog thuis, maar ik wil graag zelfstandig wonen. Corina helpt mij bij alles wat met zelfstandig wonen te maken heeft en ik kan mijn verhaal bij haar kwijt”, aldus Richard, die in het dagelijks leven taxichauffeur is. Hij heeft al aangegeven dat hij de ambulante ondersteuning graag wil houden, zeker ook als hij zelfstandig woont. “Zodat ik niet verzuip.” Of het samen invullen ook discussies oplevert? “Ja”, zegt Richard, “er was bijvoorbeeld iets wat ik niet in het ondersteuningsplan wilde hebben, zoals de sociale netwerkkaart. Ik heb genoeg vrienden en vind het onzin om daarover iets op te nemen in het plan. Daar praten we dan over. Je bent allebei volwassen en dan kom je er samen wel uit.” Of het plan altijd samen met de cliënt wordt ingevuld? “In principe wel”, zegt persoonlijk begeleider Corina, “maar er zijn cliënten die geen belangstelling hebben en het aan de begeleider overlaten. Dan vul ik alles zelf in en lees ik het plan voor - of laat het hem of haar lezen - om te horen of er iets aangepast moet worden. Na akkoord ondertekenen de cliënt en ik het plan. Vervolgens tekent het locatiehoofd wonen en, als dit van toepassing is, ook het locatiehoofd dagbesteding het plan. De kern van het ondersteuningsplan is het beeld van de cliënt, er staat in wat hij of zij wil en op welke manier De Zijlen daarbij ondersteunt. Nadat een ondersteuningsplan is opgesteld, kijkt - als extra check - een collega eveneens naar het

4 / ZIJLNIEUWS

Doelen Het al of niet benoemen van doelen verschilt eveneens per cliënt. “Sommige mensen hebben geen doelen”, zegt Corina. “Zij hebben af en toe bewust even ruimte nodig om tijdelijk te kunnen kabbelen na stressvolle tijden.” Richard kan dit beamen. “Soms is een tijdje stabiel zijn belangrijker dan gelijk weer nieuwe doelen stellen”, zegt hij. “Nieuwe doelen betekenen ook altijd weer nieuwe druk op de ketel.” Wat Corina de kracht van het ondersteuningsplan vindt? “Het houd je scherp”, besluit ze.

‘Gedragsdeskundige is de behandelcoördinator’ Wie doet wat als het om behandeling van een cliënt gaat? Waar liggen de verantwoordelijkheden? Hoe zijn de taken verdeeld? De Zijlen heeft, mede op verzoek van het zorgkantoor, een heldere taakverdeling aangebracht op dit vlak. “Allereerst is er onderscheid gemaakt tussen cliënten met de indicatie ‘Verblijf’ en cliënten met de indicatie ‘Verblijf met behandeling’”, begint gedragsdeskundige Anke Marsman haar uitleg. Bij cliënten met verblijf gaat het meestal om mensen met een lager zorgzwaartepakket (zzp), al zijn er uitzonderingen. Hebben zij medische of andere hulp nodig? Dan wordt die zo dicht mogelijk bij huis gezocht. Je zoekt de huisarts, tandarts, logopedist of fysiotherapeut in het dorp of in de wijk. Tenzij de vraag gedragsmatig is, dan komen ze naar ons, de gedragsdeskundigen van De Zijlen. In dat geval geven wij advies, waar we vervolgens ook verantwoordelijk voor zijn. Het locatiehoofd is verantwoordelijk voor een goed verloop van het geheel.” Behandeling Voor een cliënt met de indicatie verblijf met behandeling is de gedragsdeskundige de behandelcoördinator en samen met het locatiehoofd verantwoordelijk voor een goed verloop. “Daarnaast is een belangrijke rol weggelegd voor de wettelijk vertegenwoordiger en de persoonlijk begeleider”, vervolgt Anke. “De gedragsdeskundige zet de lijnen uit. In de praktijk wordt alles wat wordt ondernomen besproken in een multidisciplinair team, dat – op basis van de zorgvraag van de cliënt – wordt samengesteld. De PB-er komt bijvoorbeeld met een vraag over een cliënt die dementerend is en achteruit gaat. Dan inventariseren we allereerst wat er precies aan de hand is. De logopedist onderzoekt de cliënt op het gebied van verslikking en de fysiotherapeut kijkt naar de beweging. Dan gaan we bij elkaar zitten met de wettelijk vertegenwoordiger, de PBer, het locatiehoofd en de specialisten, en we stemmen de behandeling af. Op deze manier zijn er korte lijnen richting de zorg voor cliënten met de indicatie verblijf met behandeling. De gedragsdeskundige coördineert het geheel en is daarmee de behandelcoördinator.” Overleg Anke laat weten dat binnen de mogelijkheden van de cliënt alles wordt overlegd. “Dat doen we in woorden of waar nodig gebruiken we pictogrammen. Er zijn ook cliënten die je bewust niet voorbereidt, omdat dit onnodige onrust veroorzaakt waar ze moeilijk mee kunnen omgaan. Wel gaat alles in overleg met de wettelijk vertegenwoordiger van de cliënt. Die houden we op de hoogte van alles wat we van plan zijn. Daarnaast staat dat wat we doen in het ondersteuningsplan: wie doet wat, waar, hoe, waarom en wanneer. Dat plan schrijft de PB-er of de ABer en elk half jaar evalueren we het ondersteuningsaanbod samen met de wettelijk vertegenwoordiger en stellen we het plan waar nodig bij. Ik moet er eerlijk bij zeggen dat dit laatste de ideale situatie is en we streven er actief naar om dit overal zo te laten zijn.”

ZIJLNIEUWS / 5

Werk moet voor mij meer zijn dan alleen maar ‘leuk’ 6 / ZIJLNIEUWS

‘Alles draait om observeren, inlevingsvermogen en geduld’ Ze kwam via een omweg de zorg binnen. Ze schoolde zich eerder als bloemiste en vervolgens als schoonheidsspecialiste. Daarna werkte ze via een uitzendbureau voor verschillende bedrijven om genoeg geld te verdienen voor een reis naar Australië. “Daar ontmoette ik heel veel mensen en wat me opviel was dat de mensen die in de zorg werkten altijd zo vol passie over hun werk spraken. Dat wilde ik ook, want ik denk dat werk meer moet zijn dan alleen maar ‘leuk’.”

Inlevingsvermogen en geduld We hebben het over de 30-jarige Tanja Van Capel. Via de Beroeps Begeleidende Leerweg - werkend leren - op De Zijlen, nam ze vorig zomer haar diploma in ontvangst. Na haar stage op Fraamborg in Middelstum en op Bloemenstaete in Sappemeer - waar ze nog steeds invalwerk verzorgt - werkt ze nu met veel plezier op De Gilde in Muntendam. Volgens Tanja draait alles wat ze doet om de hulpvraag van de bewoner en moet je als begeleider vooral goed kunnen observeren. “Daarnaast”, zegt ze, “moet je beschikken over inlevingsvermogen en geduld. Vooral dit laatste is heel belangrijk. Helaas lijkt er steeds meer bezuinigd te worden op de beschikbare tijd. Daarom is het zo belangrijk dat je even de tijd maakt voor een praatje of een grapje wanneer je de cliënt bijvoorbeeld moet wassen, verschonen of helpt bij het naar bed gaan. Die tijd is niet altijd te plannen, want als er een ongelukje is gebeurd, ben je zo een half uur langer met iemand bezig.” Intensieve zorgvraag In groep C van De Gilde wonen zes voornamelijk oudere mensen met een intensieve zorgvraag. Truus is de oudste, ze is 82. Velen hebben intensieve lichamelijke verzorging nodig. Een aantal heeft autisme en de meesten kunnen niet of moeilijk praten. “Dit betekent dat je er op andere manieren achter moet zien te komen wat de mensen willen en of er iets aan de hand is”, aldus Tanja. “Bij intensieve zorg let je niet alleen veel meer op de lichaamstaal van de persoon, maar ook op allerlei kleine veranderingen in hun gedrag. Stel iemand zet elke keer na het theedrinken zijn kopje op het aanrecht en doet dat op een dag niet. Dit kan een signaal zijn dat er iets aan de hand is. Om dit werk te kunnen doen, moet je de mensen dus heel goed kennen om opvallende dingen te kunnen signaleren. Daarnaast is rust heel belangrijk en duidelijkheid. Soms lijkt een cliënt boos, maar meestal ontstaat dit vanuit onduidelijkheid. Dat kan voor ons iets kleins lijken, maar voor hen is het groot. Mensen met autisme hebben veel baat bij een heldere structuur en vastigheid. Dat bieden we. Iedereen heeft een vast dagprogramma. Zelfs als medewerkers werken we zoveel mogelijk op dezelfde dagen, volgens een vast rooster, zodat ook dat helder is voor de bewoners. Ja, in dit werk kan ik echt iets betekenen voor een ander.”

ZIJLNIEUWS / 7

Jolanda wint Sinnege prijs

werkers. Bewoners waren ’s middags onder leiding van kok Herman al druk bezig met de voorbereiding van soep en salades. Ook ouders hielpen mee in de catering. Een bijzonder moment was het planten van een rode esdoorn in de tuin, een cadeau van de Lokale Medezeggenschapsraad (LMR). ‘Wij hopen dat de boom, net als de samenwerking, steeds groter en sterker wordt’, aldus de LMR.

Eerste resultaten Regie op Locatie Jolanda Hoogerhoud is winnares van de Sinnige prijs. Jolanda schreef een gedichtenbundel en gaf deze uit, met als titel ‘Soms verdriet, soms geluk’. De bundel is te koop bij Jolanda en in een winkel van Sintmaheerdt in Tolbert. Een deel van de opbrengst gaat naar het project ‘No kidding’, dat zich keert tegen kindermishandeling en kindermisbruik. Bij de prijs hoort een cheque van € 1500,-.

Esdoorn cadeau

Op vrijdag 10 januari was er een gezellige nieuwjaarsbijeenkomst aan de Van Panhuyslaan in Leek met bewoners, familie, vrijwilligers en mede-

In het najaar 2013 ging De Zijlen van start met ‘Regie op locatie’ op De Gilde in Muntendam, op Hornerheem in Zuidhorn en in woonvorm Marum. Bij Regie op locatie kijken cliënten, verwanten, medewerkers en vrijwilligers samen naar knelpunten en naar wat er goed gaat op de locatie. Nadat alle knelpunten in kaart zijn gebracht en onderzocht, werken verbeterteams de oplossingen uit. Resultaat Zo pakte Hornerheem drie verbeterpunten aan: De wensen van de cliënt nog meer centraal, het delen van informatie en een actiever beleid richting tweede verwant. Bij De Gilde werken verbeterteams aan ‘rapporte-

ren’ en ‘het persoonlijk netwerk van de cliënt’. De Gilderaad, die bestaat uit cliënten, ging aan de slag met het thema ‘eten en meer zelf koken’. In Marum werken verbeterteams aan ‘respectvol omgaan met elkaar’ en ‘verspilling’. Regie op locatie resulteert vooral in enthousiasme, samenwerking, begrip en concrete verbeteringen. Vervolg Onlangs is het project geëvalueerd en iedereen was enthousiast. Verwanten, bewoners en medewerkers voelen zich meer betrokken bij de locatie en zien dat hun mening echt telt! Daarom start De Zijlen dit voorjaar op twee andere locaties met Regie op locatie. Kijk op YouTube voor een korte impressie en zie de column van Hetty de With op pagina 2.

Eugene Jansen Geweldig om te zien waar mensen toe in staat zijn. Petje af Jolanda. Allet Pruisman Wat geweldig Jolanda. Gefeliciteerd!!

Superkort… Het G-voetbalteam TLC in Leek is op zoek naar nieuwe leden. Wie wil meedoen? Je kunt je aanmelden bij Tess Kuipers, via tesskuipers@live. nl. Leerlingen van de school ‘De Borgen’ in Leek organiseerden voor cliënten een leuke avond. De geslaagde avond bestond uit meerdere activiteiten, waaronder het zelf maken van een gezond toetje, karaoke en een pictobingo. In januari werd tijdens een gezellige high tea in het Zonnehuis Oostergast in Zuidhorn het boekje ‘Een goede buur…’ gepresenteerd. Twee goede buren - een bewoner van het Zonnehuis en een bewoner van De Zijlen - overhandigden aan burgemeester Swart van Zuidhorn

8 / ZIJLNIEUWS

een suikerpot met daarin het boekje, dat vertelt over de succesvolle samenwerking tussen beide organisaties. Nieuw bij de Zijlen is het Jeugdteam. Het Jeugdteam bestaat uit jongeren van De Driemaster, Noorderstraat, Hornerhof en De Vennen. Ze komen om de twee maanden bij elkaar en bespreken allerlei thema’s. De bijenkomsten worden door de jongeren zelf voorbereid en uitgevoerd.     Op vrijdag 7 februari ging een nieuwe sportgroep voor veertigplussers met een verstandelijke beperking van start in Hoogezand. Dankzij steeds betere zorg worden mensen met een verstandelijke beperking steeds ouder. We zien

echter ook dat bij deze mensen eerder sprake is van ouderdomsklachten. De nieuwe sportgroep is nu nog onderdeel van het Sportimpuls-project ‘Fit zijn’, maar wordt op termijn ondergebracht bij een sportvereniging. Het platform ‘Koplopers in de Zorg’ verzamelt inspirerende voorbeelden uit het brede Nederlandse zorglandschap. De Zijlen doet mee. De Koploper Veranderkundereeks richt zich op zorgorganisaties die veranderingstrajecten hebben uitgevoerd. Het idee is om een boek te maken om kennis en ervaring van bestuurders te delen. Het boek wordt gekoppeld aan een symposium. Kijk voor meer informatie op www.koplopersindezorg.nl.

Erik-Jan Stevens geeft het eerlijk toe. In eerste instantie was hij wat huiverig toen hij zich meldde om als vrijwilliger aan de slag te gaan. Met zijn achtergrond in het zakenleven dacht de coördinator van het Steunpunt Vrijwilligerswerk direct aan een bestuurlijke functie, bijvoorbeeld als penningmeester. “Maar ik wilde heel iets anders”, zegt Erik-Jan terugblikkend. “Ik had niks met de zorg, maar ik wilde wel iets doen voor bijvoorbeeld een ouder iemand. Fietsen of mee naar de film. Iets doen waar die andere persoon blij van zou worden.”

‘Ik wil iets mogelijk maken’ Erik-Jan werd doorverwezen naar Bloemenstaete, in zijn woonplaats Sappemeer. “Eerst dacht ik: mensen met een verstandelijke beperking? Dat is niks voor mij. Achteraf realiseer ik mij dat mijn weerstand was gebaseerd op vooroordelen, want ik kende de mensen helemaal niet. Ik ben gaan kennismaken en de eerste ervaringen waren heel positief. De bewoners waren vrolijk en hun directheid vond ik heel verrassend. Ik vroeg aan begeleider Bas aan welke vrijwilligers behoefte was. Bas draaide de vraag om en zei: ‘Waar heb jij behoefte aan? Het vrijwilligerswerk moet bij jou passen!’ Dat vond ik geweldig. Op Bloemenstaete staat de vrijwilliger centraal.” Film en vampiers Nadat Bas een aantal mogelijkheden had opgesomd, besloot Erik-Jan ter kennismaking de tekenclub te gaan bezoeken, om uit te vinden of dat iets voor hem zou zijn. “Na een aantal keren dacht ik: deze club draait ook wel door als ik er niet bij ben. Ik had niet het idee dat ik van toegevoegde waarde zou kunnen zijn. Eigenlijk wilde ik iets wat iemand juist niet heeft, mogelijk maken. Na nog een gesprek over mijn interessewereld met Bas, zei hij: ‘Dan is Karel misschien iemand voor jou. Karel houdt van computerspelletjes, films over weerwolven en vampiers – dat heb ik zelf ook altijd wel leuk gevonden - en wil graag eens naar de bioscoop. Met Bas erbij heb ik vervolgens kennisgemaakt met Karel. Het klikte en sindsdien gaan we geregeld eens naar de bioscoop of kijken we een film op dvd in Karels appartement. Ik ben ‘maatje’ geworden, maatje van Karel.” Betere ik Wat het Erik-Jan oplevert? “Een betere ik”, zegt hij. “Ik heb meer begrip gekregen voor andere mensen. Ik heb nu een opener blik voor mensen die anders zijn. Zij hebben er eveneens behoefte aan om gezien te worden zoals ze zijn en dat verdienen ze ook. Zij hebben geen oordeel of vooroordeel. Dit vrijwilligerswerk verbreedt mijn horizon. Bovendien vind ik het goed dat mensen die wat meer gegeven is qua capaciteiten, deze delen met anderen. Het is echt veel leuker dan ik had verwacht!”

En Karel? Hij vindt het geweldig. “Erik-Jan is een heel leuke jongen en met hem kom ik nog eens in de bioscoop. Met z’n tweetjes is dat heel gezellig. We praten over van alles. Ja, ik ben heel blij met Erik-Jan!

ZIJLNIEUWS / 9

‘De inhoud moet geborgd blijven’ Regelmatig begroeten cliënten haar nog altijd met ‘Hoi burgemeester’. We hebben het over Siepie de Jong, die dit voorjaar afscheid nam als voorzitter van de Raad van Toezicht van De Zijlen. Na acht jaar maakte ze plaats voor de nieuwe voorzitter, mr. drs. Margreeth Smilde. Eén ding hebben ze gemeen: beiden waren eerder lid van de Tweede Kamer. Siepie voor de PvdA en Margreeth voor het CDA. Bovendien zien ze allebei het werk van de Raad van Toezicht als ‘een samenspel op basis van vertrouwen’.

Of ze twijfelde om voorzitter te worden toen ze in 2006 door De Zijlen werd gevraagd? “Nee”, zegt Siepie, “ik was wel verbaasd. Ik ben ruim eenentwintig jaar burgemeester geweest van Leek en hoorde op den duur zo’n beetje bij de inboedel van de gemeente. Opvallend is dat ik als groot voorstander van democratische procedures, hiervoor werd gevraagd en ik ben dus tussentijds binnengekomen. Dan moet het wel in één keer goed zijn. Ik kende De Zijlen uiteraard al heel lang, werkte als burgemeester met ze samen en ik kende eveneens een aantal mensen uit de Raad van Toezicht.” Kwaliteit Het was de periode waarin de naweeën van de mogelijke fusie met collega NOVO nog speelden. “Hetty de With was voor het eerst alleen en moest de identiteit van De Zijlen opnieuw vormgeven”, aldus de voormalig maatschappelijk werker. “In die tijd kwam de rol van sparring partner en klankbord goed tot zijn recht. We kenden elkaar en dat scheelde. Toen ik kwam, lag de nadruk op financiën en bedrijfsvoering. Natuurlijk moeten die op orde zijn, maar mijn focus ligt op kwaliteit en dat kwam van pas bij het vinden van een nieuwe koers. Ik bezocht graag festiviteiten op De Zijlen om te voelen hoe de organisatie in elkaar stak.” Nog steeds spreekt Siepie over ‘wij’ als ze vertelt over de indrukwekkende werkbezoeken, de voor haar zeer belangrijke contacten met medewerkers en cliënten, en over ‘Sterren op het doek’, haar afscheidscadeau, gemaakt door de schilders van ’t Rinket. Vliegeren Vooral het vliegeren met Sander zal ze zich nog lang heugen. ‘Hoe oud ben je?’ vroeg hij haar tijdens het werkbezoek. Sander schatte Siepie op 85, maar zij antwoordde ‘72’. Waarop Sander reageerde met de woorden: ‘Da’s ook zielig.’ Wat ze zal missen? “Zo zit ik niet in elkaar”, zegt ze. “In het leven neem je vaker afscheid, daar bereid ik me op voor. Als ik op De Zijlen ben, voel ik me wel wat weemoedig, maar anderen nemen het werk over en zelf heb ik nog genoeg te doen.”

Margreeth Smilde

10 / ZIJLNIEUWS

Werkbezoek Margreeth reageerde op een advertentie waarin een nieuwe voorzitter werd gevraagd. “In 2012 stopte ik als kamerlid en ik wilde maatschappelijk actief blijven. Ik kende De Zijlen, want tijdens mijn Kamerlidmaatschap was ik hier eens met een collega-Kamerlid op werkbezoek geweest. Als Kamerlid ga je regelmatig op werkbezoek en dan zie je grote verschillen.” Na haar overdracht met de vertrekkende voorzitter ging Margreeth een dag op stap met Hetty, bezocht ze diverse locaties en maakte ze kennis met medewerkers en cliënten. “Ik zie Hetty de With als een bestuurder die helemaal voor de inhoud gaat. Dat is haar kracht en dat straalt ze uit. Medewerkers herkennen dat. Bij De Zijlen wordt gewerkt vanuit de visie: de mens centraal.” Siepie knikt bevestigend. “Tegenwoordig denken ze vaak dat je alles kunt managen als manager”, zegt ze, “en dat je geen kennis hoeft te hebben van de inhoud, maar dat is absoluut niet waar. Hetty kent het werk, heeft hier altijd gewerkt en dat merk je in alles wat ze doet en dat draagt ze over op de mensen die hier werken.” Waar historicus en jurist Margreeth straks het accent op zal leggen? “We moeten kwaliteit van zorg, vastgoed en financiën goed op orde hebben en een verstandig beleid voeren. Mijn accent ligt niet alleen op toezicht houden, maar ik wil ook een klankbord zijn en kijken naar verbanden. Dat past bij de tijd waarin we leven, nu we steeds meer de samenwerking met gemeenten aangaan. De Raad van Toezicht moet daarin meedenken met altijd als uitgangspunt zo goed mogelijke zorg voor onze cliënten.” Beiden zijn het er roerend over eens: “De Zijlen is een gezonde organisatie waar het gaat om de inhoud. Die inhoud moet geborgd blijven en daar moeten we als samenleving voor staan.”

Kijk op het YouTubekanaal van De Zijlen voor het filmpje ‘Sterren op het doek’, het afscheid van Siepie de Jong als voorzitter van de Raad van Toezicht.

‘Samenspel op basis van vertrouwen’

Siepie de Jong

ZIJLNIEUWS / 11

Meer interactie dankzij Zorgdierproject

In januari vorig jaar ging het Zorgdierproject van start bij De Zijlen. Cliënten die meedoen krijgen elke week bezoek van een huisdier met hun baasje. De Rijksuniversiteit Groningen deed onderzoek naar het effect van de bezoeken op de cliënt. De resultaten waren positief. In bijna alle gevallen was er sprake van meer interactie met de cliënt wanneer er een zorgdier aanwezig was, dan tijdens een alledaagse situatie. Ook nam de cliënt meer initiatief tijdens het zorgdiercontact en de interactie nam toe naarmate meer bezoekjes werden afgelegd.

Video over ambulance

Mensen met een verstandelijke beperking zijn, net als ieder ander, soms een beetje bang voor ambulances. Daarom maakte het videoteam van De Zijlen een video over dit thema. Wat gebeurt er als je in een ambulance naar het ziekenhuis gaat? Kijk op www.youtube.nl.

Nieuwe locatie dagbesteding

Begin februari 2014 ging een nieuwe locatie dagbesteding van start aan de Hoofdstraat in Grootegast. Van hieruit verzorgen veertien cliënten allerlei werkzaamheden in en voor het dorp. Ze doen boodschappen voor bewoners van de woonvorm aan de Parklaan, maken creatieve spullen voor de verkoop en versnipperen papier. Binnenkort hopen ze in het gemeentehuis de lunch te mogen verzorgen. Ook met de Voedselbank zijn gesprekken gaande, net als met de Abel Tasman Kringloopwinkel. Ze werken al voor Kringloop Boerakker. Dit betekent zichtbaar zijn in Grootegast en niet alleen leuk, maar ook zinvol werk doen. 

12 / ZIJLNIEUWS

Klagen mag!

Wanneer cliënten of verwanten niet tevreden zijn over de zorg- en dienstverlening van De Zijlen, kunnen zij een klacht indienen. De Zijlen stimuleert dat altijd als eerste wordt geprobeerd om ontevredenheid intern op te lossen, door in gesprek te gaan met de betrokkenen. Levert dit niet voldoende resultaat op? Dan kan cliëntvertrouwenspersoon Yvonne van Diepen worden ingeschakeld. Daarnaast is het altijd mogelijk om een klacht in te dienen bij de Interprovinciale Klachtencommissie Groningen/ Drenthe (IPKC). De leden van deze commissie zijn niet verbonden aan De Zijlen. Kijk op www.IPKC.nl.

Download de app!

Wel eens gehoord van WeHelpen? WeHelpen is een online marktplaats voor het vinden en verbinden, organiseren en delen van hulp. De Zijlen is sinds 1 januari 2014 aangesloten bij WeHelpen. WeHelpen heeft nu een eigen app, die is ontwikkeld voor mensen die graag anderen in hun directe omgeving willen helpen. Kijk voor meer informatie op www. wehelpen.nl en download de app.

Kijk op Facebook en Twitter en praat mee! Sita Mik-Boeren Mooi artikel in DvhN: Met gezond verstand de buurt in. Trots op medewerker van de zijlen Zuidhorn zoekt chauffeurs voor het cliëntenvervoer Arjen Hartman De Zijlen ontvangt certificaat glasbewassing Nynke Oord Wat een mooi filmpje en wat een filmster, die Patrick!

Colofon Zijlnieuws komt vier keer per jaar uit. Tekst en fotografie: De Zijlen en Tineke Hamming Zuidlaren Vormgeving: Wecke Design Groningen Druk: De Marne Leens Redactie: Ida van Emmerik, Sita Mik, Martha Koster, Janet Jonker, Jan Jongstra en Natascha Sanders