Commercial Credit Circuit (C3) Reader. vertrouwelijk

Commercial Credit Circuit (C3)

Reader

vertrouwelijk

© 2009, STRO / The Social Trade Organisation Oude Gracht 42 3511 AR Utrecht 030 – 2 314 314 www.socialtrade.nl

Versie: 1 Datum: oktober 2009

Inhoud

1 Management Samenvatting................................................................................................................................. 3 2 Het Commercial Credit Circuit model...............................................................................................................4 2.1 Het concept ...........................................................................................................................................................4 2.2 Voorbeeld van werking van de C3 .............................................................................................................. 5 2.3 Huidige ervaringen met het model in Latijns Amerika....................................................................8 2.4 C3 werkkapitaal versus andere financieringsvormen ..................................................................... 9 3 C3 Netwerken in Nederland.................................................................................................................................10 4 Wie is STRO................................................................................................................................................................... 11

Auteur: Rob van Hilten [email protected] Mobiel: 06 5492 5482 Skype: rvhilten

Reader Commercial Credit Circuit in Nederland

2

1

Management Samenvatting

Ondernemers zijn in de recessie vrijwel allemaal getroffen door omzetdalingen. Door goed te saneren kunnen zij heel goed vitaler uit deze recessie komen. Belangrijk thema is wel hoe nieuwe klanten te werven en bestaande klanten te behouden. Onderzoek van TNS/NIPO in maart van dit jaar toont aan dat ruim 80% van de MKB ondernemers elkaar wil ondersteunen, door bij elkaar te kopen. In de praktijk is dat lastig, want het is niet altijd duidelijk waar die potentiële regionale klant, met welke vraag, gevestigd is. Werkkapitaal is het tweede belangrijke thema voor ondernemers in de recessie. Werkkapitaal geeft ondernemingen veerkracht; kosten gaan voor de baat uit, inkomsten volgen vaak later. Deze pieken en dalen worden opgevangen door werkkapitaal. Werkkapitaal is vaak voor een belangrijk deel bancair gefinancierd. Een direct effect van de financiële crisis is dat banken momenteel hun eigen vermogenspositie verstrekken en dus minder kapitaal hebben om kredieten uit te verstrekken. Gecombineerd met een verlaagd vertrouwen in de markt, is het voor het bedrijfsleven aanzienlijk moeilijker om bij banken korte termijn kredieten (werkkapitaal) te verwerven. Momenteel wordt slechts een kwart van de aanvragen gehonoreerd, tegen de helft een jaar geleden. Alternatieven om werkkapitaal te verwerven (w/o factoring: het verpanden van facturen) zijn voor veel MKB ondernemers niet toegankelijk. Met krimpende kredietmogelijkheden zijn veel ondernemingen aangewezen op hun eigen creativiteit om het werkkapitaal op peil te houden; debiteuren worden zo snel mogelijk geïnd, kosten en voorraden worden tot een minimum beperkt, leveranciers worden zo laat mogelijk betaald. Op hun beurt is deze uitgestelde betaling voor die leveranciers problematisch. Immers: ook voor hen geldt dat de eigen liquiditeitspositie onder druk komt te staan. In de markt wordt dit ook zo ervaren; betaaltermijnen van 120 dagen zijn geen uitzondering meer. Faillissementen van bedrijven worden definitief ingezet als het werkkapitaal opdroogt: rekeningen kunnen dan niet meer worden betaald. De huidige crisis brengt ondernemingen dichter bij die grens dan nodig is. Commercial Credit Circuits De Social Trade Organisation uit Utrecht, afgekort tot “STRO”, richt zich op het oplossen van deze gecombineerde problematiek. Gesteund door het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking, de Europese Unie, de VN en de Wereldbank hebben wij voor diverse Latijns Amerikaanse landen een oplossing ontwikkeld en geïntroduceerd – Commercial Credit Circuits, kortweg C3 genaamd. In nauwe samenwerking met overheden, Kamers van Koophandel, het verenigde bedrijfsleven, banken en verzekeraars, zijn regionale handelsnetwerken opgericht, die ondernemers ondersteunen in het vinden van business en het verbeteren van hun werkkapitaal. In het licht van de huidige economische crisis en gebaseerd op de ervaringen met de C3 methodologie is STRO geïnteresseerd een westerse variant van deze methode in Europa te introduceren. De kern ervan is de volgende; ‐ ‐ ‐ ‐ ‐

bedrijven brengen hun vorderingen op hun klanten in het netwerk in en ontvangen direct (dezelfde dag) werkkapitaal op een rekening-courant binnen het netwerk; het netwerk neemt het debiteuren- en incassomanagement van de bedrijven over; het netwerk bemiddelt eventueel actief tussen vraag en aanbod van de deelnemende bedrijven en werft eventueel nieuwe leden; de leden van het netwerk betalen elkaar via de netwerkrekening-courant; alle leden kunnen te allen tijde hun geld uit het netwerk overmaken naar hun normale bankrekening. Daar betalen zij een vergoeding voor.


3

Deze aanpak leidt ertoe dat; ‐ het werkkapitaal van de participerende MKB bedrijven wordt verbeterd, door introductie van een nieuwe toegankelijke financieringsvorm; ‐ de participerende ondernemingen kunnen makkelijker nieuwe opdrachten vinden door commerciële ondersteuning; ‐ de participerende ondernemingen herstellen sneller uit de recessie en gaan weer investeren; ‐ de structuur van de regionale economie wordt versterkt doordat bedrijven meer in regionale setting tot zaken komen, wat ten goede komt aan de werkgelegenheid, duurzaamheid, diversiteit etc. Met dit initiatief hopen wij een stevige impuls te geven aan de ontwikkeling van het regionale MKB bedrijfsleven, die anders niet of veel minder makkelijk gerealiseerd zou kunnen worden. Wij verkennen hier momenteel de belangstelling voor.

2 2.1

Het Commercial Credit Circuit model Het concept

Sinds medio jaren ‘80 onderzoekt STRO de mogelijkheden om vanuit haar brede kennis over economische ontwikkeling en de rol van geld in een economie programma’s te ontwikkelen die bijdragen aan een duurzame economische ontwikkeling. Eind jaren ’90 leidde dit tot de visie dat regionale economische ontwikkeling o.a. goed vorm kan krijgen door regionale ondernemersnetwerken in te richten waarin geld meermaals kan rondgaan, alvorens het weer onderdeel wordt van de mondiale economie. Hiermee ontstaat een nieuw speelveld dat voor het regionaal opererende bedrijfsleven overzichtelijk is, zonder dat het mondiale speelveld verstoord wordt en zonder dat bedrijven zich voor de mondiale economie afsluiten. In deze netwerken doen bedrijven op normale wijze zaken met elkaar. Bedrijven betalen elkaar binnen het netwerk met werkkapitaal dat in het netwerk circuleert. Dit werkkapitaal kunnen bedrijven verkrijgen door vorderingen die zij op hun klanten hebben en andere ‘assets’ bij het netwerk in te brengen. Ingebrachte vorderingen en andere ‘assets’ worden getoetst, verzekerd (via een kredietverzekering) en overgenomen (verpand of gekocht). Werkkapitaal kan worden verdient door opdrachten via het netwerk aan te nemen en betaling in werkkapitaal te accepteren. Vervolgens is dit werkkapitaal binnen het netwerk besteedbaar via een stelsel van rekeningen-courant. Transacties vinden plaats op dezelfde wijze als in een financiële administratie. De rekeningen-courant zijn toegankelijk via internet, gelijk aan een normale online bankrekening. Bedrijven kunnen te allen tijde hun werkkapitaal overmaken naar hun bankrekening buiten het netwerk. Hier betalen zij een vergoeding voor. Door de relatieve beslotenheid van het netwerk vinden bedrijven elkaar eenvoudiger en komen ze makkelijker tot zaken. Het netwerk bemiddelt hiertoe eventueel actief tussen vraag en aanbod. Samengevat leiden deze netwerken ertoe dat: ‐ er meer besteed wordt op regionaal niveau, waardoor de regionale economie sterker wordt (Hierdoor kan werkgelegenheid, duurzaamheid, innovatie, leefbaarheid etc. sterker worden ontwikkeld); ‐ de deelnemende bedrijven financieel sterker komen te staan omdat zij makkelijker over werkkapitaal kunnen beschikken. Hierdoor kunnen zij beter investeren in de ontwikkeling van hun bedrijf en het bedienen van hun klanten; ‐ de deelnemende bedrijven commercieel sterker komen te staan omdat er een nieuw, overzichtelijker speelveld ontstaat; ‐ de deelnemende bedrijven zich kunnen focussen op hun primaire processen omdat het C3-netwerk het debiteurenbeheer en het incassomanagement overneemt. Het netwerk besteed al het specialistische werk uit: creditrating, kredietverzekering, debiteurenbeheer, incassomanagement en bemiddelingen en acquisitie worden allemaal uitgevoerd door hierin gespecialiseerde bedrijven (zoals kredietverzekeraars, incassobureaus en banken). Het risico behorend bij deze activiteiten wordt ook door deze partijen overgenomen. De rol van het netwerk is het geheel van geboden diensten tot één geheel te Reader Commercial Credit Circuit in Nederland

4

smeden en vanuit één identiteit aan het bedrijfsleven aan te bieden. Bij het lezen van het onderstaande voorbeeld wordt steeds over ‘het C3 netwerk’ gesproken. Omdat vrijwel alle werkzaamheden door de C3 zullen zijn uitbesteed moet dit worden gelezen als ‘de C3 en de met haar via contracten verbonden partijen’.

2.2

Voorbeeld van werking van de C3

Onderstaand volgt een zeer vereenvoudigd model, waarin de werking van de C3 wordt gedemonstreerd. Aan de hand van de fictieve balansen van een drietal betrokken partijen wordt zichtbaar gemaakt hoe C3 werkkapitaal door ondernemingen vloeit. Telkens als er mutaties plaatsvinden in deze balansen, is dit met rood of groen aangegeven. Afschrijvingen worden met rood gearceerd. Bijschrijvingen worden met groen gearceerd. Steeds wordt de stand van zaken na bij- of afschrijving gegeven. Omwille van de eenvoud is in dit model het verdienmodel van de C3 niet opgenomen. Stap 1 – uitgangssituatie Enige tijd geleden heeft een ondernemer de volledige voorraad van bedrijf 1 op rekening gekocht. Om een volgende keer weer te kunnen leveren, heeft bedrijf 1 direct bij zijn leverancier (bedrijf 2) zijn voorraden aangevuld, de kosten hiervan bedragen 80. Ondertussen heeft bedrijf 2 tot twee keer toe een betalingsherinnering gezonden. De klant van bedrijf 1 heeft een betalingstermijn van 120 dagen bedongen, terwijl bedrijf 1 zelf binnen 30 dagen zijn leverancier (bedrijf 2) moet betalen. De liquide middelen van bedrijf 1 zijn hiertoe niet toerijkend en hij kan zijn leverancier daarom niet betalen.

Stap 2 – verkoop factuur bij C3 organisatie Bedrijf 1 wil de relatie met zijn leverancier niet onnodig schaden en besluit de C3 organisatie in te zetten; hij verkoopt zijn factuur aan de C3 organisatie en krijgt die zelfde dag nog C3 werkkapitaal uitgekeerd. De C3 organisatie beoordeelt hiertoe eerst de kredietwaardigheid van de debiteur. Als deze goed wordt bevonden, koopt de C3 de factuur en neemt daarmee tevens het debiteurenrisico en -beheer en eventuele incassoproces op de klant van bedrijf 1 over. Het debiteurenrisico wordt door de C3 verzekerd bij een gespecialiseerde kredietverzekeraar.


5

NB: Het is voor de Nederlandse situatie nog niet bepaald of de C3 organisatie daadwerkelijk de factuur zal kopen of zal verpanden. Stap 3 - Bedrijf 1 betaalt bedrijf 2 met C3 werkkapitaal Het is mogelijk dat bedrijf 2 al aangesloten is bij de C3. Als dat niet het geval is, kan bedrijf 1 zijn leverancier daar altijd toe uitnodigen. Als het nodig is, kan de C3 organisatie bedrijf 1 daar eventueel bij ondersteunen, of dat voor hem regelen. Vanuit het licht dat bedrijf 1 niet kan betalen, heeft bedrijf 2 een paar keuzes: wachten, aanmanen en incasseren of C3 werkkapitaal accepteren. Aan optie 1 en 2 zijn harde nadelen verbonden; Bedrijf 2 wil zelf ook nieuwe voorraden aanschaffen en verwacht dat dit binnen het netwerk mogelijk is. Mocht dat onverhoopt niet het geval zijn dan kan Bedrijf 2 altijd zijn werkkapitaal overmaken naar zijn reguliere bank. Bedrijf 2 besluit C3 werkkapitaal te accepteren.

Stap 4 – Bedrijf 2 doet aankopen met C3 werkkapitaal Bedrijf 2 was voor het aanvullen van zijn eigen voorraden ook afhankelijk van de betaling van zijn klanten. Nu bedrijf 1 heeft betaald, kan bedrijf 2 zijn eigen voorraden aanvullen. De onderneming staat daarbij voor de keuze: binnen het netwerk te kopen of daarbuiten. De Reader Commercial Credit Circuit in Nederland

6

ondernemer weet dat aan het besteden van het werkkapitaal buiten het netwerk kosten zijn verbonden, omdat het netwerk hier een fee voor rekent. Via de C3 organisatie komt hij in contact met een leverancier uit de regio, die hij met C3-werkkapitaal kan betalen. Deze leverancier voldoet aan de verwachtingen en eisen van de ondernemer, waarna hij ervoor kiest om met de nieuwe leverancier in zee te gaan. Bedrijf 3 realiseert zich dat hij door C3-werkkapitaal te accepteren, zich onderscheidt van de concurrentie. Deze is immers geen lid van het netwerk.

Stap 5 – Betaling van de oorspronkelijke factuur Nadat de C3 organisatie de factuur van bedrijf 1 heeft overgenomen, heeft het netwerk de oorspronkelijke klant van bedrijf 1 gecontacteerd met de melding dat het netwerk de afwikkeling van de factuur van bedrijf 1 heeft overgenomen. Conform contractuele afspraak betaalt de oorspronkelijke klant na 120 dagen. NB: In het geval de klant van bedrijf 1 niet betaalt wordt een incasso procedure gestart. Mocht het bedrijf in de tussentijd failliet gegaan zijn, dan keert de verzekeringsmaatschappij uit die de vordering verzekerd heeft.

Stap 6 – Opname van C3-werkkapitaal Reader Commercial Credit Circuit in Nederland

7

De 20ste van de maand nadert en bedrijf 3 moet salarissen betalen. Omdat hij onvoldoende liquiditeit op zijn bankrekening heeft staan, besluit hij het C3 werkkapitaal op te nemen. De kosten die hieraan zijn verbonden accepteert hij, mede vanuit het besef dat hij de opdracht van bedrijf 2 niet zou hebben gekregen als hij het C3-werkkapitaal niet zou hebben geaccepteerd.

NB: Al het werkkapitaal in het netwerk kan te allen tijde worden opgenomen. Voor het geval dat nog niet alle vorderingen zijn geïnd, beschikt de C3 hiervoor over een bancaire voorziening.

2.3

Huidige ervaringen met het model in Latijns Amerika

Om de C3 methodologie te testen is STRO opzoek gegaan naar een goede testmarkt. Dit heeft ertoe geleidt dat STRO sinds begin 2000 actief is in Latijns Amerika. Met steun van onder andere de Europese Commissie, het Nederlandse Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking, de Verenigde Naties, de Wereldbank (IBD), diverse lokale partners en private sponsoren hebben we netwerken opgezet in Honduras, El Salvador, Costa Rica, Brazilië en Uruguay. Na eerste testprojecten zijn er stabiele, goed functionerende netwerken ontstaan. Hieronder worden het Braziliaanse netwerk Compras en het Uruguayaanse netwerk C3Uruguay beknopt beschreven; Compras Brazilië kent de hoogste rentetarieven ter wereld: particulieren betalen op jaarbasis ongeveer 300% rente om rood te staan bij de bank. Kleine bedrijven betalen ‘normaal’ rond 30% rente over krediet. Op zoek naar betaalbare kredieten is de cultuur ontstaan om leveranciers gefaseerd te betalen. Klanten kopen met uitgestelde betaling. Tegelijk moet de leverancier wel snel betalen aan zijn leveranciers. Bedrijven die weigeren uitgestelde betalingen te accepteren van consumenten ondermijnen direct hun concurrentiepositie. Voor vele ondernemingen is het elke dag een gevecht de cashflow positief te houden. STRO heeft op eigen initiatief (en in samenwerking met kamers van koophandel, georganiseerde bedrijfsleven, overheden, financiele instellingen en verzekeraars) in 2005 in de Zuid-Braziliaanse stad Porto Alegre het netwerk ‘Compras’ geïntroduceerd. In dit netwerk ontvangen bedrijven op basis van kredietverzekeringen werkkapitaal dat binnen het netwerk kan worden besteed en tegen kosten kan worden overgemaakt naar een bankrekening buiten het netwerk. Er nemen momenteel meer dan 1.000 (meest kleine) bedrijven in het netwerk deel. C3 Uruguay Reader Commercial Credit Circuit in Nederland

8

Met de financiële crisis van begin 2000 is de Uruguayaanse economie in een diepe recessie terecht gekomen. Banken zijn financieel zeer zwak en beschikken vrijwel niet over ruimte om kredieten te verstrekken. Als gevolg hiervan is de koopkracht met 19% gekrompen en is de inflatie opgelopen tot 25% en het BNP teruggelopen tot 2/3e. De werkloosheid is verdubbeld met forse emigratie als gevolg. Er is een vicieuze cirkel ontstaan waarin het gebrek aan kredietmogelijkheden (met name voor midden en klein bedrijf) een forse rem op de economische ontwikkeling betekent. Op uitnodiging van de Uruguayaanse nationale regering hebben wij C3 Uruguay ontwikkeld; een nationaal opererend netwerk, waarin ondernemers op basis van kredietverzekeringen werkkapitaal in het netwerk uitgekeerd krijgen. Alle Uruguayaanse staatsbedrijven (waaronder post, telecommunicatie en brandstof) en de belastingdienst accepteren C3 werkkapitaal. Het netwerk draagt in belangrijke mate bij aan het doorbreken van de economische impasse. Momenteel is er formele interesse vanuit diverse andere Latijns Amerikaanse landen om netwerken te introduceren. Tevens verkennen we met diverse partners mogelijkheden om in Europa (focus op Nederland en België), de Verenigde Staten netwerken te introduceren.

2.4 C3 werkkapitaal versus andere financieringsvormen C3 werkkapitaal wijkt op diverse punten af van reguliere financiële producten: C3 werkkapitaal wijkt af van normale vormen van financiering omdat voor transacties binnen het netwerk geen geld nodig is. De C3 biedt een boekhoudkundig verrekeningssysteem, waarin vorderingen en assets verhandelbaar worden gemaakt tussen de leden van het netwerk. De C3 maakt een onderscheid tussen zekerheden en financiering. De C3 heeft zekerheden van individuele ondernemingen nodig om werkkapitaal uit te kunnen keren. Deze zekerheden kunnen bestaan uit onder andere verzekerde facturen, verzekerde portfolio’s van facturen en/of bankgaranties. Om werkkapitaal uit te keren heeft de C3 echter geen geld nodig. Hierdoor is de risicobeoordeling van een onderneming anders; daar waar financiering door banken als te risicovol wordt geacht, is vaak wel een zekerheid te verkrijgen. Al het werkkapitaal dat binnen het netwerk in omloop is, is gedekt door verzekeringen of garantstellingen. Het netwerk loopt geen financieringsrisico en is altijd te liquideren; mocht een debiteur niet uitkeren, of mocht blijken dat een bepaalde asset niet verzilverd kan worden, dan staat een verzekeringsmaatschappij of bank garant. Pas op het moment dat één van de leden werkkapitaal wil overmaken naar zijn bankrekening buiten het netwerk, is er geld nodig. Hiertoe maakt de C3 afspraken met één of meerdere financiers op basis van het portfolio van zekerheden en garanties waar de C3 over beschikt. C3 werkkapitaal wijkt op diverse punten af van bancair krediet; 1. niet het bedrijf als geheel wordt beoordeeld, maar uitsluitend de ingebrachte factu(u)r(en) en assets; 2. er wordt niet beoordeeld op de historische of toekomstige situatie van een onderneming, maar op basis van een reële economische werkelijkheid; 3. de C3 loopt geen financieringsrisico. C3 werkkapitaal wijkt op diverse punten af van factoring; 1. toegangsdrempels zijn lager; 2. de kosten zijn lager; 3. de partij die een factuur inbrengt hoeft géén factor-fee te betalen. De partij die uiteindelijk C3-werkkapitaal overmaakt naar zijn reguliere bankrekening betaald het grootste deel van de kosten die normaal aan factoring zijn verbonden. Dit hoeft uitdrukkelijk niet de partij te zijn die de factuur inbracht. C3 werkkapitaal kan in eerste instantie effectief worden ingezet in het domein waar bedrijven nog niet, of niet meer, in aanmerking komen bancair krediet en factoring nog niet toegankelijk is, of te duur wordt bevonden. Gelijkertijd is C3 werkkapitaal meer dan alleen een verrekeningsnetwerk. C3 netwerken zijn ook een commerciële dienst: vanwege de relatieve beslotenheid van het netwerk, zullen Reader Commercial Credit Circuit in Nederland

9

bedrijven binnen het netwerk een voorkeur ontwikkelen om met elkaar zaken te doen en elkaar daarbij met C3 werkkapitaal betalen.

3

C3 Netwerken in Nederland

Nederland is terecht gekomen in een crisis waarvan wordt verwacht dat het nog jaren zal duren voordat de economie terug is op het peil van 2008. Omdat het trackrecord van ondernemingen over het afgelopen jaar verslechterd is en omdat de marktverwachtingen in veel branches voor de komende periode niet goed zijn, komen veel bedrijven niet door de risicotoets van banken heen. De C3 kan wel werkkapitaal beschikbaar stellen, waar banken dat niet kunnen, omdat de C3 een ander risicobeoordeling heeft en omdat er binnen het netwerk geen geld nodig is. Het is de verwachting dat een dergelijk dienst een stabiele plek in het Nederlandse bedrijfsleven kan verwerven. STRO is geïnteresseerd om in samenwerking regionale maatschappelijke partijen zoals provincie, gemeente, Kamers van Koophandel en het georganiseerde bedrijfsleven te onderzoeken hoe de C3 methodologie in Nederland ingezet kan worden. Volgens op deze verkenning wil STRO samen met genoemde partijen een of enkele netwerken met regionale focus op te zetten. Bij bewezen succes zou de C3 methodologie breder in Nederland ingezet kunnen worden.


10

4

Wie is STRO

Stichting STRO, de Social Trade Organiation, is in 1970 opgericht als maatschappelijke organisatie. Oorspronkelijk is STRO alleen actief op het gebied van milieuproblematiek, vooral vanuit een sociaal-economisch perspectief. STRO was de eerste organisatie die milieu en Derde Wereld met elkaar verbond. Ook bracht STRO het idee van verhandelbare emissierechten in de publiciteit. Tevens heeft STRO aan de basis gestaan van de ecotax al was en is de insteek van STRO veel verdergaand, waarbij belasting op arbeid verdwijnt en belasting worden opgebracht op basis van het gebruik van grondstoffen en milieu. Sinds 2002 breiden de STRO activiteiten zich snel uit in Latijns-Amerika. STRO koos voor dat gebied omdat het bedrijfsleven daar aan den lijve de gevolgen van hoge rentes en afwezigheid van krediet ervaart. Het opleidingsniveau is er redelijk tot goed. Ook zijn er veel groepen en instellingen bezig met nieuwe vormen van economie. Momenteel is STRO getransformeerd tot een internationale opererende groep. We werken vanuit vier locaties: Het hoofdkantoor is gevestigd in Nederland en heeft 8fte; methodologieontwikkeling, fondswerving, marktontwikkeling, projectmanagement en de centrale administratie worden vanuit hier georganiseerd. STRO Uruguay kent 20 FTE, Instrodi (STRO Brazilië) is 15 FTE groot. STRO America Central werkt vanuit Honduras met ruim 14 FTE. Tevens kent STRO een software ontwikkelingsteam van ruim 13 mensen. Comité van aanbeveling Het comité van aanbeveling bestaat uit Herman Wijffels, (Wereldbank, Rabobank), Margreet de Boer (voormalig minister van VROM), Jan Terlouw (schrijver en voormalig politicus) en Bob Goudzwaard (emeritus hoogleraar economie). Herman Wijffels zegt over STRO dat wij andere wegen naar een menswaardig bestaan zichtbaar maken, als alternatief voor de steeds dominantere geldeconomie. Bob Goudswaard zegt over STRO: als één organisatie effectief aantoont van de slogan TINA ‘there is no alternative', niet klopt, dan is het wel STRO. Financiële omvang De omvang van de STRO uitgaven bedroeg in 2008 € 3,1 miljoen. Belangrijke sponsors / donoren zijn het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking, de Europese Commissie, Wereldbank, Verenigde Naties, HIVOS en een groep particuliere sponsoren.


11

Commercial Credit Circuit (C3) Reader. vertrouwelijk

Recommend Documents