Comeet), Christine Samyn (Koksijde)

 

Stuurgroep  Collectie     Aanwezig     Leen  Lekens  (Muntpunt),  Martine  Seys  (Muntpunt),  Els  Patoor  (VGC),  Inge  Goossens   (Antwerpen),  Sara  Clauw  (ARhus),  Krist  Biebauw  (Gent),  Mia  Kluysse  (Oostende),   Martine  Vandermaes  (Oostende),  Leen  Speecke  (Brugge),  Paul  Kellens   (Herzele/Route  42),  Paul  De  Taye  (Geraardsbergen/Route  42),  Martine  Balcer  (PBL),   Marleen  Vandereyt  (PBL),  Miet  Withofs  (Hasselt/VVBAD),  Karine  Leen  (Genk),   Marleen  Rome  (Geel/kErf),  Thomas  Vanhoevelen  (Mechelen),  Brien  Coppens   (Mechelen),  Arnout  Van  Der  Straeten  (Aalst),    Saartje  Buys  (Aalst),  Katja  Grammens   (Sint-­‐Pieters-­‐Leeuw/Pajottenland),  Viviane  Rys  (Koksijde),  Valerie  Dekeyser  (Kortrijk),   Wendy  Schruers  (Turnhout/VVBAD),  Rens  Creus  (Turnhout),  Anne  Schippers  (Sint-­‐ Niklaas),  Caroline  Van  De  Velde  (Sint-­‐Niklaas),  Ann  Vandenbergh  (Leuven),  Rosa   Mattys  (Bibnet),  Jan  Braeckman  (Bibnet),  Lisbeth  Vandoorne  (Bibnet),  Ann  Jughmans   (VVSG)  Leen  Van  der  Meeren  (VVSG)                     Verontschuldigd   Raf  Ermens  (Lede  /  BibArt),  Koen  Calis  (Brugge),  Vincent  Deldaele   (Lovendegem/Comeet),  Christine  Samyn  (Koksijde)  

Welkom   Bibnet  schetst  de  redenen  voor  de  oprichting  van  de  stuurgroep.     Intern:     Rond  collectie  en  collectievorming  zijn  er  verschillende  inspiratiegroepen,  werkgroepen   etc.  Deze  groepen  zijn  vaak  ad  hoc  samengesteld  rond  een  bepaald  onderwerp.  We   voelen  de  noodzaak  om  een  groep  te  hebben  die  alle  aspecten  vanuit  beleids/   helicopterperspectief  bekijkt.       Intussen  is  ook  de  context  veranderd:   - Bibnet  en  Locus  zijn  aan  het  fuseren   - Het  takenpakket  van  de  provincies  is  uitdovend  tegen  2017   - De  lokale  besturen  worden  geresponsabiliseerd  en  zijn  maximaal  aan  zet     De  bedoeling  is  te  komen  tot  een  groep  die  enerzijds  beleidsmatig  aanstuurt  en   anderzijds  een  platform  voor  informatie-­‐uitwisseling  is.     Een  belangrijke  uitdaging,  vooral  voor  het  sturende  aspect,  is  dat  de  groep  voldoende   representatief  moet  zijn  en  dat  er  voldoende  continuïteit  moet  zijn  in  de  samenstelling.     Deze  Stuurgroep  Collectie  is  ook  een  experiment  voor  de  toekomstige  organisatie   Bibnet/LOCUS.  Deze  nieuwe  organisatie  zal,  bij  het  wegvallen  van  de  provincies  als   intermediaire  laag,  nieuwe  structuren  moeten  vormen  om  te  kunnen  samenwerken  met   de  sectoren.  De  ervaring  van  de  stuurgroep  kan  hierbij  helpen.  Anderzijds  kan  het  zijn  

1    

dat  de  werking  van  de  stuurgroep  op  termijn  ingebed  wordt  in  andere,  nieuwe   structuren.    

   

Debat  over  de  uitgangspunten  van  de  stuurgroep     We  beginnen  de  voormiddag  met  een  inhoudelijke  discussie:  wat  met  de  dubbele   opdracht  van  de  groep  (beleidsaanbevelingen  /  collegagroep).     Daarna  hebben  we  het  over  de  samenstelling,  en  wie  welke  verantwoordelijkheid   neemt.       Bibnet  licht  zijn  voorstel  toe:    

Functie  1.  Beleidsaanbeveling   Hoe  werkt  het?   Op  basis  van  voorstellen  van  Bibnet,  werkgroepen  of  bibliotheken  die  lid  zijn.  Altijd  een   voorbereidend  document  of  presentatie.     De  agenda  wordt  via  mail  vastgelegd.     Bibnet  is  secretariaat.  

Bevoegdheden   Een  gedeelde  visie  creëren  die  kaderend  is  voor  gemeenschappelijke  acties  en   projecten.     Inhoudelijke  keuzes  maken  in  het  belang  van  de  volledige  sector,  zonder  afbreuk  te   doen  aan  de  bevoegdheden  van  de  bestuursorganen  van  LOCUS/Bibnet.     De  stuurgroep  is  dus  te  beschouwen  als  een  inhoudelijk  adviserend  orgaan  van  het   bestuur.     Bibnet  stelt  een  aantal  onderwerpen  voor:       Concreet:   1.  Centrale  catalografie  als  instrument  voor  collectiemanagement   Open  Vlacc  en  alle  bijhorende  werkgroepen  zijn  operationele  groepen.  Het  doel  is   om  hun  werking  en  keuzes  te  toetsen  bij  de  Stuurgroep,  en  als  Stuurgroep   thema’s,  voorstellen  aan  te  reiken.  Het  doel  is  niet  om  de  techniciteit  van   catalografie  te  bespreken,  wel  de  impact  van  de  voorstellen  op  de  wijze  waarop   collecties  lokaal  georganiseerd,  ontsloten  en  gepresenteerd  worden.       2.  Ontwikkeling  van  een  gemeenschappelijke  catalogus   Open  Vlacc  moet  zich  ontwikkelen  van  centraal  bibliografisch   achtergrondbestand  tot  een  gemeenschappelijke  catalogus,  die  gekoppeld  is  aan   het  eengemaakt  bibliotheeksysteem  (EBS).   De  stuurgroep  begeleidt  die  evolutie  op  inhoudelijk  vlak,  complementair  aan  de   rol  van  de  Stuurgroep  Haalbaarheidsstudie/EBS.    

2    

  3.  Gemeenschappelijke  aankoop  van  (digitale)  collecties  (E-­‐boeken,  GoPress,  Fundels,   metacontent  (basispakket)…)  :  business  modellen,  inhoudelijke  keuzes     Er  is  nu  geen  forum  waar  het  overzicht  voor  de  digitale  collecties  bewaakt  wordt.   Als  de  groepen  aan  de  stuurgroep  rapporteren,  kan  het  totaaloverzicht  bewaakt   worden.         4.  Ondersteuning  van  collectiemanagement   Bespreking  van  concrete  instrumenten  die  het  collectiemanagement   ondersteunen.  Bijvoorbeeld:  etikettenstandaard,  gesprekken  met  partijen  die   kastklare  materialen  kunnen  leveren,  gesprekken  met  (vertegenwoordigers  van)   commerciële  partijen,  etc.   We  willen  met  de  bibliotheken  bekijken  wat  centraal  moet  ontwikkeld  worden  in   de  toekomst.         5.  Reflectie  op  innovatie   De  stuurgroep  is  de  plek  waar  innovaties  worden  besproken  vanuit  het   perspectief:  hoe  kantelt  die  innovatie  in  de  werking  van  de  bibliotheken  inzake   collectie,  en  welke  acties  zijn  er  nodig  in  de  gemeenschappelijke  projecten.      

Functie  2.  Collegagroep     Het  doel  is  goede  praktijken  delen  of  ontwikkelen,  voorleggen  van  problemen  of   uitdagingen.     Voor  dit  deel  van  de  werking  zit  de  expertise  en  de  oplossing  nog  sterker  bij  de   bibliotheken.  Bibnet/LOCUS  is  enkel  facilitator  van  het  gesprek.   Onderwerpen:   1.  Concrete  werking   • • •

Aanbesteden   Samen  aanbesteden  voor  tijdschriften  (na  Swets)   …  

  2.  Strategisch,  visievorming   • Muziekcollecties:  hoe  verder  na  Spotify?   • Film  collecties:  hoe  verder  na  Netflix?   • Collectiebeleid,  collectieplannen:  goede  praktijk?   • Collectiebeleid  binnen  samenwerkingsverbanden   • Zin  en  onzin  van  een  sectoraal  collectiebeleid   • Innovatie  van  de  collectie  ontwikkeling      

De  aanwezige  bibliotheken  reflecteren  over  deze  voorzet:    

3    

De  werking   - We  moeten  zorgen  dat  we  niet  teveel  op  de  agenda  plaatsen.  Prioriteitsbepaling   is  nodig.     - We  moeten  bewaken  dat  we  de  discussies  uit  de  werkgroepen  of   inspiratiegroepen  niet  overdoen.  Het  doel  is:  op  beleidsniveau  nadenken  en   keuzes  maken.  Dat  betekent  dat  de  voorbereiding  van  de  stuurgroep  belangrijk   wordt  om  de  rapportering  uit  de  andere  groepen  op  het  juiste  niveau  te  tillen.       - De  voorzet  van  LOCUS/Bibnet  vertrekt  vanuit  een  Vlaams  perspectief.  Dit  moet   gecorrigeerd  worden  door  meer  te  vertrekken  vanuit  de  lokale  noden  en   prioriteiten.  Dat  heeft  niet  alleen  betrekking  op  de  onderwerpen,  maar  ook  over   de  keuzes  die  gemaakt  worden  bij  het  ontwikkelen  van  gemeenschappelijke   projecten  op  Vlaamse  schaal.     Bijvoorbeeld:  er  moet  rekening  gehouden  worden  met  de  diversiteit  van  de   sector.  Standaardiseren  van  de  praktijk  hoeft  daarom  nog  geen  uniformisering  te   zijn.  Tegelijkertijd  moeten  we  opletten  dat  niet  terugkeren  naar  de  totale   versnippering  en  moeten  de  voordelen  van  schaalvergroting  kunnen  geplukt   worden.     - Er  moet  duidelijkheid  komen  over  het  Vlaamse  beleid,  en  hoe  de  brug  naar  het   lokale  gemaakt  kan  worden.  Daarbij  spelen  andere  actoren  en   beslissingsniveau’s  mee  (bijvoorbeeld  de  discussies  van  minister  Homans  met  de   provincies).     - Men  is  bezorgd  over  de  impact  van  de  stuurgroep.  Hoe  zorg  je  ervoor  dat  de   aanbevelingen  geen  dode  letter  blijven?  Dat  wat  realistisch  en  haalbaar  is,  ook   effectief  gebeurt?  Er  moet  bewaakt  worden  dat  de  stuurgroep  zich  niet  verliest   in  oerverloze  debatten  rond  visievorming:  de  realiteit  wacht  niet  tot  we  daarmee   klaar  zijn.  De  conclusie  is  dat  het  beter  is  concrete  onderwerpen  te  bespreken  en   op  basis  van  dit  gesprek  aspecten  van  een  bredere  visie  te  noteren  en  te  toetsen.   De  visievorming  zal  dus  een  continue  proces  zijn.       - Een  belangrijk  perspectief  dat  we  altijd  voor  ogen  moeten  houden  en  waar  we   zowel  de  werkzaamheden  van  Locus/Bibnet  als  de  debatten  in  de  stuurgroep   moeten  aan  aftoetsen  is:  hoe  wordt  onze  eindgebruiker  hier  nu  beter  van.       - Men  vraagt  zich  af  of  het  de  bedoeling  is  om  aanbevelingen  te  geven  rond  het   collectiebeleid  ‘pur  sang’,  vb  rond  het  maken  van  een  collectieplan  ipv  werken   op  buikgevoel.  Is  het  de  bedoeling  hier  instrumenten  rond  te  ontwikkelen?   Er  is  in  ieder  geval  nood  aan  een  platform  om  noden  en  praktijken  te  bespreken   en  te  vergelijken.  Dit  hoort  eerder  thuis  in  de  collegagroep,  waar  kennis  kan   worden  samengebracht  en  gemeenschappelijke  conclusies  getrokken.     Dit  kan  dan  weer  dienen  als  input  voor  een  debat  op  beleidsniveau  en  de   ontwikkeling  van  experimenten  door  LOCUS/Bibnet.       Samenstelling  en  representativiteit   - Voor  de  startvergadering  werd  gewerkt  met  een  open  oproep,  en  gerichte   uitnodigingen  aan  de  centrumsteden  en  vertegenwoordigers  van  

4    

-

samenwerkingsverbanden.  Vertegenwoordigers  van  beide  groepen  zijn  aanwezig   en  enkele  geëngageerde  individuele  bibliotheken.     De  klemtoon  op  de  samenwerkingsverbanden,  of  andere  overlegstructuren  zoals   de  Limburgse  Bibliotheek  Vereniging  (waarvan  leden  aanwezig  zijn)  werd  gelegd   omdat  ze  een  interessante  tussenlaag  zijn  die  veel  kunnen  opvangen,  zeker  qua   communicatie.  Er  zijn  echter  niet  overal  samenwerkingsverbanden.    

  -

Het  bereiken  van  individuele  bibliotheken  is  een  uitdaging,  zeker  van  de  kleinere   bibliotheken.  Op  dat  vlak  spelen  de  provincies  tot  nog  toe  een  belangrijke  rol.  De   provincie  West-­‐Vlaanderen  wil  participeren  aan  die  vanuit  precies  die  uitdaging:   hoe  kunnen  zoveel  mogelijk  bibliotheken  betrokken  worden  bij  (minimaal:   geïnformeerd  worden  over)  de  werking  van  de  stuurgroep.  Deze  provincie  wil  op   deze  manier  werk  maken  van  de  overgangsfase  naar  2017  als  hun  taak   uitgedoofd  is.  Maar,  merkt  men  op,  als  de  provincie  nu  weer  die  bibliotheken   vertegenwoordigt,  dan  worden  zij  zich  niet  bewust  van  de  urgentie  en  het  besef   dat  het  met  die  ondersteuning  en  vertegenwoordiging  in  2017  gedaan  is.  Dat  is   precies  de  insteek  vanwaaruit  de  Provincie  West-­‐Vlaanderen  wil  participeren.    

-

Men  is  akkoord  dat  de  representativiteit  van  de  stuurgroep  er  zal  in  bestaan  dat   er  voldoende  diversiteit  is  tussen  de  participerende  bibliotheken  (klein,  groot).   En  dus  dat  representativiteit  er  niet  zal  in  bestaan  dat  ‘de  bibliotheken’  (formeel)   vertegenwoordigd  zijn.    

-

Die  diversiteit  is  nodig  omdat  verschillende  types  bibliotheken  verschillende   noden  hebben.  Sommige  zaken,  zoals  kastklare  aanleveren  zodat  er  tijd  kan   vrijgemaakt  worden  om  met  het  publiek  bezig  te  zijn,  of  ondersteuning  met   advies  over  de  basiscollectie,  is  voor  een  kleine  bib  belangrijker  dan  voor  de   grote.    

-

Sommige  discussies,  vb  over  het  eengemaakt  bibliotheeksysteem  en  de   toekomst  van  de  catalografie,  gaan  evenwel  iedereen  aan.  Sommige  aanwezigen   menen  dat  de  betrokkenheid  wel  zal  ontstaan  naargelang  relevante   onderwerpen  worden  geagendeerd  die  belangrijk  zijn  voor  de  lokale  bibliotheek.   Een  transparante  werking  en  voldoende  communicatie  van  de  stuurgroep  kan  er   voor  zorgen  dat  die  spontane  betrokkenheid  van  lokale  bibliotheken  kan   ontstaan.  

 

 

 

  Structuur   - Er  is  een  lange  discussie  over  de  relatie  tussen  de  beleidsaanbevelings-­‐functie,   de  eigenlijke  stuurgroep,  en  de  collegagroep-­‐functie.  Afwegingen  die  meespelen:   geen  te  grote  groepen,  de  nood  aan  continuïteit  van  de  groep  die  reflecteert  op   beleidsniveau,  de  variatie  aan  thema’s  en  dus  expertises  die  rond  de  tafel  moet   verzameld  worden,  het  belang  van  duidelijkheid  naar  de  rest  van  de  sector  over   wie  deelneemt  en  dus  aanspreekbaar  is  over  de  werking  van  de  stuurgroep,  het   belang  van  wisselwerking  tussen  de  beleidsdiscussies  en  de  collegadiscussies.     - Locus/Bibnet  dringt  aan  op  een  structuur  waarbinnen  zij  zelf  de   secretariaatsfunctie  vervult,  maar  het  (roterend)  voorzitterschap  bij  de  

5    

bibliotheken  ligt.  De  agenda  wordt  dan  door  de  voorzitter  bepaald.     Men  geeft  aan  dat  het  daar  nog  wat  vroeg  voor  is.     Enkele  bibs  zien  de  stuurgroep  als  een  orgaan  waarvan  Bibnet  blijvend  de   agenda  bepaalt,  en  waarbij  voorstellen  worden  afgetoetst  –  bijsturend  dus   veeleer  dan  sturend.     Voor  de  collegagroep  ligt  dat  makkelijker,  die  zal  sneller  een  eigen  leven  leiden   los  van  de  agenda  van  Bibnet,  omdat  ze  veel  meer  gericht  zal  zijn  op  de   dagelijkse  praktijk.       Nochtans  heeft  het  voordeel  om  beide  groepen  dicht  bij  elkaar  te  houden  zodat   er  wisselwerking  kan  zijn:  thema’s  van  de  ene  groep  kunnen  relevant  zijn  om  op   te  pikken  in  de  andere  groep.  Een  goede  agenda  bepaling  is  dus  belangrijk.     -

Men  merkt  op  dat  het  belangrijk  is  de  link  te  maken  met  VVBAD.  Er  zal  in  ieder   geval  altijd  iemand  uit  de  Raad  van  Bestuur  van  VVBAD  aanwezig  zijn.    

    -

Dit  leidt  naar  volgend  voorstel  dat  Bibnet  bij  de  redactie  van  het  verslag   voorlegt  aan  de  participanten:    

  1. Er  is  1  Stuurgroep  Collectie.  De  stuurgroep  adviseert  de  aanpak  van  acties  en   projecten  op  Vlaams  niveau.  De  leden  van  de  stuurgroep  komen  ook  samen  als   collegagroep,  aansluitend  op  de  stuurgroep.  De  collegagroep  functioneert  als   forum  voor  uitwisseling  van  informatie  en  goede  praktijken.     2. De  stuurgroep  vraagt  een  langdurig  engagement  zodat  er  continuïteit  is  in  het   debat  en  de  keuzes  die  gemaakt  worden.  De  agendabepaling  gebeurt  door   Bibnet/LOCUS.     3. Voor  de  collegagroep  kunnen  de  participerende  bibliotheken  andere  personen   afvaardigen  op  basis  van  de  agenda.    De  agendabepaling  gebeurt  door  de  sector,   wat  concreet  kan  opgenomen  worden  door  de  VVBAD.     4. De  collegagroep  staat  ook  open  voor  ad  hoc  participatie  van  andere  bibliotheken   op  basis  van  de  agenda.     5. Andere  bibliotheken  kunnen  zich  nog  steeds  aanmelden  voor  een  engagement   voor  de  werkgroep  in  zijn  totaliteit.  Bij  voorkeur  bibliotheken  die  een  brugfunctie   willen  opnemen  naar  een  bredere  groep  van  bibliotheken.     6. Het  secretariaat  wordt  opgenomen  door  Bibnet/LOCUS  in  samenwerking  met   VVBAD.         Onderwerpen  en  prioriteit   Tijdens  de  discussie  komen  een  aantal  zeer  concrete  punten  naar  boven.  Deze  werden   op  een  rij  gezet,  en  ingedeeld  al  naargelang  ze  beter  in  de  stuurgroep  als  wel  de   collegagroep  thuishoren.  Er  werd  ook  genoteerd  welke  bibliotheken  een  inhoudelijke  

6    

voorzet  zullen  geven  om  de  discussie  te  inspireren.  Deze  10  punten  kunnen  een  aanzet   zijn  voor  de  agenda  van  de  volgende  vergaderingen  van  stuur-­‐  en  collegagroep.           Onderwerp   Wie     Stuurgroep   Collegagroep   1   IBL   Geel  /   Toekomst,     Mechelen     regelgeving     2   Gezamelijke   Route  42  /     Goede   collectievorming  &   Comeet  /  kErf   praktijken   nood/gebruik   /  Koksijde   cijfermateriaal     3   Samenaankoop  (in   Comeet  ?       Goede   regioverband)   praktijken   4   Netwerkmagazijn     Gent?  /   Toekomst  ?     Muntpunt     5   Specifieke  collecties   Brussel  VGC       Goede   (anderstalig/schrift,   praktijken   taalpunt,…)   6   Nieuwe  digitale  collecties     Roeselare  /   Gemeenschappelijk   (eboeken,  tijdschriften,   Koksijde  /   e  aanpak     databanken)   Gent   7   Verhouding  fysieke  en   Turnhout  /   Visievorming  +     digitale  collectie  en  andere   Muntpunt  /   krijtlijnen  aanpak   bibfuncties     Aalst  /   Koksijde   8   Kinderen  en  het  digitale     Extern?     x     9   Toekomst  van  (fysieke)   Antwerpen  /   Toekomst  ?       muziek  –  en  filmcollectie     Leuven  /   (en  Cdrom..)   Muntpunt  /   Aalst  /   Koksijde   10   Presentatie  van  de   Info  van   Advies  aan     collecties  (etalages)  ifv   provincies   bibliotheekportalen   publiek      

Kalender  van  de  werkgroep  en  communicatie     We  zijn  nog  op  zoek  naar  wat  een  goed  vergaderritme  is.  Voorstel  is  om  in  principe  2x   per  jaar  een  volle  dag  te  voorzien.  De  stuurgroep  zou  in  de  voormiddag  vergaderen,  de   collegagroep  in  de  namiddag.       Op  25  juni  komt  de  evaluatiegroep  basispakket  bijeen.  Een  aantal  leden  van  de   stuurgroep  zitten  ook  in  die  groep.  En  de  werking  van  die  evaluatiegroep  basispakket   ressorteert  in  de  toekomst  onder  de  stuurgroep.   Er  wordt  voorgesteld  om  op  25  juni  om  14.00  uur  een  nieuwe  bijeenkomst  van  de   stuurgroep  te  plannen  met  twee  dringende  onderwerpen:  IBL  en  aanpak  e-­‐boeken.        

7    

 

 

8    

Namiddag:  over  aanbesteden    

Aanleidingen  om  hierover  van  gedachten  te  wisselen:   -­‐ de  komst  van  de  gereglementeerde  boekenprijs   -­‐ de  wijzigingen  in  de  wetgeving  rond  sociale  economie   -­‐ het  permanente  debat  over  de  relatie  bibliotheken  en  boekhandels   -­‐ de  groeiende  belangstelling  voor  samenaankopen  in  het  kader  van   gemeenschappelijk  collectiebeleid  in  regio’s   Doel:  enkele  gemeenschappelijke  conclusies  trekken,  kijken  of  er  acties  moeten/kunnen   ondernomen  worden,  door  wie.     VVSG  participeert  vanuit  haar  expertise  rond    overheidsopdrachten,  duurzaam   aanbesteden,  en  sociale  economie.        

Gereglementeerde  boekenprijs   Doel  van  het  invoeren  van  de  gereglementeerde  boekenprijs  en  de  maximumkorting  is   vooral  halt  toeroepen  aan  impact  van  grootwarenhuizen  en  ketens;  deze  verkopen  bijna   uitsluitend  mainstream  bestsellers.  Doelstelling:  een  breder  en  dus  diverser   boekenaanbod,  en  dus  ook  diverser  boekhandellandschap.     In  relatie  tot  de  openbare  bibliotheken  is  het  voorstel  nu  :     -­‐ Maximale  korting  van  15%  voor  bibliotheken  en  scholen   -­‐ Gedurende  eerste  6  maanden  op  de  markt  (strips:  1  maand).   -­‐ Diensten  inbegrepen,  bijvoorbeeld  gratis  levering.   -­‐ Additionele  diensten  moeten  betalend  zijn,  bijvoorbeeld  kastklare  verwerking.     Er  zijn  nog  een  aantal  problemen:   -­‐ Nulmeting  en  effectmeting:  wat  is  het  en  wie  doet  het?  Wellicht:   o prijscontrole  door  federale  instantie   o effectmeting  door  de  mediaregulator   -­‐ Vlaanderen  is  enkel  bevoegd  in  gewest  (invoering  door  Cultuur  en  Economie).   Kabinet  bekijkt  situatie  Brussel.  Ook  in  Wallonië  is  er  interesse.   Potentieel:  Vlaming  koopt  goedkoper  in  Brussel.     Er  komt  heel  wat  reactie  op  deze  op  til  staande  verandering,  die  grote  gevolgen  heeft   voor  de  bibliotheeksector.     -­‐ De  bibliotheeksector  (en  de  scholen)  zijn  de  grote  verliezers  in  dit  verhaal.   Waarom  maakt  men  geen  uitzondering  voor  de  non-­‐profit?     Dit  wil  zeggen  dat  de  bibliotheken  alleen  maar  verliezen.    Bovendien  is  het   grootste  voordeel  van  samenwerken  voor  samenaankoop  hierdoor  verdwenen.         -­‐ De  impact  zal  vooral  te  voelen  zijn  in  de  grote  bibliotheken  en  de   samenaankopen  in  de  regio’s.  Door  het  grote  volume  krijgen  zij  nu  zeer  hoge   kortingen.     -­‐ Er  zou  berekend  moeten  worden  hoe  groot  de  impact  is  voor  de  handel.  Wat  ze   winnen  aan  winst  verliezen  ze  aan  omzet?  Een  kortingspercentage  van  25%   moet  leefbaar  zijn  voor  de  handel,  en  is  een  minder  grote  schok  voor  de   bibliotheken.  

9    

-­‐ -­‐

Wat  krijgen  bibliotheken  in  ruil  voor  het  verminderen  van  de  korting?  Welke   dienstverlening  gaan  ‘de  boekhandels’  nu  extra  leveren?   Een  veralgemeende  praktijk  van  een  gediversifieerd  aankoopbeleid  van  de   bibliotheken  zou  wel  eens  een  belangrijker  impact  kunnen  hebben  op  uitgevers   en  boekhandels  dan  de  gereglementeerde  boekenprijs  

  Het  dossier  ligt  nu  bij  het  kabinet.  Men  wil  een  decreet  indienen  voor  het  zomerreces.   Op  4  juni  vindt  een  hoorzitting  plaats  in  de  commissie  cultuur.  De  VVBAD  zal  aanwezig   zijn.     Op  basis  van  het  debat  in  de  stuurgroep  pleegt  Bibnet  overleg  met  VVBAD,  en  met  de   partners  van  het  Boekenoverleg.    

Juridisch  :  wet  op  overheidsopdrachten     Bibliotheken  zijn  onderworpen  aan  de  wet  op  overheidsopdrachten  om  collectie-­‐ aankopen  aan  te  besteden.   Tot  nog  toe  is  prijs  een  belangrijk  criterium.  Dat  zal  wijzigen  als  de  gereglementeerde   boekenprijs  wordt  doorgevoerd.  Daardoor  zal  de  concurrentie  vooral  spelen  op  kwaliteit   van  de  dienstverlening.  

  Wat  betere  dienstverlening  is,  is  niet  eenvoudig  te  definiëren  (moet   kwantificeerbaar  /  meetbaar  zijn  volgens  de  wet)  :   -­‐ online  raadplegen  van  aanbod  en  bestellen  online   -­‐ bekijken  van  aanbod  in  de  winkel     -­‐ leveren  van  zichtzendingen   -­‐ snelheid  van  levering,  retournering  etc  

  Bibliotheken  en  hun  besturen  zijn  gevoelig  voor  de  rol  van  de  sociale  economie  /   beschutte  werkplaatsen.  Sommige  bibliotheken  besteden  nu  delen  van  het   kastklaar  maken  van  boeken  uit  aan  de  sociale  economie.  Als  ze  intekenen  op  kastklare   leveringen  van  een  grote  boekhandel,  verdwijnen  mogelijk  opdrachten  voor  de  lokale   beschutte  werkplaatsen.  De  bibliotheek  kan  echter  richtlijnen  opnemen  in  haar   aanbesteding  om  dit  te  vermijden.      

Sociale  tewerkstelling     De  sociale  terwerkstellingssector  bestond  voorheen  uit  3  werkvormen:  beschutte   werkplaatsen,  sociale  werkplaatsen  en  invoegmaatregel.  Het  maatwerkdecreet  maakt   hier  één  werkvorm  van,  met  twee  verschijningsvormen  (maatwerkbedrijf   en  maatwerkafdeling).     Het  minimum  aantal  werknemers  voor  een  maatwerkbedrijf  is  20  VTE  en  voor  een   maatwerkafdeling  5  VTE.  Het  vertrekpunt  zijn  de  bedrijven  en  organisaties  binnen  de   sociale  economie.  Tewerkstelling  in  de  reguliere  sector  kan  ook  met  dit  systeem,  binnen   de  structuur  van  bestaande  bedrijven,  met  een  minimum  van  5  VTE.       Een  gemeente  zou  dus  kunnen  beslissen  om  zelf  een  maatwerkafdeling  op  te  zetten.       Concreet  voor  de  aanbestedingen:  de  bibliotheek  kan  blijvend  beroep  doen  op  artikel  22   uit  de  wet  van  2006  om  opdrachten  voor  te  behouden  aan  maatwerkbedrijven.    

10    

  De  bibliotheken  geven  aan  dat  het  interessant  zou  zijn  om  te  onderzoeken  hoe  groot  de   huidige  capaciteit  is,  en  of  er  maatwerkbedrijven  bereid  zouden  zijn  hier  bijkomend  op   in  te  zetten.  Dit  kan  bekeken  worden  met  ‘Groep  Maatwerk’  ,  de  nieuwe  naam  van  de   koepelorganisatie  (voorheen  VLAB).       Bibliotheken  kunnen  op  de  hoogte  blijven  door  zicht  in  te  schrijven  voor  de  e-­‐zines  van   VVSG:  ‘werk  in  ’t  kort’  (over  sociale  economie)  en  ‘aanbesteed’  (over   overheidsopdrachten.  VVSG  geeft  aan  dat  er  op  aanvraag  ook  opleidingen  kunnen   gegeven  worden  aan  gemeenten.       Bibliotheken  zijn  al  langer  vragende  partij  om  modellen  op  te  stellen  voor   aanbestedingen.  Een  eerste  stap  kan  zijn:  bestaande  bestekken  delen.    

 

Cases  aanbesteden   Presentaties  van  3  bibliotheken  in  bijlage.   Provinciale  Bibliotheek  Limburg   Presentatie  Martine  Balcer   Enkele  klemtonen:   -­‐ een  gediversifieerd  aanbestedingsbeleid  waarbij  rekening  wordt  gehouden   met  de  expertise  van  gespecialiseerde  boekhandels   -­‐ een  interessant  overzicht  van  de  vereisten  waar  leveranciers  moeten  aan   voldoen   -­‐ de  gereglementeerde  boekenprijs  zou  betekenen  dat  er  10%  minder   aangekocht  wordt   Gent   Presentatie  Krist  Biebauw   Enkele  klemtonen:   -­‐ in  het  beleid  wordt  er  rekening  mee  gehouden  dat  we  niet  afhankelijk  mogen   worden  van  monopolievorming  bij  de  leveranciers   -­‐ ook  hier  een  gediversifieerd  aankoopbeleid  dat  rekening  houdt  met  het   volledige  weefsel  van  het  boekenlandschap   -­‐ er  wordt  gezocht  naar  de  juiste  schaal  om  zaken  goed  te  regelen,  groter  is   niet  zomaar  beter   Route42   Presentatie  van  Paul  De  Taeye,  Geraardsbergen  en  Paul  Kellens,  Herzele,  samen   vertegenwoordigers  van  Route  42.   Enkele  klemtonen:   -­‐ een  bottom  up  benadering  van  schaalvergroting  in  de  sector  die  werkt   -­‐ focus  op  netwerk,  niet  op  ‘de  ene  grote  bib’   -­‐ een  transparant  gemeenschappelijk  bestelsysteem  met  de  klemtoon  op   snelle  en  eenvoudige  communicatie   -­‐ een  belangrijk  leerproces  voor  de  deelnemers  waarbij  het  collectiebeleid   minder  intuïtief,  meer  systematisch  wordt  gevormd     11    

  Comeet     Informatie  doorgegeven  aan  Bibnet/LOCUS.    

Voor  2016-­‐2018  zullen  we  met  14  bibliotheken  samen  een  aanbesteding  doen  voor   boeken,  strips  en  avm  (dus  drie  afzonderlijke  bestekken). Hoe  dat  gegeven  van  die  vaste  boekenprijs  daarbij  eventueel  een  rol  gaat  spelen,  dat   is  natuurlijk  nog  afwachten.  In  elk  geval  gaat  alles  momenteel  naar  de  betrokken   colleges/gemeenteraden  (die  laatste  indien  nodig  ifv  de  definitie  van  ‘dagelijks   bestuur’)  en  wordt  de  aanbesteding  voor  de  boeken  uitgeschreven  eind  juni/begin   juli.  Voor  de  strips  en  avm  zitten  we  onder  de  drempelbedragen  en  wordt  het  een   onderhandelingsprocedure  zonder  bekendmaking).  COMEET  (en  dus  niet  één  van  de   gemeentes)  is  de  ‘aanbestedende  overheid’. Criteria  zijn  min  of  meer  duidelijk   Bedragen:  strips:  25.000  euro  per  jaar;  avm:  58.000  euro  per  jaar;  boeken   volwassenen:  222.000/jaar;  boeken  jeugd  =  136.000/jaar.     Impact:  gezien  de  volumes  zal  er  een  impact  zijn  op  het  type  van  boekhandel  dat  kan   intekenen.       Betere  dienstverlening  is  :   -­‐ online  raadplegen  van  aanbod  en  bestellen  online   -­‐ bekijken  van  aanbod  in  de  winkel  (Medio)   -­‐ leveren  van  zichtzendingen   -­‐ snelheid  van  levering,  retournering  etc       Kastklaar:  is  een  technische  vereiste.  De  leverancier  moet  in  staat  zijn  dit  te  leveren   op  verzoek.  De  intekening  van  bibliotheken  hierop  is  gekoppeld  aan  het  verdwijnen   van  personeel  dat  niet  vervangen  wordt.     Ook  bij  Comeet  is  de  wijze  waarop  bibliotheken  bestellingen  organiseren  zeer   wisselend.    Er  is  nog  veel  administratief  dubbelwerk.         Comeet  maakt  ook  werk  van  een  gemeenschappelijk  collectiebeleid.   Stap  1  is  het  vastleggen  van  collectieprofielen  per  collectieonderdeel:  in  één  zo’n   profiel  willen  we  aantal  diverse  niveau’s  onderscheiden,  gaande  van  0  (geen   collectie)  tot  bv.  4  of  5  (alles  kopen  van  een  bepaald  onderdeel). Tussenin  zullen  dan  niveau’s  zitten  als  ‘basis’  of  ‘verbredend/verdiepend’.  Voor  elk   niveau  willen  we  dan  gedetailleerd  uitwerken  (in  de  mate  van  het  mogelijke)  wat  dat   concreet  inhoudt  (zowel  qua  aankoop  als  qua  afvoerbeleid).   Daar  zou  dan  ook  een  zekere  regionale  afstemming  kunnen  uit  voortvloeien  voor   minder  populaire  of  moeilijkere  onderdelen.  En  het  kan  misschien  tot  nadenken   stemmen  over  wat  men  in  de  toekomst  zou  willen  (wat  ons  bij   collectieontwikkelingsprofielen  brengt,  maar  dat  is  voorlopig  nog  een  brug  te  ver).  

12    

Bovenop  de  profielen,  willen  we  ook  een  evaluatie-­‐instrument    voor  richtlijnen  ivm   grootte  van  de  collectie  en  aankoop  en  afvoer.  C-­‐Opt  is  teveel  cijfergebaseerd.  ICB  is   interessanter.    

  Informatie  van  VVSG       Van  Ann  Jughmans   Stafmedewerker  werkgelegenheid,  projectcel  werkwinkels   Vereniging  van  Vlaamse  Steden  en  Gemeenten  vzw   Paviljoenstraat  9,  1030  Brussel   T  02  211  56  42  |  F  02  211  56  00     Abonneren  op  het  E-­‐zine  Werk  en  Economie  in  ’t  kort  kan  door  een  mailtje  te  sturen   naar  [email protected]  .  

  De  handreiking:  “Hoe  als  lokaal  bestuur  de  sociale  economie  financieel  ondersteunen?”   bevat  heel  wat  nuttige  info  in  verband  met  staatssteun  en  overheidsopdrachten.  Je  vindt   deze  handreiking  via  deze  link.       Informatie  over  sociale  economie  (lokale  diensteneconomie  en  maatwerk)  vind  je  op   onze  website  via  deze  link,  ook  de  website  werk.be  kan  je  hiervoor  raadplegen  via  deze   link  .       De  publicatie  “Regie  Sociale  Economie”  kan  toegestuurd  worden  per  post.       Voor  vragen  in  verband  met  sociale  economie  mag  u  steeds  contact  opnemen  met   [email protected]  .       Van  Leen  Van  der  Meeren   Steunpunt  Duurzamer  Lokale  Overheidsopdrachten   Vereniging  van  Vlaamse  Steden  en  Gemeenten  vzw   Paviljoenstraat  9,  1030  Brussel   T  02  211  55  66        F  02  211  56  00  

  Sociale  clausules  in  overheidsopdrachten:  hierover  zijn  enkele  interessante  gidsen   uitgegeven  die  online  raadpleegbaar  zijn: -­‐Leidraad  voor  sociale  clausules  in  overheidsopdrachten  in  België,  uitgegeven  in  2013  door   de  POD  Maatschappelijke  Integratie -­‐Leidraad  voor  de  integratie  van  sociale  criteria  in  overheidsopdrachten,  uitgegeven  in  2012   door  de  Vlaamse  Overheid  (oa  DAR,  WSE  en  Bestuurszaken) -­‐Leidraad  voor  sociale  criteria  in  overheidsopdrachten,  uitgegeven  in  2008  door  VVSG  en   Sustenuto   Aanbesteed:  VVSG  e-­‐zine  over  (duurzaam)  aanbesteden  waarin  we  onze  leden  zo’n  5  keer  

13    

per  jaar  mee  informeren.  Abonneren  kan  door  een  mailtje  te  sturen  naar   [email protected] Een  overzicht  van  de  voorbije  edities  vind  je  hier.   Basisinformatie  over  de  overheidsopdrachtenwetgeving.  Op  de  website  van  Bestuurszaken   staat  een  handig  e-­‐Draaiboek  Overheidsopdrachten  waarin  u  alle  basisinformatie,   wetgeving,  modellen  van  documenten  ed  terugvindt.  Onder  de  knop  ‘toelichting’  staat  alle   info  over  gunningsprocedures,  drempelbedragen,  …  samengevat.   Wie  vragen  heeft  over  het  verduurzamen  van  hun  aankopen,  kan  contact  opnemen  met  het   Steunpunt.  Zie  hiervoor  mijn  contactgegevens.      

Conclusies   De  belangrijkste  conclusies  van  de  dag:   -­‐ de  informatie  van  VVSG  wordt  in  het  verslag  verwerkt  en  bibliotheken  worden   uitgenodigd  om  er  mee  aan  de  slag  te  gaan.  Bij  problemen  zijn  Ann  en  Leen   zeker  aanspreekbaar.   -­‐ Het  debat  over  de  gereglementeerde  boekenprijs  wordt  opgenomen  samen  met   VVBAD  en    het  Boekenoverleg.   -­‐ Regionale  samenwerking  en  vorming  van  regiobibs  is  een  topic  dat  aparte   aandacht  verdient.   -­‐ Er  wordt  opgeroepen  om  informatie  uit  te  wisselen  over   aanbestedingsvereisten.  Via  kenniskantoor  kan  er  uitgewisseld  worden.  (Zie  ook   info  van  VVSG.)    

Volgende  bijeenkomst  25  juni  om    14.00       De  volgende  bijeenkomst  is  een  bijeenkomst  van  de  stuurgroep  met  twee  thema’s:     -­‐ IBL  en  de  afspraken  naar  aanleiding  van  de  situatie  in  de  provincie  Antwerpen   -­‐ De  aanpak  van  e-­‐boeken  in  de  toekomst       Ter  voorbereiding  van  het  dossier  IBL     Er  was  een  overleg  bij  Bibnet  hierover.  Het  verslag  vind  je  op   http://www.bibnet.be/portal/page/portal/05FB70F76933475996FE3E88AB9CBA97       Het  verslag  van  de  vergadering  bij  VVBAD  hierover  is  een  bijlage  bij  dit  verslag.          

14