Colofon
Inhoudsopgave
Jaarverslag 2010 VOS/ABB
Colofon
2
Voorwoord
4
Uitgave: Vereniging VOS/ABB Polanerbaan 15 Postbus 162
Kernwaarden openbaar onderwijs
6
Versterking identiteit openbaar onderwijs 1. Diploma openbaar onderwijs 2. Zelfevaluatiekader (ZEK) Identiteit 3. Levensbeschouwing
8
Segregatie 1. Integratie op gemengde scholen 2. Debatten en discussie 3. Commentaren
11
Communicatie 1. Website, e-mailnieuwsbrieven en Twitter 2. Ledenmagazine School! 3. Brochures en katernen 4. EHBO voor crisiscommunicatie
13
18
Martin van den Bogaerdt
Ledencontacten 1. Netwerk- en themabijeenkomsten 2. Symposia 3. Helpdesk
Productiebegeleiding: Lucy Beker
Passend onderwijs
21
Andere tijden
24
Demografische krimp
27
Bekostiging
29
3440 AD Woerden Tel.: 0348 405200 Fax: 0348 405205 E-mail:
[email protected] Website: www.vosabb.nl Fotografie: Lucy Beker, Martin van den Bogaerdt, Eric Brinkhorst, Madurodam, Alien van Weert, stock.xchng. Redactie: Lucy Beker Eindredactie:
Vormgeving: MoMu Consultancy & Design Druk: Drukkerij Segers Schiedam ISBN: Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd bestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enigerlei wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of fotokopieën, opnamen of enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Personeel 32 Financiën 33 Financieel jaarverslag 35 Overzicht leden VOS/ABB
60
mei 2010 ©
| Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
Voorwoord Actieve belangenbehartiger
pabo-studenten
en
het
Zelfevaluatiekader
Identiteit.
De voortdurende nieuwsvoorziening via onze website, VOS/ABB heeft zich in 2010 verder ontwikkeld tot een actieve
e-mailnieuwsbrieven en Twitter, die door zowel leden
en sterke belangenbehartiger voor bestuur en management
als niet-leden wordt gewaardeerd, mogen we hier niet
van het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs. Dit
onvermeld laten. Dat geldt ook voor ons nieuwe magazine
tot tevredenheid van veel van onze leden, zo merken wij in
School!, dat VOS/ABB samen met de Vereniging Openbaar
de vele contacten met hen. Dat is goed, want VOS/ABB is er
Onderwijs uitgeeft. We kunnen wel stellen dat School!
immers voor de leden.
inmiddels het schoolvoorbeeld is van een mooi resultaat dat uit de positieve samenwerking met de Vereniging Openbaar
Dat het nodig is om als sector een assertieve belangen-
Onderwijs is voortgekomen.
behartiger te hebben, blijkt uit de politieke ontwikkelingen in 2010, die helaas negatieve invloed op het onderwijs blijken
Tevens willen wij de Helpdesk van VOS/ABB noemen.
te hebben. Zoals bekend groeien de rijksoverheidsbomen
Die voorziet, zo wijst de dagelijkse praktijk uit, in een nog
als gevolg van de economische crisis niet meer tot in de
altijd groeiende behoefte aan juiste en praktisch bruikbare
financiële hemel. Dit leidt in combinatie met een kabinet dat
informatie over vaak ingewikkelde kwesties. VOS/ABB heeft
slechts met de mond onderwijsinvesteringen belijdt tot forse
de Helpdesk in 2010 verjongd en uitgebreid, niet alleen om
bezuinigingen. Wij zien het als onze taak om in het belang
onze deskundigheid op peil te houden en te actualiseren,
van bevordering van onderwijskwaliteit en de algemene
maar ook om de snelheid en klantvriendelijkheid te
toegankelijkheid van de scholen de ernstige gevolgen van
continueren. Ten slotte willen wij erop wijzen dat de eerste-
negatieve besluiten van het kabinet onder de aandacht te
lijnsadviseurs van onze Helpdesk op een vruchtbare wijze
brengen en waar mogelijk te voorkomen of te repareren.
samenwerken met de verschillende deskundigen van onze
samenwerkingspartners
Leeuwendaal
VOS/ABB,
Daarnaast is en blijft VOS/ABB een organisatie die
huisvestingsspecialist Hevo, verzekeringspartner Aon, en
met kennisoverdracht, de onderlinge uitwisseling van
sinds 2011 ook ingenieursbureau Oesterbaai (asbest-
deskundigheid met leden en diverse faciliteiten het
saneringen) en Instituut Fondsenwerving. Daardoor krijgen
openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs wil bijstaan.
onze leden altijd een advies waar ze van op aan kunnen.
Zo organiseerden wij in 2010 informatieve bijeenkomsten over verschillende actuele thema’s. Denkt u hierbij aan
In dit jaarverslag tonen wij u wat de vereniging VOS/ABB in
passend onderwijs, identiteitsontwikkeling, communicatie
2010 voor de leden heeft bewerkstelligd. Uiteraard leggen
en personeel en organisatie. Tevens willen wij een sterke
wij in dit jaarverslag ook verantwoording aan u af over de
partner voor onze leden zijn als het gaat om het aanbieden
financiële zaken die aan ons werk ten grondslag liggen.
van kwalitatief hoogwaardige producten. Voorbeelden
| Jaarverslag 2010
zijn de veelgebruikte rekeninstrumenten in de Toolbox
Peter Snijders, bestuursvoorzitter
op onze website, het diploma openbaar onderwijs voor
Ritske van der Veen, directeur
Jaarverslag 2010 |
Kernwaarden openbaar onderwijs
Openbare scholen zijn ontmoetingsscholen die ruimte geven aan verschillen tussen mensen onderling. Het ontmoetingskarakter komt tot uiting in diverse wettelijke bepalingen, maar krijgt daadwerkelijk vorm door de uitwerking hiervan door bestuur en management. Voor vrijwel alle schoolbesturen in het openbaar onderwijs vormen de zes kernwaarden voor openbaar onderwijs daarbij het uitgangspunt. Deze kernwaarden zijn door VOS/ABB in overleg met het openbaar onderwijs zelf vastgesteld.
Kernwaarde 1
Kernwaarde 4
Iedereen welkom
Waarden en normen
De openbare school staat open voor alle kinderen,
De openbare school besteedt actief aandacht aan
ongeacht hun levensovertuiging, godsdienst, politieke
uiteenlopende levensbeschouwelijke, godsdienstige
gezindheid, afkomst, geslacht of seksuele geaardheid.
en maatschappelijke waarden.
Kernwaarde 2
Kernwaarde 5
Iedereen benoembaar
Democratische organisatie
Benoembaarheid op de openbare school staat open
De openbare school betrekt leerlingen, ouders
voor iedereen, ongeacht levensovertuiging, godsdienst,
en personeelsleden actief bij de besluitvorming
politieke gezindheid, afkomst, geslacht of seksuele
over doelstellingen en werkomstandigheden
geaardheid. Kernwaarde 3
Kernwaarde 6
Wederzijds respect
Levensbeschouwing en godsdienst
De openbare school houdt rekening met en gaat uit
De openbare school biedt de gelegenheid
van wederzijds respect voor de levensbeschouwing
om levensbeschouwelijk of humanistisch
of godsdienst van alle leerlingen, ouders en
vormingsonderwijs te volgen.
personeelsleden.
| Jaarverslag 2010
Jaarverslag | Jaarverslag 2010 |2010 VOS/ABB
Veel scholen zoeken een manier om hun openbare identiteit herkenbaar vorm te geven. VOS/ABB heeft zich in het verslagjaar ingezet om deze scholen daarbij te helpen. Daartoe zijn verschillende trajecten gestart.
1. Diploma openbaar onderwijs 2. Zelfevaluatiekader (ZEK) Identiteit 3. Levensbeschouwingitputtendoverzicht 1. Diploma openbaar basisonderwijs
Bijscholing
VOS/ABB heeft contact gelegd met hogescholen om een
Voor zittende leerkrachten is in het verslagjaar een bijscholing
keuzemodule openbaar onderwijs te ontwikkelen voor de
ontwikkeld, waarmee ook zij het diploma openbaar onderwijs
lerarenopleidingen basisonderwijs.
kunnen behalen. Daar was vanuit het onderwijs vraag naar.
Gaandeweg het jaar sloten steeds meer pabo’s zich bij
Vooral in gebieden waar van oudsher veel bijzonder onderwijs
dit initiatief aan. Aan het eind van het verslagjaar waren er
aanwezig is, hebben de leerkrachten er behoefte aan zich
al elf pabo’s die de keuzemodule aanboden en dit getal is
duidelijk te kunnen profileren. Dat is mogelijk via een korte
groeiende. Dat betekent dat steeds meer studenten de kans
cursus die VOS/ABB kan verzorgen. De eerste leerkrachten
krijgen om zich te verdiepen in de achtergronden van het
die de cursus volgden, gaven aan het prettig te vinden meer
openbaar onderwijs.
te weten over de kernwaarden van het openbaar onderwijs en die te kunnen uitdragen naar de leerlingen en de ouders.
De keuzemodule is een lespakket met aandacht voor de
Versterking identiteit openbaar onderwijs
2010 2010 | Jaarverslag | Jaarverslag
geschiedenis van het openbaar onderwijs, de maatschappelijke
In het verslagjaar zijn de eerste diploma’s openbaar onderwijs
opdracht en de kernwaarden. VOS/ABB heeft, in samenwerking
uitgereikt. Dat gebeurde op pabo’s en bij schoolbesturen.
met de Vereniging Openbaar Onderwijs, meegewerkt aan
In het verslagjaar zijn de eerste diploma’s openbaar onderwijs
de invulling van het lespakket en verzorgt ook de evaluatie.
uitgereikt. Dat gebeurde op de pabo van Hogeschool Edith
De verwachting is dat leerkrachten die via deze module het
Stein/OCT (Onderwijscentrum Twente) in Hengelo, waar acht
diploma openbaar onderwijs halen, zich meer bewust zijn van
studenten het diploma ontvingen. Daarnaast ontvingen zeven
de specifieke waarden van het openbaar onderwijs. Ze zullen
leerkrachten van het schoolbestuur PlatOO in Helmond een
er met meer overtuiging voor kiezen en eenmaal aan het werk
deelcertificaat openbaar onderwijs. Zij volgden twee modules
de kernwaarden bewust uitdragen.
die waren verzorgd door Lizzy Wijnen, Ankie Knijnenburg en Anna Schipper van VOS/ABB.
Daarmee geven ze actief invulling aan de pluriformiteit in de samenleving. Schoolbesturen zullen deze meerwaarde
2. Zelfevaluatiekader Identiteit
erkennen. Zo geeft het diploma deze jonge leerkrachten ook
Het Zelfevaluatiekader (ZEK) Identiteit is een onderzoek met
een voorsprong op de arbeidsmarkt.
identeitsgebonden vragen, dat schoolbesturen binnen hun
Jaarverslag 2010 |
scholen kunnen (laten) uitvoeren. In het verslagjaar zijn bij
3. Levensbeschouwing
zes schoolbesturen geslaagde pilots met het ZEK Identeit
In aansluiting op vragen van schoolbesturen is VOS/ABB in het
uitgevoerd.Het ZEK-programma, dat is ontwikkeld door
verslagjaar begonnen met de ontwikkeling van een curriculum
Hoffmans en Heegsma BV in opdracht van VOS/ABB, is een
levensbeschouwing, waarin de leerlijnen voor geestelijke
nieuw instrument dat schoolbesturen handvatten biedt om
stromingen, sociaal-emotionele ontwikkeling en burgerschap
hun openbare identiteit te versterken.
bij elkaar kunnen komen om zo een waardevolle invulling te
Het instrument omvat vragenlijsten die schoolbesturen binnen
geven aan levensbeschouwing in het openbaar onderwijs.
de organisatie kunnen uitzetten. Er zijn specifieke vragenlijsten
Het gaat hier om een leergebied dat openbare scholen
voor directieleden, teamleden, ouders en leerlingen. De vragen
kunnen aanbieden naast het bestaande g/hvo-onderwijs.
gaan over het beleid met betrekking tot de kernwaarden van
Die laatste lessen worden verzorgd door levensbeschouwelijke
het openbaar onderwijs, burgerschap en levensbeschouwing.
organisaties en zijn ‘zendend’ van karakter. Dat geldt niet
Aan de orde komen onderwerpen als toelaatbaarheid van
voor de lessen levensbeschouwing die VOS/ABB ontwikkelt.
leerlingen, benoembaarheid van personeel, de aandacht
Deze lessen worden door de groepsleerkracht zelf gegeven
voor geestelijke stromingen en vormingsonderwijs, actief
en zijn gebaseerd op de levensbeschouwelijke ideeën
burgerschap, transparantie, zeggenschap en imago.
en ervaringen van de leerlingen zelf. Onder leiding van de leerkracht leren kinderen nadenken en praten over
Aan alle doelgroepen wordt onder meer gevraagd in hoeverre
verschillende religies. Bestaande methoden voor sociaal-
het bestaande beleid bekend en zichtbaar is binnen de school.
emotionele ontwikkeling, filosofie en burgerschapsvorming
VOS/ABB verwerkt de antwoorden en rapporteert aan het
kunnen prima worden opgenomen in het curriculum
bestuur. Soms komt op deze manier een verschil in beleving
levensbeschouwing/burgerschap. VOS/ABB ontwikkelt een
van de identiteit tussen de verschillende groepen aan het
complete leerlijn voor alle groepen.
licht. In dat geval adviseert VOS/ABB over een vervolgtraject. Dat kan een studiemiddag voor het personeel zijn, de invoering
Het openbaar onderwijs heeft behoefte aan een dergelijke
van het vak g/hvo of de ontwikkeling van een nieuw curriculum
leerlijn, ook om zich beter te kunnen profileren ten opzichte van
voor levensbeschouwing/burgerschap.
het bijzonder onderwijs. In het verslagjaar is een succesvolle
Segregatie
pilot in Leusden afgerond. Daarna zijn de eerste scholen met Op deze manier wordt samen met de teams nader invulling
het curriculum levensbeschouwing als integraal geheel aan de
gegeven aan de pluriforme opdracht van het openbaar
slag gegaan. In 2011 komen de eerste resultaten.
onderwijs. De reacties in de zes voltooide pilots waren positief. De schoolbesturen beoordelen het ZEK Identiteit als een goed en bruikbaar instrument. Ze stellen de service van VOS/ABB bij de verwerking van de enquêtes op prijs. Na de pilots is het instrument definitief gemaakt. Met ingang van 2011 kunnen schoolbesturen hier gebruik van maken.
Goed onderwijs, goed bestuur | VOS/ABB
10 | Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
11
Segregatie in het onderwijs, het ontstaan van witte en zwarte scholen, heeft de aandacht van VOS/ABB. Als belangenbehartiger van het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs vindt VOS/ABB dat de schoolbevolking
Communicatie
een afspiegeling van de wijk moet zijn. In een gemengde wijk staan idealiter gemengde scholen. Maar de praktijk laat zien dat binnen zulke wijken vaak een witte en een zwarte school ontstaan.
1. Integratie op gemengde scholen 2. Debatten en discussies 3. Commentaren
1. Integratie op gemengde scholen
Expertmeeting van instituut FORUM op 9 september 2010 werd
Gesegregeerde scholen vragen VOS/ABB mee te denken over
door VOS/ABB bijgewoond. Hier was het thema ‘Focus moet
een oplossing van het probleem. Het is goed mogelijk om zo’n
op kwaliteit, niet op etnische verschillen’. Daar is VOS/ABB
school weer gemengd te maken. Dat blijft echter wel maatwerk.
het van harte mee eens. Daarnaast zijn persoonlijke vorming
Afhankelijk van de locatie, de omgeving van de school en de
van leerlingen, goed burgerschap en leren omgaan met de
ouderpopulatie kiest VOS/ABB een aanpak die op die school
gemengde samenleving aspecten waar scholen aandacht aan
werkt. Dit heeft in het verslagjaar op een aantal scholen succes
moeten besteden. VOS/ABB ziet hierin een taak weggelegd
gehad. Ook op een ander niveau blijft VOS/ABB werken aan
voor het openbaar onderwijs, dat immers met de kernwaarden
het bevorderen van integratie in het onderwijs.
kwesties als goed burgerschap en sociale integratie centraal
Zo worden diverse gemeenten ondersteund die pilots zijn
stelt.
begonnen om segregatie tegen te gaan. Sommige gemeenten hanteren een centrale aanmeldprocedure. In andere plaatsen
3. Commentaren
worden autochtone ouders aangemoedigd om zich gezamenlijk
Relevante debatten in de Tweede Kamer worden door VOS/ABB
aan te melden bij een goedpresterende zwarte school.
op de voet gevolgd en waar mogelijk becommentarieerd. In het verslagjaar schreef directeur Ritske van der Veen onder meer
2. Debatten en discussie VOS/ABB
in
een commentaar met de titel ‘Acceptatieplicht, een belangrijk en
principe’, waarin hij betoogt dat algemene acceptatieplicht
debatten over segregatie. In het verslagjaar is inhoudelijk
een essentieel maatschappelijk principe behoort te zijn in
meegewerkt aan het symposium ‘Kleur in de klas’ op 13
een samenleving waarin kinderen –en ook personeelsleden-
april in Den Haag, dat werd georganiseerd door Instituut
zonder last of ruggespraak moeten kunnen zijn wie zij zijn.
FORUM en de Ambassadeurs Gemengde Scholen. Hier waren
‘Of ze nu wel of niet geloven in God, Allah of welke andere
vertegenwoordigers van 100 schoolbesturen aanwezig, samen
god dan ook, wel of geen hoofddoekje of keppeltje dragen of
met een aantal Tweede Kamerleden.
hetero-, homo- of biseksueel zijn. Goed onderwijs is van en
Doel was schoolbesturen te motiveren en te inspireren om
voor iedereen. Daarom algemene acceptatieplicht!’, aldus Van
met segregatieproblematiek aan de slag te gaan. Ook de
der Veen in zijn commentaar in april 2010.
12 | Jaarverslag 2010
participeert
landelijke
bijeenkomsten
13| Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
13
De vereniging VOS/ABB hecht aan goede communicatie met haar leden. Daar is ook in het verslagjaar 2010 weer stevig in geïnvesteerd. Dagelijks verzorgt de vereniging actuele berichtgeving via haar website. Ook dagelijks is VOS/ABB actief op Twitter. Wekelijks wordt het nieuws aan leden én niet-leden verstuurd via e-mailnieuwsbrieven voor respectievelijk het primair en voortgezet onderwijs. Eenmaal per twee maanden verschijnt het ledenmagazine School! met achtergrondverhalen, verdiepende interviews en good practice-voorbeelden. Daarnaast ontvangen de leden regelmatig brochures en katernen over actuele onderwerpen. Leden kunnen de afdeling communicatie in voorkomende gevallen inschakelen voor directe ondersteuning bij hun eigen communicatie richting pers en ouders. Daarvoor heeft VOS/ABB het pakket ‘EHBO voor crisiscommunicatie’ opgezet.
1. Website, e-mailnieuwsbrieven, Twitter 2. Ledenmagazine School! 3. Brochures en katernen 4. EHBO voor crisiscommunicatieputtendoverzicht
1500 abonnees. De aantallen variëren wekelijks vanwege aan-
Kamerdebatten kunnen nu live via Twitter worden verslagen.
en afmeldingen als gevolg van personele mutaties binnen
Dat dit wordt opgepakt door de leden, blijkt uit het feit er
en
administratiekantoren,
dat na zo’n debat meteen meer volgers zijn. Er wordt ook
gemeenten en andere instanties. Een deel van de e-
regelmatig gereageerd op tweets. Zo blijkt Twitter een mooi
mailnieuwsbriefabonnementen staat op naam van particulieren
nieuw medium om te communiceren met de leden.
buiten
onderwijsorganisaties,
die de berichtgeving van VOS/ABB willen volgen. Uit de rapportages van de nieuwsbrieven blijkt dat ze
2. Ledenmagazine School!
goed gelezen worden. Gemiddeld wordt 45 procent van
Na ruim tien jaar is in 2010 het eigen magazine van VOS/ABB,
de nieuwsbrieven opengeklikt en rond de 50 procent van
getiteld Over Onderwijs, vervangen door een nieuw magazine,
deze lezers klikt door naar één of meer berichten. Dit zijn
getiteld School!
hoge scores voor e-mailnieuwsbrieven: uit onderzoek
Over Onderwijs kwam nog drie keer uit: in februari, april en
blijkt dat nieuwsbrieven in het algemeen een gemiddeld
juni. Met ingang van september kregen de leden het nieuwe
openingspercentage van rond de 20 procent hebben. De
blad School! op de mat. Dit magazine van 36 pagina’s geeft
zogenoemde klikratio, die aangeeft hoe vaak wordt doorgeklikt
VOS/ABB uit in samenwerking met de Vereniging Openbaar
naar een bericht, ligt in het algemeen tussen 5 en 10 procent.
Onderwijs, die haar relatieblad Inzicht eveneens in School!
Belangrijke nieuwsberichten in de nieuwsbrieven worden vaak
heeft doen opgaan.
vele honderden keren aangeklikt.
Door deze samenwerking is een forse besparing gerealiseerd,
Het hele jaar door bevatten de nieuwsbrieven (betaalde)
terwijl de lezers nog steeds een full color relatieblad ontvangen.
personeelsadvertenties van leden en niet-leden. Leden die
De oplage van het magazine School! is verhoogd en ligt nu op
1. Website, e-mailnieuwsbrieven en Twitter
procent komt op de VOS/ABB-site via verwijspagina’s, zoals
geadverteerd hebben, geven aan dat zij juist via dit kanaal
14.000 exemplaren.
De website www.vosabb.nl is ook in 2010 weer goedbezocht.
de nieuwsbrieven en Twitter. De helft van alle bezoekers surft
passende kandidaten vinden, met name voor directiefuncties.
Door de samenwerking met de Vereniging Openbaar
Maart en september waren de topmaanden met respectievelijk
nog altijd gewoon naar www.vosabb.nl, wat aangeeft dat de
Dat heeft te maken met de doelgroep, die bestaat uit
Onderwijs is ook de doelgroep van het magazine veranderd.
34.795 en 34.179 bezoekers. De overige maanden waren
website bekend en populair is bij de doelgroep.
schoolleiders en bestuurders. Adverteren bij VOS/ABB wordt
Over Onderwijs was puur gericht op de leden van VOS/ABB,
vergeleken met een gericht schot, terwijl een advertentie in
te weten bestuurders en managers van het openbaar en
vakantiemaanden juli en augustus werd de site minder vaak
E-mailnieuwsbrieven: goedgelezen
dagbladen meer een schot hagel is, dat voor het overgrote
algemeen toegankelijk primair en voortgezet onderwijs. Nu
bezocht, maar ook in die periode waren er nog ruim 11.000
VOS/ABB heeft in het verslagjaar 42 e-mailnieuwsbrieven
deel op de verkeerde plaats terechtkomt. Gecombineerd
is de doelgroep verbreed en bestaat die naast werkgevers in
bezoekers per maand.
naar het primair onderwijs verstuurd en 39 naar het voortgezet
met de hoge openings- en klikratio’s verklaart dit het succes
het onderwijs ook uit medezeggenschapsraden, leerkrachten,
praktische
onderwijs. De po-nieuwsbrieven verschenen het hele jaar
van de e-mailnieuwsbrieven. Leden genieten overigens
individuele ouders en onderwijsambtenaren (de leden van de
rekeninstrumenten voor bestuurders en managers blijven de
wekelijks, met uitzondering van de vakantieperiodes. De vo-
(oplopende) korting bij het adverteren op de website en in de
Vereniging Openbaar Onderwijs).
populairste pagina’s. De verslaggeving over de Miljoenennota
nieuwsbrieven verschenen in januari en februari nog slechts
nieuwsbrieven.
Daarnaast wordt het blad verstuurd aan lokale, provinciale en
en de Troonrede op Prinsjesdag trok de meeste bezoekers
één keer in de veertien dagen. Daarna is de frequentie ook
naar de website.
voor het voortgezet onderwijs verhoogd naar wekelijks,
Twitter: nog actueler
omdat leden en niet-leden aangaven daar behoefte aan
VOS/ABB gaat met zijn tijd mee en is dus begonnen met
De website van VOS/ABB wordt goed gevonden door
te hebben. De nieuwsbrief voor het primair onderwijs werd
twitteren. Dit bleek aan te slaan want binnen korte tijd waren
Magazine voor het openbaar onderwijs
zoekmachines, zo blijkt uit de resultaten: 37 procent van de
naar ruim 3700 adressen verstuurd, de nieuwsbrief voor het
er meer dan 250 volgers. Dit aantal neemt vrijwel dagelijks
Het magazine School! heeft als ondertitel gekregen: ‘Magazine
bezoekers komt op de site via een zoekmachine. Circa 10
voortgezet onderwijs telde in het verslagjaar gemiddeld ruim
toe. Met Twitter kan VOS/ABB nog actueler zijn. Belangrijke
voor het openbaar onderwijs’. Volgens de bladformule is dit ‘hèt
er tussen de 25.000 en 32.000 bezoekers. Alleen in de
De
nieuwspagina’s
14 | Jaarverslag 2010
en
de
Toolbox
met
landelijke politici (de onderwijsspecialisten) en het is aanwezig in de meeste bibliotheken.
Jaarverslag 2010 |
15
blad van, voor en over het openbaar onderwijs’ en behandelt
de algemene werkgeversbelangen behartigen, zoals de
met de gemeente’, Daarom heeft de gemeente met betrekking
VO Gids
het alle aspecten van het openbaar (en algemeen toegankelijk)
cao’s, ontstond het idee dat VOS/ABB zich alleen nog met
tot het openbaar onderwijs behoefte aan kennis op het gebied
VOS/ABB heeft in het verslagjaar meegewerkt aan nieuwe
onderwijs: identiteitsgebonden onderwerpen, good practices
identiteitsgebonden belangenbehartiging bezighield. Niets
van juridische, financiële en bestuurlijke zaken’. Snijders geeft
regionale keuzegidsen voor het voortgezet onderwijs.
van
is minder waar, zo laten de brochures zien: de vereniging
aan dat VOS/ABB juist die kennis in huis heeft.
Met de uitgever van deze gids is afgesproken dat besturen die
ouderbetrokkenheid
biedt bestuurders en managers in het openbaar en algemeen
De gemeente Bussum was de eerste die in 2010 een
bij VOS/ABB zijn aangesloten, korting krijgen als ze hun school
en andere onderwerpen die leraren, ouders en leerlingen
toegankelijk onderwijs kennis, voordeel en gemak op een
gemeentelidmaatschap is aangegaan, tot volle tevredenheid.
met eigen pagina’s presenteren in de VO Gids. Bovendien
aangaan. Het nieuwe magazine verschijnt zeven keer per jaar.
groot aantal beleidsterreinen, waaronder strategisch beleid,
In diverse media noemde wethouder Arie Gouka van Bussum
heeft VOS/ABB twee redactionele pagina’s aan de gidsen
Het blad telt 36 pagina’s (iets meer dan Over Onderwijs, dat
integraal personeelsbeleid, juridische zaken, communicatie
het lidmaatschapstarief van 1000 euro per jaar ‘echt een
geleverd, waarin wordt ingegaan op het specifieke karakter
32 pagina’s dik was). In tegenstelling tot Over Onderwijs is de
en marketing, leerlingenzorg, kwaliteitsbeleid, financiën,
schijntje’. Inmiddels zijn diverse gemeenten lid van VOS/ABB
van het openbaar en algemeen toegankelijk onderwijs.
achterzijde van het magazine School! niet beschikbaar voor
bedrijfsvoering en huisvesting. Het pakket is complementair
geworden
De eerste elf regio-edities van de VO Gids zijn in september
advertenties. Hier staat een nieuwe vaste rubriek, getiteld
aan wat de PO-Raad en VO-raad bieden.
openbare
werkgevers-
en
scholen,
medezeggenschapskwesties,
werknemerszaken,
in Zuid-Holland verschenen. In december volgden Noord-
‘Opmerkelijk’. De verbreding van de doelgroep leidde uiteraard
Holland, Gelderland en Noord-Brabant, in januari 2011 de
ook tot een iets andere invulling van het blad. Om te borgen
Gemeentelidmaatschap
dat de doelgroep van VOS/ABB, bestuur en management,
VOS/ABB heeft in een april een nieuwe brochure gepubliceerd
nog steeds in elk nummer wordt bediend, is gekozen voor
met informatie over het gemeentelidmaatschap. Dit speciale
een dubbel hoofdredacteurschap. De ene hoofdredacteur is benoemd door de Vereniging Openbaar Onderwijs, de andere
Katernen
overige provincies. De VO Gidsen worden gratis verspreid
lidmaatschap heeft specifiek tot doel de relatie tussen
In het verslagjaar is een katern over ‘Goed onderwijs,
4. EHBO voor crisiscommunicatie
gemeenten en het bestuurlijk verzelfstandigde openbaar
goed
leden
Een andere activiteit op het gebied van communicatie
door VOS/ABB.
onderwijs te optimaliseren. Gemeenten blijven als toezichthouder bij het bestuur van
toegezonden.
Het is nr. 16 in de katernenreeks,
is het aanbod ‘EHBO voor scholen in crisissituaties’. In
In het verslagjaar zijn drie nummers van School! magazine uitgekomen. Het blad is goed ontvangen door leden en
het openbaar onderwijs betrokken. De kennis en ervaring
overige relaties. De nieuwe, frisse vormgeving spreekt aan.
die VOS/ABB op dit terrein heeft opgebouwd, kan ook voor
De nummers bevatten een juiste mix van onderwerpen. In
gemeenten zeer waardevol zijn.
het voorjaar van 2011 wordt het nieuwe magazine uitvoerig
Door lid te worden van VOS/ABB kunnen gemeenten
geëvalueerd.
gebruikmaken van de deskundige en veelgeraadpleegde
(WVO) en de Wet op de ExpertiseCentra (WEC). De
Helpdesk
als
wetswijzigingen schrijven voor dat de traditionele vorm
meer
3. Brochures en katernen
tweedelijnsadvisering is exclusief voor leden. Over het
van besturen niet langer mag en dat de functies van
jongeren, toegenomen wapenbezit en de impact van moderne
Lidmaatschapsbrochures
gemeentelidmaatschap is een artikel verschenen in het blad
bestuur en toezicht moeten worden gescheiden. Uit
communicatiemiddelen. De pers is onder meer door gebruik
VOS/ABB
in
het
verslagjaar
VOS/ABB.
Zowel
de
eerstelijns-
verschenen
en
aan
alle
die enkele jaren geleden werd gelanceerd en nieuw leven is ingeblazen. Het nieuwe katern gaat in op de wijzigingen van augustus 2010 in de Wet op het Primair Onderwijs (WPO), de Wet op het Voortgezet Onderwijs
het verslagjaar hebben diverse scholen gebruikgemaakt van deze ondersteuning. Deze is bedoeld om scholen te helpen om in tijden van een crisis op een juiste manier te communiceren met ouders en de media. Zulke crises lijken steeds vaker voor te komen. Dat komt door veranderde maatschappelijke factoren, zoals toegenomen mobiliteit, eenoudergezinnen,
vroegvolwassen
gedrag
van
nieuwe
Over Onderwijs. Ook het blad Binnenlands Bestuur van de
de reacties blijkt dat de leden de katernen bijzonder
te maken van bijvoorbeeld Facebook, Hyves en Twitter snel op
lidmaatschapsbrochures uitgebracht voor het primair en
Vereniging Nederlandse Gemeenten heeft aandacht besteed
op prijs stellen. Veel scholen moeten de functies nog
het spoor van incidenten. Het kan voor schoolbesturen lastig
voortgezet onderwijs. Deze brochures laten zien wat het
aan het gemeentelidmaatschap van VOS/ABB. Daarin legde bestuursvoorzitter Peter Snijders van VOS/ABB uit hoe zinvol
scheiden en zijn content met de informatie in het
zijn om dat allemaal onder controle te houden. VOS/ABB kan
lidmaatschap van VOS/ABB allemaal te bieden heeft. Ze zijn eind februari 2010 aan alle leden toegestuurd. Aanleiding voor
dit is voor gemeenten: ‘Voor het openbaar onderwijs houdt
de uitgave van deze brochures was dat een aantal leden te
de gemeente de externe toezichtrol. Die rol is er niet voor het
kennen gaf niet meer goed te weten wat VOS/ABB hun te
bijzonder onderwijs. Waar het openbaar onderwijs zelf op
bieden heeft. Doordat de PO-Raad en de VO-raad inmiddels
afstand staat, blijven begroting en jaarrekening verbonden
16 | Jaarverslag 2010
heeft
van
bestuur’
onder achtstegroepers van basisscholen.
katern. Dit katern staat met de eerder verschenen katernen op het alleen voor leden toegankelijke deel van de website www.vosabb.nl.
scholen helpen met het maken van een draaiboek, maar elke situatie is weer anders en op het moment zelf moeten snel beslissingen genomen worden. Leden van VOS/ABB kunnen dan direct advies inroepen bij de communicatiedeskundigen, die als EHBO’ers voor hen klaarstaan.
Jaarverslag 2010 |
17
VOS/ABB houdt regelmatig contact met de leden via verschillende series netwerk- en themabijeenkomsten. Het netwerk communicatie heeft in 2010 een eigen internetcommunity opgestart, waar de leden elkaar kunnen
Ledencontacten
ontmoeten. Daarnaast organiseert VOS/ABB regelmatig een symposium of congres. In het verslagjaar is bovendien een conferentie Verbindend leren georganiseerd. Ten slotte kunnen scholen te allen tijde rechtstreeks hun persoonlijke vragen stellen aan de dagelijks bemande en veelgeraadpleegde Helpdesk.
1. Netwerk- en themabijeenkomsten 2. Verbindend leren 3. Symposia 4. Helpdesk 1. Netwerk- en themabijeenkomsten.
Regionale contactgroepen BM
De netwerk- en themabijeenkomsten van VOS/ABB worden in het
Voor het BM-netwerk (bovenschools management) zijn in
algemeen goed bezocht. Er zijn netwerken voor:
het verslagjaar nieuwe regionale contactgroepen opgericht,
* PR- en communicatiemedewerkers
waaronder Zuid-Holland-Zuid en Zuid-Nederland. Ook hebben
* P&O-adviseurs en personeelsfunctionarissen
zich weer nieuwe leden bij de contactgroepen aangemeld. Het
* Bovenschools management (contactgroepen)
BM-netwerk kent nu vijf contactgroepen met een VOS/ABBadviseur als voorzitter. Dit zijn de groepen in Brabant/Limburg,
Netwerkbijeenkomsten
Zeeland, Drenthe/Overijssel/Flevoland, Gelderland, en BDOF/
Voor de netwerkbijeenkomsten worden vaak onderwerpen
BDOG (Friesland en Groningen). In Noord-Holland, Zuid-Holland-
aangedragen door de leden zelf. Een vast agendapunt is ook de
zuid en de provincie Groningen draaien BM-contactgroepen met
actuele stand van zaken. Soms wordt een spreker uitgenodigd
een eigen bestuur en een VOS/ABB-adviseur. Interessant is dat
die uitleg geeft over een bepaald onderwerp. Het netwerk PR
het verschillende typen contactgroepen zijn, die zich elk op eigen
en Communicatie heeft in het verslagjaar twee drukbezochte
wijze ontwikkelen. De leden dragen veelal zelf gespreksthema’s
bijeenkomsten
aan en stellen de ondersteuning en expertise van VOS/ABB daarbij
gehad,
met
als
thema’s
respectievelijk
crisiscommunicatie en het maken van een relatiemagazine.
zeer op prijs. Steeds vaker komen ook verenigingsthema’s, zoals
Het pr-netwerk heeft ook een eigen internetcommunity opgericht,
levensbeschouwelijke vorming, de gevolgen van demografische
exclusief voor leden bereikbaar via de website.
krimp en een centraal op te zetten imagocampagne, aan de orde.
Het netwerk P&O kreeg in het verslagjaar veel nieuwe
Ook andere actuele onderwerpen als good governance, passend
aanmeldingen, wat erop wijst dat dit netwerk voorziet in een
onderwijs en identiteit zijn in de contactgroepen behandeld.
behoefte. De netwerken verlopen steeds met goede aantallen
18 | Jaarverslag 2010
deelnemers. Ook niet-leden, die tegen betaling kunnen deelnemen
Themabijeenkomsten
aan netwerkdagen, zijn steeds vaker geïnteresseerd. In het
De eerste serie themabijeenkomsten had dit jaar als thema de Wet
verslagjaar zijn twee bijeenkomsten geweest, in het voor- en in
goed bestuur, goed onderwijs. De opkomst was vooral hoog in
het najaar.
het noorden van het land, waar vijf drukbezochte bijeenkomsten
Jaarverslag 2010 |
19
werden georganiseerd. In het zuiden werden drie bijeenkomsten
iedereen die het (openbaar en algemeen toegankelijk) primair
gehouden. In het najaar zijn vier themabijeenkomsten geweest
onderwijs geen goed doet. In november 2010 is in Woerden een
over het thema kwaliteitsbeleid. Op de themabijeenkomsten geven
Lagerhuisdebat over algemene acceptatieplicht georganiseerd,
beleidsadviseurs uitleg, worden vragen beantwoord en komen
ter gelegenheid van het afscheid van Betty Smits, die eveneens
(actuele) punten ter tafel, die de bezoekers vaak zelf aandragen.
met pensioen ging. Ruim 70 mensen namen deel aan het debat.
Naast netwerk- en themabijeenkomsten organiseerde VOS/ABB
Er waren onder anderen Tweede Kamerleden uitgenodigd. Naast
op aanvraag van leden een aantal studiedagen op bestuursniveau.
leden van VOS/ABB, die direct betrokken zijn bij het openbaar en
Ook waren er diverse persoonlijke en ondersteunende gesprekken
algemeen toegankelijk onderwijs, waren er vertegenwoordigers
alsmede rondetafelgesprekken.
van protestants-christelijke,
orthodox-christelijke
en
rooms-
katholieke organisaties, die direct of indirect banden hebben met 2. Verbindend leren
het onderwijs. Er ontstond een levendige discussie. Voor beide
Het project Verbindend Leren is in het verslagjaar afgerond met
symposia verzorgde de afdeling communicatie van VOS/ABB
een afsluitende conferentie in Zwijndrecht. Dit project, dat tot doel
uitnodigingen en programma’s.
had onderwijs, ondernemers en overheid tot elkaar te brengen, is vier jaar geleid door senior beleidsmedewerker Betty Smits-van
4. Helpdesk
Sonsbeek van VOS/ABB. Haar activiteiten hebben geresulteerd
Bij de Helpdesk van VOS/ABB kunnen leden dagelijks terecht
in meer dan 700 concrete afspraken tussen scholen, bedrijven
voor eerstelijnsadviezen. In het verslagjaar is de bezetting van de
en overheidsinstellingen. Het gaat dan om stageplaatsen voor
Helpdesk verjongd en vanwege het toenemende aantal vragen
vmbo’ers, en samenwerkingsprojecten tussen onderwijs en
uitgebreid. Daarmee heeft de vereniging het hoge niveau van de
bedrijven of overheid. Voor scholen is het van belang voeling te
eerstelijnsadviezen, waar VOS/ABB al jaren goed om bekend
houden met het bedrijfsleven, zodat de opleidingen echt aansluiten
staat, kunnen behouden. Elke werkdag is de Helpdesk van 08.30
op de praktijk. Het project Verbindend leren heeft de contacten
tot 12.30 uur telefonisch bereikbaar, terwijl ’s middags de vragen
goed op gang gebracht met regionale conferenties, die zonder
worden beantwoord die per e-mail binnenkomen.
uitzondering succesvol waren. Ook de laatste conferentie in 2010,
Alle vragenstellers krijgen binnen 24 uur een reactie. In sommige
die werd gepresenteerd door Dolf Jansen, was drukbezocht.
gevallen wordt verwezen naar maatwerk door een specialist op
Marja van Bijsterveldt, die op dat moment demissionair
het betreffende vakgebied, zoals een jurist of een deskundige op
staatssecretaris van onderwijs was, sprak de deelnemers toe via
het gebied van bekostiging of huisvesting.
een videoboodschap. Zij sprak daarin haar waardering uit voor de resultaten van het project Verbindend leren.
Duizend vragen Gemiddeld komen per maand ruim 200 telefonische vragen en
3. Symposia
600 e-mailvragen binnen. In november 2010 lagen die cijfers nog
In juni 2010 organiseerde VOS/ABB in Amersfoort een
hoger, op respectievelijk 252 en 727: in totaal ruim duizend vragen.
drukbezocht symposium ter gelegenheid van het afscheid van
In december kwamen de cijfers iets lager uit (respectievelijk 163
financieel specialist Bé Keizer, die met pensioen ging. Hij kreeg
en 442), wat uiteraard valt te verklaren door de kerstvakantie.
een staande ovatie, nadat hij op het symposium ‘Een vermogen
Uit deze scores blijkt dat de Helpdesk in een aanhoudende
om lief te hebben’ nog eenmaal fel van leer was getrokken tegen
behoefte voorziet.
20 | Jaarverslag 2010
Passend onderwijs
Jaarverslag 2010 |
21
VOS/ABB is al jaren expert op het gebied van passend onderwijs. Leden kunnen bij VOS/ABB terecht voor informatie en ondersteuning. De ingewikkelde wet- en regelgeving en bekostiging maken dat bijeenkomsten die VOS/ABB met regelmaat organiseert, steevast drukbezocht zijn. Door vruchtbare uitwisseling van ervaringen uit de onderwijspraktijk worden de juiste strategieën en oplossingsrichtingen ontwikkeld.
Actie
Speerpunt
VOS/ABB kreeg van zowel leden als niet-leden signalen
De experts van VOS/ABB blijven de ontwikkelingen voor
dat de voorgenomen bezuiniging van 300 miljoen euro op
het passend onderwijs op de voet volgen om de leden op
passend onderwijs en het aangekondigde budgetplafond
de juiste manier te kunnen voorlichten en adviseren over de
voor het speciaal onderwijs ernstige gevolgen zouden
vraag hoe hiermee om te gaan. Wij verzorgen presentaties
hebben voor een toenemend aantal zorgleerlingen. Ruim
over de nieuwe regelgeving en de gevolgen daarvan, zowel
een maand na de brandbrief van VOS/ABB kwamen ook de
voor collega’s (Helpdesk!) als voor leden. Op drukbezochte
PO-Raad en andere onderwijsorganisaties in actie. VOS/ABB
zorgbijeenkomsten wordt informatie gegeven over de steeds
Zorgplicht
onderwerpen. Dit betekende dat het niet meer door de
heeft de petitie ondersteund die de PO-Raad op 9 november
veranderende zorgbekostiging.
In het verslagjaar 2010 was passend onderwijs een belangrijk
toenmalige Tweede Kamer werd behandeld.
aanbood aan de Tweede Kamer. Tegelijkertijd werd een debat
passend onderwijs de komende jaren een speerpunt blijft
onderwerp voor de schoolbesturen. Aan het begin van het
In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op
gehouden in Perscentrum Nieuwspoort in Den Haag, waar
voor VOS/ABB, met als doel de leden zo goed mogelijk door
jaar werd nog toegewerkt naar de invoering van passend
9 juni trok VOS/ABB aan de bel over de ontwikkelingen, naar
zoveel belangstelling voor was, dat zeker honderd mensen
deze moeilijke jaren heen te loodsen.
onderwijs, die een nieuwe manier van bekostiging van
aanleiding van een plan van de VVD om 565 miljoen euro op
buiten moesten blijven staan.
zorgleerlingen zou inhouden. Doel daarvan was dat geen
passend onderwijs te bezuinigen. Na de verkiezingen werd
enkel kind meer ‘tussen wal en schip’ zou vallen, omdat elke
al snel duidelijk dat het nieuwe kabinet onder leiding van
Protesten
school zorgplicht krijgt opgelegd. De school moet voortaan,
VVD-premier Mark Rutte van plan was fors te bezuinigingen
Het werd toen wel duidelijk dat het onderwijs zich grote
eventueel in samenwerking met het speciaal onderwijs, ervoor
op passend onderwijs: 300 miljoen euro.
zorgen maakte. Dat werd bepaald niet minder toen bleek dat
zorgen dat elk kind een voor hem of haar passende plaats in het onderwijs krijgt.
een meerderheid in de Tweede Kamer ondanks alle protesten
Desastreus
Groen licht In januari waren er nog veel vragen over de invoering van het nieuwe systeem. VOS/ABB tekende daarbij aan dat de lasten van passend onderwijs in elk geval evenwichtig gespreid zouden moeten worden over het openbaar en
akkoord ging met de bezuiniging van 300 miljoen euro op passend onderwijs. Het onderwijs deed eind 2010 nog enkele ultieme pogingen om de politiek ervan te overtuigen
VOS/ABB heeft direct op Prinsjesdag als eerste onderkend dat de invoering van passend onderwijs ernstig in gevaar dreigde te komen. Al op 30
dat hierdoor de kwaliteit en toegankelijkheid van het funderend onderwijs ernstig in gevaar komt. Ook individuele schoolbesturen kwamen in actie.
bijzonder onderwijs. Op dat moment waren er al zorgen in
september 2010 publiceerde directeur Ritske van
Uitholling
het onderwijsveld over de nieuwe bekostigingssystematiek.
der Veen een vlammend commentaar onder de titel
VOS/ABB heeft haar leden bij alle protesten ondersteund. Keer
De Tweede Kamer gaf toenmalig staatssecretaris Sharon
‘Bezuiniging op passend onderwijs desastreus’.
op keer hebben we de politiek erop gewezen dat deze forse
Dijksma van OCW groen licht voor de nieuwe koers. In het
Hij gaf hierin aan dat leerlingen met specifieke
bezuiniging nauwelijks nog is op te vangen, temeer omdat het
onderwijsveld werd gewerkt aan de uitwerking voor de
zorgbehoeften de dupe zullen worden van dit plan
de zoveelste is in een lange reeks. Eerder al werden immers
scholen.
én dat hierdoor duizenden arbeidsplaatsen verloren
de vergoeding voor bestuur en management ingetrokken en
zullen gaan. Kort daarop verstuurde VOS/ABB een
de groeiregeling gekort, terwijl de materiële bekostiging van
Val kabinet In maart 2010 veranderde er ineens veel, nadat het vierde kabinet Balkenende was gevallen. Passend onderwijs werd toegevoegd aan de lijst met zogenoemde controversiële
22 | Jaarverslag 2010
Het lijdt geen twijfel dat
brandbrief aan de nieuwe CDA-onderwijsminister Marja van Bijsterveldt.
het onderwijs stelselmatig achterblijft bij de werkelijke kosten. We hebben steeds gewaarschuwd dat deze voortdurende financiële uitholling van het onderwijs uiteindelijk zal leiden tot kwaliteitsverlies met alle gevolgen van dien.
Jaarverslag 2010 |
23
VOS/ABB participeert al vanaf de oprichting in 2008 in het project Andere Tijden in onderwijs en opvang. Dit project heeft tot doel de mogelijkheid van andere schooltijden in het basisonderwijs op de maatschappelijke agenda te zetten. In het verslagjaar is veel gebeurd rond dit thema.
‘Tijd voor andere tijden’
* het 7-tot-7-model (een kindcentrum dat de hele dag open is
In het project Andere Tijden in onderwijs en opvang werkt
en zowel onderwijs als opvang biedt).
VOS/ABB samen met de brancheorganisatie voor het primair
Met alle modellen wordt inmiddels op verschillende plaatsen in
onderwijs PO-Raad, het Kinderopvangfonds, ouderorganisatie
het land ervaring opgedaan.
BOink en de MO-groep. Het project werkt aan verbreding van draagvlak voor andere schooltijden. Aanleiding daarvoor is
Masterclasses
de veranderende samenleving. Steeds meer ouders werken,
De initiatiefgroep Andere Tijden organiseert regelmatig een
steeds minder kinderen eten tussen de middag thuis en steeds
serie masterclasses, met sprekers van voorloperscholen die
meer kinderen gaan na schooltijd naar de kinderopvang. Terwijl
al met nieuwe schooltijdenmodellen werken en daarover uit
de dagindeling van kinderen en ouders dus enorm veranderd
ervaring kunnen vertellen en vragen van andere scholen kunnen
is, zijn de schooltijden van basisscholen nog hetzelfde als
beantwoorden. Deze masterclasses zijn in 2010 drukbezocht.
honderd jaar geleden: ruwweg van halfnegen tot halftwaalf en
Omdat sommige overtekend waren, zijn deze bijeenkomsten
van halftwee tot halfvier. Een andere dagindeling op school,
herhaald.
andere schooltijden dus, zou de aansluiting tussen onderwijs
De workshop ‘Lokaal aan de slag met de schooldag’ wordt
en opvang enorm kunnen verbeteren, zowel inhoudelijk als
op aanvraag verzorgd. In november organiseerde VOS/ABB in
organisatorisch. Het motto van de initiatiefgroep Andere Tijden
eigen huis een themabijeenkomst voor leden over het concept
is dan ook: ‘Tijden zijn veranderd, daarom is het tijd voor andere
Sterrenschool 2.0, een variant op het 7-tot-7-model.
tijden’. Monitor
Andere tijden
24 | Jaarverslag 2010
Drie modellen
In het voorjaar van 2010 is een monitor uitgevoerd om na te
De afgelopen jaren zijn de eerste scholen overgestapt op
gaan hoeveel scholen inmiddels werkten met alternatieve
nieuwe schooltijden. Het gaat dan om schooltijdenmodellen
schooltijden of zich voorbereidden op een overstap. In augustus
die verdergaan dan een continurooster, waarbij alleen de
presenteerde de initiatiefgroep de uitkomsten. Circa 50 scholen
middagpauze wordt verkort. De initiatiefgroep Andere Tijden
werken al met een nieuw schooltijdenmodel en 500 scholen
onderscheidt drie modellen:
blijken bezig te zijn met de invoering ervan. De verwachting is
* het vijf-gelijke-dagenmodel (alle schooldagen zijn identiek,
dat veel van deze scholen met ingang van schooljaar 2011-
geen vrije woensdagmiddag meer),
2012 overstappen naar een ander model.
* het bioritmemodel (sluit aan op het bioritme van kinderen, die
Vooralsnog is het vijf-gelijke-dagenmodel het populairst, al
het beste zouden leren tussen tien en twaalf en uur en tussen
dan niet met behoud van de vrije woensdagmiddag. Ook
halfdrie en halfvijf)
voor het bioritmemodel groeit de belangstelling, maar dit
| Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
25
model blijkt lastig in te passen in de huidige regelgeving en
Website
financieringsvoorwaarden. Dat komt doordat er geen bso-
In november 2010 ging een nieuwe informatieve website online:
gelden zijn voor een lange middagpauze. Het bioritmemodel
www.anderetijdeninonderwijsenopvang.nl. Onderdeel daarvan
gaat ervan uit dat leren het beste op piekmomenten kan
is het Service Center Andere Tijden, waar mensen uit het
plaatsvinden. Dit model blijkt vooral interessant voor leerlingen
onderwijs met hun vragen terecht kunnen. Op de website staat
die baat hebben bij extra leertijd.
ook een serie praktische gidsen, die gratis zijn te downloaden. Hierin staan bruikbare oplossingen voor problemen die men in
7-tot-7-model
het onderwijs ervaart. Het project Andere Tijden geeft ook een e-
De belangstelling voor het 7-tot-7-model groeit ook. Dit model
mailnieuwsbrief uit. Hoe belangrijk al deze informatievoorziening
gaat uit van een fulltimeaanbod van 7 uur ’s ochtends tot
is, bleek in september uit reacties in de pers op de plannen.
7 uur ’s avonds. In augustus 2010 zijn twee openbare scholen,
Daarin werd veel (negatieve) nadruk gelegd op het verdwijnen van
in Apeldoorn en Enschede, met dit model van start gegaan.
de vrije woensdagmiddag in de nieuwe schooltijdenmodellen.
Een (neutraal bijzondere) school in Zandvoort heeft al langer
VOS/ABB, die in de initiatiefgroep zit, heeft op diverse radio-
ervaring met dit model. Directeur Marjolein Ploegman van deze
en tv-zenders moeten uitleggen hoe het precies zit en dat de
school heeft tijdens masterclasses van de initiatiefgroep haar
ontwikkelingen juist positief zijn voor leerlingen, ouders en
ervaringen verteld.
scholen. Weliswaar is er in de nieuwe schooltijdenmodellen
Scholen die het 7-tot-7-model hanteren zijn in principe het hele
geen sprake meer van een vrije woensdagmiddag, maar daar
jaar open. Zowel leerlingen als personeel nemen in overleg
staat tegenover dat de leerlingen elke dag eerder vrij zijn, vaak
vakantie op; er zijn geen vastgestelde vakantieweken. Dit blijkt
al vanaf twee uur. Ze kunnen dan naar huis of aansluitend
in de praktijk nog problemen te geven met de Inspectie van
naar de buitenschoolse opvang. Dit geeft meer regelmaat in
het Onderwijs, die de lesweken in de zomerperiode niet erkent
de schoolweek, waar de kinderen, hun ouders én leerkrachten
als lesuren. In november maakte onderwijsminister Marja van
profijt van hebben.
Bijsterveldt echter bekend dat een aantal basisscholen in 2011 mag gaan proefdraaien met andere lestijden en flexibele
Kinderopvang
vakanties. Dit biedt toekomstperspectief voor scholen die met
De
dit model willen gaan werken. Binnen de 7-tot-7-school wordt
kinderopvangorganisaties, die nu vaak wachtlijsten hebben
individueel lesgegeven.
voor maandag, dinsdag en donderdag en half leeg zijn op
nieuwe
schooltijden
bieden
ook
lucht
aan
de
woensdag en vrijdag. Door de andere schooltijden wordt Informatievoorziening
de druk op de kinderopvang beter verdeeld. Ook kan de
In het verslagjaar heeft het project Andere Tijden veel gedaan aan
kinderopvang een beter inhoudelijk programma aanbieden als
informatievoorziening over de nieuwe schooltijdenmodellen. In
de kinderen er wat langer aaneengesloten zijn. Dit programma
mei 2010 verscheen het kleurrijke magazine ‘Andere Tijden’ met
wordt vaak ontwikkeld in samenspraak met de school, zodat
uitgebreide informatie over de alternatieve schooltijdenmodellen.
een doorlopende leerlijn ontstaat.
Demografische krimp
Dit magazine was specifiek gericht op leerkrachten. Eerder was er al een informatieve dvd voor ouders verschenen, die scholen op ouderavonden kunnen vertonen.
26 | Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
27
Een nieuw speerpunt voor VOS/ABB is demografische krimp en de gevolgen daarvan voor het (openbaar en algemeen toegankelijk) onderwijs. In het verslagjaar werd steeds duidelijker dat Nederland de komende jaren onherroepelijk te maken krijgt met bevolkingskrimp. Aan de randen van het land, in Zeeuws-Vlaanderen, Zuid-Limburg en Noordoost-Groningen, is dat nu al merkbaar. Op langere termijn wordt in bijna het hele land bevolkingskrimp verwacht, met uitzondering van de grote steden en de provincies Utrecht en Flevoland.
Bekostiging
In 2010 werden de cijfers steeds alarmerender.
kunnen behouden en –last but not least- hoe het
VOS/ABB kreeg vanuit de regio’s signalen dat
moet met de verschillende denominaties, die in
schoolbesturen al te maken hebben met afnemende
krimpsituaties niet allemaal behouden kunnen
leerlingenaantallen in het basisonderwijs.
blijven.
Het is een kwestie van tijd voordat ook het voortgezet
VOS/ABB heeft zich in 2010 voorbereid om de leden
onderwijs ermee te maken krijgt. Schoolbesturen
in deze situaties te adviseren over noodzakelijke
staan voor de uitdaging om kwalitatief goed
maatregelen bij de onafwendbare terugloop van
onderwijs te behouden in krimpregio’s. Daling van
leerlingenaantallen.
het aantal leerlingen betekent immers minder geld voor de school, terwijl de besturen al te maken
De
hebben met forse bezuinigingen op bestuur
georganiseerd. De belangstelling daarvoor bleek
eerste
en management, de groeiregeling en passend
groot.
onderwijs.
geadviseerd. VOS/ABB zet voor de komende jaren
Ook
bijeenkomsten zijn
met
afzonderlijke
experts
zijn
schoolbesturen
in op het behoud van kwalitatief hoogwaardige Krimp heeft ook gevolgen voor het personeel.
kindvoorzieningen op het platteland, waarin ook
Scholen
en
vormgegeven wordt aan identiteit. Uiteraard zal
werkgelegenheidsbeleid. Zij vragen zich af hoe ze
VOS/ABB hier specifieke aandacht hebben voor de
nog verjonging van personeel kunnen realiseren,
openbare identiteit en het algemeen toegankelijke
de kwaliteit van onderwijs en zorgvoorzieningen
karakter van het funderend onderwijs.
28 | Jaarverslag 2010
worstelen
met
ontslag-
| Jaarverslag 2010 | Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
29
VOS/ABB is van oudsher sterk in het ondersteunen van de bedrijfsvoering van scholen. In de Toolbox op de website staan – voor een deel uitsluitend voor leden bereikbaar - tal van rekeninstrumenten voor het maken van een meerjarenbegrotingen, het berekenen van de Londo-vergoeding, de werktijdfactor, de personele kosten en de kosten van de functiemix. De Toolbox is nog altijd een van de meest opgevraagde pagina’s van de website. Leden maken veelvuldig gebruik van de instrumenten.
Daarnaast
van
geld tekort. Uit onderzoek is vast komen te staan dat veel
VOS/ABB in het verslagjaar toelichtingen op de financiële
verzorgden
de
financieel
deskundigen
schoolgebouwen een slecht binnenklimaat kennen, waardoor
regelingen en gaven zij trainingen voor financieel managers.
de prestaties van leerlingen en personeel negatief worden
In 2010 is extra aandacht besteed aan risicomanagement
beïnvloed. Nadat VOS/ABB in 2008 en 2009 flink actie heeft
voor scholen. In november was er een themabijeenkomst over
gevoerd op dit onderwerp, is er een budget van 103 miljoen
wettelijke en financiële aansprakelijkheid en hoe een school
euro beschikbaar gekomen om de ventilatie in scholen te
dat goed kan regelen.
verbeteren. Het geld wordt alleen uitgekeerd als de gemeente
zoek. VOS/ABB ontvangt – onder meer via de Helpdesk -
vertegenwoordigers van schoolbesturen mee kunnen doen.
geregeld signalen waaruit blijkt dat scholen geïnteresseerd
In november is hierover een introductiebijeenkomst voor
zijn in de mogelijkheden van sponsoring. Sponsoring kan
leden georganiseerd. VOS/ABB gaat hiermee verder om
inderdaad een mogelijkheid zijn om bepaalde activiteiten
schoolbesturen te helpen een strategie te ontwikkelen voor
gefinancierd te krijgen.
succesvolle en passende fondsenwerving. Scholen moeten
Om scholen hierbij te helpen, heeft VOS/ABB in het verslagjaar
daarbij voldoen aan bepaalde voorwaarden, omdat sponsors
contact gelegd met het Instituut voor Fondsenwerving, het IF.
geen invloed mogen krijgen op de inhoud van het onderwijs.
Er is een opzet gemaakt voor een trainingsaanbod waaraan
In de praktijk blijkt dit heel goed mogelijk te zijn.
de helft van de kosten voor haar rekening neemt. Toch is dit Bezuinigingen
budget te weinig, zo bleek in 2010.
Dat scholen krap bij kas zitten, is bekend. VOS/ABB laat
De schoolbesturen zien geen kans om hiermee het
niet af om de rijksoverheid voor te rekenen dat het onderwijs
binnenklimaat in álle lokalen te verbeteren. Het gaat uiteindelijk
structureel geld tekortkomt. De vergoedingen voor de materiële
om duizenden scholen van alle denominaties. Vandaag de
instandhouding blijven al jaren achter bij de werkelijke kosten
dag zitten dus nog steeds kinderen noodgedwongen in muffe
en daar zijn al diverse brandbrieven over geschreven, maar de
klaslokalen. Daarnaast krijgt VOS/ABB steeds vaker signalen
minister reageert er vooralsnog niet op. Daarbovenop kwam
dat gemeenten het huisvestingsbudget voor onderwijs, dat niet
in het verslagjaar een bezuiniging van 90 miljoen euro op de
geoormerkt is, aan andere zaken dan onderwijs uitgeven.
vergoedingen voor bestuur en management (B&M). Uit een
De financiële toekomst ziet er ook niet goed uit als wordt
enquête die de SP hield onder schoolleiders bleek dat dit
gekeken naar passend onderwijs. De schoolbesturen krijgen
– zoals VOS/ABB al had aangegeven – inderdaad ten koste
een zware bezuiniging van 300 miljoen op het passend
van de onderwijskwaliteit gaat. Het is immers een greep in
onderwijs te verwerken. Hierover is eerder in dit jaarverslag
de lumpsumbekostiging, omdat er geen apart budget voor
al uitgebreid geschreven. Zie het hoofdstuk Passend
B&M bestond. Daarbij komen nog bezuinigingen op de
Onderwijs.
leerlinggebonden financiering per 1 augustus 2010 en een aanpassing van de groeiregeling, die zo ongunstig uitpakt voor
Sponsoring
schoolbesturen dat ook dit een verkapte bezuiniging bleek.
Scholen gaan in toenemende mate vanwege de teruglopende
Op het gebied van huisvesting komen scholen eveneens
inkomsten vanuit de overheid naar andere geldbronnen op
30 | Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
31
Personeel In het personeelsbestand van de vereniging VOS/ABB zijn in het verslagjaar enkele wijzigingen opgetreden. Twee adviseurs
Financiën
zijn per 1 januari 2010 uit eigener beweging vertrokken. Daarna zijn drie nieuwe, jonge medewerkers aangesteld: een beleidsmedewerker, die eerder als stagiaire had gewerkt, en twee juristen op de helpdesk. Daarnaast zijn enkele mensen die VOS/ABB eerder hadden verlaten, teruggekeerd. Hierbij gaat het om adviseurs. In totaal hebben de medewerkers van de
vereniging in het verslagjaar 18362 uren besteed aan beleid en ondersteuning van de leden. Dit getal is nog nooit zo hoog geweest. In het financieel jaarverslag van de vereniging over het kalenderjaar 2009 was nog sprake van het meeconsolideren van VOS/ABB Consultancy Bv en VOS/ABB Juridisch BV waardoor het bedrijfsresultaat een optelsom was van de contributieactiviteiten en consultancyopbrengsten. Als gevolg van de verkoop van beide entiteiten per 1 september 2009 is het bedrijfsresultaat over 2010 wel uitsluitend het resultaat van verenigingsactiviteiten (en daarmee ook de
Algemene ledenvergadering
baten & lasten). Om die reden is een toelichtende vergelijking met de cijfers
houdt verband met een langere begrote doorlooptijd van
De algemene ledenvergadering van 2010 is gehouden op 17 november in Woerden, voorafgaand aan een
over 2009 minder relevant dan een vergelijking met de
enkele detacheringen dan in werkelijkheid kon worden
symposium over algemene acceptatieplicht. De vergadering werd voorgezeten door voorzitter P. Snijders.
begroting voor 2010. Uit deze korte toelichting zal wel blijken
gerealiseerd.
Aan de orde kwamen een statutenwijziging, financiële verantwoording en de begroting voor 2011.
dat de baten & lasten in het verslagjaar 2010 op nog enkele
De Algemene ledenvergadering stemde in met drie voorgestelde wijzigingen van de statuten: 1. artikel 11 lid 2: de ALV wordt in november (niet in juni) gehouden
onderdelen zijn beïnvloed door de bij de verkoop gemaakte
De hogere lasten van circa €105.000 betreffen een saldering
afspraken en overdracht van informatie.
van drie posten:
VOS/ABB1 heeft het verslagjaar 2010 afgesloten met een
• de personeelskosten,
negatief saldo van €134.000 terwijl er een gering positief saldo
• de verplichte inkoop ingeleend personeel
2. artikel 24 lid 2: begroting wordt in november (niet in juni) aan ALV voorgelegd
(€15.000) was begroot voor 2010. De baten zijn met circa
• de materiële lasten.
3. artikel 28: huishoudelijk reglement wordt geschrapt; interne procedures zijn vastgelegd
€44.000 achtergebleven op de begroting en de lasten zijn per
Er is sprake van lagere personeelskosten (per saldo -/-
in een AO/IB document
saldo circa €105.000 hoger dan begroot. Als gevolg van dit
€115.000) dan begroot als gevolg van een gering lager (overall)
negatief resultaat daalt het eigen vermogen ultimo 2010 naar
Fte-verbruik en door een lagere kostprijs van op eigen verzoek
€1.108.455 (was €1.242.596).
vertrokken en vervangen personeel op de helpdesk. Overigens
Het achterblijven van de baten wordt verklaard door een
kan daarbij worden vermeld dat als gevolg van deze wijziging
correctie op de gefactureerde contributieomzet en het
de kwaliteit van de dienstverlening nadrukkelijk is gemonitord.
achterblijven van enkele opbrengsten binnen het onderdeel
Uit navraag en enquêteresultaten kan worden geconcludeerd
detachering. De correctie op de omzet houdt verband met
dat het vertrouwde kwaliteitsniveau van de heldpdesk is
enkele omissies in de overgedragen ledenadministratie (circa
gehandhaafd, en zelfs op onderdelen in het verslagjaar 2010
-/-€30.000); de achtergebleven opbrengsten van detachering
is verbeterd. Bij de overdracht van de hiervoor genoemde
De nieuwe statuten werden vervolgens vastgesteld. De jaarrekening over 2009 werd goedgekeurd. Bij de behandeling van de begroting voor 2011 werd de hoogte van de contributie besproken. Die werd vastgesteld op 2,50 euro per leerling voor het openbaar onderwijs en 1,50 per leerling voor het bijzonder onderwijs. Dit verschil in tarief was onderwerp van gesprek. Het is historisch gegroeid en daardoor niet eenvoudig om aan te passen.
1 De jaarrekening 2010 van VOS/ABB betreft de geconsolideerde jaarrekening waarbij conform de systematiek over voorgaande verslagjaren de financiële gegevens van de vereniging zijn opgenomen alsmede de financiële gegevens van VOS/ABB Holding Bv te Woerden (100%)
32 | Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
33
vennootschappen VOS/ABB Consultancy bv en VOS/ABB
jaren 2011 en 2012 worden bespaard op de totale verplichting
Juridisch Bv is door de koper, zijnde Leeuwendaal advies,
van 9.000 uur.
bedongen dat er over een periode van twee jaar, ingaande
Binnen de materiële kostensoorten zijn de begrotingskaders
1 september 2009, voor 9.000 uur aan Consulting-uren door
gemiddeld gerealiseerd met uitzondering van de posten
de vereniging wordt ingekocht. Dit is een verplichting voor de
‘voorlichting/ regionalisering’ en de ‘reis- & verblijfkosten’. De
vereniging.
post ‘voorlichting/ regionalisering’ betreft een bewuste keuze
Op basis van een nadere afspraak met Leeuwendaal
(Sterrenschool, VO gids en een extra bijeenkomst) en is bij de
advies
winstbestemming gecorrigeerd met de bestemmingsreserve
kon
gehouden
in met
de
begroting
een
lager
2010
rekening
inkoopvolume
worden
(€623.000).
imagocampagne.
Gedurende het verslagjaar 2010 bleek dat er behoefte was
De overschrijding in de post ‘reis- & verblijfkosten’ betreft een
aan een incidenteel hogere inzet met als gevolg dat de totale
hoger volume aan kilometervergoedingen dan in de begroting
inkoop circa €795.000 bedroeg. Deze overschrijding kan in de
opgenomen.
Voor
het
begrotingsjaar
2010
was sprake van een nagenoeg geheel
vernieuwde
organisatie
met verschoven taakstellingen. Een
op
enkele
onderdelen
afwijkende realisatie ten opzichte van de begroting is in dat kader geen onverwachte ontwikkeling en geeft input en onderbouwing voor verdere verbetering in de komende verslagjaren.
Vereniging Vos/Abb Toelichting Jaarrekening 2010 x € 1.000
Periode:
Baten Contributieopbrengsten Consultancyopbrengsten Detacheringsopbrengsten Subsidieopbrengsten Overige opbrengsten Totaal Baten Lasten Personeelskosten Verplichte inkoop ingeleend personeel Afschrijvingen Huisvestingskosten Voorlichting/ regionalisering Reis- en verblijfkosten Bureaukosten Bestuurs- en commissiekosten Overige kosten Totaal lasten Resultaat Bijzondere baten en lasten Rentebaten Totaal bijz. baten en lasten Bedrijfsresultaat
34 | Jaarverslag 2010
Jaarrekening 2010
Begroting 2010
Financieel jaarverslag
verschil 2010
€ 1.821 € 339 € 15 € 264 € 2.438
€ 1.851 € 369 €0 € 263 € 2.482
-€ 30 -€ 30 € 15 €1 -€ 44
€ 943 € 795 €1 € 204 € 180 € 84 € 215 € 19 € 131 € 2.573 € 134-
€ 1.057 € 623 €0 € 202 € 155 € 75 € 218 € 15 € 122 € 2.467 € 15
€ 115 -€ 172 -€ 1 -€ 2 -€ 25 -€ 10 €3 -€ 4 -€ 9 -€ 106 € 149-
€0 €0
€0 €0
€0 €0
€ 134-
€ 15
€ 149-
Jaarverslag 2010 |
35
36 | Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
37
38 | Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
39
40 | Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
41
42 | Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
43
44 | Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
45
46 | Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
47
48 | Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
49
50 | Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
51
OVERIGE GEGEVENS
52 | Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
53
54 | Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
55
1. Algemeen
2. Jaarrekeningaspecten
56 | Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
57
3. Algemeen beeld van de processen
58 | Jaarverslag 2010
Jaarverslag 2010 |
59
Ledenlijst 31 december 2010 Bestuur openbaar lichaam op basis van WGR OL VO in Swv Waddinxveen-Boskoop, WADDINXVEEN Stichting De Lingeborgh, GELDERMALSEN Instelling voor SBO De Delta, APPINGEDAM Bestuur stichting samenwerkingsschool Samenwerkingsstichting voor VO Uden, UDEN Stichting Samenwerkingsschool De Overlaat , WAALWIJK Stg Samenwerkingsschool Pro Oost-Achterhoek, WINTERSWIJK Bestuurscommissie (art. 83 Gmw) Plateau Openbaar Onderwijs Assen, ASSEN Bcie Openbaar VO Schoonhoven, SCHOONHOVEN Bcie Speciaal Onderwijs (BSO) Hoorn, HOORN Bcie Openbaar Primair Onderwijs Borger-Odoorn, BORGER Openbaar Primair Onderwijs Noordenveld, RODEN Bestuurscommissie Winkler Prins, VEENDAM Bestuurscommissie Master Frankeskoalle, EARNWALD Bcie Openbaar Basisonderwijs Ameland , BALLUM Bcie Samenwerkingsschool Gieterveen-Oostermoer, GIETERVEEN Integraal bestuur B en W B en W van Ameland, BALLUM BM Openbaar Onderwijs Borsele, HEINKENSZAND B en W van Emmen, EMMEN B en W van Eijsden-Margraten, EIJSDEN B en W van Harlingen, HARLINGEN B en W van Hoogezand Sappemeer, HOOGEZAND B en W van Lelystad, LELYSTAD B en W van Terschelling, WEST-TERSCHELLING B en W van Texel, DEN BURG B en W van Veenendaal, VEENENDAAL B en W van Vlagtwedde, SELLINGEN B en W van Vlieland, VLIELAND Openbare rechtspersoon Bestuur Openbaar Onderwijs Goirle (BOOG), GOIRLE Openbaar Primair Onderwijs Oegstgeest, OEGSTGEEST Openbaar Onderwijs Zwolle en Regio, ZWOLLE Regionaal OVO Kampen-Dronten, KAMPEN Archipel Scholen, VLISSINGEN Reflexis OBO, ULFT Samenwerkingsbestuur Stichting Eduquaat, WEERT Aves, stichting voor primair onderwijs, EMMELOORD Stg Samenwerking VO in de regio Steenwijk, STEENWIJK Stg Alg. Toegankelijk Onderwijs 3-Stromenland, OOSTERHOUT Stg primair & voortgezet onderwijs Zuid-Nederland, EINDHOVEN Stichting Primair Onderwijs Groesbeek (SPOG), GROESBEEK Delta-onderwijs, OOSTERHOUT RBOB De Kempen, VELDHOVEN Onderwijsstichting Zelfstandige Gymnasia, HAARLEM Alliantie VO Nijmegen e/h Land van Maas en Waal, NIJMEGEN Sws SG VO Noordoostpolder en Lemsterland, EMMELOORD Stichting PlatOO, HELMOND Stichting Jong Leren, MAASTRICHT Villa Primair, HUIZEN
60 | Jaarverslag 2010
Stichting SKOPOS, SCHIJNDEL Stg Algemeen Toegankelijk Onderwijs (SALTO), EINDHOVEN Stichting SCALA, DRUNEN Stichting Prisma, PANNINGEN Aloysius Stichting Onderwijs Jeugdzorg, VOORHOUT Stg Samenwerkingsbestuur PO Maas en Waal, HORSSEN Stichting Primair onderwijs Venray (SPOV), VENRAY Stg. de Onderwijsspecialisten/Het Onderwijshuis, ARNHEM Stg Scholengroep LeerTij, HULST Stichting Primair Onderwijs Rijnwaarden, DUIVEN Stg Swalm en Roer voor onderwijs en opvoeding, ROERMOND Stichting Samenwerkingsbestuur Zeewolde, ZEEWOLDE Dynamiek Scholengroep, HORST Stichting VO Parkstad Limburg, HEERLEN Stichting Gewoon Anders, ALMERE Stichting Limburgs Voortgezet Onderwijs (LVO), SITTARD Stisamo, ELST Stichting Keender, HAAKSBERGEN Stichting Oeverwal, WINSSEN Stichting RK- en OPO “Panta Rhei”, DEN HAAG Stichting Schooltij, DEN BURG Onderwijsstichting MOVARE, KERKRADE Stg Het Poortje Jeugdinrichtingen, GRONINGEN Stichting Tangent, Palet van basisscholen, UDENHOUT Stichting Lek en IJssel, IJSSELSTEIN Conexus, NIJMEGEN Onderwijsgroep Primus, JOURE Voortgezet Onderwijs van Amsterdam, AMSTERDAM Quadraam Gelderse Onderwijs Groep, DUIVEN VOILA (vh Stg BKB), LEUSDEN Stg Dunamare Onderwijsgroep, HAARLEM Stichting Onderwijs Midden-Limburg (SOML), ROERMOND Stichting VO De Vechtstreek, BREUKELEN Stichting algemeen bijzonder onderwijs Stichting Strabrecht College, GELDROP Stichting De Korenburg, WINTERSWIJK Stichting voor VO Kennemerland, BEVERWIJK Esprit Onderwijsstichting, AMSTERDAM Stichting Scholen aan Zee, DEN HELDER LMC Voortgezet Onderwijs , ROTTERDAM ROC Noorderpoortcollege, STADSKANAAL Stichting VO Gemert en Omstreken, GEMERT Stg voor grafische en communicatie opleidingen, AMSTERDAM Stichting Voortgezet Onderwijs Capelle a/d IJssel, KRIMPEN A/D IJSSEL Stichting VO voor Sliedrecht e.o., SLIEDRECHT Stichting STC-group, ROTTERDAM Edudelta Onderwijsgroep, GOES Stichting Grafisch Lyceum Rotterdam, ROTTERDAM Stichting Praktijkonderwijs Regio Nijmegen (PRO), NIJMEGEN Lentiz Onderwijsgroep, VLAARDINGEN Stichting Carmelcollege, HENGELO Stg Orthopedagogisch Instituut Deventer e.o, DEVENTER Stichting Altra, AMSTERDAM Koninklijke Auris Groep, GOUDA Stichting Gabriël, DEN BOSCH Renn4, GRONINGEN Stg voor praktijkonderwijs-OPDC Dordrecht, DORDRECHT
Samenwerkingsstg ROC West Brabant, ETTEN-LEUR Stichting Prodas, ASTEN Stichting Het Rijnlands Lyceum, WASSENAAR Stichting SWV WSNS Vught e.o., VUGHT Stichting Onderwijsgemeenschap “De Hoeve”, HOEVELAKEN Stichting Speciaal Onderwijs Eindhoven, EINDHOVEN Stichting Signum, ROSMALEN Rutger van Herpenstichting, BOEKEL Stichting Respont, MIDDELBURG Stichting Voortgezet Onderwijs Lelystad, LELYSTAD Stichting Freinetschool Heiloo, CASTRICUM SEIN Stichting Epilepsie Instellingen Nederland, CRUQUIUS Stg Krimpenerwaard College, KRIMPEN AAN DEN IJSSEL Bestuur Dollard College, GRONINGEN Stg ROC voor Educatie en Beroepsond. Zadkine, ROTTERDAM Stichting Purmerendse SG, PURMEREND Stichting De Eindhovense School, EINDHOVEN Stichting openbaar onderwijs Stichting OPO Albrandswaard (SOPOA), POORTUGAAL Stg voor Openbaar Onderwijs in Dordrecht, DORDRECHT Stg Openbaar Basis Onderwijs Midden Drenthe, BEILEN Stichting Singelland - OVO, DRACHTEN Stichting OVO Vlagtwedde, TER APEL Stichting RSG Enkhuizen, ENKHUIZEN Stg Openbaar VO Goeree-Overflakkee, MIDDELHARNIS Stichting RSG ‘t Rijks, BERGEN OP ZOOM Stg Burg. Harmsmaschool, School voor OVO, GORREDIJK NUOVO -St. OVO Utrecht, UTRECHT Stichting Scheldemond College, VLISSINGEN Stichting voor OVO Scholengroep Cambium, ZALTBOMMEL Stichting OVO Zaanstad, ZAANDAM Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Schagen, SCHAGEN Stichting OPO Furore, DRACHTEN Stichting Achterhoek VO, DOETINCHEM Stg VO Noord- en Midden-Drenthe, ASSEN Stichting OBO Boarnsterhim (BoBoB), GROU BasisBuren, BUREN Stichting Openbaar Onderwijs Noord, AMSTERDAM Stichting Openbaar Onderwijs Primair, DIEMEN Stichting openbaar PO Dordrecht (OPOD), DORDRECHT Spilbasisscholen - OBO Dronten, DRONTEN Stichting LeerSaam, ETTEN-LEUR Stg Radius openbaar onderwijs Franekeradeel, FRANEKER Stichting OPO Nobego, WILHELMINADORP De Haagse Scholen, DEN HAAG Stichting Spaarnesant - OPO Haarlem, HAARLEM Meerwerf Basisscholen Den Helder, DEN HELDER Stichting ATO Scholenkring, ROSMALEN Bureau Openbaar Onderwijs Hilversum, HILVERSUM Stichting Openbaar VO ‘De Waerdenborch’, HOLTEN Stichting Openbaar Primair Onderwijs Hoogeveen, HOOGEVEEN Stichting Talent, OBO Hoorn, HOORN Stichting Openbaar Onderwijs Houten, HOUTEN Stg Proloog - Primair Openb. Onderwijs Leeuwarden, LEEUWARDEN Stg OBSG Leiderdorp, LEIDERDORP Stichting Robijn, NIEUWEGEIN Stg OPO Sluis - Escaldascholen, OOSTBURG Comperio - scholen voor OPO in de Stellingwerven, OLDEBERKOOP Stichting PRIMO Opsterland, BEETSTERZWAAG Onderwijsgroep Zuid-Hollandse Waarden, BARENDRECHT Stg openbaar primair en spec. onderwijs Purmerend, PURMEREND Scholengroep Veluwezoom, Stichting voor OPO, DE STEEG
Stichting PRIMO Schiedam, SCHIEDAM Stg Openbaar Primair Onderwijs Utrecht (SPO), UTRECHT Stichting Voorschotense Openbare School, LEIDEN Stichting OPO Winterswijk WINTERSWIJK Stg Openbaar Onderwijs Wijk bij Duurstede, WIJK BIJ DUURSTEDE Stichting Openbaar Onderwijs Zuidhorn, ZUIDHORN Archipel Primair (vh Stichting Archipel), ZUTPHEN Stichting OVO Willem de Zwijger College, PAPENDRECHT Stichting RSG Magister Alvinus, SNEEK Stg OVO Coevorden e.o. - De Nieuwe Veste, COEVORDEN Stg Minkema College voor OVO Woerden e.o., WOERDEN Stichting Scala College, ALPHEN A/D RIJN Stg OVO Delft, DELFT Stichting openbaar VO Noordwest-Friesland, HARLINGEN Stichting OVO Noord-Holland-Noord, ALKMAAR Stichting OVO Noordoost Veluwe, EPE Stichting Openbaar Onderwijs Westland, NAALDWIJK Stichting OPOCK, CAPELLE A/D IJSSEL Stichting Meerkring, OPO Amersfoort, AMERSFOORT Onderwijsgroep Amersfoort, AMERSFOORT Scholencombinatie Zoetermeer - Centrale Directie, ZOETERMEER Stichting OVO Wageningen en Omstreken, WAGENINGEN De Basis, Stichting voor OPO Arnhem, ARNHEM Stg OVO Hoogezand-Sappemeer, HOOGEZAND Stichting RSG Slingerbos/Levant, HARDERWIJK ROOBOL, BUITENPOST Stichting Zaan Primair, ZAANDAM SOVOR, ROOSENDAAL Stichting Staring College, LOCHEM Stichting OVO Walcheren, MIDDELBURG Stg Esdal College, SG voor OVO in Emmen e.o., EMMEN Stichting OVO Noordwijk, NOORDWIJK Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Ede, EDE Stichting Openbaar PO Almelo, ALMELO Stg Openbaar Primair Onderwijs Zoetermeer (OPOZ), ZOETERMEER Stichting OSG Erasmus, ALMELO Openbare Stichting SG Reigersbos, AMSTERDAM Stichting Sirius, AMSTERDAM ZO Stg OPO Papendrecht-Sliedrecht, PAPENDRECHT Stichting Wijzer, VLAARDINGEN Stichting OSG Hengelo, HENGELO Facetscholen, voor openbaar onderwijs, KAPELLE Stichting Anna van Rijn College, NIEUWEGEIN Stg Openbare Basisscholen Helmond, HELMOND Stichting Openbaar Primair Onderwijs Deventer, DEVENTER Stichting Onderwijsgroep Zuidwest-Drenthe, MEPPEL Stichting Atlas College, HOORN Stichting OVO Zeeuws Vlaanderen, TERNEUZEN Stg Scholengroep Pontes, GOES Stichting Scholengroep Leonardo da Vinci, LEIDEN Openbaar Onderwijs PRESENT, GROOTEBROEK Intergem. St. Openbaar Basisonderwijs (ISOB), CASTRICUM Schoolbestuur Lauwers & Eems, WARFFUM Stichting Openbaar Onderwijs Groep (OOG), VEGHEL Stichting Ommelander College, APPINGEDAM Bestuur Amstelveen College, AMSTELVEEN Stichting OPO Hof van Twente, GOOR Stichting COVO, CULEMBORG Stichting Openbaar VO te Hoogeveen, HOOGEVEEN Stichting Openbaar VO Oss, OSS Stg voor Openbaar Ver. Onderwijs in Gorinchem, GORINCHEM Stg Openbaar Onderwijs Jan van Brabant, HELMOND De Gearhing, BOLSWARD
Jaarverslag 2010 |
61
Stg Gemeentelijk Gymnasium Hilversum, HILVERSUM Stichting OVO Ooststellingwerf, OOSTERWOLDE Stichting PROO Noord Veluwe, HARDERWIJK Stichting Akkoord! primair onderwijs, VENLO Stichting IJsselgraaf, ZELHEM Allure, Stg voor Openbaar Primair Onderwijs, OPMEER Stichting Onderwijs Primair, BERGAMBACHT Stichting OPONOA, BORCULO Stichting ACIS, PUTTERSHOEK Stichting SPOOR, PURMEREND Stichting Regionaal Openbaar BO Surplus, SCHAGEN Stg ZML Onderwijs Noordwest Friesland, LEEUWARDEN Stichting OPO regio Alphen a/d Rijn (SOPORA), ALPHEN AAN DEN RIJN Stichting Invitare - Openbaar Onderwijs, CUIJK Stg BRAVOO Brabants Ver. Openbaar Onderwijs, KAATSHEUVEL Stichting PPO de Link, RHENEN Librijn, DELFT Stg Primair Onderwijs Eem Vallei Educatief, BARNEVELD Stg Openbaar Basisonderwijs West-Brabant, ROOSENDAAL Stichting Orion, speciaal in onderwijs, AMSTERDAM Scholengroep Holland - Stichting voor OPO, NIEUWERKERK A/D IJSSEL Stichting OPO Zuid-Kennemerland, HAARLEM Stg Openbaar Onderwijs Rijn- en Heuvelland, ZEIST Stichting ROOS, RIJSSEN Stichting OPO Goeree-Overflakkee (SOPOGO), OUDE TONGE Stichting De Blauwe Loper, HEERHUGOWAARD Stichting Openbaar Primair Onderwijs Lochem, LOCHEM Stg Primair Openbaar Onderwijs De Liemers (POOL), DUIVEN Stichting Johan de Witt-gymnasium, DORDRECHT Stichting Openbaar VO Gouda (StOVOG), GOUDA Stichting Klasse, REEUWIJK Stg Openbaar Primair en Speciaal Onderwijs Leiden, LEIDEN Stichting Spinoza lyceum, AMSTERDAM Stichting Fluvium, GELDERMALSEN Stichting voor OBO Westelijke Tuinsteden, AMSTERDAM OBASE, ZIERIKZEE Stg voor Openbaar Onderwijs Marenland, LOPPERSUM Stichting De Mare, Raalte Stichting AURO (Aalsmeer,Uithoorn,De Ronde Venen), AMSTERDAM Onderwijsgroep Galilei, SPIJKENISSE Onderwijsgroep Primo Hellevoetsluis, HELLEVOETSLUIS Amstelwijs, Stg voor openbaar primair onderwijs, AMSTELVEEN De Basis - Stg Openbaar Scholennetwerk Heerenveen, HEERENVEEN Stichting Opmaat (OBO Midden Brabant), TILBURG Stichting Openbaar Onderwijs Oost Groningen, WINSCHOTEN SOVOS - Stichting OVO Schiedam, SCHIEDAM Stg OVO Vlaardingen, VLAARDINGEN Stichting SOM - Samen Onderwijs Maken, BERGEN OP ZOOM Stg OPO Alblasserwaard/Vijfheerenlanden O2A5, ARKEL Stichting 3 Primair, ZWIJNDRECHT Stichting Promes, MEPPEL Stichting Prokind Scholengroep, SPIJKENISSE Onderwijsstichting Arcade, HARDENBERG Stichting OVO Tilburg, TILBURG STROOMM Stg Reg. Openbaar Ond. Maas en Meierij, ROSSUM Stg voor openbaar onderwijs Odyssee, SNEEK Amsterdam West Binnen de Ring, Stg voor OPO, AMSTERDAM Stichting OPO Slochteren (OPOS), SLOCHTEREN Samen tussen Amstel & IJ, AMSTERDAM Scholengroep OPRON, STADSKANAAL Stichting Openbaar Primair Onderwijs a/d Amstel, AMSTERDAM Onderwijsgroep Fier, STIENS Stichting Onderwijsgroep Spoenk, OPHEUSDEN
62 | Jaarverslag 2010
Stichting OP KOP, GIETHOORN Stichting Scholengroep Primato, HENGELO Stichting Westerwijs (OPO Grootegast Leek Marum), MARUM Stichting Openbaar Onderwijs Baasis, ZUIDLAREN Stichting PriMA, ABCOUDE Stichting OBS De Regenboog, BREUKELEN Stg. Openbaar Primair Onderwijs Wassenaar, WASSENAAR Stg OcTHO - Openbaar Primair Onderwijs Tholen, THOLEN Stichting Talent Westerveld, DWINGELOO OOK - Stiching Openbaar Onderwijs Kampen, KAMPEN Stichting Markant Onderwijs, BREDA Stichting Openbaar Onderwijs Land van Altena, SLEEUWIJK Stichting OPO Rivierenland, TIEL Openbaar Onderwijs Groep Groningen, GRONINGEN Stichting PrimAH, GIETEN Stichting Stedelijk Gymnasium Leiden, LEIDEN Stichting Ronduit, ALKMAAR Stichting Openbare Scholen Groep Schoonoord, ZEIST Stichting Wolderwijs, RUINERWOLD Stg Scholengroep openbaar onderwijs Lelystad, LELYSTAD Stichting OVO Hoeksche Waard, PUTTERSHOEK Stg Openbaar Basisonderwijs Alblasserdam (SOBA), ALBLASSERDAM Stg Openbaar Primair Onderwijs Hendrik-I-Ambacht, HENDRIK-IDO-AMBACHT Proominent (vh Stichting OPO Ede), EDE Stichting voor Openbaar VO Tiel, TIEL Stichting Openbaar Primair Onderwijs IJmond, VELSERBROEK Stichting Leerplein055, APELDOORN Vereniging algemeen bijzonder onderwijs Dep. Oss van de Mij. tot Nut v/h Algemeen, OSS Annie M.G. Schmidt, Reg. SWV en Ortho.ond. inst., HILVERSUM Vereniging Haagse Nutsscholen, DEN HAAG VCBO Kollumerland, DAMWOUDE
Jaarverslag 2010 |
63
64 | Jaarverslag 2010
