Colofon. Afdeling Corporate Communications. Samenstelling en coördinatie Koninklijke Boskalis Westminster nv. Ontwerp en realisatie

Telefoon Telefax

(078) 69 69 000 (078) 69 69 555

E-mail Internet

[email protected] www.boskalis.com

We move the earth to a better place

Jaarverslag 2003

Postbus 43 3350 AA Papendrecht

Koninklijke Boskalis Westminster nv

Jaarverslag 2003

Jaarverslag 2003

Rosmolenweg 20 3356 LK Papendrecht


Colofon

Samenstelling en

Afdeling Corporate Communications

coördinatie Koninklijke Boskalis Westminster nv Ontwerp en realisatie Fotografie

Handelskade, Rotterdam H.H.G. Been, A.D. van Gool, A. van Gutter, Van der Kloet Fotografie, G.W.L. Koejemans, Klaas Laan, Norman Childs, R.A. Snoep en anderen

Lithografie en druk

PlantijnCasparie Capelle a/d IJssel

Jaarverslag 2003

1

K o n i n k l i j k e B o s k a l i s We s t m i n s t e r n v

‘Making the difference’

Boskalis geeft haar mensen de ruimte, met heldere doelstellingen, effectieve aansturing en regelmatige terugkoppeling. En verschaft hen de hulpmiddelen om hun werk goed te doen. De mensen van Boskalis zijn ondernemend, oplossingsgericht en altijd in voor een mooie uitdaging. Dat kenmerkt de gedrevenheid van Boskalis. De gedrevenheid om het verschil te willen en te kunnen maken.

2

Jaarverslag 2003

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave

Bedrijfsprofiel

6

Missie, doelstellingen en strategie

9

Maatschappelijk verantwoord ondernemerschap

12

Algemene Gedragscode van Koninklijke Boskalis Westminster nv

14

Uitgangspunten van het ondernemingsbeleid

18

Corporate Governance

24

Personalia

26

Kerncijfers

30

Investor Relations

31

Bericht aan de aandeelhouders

33

Verslag van de Raad van Bestuur over 2003

38

Bericht van de Raad van Commissarissen

50

Jaarrekening over 2003

56

Grondslagen voor de waardering en de bepaling van het resultaat

56

Geconsolideerde balans voor winstbestemming

60

Geconsolideerde winsten verliesrekening

61

Geconsolideerd kasstroomoverzicht

62

Toelichting bij de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening

63

Vennootschappelijke balans voor winstbestemming

74

Vennootschappelijke winsten verliesrekening

75

Toelichting bij de vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening Overige gegevens Statutaire bepalingen omtrent resultaatbestemming

79

Voorstel winstbestemming

80

Accountantsverklaring

80

Stichting Continuïteit KBW

81

Verslag

81

Onafhankelijkheidsverklaring

81

Tien jaar Boskalis

82

‘Making the difference’

4

Risicobeheersing maakt het verschil; veilig baggeren rondom operationele gaspijpleiding

10

Nieuwe techniek voor veilig en nauwkeurig plaatsen van pijpleidingen

22

Zo ontwerpen wij het beste materieel

28

Aangepaste baggermethode en innovatief monitoringsysteem beschermen het milieu

36

Van verbrokkeling naar samenhang: hoe ICT een hoeksteen werd

48

Publiek-private samenwerking leidt tot grotere efficiency

54

Investeren in mensen

84

Juridische structuur

83

De wereld van Boskalis

86

Organisatie

87

Adressen van de werkmaatschappijen en deelnemingen

89

Begrippenlijst

94

Materieeloverzicht

99

Alle bedragen in dit verslag zijn in euro’s (€), tenzij anders vermeld. Een aantal van de in dit verslag vermelde projecten is uitgevoerd in samenwerking met andere ondernemingen. Van dit verslag is een Engelse vertaling beschikbaar. The Annual Report is available in an English translation.

3

76 79


9513023_JV1_TekstNL

15-04-2004

13:45

Pagina 4 macuser Jaarverslagen:B:BOSKALIS:9513023%0:JV1_ENG/NED:

Zo ontwerpen wij het beste materieel.

‘Making the difference’ Wat maakt een onderneming onderscheidend? Onderscheidend naar haar klanten, haar concurrenten, business partners, werknemers, werkomgeving en toeleveranciers, onderscheidend naar haar aandeelhouders? Het onderscheidend vermogen ligt in de eerste plaats bij de wil om onderscheidend te zijn. Die wil zit in de mensen, de cultuur en de doelstellingen van het bedrijf.

De mensen van Boskalis hebben hart voor hun zaak. Zij zijn ondernemend, oplossingsgericht en altijd in voor een mooie uitdaging. Het adagium ‘Kan niet bestaat niet’ wordt in praktijk gebracht met enthousiasme, creativiteit en een forse dosis doorzettingsvermogen. Praktische oplossingen waar de klant wat aan heeft, daar gaat het om bij Boskalis.

Boskalis geeft haar mensen de ruimte. Zij maken de werken, ver van huis en vaak onder moeilijke omstandigheden. Daarbij zijn zelfstandigheid en besluitvaardigheid onmisbaar, in teamverband en met behulp van high-tech materieel. Ondernemerschap, samenwerking en vakmanschap, dat zijn de kernwaarden in de Boskalis cultuur. Daarbij zit vindingrijkheid in onze genen. Maar ook het vermogen om verantwoordelijkheid te nemen, op tijd in te grijpen en risico’s te managen.

“Praktische oplossingen waar de daar gaat het om bij Boskalis.” Risicobeheersing maakt het verschil; Publiek-private samenwerking

veilig baggeren rondom operationele

leidt tot grotere efficiency.

gaspijpleiding.

4

Jaarverslag 2003

9513023_JV1_TekstNL

15-04-2004

13:45


Van verbrokkeling naar samenhang: hoe ICT een hoeksteen werd.

Boskalis is een bedrijf van mensen die willen winnen, in de meest brede zin. Want, of het nu gaat om het veroveren van een werk, het oplossen van een technisch probleem of het onderhandelen van een goede juridische positie, er moet veel geknokt worden om de goede resultaten thuis te brengen. De concurrent ligt op de loer en het spel in de markt wordt hard gespeeld.

Dit alles lukt alleen met goede mensen, goede spullen en goede systemen. En daar heeft Boskalis de afgelopen jaren stevig in geïnvesteerd. Management development programma’s, trainingen en cursussen, vlootvernieuwing, moderne ICT-systemen, het zijn allemaal hulpmiddelen om de medewerkers in staat te stellen hun werk goed te doen.

En, ondanks de sterke groei van het bedrijf in de afgelopen 15 jaar, is de organisatie plat gebleven, zijn de lijnen kort en de verantwoordelijkheden duidelijk. Ruimte voor de mensen, met heldere doelstellingen, effectieve aansturing en regelmatige terugkoppeling.

Dat kenmerkt de gedrevenheid van Boskalis. De gedrevenheid om het verschil te willen en kunnen maken.

Nieuwe techniek voor veilig en nauwkeurig plaatsen van pijpleidingen.

klant wat aan heeft,

Aangepaste baggermethode en innovatief monitoringsysteem beschermen het milieu. Investeren in mensen.


Bedrijfsprofiel

Bedrijfsprofiel

We move the earth to a better place. Boskalis, een internationaal toonaangevend bedrijf met een unieke marktpositie. Koninklijke Boskalis Westminster nv is een internationale dienstverlener op het gebied van maritieme infrastructuur, waarvan de kernactiviteiten zich richten op aanleg en onderhoud van havens en waterwegen, creatie van land in water en bescherming van kusten en oevers. Daarnaast is het bedrijf in tal van thuismarkten werkzaam in een breed scala van aanverwante activiteiten zoals zand- en grindwinning, grondverbetering en grondverzet, milieuactiviteiten, marine offshore services, munitieberging, tunnelbouw en uitvoering van waterbouwkundige werken. Boskalis is internationaal zeer gespreid. Het bedrijf heeft een unieke marktpositie met tien thuismarkten die tezamen circa 60% van de omzet genereren. Daarnaast wordt gewerkt in meer dan 50 landen verspreid over vijf continenten. De onderneming is in het afgelopen decennium gegroeid met gemiddeld meer dan 10% per jaar. Deze groei werd deels autonoom gerealiseerd en deels door overname van en of deelname in andere maatschappijen. De onderneming heeft een solide financiële basis en een gezonde cashflow. Kernactiviteiten De wereldwijde markt voor maritieme infrastructuur wordt gedreven door langetermijn economische factoren, zoals groei van de wereldbevolking, groei van de wereldeconomie en groei van het internationale handelsvolume. De vooruitzichten op langere termijn ten aanzien van deze factoren zijn positief, ondanks de huidige mondiale stagnatie van de economische groei en de onzekerheden in diverse landen. Door haar mondiale spreiding en operationele flexibiliteit kan Boskalis inspelen op wisselende kansen in deelmarkten. Thans wordt de wereld gedomineerd door politieke en economische onzekerheden. Voor de kortere termijn is dat ook van invloed op sommige markten van Boskalis. Aanleg en onderhoud van havens en waterwegen. Door het groeiende wereldhandelsvolume stijgt de behoefte aan havens langs de internationale scheepvaartroutes. Niet alleen worden de havens groter en dieper door schaalvergroting van onder andere containerschepen, ook het aantal havens groeit, doordat steeds meer landen deelnemen aan de mondiale productie en uitwisseling van goederen. Daarbij concurreren de gevestigde havens met elkaar om regionale leiderschapsposities, bijvoorbeeld in Azië (Singapore, Hong Kong, Pusan), West-Europa (Rotterdam, Antwerpen, Hamburg, Felixstowe) en Noord-Amerika (New York, Halifax). Daarnaast worden havens aangelegd of verbeterd in tal van landen die zich industrieel ontwikkelen, bijvoorbeeld in India, Maleisië en Mexico. Met de stijgende vraag naar grotere en diepere havens groeit ook de noodzaak om deze op diepte te houden, hetgeen resulteert in stijgende onderhoudsvolumes, in het bijzonder in gebieden met sterke stroming of getijdenverschillen.

Sterke groei containerhavendoorvoer (in miljoenen TEU)

6

Jaarverslag 2003

9513023_JV1_TekstNL

15-04-2004

13:49


Bedrijfsprofiel

De sleephopperzuiger Coastway in de ochtendmist in Estland. De Coastway werkt daar aan het Muuga Coal Terminal project waar Boskalis een haventerrein opspuit en het toegangskanaal en havenbassin uitdiept.

Creatie van land in water. De wereldbevolking groeit nog steeds en economische centra kampen met congestie en overbevolking. Oplossingen voor de groeiende schaarste aan land worden gezocht in de aanleg van nieuwe gebieden. Boskalis speelt hierbij een prominente rol met de inzet van innovatieve, grootschalige sleephopperzuigers, waardoor de kostprijs van een vierkante meter nieuw opgespoten land zich gunstig verhoudt ten opzichte van de commerciële waarde. Bescherming van kusten en oevers. Ook hier ziet Boskalis voortgaande marktgroei door de mondiaal toenemende aandacht voor milieubescherming en de voortdurende groei van het toerisme. Aanverwante activiteiten Naast deze kernactiviteiten heeft Boskalis nog een breed scala aan aanverwante activiteiten (de zogenaamde ‘bagger-plus’ activiteiten), zoals offshorediensten, grind- en zandhandel, grondverbetering en grondverzet, milieuactiviteiten, munitieberging, rotsfragmentatie onder water, aanleg van pijpleidingen en uitvoering van waterbouwkundige werken. Deze activiteiten vormen een verbreding van het dienstenpakket, met doorgaans aantrekkelijke marges. Markten De wereldbaggermarkt bestaat uit vele deelmarkten, die elk hun eigen ontwikkeling kennen, waardoor de markt als geheel heterogeen is en verschillen in dynamiek met zich meebrengt. De jaarlijkse omzet op de wereldbaggermarkt bedraagt circa € 7 miljard. De helft daarvan (circa € 3,5 miljard) wordt in vrij toegankelijke markten behaald. Deze vrije markten worden voor circa 60% bediend door vier grote West-Europese baggerbedrijven, terwijl circa 40% van de vrije omzet door talrijke kleinere regionale en lokale spelers wordt behaald. Boskalis is met een aandeel van circa 20% marktleider in het segment van de vrije markten. In de minder toegankelijke markten wordt het baggerwerk veelal door lokale private bedrijven of staatsbedrijven uitgevoerd en bestaat voor private internationale baggerbedrijven, zoals Boskalis, geen ruimte. Het afgelopen decennium kende een omvangrijke liberalisering van de wereldhandel en een economische ontwikkeling van traditioneel gesloten markten. Hierdoor is de vrije markt gegroeid ten gunste van professionele baggerbedrijven, die schaalgrootte en concurrerende kostenniveaus hebben. Belangrijke toetredingsdrempels tot de wereldbaggermarkt zijn schaalgrootte, professionele medewerkers, technische kennis, een breed inzetbare vloot, ‘cost leadership’ en financiële slagkracht.

7


Bedrijfsprofiel

Door haar brede geografische spreiding kan een wereldspeler als Boskalis zich evenwichtig ontwikkelen. De belangrijkste opdrachtgevers van Boskalis zijn te vinden bij overheden (nationaal, regionaal en lokaal), exploitanten van havens, internationale projectontwikkelaars, oliemaatschappijen, mijnbouwondernemingen en andere aannemingsmaatschappijen. Boskalis biedt haar opdrachtgevers kwalitatief hoogwaardige producten en diensten tegen concurrerende prijzen. Thuismarkten. Boskalis volgt al vele jaren een thuismarktstrategie, waarmee zij zich onderscheidt van haar concurrenten. Een thuismarkt geeft Boskalis permanente aanwezigheid in landen waar dat commercieel aantrekkelijk is. De kracht van dit thuismarktconcept is gelegen in de stabiele stroom van opdrachten en de mogelijkheid tot verbreding van het activiteitenpakket. Een thuismarktorganisatie heeft een lokaal commercieel gezicht, een eigen vloot en infrastructuur en weet zich gesteund door de financiële en technische kracht van de mondiale Boskalis-organisatie. Vooral in de thuismarkten bestaat de mogelijkheid om met aanverwante activiteiten extra marges te genereren. Boskalis heeft inmiddels tien thuismarkten, die tezamen ongeveer 60% van de concernomzet realiseren: Nederland, Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Finland, Zweden, Iberisch schiereiland, Italië, Nigeria, Verenigde Staten en Mexico. In sommige thuismarkten werkt Boskalis samen met sterke lokale partners. De thuismarkten vormen een stabiele en gezonde basis voor het concern. Internationale projectenmarkt. Circa 35% van de omzet is afkomstig van de internationale projectenmarkt, die zich vooral richt op baggeren en kusten oeverwerken. Het gaat daarbij vaak om grotere investeringswerken voor nieuwbouw en/of uitbreiding. Daarbij wordt op projectbasis regelmatig in combinatie met derden gewerkt; enerzijds om klanten optimaal te kunnen bedienen, anderzijds om risico’s te delen. Specialistische niche-markten. Ongeveer 5% van de omzet is afkomstig uit specialistische nichemarkten, zoals de offshoremarkt en de markt voor rotsfragmentatie.

De snijkopzuiger Edax aan het werk in Point Fortin, Trinidad. Het contract omvat naast landaanwinning, het verder uitdiepen van de haven, de verbreding van het toegangskanaal en het aanbrengen van oeverbescherming. Het project zal tot eind 2004 duren.

8

Jaarverslag 2003



Transparant, consistent en resultaatgericht. Missie Alle inspanningen van Boskalis zijn gericht op handhaving en versterking van haar leidende positie in de wereldmarkt van baggerdiensten. De onderneming wil daarbij excelleren in winstgevendheid en waardecreatie voor haar aandeelhouders. Boskalis wil een aantrekkelijke werkgever zijn, de eerste keuze van de klant en een goed burger in die landen waar het concern werkzaam is. Boskalis streeft bij het aanbieden van haar diensten naar een optimale balans tussen de functionaliteit van haar werkwijzen en de gevolgen daarvan voor mens en milieu. Doelstellingen Voor de komende één à twee jaar zijn de doelstellingen gericht op het behoud van de marktpositie en de realisatie van een stevige kasstroom. Voor de langere termijn staan degelijke groei (zowel in de kernactiviteit als door middel van verbreding van activiteiten) en de realisatie van een bovengemiddelde winstgevendheid*) centraal. Strategie De kernactiviteit van Boskalis is baggeren. Daarnaast is de onderneming, vooral in de thuismarkten, actief in aanverwante activiteiten, de zogenaamde ‘bagger-plus’ activiteiten. Dit zijn activiteiten die aansluiten bij de kernactiviteit en kerncompetenties van de onderneming. De strategie van de onderneming is het nastreven van groei, in de kernactiviteit en in de ‘bagger-plus’ activiteiten, zowel autonoom als door middel van acquisities. Strategie kernactiviteit baggeren • handhaven, en waar mogelijk, vergroten van het marktaandeel; • uitbreiden en uitbouwen van thuismarktposities; • vergroten van concurrentiekracht, o.a. door investeren in ‘cost leadership’. Strategie ‘bagger-plus’ activiteiten Actief portfoliomanagement, zowel in thuismarkten als specialistische niche-activiteiten, door o.a.: • uitbouwen van en verbreden met activiteiten die bijdragen aan het behalen van de groeidoelstelling; • optimaal benutten van thuismarktposities in de kernactiviteit voor de uitbouw van ‘bagger-plus’ activiteiten. In de meeste markten waarin Boskalis actief is, zal in de toekomst nog meer het accent komen te liggen op concurrentiekracht. Het hebben van een voorsprong op het punt van concurrentiekracht speelt in de strategie van Boskalis dan ook een grote rol en wordt vooral nagestreefd door innovatief te blijven investeren in: • kwaliteit van medewerkers, primair door middel van opleidingen en competentiemanagement; • vlootvernieuwing en -rationalisatie; • procestechnologie; • verbetering van bedrijfsprocessen; • ontwikkeling en optimalisering van het gebruik van moderne ICT-systemen.

*)

Wij beschouwen de winstgevendheid bovengemiddeld indien het jaarlijks rendement op het geïnvesteerd vermogen boven de voor Boskalis geldende voet van kapitaalskosten (WACC) ligt.

9


Links Frank Stikkel, projectmanager en rechts Dieuwertje Klazinga, projectingenieur Hydronamic.

Risicobeheersing maakt het verschil; veilig baggeren rondom operationele gaspijpleiding Baggeren rondom een gaspijpleiding waar onder hoge druk aardgas doorheen stroomt, is een uiterst risicovolle onderneming. Weten waar je je bevindt, is dan letterlijk van levensbelang. Want één verkeerde inschatting kan rampzalige gevolgen hebben. Boskalis ontwikkelde software die botsingen tussen de grijper en de gasleiding voorkomt.

“Door erosie kwam de gasleiding Eemszinker in het noorden van Nederland herhaaldelijk bloot te liggen. Als duurzame oplossing moest de leiding dieper in de zeebodem ingegraven worden. Na anderhalf jaar research is het project met succes uitgevoerd”, vertelt Dieuwertje Klazinga, projectingenieur bij Hydronamic. “Als zo’n tender binnenkomt ga je met het projectteam brainstormen over mogelijke oplossingen. Daarbij ga je uit van de ervaring die je hebt opgedaan bij andere projecten. Maar daar stel je meteen de voorwaarden van de klant tegenover – het ononderbroken transport van aardgas en de controleerbaarheid van het werkproces – én de natuurlijke omstandigheden van het gebied. Die unieke combinatie betekent dat je nooit een werkwijze klakkeloos kunt overzetten. Alleen door een innovatieve aanpak kun je het maatwerk leveren dat een complex werk als dit vereist.”

“Op basis van nader grondonderzoek en uitgebreide veiligheidsanalyses kwamen we tot de conclusie dat het ophangen van de gasleiding in jukken en daaronder baggeren de beste aanpak was”, zegt projectmanager Frank Stikkel. “Dit werk brengt enorme veiligheidsrisico’s met zich mee, die je beheersbaar moet maken. Dat hebben we gedaan door zoveel mogelijk controles in te bouwen. Zo hebben we een ‘collision avoidance’-systeem ontwikkeld: software die de besturing overneemt als de operator met zijn uitrusting te dicht de gasleiding nadert. Dit systeem heeft de productiviteit enorm verhoogd. Operators weten nu dat er een extra check is en dúrven daardoor dicht bij de gasleiding te komen met hun grijper. Zo zijn er meer aanpassingen aan het materieel gedaan om het werk zo efficiënt mogelijk te verrichten en menselijk falen te minimaliseren. Dit soort innovaties vergroten het vertrouwen in eigen kunnen.”

10

Jaarverslag 2003

“We hebben de enorme risico’s rondom dit werk beheersbaar gemaakt.”

Zicht op het werk vanuit de backhoe Rocky, met op de voorgrond de schermen van het ‘collision avoidance’-systeem.

De backhoe Rocky, uitgerust met het ‘collision avoidance’-systeem waardoor het mogelijk is te baggeren naast en onder een stalen leiding met stromend gas, onder een druk van circa 60 bar, bij hoge stroomsnelheden en tot dieptes van 22 meter.

Eén van de schermen van het ‘collision avoidance’-systeem.




Boskalis heeft een heldere visie op haar rol in de maatschappij en haar verantwoordelijkheden jegens de mondiale samenleving. Gedragscode Boskalis heeft een Algemene Gedragscode en past deze toe op alle relaties die ze wereldwijd onderhoudt. Deze gedragscode is de kapstok voor het (maatschappelijk) verantwoordelijk handelen van de onderneming en zij is voor eenieder beschikbaar op de Boskalis-website. Uitgangspunt van ‘maatschappelijk verantwoord ondernemerschap’ is dat Boskalis een fatsoenlijk bedrijf is, waar respect voor mens en samenleving normaal is. Boskalis aanvaardt verantwoordelijkheid voor zaken die binnen haar invloedssfeer liggen. Echter, de wereld is groot en Boskalis is slechts één van de vele spelers daarin. Onder het adagium “’s lands wijs, ’s lands eer” respecteert Boskalis lokale regels en gebruiken. De evolutie daarvan is een zaak van regeringen en bevolkingen en Boskalis speelt daarbij geen rol van betekenis. De verantwoordelijkheid van Boskalis Boskalis handhaaft haar eigen normen in haar organisatie. Boskalis heeft een directe verantwoordelijkheid voor (onder meer) de eigen medewerkers, toeleveranciers en onderaannemers, veiligheid en milieu. Boskalis gedraagt zich als een goed burger: betamelijk en fatsoenlijk. Dat betekent naleving van lokale wetgeving, een goede werkgever zijn voor de medewerkers en duurzame relaties nastreven met toeleveranciers en onderaannemers. Boskalis voert haar werken uit met de grootst mogelijke zorgvuldigheid qua kwaliteit, veiligheid en milieu. Boskalis draagt hierbij verantwoordelijkheid voor de naleving van milieueisen met betrekking tot de baggerwerken en andere activiteiten van het bedrijf. Eisen die in de eerste plaats door opdrachtgevers (veelal overheden) worden gesteld, maar waar binnen die eisen Boskalis nog eens haar eigen professionele kennis en inzet doet gelden. Ook neemt Boskalis verantwoordelijkheid voor een verantwoorde afvoer van restproducten van haar werkzaamheden, zoals afval en verontreinigd slib. Boskalis in de wereld In de landen waar Boskalis werkt, gelden nationale wetten en regels. Boskalis onthoudt zich dan ook van culturele beoordelingen. Boskalis gedraagt zich als een goed burger of een goede gast. De nationale weten regelgeving geldt als leidraad voor het doen en laten van Boskalis, naast uiteraard Nederlandse regels die tot over de grenzen reiken. Boskalis mengt zich niet in de nationale politiek en onthoudt zich van een mening met betrekking tot politieke kwesties. Dat is de verantwoordelijkheid van de nationale overheid. Boskalis volgt ook richtlijnen vanuit de Verenigde Naties, WHO en de Nederlandse overheid als het gaat om reizen naar of zaken doen met bepaalde landen. Bijdrage aan duurzame ontwikkeling Door de aard van de diensten die Boskalis levert, is de onderneming van dichtbij betrokken bij duurzame maatschappelijke ontwikkelingen. Maritieme infrastructuur is voor veel landen een voorwaarde voor structurele economische ontwikkeling en welvaartsgroei. Door dit ‘werken aan de basis’ is Boskalis direct en op een positieve wijze betrokken bij de maatschappelijke voordelen van haar diensten. Soms staat het economisch belang op gespannen voet met andere maatschappelijke belangen. Het is de verantwoordelijkheid van lokale overheden om daarin keuzes te maken en de verantwoordelijkheid van Boskalis om binnen die keuzes zo professioneel mogelijk te opereren.

12

Jaarverslag 2003


Een belangrijk aspect van het baggeren is het effect ervan op de ecologie. Boskalis heeft expertise in huis om de klant te adviseren hoe belasting van het milieu kan worden gemeten en tot een minimum beperkt. Daarnaast zal Boskalis steeds zelf afwegen welke werkmethoden het best zijn voor het milieu. Boskalis ontwikkelt zelf systemen voor nauwkeurige bewaking van het baggerwerk, opdat klanten inzicht krijgen in de milieu-effecten van het werk en werkmethoden kunnen worden aangepast indien toleranties overschreden dreigen te worden.

Milieumonitoring in Chili, nabij Mejillones, waar Boskalis International en Dragamex samen aan het baggerwerk voor een nieuwe haven werkten. Tijdens het werk werden zeer hoge milieu-eisen gesteld.

13


Algemene Gedragscode

A l g e m e n e G e d r a g s c o d e v a n K o n i n k l i j k e B o s k a l i s We s t m i n s t e r n v

1. Missie Koninklijke Boskalis Westminster nv is een internationaal opererende baggermaatschappij. Haar kernactiviteiten zijn: ontwerp, aanleg en onderhoud van havens en waterwegen, landaanwinning, kustverdediging en oeverbescherming. Daarnaast verricht de onderneming in diverse thuismarkten een grote verscheidenheid aan verwante activiteiten, zoals zand- en grindwinning, droog grondverzet, sanering van vervuilde grond, grindwinning op zee, offshorediensten, munitieberging en tunnelbouw. Boskalis richt zich op continuïteit en op behoud van haar leidende positie in de wereldmarkt op het gebied van baggerdiensten. De onderneming streeft naar een uitstekende winstgevendheid en het creëren van waarde voor haar aandeelhouders. Boskalis wil een aantrekkelijke werkgever zijn, de eerste keuze van de klant zijn en zich verantwoordelijk gedragen in landen waar ze opereert. Boskalis leeft de internationaal overeengekomen verdragen na, indien en voorzover deze in de plaats treden van heersende weten regelgeving in de landen waarin ze actief is. Daarnaast past Boskalis deze gedragscode toe op alle relaties die ze overal ter wereld onderhoudt. Haar verantwoordelijkheid heeft Boskalis ingedeeld in de volgende hoofdgebieden: • samenleving; • milieu; • werknemers; • kwaliteit; • opdrachtgevers; • kapitaalverschaffers; • toeleveranciers. 2. Verplichtingen jegens de samenleving De samenleving voorziet Boskalis van de sociale en fysieke infrastructuur om ondernemend te kunnen zijn. Daarom zal Boskalis: • geen zaken doen in landen die onderworpen zijn aan internationale en relevante nationale embargo’s; • de mensenrechten respecteren; • geen commerciële activiteiten ondernemen in landen waar het de onderneming onmogelijk wordt gemaakt om binnen haar eigen activiteiten deze code na te leven; • streven naar eerlijke concurrentie, door materiële en intellectuele eigendomsrechten van concurrenten te respecteren en het betreffende mededingingsrecht te respecteren. 3. Verplichtingen jegens het milieu Boskalis opereert vaak in milieugevoelige gebieden. Daarom zet Boskalis zich in voor: • naleving van de geldende wettelijke milieuvoorschriften en -bepalingen en waar mogelijk gaan wij verder dan strikt vereist wordt; • een beleid dat permanent gericht is op voorkoming of beperking, voorzover mogelijk, van grond-, wateren luchtvervuiling, geluidsoverlast, het produceren van afvalproducten en het gebruik van gevaarlijke materialen; • gescheiden inzameling en verwerking van afval en efficiënt gebruik van water en energie; • een beleid dat vertaald wordt in heldere praktische richtlijnen en de waarborg dat het beleid en de richtlijnen in de praktijk worden geïmplementeerd;

14

Jaarverslag 2003


• de permanente waarborg dat het milieubewustzijn en de motivatie van de werknemers en van anderen die werkzaam zijn in opdracht van Boskalis zodanig zijn dat bescherming van het milieu – alhoewel in eerste instantie de verantwoordelijkheid van het management – een aandachtspunt voor iedereen is. 4. Verantwoordelijkheden jegens werknemers Over de gehele wereld stellen werknemers een aanzienlijk deel van hun tijd, kennis en expertise beschikbaar aan Boskalis. Daarom is Boskalis verantwoordelijk voor: • naleving van de geldende nationale en internationale arbeidsnormen; • het scheppen van een klimaat van motivatie, werkplezier en tevredenheid; • het voeren van een personeelsbeleid waarbij optimaal gebruik wordt gemaakt van ieders capaciteiten en waarbij persoonlijke ontwikkeling wordt aangemoedigd; • goede en concurrerende arbeidsvoorwaarden en veilige en gezonde arbeidsomstandigheden; • het voorkomen van ongewenst gedrag, zoals discriminatie, intimidatie en machtsmisbruik; • een open en heldere communicatie; • het openstaan voor suggesties, ideeën en kritiek; • het voorkomen, voorzover mogelijk, van gewetensproblemen bij het uitvoeren van werkzaamheden en, daar waar dergelijke problemen ontstaan, het vinden van een passende oplossing; • het scheppen van een klimaat waarin werknemers worden aangemoedigd deze code te implementeren. 5. Gerichtheid op kwaliteitsborging Boskalis moet zakendoen op het allerhoogste kwaliteitsniveau. Daarom richt Boskalis zich op: • het waarborgen, daar waar van toepassing, van de implementatie en naleving van de veiligheidsvoorschriften en -codes en van de ISO-9001- en ISO-9002-normen; • het in stand houden van een kwaliteitszorgprogramma; • het in dienst nemen van gekwalificeerd personeel; • de waarborg dat de centrale afdeling materieelbeheer zich houdt aan de International Safety Management Code; • de bouw van hypermodern materieel; • de instandhouding van een actueel en bijgewerkt onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma; • het gebruik maken van efficiënte, geïntegreerde informatie- en communicatietechnologie. 6. Gedrag jegens opdrachtgevers Opdrachtgevers doen een beroep op Boskalis voor de realisering van hun wensen. Daarom zet Boskalis zich in voor: • de levering van hoogwaardige diensten; • de uitvoering van haar contracten volgens de hoogste normen; • het bieden van een concurrerende marktprijs; • de naleving van overeengekomen levertijden; • het betonen van respect voor de wensen, belangen en ethische normen van opdrachtgevers, zulks binnen alle aspecten van de bedrijfsactiviteiten; • de ondersteuning van opdrachtgevers via ontwikkeling en vormgeving van projecten; • een goede en tijdige informatievoorziening aan opdrachtgevers.

15



7. Commitment aan kapitaalverschaffers Kapitaalverschaffers stellen Boskalis in staat haar activiteiten te financieren. Daarom verplicht Boskalis zich tot: • het waarborgen van de continuïteit van de onderneming; • het realiseren, ook op de lange termijn, van een gezond rendement op het vermogen, dat in goede verhouding staat tot de mate van risico binnen de sector; • een tijdige verstrekking van relevante informatie; • het nemen van alle noodzakelijke maatregelen ter voorkoming van handel met voorkennis. 8. Gedrag jegens toeleveranciers Toeleveranciers voorzien Boskalis van de producten en diensten waarvan Boskalis vervolgens gebruikmaakt. Daarom zet Boskalis zich in voor: • de selectie van toeleveranciers op basis van algemeen aanvaarde marktprincipes; • het betalen van concurrerende marktprijzen en het stellen van redelijke eisen; • een langdurige stabiele relatie in ruil voor waarde, kwaliteit, competitie en betrouwbaarheid; • een tijdige betaling aan toeleveranciers conform de gemaakte afspraken; • openheid en betrouwbaarheid binnen al haar activiteiten; • het in stand houden van de integriteit van de relatie door het niet accepteren van uitnodigingen of gunsten die deze in gevaar kunnen brengen. 9. Dilemma’s Vanwege het uiterst veeleisende en complexe klimaat waarin Boskalis zaken doet, kan het zijn dat de bovenvermelde regels af en toe onderling strijdig zijn. Dit kan tot dilemma’s leiden, maar deze zullen binnen de geldende wettelijke voorschriften en deze gedragscode worden opgelost. 10. Verantwoordelijkheid Iedereen die op basis van daadwerkelijke betrokkenheid bij, en inzicht in, de activiteiten en positie van Boskalis laatstgenoemde aanspreekt over naleving van deze gedragscode kan een open houding verwachten. Voorts is Boskalis, daar waar van toepassing, verantwoordelijk voor naleving van deze code. De onderneming neemt alle oprechte verzoeken, suggesties en klachten serieus. Boskalis zal deze Algemene Gedragscode iedere twee jaar evalueren.

16

Jaarverslag 2003

In het Nederlandse Ketelmeer voltooide Boskalis in 2003 de aanleg van een aantal eilanden voor natuurontwikkeling.

17




De belangrijkste succesfactoren voor een toonaangevende internationale dienstverlener op het gebied van maritieme infrastructuur zijn: • ondernemerschap en risicobeheersing; • transparantie in Corporate Governance; • slagvaardigheid van het personeel; • kennis en kunde op vakgebied; • een omvangrijke en veelzijdige vloot; • efficiënte organisatie- en communicatiestructuren. Ondernemerschap en risicobeheersing Ondernemerschap is het dagelijks werken met onzekerheden, kansen en risico’s. Het internationale ondernemerschap is bij Boskalis hoog ontwikkeld en wordt vanuit de top van het bedrijf via het adagium “vrijheid in gebondenheid” gestimuleerd. Verregaande decentralisatie met betrekking tot marktbewerking en het aannemen van werken is gebonden aan regelmatige terugkoppeling, coördinatie en rapportage. Als internationaal baggerbedrijf dient Boskalis dagelijks rekening te houden met risico’s. Deze risico’s kunnen in drie categorieën worden ingedeeld, te weten: Economische en marktrisico’s. De markten van Boskalis zijn heterogeen en vertonen vaak verschillende ontwikkelingen. Boskalis is goed in staat in te spelen op zowel positieve als negatieve ontwikkelingen op individuele deelmarkten, door een wereldwijde spreiding van haar activiteiten, haar omvangrijke, veelzijdige en internationaal gespreide vloot en door het bezit van sterke thuismarktposities. Bovendien is de baggerindustrie voor een groot deel gericht op onderhoud en ontwikkeling van infrastructuur, zodat economische ontwikkelingen op langere termijn van grotere betekenis zijn dan kortstondige economische fluctuaties. De baggerindustrie is een kapitaalintensieve bedrijfstak met hoge toetredingsdrempels. Op grote projecten wordt vaak sterk op prijs geconcurreerd. ‘Cost leadership’ is een belangrijke succesfactor waaraan zowel qua investeringsbeleid als qua speerpunt in de bedrijfsvoering veel aandacht geschonken wordt.

In Dubai werkte Boskalis met partner Archirodon aan de crescent, de beschermende dijk, rond het Palm Island I project. Het project omvatte het creëren van een additionele kustlijn van 120 kilometer in de vorm van een palmboom. Op dit eiland zullen 80 luxe hotels, 2.000 villa’s, havens, waterparken, restaurants, winkelcentra en bioscopen worden gebouwd.

18

Jaarverslag 2003


Operationele risico’s. Bij het maken van kostprijscalculaties en het uitvoeren van werken bestaan verschillende risico’s, variërend van afwijkende grondcondities en wisselende weersomstandigheden tot en met problemen met de technische inzetbaarheid van het materieel. Boskalis richt zich op de beheersing van die risico’s door grondige werkvoorbereiding en maatregelen, zoals grondonderzoek, het bijhouden van goed toegankelijke databases met historische ervaringen en het gebruik van gedetailleerde risico-analysetechnieken. Daarnaast wordt uitgebreid aandacht besteed aan het (bij)scholen en trainen van medewerkers, het uitvoeren van een gecertificeerd ‘Quality Assurance’-programma en het onderhouden van materieel. Voorts worden risico’s waar mogelijk verzekerd. De kern van de bekwaamheden en het vakmanschap van Boskalis ligt in de capaciteit om met deze risico’s goed en verantwoord om te gaan. Financiële risico’s. Met betrekking tot politieke en betalingsrisico’s hanteert Boskalis een strikt acceptatie- en dekkingsbeleid. Betalingsrisico’s worden door middel van bankgaranties, verzekeringen en dergelijke afgedekt, tenzij er sprake is van kredietwaardige eersteklas debiteuren. Een groot deel van de opdrachten wordt gecontracteerd in vreemde valuta. Posities in vreemde valuta worden in principe volledig afgedekt, meestal door middel van valutatermijncontracten. De waardeontwikkeling van de Amerikaanse dollar ten opzichte van de euro geniet daarbij de volle aandacht. Ten eerste is een groot deel van de opdrachten dollargerelateerd. Ten tweede zijn de belangrijkste deelnemingen (Archirodon, Bean Stuyvesant en Lamnalco) ook geheel dollargerelateerd. Deze deelnemingen worden bekeken vanuit een langetermijn visie. Dit betekent dat de transactierisico’s van deze deelnemingen niet afgedekt worden, waarbij er vanuit wordt gegaan dat op de lange termijn de valutafluctuaties elkaar opheffen. Reële gecommitteerde geldstromen tussen Boskalis en haar deelnemingen worden wel afgedekt. Per saldo is het valutarisico voor Boskalis beperkt. Dit moet overigens los gezien worden van de invloed op de productprijzen in dollargerelateerde markten, die uiteraard wel een drukkend effect op de marges kunnen hebben. Financiële derivaten (valutatermijncontracten, opties, renteswaps, etc.) worden uitsluitend gebruikt als er sprake is van onderliggende reële transacties. Zoals in de aannemerij gebruikelijk is, staan ook bij Boskalis grote bedragen uit in de vorm van bankgaranties, voornamelijk ten gunste van opdrachtgevers. Omdat het voor een ongestoorde bedrijfsvoering essentieel is dat voldoende ruime krediet- en vooral bankgarantiefaciliteiten ter beschikking blijven staan, voert Boskalis een behoudend financieringsbeleid. Per einde 2003 kon de vennootschap beschikken over ruime, grotendeels niet gebruikte krediet- en bankgarantiefaciliteiten. Transparantie in Corporate Governance Duidelijkheid en openheid in toezicht en verantwoording beschouwt Boskalis als hoekstenen van goed bestuur en ondernemerschap. De onderneming kent daartoe een degelijk systeem van Corporate Governance. Zoals uit dit jaarverslag blijkt, zijn de doelstellingen duidelijk gedefinieerd en heeft de onderneming een heldere strategie. De toekomstperspectieven en daaraan verbonden risico’s zijn zo volledig mogelijk in kaart gebracht. Boskalis heeft oog voor alle bij de organisatie betrokken groepen van ‘stakeholders’. Veel aandacht wordt besteed aan Investor Relations en de omgang met aandeelhouders. Boskalis hanteert een Algemene Gedragscode (voor bedrijfsvoering) waarin de verplichtingen en verantwoordelijkheden ten opzichte van de samenleving, het milieu en alle Boskalis ‘stakeholders’ zijn vastgelegd. Deze gedragscode wordt op pagina’s 14, 15 en 16 in dit jaarverslag weergegeven. Gezien de maatschappelijke ontwikkelingen en discussies ten aanzien van goed ondernemingsbestuur, alsmede de publicatie van de Nederlandse Corporate Governance Code van de Commissie Tabaksblat, wordt er in dit jaarverslag op pagina’s 24 en 25 een apart hoofdstuk gewijd aan dit onderwerp.

19



Slagvaardigheid van het personeel Boskalis plaatst de medewerkers centraal. Zij vormen de kritische succesfactor van de onderneming, die in haar dagelijkse bedrijfsvoering wisselende omstandigheden en uitdagende operationele situaties kent. Het bedrijf werkt wereldwijd met hoogwaardige technische productiemiddelen en heeft daarbij te maken met zeer uiteenlopende fysieke en culturele omstandigheden. Behalve Nederlanders zijn ook veel andere nationaliteiten werkzaam bij Boskalis; zowel aan de wal als op de vloot. Het is van groot belang dat in zo’n complexe omgeving mensen kunnen samenwerken en zich kunnen ontplooien. Boskalis streeft naar een aantrekkelijke werkomgeving waar de kwaliteiten van medewerkers optimaal worden benut. Daarvoor wordt een actief personeelsbeleid gevoerd, waarbij de persoonlijke ontwikkeling van de medewerkers voorop staat. Het beleid is gebaseerd op een continue afstemming van de behoefte van de onderneming en de aanwezige kwaliteit van de medewerkers. Dit krijgt gestalte middels een samenhangend programma van Human Resources Development, dat bestaat uit toekomstverkenning, planning, ontwikkeling, training en beloning. Een belangrijk Human Resources Management-instrument hierbij is het competentiemanagement-programma, dat gericht is op een systematische ontwikkeling van medewerkers langs de lijnen van hun talenten en competenties. Kennis en kunde op vakgebied Onderzoek en ontwikkeling. Het is van groot strategisch belang dat voortdurend gewerkt wordt aan nieuwe technieken en verdieping van kennis. De Research & Development (R&D)-afdeling van Boskalis beschikt over een ervaren staf, simulatie- en rekenmodellen en laboratoriumfaciliteiten. De R&D-staf is regelmatig op de werken en aan boord van de schepen in binnen- en buitenland aanwezig voor het uitvoeren van metingen. Een stuurgroep, waarin de Raad van Bestuur, de operationele units en de technische stafafdelingen vertegenwoordigd zijn, bepaalt de prioriteit en toetst de langere termijn planning van de R&D-inspanning. Engineering capaciteit. In toenemende mate worden grote infrastructurele werken als Design & Constructprojecten aanbesteed. Hierbij zijn de engineeringcapaciteit van Boskalis en het eigen ingenieursbureau Hydronamic van groot belang. Door al in de ontwerpfase rekening te houden met werkmethoden en mogelijkheden van het ter beschikking staande materieel, kunnen wat kostprijs en uitvoeringsduur betreft efficiënte oplossingen worden voorgesteld. Ook in de uitvoeringsfase van werken wordt de engineeringcapaciteit van Boskalis aangewend. Een omvangrijke en veelzijdige vloot Boskalis beschikt over een omvangrijke en veelzijdige vloot. Alle soorten baggermaterieel zijn aanwezig, zodat steeds het juiste werktuig kan worden ingezet. Door middel van vlootvernieuwing en aanpassing van bestaande eenheden wordt gewerkt aan modernisering van de vloot. Vlootautomatisering is daarbij sterk ontwikkeld, wat leidt tot een hoge mate van productiviteit tijdens het baggerproces. Vloot en hulpmaterieel worden nauwgezet onderhouden en waar nodig gemoderniseerd en verbeterd. Met uitzondering van het basismaterieel in de thuismarkten, wordt al het materieel van Boskalis centraal beheerd door de Centrale Technische Dienst in Papendrecht. De Centrale Technische Dienst stelt zijn eenheden beschikbaar ten behoeve van de werkmaatschappijen in binnen- en buitenland. De kwaliteit van de dienstverlening door de Centrale Technische Dienst krijgt grote aandacht. De organisatie is gecertificeerd volgens de ISM-Code. Een Plant Management Systeem draagt zorg voor een optimale inzet en een gestructureerd beheer van de schepen. Binnen het vlootmanagement speelt de zorg voor het milieu en de veiligheid van schepen en bemanningen een grote rol.

20

Jaarverslag 2003


Efficiënte organisatie- en communicatiestructuren Gezondheid, veiligheid en milieu. Het beleid van Boskalis is erop gericht dat alle medewerkers hun werk uitvoeren onder gezonde, veilige en milieuvriendelijke omstandigheden. Voor alle medewerkers, inclusief die van onderaannemers en toeleveranciers geldt als belangrijke doelstelling het voorkomen van gevaarlijke en/of ongezonde omstandigheden. Dit uitgangspunt wordt verwoord in de door Boskalis gehanteerde slogan “Safety matters”. Teneinde het veiligheidsbewustzijn en de kennis van veiligheidsrisico’s te vergroten, organiseert Boskalis trainingen en voorlichtingsbijeenkomsten, zowel op kantoor als op de werken. Daarnaast worden risico’s geïnventariseerd als aanzet tot de vermindering ervan. Zorg voor de bescherming van het milieu is een onderdeel van de kwaliteitszorg en het dagelijks denken en doen bij Boskalis. Voortdurend doet het bedrijf onderzoek naar de mogelijkheden van milieuvriendelijkere baggerprocessen. In dat kader worden technieken ontwikkeld die bijdragen aan het terugdringen van belasting van het milieu bij de uitvoering van baggerwerken. Deze activiteiten leiden tot een structurele, systematische en inzichtelijke aanpak op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu. Gezond, veilig en milieuvriendelijk werken vereist samenwerking en communicatie, niet alleen binnen het bedrijf, maar ook met derden zoals partners en dienstverlenende instanties. Kwaliteitsborging. Uitgangspunten van de kwaliteitszorg bij Boskalis zijn zowel het willen voldoen aan de eisen van de klant, volgens plan en op efficiënte wijze, als het verder professionaliseren van de interne organisatie. Er worden veel inspanningen geleverd om doorlopend verbeteringen aan te brengen in zowel de kwaliteit van de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van werken als de materieelstelling en de personeelsplanning en -begeleiding; zij vertegenwoordigen kritische succesfactoren. De kwaliteitssystemen zijn opgebouwd rondom het primaire proces van Boskalis: het aannemen en uitvoeren van baggerwerken en baggergerelateerde werken. Deze systemen zijn gecertificeerd volgens ISO-9001. Informatie- en communicatietechnologie. Boskalis beschouwt informatie- en communicatietechnologie (ICT) als een instrument voor efficiëntieverbetering en verzorging van bestuurlijke informatie, als een gereedschap dat het werk kan faciliteren en als een middel om slagvaardiger in de markt te kunnen opereren. Boskalis werkt met een integraal ICT-systeem dat de volledige bedrijfsvoering omspant, wereldwijd op alle niveaus in de organisatie; van projecten via landenorganisaties naar het hoofdkantoor in Papendrecht. Het gebruik van moderne standaard software, hardware en communicatietechnieken is daarvoor essentieel.

21


Links Ab van Gool, desk-coördinator en rechts Jürgen König, hoofd Elektro en Instrumentatie.

Nieuwe techniek voor veilig en nauwkeurig plaatsen van pijpleidingen In de zeebodem bij Singapore leggen Boskalis en Archirodon op innovatieve wijze een afvoer aan voor een rioolwaterzuiveringsinstallatie.

“Vanwege de totale lengte van het buizenstelsel – elf kilometer – en de grote plaatsingsdiepte – tot vijftig meter – was het risicovol en inefficiënt om hier met duikers te werken”, zegt Ab van Gool, desk-coördinator van het project. “Daarom gingen wij op zoek naar een alternatieve werkmethode die kostenefficiënt zou zijn voor de klant. De grote lijn daarvoor is in een maand tijd neergezet door het projectteam. Om te kúnnen innoveren, moet je kunnen bouwen op je team, waarbij ieder radertje een bijdrage levert. Deze bundeling van kennis en ervaring leidde tot de ontwikkeling van een hoogwaardig geautomatiseerd concept: een ponton met daarop een speciaal ontworpen portaalkraan. Daaronder is een voor dit project geconstrueerd framewerk gehangen, dat de buizen gecontroleerd laat zakken. Dankzij een high-tech meet- en besturingssysteem kan vanuit de controlekamer de aansluiting van de buizen op de reeds geplaatste pijpleiding nauwkeurig gerealiseerd worden.”

De meetapparatuur en het besturingssysteem komen uit de koker van Jürgen König, hoofd Elektro & Instrumentatie. “De complexiteit van dit werk werd mede bepaald door de hoge nauwkeurigheidseisen van de klant ten aanzien van het plaatsen van de pijpen. Om daaraan te kunnen voldoen, hebben we een geavanceerd meetsysteem ontwikkeld. Een aantal softwareonderdelen konden we kopen en aan elkaar ‘knopen’. Maar we hebben ook onderdelen volgens onze specificaties laten maken. Op deze manier hebben we de beheersbaarheid bereikt die nodig was en kunnen we de pijpleidingen plaatsen met een nauwkeurigheid die eerder niet mogelijk was. Zo schuiven we met nieuwe technologieën de grenzen van het onmogelijke vooruit.”

22

Jaarverslag 2003

“Met nieuwe technologieën schuiven we de grenzen van het onmogelijke vooruit.”

Artist impression van het pijpinstallatieponton Arta.

Het pijpinstallatieponton Arta vertrekt vanaf de productiesite in Singapore. Met dit ponton kunnen zonder de hulp van duikers over een lengte van elf kilometer en een waterdiepte tot 55 meter rioleringsbuizen worden gelegd.

Het baggeren van de sleuven voor de afvoerbuizen door sleephopperzuiger Cornelia.




Nederlandse Corporate Governance Code treedt per 1 januari 2004 in werking Met ingang van het boekjaar beginnend op 1 januari 2004 is de Nederlandse Corporate Governance Code, opgesteld door de Commissie Tabaksblat, (de ‘Code’), in werking getreden. De Code is van toepassing op Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen en omvat een stelsel van gedragsregels voor goed en verantwoord bestuur, alsmede voor goed toezicht hierop, waaronder begrepen het afleggen van verantwoording over het uitgeoefende toezicht. Uitgangspunt hierbij is dat de vennootschap een langetermijn samenwerkingsverband is van diverse bij de vennootschap betrokken partijen. De belanghebbenden zijn de groepen en individuen die direct of indirect het bereiken van de doelstellingen van de vennootschap beïnvloeden of erdoor beïnvloed worden, zoals werknemers, aandeelhouders en andere kapitaalverschaffers, toeleveranciers, afnemers, maar ook de overheid en maatschappelijke groeperingen. De Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen van de vennootschap hebben daarbij de integrale verantwoordelijkheid voor de afweging van deze belangen, doorgaans gericht op de continuïteit van de onderneming en het creëren van aandeelhouderswaarde op de lange termijn. De gedragsregels bestaan uit circa twintig principes en een groot aantal daarbij behorende concrete ‘best practice’-bepalingen. De principes kunnen over het algemeen beschouwd worden als moderne en inmiddels breed gedragen algemene opvattingen over goede Corporate Governance. Beursgenoteerde ondernemingen dienen voor het eerst in hun jaarverslag over het boekjaar 2004 de hoofdlijnen van hun Corporate Governance-structuur op te nemen, alsmede aan te geven in hoeverre zij van de gedragsregels van de Code afwijken (i.e. de regel van ‘pas toe of leg uit’).

Aanpak Boskalis inzake implementatie en naleving van de Code Boskalis onderschrijft dat een deugdelijk en transparant stelsel van ‘checks and balances’ een belangrijk middel is voor een goed vertrouwen in de op de kapitaalmarkt opererende ondernemingen. De waarborgen voor goed ondernemingsbestuur worden bij Boskalis vooral gevonden in een open bedrijfscultuur, waarbij ondernemerschap, vaktechnisch professionalisme en normaal burgerlijk fatsoen kenmerkend zijn. In 1998 heeft het Bestuur hierover, in het kader van het rapport ‘Corporate Governance in Nederland: De Veertig Aanbevelingen van de Commissie Peters’, met aandeelhouders uitvoerig van gedachten gewisseld. Ook heeft Boskalis op 29 mei 2001 reeds afscheid genomen van het toch algemeen als aandeelhoudersonvriendelijk ervaren systeem van certificering van aandelen. Voor een gefocust baggerbedrijf als Boskalis sluiten de meeste principes en veel van de ‘best practice’bepalingen uit de Code aan op bij de vennootschap reeds gehanteerde uitgangspunten en gedragslijnen. Een enkele ‘best practice’-bepaling is voor Boskalis minder geschikt.

24

Jaarverslag 2003


Al met al stelt Boskalis vast dat de onderneming reeds op vele punten voldoet aan de gedragsregels van de Code. Daar waar aanpassingen nodig zijn, zullen die in de loop van 2004 worden geadresseerd. Dit betreft onder andere de instelling van commissies ten behoeve van de Raad van Commissarissen en de aanpassing en uitwerking van reglementen. Ook zal zorgvuldig onderzocht worden of wijziging van de statuten van de vennootschap vereist is om naleving van de Code mogelijk te maken. Dit mede gezien in het licht van de invoering van het Wetsvoorstel Aanpassing Structuurregime hetwelk inmiddels door de Tweede Kamer is aangenomen en waarvan de inwerkingtreding eind 2004 wordt verwacht. De invoering van dit wetsvoorstel zal zeker aanpassing van de statuten van de vennootschap noodzakelijk maken. Naar verwachting zal Boskalis de meeste ‘best practice’-bepalingen kunnen toepassen en slechts hier en daar afwijken met uitleg. Bedoelde afwijkingen zullen voornamelijk verband houden met de specifieke aard en het karakter van Boskalis als mondiaal opererend specialistisch baggerbedrijf dat gebruikmaakt van hoogwaardige technieken, specifieke kennis en ervaring, alsmede van zeer kapitaalsintensief materieel. Soms zal een overgangsmaatregel nodig zijn, doch over het algemeen worden geen grote problemen verwacht bij de implementatie van de Code in onze onderneming. De hierboven beschreven aanpak inzake de implementatie en de naleving van de Code zal besproken worden in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 17 mei 2004. In het jaarverslag over het boekjaar 2004 zal het Bestuur de hoofdlijnen van de Corporate Governancestructuur van Boskalis opnemen en eventuele afwijkingen van de ‘best practice’-bepalingen van de Code verklaren. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders 2005 zal zich dan over het gekozen Corporate Governance-beleid van de vennootschap kunnen uitspreken.

25


9513023_JV1_TekstNL

15-04-2004

17:46


Personalia

Personalia

Raad van Commissarissen ir. S.D. de Bree, voorzitter (1937) • oud-voorzitter Raad van Bestuur DSM N.V. • voorzitter Raad van Commissarissen Stork N.V. • voorzitter Raad van Commissarissen Norske Skog Parenco B.V. • lid Raad van Commissarissen “Fondation Maison de la Chimie”, Parijs • lid Raad van Commissarissen Siemens Nederland N.V. • director Entergy Corp, New Orleans, USA • eerste benoeming: 1998, lopende termijn: 2002-2006 drs. M.W. Dekker (1938) • voormalig algemeen directeur NPM Capital N.V. • voorzitter Raad van Commissarissen Algemeen Trust Kantoor N.V., Amsterdam • lid Raad van Commissarissen Arklow Shipping Ltd, Ierland • lid Raad van Commissarissen Solvus N.V., Antwerpen • voorzitter Raad van Commissarissen Dutch Flower Group B.V. • lid Raad van Commissarissen FinAce B.V. • lid Raad van Commissarissen Fugro N.V. • lid Raad van Commissarissen IHC Holland N.V. • lid Raad van Commissarissen JSI N.V. • lid Raad van Commissarissen F. van Lanschot Bankiers N.V. • lid Raad van Commissarissen Van Wijnen Holding N.V. • lid Raad van Commissarissen Belron SA • eerste benoeming: 1989, lopende termijn: 2001-2005 M. van der Vorm (1958) • voorzitter Raad van Bestuur HAL Holding N.V. • lid Raad van Commissarissen Anthony Veder Group N.V. • lid Raad van Commissarissen Koninklijke Vopak N.V. • lid Raad van Commissarissen Univar N.V. • eerste benoeming: 1993, lopende termijn: 2003-2007 mr. A.A. Westerlaken (1955) • voorzitter Raad van Bestuur ’s Heeren Loo Zorggroep • lid Raad van Toezicht van de Vrije Universiteit (VU) en VU Medisch Centrum • lid Raad van Toezicht Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn (NIZW) • lid Raad van Commissarissen Coöperatieve Bloemenveiling FloraHolland U.A. • eerste benoeming: 1999, lopende termijn: 2003-2007 J. Aalberts (1939) • voorzitter Raad van Bestuur Aalberts Industries N.V. • lid Raad van Commissarissen Stork N.V. • lid Raad van Commissarissen Van der Moolen Holding N.V. • eerste benoeming: 2001, lopende termijn: 2001-2005 Alle leden van de Raad van Commissarissen hebben de Nederlandse nationaliteit. Zij bezitten geen aandelen Koninklijke Boskalis Westminster nv of hierop betrekking hebbende optierechten.

26

Jaarverslag 2003

9513023_JV1_TekstNL

15-04-2004

17:47


Personalia

Van links naar rechts: drs. A.H.A. Hoevenaars RA, dr. P.A.M. Berdowski, ing. R. van Gelder BA, ing. K.G. van Nes.

Raad van Bestuur ing. R. van Gelder BA, voorzitter (1945) • lid Raad van Bestuur sinds 1985 • voorzitter Raad van Bestuur sinds 1993 • lid Raad van Commissarissen HES Beheer N.V. • lid Raad van Commissarissen Brunel International N.V. • lid Raad van Commissarissen Rodamco Asia N.V. • voorzitter International Association of Dredging Contractors • lid Raad van Advies ABN AMRO Bank N.V. • bestuurslid Stichting Nederland Maritiem Land dr. P.A.M. Berdowski, vice-voorzitter (1957) • lid Raad van Bestuur sinds 1997 • vice-voorzitter Raad van Bestuur sinds 2001 • voorzitter Raad van Commissarissen Amega Holding B.V. • lid Raad van Commissarissen Scope Publishing B.V. • voormalig Managing Partner Krekel Van der Woerd Wouterse ing. K.G. van Nes (1944) • lid Raad van Bestuur sinds 2000 • voormalig directievoorzitter Boskalis bv te Rotterdam • diverse vroegere bestuursfuncties bij CB, CSB, NVWB en CUR drs. A.H.A. Hoevenaars RA (1949) • lid Raad van Bestuur sinds 2003 • lid Raad van Commissarissen Schouwburg Orpheus • lid Raad van Toezicht Universiteit Nyenrode • lid Raad van Toezicht Atlant Zorggroep • voorzitter Bestuur Het Gelders Orkest • lid Raad van Commissarissen Escador Alle leden van de Raad van Bestuur hebben de Nederlandse nationaliteit. Eén lid van de Raad van Bestuur bezit aandelen Koninklijke Boskalis Westminster nv, hetgeen in de toelichting bij de vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening nader wordt uiteengezet. Secretaris mr. M.J. Kielstra (1972) Bovenstaande gegevens gelden per 9 maart 2004.

27


Links Jan Eygenraam, manager Research & Development en rechts Hendrik Postma, manager Bedrijfsbureau.

Zo ontwerpen wij het beste materieel Zomaar een schip van de plank bestellen, komt niet voor bij Boskalis. Door de inbreng van kennis en ervaring van onze medewerkers worden schepen ontworpen en gebouwd die ‘cost leader’ zijn in hun klasse. Schepen die het verschil maken.

“Traditioneel kent Boskalis zowel een sterke Nieuwbouwafdeling als een sterke Researchafdeling”, zegt Hendrik Postma, manager Bedrijfsbureau. “Zij brengen kennis samen van scheepsbouw en van baggerinstallaties. Maar om ‘cost leader’ te zijn, moet je ook de economische prestaties van de schepen kennen: de kosten per kubieke meter gebaggerde grond. Deze input komt van het Bedrijfsbureau. Doordat we onze ingenieurs stimuleren over de schuttingen rondom hun vakgebied te kijken, komen innovaties tot stand. Daar ligt Boskalis’ kracht: het koppelen van technische en economische optimalisatie. ‘Cost leadership’ wordt namelijk bepaald door verschillende factoren. Voor de mega en jumbo sleephopperzuigers – vooral actief in grote landaanwinningprojecten – zijn dat hoofdzakelijk laadcapaciteit, vaarafstand en baggerdiepte. Steeds vaker wordt op grote afstand zand gewonnen en dus is een grote laadcapaciteit het meest economisch. Daarop hebben we ingespeeld met de verlenging van de W.D. Fairway, die met een capaciteitsuitbreiding van 12.000 m3 weer voorop loopt in dit segment van de markt.”

“Voor de middelgrote sleephopperzuigers is de optimale lengte-breedte verhouding de sleutel tot ‘cost leadership’”, vertelt Jan Eygenraam, manager Research & Development. “In de jaren zeventig was een schip van 16 of 18 meter breed al een behoorlijk schip. De Barent Zanen en Cornelis Zanen die wij begin jaren tachtig bouwden, waren de eerste baggerschepen met een breedte van 23 meter. Hun huidige opvolgers, de Prins der Nederlanden en haar zusterschip de Oranje, zijn 28 meter breed. Dat is Boskalis’ antwoord op de markt, waarmee deze nieuwe schepen weer nummer één zijn in hun klasse. We besteden dus uitgebreid aandacht aan het ontwerpen van materieel waarmee wij ons werk zo goed en zo kostenefficiënt mogelijk kunnen verrichten. Door creatief te denken, met verstand van zaken blijven we de concurrentie een stap voor.” 28

Jaarverslag 2003

“Je kunt het verschil maken als mensen over de schuttingen rondom hun vakgebied heen durven kijken.”

Hare Majesteit de Koningin tijdens de doopplechtigheid op 26 augustus 2003 van de Prins der Nederlanden. Links van haar de heer Rietdijk, directeur Merwede Shipyard en rechts van haar de heer Van Gelder, voorzitter Raad van Bestuur.

De mega sleephopperzuiger W.D. Fairway aan het werk in Maleisië. “Steeds vaker wordt er op grote afstand zand gewonnen en dus is een grote laadcapaciteit het meest economisch. Daarop hebben we ingespeeld met de verlenging van de W.D. Fairway, die met een capaciteitsuitbreiding van 12.000 m3 weer voorop loopt in dit segment van de markt.”

De tewaterlating van de sleephopperzuiger Prins der Nederlanden. “De Prins der Nederlanden en haar zusterschip de Oranje zijn 28 meter breed. Dat is Boskalis’ antwoord op de markt, waarmee deze nieuwe schepen weer nummer één zijn in hun klasse.”


Kerncijfers

Kerncijfers

(1)

( bedragen x € 1 miljoen, tenzij anders vermeld )

2003(2)

2002

Omzet opgeleverd werk Omzet verricht werk Orderportefeuille (nog te verrichten werk)

(3)

–

1.124

1.046

1.035

1.124

1.273

EBIT

(4)

77,9

109,3

EBITDA

(5)

157,2

175,9

Nettoresultaat

70,9

82,1

Afschrijvingen

79,3

66,6

150,2

148,7

Cashflow Eigen vermogen

(3)

455,2

413,0

Gemiddeld aantal uitstaande aandelen (x 1.000)

(9)

26.630

25.949

Aantal uitstaande aandelen (x 1.000)

(10)

27.256

25.970

Aantal medewerkers

(3)

3.186

3.285

6,7

8,9

Rentabiliteit geïnvesteerd vermogen

(6)

16,0

20,3

Rentabiliteit eigen vermogen

(7)

16,3

20,8

Solvabiliteit

(3/8)

42,5

41,6

Kengetallen ( in procenten ) Bedrijfsresultaat in % van de omzet

Gegevens per aandeel ( bedragen x € 1,00 ) Winst

(9/11)

2,66

3,16

Cashflow

(9)

5,64

5,73

Eigen vermogen

(3/10)

16,70

15,90

1,04

1,26

16,51/23,15

17,80/35,55

• Slotkoers per einde jaar

20,91

19,27

• Koers/winstverhouding

7,9

6,1

Dividend Koersinformatie Euronext Amsterdam Gewone aandelen ( bedragen x € 1,00 ) • Laagste/hoogste koers

(1) Ontleend aan de desbetreffende jaarrekeningen. (2) Resultaten op onderhanden werken met ingang van 2003 op basis van verricht werk, tot en met 2002 op basis van opgeleverd werk. (3) Per 31 december. (4) Bestaat uit het resultaat voor interest en belastingen. (5) Bestaat uit het resultaat voor interest, belastingen en afschrijvingen. (6) Nettoresultaat + rentelasten langlopende leningen in % van het gemiddeld geïnvesteerd vermogen (eigen vermogen + langlopende leningen). (7) Nettoresultaat in % van het gemiddeld eigen vermogen. (8) Eigen vermogen in % van balanstotaal (vaste activa + vlottende activa). (9) Gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen onder aftrek van de voorraad ingekochte eigen aandelen. (10) Aantal uitstaande gewone aandelen, onder aftrek van de voorraad ingekochte aandelen per 31 december. (11) Tot en met het boekjaar 2003 is het verwateringseffect vrijwel nihil.

30

Jaarverslag 2003

Investor Relations

Investor Relations

Boskalis hecht veel waarde aan goede communicatie met bestaande en potentiële aandeelhouders, institutionele beleggers en financiële analisten. Hoofddoelstelling is daarbij om helderheid te geven over het proces van waardecreatie binnen de onderneming, opdat de waardering van het aandeel Boskalis zoveel mogelijk in overeenstemming is met de ontwikkelingen en vooruitzichten van de markten en de prestaties van Boskalis daarin. Intensieve communicatie met media en beleggers Boskalis voert een actief investor relations-beleid met een open communicatie naar analisten, aandeelhouders, beleggers en media. Door middel van een regelmatige informatiestroom wordt inzicht verschaft in zowel de dagelijkse gang van zaken als de strategie, de ‘business drivers’ en de kritische succesfactoren van de onderneming. Boskalis richt zich in haar communicatie met name op beleggers die geïnteresseerd zijn in het langetermijn potentieel van ‘small cap’-fondsen. Regelmatig worden nieuwe contacten gelegd met beleggers in Europa, de Verenigde Staten en Canada. Daarbij wordt naast institutionele beleggers ook veel aandacht besteed aan particuliere beleggers. Het aandeel Boskalis wordt internationaal met veel belangstelling gevolgd. Boskalis heeft een eigen website op het internet (www.boskalis.com), waarop naast financiële informatie ook informatie te vinden is over de ontwikkeling van het bedrijf in algemene zin, vacatures, de vloot, projecten en de laatste persberichten. Ook de presentaties aan analisten worden op de site gepubliceerd. De website wordt voortdurend onderhouden en verder ontwikkeld. Koers gestegen met ruim 8% Ondanks de onzekerheden op de korte termijn, bleef de belangstelling voor het aandeel Boskalis groot bij analisten en beleggers. Dit gold met name voor de beleggers met een langere termijn beleggingsvisie. De koers van het aandeel Boskalis steeg in 2003 met ruim 8%, van € 19,27 naar € 20,91. Ontwikkeling aandelenkoers in euro’s, tegen slotkoersen (1 januari 1999 t/m 31 december 2003). In 2003 ontwikkelde de koers van het Boskalis aandeel zich marktconform:

40 35 30 25 20 15 10 1999

2000

2001

2002

2003

2003

2002

2001

2000

1999-2003

Boskalis koers:

+8%

- 36%

+ 14 %

+ 47 %

+ 52%

AEX-index:

+5%

- 36%

- 20%

-5%

- 37%

AMX-index:

+15%

- 35 %

- 20 %

-8%

- 45%

Op basis van de slotkoers per ultimo 2003 bedroeg het dividendrendement op aandelen Boskalis in het afgelopen jaar 5,0% (€ 1,26 per aandeel).

31


Investor Relations

Aandelenbelang Bij Boskalis zijn per 9 maart 2004 de volgende aandeelhouders met een belang van 5% of meer bekend: HAL Holding N.V.

31%

Delta Lloyd N.V.

5%

Egeria Luxembourg S.A.

5%

Naast deze ‘vaste’ aandeelhouders is het grootste deel van de Boskalis-aandelen in buitenlandse handen, naar schatting 20% in de Verenigde Staten en Canada, 25% in het Verenigd Koninkrijk en de rest in een tiental landen in Europa. Dividendbeleid Het uitgangspunt van het dividendbeleid van Boskalis is het beschikbaar stellen van 30% tot 40% van het nettoresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor uitkering in de vorm van dividend. Aan de op 17 mei 2004 te houden Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal worden voorgesteld om conform het dividendbeleid een dividend uit te keren van € 1,04 per aandeel. Dit dividend zal naar keuze worden uitbetaald in contanten of stockdividend. Het dividend zal vanaf 9 juni 2004 betaalbaar zijn. Euronext notering Aandelen Koninklijke Boskalis Westminster nv zijn genoteerd aan de Euronext Amsterdam en worden daar continu verhandeld. Het aandeel maakt deel uit van de ‘Next 150 Index’ en de Amsterdamse ‘AMX-index’. Financiële agenda Agenda in 2004 10 maart

Publicatie jaarcijfers 2003

medio april

Publicatie jaarverslag 2003

17 mei

Algemene Vergadering van Aandeelhouders

19 mei

Aandeel noteert ex-dividend

19 mei t/m 3 juni

Keuzeperiode stockdividend of contant dividend

4 juni

Vaststelling omwisselingsverhouding stockdividend

9 juni

Betaalbaarstelling dividend over 2003

17 augustus

Publicatie halfjaarcijfers 2004

Informatie Investor Relations drs. R.T. Berends RA

32

Telefoon

078 69 69 822

Telefax

078 69 69 805

E-mail

ir @ boskalis.nl

Internet

www.boskalis.com

Jaarverslag 2003

9513023_JV1_TekstNL

15-04-2004

15:54




Dames en heren aandeelhouders, Voor Koninklijke Boskalis Westminster nv is 2003 een lastig jaar geweest. Mindere marktomstandigheden, de verzwakking van de Amerikaanse dollar en de stagnatie van de werken in Singapore hebben de baggersector onder druk gezet. Desondanks heeft Boskalis in 2003 naar omstandigheden een behoorlijke prestatie geleverd. De onderneming is kerngezond: zij heeft een brede veelzijdige marktpositie en een sterke financiële basis. Voor de komende tijd houden onzekerheden nog aan. Ten aanzien van 2004 koesteren wij geen hoge verwachtingen. De omvang van de groepsomzet was vergelijkbaar met die van vorig jaar, waarbij het volume van onze baggeractiviteiten zowel in de thuismarkten als op de grote internationale projecten terugliep. De operationele marges stonden in dit segment onder druk en de bezetting van onze vloot was lager. De winst per aandeel daalde met 16% naar € 2,66.

ing. R. van Gelder BA,

Vooral in de markt van de grotere, meerjarige landaanwinningprojecten werd met het verwerven van

voorzitter Raad van Bestuur.

nieuwe opdrachten een terughoudend beleid gevoerd. De orderportefeuille daalde tot € 1.124 miljoen. Er werd in 2003 voor € 897 miljoen aan nieuwe opdrachten verworven. Evenals in het afgelopen jaar zal de focus in 2004 liggen op een selectieve marktbenadering. De afgelopen jaren heeft de onderneming onder gunstige marktomstandigheden veel geïnvesteerd en aandacht geschonken aan de kwaliteit van medewerkers, vloot en (ICT-)systemen. Juist onder mindere marktomstandigheden, zoals wij thans voor de komende periode verwachten, zal het verschil in de markt vooral worden uitgemaakt door kwaliteit en ‘cost leadership’. In 2004 zal op onderdelen onze organisatie verder aangescherpt worden in het licht van bovengenoemde verwachtingen. In dit verband verwachten wij in 2004 de hiermee gepaard gaande kosten eenmalig ten laste van het resultaat te brengen. De positieve effecten van deze aanscherping zullen naar verwachting voor een kleiner deel in 2004 en voor een groter deel in 2005 merkbaar zijn. Corporate Governance heeft het afgelopen jaar in het centrum van de belangstelling gestaan bij media, de publieke opinie, financiële markten en regelgevers. Bij Boskalis worden de waarborgen voor goed ondernemingsbestuur vooral gevonden in een open bedrijfscultuur, waarbij ondernemerschap, vaktechnisch professionalisme en normaal fatsoen kenmerkend zijn. Op 9 december 2003 is de Nederlandse Corporate Governance Code (‘Tabaksblat’) gepubliceerd. Onze aanpak dienaangaande vindt u op pagina’s 24 en 25 van dit jaarverslag. Boskalis communiceert intensief met de financiële markten, de onderneming voert een actief investor relations-beleid en heeft veel belangstelling van beleggers. In het afgelopen jaar hebben wij een verdere verbreding van interesse gezien naar aandeelhouders met een langetermijn focus. Alhoewel het resultaat over 2003 lager is dan het voorgaande jaar en er voor 2004 geen hoge verwachtingen worden gekoesterd, blijven wij de ontwikkelingen op langere termijn als positief zien. Ook bij mindere directe vooruitzichten zal Boskalis over een gezonde kasstroom kunnen beschikken. In de eerste helft van 2004 zal het investeringsniveau nog hoog zijn. Gezien de onzekerheden van de vraagontwikkeling in onze markten, de vooralsnog voortdurende impasse ten aanzien van zandleveranties in Singapore en een eenmalige last uit hoofde van het aanscherpingsprogramma die ten laste van 2004 komt, kunnen wij thans geen concrete uitspraken doen ten aanzien van de resultaatverwachtingen. Wij stellen u voor uit de resultaten over 2003 een dividend van € 1,04 per aandeel uit te keren (over 2002: € 1,26), naar keuze in aandelen of in contanten.

33



Wierpen in 2002 de schaduwen zich reeds vooruit, in 2003 hebben de gevolgen van mindere omstan-

Mindere omstandigheden

digheden in de internationale baggerij zich echt doen voelen.

hebben van 2003 een minder

In het afgelopen jaar werd het beeld in onze markten enerzijds bepaald door een teruglopende vraag

jaar gemaakt

in de meeste van onze thuismarkten en anderzijds door (tijdelijke) prijsdruk in het segment van de meerjarige landaanwinningprojecten als gevolg van de vooralsnog voortdurende stagnatie van de landaanwinningwerkzaamheden in Singapore. Daarnaast had ook de dalende Amerikaanse dollar een negatief effect op marktvraag en marges in landen met dollargerelateerde valuta’s. Onzekerheden van 2003

De ontwikkeling van deze factoren op de kortere termijn laat zich moeilijk voorspellen. Ten aanzien van

houden ook in 2004 aan

de omvangrijke landaanwinningwerken in Singapore verwachten wij dat er pas in de tweede helft van 2004 mogelijk weer wat beweging in de huidige patstelling kan komen. Daarnaast rekenen wij zeker in 2004 nog niet op marktherstel in onze West-Europese thuismarkten en gaan wij ervan uit dat de Amerikaanse dollar zich voorlopig rond een laag koersniveau zal bewegen.

De vooruitzichten voor de

Ondanks de huidige onzekerheden, blijven de vooruitzichten op langere termijn positief. De vraag naar

langere termijn blijven positief

maritieme infrastructuur wordt gedreven door groei van het wereldhandelsvolume, groei van de wereldbevolking en het tekort aan ruimte in dichtbevolkte kustgebieden. Daarnaast hebben de energiesector (offshore) en de toeristenindustrie (landaanwinning) een steeds toenemende behoefte aan onze diensten. De wereld is nog lang niet af en voor de langere termijn is baggeren een vak met toekomst.

Innovatie en ‘cost leadership’

Boskalis heeft de afgelopen jaren stevig geïnvesteerd in de ontwikkeling van haar medewerkers, moderne

maken het verschil

systemen en vlootvernieuwing. Hierdoor maken wij juist nu in de concurrentiestrijd het verschil, met een groot innovatief vermogen en ‘cost leadership’. Met name op de markt voor eenmalige grote internationale projecten zullen moderne, ‘cost leading’ schepen ouder, duurder materieel verdringen.

Prijsniveaus in de markt

In de markt staan prijsniveaus onder druk. Wij gaan selectief om met prijsdalingen, als gevolg waarvan

staan onder druk, Boskalis

de orderportefeuille per saldo is teruggelopen. Momenteel wordt meer op kleinere en middelgrote werken ingezet tegen redelijke marges, dan op grotere meerjarige werken met slechte marges. Scherpte en

is selectief

focus op de markt zijn essentieel. Het beleid is erop gericht om onze klanten èn de beste èn de meest prijseffectieve oplossing te bieden. Dat kan alleen als kwaliteit en vindingrijkheid gekoppeld worden aan een stringent kostenbeleid. Het gekenterde tij is een goede aanleiding om kritisch te bezien waar de organisatie kan worden aan-

Omvang van vloot en

gescherpt. Aanpassingen zullen plaatsvinden in het licht van de huidige vooruitzichten ten aanzien

organisatie wordt thans

van werkvolume.

kritisch bekeken

Bezettingsniveaus voor de vloot zijn voor de hoppers onzeker in 2004. Dit hangt samen met de situatie

Vlootbezetting in 2004 van

in Singapore enerzijds en kansen op alternatieve werken elders anderzijds. Voor cutters wordt in 2004

hoppers onzeker, van cutters

een hogere bezetting verwacht dan vorig jaar.

hoger dan 2003

Voor een kapitaalsintensief bedrijf als Boskalis hechten wij aan solide vermogensverhoudingen. Het

Vermogensverhoudingen

vlootvernieuwingsprogramma, gestart in 1996, loopt tot medio 2004. Meer dan een half miljard euro’s

blijven robuust, dividend op € 1,04 per aandeel

zijn in deze periode geïnvesteerd in onder meer vernieuwing van de vloot van sleephopperzuigers. Een segment dat vooral is gericht op onderhoudswerkzaamheden van havens, toegangskanalen en kusten enerzijds en grootschalige landaanwinning anderzijds. Alle investeringen zijn uit eigen middelen en kasstroom gefinancierd. Na beëindiging van dit programma medio 2004 mag op een stevige, positieve kasstroom worden gerekend. Uit de resultaten over 2003 stellen wij een dividend voor van € 1,04 per aandeel, naar keuze in aandelen of in contanten. Het dividendrendement is hoog.

34

Jaarverslag 2003


Voor 2004: geen hoge

Wij moeten voor het komende jaar realistisch zijn: 2004 wordt geen geweldig jaar. Qua omzet en vloot-

verwachtingen

bezetting verwachten wij per saldo geen beter jaar dan 2003. Ten aanzien van de marges is vooralsnog een tendens waar te nemen naar verdere verkrapping. Ook dient rekening gehouden te worden met € 15 - 20 miljoen aan eenmalige lasten uit hoofde van onze aanscherpingsplannen. Daar tegenover zal op termijn een structurele bijdrage aan de marge staan van meer dan € 20 miljoen per jaar. Waar dat in concreto qua winstgevendheid ons zal brengen, is gezien alle onzekerheden op dit moment niet aan te geven. Onze inspanningen zullen er in 2004 op gericht zijn om onze uitgangspositie verder aan te scherpen en om voor het jaar, dit keer onder mindere omstandigheden, een degelijke prestatie neer te zetten.

Namens de Raad van Bestuur,

R. van Gelder

35


Links Hans Lindström, algemeen directeur Boskalis Zweden en rechts Henk Smink, bedrijfsleider Boskalis bv.

Aangepaste baggermethode en innovatief monitoringsysteem beschermen het milieu In Gotenburg verbreedden en verdiepten Boskalis bv en Boskalis Nordic de toegangskanalen tot de haven. Om nabijgelegen waardevolle natuur te beschermen gebeurde dat onder strenge milieueisen. Hydronamic, het eigen ingenieursbureau van Boskalis, ontwikkelde een betrouwbaar milieumonitoringsysteem.

Hans Lindström, algemeen directeur Boskalis Zweden: “Wij kregen het contract, alhoewel onze prijs niet de laagste was. Onze voorstellen en maatregelen om de negatieve effecten op het omringende milieu te beperken, maakten voor de klant het verschil.”

“Vanwege de milieurisico’s lag dit project politiek gevoelig”, vertelt Henk Smink, bedrijfsleider van Boskalis bv. “Daarom was het belangrijk mee te denken met de klant en de juiste interpretatie te geven aan de informatie die zij ons verstrekten. Dankzij onze specialistische kennis konden wij praktische oplossingen aandragen die daadwerkelijk het milieu ontzagen. Bijvoorbeeld door de overvloei van de hopper te beperken en aanpassingen te doen aan de kop van de zuiger.”

Om te controleren of de gevolgde werkmethode het milieu inderdaad afdoende beschermde, ontwikkelde Hydronamic een milieumonitoringsysteem. Deze vorm van controle gaf ook de klant een betrouwbaar en actueel beeld van de stand van zaken. In het bestek stond omschreven wat er gemeten moest worden. Bijvoorbeeld 24 uur per dag de concentratie zwevende deeltjes in het water meten op 1.000 meter afstand rondom het werkgebied. Dat was de basis, van waaruit Hydronamic ging onderzoeken hóe men ging meten. Toen dat eenmaal bepaald was, onder meer door proefnemingen ter plaatse, werd de benodigde apparatuur gekocht en werd een aantal onderdelen zelf ontwikkeld. Om alle metingen goed te kunnen interpreteren, ontwierp Hydronamic een softwareprogramma dat de gegevens van alle meetinstrumenten samenbrengt in een database. Dergelijke software is niet te koop. Het is op maat gemaakt voor de apparatuur die bij dit project gebruikt is. Het voordeel is dat Boskalis nu een programma en een meetsysteem in huis heeft waarop verder kan worden gebouwd; een blauwdruk voor milieumonitoring in de toekomst. 36

Jaarverslag 2003

“Dankzij onze specialistische kennis kunnen wij ons onderscheiden en kunnen wij praktische oplossingen aandragen die daadwerkelijk het milieu ontzien.”

Het milieumonitoringvaartuig met aan boord de meetapparatuur. Hydronamic ontwikkelde een monitoringsysteem waarbij 24 uur per dag de concentratie zwevende deeltjes in het water op 1.000 meter afstand rondom het werkgebied gemeten werd.

Overzicht van een deel van het baggergebied in de haven van Gotenburg gezien vanaf de brug van de sleephopperzuiger Coastway.

Schematische weergave milieumonitoringsysteem. Buiten de in het schema weergegeven parameters worden ook de gegevens met betrekking tot geluid, vibratie en weersomstandigheden, samen met de hoeveelheid gebaggerd en gesprongen materiaal, in de database verwerkt.



Ve r s l a g v a n d e R a a d v a n B e s t u u r o v e r 2 0 0 3

INLEIDING De ontwikkelingen op de markten in 2003 hebben hun weerslag gehad in minder positieve financiële resultaten. Boskalis kijkt terug op een lastig, doch qua resultaat naar omstandigheden behoorlijk jaar en zal in 2004 haar organisatie nog verder aanscherpen. De onderneming is financieel kerngezond en goed gesteld voor het gevecht in de markt. Ook in het afgelopen jaar heeft Boskalis fors geïnvesteerd in slagkracht in de markt, met goede mensen en goed materieel. Graag biedt de Raad van Bestuur u onderstaand haar verslag over het afgelopen jaar aan. FINANCIËLE

ZAKEN

De hoofdpunten in 2003 waren: • nettowinst € 70,9 miljoen; • marges en vlootbezetting onder druk; • een zeer goede kasstroom gegenereerd; • winst per aandeel € 2,66, dividend per aandeel € 1,04; • financiële positie onveranderd sterk; • orderportefeuille € 1,1 miljard. Omzet en orderportefeuille De omzet verricht werk, met ingang van verslagjaar 2003 de basis voor de gepubliceerde nettowinst, bedroeg in het verslagjaar € 1.046 miljoen (2002: € 1.035 miljoen). In Europa was de omzet per saldo stabiel. Buiten Europa werden omzetstijgingen gerealiseerd in het Verre Oosten, Mexico en het Caribisch Gebied, terwijl het volume in Nigeria daalde ten opzichte van 2002.

Omzet verricht werk

Omzet verricht werk naar markten (in miljoenen euro’s)

(in miljoenen euro’s) 1200 1.083

1100

1.035 1.046

960

1000 851

900 801 800

500

2003

2002

2001

2000

1999

230

254

283

223

160

• Rest Europa

181

166

177

181

228

• Buiten Europa

173

186

167

190

108

584

606

627

594

496

371

377

400

302

285

91

52

56

64

70

1.046

1.035

1.083

960

851

697

700 600

Thuismarkten • Nederland

582

569 493

400 300 200 100

Internationale projectenmarkt ‘hit and run’

0 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003

Specialistische niche-markten

38

Jaarverslag 2003


Thuismarkten. Op de thuismarkten daalde de omzet in 2003 tot € 584 miljoen (2002: € 606 miljoen). Het aandeel van de thuismarkten in de omzet was 56% (2002: 59%). Thuismarkten van Boskalis zijn: Nederland

Iberisch schiereiland

Duitsland

Italië

Verenigd Koninkrijk

Mexico

Finland

Verenigde Staten

Zweden

Nigeria

In Europa bleef de omzet in Nederland redelijk op peil, ondanks de lastige marktomstandigheden daar. De omzet verbeterde in Scandinavië, met een forse bijdrage van de succesvolle verdieping van het toegangskanaal tot de haven van Gotenburg. In Duitsland daalde de omzet door de verkoop van de kanaalbouwactiviteiten in het binnenland. Daarnaast was het volume in het Verenigd Koninkrijk lager als gevolg van terughoudende overheidsbestedingen. Het volume op het Iberisch schiereiland was stabiel. Buiten Europa was de omzet in Nigeria aanzienlijk lager dan in 2002, toen nog volop aan een omvangrijke opdracht voor Chevron werd gewerkt. In de Verenigde Staten en Mexico lag de omzet op een iets hoger niveau dan in 2002.

Omzet verricht werk

Omzet verricht werk naar geografische

naar markten

gebieden (in miljoenen euro’s) Nederland

2003

2002

2001

2000

1999

230

254

283

223

160

Rest Europa

219

189

208

234

276

Australië / Azië

223

207

265

148

146

Midden-Oosten

113

132

61

64

66

Afrika

106

115

77

103

55

Noord- en Zuid-Amerika Thuismarkten (56%)

155

138

189

188

148

1.046

1.035

1.083

960

851

Specialistische niche-markten (9%) Internationale projectenmarkt (35%)

Internationale projectenmarkt. Op de internationale projectenmarkt bedroeg de omzet in 2003 € 371 miljoen (2002: € 377 miljoen). Daarbij was de omzet in het Verre Oosten iets hoger, door omvangrijke werken in Maleisië (havenuitbreiding Pelepas), Singapore (landaanwinning met lokaal zand, afvoersysteem rioolwater, gaspijpleiding in zee) en Zuid-Korea (havenuitbreiding Pusan). De omzet in het Midden-Oosten daalde na de afronding van de baggerwerkzaamheden begin 2003 voor het toeristeneiland in zee ‘Palm Island 1’ in Dubai, alsmede door de oorlog in Irak en het verlies van de snijkopzuiger Oranje. In Trinidad werd voor Bechtel land aangewonnen voor een LNG plant, in Frankrijk werd gewerkt aan de havenuitbreiding van Le Havre en in Kazachstan werden voorbereidende activiteiten uitgevoerd voor de aanleg van eilanden in zee voor olieproductieplatforms. Voor het eerst in de geschiedenis slaagde Boskalis erin materieel in China in te zetten. Mede als gevolg van de uitbreiding van het belang in Archirodon van 30% naar 40% in het vierde kwartaal, groeide het omzetaandeel van Archirodon in 2003 naar € 70 miljoen (2002: € 53 miljoen). De activiteiten en resultaten van deze proportioneel meegeconsolideerde onderneming ontwikkelden zich in gunstige zin.

39



Specialistische niche-markten. Op de specialistische niche-markten groeiden de activiteiten ten behoeve van de offshore-industrie. De omzet bedroeg € 91 miljoen (2002: € 52 miljoen). Een belangrijk project was het baggerwerk ten behoeve van de aanleg van een gaspijpleiding tussen Libië en Italië. In 2003 werd voor € 897 miljoen aan werk aangenomen (2002: € 1.084 miljoen). Belangrijke nieuwe opdrachten waren het PPS-project verbreding A59 in Nederland, de aanleg van eilanden voor oliewinning in de Kaspische Zee (Kazachstan), uitbreiding van de havens van Le Havre (Frankrijk) en Coega (Zuid-Afrika) en landaanwinning voor een LNG plant in Trinidad. De orderportefeuille daalde per saldo van € 1.273 miljoen ultimo 2002 tot € 1.124 miljoen per 31 december 2003. Daarvan betreft € 361 miljoen nog uit te voeren landaanwinningwerken in Singapore. Het aandeel in de orderportefeuille van Archirodon steeg van € 93 miljoen ultimo 2002 naar € 182 miljoen per 31 december 2003.

Aangenomen werk en order-

Orderportefeuille naar markten

portefeuille per 31 december

per 31 december (in miljoenen euro’s)

(in miljoenen euro’s) 1.354

1400 1300 1200

1.093

1100

1.273

1.224

1.214

900

1.124

1.084

1000

897

886

Thuismarkten

2003

2002

2001

2000

1999

• Nederland

143

199

241

243

231

• Rest Europa

61

89

71

75

99

• Buiten Europa

38

131

83

91

166

242

419

395

409

496

819

761

781

765

256

63

93

48

40

68

1.124

1.273

1.224

1.214

820

820

800 700 600 500 400 300 200 100

Internationale projectenmarkt ‘hit and run’

0 1999

2000

2001

aangenomen werk

2002

2003

Specialistische niche-markten

orderportefeuille

Resultaten Het resultaat voor rente en belastingen (EBIT) daalde tot € 77,9 miljoen (2002: € 109,3 miljoen). Het bedrijfsresultaat van € 69,6 miljoen was lager dan in 2002 (€ 99,5 miljoen). Het bedrijfsresultaat in verhouding tot de omzet bedroeg 6,7% (2002 – op basis van opgeleverd werk: 8,9%). Materieelbezetting De bezetting van het materieel in 2003 was lager dan de laatste jaren het geval was. De gemiddelde

(weken per jaar) 45

bezetting van de hoppervloot van 37 weken was lager dan in 2002 (40 weken), met name doordat een

43 40

40

40

40

mega en een jumbo hopper in de eerste helft van het jaar beperkt beschikbaar waren: de W.D. Fairway

37

35 30

29

30

werd tot maart 2003 verlengd en de Queen of the Netherlands onderging een grote onderhoudsbeurt. Voorts

31 29 26

vertaalde de geringere marktvraag zich in een lagere bezetting van de middelgrote en kleinere hoppers.

25 20

De cuttervloot was gemiddeld 26 weken bezet (2002: 31 weken). In de eerste helft van het jaar onderging

15

de Taurus een langdurige onderhoudsbeurt, voorts was de bezetting van de kleinere cutters beperkt door

10 5

een lagere marktvraag.

0 1999

2000 cutters

2001

2002

2003

hoppers

40

Jaarverslag 2003


Nettoresultaat

Het bedrijfsresultaat over 2003 werd per saldo met € 1,6 miljoen positief beïnvloed door enkele incidentele

(in miljoenen euro’s)

posten. Deze betreffen een positief resultaat van € 26,7 miljoen uit hoofde van de aanpassing van het systeem van waardering van onderhanden werk naar een volledige ‘percentage of completion’ methode,

90 82

een eenmalige last van € 18,0 miljoen uit hoofde van een extra storting in het Nederlandse ondernemings-

78

80

71 67

70

pensioenfonds, alsmede een extra afschrijvingslast van € 7,1 miljoen wegens afboeking van enkele oudere

58

60 47

50 40

materieeleenheden in verband met vlootrationalisatie. De belastingdruk over de incidentele posten in het

37

40

bedrijfsresultaat bedroeg € 3,3 miljoen.

32 28

30

Tevens konden door afwikkeling van een aantal fiscale disputen en de daardoor ontstane grotere duidelijk-

20 10

heid in de fiscale positie van de onderneming, latente belastingvorderingen in het verslagjaar worden

0 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003

opgenomen voor een bedrag van € 17,7 miljoen. Per saldo werd het nettoresultaat over 2003 door de incidentele posten positief beïnvloed met een bedrag van € 16,0 miljoen. Het resultaat uit niet-geconsolideerde deelnemingen bedroeg € 8,3 miljoen (2002: € 9,8 miljoen). De grootste

Cashflow

deelneming, Lamnalco, die zich voornamelijk in het Midden-Oosten en Nigeria met haven- en offshore-


dienstverlening bezighoudt, had wederom een uitstekend jaar, alhoewel als gevolg van de lagere dollarkoers, 149

150

omgerekend naar euro’s, een lager resultaat in de boeken kwam.

150

140

140 130

122

120

112

110 100 90

De belastingdruk in 2003 was relatief laag als gevolg van de bovengenoemde incidentele posten. Exclusief

93

88

85

incidentele posten bedroeg de belastinglast € 21,5 miljoen (2002: € 27,9 miljoen), ofwel een belastingdruk

78

80

71

70 60

van 28,2% (2002: 25,4%). Deze hogere procentuele belastingdruk hangt samen met de verdeling van de

50 40

resultaten over de vele verschillende landen waarin gewerkt wordt en de wijze waarop die resultaten in die

30 20 10

landen fiscaal behandeld worden.

0 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003

De cashflow nam in 2003 toe tot € 150,2 miljoen (2002: € 148,7 miljoen). In lijn met de ontwikkeling van het nettoresultaat daalde de winst per aandeel tot € 2,66 (2002: € 3,16). Over 2003 bedroeg de rentabiliteit van het geïnvesteerd vermogen 16,0% (2002: 20,3%) en van het eigen vermogen 16,3% (2002: 20,8%). Investeringen Investeringen en balans


Het investeringsniveau was in 2003 wederom hoog, met name door uitvoering van het vlootvernieuwings-

160 12

en uitbreidingsprogramma 2001-2004. Er werd voor € 149 miljoen (2002: € 152 miljoen) geïnvesteerd in

7

140 10 120

materiële vaste activa. De belangrijkste investeringen betroffen de nieuwbouw van twee sleephopperzuigers

9

100 10 80

140

van elk 16.000 m3, de verlenging van de mega sleephopperzuiger W.D. Fairway (tot ruim 35.000 m3), de

142

124

60

modificatie van de in 2002 verworven grote cutterzuiger Cyrus en de modificatie van de sleephopperzuiger

99 86

40

Cosmos I.

20 0 1999

2000 netto-investeringen

2001

2002

2003

De boekwaarde van de desinvesteringen bedroeg € 7 miljoen (2002: € 12 miljoen). Een belangrijke boek-

desinvesteringen

winst (€ 13,3 miljoen) werd behaald uit hoofde van de verzekeringsuitkering voor de cutterzuiger Oranje, die in januari 2003 is gezonken.

41



In 2003 werd een aanvang gemaakt met een kritische evaluatie van met name oudere vlooteenheden in het kader van de rationalisatie en modernisering van de vloot. Dit zal leiden tot het verschrotten c.q. opleggen van een aantal oudere eenheden in de loop van 2004. Daarmee samenhangend werd de boekwaarde van de betreffende eenheden in het verslagjaar aangepast naar de geraamde restwaarde. De marktpositie met betrekking tot grondverbeteringsactiviteiten werd eind 2003 versterkt door het samengaan van deze activiteiten met die van de Cofra-groep, wereldleider in verticale drainage en funderingstechnieken. In de nieuwe gezamenlijke onderneming heeft Boskalis een belang van 51%. Door uitoefening van een bij de verwerving van de oorspronkelijke 30%-participatie verkregen optie werd het belang in Archirodon in het vierde kwartaal uitgebreid tot 40%. Het kapitaalsbeslag van de niet-geconsolideerde deelnemingen daalde met € 4,2 miljoen tot € 52,1 miljoen, met name als gevolg van koersomrekeningsverschillen. Het vermogensbeslag van werkkapitaal (voorraden, onderhanden werken, vorderingen minus kortlopende schulden) bleef sterk negatief: per ultimo 2003 € 224 miljoen (2002: € 167 miljoen negatief). De post voorzieningen daalde tot € 64 miljoen per ultimo 2003 (2002: € 76 miljoen). Deze post bevat met name voorzieningen voor onderhoud van materieel en latente belastingverplichtingen. In het verslagjaar werd wederom een fors reparatieprogramma uitgevoerd, hetgeen enerzijds resulteerde in een afname van de reparatievoorziening en anderzijds bijdroeg aan de kwaliteit van de vloot. Alle investeringen werden uit eigen middelen gefinancierd. Desondanks namen, mede als gevolg van de stevige kasstroom uit bedrijfsuitoefening, de liquiditeiten toe tot € 161 miljoen aan het einde van het verslagjaar (ultimo 2002: € 109 miljoen). Een deel van deze liquiditeiten, € 61 miljoen, bevond zich bij werken die in combinatie met derden werden uitgevoerd (2002: € 47 miljoen). Het eigen vermogen, voor verwerking van de voorgestelde winstverdeling, steeg tot € 455 miljoen aan het einde van het verslagjaar (ultimo 2002: € 413 miljoen). De solvabiliteit van de onderneming bedroeg per ultimo 2003 42,5% (ultimo 2002: 41,6%). Voorstel winstbestemming Conform het dividendbeleid wordt voorgesteld 40% van het resultaat na belastingen, ofwel € 28,3 miljoen, te bestemmen voor uitkering van een dividend van € 1,04 per aandeel, naar keuze in aandelen of in contanten. Het restant ad € 42,6 miljoen wordt toegevoegd aan de overige reserves. ZAKEN

BETREFFENDE BELEID EN BEDRIJFSVOERING

Bezoldiging van bestuurders en commissarissen Voor het beleid van de vennootschap aangaande de bezoldiging van bestuurders en commissarissen wordt verwezen naar het Bericht van de Raad van Commissarissen.

42

Jaarverslag 2003


Personeel & Organisatie Voor Boskalis zijn de medewerkers met hun kennis en kunde een kritische succesfactor. Enkele jaren geleden is Boskalis een proces van verandering en ontwikkeling gestart, waarbij kennisoverdracht en de ontwikkeling van medewerkers een belangrijke rol spelen. Concrete initiatieven in dit kader zijn competentiemanagement, het Boskalis Leadership Development-programma, de International Dredging Academy en de opleiding Dredging in Practice. Boskalis werkte in 2003 aan de verdere toepassing van competentiemanagement. Inmiddels worden de voordelen van het systeem zichtbaar voor de organisatie. Er is een beter inzicht in kennis en ervaring van de individuele medewerkers, waardoor zij optimaal kunnen worden ingezet. Daarnaast worden vroegtijdig lacunes in de personele opbouw gesignaleerd en krijgen medewerkers zelf een goed beeld waar ze staan Gemiddelde

en hoe ze zich verder kunnen ontwikkelen.

personeelsbezetting

Het Boskalis Leadership Development-programma heeft inmiddels tweemaal plaatsgevonden en heeft

3500

positief bijgedragen aan de ontwikkeling van een veertigtal veelbelovende medewerkers. Inmiddels 3.246

3.233

3.257

3.192

3.202

bekleedt een groot deel van hen posities op middle- en senior-managementniveau.

3000 2500

De International Dredging Academy voor vlootpersoneel heeft voor het derde achtereenvolgende jaar

2000

succesvol gedraaid. Er hebben inmiddels ruim 150 Nederlandse, Russische, Baltische en Filippijnse

1500

medewerkers deelgenomen aan de verschillende modules.

1000

De ervaringen met de zelf ontwikkelde cursus Dredging in Practice voor Nederlandse en buitenlandse uit500 0

voerders zijn positief. In totaal hebben nu zo’n 100 werknemers in een zestal sessies deze cursus gevolgd. 1999

2000

2001

2002

2003

In het najaar van 2003 werd de eerste implementatiefase van het nieuwe personeelsregistratie- en informatiesysteem Prinses afgerond. De tweede fase is begin 2004 gestart. Na voltooiing zal Boskalis beschikken over een modern en compleet Human Resources Management-instrument. Personeelssterkte. In 2003 lag de personeelssterkte op gemiddeld 3.202; ultimo 2003 beliep het aantal medewerkers 3.186 (3.285 ultimo 2002). Gedurende het jaar vond regelmatig overleg plaats met de Ondernemingsraad en haar commissies over uiteenlopende onderwerpen. De actieve opstelling van de Ondernemingsraad en de wijze waarop zij invulling geeft aan haar verantwoordelijkheid wordt als constructief ervaren. Veiligheid, gezondheid & milieu De zorg voor veilig en gezond werken is bij Boskalis al vele jaren een belangrijk beleidsaspect. Daarbij staat permanente verhoging van het veiligheidsbewustzijn binnen de organisatie centraal. In dat kader werd in 2003 de communicatie over veiligheid aangescherpt, onder andere met het periodieke veiligheidsbulletin ‘Safety matters’ en de invoering van een ‘Safety Newsflash’ voor de schepen, waarmee vlootbreed veiligheidskwesties van uiteenlopende aard worden gedeeld. Daarnaast werd in 2003 een start gemaakt met veiligheidsinspecties op de werken door senior managers en werden bewustwordingstrainingen voor leidinggevenden verzorgd. Individuele veiligheidsprestaties vormen een integraal onderdeel van het beloningsbeleid bij Boskalis.

43



In het kader van alertheid op terroristische bedreigingen van de scheepvaart werd in het verslagjaar de invoering gestart van de ISPS-Code (de International Ship & Port Facility Security Code) van de International Maritime Organisation. Zeegaande schepen dienen vanaf juli 2004 aan deze code te voldoen. Boskalis zit hiermee goed op schema; alle plannen voor invoering zijn gereed en alle schepen zullen op tijd zijn geïnspecteerd en gecertificeerd. In 2003 werd tweemaal een externe prijs voor veiligheidsprestaties aan een Boskalis-maatschappij uitAantal ongevallen per

gereikt. Zo won Westminster Dredging Company Ltd in het Verenigd Koninkrijk de Nationale Veiligheidsprijs

miljoen gewerkte uren

2002 van de British Safety Council, een van ’s werelds grootste onafhankelijke organisaties voor veilig-

16

heid, gezondheid en milieubescherming. De prijs werd toegekend vanwege uitstekende prestaties op 14,3

het gebied van veiligheid, met name het gedaalde aantal ongevallen. Daarnaast ontving Boskalis

14 12,2 12

11,1

11,4

Westminster International bv in Nigeria de President’s Praise Award van Chevron Texaco Overseas

10

Petroleum voor het Escravos Gas to Liquids Project. Op dit project werd meer dan een miljoen manuren

8

gewerkt zonder verzuim door ongevallen.

6 4 2

Het aantal ongevallen in 2003 daalde licht ten opzichte van 2002, evenals het aantal gewerkte uren.

0 2000

2001

2002

2003

Per saldo steeg de ongevallenfrequentie (LTIF, het aantal ongevallen per miljoen gewerkte uren) in 2003 licht. Het beleid is gericht op verdere daling van de LTIF. Naast voortdurende aandacht voor veiligheid en gezondheid, is de ontwikkeling van milieuvriendelijke baggertechnieken een belangrijk beleidsaspect. Klanten hebben regelmatig behoefte aan praktische adviezen over milieu-aspecten bij het ontwerp van baggerwerken. Boskalis heeft een staf van milieudeskundigen, waarmee zij haar klanten professioneel ter zijde kan staan. Tevens wordt intern de kennis op dit gebied geborgd en vertaald naar continue verbetering van werkmethoden. In 2003 werd gewerkt aan de certificering per juli 2004 van de organisatie in Singapore volgens milieunorm ISO-14001. Tevens werden daar voorbereidingen gestart voor de certificering conform veiligheids- en milieunorm OSHAS-18001. Materieel ‘Cost leadership’ is essentieel voor de concurrentiepositie van Boskalis. In de afgelopen jaren heeft de onderneming stevig geïnvesteerd in een omvangrijk vlootprogramma dat voorziet deels in uitbreiding van capaciteit gezien de marktontwikkelingen en deels in vervanging van ouder tonnage door zeer efficiënte, state of the art schepen. Zo werd in het begin van 2003 de verlengde mega sleephopperzuiger W.D. Fairway opgeleverd; haar laadcapaciteit werd vergroot van 23.000 m3 naar 35.500 m3. Direct na de oplevering werd de W.D. Fairway succesvol ingezet op fase II van het ‘Port of Tanjung Pelepas’-project in Maleisië. Voorts werd in augustus de sleephopperzuiger Prins der Nederlanden gedoopt en te water gelaten door Hare Majesteit de Koningin. Dit is het eerste van twee nieuwe innovatieve schepen van 16.000 m3 elk, die passen in de meerjarige vlootplannen van Boskalis. Het tweede schip zal op 20 maart 2004 te water worden gelaten. Beide schepen zullen in 2004 worden opgeleverd. In januari 2003 zonk een van de drie grootste snijkopzuigers van Boskalis, de Oranje. Ter vervanging werd de snijkopzuiger Cyrus, die in 2002 uit het faillissement van de Italiaanse baggermaatschappij Dragomar werd verworven, aangepast naar Boskalis-standaard en sinds medio 2003 is dit schip operationeel. De eveneens verworven sleephopperzuiger Cosmos I, met een capaciteit van 6.000 m3, kwam in 2003 in de vaart.

44

Jaarverslag 2003


Onderzoek en ontwikkeling Binnen Boskalis krijgen onderzoek en ontwikkeling van baggermaterieel en -technieken hoge prioriteit. In het bedrijf is veel kennis en ervaring op dit gebied aanwezig, die continu wordt ingezet om te komen tot innovaties. Sinds vele jaren voert Boskalis onderzoek uit, deels in eigen beheer en deels in gezamenlijke projecten met branchegenoten en kennisinstituten. In het afgelopen jaar werd bijvoorbeeld in eigen beheer onderzoek gedaan naar een nieuwe manier om zand milieuvriendelijk onder een vervuilde of onbruikbare bodemlaag weg te halen zonder die laag aan te tasten, het zogenaamde ‘selectief baggeren’. Daarnaast werden diverse optimalisaties van werkmethoden doorgevoerd, waarbij praktijkervaringen op de werken werden vertaald in structurele innovatie. Ten behoeve van de vloot werden enkele innovaties in eigen beheer ontworpen. Voorbeelden daarvan zijn de baggerinstallatie van de nieuwe hopper Prins der Nederlanden en een complex werktuig voor de installatie in zee van grote afvalwaterbuizen in Singapore. In samenwerking met TNO werd gewerkt aan het vergemakkelijken van het optimaliseren van het zuigproces op een sleephopperzuiger. Dit onderzoek wordt in 2004 voortgezet. Informatie- en Communicatietechnologie (ICT) Dankzij de stevige investeringen in ICT-infrastructuur in de afgelopen jaren beschikt Boskalis over goede instrumenten op dit gebied om efficiënt te kunnen opereren. Ook in het verslagjaar werd het vernieuwingsproces doorgezet. Zo werd het nieuwe personeelsregistratie- en informatiesysteem Prinses operationeel. In 2004 wordt het systeem verder uitgebouwd tot een volledig geïntegreerd Human Resources Management-systeem, waardoor het ook effectief kan worden ingezet bij het competentiemanagement. In 2003 werd het ERP-systeem geïmplementeerd in Duitsland en werden wereldwijd alle kantoorautomatiseringssystemen naar de huidige generatie (XP) softwaresystemen opgewaardeerd. Tevens werd de ontwikkeling en implementatie afgerond van de nieuwe generatie productierapportagesystemen voor sleephopperzuigers en snijkopzuigers. Aan boord van deze schepen is men daardoor in staat de producties ter plekke te rapporteren, te analyseren en te valideren. Het aanscherpen en vroegtijdig bijsturen van de productieprocessen wordt daardoor mogelijk. In 2003 werd de toegangsbeveiliging van de centrale systemen van Boskalis aangescherpt. Hierdoor kunnen de systemen ter beschikking staan voor medewerkers vanuit de gehele wereld. In mei 2003 werd aan Boskalis de ‘ICT Boardroom Award’ toegekend, een prestigieuze prijs voor het meest innovatieve en succesvolle ICT-gebruik binnen het grootbedrijf in Nederland. De instelling van de prijs is onder meer het initiatief van het Ministerie van Economische Zaken. Vooruitzichten voor het komende jaar In 2004 zullen de investeringen op een lager niveau liggen dan in 2003. Het lopende vernieuwings- en uitbreidingsprogramma van de vloot zal medio 2004 voltooid zijn. De investeringen zullen naar verwachting uit eigen middelen worden gefinancierd. Hierbij worden majeure uitbreidingskansen buiten beschouwing gelaten. In 2004 blijft voor Boskalis de focus liggen op handhaving en, waar mogelijk, versterking van haar marktpositie. Daarbij hoort verdere aanscherping van de organisatie, in het kader waarvan een breed pakket maatregelen wordt voorbereid dat op termijn een structurele bijdrage aan de marge zal leveren van meer dan € 20 miljoen per jaar. De maatregelen hebben vooral betrekking op scherper inkopen, rationalisatie van materieel en organisatie, alsmede beter portfoliomanagement van de thuismarkten. Zij leiden wereldwijd tot een reductie van het aantal arbeidsplaatsen met circa 450, waarvan circa 200 in Nederland.

45



Voor het totale pakket aan maatregelen wordt rekening gehouden met een eenmalige last in het resultaat over 2004 (orde van grootte € 15 – 20 miljoen). Boskalis heeft ten aanzien van de resultaten over 2004 geen hoge verwachtingen. Qua omzet en vlootbezetting wordt per saldo geen beter jaar dan 2003 verwacht, terwijl marges tenderen naar verdere verkrapping. Gezien alle onzekerheden op dit moment is het niet mogelijk een concrete verwachting voor het resultaat over 2004 te geven. Tot slot In 2003 is door de mensen van Boskalis professioneel en met veel inzet gewerkt. De mindere marktomstandigheden zijn door hen vertaald in uitdagingen en door hun bijdrage heeft Boskalis over 2003 een behoorlijk resultaat behaald. De Raad van Bestuur is de medewerkers die hieraan hebben bijgedragen erkentelijk, waarvoor een woord van oprechte dank. Papendrecht / Sliedrecht, 9 maart 2004 Raad van Bestuur ing. R. van Gelder BA dr. P.A.M. Berdowski ing. K.G. van Nes drs. A.H.A. Hoevenaars RA

46

Jaarverslag 2003


De snijkopzuiger Tejo, bezig met het onderhoud aan het toegangskanaal in Bahía de Cadiz, San Fernando, Spanje.

47


Links Sjaak Stam, ICT-manager en rechts Kees Wielaart, financieel manager Boskalis bv.

Van verbrokkeling naar samenhang: hoe ICT een hoeksteen werd De uitreiking van de ‘ICT Boardroom Award’, een prestigieuze onderscheiding voor het meest innovatieve en succesvolle ICT-gebruik binnen het grootbedrijf in Nederland, was in mei 2003 de kroon op het werk van de afdeling automatisering. In vijf jaar tijd vormde deze afdeling de verbrokkelde ICT om tot een up-to-date en samenhangend geheel.

“De jury was onder de indruk van de moed van het management om zich in het diepe te storten en de hele infrastructuur, die bestond uit talrijke applicaties en systemen, op de schop te nemen en te stroomlijnen”, vertelt ICT-manager Sjaak Stam over de toekenning van de prijs. “Juist vanwege de projectmatige manier van werken binnen ons bedrijf, de wereldwijde locaties en de daarbij behorende complexe logistiek. Deze transformatie was nooit gelukt zonder commitment van het management, dat inziet dat ICT een hoeksteen is van een moderne bedrijfsvoering. In het oude systeem was de onderlinge uitwisseling van gegevens lastig, terwijl dat wel essentieel is om als onderneming efficiënt en concurrerend te kunnen werken. Nu beschikken we over een systeem dat alle bedrijfsonderdelen met elkaar verbindt en daarmee de interne werkprocessen optimaliseert. We hebben bovendien een wereldwijd netwerk gerealiseerd, waardoor onze mensen nu overal, op land en op zee, toegang kunnen krijgen tot de informatie die voor de planning en uitvoering van de werkzaamheden van belang is.”

“Wij werken sinds 1 januari 2002 met het ERP-systeem Baan”, vertelt Kees Wielaart, financieel manager van Boskalis bv. “De mensen die het systeem dagelijks gebruiken, hebben veel inspanningen verricht om te komen waar we nu staan. En daar plukken we nu de vruchten van. Bovendien vormt dit het fundament waarop wij de komende tijd verder kunnen bouwen, om zo het systeem steeds meer te verbeteren. Ikzelf zie de grootste voordelen in de rapportages die het systeem levert. Voorheen deed eenieder dat op zijn manier. Nu is er een standaard waar iedereen zich aan moet houden. Dat maakt de data betrouwbaarder en daarmee hebben we een beter instrument in handen om de organisatie aan te sturen.” 48

Jaarverslag 2003

“Onze ICT maakt het verschil; het is één van de hoekstenen van onze bedrijfsvoering.”

Door een wereldwijd netwerk te realiseren is de onderlinge uitwisseling van gegevens mogelijk en worden de interne werkprocessen geoptimaliseerd.

“Overal ter wereld hebben onze mensen nu toegang tot informatie die voor de planning en uitvoering van werkzaamheden van belang is.”

De wereldwijde locaties en de daarbij behorende complexe logistiek vormen de dagelijkse praktijk voor de afdeling Inkoop.




Jaarrekening In overeenstemming met artikel 26 van de statuten van Koninklijke Boskalis Westminster nv biedt de Raad van Commissarissen het jaarverslag 2003 aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders aan. Het jaarverslag over 2003, met daarin opgenomen de jaarrekening, is door de Raad van Bestuur aan onze Raad voorgelegd. De jaarrekening, die door KPMG Accountants N.V. is gecontroleerd en goedgekeurd, hebben wij ongewijzigd vastgesteld. Wij stellen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor: • de jaarrekening, waarin opgenomen het voorstel tot winstbestemming, goed te keuren; • de leden van de Raad van Bestuur decharge te verlenen voor hun bestuur; • de leden van de Raad van Commissarissen decharge te verlenen voor hun toezicht op het bestuur over het jaar 2003; • een dividend uit te keren aan aandeelhouders van € 1,04 per aandeel. Samenstelling Raad van Bestuur De samenstelling van de Raad van Bestuur is in het verslagjaar gewijzigd. De heer A.H.A. Hoevenaars is per 1 juli 2003 benoemd door onze Raad tot lid van de Raad van Bestuur van de vennootschap nadat de Algemene Vergadering van Aandeelhouders door middel van een op 30 juni 2003 gehouden Bijzondere Algemene Vergadering van Aandeelhouders in kennis was gesteld. De Raad van Bestuur bestaat thans uit vier leden. Samenstelling Raad van Commissarissen De heren M. van der Vorm en A.A. Westerlaken zijn per 14 mei 2003 volgens rooster afgetreden en per dezelfde datum voor een periode van vier jaar herbenoemd. De heer S.D. de Bree, wiens huidige termijn loopt tot de Algemene Vergadering van Aandeelhouders 2006, heeft besloten aan het eind van de komende Algemene Vergadering van Aandeelhouders zijn functie neer te leggen. De reden is dat zowel de Code Tabaksblat als de Sarbanes Oxley Wet tot een te grote toename van zijn werkzaamheden hebben geleid. De Raad van Commissarissen heeft het voornemen om de heer M.W. Dekker tot voorzitter te benoemen en de ontstane vacature in de komende periode te vervullen. Werkzaamheden Raad van Commissarissen De Raad heeft in de verslagperiode zesmaal vergaderd met de Raad van Bestuur. De vergaderingen worden voorbereid door de voorzitter van de Raad van Commissarissen en de voorzitter van de Raad van Bestuur. Vaste agendapunten waren de resultaten, de balans evenals brancheen marktontwikkelingen. Onderwerpen van aandacht waren voorts de strategische positionering, het bedrijfsbudget, liquiditeit, continuïteit, acquisitie- en investeringsvoorstellen, organisatiestructuur, interne controle en risicobeheersing, evenals personeelsbeleid, veiligheid, gezondheid en milieu. Besloten werd, onder voorbehoud van goedkeuring door de aandeelhouders, over het jaar 2003 een dividend uit te keren van € 1,04 naar keuze van de aandeelhouder geheel in aandelen dan wel geheel in contanten.

50

Jaarverslag 2003


Voorts heeft de Raad van Commissarissen met belangstelling kennis genomen van de door de Commissie Tabaksblat op 9 december 2003 gepubliceerde Nederlandse Corporate Governance Code (‘de Code’). De in de Code alsook de in het concept van de Code verwoorde beginselen van deugdelijk ondernemingsbestuur en ‘best practice’-bepalingen zijn besproken tijdens gecombineerde vergaderingen van onze Raad met de Raad van Bestuur. De Raad van Commissarissen is van mening dat de onderneming reeds aan een groot aantal van de aanbevelingen voldoet of eenvoudig kan voldoen. Desondanks vindt de Raad een kritische beschouwing van de aanbevelingen op zijn plaats. Voor een verdere voorlopige beschouwing van de Code van de Commissie Tabaksblat wordt verwezen naar het hoofdstuk Corporate Governance op pagina’s 24 en 25. De samenstelling en taakverdeling binnen de Raad van Bestuur werd besproken. Mogelijke opvolgingsschema’s voor de Raad van Bestuur en het topechelon kwamen in dit kader eveneens aan de orde. Over actuele ontwikkelingen heeft de voorzitter van de Raad van Commissarissen regelmatig tussentijds overleg gevoerd met de voorzitter van de Raad van Bestuur en met andere commissarissen. De Raad van Commissarissen stelt de honorering vast van de leden van de Raad van Bestuur op advies van de Remuneratie Commissie. Het beleid is gericht op het succesvol kunnen aantrekken en binden van gekwalificeerde leidinggevenden van een beursgenoteerde wereldwijd gevestigde en internationaal opererende onderneming met specialistische technologische activiteiten en kapitaalsintensief materieel. De remuneratie bevat de componenten vast salaris, variabel salaris en pensioenregeling. De hoogte en samenstelling van het pakket is bepaald op basis van de Nederlandse arbeidsmarkt en overigens aan de hand van gegevens van een referentiegroep van ondernemingen die qua grootte en complexiteit met Boskalis vergelijkbaar zijn. Naast het vaste salaris zijn er bonusregelingen met betrekking tot de korte termijn (d.w.z. 1 jaar) en de lange termijn (d.w.z. 3 jaar). De kortetermijn bonus kan maximaal 60% van het vaste jaarsalaris bedragen. Er zijn twee soorten criteria die bepalen wat de hoogte van de kortetermijn bonus zal zijn; de ene helft is gerelateerd aan het rendement op het geïnvesteerd vermogen, de andere helft betreft eenduidig gedefinieerde persoonlijke targets. De langetermijn bonus kan eveneens maximaal 60% van het vaste jaarsalaris bedragen. Hiervan is de ene helft afhankelijk van het criterium ‘creatie van aandeelhouderswaarde’, de andere helft wordt bepaald door twee andere criteria betreffende langetermijn beleidsdoelstellingen. Voor een overzicht van de individuele beloningen van de leden van de Raad van Bestuur wordt verwezen naar pagina 71 van het jaarverslag. De variabele beloning die in 2003 is toegekend, heeft betrekking op het verslagjaar 2002. Daarbuiten is aan een van de leden van de Raad van Bestuur, namelijk aan de heer P.A.M. Berdowski, een extra beloning ad € 633.000 toegekend. Dit is de uitkomst van de bij zijn indiensttreding in 1997 door de Raad van Commissarissen aan de heer Berdowski gedane toezegging betreffende zijn langetermijn incentive. Hij heeft om goede redenen niet deelgenomen aan het vigerende optieplan.

51


9513023_JV1_TekstNL

15-04-2004

13:54



Tevens heeft de Raad van Commissarissen op advies van de Remuneratie Commissie stilgestaan bij de vergoeding voor de leden van de Raad van Commissarissen. De thans geldende vergoeding is in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 1992 vastgesteld en sindsdien niet gewijzigd. De Raad van Commissarissen zal in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 2004 aan aandeelhouders een voorstel voorleggen ter actualisering van de remuneratie betreffende de voorzitter en leden van de Raad. De Raad van Commissarissen is twee keer bijeengekomen buiten aanwezigheid van de Raad van Bestuur. Daarbij zijn verschillende thema’s aan de orde geweest. Zowel het functioneren van de Raad en van individuele commissarissen, als dat van de Raad van Bestuur en van de individuele bestuurders, alsook de vervulling van de voorziene vacatures zijn aan de orde geweest. Tevens werd het remuneratiebeleid en de praktische invulling daarvan vastgesteld. Commissarissen hebben met belangstelling deelgenomen aan overlegvergaderingen van de Ondernemingsraad. Daarnaast hebben ook gesprekken tussen de commissarissen en de Ondernemingsraad plaatsgevonden. Alle werkzaamheden van de Raad zijn in overeenstemming met het reglement van de Raad van Commissarissen uitgevoerd. De Raad complimenteert medewerkers en Raad van Bestuur met de in 2003 – een jaar dat werd gekenmerkt door moeilijke marktomstandigheden – behaalde resultaten en met het gevoerde beleid en spreekt haar bijzondere waardering uit voor de getoonde inzet en betrokkenheid.

Papendrecht / Sliedrecht, 9 maart 2004 De Raad van Commissarissen ir. S.D. de Bree

1)

J. Aalberts drs. M.W. Dekker

1)

M. van der Vorm mr. A.A. Westerlaken

1)

52

Leden van de Remuneratie Commissie

Jaarverslag 2003

In 2003 werd door het kraanschip Kreeft met een horizontaal sluitende milieugrijper de vervuilde haven van Urk uitgebaggerd.

53


9513023_JV1_TekstNL

15-04-2004

13:55


Links Frank Rousseau, Group Treasurer en rechts Jelke Jan de With, directeur Boskalis bv.

Publiek-private samenwerking leidt tot grotere efficiency Infrastructurele projecten worden steeds vaker gerealiseerd via een vorm van publiek-private samenwerking (PPS). Ook wat betreft de financiering van dergelijke projecten onderscheidt Boskalis zich door maatwerk te bieden.

“PPS is een verzamelnaam voor verschillende vormen van samenwerking tussen de overheid en het bedrijfsleven, met als doel het optimaal benutten van de kwaliteiten en mogelijkheden van beide partijen en het slim samen beheersen van de risico’s.” Dat zegt Jelke Jan de With, directeur van Boskalis bv. “We hebben in Nederland de afgelopen jaren de eerste ervaringen opgedaan met PPS, zoals bij de aanleg van de Betuweroute en de autosnelwegen RW 11 en A59. Juist complexe projecten kunnen via PPS slagen, zoals bijvoorbeeld de aanleg van de Tweede Maasvlakte en kustverdedigingswerken. PPS biedt ons de mogelijkheid vanaf het begin mee te denken en innovatieve oplossingen aan te dragen. Dat leidt tot grotere efficiency, zowel in het ontwerpen als in de uitvoering. Kortom een win-win situatie. En niet in de laatste plaats voor de échte klanten, zoals de gebruikers van de wegen die dankzij PPS sneller aangelegd worden. Wil je succes hebben in PPS dan moet je wel elkaar vertrouwen en de passie delen om het best mogelijke product te realiseren.”

“Boskalis is ook actief in de meest vergaande vorm van PPS”, zegt Group Treasurer Frank Rousseau. “De vorm waarbij de financiering van het project de verantwoordelijkheid is van het bedrijfsleven. In het buitenland hebben we al vele jaren ervaring met projectfinanciering. Met deze expertise zijn we in staat om klanten een totaalpakket te bieden: de technische oplossing, de uitvoering, het projectmanagement én toegang tot de financiële middelen. In Nederland wordt de rol van het bedrijfsleven bij de financiering van projecten steeds belangrijker. Dit komt door de grote vraag naar nieuwe infrastructuur in combinatie met de beperkte overheidsbudgetten. Het is belangrijk om op deze ontwikkeling in te springen. Zo zijn innovatieve contractvormen een middel om werk te genereren.”

54

Jaarverslag 2003

9513023_JV1_TekstNL

15-04-2004

13:55


“PPS biedt ons de mogelijkheid vanaf het begin mee te denken. Zo kunnen wij het verschil maken.”

Werkzaamheden aan Rijksweg 11 tussen Alphen aan den Rijn en Bodegraven, waarvoor een vooruitstrevend Design, Build, Maintain & Financecontract is afgesloten.

Werkzaamheden aan de A59. Voor deze ombouw van rijksweg N50 tussen Rosmalen en Geffen werd het eerste DBFM (Design, Build, Finance & Maintain)contract voor weginfrastructuur in Nederland afgesloten.

Het PFI (privaat financieringsinitiatief) kustverdedigingswerk Pevensey Bay in het Verenigd Koninkrijk, dat inmiddels 2 onderscheidingen heeft ontvangen.



G ro n d s l a g e n v o o r d e w a a rd e r i n g e n d e b e p a l i n g v a n h e t re s u l t a a t

Algemeen De jaarrekening, zoals opgenomen op de pagina’s 56 tot en met 78, is opgesteld op basis van historische kosten. Voorzover niet anders vermeld, zijn de activa en passiva opgenomen voor de nominale waarde, zo nodig verminderd met noodzakelijk geachte voorzieningen. Winsten worden verantwoord als realisatie voldoende zeker is; verliezen worden voorzien zodra de verliesverwachting ontstaat.

Stelselwijziging In voorgaande jaren vond de resultaatverantwoording op onderhanden werken plaats op basis van opgeleverde werken, met uitzondering van omvangrijke langlopende werken (met een contractwaarde van meer dan € 25 miljoen) waarop, indien het resultaat op betrouwbare wijze kon worden vastgesteld, winst werd genomen naar rato van de werkvoortgang op basis van bestede kosten. Met ingang van het boekjaar 2003 worden resultaten op alle onderhanden werken verantwoord op basis van de verwachte eindewerkresultaten naar rato van de voortgang, gebaseerd op de kostprijs van het in de verslagperiode verrichte werk. Winstneming op onderhanden werken blijft achterwege zolang geen betrouwbare schatting kan worden gemaakt van het eindewerkresultaat. Voor verwachte verliezen worden voorzieningen getroffen zodra zij blijken en in mindering gebracht op de kostprijs. De omzet bestaat uit de kostprijs van het in de verslagperiode verrichte werk, vermeerderd met volgens het vorenstaande stelsel bepaalde resultaat. Deze verwerkingswijze is in de aannemerij gebruikelijk en heeft de voorkeur in de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Tevens is dit stelsel van winstneming verplicht onder de International Financial Reporting Standards (IFRS), waaraan de onderneming met ingang van het boekjaar 2005 zal voldoen. De stelselwijziging is uitgevoerd via de winsten verliesrekening. Het resultaat over het boekjaar is volgens het nieuwe stelsel bepaald. Het eenmalige cumulatieve effect naar de stand per 1 januari 2003 is onder de overige bedrijfsopbrengsten in het operationele resultaat opgenomen. Het jaareffect op de vergelijkende cijfers over 2002 is in de toelichting uiteengezet.

Schattingswijziging Door onder meer de afwikkeling van een aantal reeds langer openstaande belastingaangiften en daarmee samenhangende fiscale disputen is meer duidelijkheid ontstaan over de fiscale positie van de onderneming. Daaruit voortvloeiend zijn, op grond van de geldende verslaggevingregels, in het boekjaar 2003 latente belastingvorderingen opgenomen in de balans. De opgenomen latente belastingvorderingen, die deels worden gecompenseerd door daarmee samenhangende latente belastingverplichtingen, bestaan voornamelijk uit: • hogere fiscale waardering van materieel; • fiscaal niet gevormde voorzieningen; • timing verschillen met betrekking tot kosten en opbrengsten; • gestalde inhaalverliezen. De per saldo te verantwoorden latente belastingvorderingen zijn tegen nominale waarde opgenomen. Aangezien de verwachte termijn van afwikkeling van deze latente belastingvorderingen in hoge mate overeenkomt met de verwachte termijn van afwikkeling van de onder de langlopende schulden opgenomen belastingverplichtingen, zijn deze daarop in mindering gebracht.

56

Jaarverslag 2003


Consolidatie Geconsolideerd zijn Koninklijke Boskalis Westminster nv en haar groepsmaatschappijen. Als groepsmaatschappijen worden aangemerkt die maatschappijen waarin Koninklijke Boskalis Westminster nv, direct of indirect, al dan niet krachtens overeenkomst met anderen, meer dan de helft van het stemgerechtigde kapitaal bezit en een doorslaggevende invloed op het beleid heeft. De financiële gegevens van de geconsolideerde maatschappijen worden voor 100% opgenomen. Onder punt 1. van de toelichting bij de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening is een lijst opgenomen met de belangrijkste in de consolidatie betrokken groepsmaatschappijen. De financiële gegevens van aannemingscombinaties zijn partieel opgenomen overeenkomstig het eigen aandeel in deze combinaties. Belangrijke deelnemingen waarin de betrokken aandeelhouders de zeggenschap gezamenlijk uitoefenen, worden eveneens proportioneel opgenomen overeenkomstig het eigen aandeel in deze vennootschappen, voorzover de activiteiten identiek of complementair zijn aan die van de groep.

Goodwill Het bij de verwerving van deelnemingen vastgestelde verschil tussen de verwervingsprijs van de aandelen en de nettovermogenswaarde hiervan, bepaald op basis van de waarderingsgrondslagen van Koninklijke Boskalis Westminster nv, wordt geactiveerd en stelselmatig, gebaseerd op de geschatte economische levensduur, ten laste van het resultaat afgeschreven.

Vreemde valuta’s De activa en passiva van buitenlandse groepsmaatschappijen zijn omgerekend tegen de koersen geldende aan het einde van het verslagjaar, met uitzondering van de internationaal inzetbare materiële vaste activa, waarvan de omrekening heeft plaatsgevonden tegen de koersen geldende in de periode van aanschaffing van de desbetreffende activa. De posten van de resultatenrekeningen van de buitenlandse groepsmaatschappijen zijn omgerekend tegen de gemiddelde koersen over het jaar, met uitzondering van de afschrijvingen, die zijn omgerekend tegen dezelfde koersen als de desbetreffende activa. De uit deze systematiek voortvloeiende koersomrekeningsverschillen worden rechtstreeks ten gunste, dan wel ten laste van de post overige reserves gebracht. Voorzover opdrachten in vreemde valuta’s worden gecontracteerd, worden deze door middel van financiële derivaten, meestal valutatermijncontracten, in beginsel volledig afgedekt. De waardering van deze contracten en de daarmee samenhangende activa en passiva geschiedt tegen de geldende termijnkoers. Financiële derivaten worden niet gebruikt voorzover geen sprake is van hiermee samenhangende reële transacties. Overige activa en passiva luidende in vreemde valuta’s zijn omgerekend tegen de koersen geldende aan het einde van het jaar. Koersverschillen die betrekking hebben op transacties in vreemde valuta’s, worden opgenomen onder overige bedrijfsopbrengsten.

57



Materiële vaste activa De boekwaarde van de materiële vaste activa wordt verkregen door de cumulatieve afschrijvingen in mindering te brengen op de aanschafwaarde. In de aanschafwaarde wordt geen rente over de investeringen tijdens de bouw begrepen. Investeringspremies worden in mindering gebracht op de aanschafwaarde. Op groot materieel in gebruik genomen sedert 1996 wordt afgeschreven op basis van de aanschafwaarde. De afschrijvingspercentages zijn gebaseerd op de geschatte gebruiksduur van de activa, die voor de vloot in het algemeen vijftien tot achttien jaar beloopt en voor ander aannemingsmaterieel gemiddeld vijf jaar. Op groot materieel in gebruik genomen vóór 1996 wordt degressief afgeschreven op basis van een vast percentage van de boekwaarde, rekeninghoudend met een vastgestelde restwaarde. Investeringen in aannemingsmaterieel met een projectmatig karakter worden in kortere termijnen afgeschreven. De overige activa worden afgeschreven volgens een vast percentage van de aanschafwaarde, gebaseerd op een gebruiksduur variërend van tien tot vijftig jaar voor gebouwen, en vier jaar voor inventarissen, etc. Op terreinen wordt niet afgeschreven, behoudens terreinen voor zandwinning die op basis van het tonnageprincipe worden afgeschreven. De door een buitenlandse groepsmaatschappij gesloten langdurige huurovereenkomst ter zake van de hopperzuiger Stuyvesant, waarbij het economische eigendom niet bij het concern berust (operationele lease), is niet geactiveerd. De financiële verplichtingen die hiermee samenhangen, zijn opgenomen onder niet uit de balans blijkende verplichtingen.

Financiële vaste activa De waardering van niet-geconsolideerde deelnemingen geschiedt tegen het aandeel van Koninklijke Boskalis Westminster nv in de nettovermogenswaarde volgens de door de desbetreffende deelnemingen opgestelde balansen, zo nodig verminderd met noodzakelijk geachte voorzieningen. Winsten behaald in landen met een zwakke valuta en/of transferrestricties, worden als gerealiseerd beschouwd indien de ontvangst in harde valuta is zekergesteld. De waardering van de overige financiële vaste activa geschiedt tegen nominale waarde of aanschaffingsprijs, zo nodig verminderd met noodzakelijk geachte voorzieningen.

Voorraden De voorraden, voornamelijk bestaande uit hulpstoffen en reserveonderdelen, worden gewaardeerd tegen de gemiddelde inkoopprijs, onder aftrek van voorzieningen voor incourantheid.

Onderhanden werken Onderhanden werken worden gewaardeerd tegen de kostprijs van het verrichte werk, vermeerderd met het naar rato van de voortgang gerealiseerde deel van de verwachte eindewerkresultaten. Voor verwachte verliezen op onderhanden werken worden voorzieningen getroffen zodra zij blijken en in mindering gebracht op de kostprijs. De kostprijs bevat de directe projectkosten, bestaande uit directe loonkosten, materialen, kosten van uitbesteed werk, overige directe kosten en tarieven voor ingezet materieel. De voortgang van een project wordt bepaald op basis van de kostprijs van het verrichte werk in relatie tot de verwachte kostprijs van het project als geheel. Winstneming op onderhanden werken blijft achterwege zolang geen betrouwbare schatting kan worden gemaakt van het eindewerkresultaat. Op de post onderhanden werken worden de gedeclareerde termijnen en vooruitontvangen betalingen in mindering gebracht.

58

Jaarverslag 2003


Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen met een onzekere omvang of onzeker tijdstip die samenhangen met de bedrijfsactiviteiten. De voorziening voor latente belastingverplichtingen vloeit voornamelijk voort uit tijdelijke verschillen tussen de commerciële en fiscale winstberekening en is tegen nominale waarde opgenomen. De onderhoudsvoorziening wordt gevormd voor periodiek, respectievelijk achterstallig onderhoud van materieel, teneinde een gelijkmatige verdeling van kosten over de jaren te bewerkstelligen. De voorziening voor pensioenen heeft betrekking op de pensioenverplichtingen uit niet-afgefinancierde opgebouwde rechten van een buitenlandse groepsmaatschappij en is opgenomen tegen de contante waarde op basis van 6 % rekenrente.

Netto-omzet De netto-omzet bestaat uit de kostprijs van het in de verslagperiode verrichte werk, vermeerderd met het naar rato van de voortgang in de verslagperiode gerealiseerde deel van de verwachte eindewerkresultaten, verminderd en/of vermeerderd met in het verslagjaar gevormde en/of benutte en vrijgekomen voorzieningen voor verwachte verliezen.

Bedrijfsresultaat Het bedrijfsresultaat bestaat uit: • naar rato van de voortgang gerealiseerde resultaten op het in het boekjaar verrichte werk; • toevoegingen aan, dan wel benutting en vrijvallen uit de voorzieningen voor verwachte verliezen op onderhanden werken; • nagekomen resultaten op in voorgaande jaren afgesloten werken, waarvan realisatie eerst in het verslagjaar is zekergesteld; • resultaat op de exploitatie van materieel, bepaald als het verschil tussen de aan de werken doorberekende huren voor inzet van materieel en de exploitatiekosten hiervan, inclusief de afschrijvingen; • algemene beheerskosten; • alle overige baten en lasten voortvloeiend uit de gewone bedrijfsuitoefening, waaronder begrepen boekresultaten op de verkoop van materiële vaste activa en koersresultaten.

Resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen Dit betreft het aandeel in de resultaten na belasting van de niet in de consolidatie betrokken deelnemingen.

Belastingen De post belastingen wordt berekend op basis van het verantwoorde resultaat met inachtneming van de geldende fiscale bepalingen en tarieven. Tijdelijke verschillen worden gewaardeerd in latente belastingvorderingen en/of -verplichtingen, voorzover het waarschijnlijk is dat in de toekomst fiscale winst beschikbaar is voor de afwikkeling. Met voorwaartse verliescompensatie wordt in het algemeen, gelet op het projectmatige karakter van de activiteiten in de meeste landen, geen rekening gehouden.

Kasstromen Het geconsolideerde kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Het middelenbegrip bestaat uit de liquide middelen en kortlopende bankschulden.

59



G e c o n s o l i d e e rd e b a l a n s v o o r w i n s t b e s t e m m i n g

( in € 1.000 )

(1)

31 december 2003

31 december 2002

607.756

544.700

Vaste activa Materiële vaste activa

(2)

Financiële vaste activa • niet-geconsolideerde deelnemingen

(3)

52.051

56.271

• overige financiële vaste activa

(4)

995

4.152

Som der vaste activa

53.046

60.423

660.802

605.123

Vlottende activa Voorraden

30.842

25.769

Onderhanden werken

(5)

( 112.329 )

( 126.938 )

Vorderingen en overlopende activa

(6)

331.682

380.771

Liquide middelen

(7)

161.159

108.574

411.354

388.176

Som der vlottende activa Kortlopende schulden Crediteuren, overige schulden en overlopende passiva

(8)

474.115

446.521

Aflossingsverplichtingen en bankschulden

(9)

8.823

8.807

482.938

455.328

Som der kortlopende schulden Uitkomst van vlottende activa min kortlopende schulden

( 71.584 )

( 67.152 )

589.218

537.971

Uitkomst activa min kortlopende schulden Langlopende leningen

(10)

9.028

8.707

Langlopende schulden

(11)

61.345

40.571

Voorzieningen

(12)

63.604

75.703

Eigen vermogen

(13)

455.241

412.990

589.218

537.971

(1) De buiten de kolommen tussen haakjes geplaatste cijfers verwijzen naar de toelichting (zie pag. 63 - 73).

60

Jaarverslag 2003


Geconsolideerde winsten verliesrekening

( in € 1.000 ) Netto-omzet

(16)

(1)

2003

2002

1.045.523

1.123.510

Mutatie onderhanden werken

–

Overige bedrijfsopbrengsten

(17)

Som der bedrijfsopbrengsten

41.356

983

1.086.879

1.035.789

Externe kosten

(18)

( 745.756 )

( 703.746 )

Lonen en salarissen

(19)

( 144.586 )

( 139.069 )

Sociale lasten

(20)

( 47.640 )

( 26.814 )

Afschrijvingen op vaste activa

(2)

( 79.296 )

( 66.649 )

Som der bedrijfslasten

( 1.017.278 )

Bedrijfsresultaat

( 936.278 )

69.601

Rentebaten Rentelasten Resultaat niet-geconsolideerde deelnemingen

(3)

99.511

3.019

4.497

( 3.016 )

( 3.778 )

8.337

9.758

Uitkomst der financiële baten en lasten

8.340

10.477

77.941

109.988

( 7.087 )

( 27.892 )

70.854

82.096

Winst per aandeel (€ 1,00) *)

2,66

3,16

Verwaterde winst per aandeel (€ 1,00) **)

2,66

3,16

Resultaat voor belastingen Belastingen

(21)

Nettoresultaat

(1) De buiten de kolommen tussen haakjes geplaatste cijfers verwijzen naar de toelichting (zie pag. 63 - 73). *) Nettoresultaat over het boekjaar gedeeld door het gewogen gemiddelde aantal uitstaande gewone aandelen. **) Nettoresultaat over het boekjaar gedeeld door het gewogen gemiddelde aantal uitstaande gewone aandelen, gecorrigeerd voor de effecten van alle potentiële gewone aandelen die tot verwatering zullen leiden.

61

( 88.704 )



Geconsolideerd kasstroomoverzicht

( in € 1.000 )

2003

2002

Kasstroom uit bedrijfsuitoefening Nettoresultaat

70.854

82.096

Afschrijvingen

79.296

66.649

150.150

148.745

59.377

( 12.360 )

124

( 6.653 )

(Afname) / toename langlopende schulden

18.829

( 10.649 )

Afname voorzieningen

( 8.667 )

( 15.119 )

Cashflow (Toename) / afname werkkapitaal (Toename) / afname financiële vaste activa

Directe mutaties in de reserves en overige mutaties

495

( 54 )

Netto kasstroom uit bedrijfsuitoefening

220.308

103.910

Investeringen Investeringen in materiële vaste activa, per saldo (In) / uit consolidatie

( 148.257 )

( 140.089 )

–

Acquisities en verkopen van deelnemingen

( 1.774 )

( 7.807 )

Totaal investeringen

1.231

( 156.064 )

( 140.632 )

Financiering Afname langlopende leningen en aflossingsverplichtingen

( 3.757 )

( 2.866 )

Betaling dividend voorafgaand verslagjaar

( 9.810 )

( 30.960 )

Totaal financiering

( 13.567 )

( 33.826 )

( 169.631 )

( 174.458 )

50.677

( 70.548 )

Per 1 januari

103.047

173.595

Per 31 december

153.724

103.047

50.677

( 70.548 )

Netto kasstroom uit investeringen en financiering (Afname) / toename saldo liquide middelen / overige bankschulden Liquide middelen / overige bankschulden

(Afname) / toename saldo liquide middelen / overige bankschulden

62

Jaarverslag 2003


Toelichting bij de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening

1. Algemeen Alle bedragen in deze toelichting zijn in duizenden euro’s, tenzij anders is vermeld. De geconsolideerde balans is vóór winstbestemming opgesteld. De belangrijkste in de consolidatie van Koninklijke Boskalis Westminster nv opgenomen groepsmaatschappijen en proportioneel geconsolideerde deelnemingen zijn: Nederland

Overige regio’s

Aannemersbedrijf M. de Haan bv,

Boskalis Westminster Ltd, Fareham

Drachtstercompagnie

(Verenigd Koninkrijk)

Aannemingsmaatschappij Markus bv,

Rock Fall Company Ltd, Ayrshire (Verenigd Koninkrijk)

Halfweg

Westminster Dredging Company Ltd, Fareham

Archirodon Group NV, Dordrecht (40%)

(Verenigd Koninkrijk)

Baggermaatschappij Boskalis bv,

Irish Dredging Company Ltd, Cork (Ierland)

Papendrecht

Boskalis Sweden AB, Gotenburg (Zweden)

Baggermaatschappij Holland bv,

Atlantique Dragage SARL, Nanterre (Frankrijk)

Papendrecht

Boskalis Offshore A/S, Randaberg (Noorwegen)

Boskalis Cortlever Holding bv,

Terramare Oy, Helsinki (Finland)

Amsterdam (51%) (nieuw)

Sociedad Española de Dragados SA, Madrid (Spanje)

Boskalis Dolman bv, Dordrecht

Dragapor Dragagens de Portugal S.A., Alcochete

Boskalis International bv, Sliedrecht

(Portugal)

Boskalis Markus bv, Papendrecht

Bagger- und Bauunternehmung Delta GmbH, Bremen

Boskalis Offshore bv, Papendrecht

(Duitsland)

Boskalis bv, Rotterdam

Heinrich Hirdes GmbH, Hamburg (Duitsland)

Boskalis Westminster Dredging bv,

Heinrich Hirdes Wasser- und Tiefbau GmbH, Duisburg

Papendrecht

(Duitsland)

Boskalis Westminster International bv,

Boskalis Westminster Middle East Ltd, Nicosia (Cyprus)

Papendrecht

Beaver Dredging Company Ltd, Toronto (Canada)

Boskalis Finance bv, Papendrecht

Boskalis Westminster Inc., Wilmington

BW Soco bv, Sliedrecht

(Verenigde Staten van Amerika)

A.H. Breijs & Zonen Onroerend

Bean Stuyvesant LLC, Delaware

Goed bv, Rotterdam

(Verenigde Staten van Amerika) (50%)

A.H. Breijs & Zonen bv, Rotterdam

Coastal and Inland Marine Services Inc., Ancon (Panama)

J. van Vliet bv, Wormerveer

Dragamex SA de CV, Coatzacoalcos (Mexico) (50%)

Hydronamic bv, Sliedrecht

Boscampo, Douala (Kameroen) Boskalis Taiwan Ltd, Taipei (Taiwan) Boskalis International (S.) Pte Ltd (Singapore) Riovia SA, Montevideo (Uruguay) Zinkcon Marine Singapore Pte Ltd (Singapore)

De volledige lijst van in de consolidatie opgenomen groepsmaatschappijen en combinaties alsmede niet-geconsolideerde deelnemingen is gedeponeerd ten kantore van het Handelsregister te Rotterdam. Op een aantal van de in deze lijst opgenomen groepsmaatschappijen wordt artikel 403 Titel 9 Boek 2 BW toegepast.

63



2. Materiële vaste activa Bedrijfs-

Drijvend en

Andere

Niet aan

Materiële

gebouwen

ander aan-

vaste

bedrijfs-

vaste

en

nemings-

bedrijfs-

voering

activa in

terreinen

materieel

middelen

dienstbaar

aanbouw

Totaal

Stand per 1 januari 2003 Aanschafwaarde Afschrijvingen Boekwaarde

56.552

1.048.523

33.830

452

101.305 –

1.240.662

( 22.788 )

( 651.258 )

( 21.745 )

( 171 )

33.764

397.265

12.085

281

101.305

( 695.962 ) 544.700

1.564

22.139

12.463

–

113.081

149.247

–

–

4.775

Mutaties Aanschaffingen In / (uit) consolidatie

( 57 )

Inbedrijfnemingen

2.399

( 134 ) ( 12 )

–

( 17 )

( 4.959 )

( 1.778 )

–

( 2.871 )

( 70.905 )

( 5.505 )

( 17 )

( 908 )

( 2.673 )

( 952 )

( 30 )

110

40.629

4.082

61.050

1.094.917

38.494

392

Boekwaarde afstotingen Afschrijvingen

4.966

Koers- en overige mutaties Totaal van de mutaties in 2003

92.061

( 47 )

( 94.448 )

–

82

( 6.672 )

2

( 79.296 )

( 435 )

( 4.998 )

18.282

63.056

119.587

1.314.440

Stand per 31 december 2003 Aanschafwaarde Afschrijvingen Boekwaarde

( 27.176 )

( 657.023 )

( 22.327 )

( 158 )

33.874

437.894

16.167

234

– 119.587

( 706.684 ) 607.756

Onder de afschrijvingen is een additionele afschrijvingslast opgenomen voor een aantal eenheden ouder materieel, uit hoofde van vlootrationalisatie (€ 7,1 miljoen). De actuele waarde van het drijvend aannemingsmaterieel ligt aanzienlijk hoger dan de boekwaarde, die op basis van historische kostprijzen en daarop gebaseerde afschrijvingen is bepaald. Het is aannemelijk dat de actuele waarde van de bedrijfsgebouwen en terreinen de boekwaarde enigermate overtreft. In de bedrijfsgebouwen en terreinen is een bedrag ad € 1,0 miljoen aan terreinen voor zandwinning e.d. begrepen (2002: € 1,5 miljoen).

3. Niet-geconsolideerde deelnemingen De belangrijkste niet-geconsolideerde deelnemingen zijn:

64

Bean Meridian Holding LLC, Delaware, Verenigde Staten van Amerika

25 %

Bean Excavation LLC, Delaware, Verenigde Staten van Amerika

25 %

Bean Meridian LLC, Delaware, Verenigde Staten van Amerika

25 %

Lamnalco Ltd, Nicosia, Cyprus

50 %

RW Aggregates Ltd, Dorking, Verenigd Koninkrijk

50 %

Jaarverslag 2003


Het verloop van deze post over 2003 is als volgt: Boekwaarde per 1 januari 2003

56.271

Aandeel in resultaten

8.337

Ontvangen dividenden

( 2.239 )

Saldo investeringen / desinvesteringen

( 2.361 )

Koers- en overige mutaties

( 7.957 )

Boekwaarde per 31 december 2003

52.051

4. Overige financiële vaste activa Het verloop van deze post over 2003 is als volgt: Boekwaarde per 1 januari 2003

4.152

Overige mutaties

( 3.157 )


995

5. Onderhanden werken Onderhanden werken Gedeclareerde termijnen

2003

2002

1.048.091

894.607

( 1.160.420 )

( 1.021.545 )

( 112.329 )

( 126.938 )

In de post onderhanden werken zijn contracten opgenomen waarvan de waarde de gedeclareerde termijnen overtreft. Het totaal van de waarde en de gedeclareerde termijnen van deze projecten bedraagt ultimo 2003 respectievelijk € 400,8 miljoen en € 356,6 miljoen (2002: respectievelijk € 427,2 miljoen en € 374,0 miljoen). Als gevolg van de stelselwijziging met betrekking tot de winstneming op onderhanden werken wordt de waarde van de onderhanden werken met ingang van 1 januari 2003 verhoogd met de naar rato van de voortgang gecumuleerde winst op onderhanden werken voor belastingen.

6. Vorderingen en overlopende activa Handelsdebiteuren Vorderingen op niet-geconsolideerde deelnemingen Overige vorderingen en overlopende activa

2003

2002

183.770

196.003

14.955

22.077

132.957

162.691

331.682

380.771

Onder de overige vorderingen en overlopende activa ultimo 2003 zijn voor € 2,1 miljoen vorderingen opgenomen met een resterende looptijd langer dan één jaar (2002: € 4,7 miljoen).

65



7. Liquide middelen In de liquide middelen zijn begrepen geldmiddelen van aannemingscombinaties ad € 60,6 miljoen (2002: € 46,9 miljoen). Daarnaast staat ultimo 2003 € 6,3 miljoen op geblokkeerde rekeningen (2002: € 6,2 miljoen). De overige liquide middelen stonden ultimo 2003 volledig ter vrije beschikking. Ter afdekking van wisselkoers- en renterisico’s ter zake van toekomstige leaseverplichtingen met betrekking tot de sleephopperzuiger W.D. Fairway is een valutaswap afgesloten en wordt een tweetal deposito’s aangehouden. De leveringsverplichtingen uit hoofde van deze swap zijn volledig vooruitbetaald. De contante waarde van de leaseverplichtingen, die per 31 december 2003 € 67,9 miljoen beliep (2002: € 69,0 miljoen), is verminderd met de waarde van de valutaswap en de deposito’s, tezamen eveneens € 67,9 miljoen.

8. Crediteuren, overige schulden en overlopende passiva Crediteuren Schulden aan niet-geconsolideerde deelnemingen

2003

2002

94.700

85.544

4.356

8.426

Winstbelastingen

28.736

55.334

Belastingen en sociale premies

40.218

29.422

6.000

–

300.105

267.795

474.115

446.521

Pensioenen Overige schulden en overlopende passiva

9. Aflossingsverplichtingen en bankschulden

2003

2002

Aflossingsverplichtingen

1.388

3.280

Overige bankschulden

7.435

5.527

8.823

8.807

Met betrekking tot de aflossingsverplichtingen en de overige bankschulden zijn zekerheden verstrekt in de vorm van cessie van vorderingen, recht van hypotheek op materieel en stil pandrecht voor een bedrag van in totaal € 0,3 miljoen.

10. Langlopende leningen Het gemiddelde rentepercentage op 31 december 2003 van de leningen beloopt 2,7%. De gemiddelde resterende looptijd van de leningen is circa 2,5 jaar. De leningen met een looptijd van meer dan 5 jaar zijn vrijwel nihil. De aflossingsverplichtingen 2004 zijn opgenomen onder aflossingsverplichtingen en bankschulden. Met betrekking tot € 0,5 miljoen van de ultimo 2003 uitstaande langlopende leningen is zekerheid verstrekt in de vorm van recht van hypotheek op materieel en stil pandrecht.

66

Jaarverslag 2003


11. Langlopende schulden Belastingen

2003

2002

19.134

16.142

Pensioenen

12.000

–

Overige schulden en overlopende passiva

30.211

24.429

61.345

40.571

Langetermijn belastingschulden betreffen de belastingschulden die niet binnen een jaar tot afwikkeling zullen komen en waarvan het niet waarschijnlijk is dat zij langer dan 5 jaar zullen uitstaan. De pensioenschulden vervallen binnen 5 jaar. Over overige schulden en overlopende passiva behoeft geen rente te worden betaald. De resterende termijn is overwegend langer dan 5 jaar.

12. Voorzieningen Latente

Onderhoud

belasting-

materieel

Pensioenen

Overige

Totaal

verplichtingen

Stand per 1 januari 2003

22.811

Toevoegingen

5.292

Onttrekkingen

–

Vrijval / Schattingswijziging

( 4.580 )

45.837

3.810

3.245

71.572

90

22

( 80.333 )

–

–

–

( 96 )

75.703 76.976 ( 80.333 )

( 272 )

( 4.948 )

( 289 )

( 3.794 )

Koersomrekeningsverschillen

( 1.075 )

( 2.430 )

Stand per 31 december 2003

22.448

34.646

–

3.804

2.706

63.604

De voorziening voor latente belastingverplichtingen bestaat voornamelijk uit tijdelijke verschillen tussen de fiscale en commerciële waardering van materieel met een looptijd langer dan 1 jaar. De voorziening voor pensioenen betreft pensioenverplichtingen voor (ex-) medewerkers van een buitenlandse groepsmaatschappij. De verplichtingen uit hoofde van weduwe- en wezenpensioenen zijn herverzekerd. Onder overige voorzieningen is opgenomen een voorziening voor garantieverplichtingen, lopende rechtsgedingen en ingediende claims. De voorzieningen zijn overwegend langlopend van aard, behalve de voorziening voor onderhoud van materieel, waarvan naar schatting € 25 miljoen een kortlopend karakter heeft.

13. Eigen vermogen Verwezen wordt naar de punten 3. tot en met 5. van de toelichting bij de vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening.

67



14. Financiële instrumenten Algemeen. Op basis van een door de Raad van Bestuur goedgekeurd financieel beleid maken Koninklijke Boskalis Westminster nv en haar groepsmaatschappijen in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten. Het betreft financiële instrumenten die onder de activa en passiva zijn verantwoord en financiële instrumenten die niet in de balans zijn opgenomen. Een groot deel van de opdrachten wordt gecontracteerd in vreemde valuta’s. Posities in vreemde valuta’s worden in beginsel volledig afgedekt, meestal door middel van termijncontracten. Financiële derivaten (termijncontracten, opties, etc.) worden niet gebruikt voorzover geen sprake is van hiermee samenhangende reële transacties. Het uitgangspunt bij het beheersen van renterisico’s is dat de rentes met betrekking tot opgenomen leningen in beginsel voor de gehele looptijd worden gefixeerd. Dit wordt gerealiseerd door het opnemen van leningen met een vaste rente of door gebruik te maken van derivaten zoals renteswaps. Gezien de aard van de activiteiten en daarmee samenhangende sterk fluctuerende cashflows worden de beschikbare liquide middelen doorgaans niet langer vastgelegd dan voor periodes van maximaal een jaar. Met betrekking tot politieke en betalingsrisico’s hanteert Koninklijke Boskalis Westminster nv een strikt acceptatie- en dekkingsbeleid. In principe worden betalingsrisico’s door middel van bankgaranties, verzekeringen, e.d. afgedekt, tenzij sprake is van kredietwaardige eersteklas debiteuren. Deze procedures en de geografische spreiding van de activiteiten van de groepsmaatschappijen beperken de blootstelling van Koninklijke Boskalis Westminster nv aan het risico verbonden aan kredietconcentraties en marktrisico’s. In de balans opgenomen financiële instrumenten. Onder de activa en passiva verantwoorde financiële instrumenten zijn onder meer financiële vaste activa, liquide middelen, vorderingen en kort- en langlopende schulden. De geschatte marktwaarde van deze financiële instrumenten benadert de boekwaarde ervan. Niet uit de balans blijkende financiële instrumenten. De marktwaarde van de niet uit de balans blijkende financiële instrumenten per 31 december 2003, weerspiegelt het ongerealiseerde resultaat bij herwaardering van de contracten tegen berekende valutatermijnkoersen geldend aan het einde van het jaar. Per ultimo 2003 bedraagt het ongerealiseerde positieve resultaat € 28 miljoen (2002: positief € 39 miljoen). Met deze ongerealiseerde resultaten is rekening gehouden bij de bepaling van de boekwaarde van de onderliggende balansposten respectievelijk de inschatting van de resultaten van lopende projecten en ontvangen opdrachten. De nominale waarde bedraagt € 406 miljoen (2002: € 362 miljoen).

68

Jaarverslag 2003


15. Niet uit de balans blijkende verplichtingen De garantieverplichtingen ultimo 2003 belopen € 501 miljoen en kunnen als volgt worden gespecificeerd (x € 1 miljoen): Door derden afgegeven garanties ten behoeve van: • niet-geconsolideerde deelnemingen • aannemingscombinaties en eigen werken • lease- en overige financieringsverplichtingen

2003 25

30

441

475

35

46

501

551

Voor bovengenoemde garanties ultimo 2003 zijn tot een bedrag van circa € 501 miljoen contragaranties verstrekt aan financiële instellingen (2002: circa € 551 miljoen). Twee belangrijke groepsmaatschappijen hebben zich hoofdelijk aansprakelijk gesteld met betrekking tot kredietfaciliteiten verstrekt aan diverse groepsmaatschappijen. Ten aanzien van deze kredietfaciliteiten is overeengekomen dat het verstrekken van verdere zekerheden op thans aanwezige materiële vaste activa is gelimiteerd. Groepsmaatschappijen zijn mede hoofdelijk aansprakelijk voor de niet in de consolidatie opgenomen schulden van door hen aangegane aannemingscombinaties, die in totaal € 275 miljoen bedragen. Voorts bestaan nog zekere regresverplichtingen jegens bij de financiering van projecten betrokken instellingen. Voorzover noodzakelijk geacht zijn hiervoor voorzieningen getroffen. In een aantal landen waar groepsmaatschappijen zijn gevestigd, zijn meerjarige huurovereenkomsten aangegaan, waarvan de jaarlijkse lasten circa € 5 miljoen bedragen. Er lopen enige gerechtelijke procedures en onderzoeken tegen (dochtermaatschappijen van) Koninklijke Boskalis Westminster nv. Voorzover noodzakelijk geacht zijn hiervoor voorzieningen getroffen. De investeringsverplichtingen bedragen ultimo 2003 circa € 75 miljoen.

16. Netto-omzet Voor de specificatie van de netto-omzet op basis van opgeleverde werken naar geografisch gebied wordt verwezen naar punt 22. van deze toelichting. De omzet verricht werk, waaronder wordt verstaan de geldswaarde van het werk verricht voor derden, bedroeg in 2003 € 1.046 miljoen (2002: € 1.035 miljoen).

69

2002



17. Overige bedrijfsopbrengsten In de overige bedrijfsopbrengsten is, naast koersresultaten en boekresultaten, het eenmalige cumulatieve effect van de stelselwijziging met betrekking tot winstneming op onderhanden werken opgenomen. De boekresultaten bestaan voornamelijk uit de boekwinst uit hoofde van verzekeringsuitkeringen op de gezonken snijkopzuiger Oranje (€ 13,3 miljoen). Het cumulatieve effect van de stelselwijziging, bestaande uit de naar rato van de voortgang in voorgaande jaren gecumuleerde winst op onderhanden werken, bedraagt € 26,7 miljoen (het saldo van de netto-omzet € 301,2 miljoen en externe kosten € 274,5 miljoen). De verwerking van deze post en de samenhangende belastingdruk is, tezamen met de pro forma resultaten over het boekjaar 2002, voorzover gewijzigd, op basis van het nieuwe stelsel onderstaand weergegeven. Eenmalig cumulatief

Pro forma

effect stelselwijziging

resultaten

1 januari 2003

2002

Netto-omzet

–

1.037.845

Mutatie onderhanden werk

–

–

Overige bedrijfsopbrengsten

26.694

Externe kosten

–

Bedrijfsresultaat

26.694

96.268

Belastingen

( 7.235 )

( 26.882 )

Nettoresultaat

19.459

79.863

18. Externe kosten Dit betreft met name aan derden betaalde dan wel te betalen kosten welke een relatie hebben met de omzet en de algemene bedrijfsvoering. Tevens is onder deze post verantwoord het saldo van de toevoegingen en de onttrekkingen aan de voorzieningen, met uitzondering van de voorziening voor latente belastingverplichtingen en de voorziening voor pensioenen.

70

983 ( 710.028 )

Jaarverslag 2003


19. Lonen en salarissen De bezoldigingen van bestuurders en commissarissen van Koninklijke Boskalis Westminister nv over 2003 zijn als volgt geweest:

Leden Raad van Bestuur

Periodiek

Beloningen

Winstdeling en

betaalde

betaalbaar op

bonusbetaling

Totaal

2002

beloningen

termijn

R. van Gelder

377

82

166

625

666

P.A.M. Berdowski

322

55

759

1.136

534

K.G. van Nes

266

47

104

417

450

A.H.A. Hoevenaars (vanaf 1.7.2003)

149

27

–

176

–

1.114

211

1.029

2.354

1.650

S.D. de Bree

25

–

–

25

25

J. Aalberts

18

–

–

18

18

M.W. Dekker

18

–

–

18

18

M. van der Vorm

18

–

–

18

18

A.A. Westerlaken

18

–

–

18

18

Leden Raad van Commissarissen

Totaal

97

–

–

97

97

1.211

211

1.029

2.451

1.747

De variabele beloning die in 2003 is toegekend, is gerelateerd aan het behalen van bepaalde doelstellingen in het verslagjaar 2002. Deze doelstellingen zijn gerealiseerd. Daarbuiten is aan een van de leden van de Raad van Bestuur, namelijk aan de heer P.A.M. Berdowski, een extra beloning ad € 633.000 toegekend. Dit is de uitkomst van de bij zijn indiensttreding in 1997 door de Raad van Commissarissen aan de heer Berdowski gedane toezegging betreffende zijn langetermijn incentive. Hij heeft om goede redenen niet deelgenomen aan het vigerende optieplan. Er zijn noch leningen aan, noch garanties afgegeven ten behoeve van bestuurders en commissarissen. Ultimo 2003 hadden de in de consolidatie betrokken maatschappijen 3.186 (2002: 3.285) personeelsleden in dienst. Daarvan waren 1.680 (2002: 1.804) op weekloonbasis werkzaam. Het gemiddelde aantal personeelsleden beliep in 2003 3.202 (2002: 3.192).

20. Sociale lasten In de sociale lasten is een bedrag van € 31,1 miljoen begrepen voor pensioenkosten (2002: € 11,4 miljoen). Daarin is mede begrepen een extra pensioenlast van € 18 miljoen, voortvloeiende uit een met het Pensioenfonds Boskalis Westminster Nederland in 2003 afgesloten nieuwe financieringsovereenkomst. In die overeenkomst heeft de onderneming zich verplicht tot een in driejaarlijkse termijnen te betalen extra storting, als onderdeel van het in overleg met de Pensioen- en Verzekeringskamer opgestelde Herstelplan tot verbetering van de financiële positie van het Pensioenfonds.

71



21. Belastingen De operationele bedrijfsactiviteiten van Koninklijke Boskalis Westminster nv zijn onderworpen aan verschillende winstbelastingregimes met wettelijke belastingtarieven die variëren van 10% tot 46%. Deze verschillende tarieven, tezamen met fiscale faciliteiten in diverse landen, resultaten vrij van belastingheffing alsmede niet-aftrekbare kosten, leidden in het verslagjaar tot een gemiddelde effectieve belastingdruk van 9,1% (2002: 25,4%).

De gemiddelde effectieve belastingdruk is de belasting gedeeld door het resultaat voor belastingen volgens de geconsolideerde winsten verliesrekening. De aansluiting tussen het gewogen gemiddelde belastingtarief en de effectieve belastingdruk is als volgt (in procenten): 2003

2002

32,0

28,1

Gebruikmaking van niet-gewaardeerde verliescompensaties

( 1,8 )

( 4,9 )

Niet-gewaardeerde toekomstige verliescompensaties

10,1

3,9

Resultaten vrij van belasting en niet-aftrekbare kosten

( 6,7 )

( 5,2 )

Niet-aftrekbaar en bijzondere regimes

( 1,8 )

3,5

Gewogen gemiddelde belastingtarief Belastingeffect van:

Schattingswijziging

( 22,7 )

Effectieve belastingdruk

9,1

De belastingen op het resultaat bevatten, naast belastingheffing op winsten uit operationele activiteiten, het effect van de in het boekjaar gedane schattingswijziging met betrekking tot latente belastingvorderingen. Dit effect bedraagt € 17,7 miljoen.

22. Segmentatie Koninklijke Boskalis Westminster nv is een internationaal opererende baggeronderneming met een sterke focus. De benodigde activa zijn over het algemeen niet-regiogebonden, maar kunnen wereldwijd worden ingezet. Gezien de aard van de activiteiten kent elk individueel project bij Koninklijke Boskalis Westminster nv zijn eigen rendement- en risicoprofiel. Een juist inzicht kan slechts worden verkregen door de activiteiten in samenhang te beoordelen als een gehele portefeuille. Het verstrekken van uitgebreide informatie over de verschillende activiteiten en de geografische gebieden is derhalve minder relevant om inzicht te krijgen in het rendement- en risicoprofiel van Koninklijke Boskalis Westminster nv. Alhoewel niet bepalend voor het rendements- en risicoprofiel is de intern organisatorische en bestuurlijke structuur van de rechtspersoon en het systeem van interne financiële rapportage aan het bestuur voornamelijk gebaseerd op geografische gebieden, hetgeen derhalve als secundaire segmentatiebasis wordt gehanteerd.

72

Jaarverslag 2003

– 25,4


De geconsolideerde informatie per geografisch segment kan als volgt worden gespecificeerd (2003: verricht werk, 2002: opgeleverd werk) (in € 1 miljoen): 2003 Netto-

Totaal

Totaal in-

Netto-

Totaal

Totaal in-

omzet

boekwaarde

vesteringen

omzet

boekwaarde

vesteringen

materiële

materiële

verricht

materiële

materiële

opgeleverd

werk

vaste activa*

vaste activa*

werk

Nederland

230

311

Rest van Europa

219

174

Australië / Azië

223

209

Midden-Oosten

113

162

Afrika

106

114

Noord- en Zuid-Amerika

155

154

1.046

608

149

*) De materiële vaste activa van Koninklijke Boskalis Westminster nv bestaan voornamelijk uit materieel dat op projectbasis wereldwijd wordt ingezet, waardoor deze niet volledig kunnen worden toegewezen aan onderscheiden, geografische segmenten.

73

2002


1.124

vaste activa* vaste activa*

545

152


Ve n n o o t s c h a p p e l i j k e b a l a n s v o o r w i n s t b e s t e m m i n g

( in € 1.000 )

(1)

31 december 2003

31 december 2002

458.602

414.705

458.602

414.705

Vaste activa Deelneming in groepsmaatschappij

(2)

Som der vaste activa Vlottende activa Vorderingen op groepsmaatschappijen

–

–

Som der vlottende activa

–

–

Schulden aan groepsmaatschappijen

3.361

1.715

Som der kortlopende schulden

3.361

1.715

Kortlopende schulden

Uitkomst van vlottende activa min kortlopende schulden

( 3.361 )

( 1.715 )

Uitkomst activa min kortlopende schulden

455.241

412.990

65.415

63.520

Eigen vermogen Geplaatst kapitaal

(3)

Agioreserve

(4)

14.635

17.650

Overige reserves

(5)

304.337

249.724

70.854

82.096

455.241

412.990

Onverdeelde winst


74

Jaarverslag 2003


Ve n n o o t s c h a p p e l i j k e w i n s t - e n v e r l i e s r e k e n i n g

( in € 1.000 )

2003

Vennootschappelijk resultaat Resultaat deelneming Nettoresultaat

(1)

( 281 ) (2)

( 1.512 )

71.135

83.608

70.854

82.096


75

2002



Toelichting bij de vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening

1. Algemeen Alle bedragen in deze toelichting zijn in duizenden euro’s, tenzij anders is vermeld. De vennootschappelijke balans is vóór winstbestemming opgesteld. De vennootschappelijke winsten verliesrekening is beperkt op grond van artikel 402, Titel 9, Boek 2 BW.

2. Deelneming in groepsmaatschappij Dit betreft de 100% deelneming in Boskalis Westminster Dredging bv, Papendrecht. Het verloop van deze post over 2003 is als volgt: Boekwaarde per 1 januari 2003

414.705

Ontvangen dividend 2002

( 16.000 )

Mutaties in bezit eigen gewone aandelen Koersomrekeningsverschillen

8.050 ( 19.288 )

Resultaat deelneming

71.135


458.602

3. Geplaatst kapitaal Het maatschappelijk kapitaal van € 240 miljoen is verdeeld in 50.000.000 gewone aandelen en 50.000.000 cumulatief beschermingspreferente aandelen van elk nominaal € 2,40 per aandeel. Het verloop van het geplaatst kapitaal is als volgt: Stand per 1 januari Stockdividend Stand per 31 december

2003

2002

63.520

63.520

1.895

–

65.415

63.520

2003

2002

Het verloop van de voorraad ingekochte eigen aandelen is in aantallen als volgt: Stand per 1 januari

496.744

550.244

Uitgeoefende opties

( 30.000 )

( 53.500 )

Stockdividend

( 466.744 )

Stand per 31 december

–

Per 31 december 2003 bestaat het geplaatste kapitaal uit 27.256.249 gewone aandelen van nominaal € 2,40 per aandeel, in totaal derhalve € 65,4 miljoen. In 1997 en 1998 zijn optierechten toegekend aan een twintigtal senior leidinggevenden van Koninklijke Boskalis Westminster nv en haar groepsmaatschappijen. In 2003 is het restant uitgeoefend. Tevens is ten laste van de agioreserve een stockdividend over 2002 uitgekeerd. Daartoe zijn, naast 466.744 gewone aandelen uit het eigen aandelenbezit, 789.396 nieuwe aandelen uitgegeven. Van het geplaatst kapitaal per 31 december 2003 zijn geen gewone aandelen in bezit van Koninklijke Boskalis Westminster nv.

76

Jaarverslag 2003

– 496.744


Het aantal uitstaande optierechten per 31 december 2003, waarbij één optie recht geeft op één gewoon aandeel is als volgt: Jaar van

Uitstaande

Uitge-

Uitstaande

Uitoefen-

toekenning

opties per

oefende

opties per

prijs

31 december

opties

31 december

2002

Looptijd tot

2003

Leden RvB R. van Gelder

Personeel

Totaal

1998

1998

1998

20.000

( 20.000 )

–

20.000

( 20.000 )

–

10.000

( 10.000 )

–

10.000

( 10.000 )

–

30.000

( 30.000 )

–

30.000

( 30.000 )

–

€ 15,70

8 april 2003

€ 15,70

8 april 2003

€ 15,70

8 april 2003

Het aandelenbezit van bestuurders per 31 december 2003 is in aantallen stukken als volgt: R. van Gelder

37.500 37.500

4. Agioreserve Het verloop van deze post is als volgt:

2003

2002

Stand per 1 januari

17.650

17.650

Stockdividend

( 3.015 )


14.635

– 17.650

De agioreserve is volledig belastingvrij uitkeerbaar.

5. Overige reserves Het verloop van deze post is als volgt: Stand per 1 januari Winstbestemming voorafgaand verslagjaar

2003

2002

249.724

217.081

73.406

46.758

Uitgegeven voorheen ingekochte eigen gewone aandelen in verband met uitgeoefende opties

495 ( 19.288 )

( 15.008 )


304.337

249.724

Een wettelijke reserve voor niet-uitkeerbare winsten van deelnemingen behoefde ultimo 2003 niet te worden gevormd.

77

893

Koersomrekeningsverschillen en overige mutaties



6. Niet uit de balans blijkende verplichtingen Koninklijke Boskalis Westminster nv staat aan het hoofd van een fiscale eenheid met nagenoeg alle Nederlandse 100% groepsmaatschappijen. Op grond daarvan is de vennootschap aansprakelijk voor de belastingschulden van de fiscale eenheid als geheel. Door de vennootschap zijn garanties afgegeven ten behoeve van aannemingscombinaties en eigen werken van groepsmaatschappijen, die ultimo 2003 € 3 miljoen (2002: € 4 miljoen) bedroegen. Daarenboven zijn de meerjarige huurverplichtingen van een buitenlandse groepsmaatschappij van circa € 5 miljoen per jaar gegarandeerd (2002: € 5 miljoen). Voorts bestaan nog zekere regresverplichtingen jegens bij de financiering van projecten betrokken instellingen. Voorzover noodzakelijk geacht zijn hiervoor voorzieningen getroffen. Er lopen enige gerechtelijke procedures en onderzoeken tegen (dochtermaatschappijen van) Koninklijke Boskalis Westminster nv. Voorzover noodzakelijk geacht zijn hiervoor voorzieningen getroffen. Papendrecht / Sliedrecht, 9 maart 2004 Raad van Commissarissen ir. S.D. de Bree J. Aalberts drs. M.W. Dekker M. van der Vorm mr. A.A. Westerlaken Raad van Bestuur ing. R. van Gelder BA dr. P.A.M. Berdowski ing. K.G. van Nes drs. A.H.A. Hoevenaars RA

78

Jaarverslag 2003

Overige gegevens

Overige gegevens

Statutaire bepalingen omtrent resultaatbestemming Artikel 27. 1. Uit de winst die in enig boekjaar is behaald, wordt allereerst, zo mogelijk, op de cumulatief beschermingspreferente aandelen uitgekeerd het hierna te noemen percentage van het verplicht op die aandelen, per de aanvang van het boekjaar waarover de uitkering geschiedt, gestorte bedrag. Het hiervoor bedoelde percentage is gelijk aan het gemiddelde van de Euribor-rente berekend voor leningen met een looptijd van één jaar – gewogen naar het aantal dagen waarvoor deze rente gold – gedurende het boekjaar waarover de uitkering geschiedt, verhoogd met maximaal vier procent punten; deze laatst bedoelde verhoging wordt telkens voor vijf jaar vastgesteld door de Raad van Bestuur onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen. Indien in het boekjaar waarover de hiervoor bedoelde uitkering plaatsvindt, het verplicht op de cumulatief beschermingspreferente aandelen gestorte bedrag is verlaagd of, ingevolge een besluit tot verdere storting, is verhoogd, zal de uitkering worden verlaagd respectievelijk, zo mogelijk, worden verhoogd met een bedrag gelijk aan het hiervoor bedoelde percentage van het bedrag van de verlaging respectievelijk verhoging, berekend vanaf het tijdstip van verlaging respectievelijk vanaf het tijdstip waarop de verdere storting verplicht is geworden. Indien in de loop van enig boekjaar uitgifte van cumulatief beschermingspreferente aandelen heeft plaatsgevonden, zal voor dat jaar het dividend op die cumulatief beschermingspreferente aandelen naar rato tot de dag van uitgifte worden verminderd, waarbij een gedeelte van een maand voor een volle maand zal worden gerekend. 2. Indien en voorzover de winst niet voldoende is om de in lid 1 bedoelde uitkering volledig te doen, zal het tekort worden uitgekeerd ten laste van de reserves met inachtneming van de wettelijke bepalingen. 3. Indien in enig boekjaar de in lid 1 bedoelde winst niet toereikend is om de hiervoor in dit artikel bedoelde uitkeringen te doen, en voorts geen uitkering of slechts ten dele een uitkering uit de reserves, als bedoeld in lid 2, geschiedt, zodanig dat het tekort niet of niet volledig is uitgekeerd, vindt in de daarop volgende boekjaren het hiervoor in dit artikel bepaalde en het bepaalde in de volgende leden eerst toepassing nadat het tekort is ingehaald. Na de toepassing van de leden 1, 2 en 3 zal geen verdere uitkering geschieden op de cumulatief beschermingspreferente aandelen. 4. Van de resterende winst wordt jaarlijks een zodanig bedrag gereserveerd, als de gecombineerde vergadering van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen zal bepalen. Hetgeen na reservering, als bedoeld in de vorige zin, van de winst overblijft, staat ter vrije beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders en komt bij uitkering toe aan de houders van gewone aandelen, naar verhouding van hun bezit aan gewone aandelen.

Artikel 28. 1. Dividenden worden betaalbaar gesteld dertig dagen na vaststelling daarvan of zoveel eerder als de Raad van Bestuur bepaalt. 2. Dividenden, welke vijf jaar, nadat zij betaalbaar zijn, niet in ontvangst zijn genomen, vervallen aan de vennootschap. 3. Indien de Raad van Bestuur onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen zulks bepaalt, wordt een interim-dividend uitgekeerd, met inachtneming van de preferentie van de cumulatief beschermingspreferente aandelen en het bepaalde in artikel 2:105 Burgerlijk Wetboek. 4. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders kan, mits op voorstel van de Raad van Bestuur, besluiten dat dividenden geheel of gedeeltelijk in de vorm van aandelen in de vennootschap of certificaten daarvan zullen worden uitgekeerd.

79



5. De vennootschap kan aan de aandeelhouders slechts uitkeringen doen, voorzover haar eigen vermogen groter is dan het bedrag van het geplaatste kapitaal, vermeerderd met de reserves die krachtens de wet of de statuten moeten worden aangehouden. 6. Ten laste van de door de wet voorgeschreven reserves mag een tekort slechts worden gedelgd, voorzover de wet dat toestaat.

Voorstel winstbestemming Met inachtneming van artikel 27 der statuten is besloten van de winst na belastingen een bedrag van € 28,3 miljoen te bestemmen voor uitkering van een dividend van € 1,04 per aandeel. Voorgesteld wordt om het restant ad € 42,6 miljoen toe te voegen aan de overige reserves. Het dividend kan naar keuze van de aandeelhouder worden opgenomen als volgt: • geheel in aandelen ten laste van de belastingvrije agioreserve of de overige reserves, of • geheel in contanten; per aandeel zal € 1,04 worden uitgekeerd, onder inhouding van de verschuldigde dividendbelasting. De keuzeperiode zal aanvangen op 19 mei en eindigen op 3 juni 2004. De verhouding tussen de waarde van het stockdividend en het overeenkomstige contante dividend zal op 4 juni worden vastgesteld op basis van het gewogen gemiddelde van de koers van het aandeel op de beursdagen 27 mei, 28 mei, 1 juni, 2 juni en 3 juni 2004. De nieuwe aandelen zullen delen in de winst over het verslagjaar 2004 en de volgende jaren.

Accountantsverklaring Opdracht. Wij hebben de jaarrekening 2003 van Koninklijke Boskalis Westminster nv te Sliedrecht gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de leiding van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden. Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controle-opdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van de vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel. Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2003 en van het resultaat over 2003 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. Rotterdam, 9 maart 2004 KPMG Accountants N.V.

80

Jaarverslag 2003



Verslag De Stichting Continuïteit KBW (hierna te noemen de Stichting) heeft ter uitvoering van het besluit van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders d.d. 9 mei 2001 het recht verkregen tot het nemen van cumulatief beschermingspreferente aandelen in Koninklijke Boskalis Westminster nv voor een nominaal bedrag dat gelijk is aan het nominale bedrag van de ten tijde van plaatsing van bedoelde aandelen uitstaande gewone aandelen. De optie tot het plaatsen van de cumulatief beschermingspreferente aandelen is in de verslagperiode niet uitgeoefend. Het Bestuur van de Stichting bestaat uit drie leden: mr. W.E. de Vin ir. J.A. Dekker drs. J.F. van Duyne

Onafhankelijkheidsverklaring Het Bestuur van de Stichting Continuïteit KBW en de Raad van Bestuur van Koninklijke Boskalis Westminster nv, verklaren hiermede dat naar hun oordeel is voldaan aan de ten aanzien van de onafhankelijkheid van de bestuurders van de Stichting Continuïteit KBW in bijlage X van het Fondsenreglement van Euronext Amsterdam N.V. gestelde eisen. Papendrecht, maart 2004 Koninklijke Boskalis Westminster nv Raad van Bestuur Stichting Continuïteit KBW Het Bestuur

81


Tien jaar Boskalis

Tien jaar Boskalis

(1)

( bedragen x € 1 miljoen, tenzij anders vermeld ) 2003 Omzet verricht werk

2002

2001

2000

1999

1998

1997

1996

1995

1994

1.046

1.035

1.083

960

851

801

697

569

493

582

–

1.124

1.081

882

784

782

637

520

499

594

1.124

1.273

1.224

1.214

820

785

661

593

400

322

Omzet opgeleverd werk Orderportefeuille (nog te verrichten werk) (3)

(2)

EBIT

(4)

77,9

109,3

103,4

89,7

77,6

63,2

44,2

32,0

33,8

41,0

EBITDA

(5)

157,2

175,9

165,6

144,9

131,6

108,7

92,0

74,6

79,8

88,8

Nettoresultaat

70,9

82,1

77,7

67,2

57,5

47,1

37,3

28,2

32,2

40,1

Afschrijvingen

79,3

66,6

62,2

55,2

54,0

45,5

47,8

42,6

46,0

47,8

150,2

148,7

139,9

122,4

111,5

92,6

85,1

70,8

78,2

87,9

455,2

413,0

376,0

327,4

288,8

253,5

225,3

203,2

184,0

165,0

(9) 26.630 25.949 25.900 25.784 25.902 25.941 25.788

25.650

25.441

25.200

(10) 27.256 25.970 25.917 25.881 25.902 25.941 25.788

25.650

25.441

25.200

Cashflow

Eigen vermogen

(3)

Gemiddeld aantal uitstaande aandelen (x 1.000) Aantal uitstaande aandelen (x 1.000) Aantal medewerkers

(3)

3.186

3.285

3.119

3.295

3.186

3.115

3.075

3.179

2.679

2.905

6,7

8,9

9,0

9,6

9,4

7,3

6,5

5,5

6,2

6,5

Kengetallen (in procenten) Bedrijfsresultaat in % van de omzet Rentabiliteit geïnvesteerd vermogen

(6)

16,0

20,3

21,4

21,0

20,8

18,3

15,2

12,6

15,7

21,9

Rentabiliteit eigen vermogen

(7)

16,3

20,8

22,1

21,8

21,2

19,7

17,4

14,5

18,4

26,9

(3/8)

42,5

41,6

38,4

37,5

39,6

18,7

16,6

16,8

17,2

15,4

2,66

3,16

3,00

2,61

2,22

1,82

1,45

1,10

1,27

1,59

Solvabiliteit

Gegevens per aandeel (bedragen x € 1,00) Winst

(9/11)

Cashflow Eigen vermogen

(9)

5,64

5,73

5,40

4,75

4,30

3,57

3,30

2,76

3,07

3,49

(3/10)

16,70

15,90

14,51

12,65

11,15

9,77

8,74

7,92

7,23

6,55

1,04

1,26

1,20

1,05

0,90

0,73

0,57

0,50

0,50

0,57

16,51

17,80

25,15

16,50

10,50

8,85

13,93

10,39

8,08

15,61

23,15

35,55

37,15

30,50

18,40

18,38

20,42

16,38

16,25

23,60

Dividend

Laagste / hoogste koers (bedragen x € 1,00) (Certificaten van) gewone aandelen

(1) Ontleend aan de desbetreffende jaarrekeningen. (2) Resultaten op onderhanden werken met ingang van 2003 op basis van verricht werk, tot en met 2002 op basis van opgeleverd werk. (3) Per 31 december. (4) Bestaat uit het resultaat voor interest en belastingen. (5) Bestaat uit het resultaat voor interest, belastingen en afschrijvingen. (6) Nettoresultaat + rentelasten langlopende leningen in % van het gemiddeld geïnvesteerd vermogen (eigen vermogen + langlopende leningen). (7) Nettoresultaat in % van het gemiddeld eigen vermogen. (8) Eigen vermogen in % van balanstotaal (vaste activa + vlottende activa). (9) Gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen onder aftrek van de voorraad ingekochte eigen aandelen. (10) Aantal uitstaande gewone aandelen onder aftrek van de voorraad ingekochte eigen aandelen per 31 december. (11) Tot en met het boekjaar 2003 is het verwateringseffect vrijwel nihil.

82

Jaarverslag 2003



Koninklijke Boskalis Westminster nv Boskalis Westminster Dredging bv Houdster- en dienst-

Een selectie van werkmaatschappijen en deelnemingen

verlenende vennootschappen

Baggermaatschappij Boskalis bv

Aannemersbedrijf M. de Haan bv

Boskalis Infra bv

Aannemingsmaatschappij Markus bv

Cofra Int bv (51%)

A.H. Breijs & Zonen bv

Hydronamic bv

Baggermaatschappij Holland bv

J. van Vliet bv

Boskalis bv

Zinkcon Dekker bv

Boskalis Dolman bv

Boskalis

Boskalis Zinkcon Ltd

Westminster Ltd

Westminster Dredging Company Ltd

PVW Int. Dredging & Harbour Works Ltd

Westminster Gravels Ltd

Rock Fall Company Ltd

Zanen Dredging & Contracting Co. Ltd

RW Aggregates Ltd (50%)

Boskalis Westminster International bv

Boskalis Offshore bv Boskalis Westminster Middle East Ltd

Archirodon Group nv (40%)

Coastal and Inland Marine Services Inc.

Atlantique Dragage SARL

Delta GmbH

BKW Dredging and Contracting Ltd

Dragamex SA de CV (50%)

Boskalis Australia Pty Ltd

Dragapor Dragagens de Portugal S.A.

Boskalis Dredging India Pvt Ltd

Dravensa CA

Boskalis International bv

Heinrich Hirdes GmbH

Boskalis International Egypt SAE

Heinrich Hirdes Kampfmittelräumung GmbH

Boskalis International (M) Sdn Bhd

Koon Zinkcon Pte Ltd (50%)

Boskalis International (S) Pte Ltd

Nigerian Westminster Dredging & Marine Ltd (60%)

Boskalis International Uruguay S.A.

Paragon International Engineers & Consultants bv

Boskalis Dragomar S.r.l.

P.T. Boskalis International Indonesia

Boskalis Guyana Inc.

Riovia SA

Boskalis Polska Sp. z o.o.

Soc. Española de Dragados SA

Boskalis South Africa (Pty) Ltd

Stuyvesant Dredging Company

Boskalis Sweden AB

Bean Stuyvesant LLC (50%)

Boskalis Taiwan Ltd

Terramare Oy

Boskalis Westminster Aannemers N.V.

Zinkcon Contractors bv

Boskalis Westminster Cameroun SARL

Zinkcon Dekker Wasserbau GmbH

Boskalis Westminster (Oman) LLC (49%)

Zinkcon International bv

Boskalis Zinkcon bv

Zinkcon Marine Singapore Pte Ltd

Sandpiper A/S

Boskalis Offshore A/S

Lamnalco Ltd (50%)

Lamnalco (Nigeria) Ltd (50%)

Lamnalco (Malaysia) Sdn Bhd (24,5%)

Lamnalco (Sharjah) Ltd (35%)

Lamnalco Namibia (Pty) Ltd (35%)

Boskalis Westminster Al-Rushaid Ltd (49%)

Zanen Verstoep bv BV Beheermaatschappij T. den Breejen van den Bout Boskalis Finance bv 83


Links Frank Verhoeven, algemeen directeur Boskalis bv en rechts Peter Hinssen, personeelsmanager.

Investeren in mensen Een gestructureerd personeelsbeleid is belangrijk voor de individuele medewerkers en voor het bedrijf als geheel. Met de brede invoering van competentiemanagement gaat Boskalis door op de vorig jaar ingeslagen weg. Want, goede mensen maken het verschil.

“De juiste man, de juiste vrouw op de juiste plaats”, zegt personeelsmanager Peter Hinssen, “dat is ons adagium. Want alleen dan kunnen mensen tot bloei komen en grootse prestaties leveren. Vanuit deze overtuiging hebben wij ervoor gekozen om een gestructureerd personeelsbeleid te gaan voeren, door middel van competentiemanagement. Van iedere functie worden de vereiste kennis en vaardigheden in kaart gebracht en vervolgens wordt gekeken of de bagage van de medewerkers daarmee overeenstemt. Daardoor hebben we inzicht in het kennis- en ervaringsniveau van de organisatie en kunnen we beter sturing geven aan de verdere ontwikkeling van onze medewerkers. Dat is essentieel in een markt waarin klanten steeds kritischer worden. Bovendien staat de arbeidsmarkt van professionals onder druk. Voeg daarbij de wetenschap dat mensen vandaag de dag niet kiezen voor een baan, maar voor een loopbaan en je weet wat je te doen staat: investeren in je mensen. Want wil je als bedrijf voorop blijven lopen, dan moet je de juiste mensen hebben én houden.”

“Competentiemanagement biedt een manier van communiceren met en over mensen die vergelijking mogelijk maakt”, zegt Frank Verhoeven, algemeen directeur Boskalis bv, waar het instrument competentiemanagement inmiddels in gebruik is. “Er komen dingen naar voren die je eigenlijk wel weet, maar die niet structureel opgemerkt werden. En waar dus geen actie op werd gevoerd. In ons geval heeft de analyse van de kennis, vaardigheden én wensen van onze jonge uitvoerders er onder meer toe geleid dat we voor hen een operationele cursus voor droog grondverzetprojecten gaan starten. Daarvoor worden onze eigen, ervaren mensen als docent ingezet. Zo brengen we aanbod en vraag op een heel effectieve en efficiënte manier samen.” 84

Jaarverslag 2003

“Wil je als bedrijf het verschil maken, dan moet je de juiste mensen op de juiste plek hebben én houden, én dus moet je in ze investeren.”

“De juiste man, de juiste vrouw op de juiste plaats.”




Verenigd Koninkrijk

Nederland

Duitsland

Iberisch schiereiland

Zweden

Verenigde Staten

Finland

van Amerika

Archirodon Lamnalco

Area Midden

Area West

Area Midden-Oosten

Mexico

Italië

Hoofdkantoor/Thuismarkt

86

Area Oost

Nigeria

Thuismarkten

Jaarverslag 2003

Kantoren van Boskalis

Organisatie

Organisatie

Internationale projectenmarkt Boskalis International bv Area Midden

ing. T.L. Baartmans, ing. H.F.M. Hesseling, ing. C.N.A.M. Kootstra, L. Slinger

Area Midden-Oosten

ing. B.M. de Witt MBA, ing. W.D. Keij

Area Oost

ir. M.C. Dekker, dr. K.F. Bogaert,

Area West

ir. H.P.M. Sanders

ir. J.J. Scheele, ir. B.J.H. Pröpper

Thuismarkten Nederland ir. F.A. Verhoeven, ing. J.J. de With, C. Wielaart RA

Boskalis bv Verenigd Koninkrijk Westminster Dredging Company Ltd

P.G. Roland B.Sc., ing. J.J. Dekker, T.P. Greenall F.C.A., N. Haworth

Duitsland Heinrich Hirdes GmbH

H.G. Peistrup, ir. J. de Reus

Nordic (Finland en Zweden) Terramare Oy en Boskalis Sweden AB

J. Yletyinen, H. Lindström

Iberisch schiereiland Dragapor Dragagens de Portugal S.A.

P. Venis

Sociedad Española de Dragados, SA

P. Venis

Mexico Dragamex SA de CV

P. Klip, ing. C.D. Versteeg Z.

Nigeria Nigerian Westminster Dredging & Marine Ltd

ing. J.F.A. de Blaeij

Italië Boskalis Dragomar s.r.l.

B. Melchiorri

Verenigde Staten van Amerika Bean-Stuyvesant LLC

J. Bean, B. Hoffman, M.C. van de Ven

Specialistische niche-markten Offshore diensten Boskalis Offshore bv

ir. J. Boender, ing. W.B. Vogelaar

Rotsfragmentatie onder water Rock Fall Company Ltd

G. Steel

Milieuactiviteiten Boskalis Dolman bv

J.A. Dolman

Corporate staf

87

Controlling & Tax

drs. J.H. Kamps

Corporate Strategy & Business Development

drs. J.H. Kamps

Treasury

drs. F.A.J. Rousseau

Investor Relations & Corporate Relations

drs. R.T. Berends RA

Juridische Zaken

mr. K. Duppen

Quality Assurance & Veiligheid

mr. S.P. van Woensel

Informatie & Communicatie Technologie

J.A. Stam

Corporate Communications

drs. I.A.M. de Bus


Organisatie

Operationele staf Personeel & Organisatie

Th. F. Buirma

Research & Development

ir. J.A. Eygenraam

Bedrijfsbureau

ir. H. Postma

Centrale Technische Dienst

E.C. Holman

Ondernemingsraad T.A. Scheurwater, voorzitter M.G. de Best L.J. Bouwens M.A. Buddingh’ M.H. Eekhout M.C.P. Hanssen-van der Velden M.J. Kooderings Clemens B. Kooijman H. van der Land G.J. Lodonk, secretaris J.H.W. van der Pol ing. W.Th. La Rivière, vice-voorzitter J.C. de Snoo M. Treffers M.F. van Wijk L. Pasma, ambtelijk secretaris

88

Jaarverslag 2003

Adressen

Adressen van de werkmaatschappijen en deelnemingen

Hoofdkantoor

Boskalis Dolman bv

Hydronamic bv

Koninklijke Boskalis

’s-Gravenweg 399-405

Rosmolenweg 20

Westminster nv

Postbus 4466

Postbus 209

Rosmolenweg 20

3006 AL Rotterdam

3350 AE Papendrecht

Postbus 43

Telefoon (010) 28 82 800

Telefoon (078) 69 69 099

3350 AA Papendrecht

Fax (010) 28 82 810

Fax (078) 69 69 869

Nederland

[email protected]

[email protected]

Telefoon (078) 69 69 000

www.boskalisdolman.nl

www.hydronamic.nl

[email protected]

Boskalis Infra bv

Aannemingsmaatschappij

www.boskalis.com

Nijverheidstraat 68

Markus bv

2901 AR Capelle a/d IJssel

Mollerusweg 102

Fax (078) 69 69 555

Nederland

Postbus 4290

2031 BZ Haarlem

Baggermaatschappij

3006 AG Rotterdam

Postbus 88, 1160 AB

Boskalis bv

Telefoon (010) 45 82 022

Zwanenburg


Fax (010) 45 83 775

Telefoon (023) 51 76 868

Rosmolenweg 20

Fax (020) 51 76 869

Postbus 43

Aannemersbedrijf

[email protected]

3350 AA Papendrecht

M. de Haan bv

www.markusbv.nl

Telefoon (078) 69 69 011

Alde Wei 2, 9222 NG

Fax (078) 69 69 555

Drachtstercompagnie

J. van Vliet bv

[email protected]

Telefoon (0512) 341 770

Krommenieerpad 42

Fax (0512) 340 473

1521 HB Wormerveer

Boskalis Offshore bv

Postbus 103

Rosmolenweg 20

A.H. Breijs & Zonen bv

1520 AC Wormerveer

Postbus 43

Nijverheidstraat 68

Telefoon (075) 62 84 558

3350 AA Papendrecht

2901 AR Capelle a/d IJssel

Fax (075) 62 13 331

Telefoon (078) 69 69 011

Postbus 4290

[email protected]

Fax (078) 69 69 571

3006 AG Rotterdam

[email protected]

Telefoon (010) 45 82 022

Boskalis bv

Fax (010) 45 83 775

Westminster Dredging

[email protected]

Company Ltd

Zinkcon Dekker bv

‘Westminster House’,

’s-Gravenweg 399-405

Cofra BV

Crompton Way

Postbus 4234

Zuider IJdijk 58

Segensworth West, Fareham

3006 AE Rotterdam

1095 KN Amsterdam

Hampshire PO15 5SS

Telefoon (010) 28 88 777

Postbus 94900

Verenigd Koninkrijk

Fax (010) 28 88 766

1090 GX Amsterdam

Telefoon +44(0)1489885933

[email protected]

Telefoon (020) 69 34 596/

Fax +44(0)1489578588

www.boskalisbv.nl

(020) 69 31 465

[email protected]

Fax (020) 69 41 457

www.westminsterdredging.co.uk

[email protected] www.cofra.com

89

Verenigd Koninkrijk en Ierland


Adressen

Boskalis Westminster Ltd

Atlantique Dragage Sarl

Delta GmbH


9 Rue St Eloi

Zinkcon Dekker Wasserbau

Crompton Way

78100 St Germain en Laye,

GmbH


Frankrijk

11, zum Panrepel

Hampshire PO15 5SS

Telefoon +33(0)139040490

28307 Bremen, Duitsland

Verenigd Koninkrijk

Fax +33(0)134517459

Telefoon +49(0)421438350

Telefoon +44(0)1489885933

[email protected]

Fax +49(0)4214383519

Fax +44(0)1489578588 Boskalis Offshore AS

Heinrich Hirdes GmbH

Rock Fall Company Ltd

Tangen 12,

Bauhofstrasse 8b

Unit A1a,

4070 Randberg

21079 Hamburg, Duitsland

Olympic Business Park

P.O. Box 5063 Dusavik,

Telefoon +49(0)40 76 60 94-0

Drybridge Road, Dundonald

4084 Stavanger, Noorwegen

Fax +49(0)40 76 60 94-55

Ayrshire KA2 9BE

Telefoon +4751411100

[email protected]

Verenigd Koninkrijk

Fax +4751411101

www.heinrichhirdes.de

Telefoon +44(0)1563851302

[email protected] Terramare Oy

Fax +44(0)1563851063 [email protected]

Sociedad Española de

Laurinmäenkuja 3a

www.rock-fall.co.uk

Dragados, S.A.

P.O. Box 14

Plaza Castilla, 3 – 7º A

FIN-00441 Helsinki, Finland

Boskalis Zinkcon Ltd

28046 Madrid, Spanje

Telefoon +358(0)9613621


Telefoon +34 91 323 7703

Fax +358(0)961362700

Crompton Way

Fax +34 91 323 7128

[email protected]


[email protected]

www.terramare.fi

Verenigd Koninkrijk

Dragapor Dragagens de

Boskalis Sweden AB

Telefoon +44(0)1489885922

Portugal S.A.

Lundbyhamnen 122

Fax +44(0)1489578588

Av. D. Manuel I

S-41754 Gotenburg, Zweden

Hampshire PO15 5SS

2890 – 014 Alcochete,

Telefoon +4631507330

Irish Dredging Company Ltd

Portugal

Telefax +4631515039

‘Pembroke House’,

Telefoon +351 21 234 82 40

[email protected]

Pembroke street

Fax +351 21 234 82 69

www.boskalis.se

Cork, Ierland

[email protected] Boskalis Dragomar SrL

Telefoon +353 214277399 Fax +353 214277586

Enka-Boskalis Su Yapilari

c/o T.R. srl Via Leone XIII, 95

Mobile +353 872550486

Inçaati Ticaret A.S.

00165 - Rome, Italië

[email protected]

Enka Binasi

Telefoon +39 06 39870456

www.irishdredging.com

Bestekar Sevki bey Sokak 32

Fax +39 06 39870263

Balmumcu 80780 Istanbul, Turkije

Terramare Eesti Osauhing

Boskalis Westminster

Telefoon +902122742574/75

Regati pst 1/3

Aannemers nv

Fax

10143 Tallinn, Estland

Postbus 159

+902122728869/2122742567

Telefoon/Fax +372 6306 540

Rest van Europa

[email protected]

2000 Antwerpen, België Telefoon +32(0)32327340/2316979 Fax +32(0)32320704

90

Jaarverslag 2003

Adressen

Midden-Oosten

Al Rushaid Investment Co.



P.O. Box 539

Postbus 10.021

Middle East Ltd

Dhahran Airport 31932,

Onverdacht, district Para,

Flat no. 204, Saif Bin

Saoedi-Arabië

Suriname

Ghobash Bldg.

Telefoon +968 38981047

Telefoon +597352177

Zayed 2nd Street

Fax +968 38647320

Fax +597352177

Lamnalco Ltd


Telefoon +971 2 6447306

P.O. Box 5687, Sharjah,

Overseas Ltd

Fax +971 2 6443158

Verenigde Arabische Emiraten

# 824 Kenneth Avenue

[email protected]

Telefoon +971 6 5692111

Gulf View

Fax +971 6 5691313

La Romain, Trinidad en


[email protected]

Tobago

Middle East Ltd

www.lamnalco.co.ae

Telefoon +18686539150

P.O. Box 4831, Abu Dhabi, Verenigde Arabische Emiraten

Falcon Tower Building

Fax +18686539155

7th Floor, Suite 706

Boskalis Dredging India

P.O. Box 23486

Pvt Ltd

Diplomatic Area, Manama

23 Sangeeta, Tagore Road

Coastal and Inland Marine

Bahrein

Santacruz (West)

Services, Inc.

Telefoon +973 535757

Mumbai 400 054, India

P.H. Centro Comercial

Fax +973 535775

Telefoon +91 22 26046699/

Ciudad Siglo XXI

[email protected]

26050368/26488517/26488518

Avendida Ricardo J. Alfaro y

Fax +91 22 26040579

Cl. Juan Pablo II

[email protected]

Bethania, Panama

Boskalis International (Egypt Branch) Ground floor of 1, Al

[email protected]

Telefoon +5072600051/88/96 Amerika

Fax +5072361776

Shaheed Gamal


El Fasakhani Street

(Guyana)

5th Avenue Al Sabaa

1, Water Street, Quarry

Dravensa C.A.

Emarate

Wharf, Kingston

Edificio ONIX, Piso 6,

Almaza – Heliopolis 11361,

P.O. Box 101768,

Oficina 61, Calle Sojo – El

Cairo, Egypte

Georgetown, Guyana

Rosal, Caracas, Venezuela

Telefoon +20(0)24175688

Telefoon +592(0)2259241

Telefoon

Fax +20(0)24174262

Fax +592(0)2258666

+58(0)2129517967/6712

[email protected]

[email protected]

Fax +58(0)2129512773

[email protected]

[email protected] Boskalis Westminster

Atlantique Dragage Sarl

(Oman) LLC

Dégrad des Cannes, B.P. 139


P.O. Box 5063,

97323 Cayenne Cedex,

Sucursal Argentina

RUWI, Muscat

Frans Guyana

Tucúman 540, piso 6 “H”

Oman

Telefoon +594594354459

1049 – Capital Federal

Telefoon +968 591244

Fax +594594354254

Argentinië

Fax +968 591478

atlantique.dragage@

Telefoon +54 11 43288566

mdi-guyana.fr

Fax +54 11 43288566 [email protected]

91


Adressen

Boskalis International

Afrika

Lamnalco (Nigeria) Ltd

Uruguay S.A.


56, Ogunu Road,

Luis Alberto de Herrera 1248

P.O. Box 189

P.O. Box 799

World Trade Center

31200 Arzew

Warri, Delta State, Nigeria

Torre A – Officina 703

Wilaya d’Oran, Algerije

Telefoon +234(0)12646490

11300 Montevideo, Uruguay

Telefoon +213 414 70586

ext 44727

Telefoon +598(2)6285085

Fax +213 414 79288

(via Shell Lagos)

+598(2)6226402

Fax +234 53233159

Fax +598(2)6281563

Boskalis South Africa

[email protected]

(via KPMG Services

Australië en Verre Oosten

(proprietary) Limited

Boskalis Offshore bv

Stuyvesant Dredging

Pretoria office

The Forrest Centre, Level 29

Company

P.O. Box 11265

221 St Georges Terrace

3525 North Causeway

Hatfield

Perth WA 6000 Australië

Boulevard, Suite 612

0028 Southfield

Telefoon +61(0)892880610

Metairie, Louisiana 70002,

Zuid-Afrika

Fax +61(0)892880663

Verenigde Staten van Amerika

Telefoon +27 124311300

[email protected]

Telefoon +15048310880

Fax +27 124311301

Fax +15048370407

Boskalis Australia Pty Ltd Boscampo G.I.E.

Suite 16-01, Tower A, Zenith

Bean Stuyvesant LLC

B.P. 4054, Douala,

Centre, 821 Pacific Highway

1055 St. Charles Avenue,

Kameroen

Chatswood, NSW 2067

Suite 520,

Telefoon +237 3430307

P.O. Box 341

New Orleans, LA 70130,

Fax +237 3430907

Chatswood, NSW 2057

P.O. Box 51118

[email protected]

Australië

New Orleans, LA 70151-1118

Telefoon +61 2 941 544 55

Verenigde Staten van Amerika

Boskalis International

Fax +61 2 941 510 99

Telefoon +1 504 587 8700

Gabon Z.I. Owendo

[email protected]

Fax +1 504 587 8717

Route du Barracuda

[email protected]

Boite Postale 336, Libreville,

Boskalis International (S)

www.cfbean.com

Gabon

Pte Ltd

Telefoon +241702186

Koon Building

Dragamex SA de CV

Fax +241702185

17B Pandan Road

Km 7.5 Carretera

[email protected]

#03-00/#04-00

Coatzacoalcos-Minatitlán

Singapore 609269

C.P. 96496 Coatzacoalcos

Nigerian Westminster

Teban Garden Post Office,

Veracruz, Mexico

Dredging and Marine Ltd

P.O. Box 629

Telefoon +52 921 2118200

‘Westminster House’

Singapore 916001

Fax +52 921 2118208

Plot 1601 Adeola Hopewell

Telefoon +65 67335622

[email protected]

Street, Victoria Island

Fax +65 67327530

www.dragamex.com

P.O. Box 1518,

[email protected]

Lagos, Nigeria Telefoon +234(0)12624580/581 Fax +234(0)12624582 [email protected]

92

Jaarverslag 2003

Adressen

Boskalis begon in augustus 2003 aan het eerste werk in China. De snijkopzuiger Orion werkt daar mee aan het opspuiten van land voor een logistiek centrum in de delta van de rivier de Yangtze, 20 kilometer ten zuiden van Shanghai. Naar verwachting zal het werk eind 2004 afgerond worden.

Zinkcon Marine Singapore


P.T. Boskalis International

Pte Ltd

Room 1702, Tower 1

Indonesia

Koon Building

China Hong Kong City

Plaza Centris, Floor 12A

17B Pandan Road

33 Canton Road, Tsim Sha

Jl. H.R. Rasuna Said Kav. B-5

#03-00/#04-00

Tsui, Kowloon

Kuningan, Jakarta 12910

Singapore 609269

Hong Kong SAR

Indonesië

Jurong Post Office

Telefoon +85223762330

Telefoon +62 21 5269020

P.O. Box 446

Fax +85223763489

Fax +62 21 5269022

Singapore 916415

[email protected]

[email protected]

Boskalis International (M)


Sdn Bhd

Suite 22, 3rd Floor


Jalan Sultan Ismail

Legaspi Tower 300

International bv

No. 4018, 4th Floor,

2600 Roxas Blvd. Cor. Vito

Korea Branch

President House

Cruz, Manila, Filippijnen

Suite 711, Hanaro Building

50250 Kuala Lumpur

Telefoon +63(0)25241627

194-4, Insa-dong, Jongro-

Maleisië

Fax +63(0)25217062

Ku, Seoul, Zuid-Korea

Telefoon +60 32 1448092

Telefoon +82(0)27338973

Fax +60 32 1448093


Fax +82(0)27338974

[email protected]

Representative Office Beijing

Telefoon +6567333471 Fax +6567342510

Room 512, Lucky Tower B, no. 3 Dongsanhuan Beilu, Chaoyang District Beijing 100027, Volksrepubliek China Telefoon +861064616458 Fax +861064616459 [email protected]

93


Begrippenlijst

Begrippenlijst

Aangenomen werk Contractuele waarde van verworven opdrachten. Backhoe Een grote, hydraulische graafmachine, gemonteerd op het uiteinde van een ponton. Het ponton is stevig verankerd met spudpalen. Een backhoe kan een verscheidenheid aan materialen met grote nauwkeurigheid baggeren. Bagger-plus activiteiten Activiteiten die aansluiten bij de kernactiviteiten en kerncompetenties van Boskalis, zoals offshorediensten, grind- en zandhandel, grondverbetering en droog grondverzet, milieuactiviteiten, munitieberging, rotsfragmentatie onder water, aanleg van pijpleidingen en uitvoering van waterbouwkundige en civiele werken. Baggermolen Een klassiek, verankerd werkend baggerschip met een ketting waaraan emmers ronddraaien welke beurtelings over de bodem schrapen en geleegd worden. Tegenwoordig wordt dit type materieel met name gebruikt bij milieubaggerwerken en andere werken waar grote precisie vereist is, zoals het baggeren van tunnelsleuven. Bakkenzuiger Schip voor het opzuigen en verpompen van grond uit langszij liggende transportschepen. Bodemzuiger Een stationair werkend, hydraulisch schip dat via een zuigbuis het grondwatermengsel opzuigt. Een bodemzuiger wordt doorgaans gebruikt voor zandwinning. Boskalis Leadership Development-programma Een management development-programma dat, in samenwerking met een extern opleidingsinstituut, is ontworpen naar de wensen van Boskalis en de opvolging voor senior managementposities (nationaal en internationaal) binnen de organisatie moet borgen. Competentiemanagement-programma Programma dat gericht is op de systematische ontwikkeling van medewerkers langs de lijnen van hun talenten en competenties. Cost leadership Laagst in kostprijs zijn. Cutter Zie snijkopzuiger.

94

Jaarverslag 2003

Begrippenlijst

Dredging in Practice Door Boskalis opgezette praktijkcursus baggeren voor Nederlandse en buitenlandse uitvoerders waarin theoretische kennis van het baggervak gecombineerd wordt met de praktische kennisoverdracht van ervaren vloot- en operationele medewerkers. Dynamisch Positionerings Systeem Systeem om een vaartuig op positie te houden waarbij de schroeven en roeren door een automatische regeling worden bestuurd. EBIT Resultaat voor interest en belastingen. EBITDA Resultaat voor interest, belastingen en afschrijvingen. ERP systeem Enterprise Resource Planning Systeem. Een informatiesysteem met volledige integratie van primaire bedrijfsprocessen. Goodwill Het bij de verwerving van deelnemingen vastgestelde verschil tussen de verwervingsprijs van de aandelen en de nettovermogenswaarde hiervan. Grijperkraan Een stationair ponton waarop aan een kraan een kraanbak of grijper is gemonteerd. Opgebaggerd materiaal wordt in onafhankelijk opererende bakken gedeponeerd. Grijperkranen kunnen zowel specie als voorwerpen aan en zijn daarom geschikt voor bijvoorbeeld het opruimen van moeilijk bereikbare wateren, voor grindwinning en voor onderhoudsbaggerwerk in onregelmatige waterbodems. Hopper Zie sleephopperzuiger. IFRS International Financial Reporting Standards. Financiële verslaggevingsregels opgesteld en uitgevaardigd door het IASB (International Accounting Standards Board), die met ingang van 2005 binnen de Europese Unie voor alle beursgenoteerde ondernemingen verplicht gevolgd dienen te worden in de financiële verslaggeving/berichtgeving. International Dredging Academy Samenwerking met het Scheepvaart en Transportcollege in Rotterdam waarbij, exclusief voor Boskalis, een modulair opgebouwd cursusprogramma is ontwikkeld dat Nederlanders en buitenlanders met een nautische scholing opleidt voor de Boskalis vloot. Met deze opleiding wordt het hen mogelijk gemaakt in de toekomst een officiersfunctie te vervullen.

95


Begrippenlijst

Internationale projectenmarkt Markt die zich vooral richt op grotere investeringswerken voor nieuwbouw en/of uitbreiding. Daarbij wordt op projectbasis regelmatig in combinatie met derden gewerkt; enerzijds om klanten optimaal te kunnen bedienen, anderzijds om risico’s te delen. ISM-code International Safety Management-Code for the Safe Operation of Ships and for Pollution Prevention. Een internationale standaard voor het naleven van veiligheidsregels en vervuilingspreventie op zeeschepen. ISM schrijft voor dat scheepseigenaren een veiligheidsmanagementsysteem moeten opzetten en onderhouden. Vanaf 1 juli 2002 voldoen alle zelfvarende zeegaande baggerschepen van Boskalis aan deze code. ISO-normen Normen van de International Organisation for Standardisation; de wereldwijde federatie van nationale normalisatie-organisaties die standaardeisen geven voor bijvoorbeeld kwaliteitsmanagementsystemen (ISO-9001) en milieumanagementsystemen (ISO-14001). ISPS-Code International Ship & Port Facility Security Code van de International Maritime Organisation die de alertheid op terroristische bedreigingen van de scheepvaart regelt. Alle zeegaande schepen van Boskalis dienen vanaf juli 2004 aan deze eisen te voldoen. Milieuschijfcutter Een snijkopzuiger met een snijkop met een gesloten constructie, voorzien van een instelbaar vizier en regelbaar zuigdebiet. Een procesregelsysteem stuurt de verschillende parameters aan, waardoor zonder vertroebeling en met een grote mate van nauwkeurigheid een hoge mengselconcentratie kan worden gerealiseerd. Dit type snijkopzuiger is uitermate geschikt voor milieuwerken. Opgeleverd werk Contractuele waarde van de opgeleverde werken. Onderhanden werk Werken die per balansdatum nog niet zijn opgeleverd, echter waarvan een deel reeds is uitgevoerd. Orderportefeuille De omzet van het nog niet uitgevoerde deel van verworven opdrachten. OSHAS-18001 Occupational Health & Safety Management System Specification. Norm voor een veiligheidsmanagementsysteem, opgesteld door onder andere het klassebureau Bureau Veritas. Plant Management Systeem Systeem dat zorgdraagt voor een eenduidige en gestructureerde manier van het beheer van de schepen door middel van interne procedures.

96

Jaarverslag 2003

Begrippenlijst

PPS Publiek Private Samenwerking. Verzamelnaam voor verschillende vormen van samenwerking tussen de overheid en het bedrijfsleven, met als doel het optimaal benutten van de kwaliteiten en mogelijkheden van beide partijen en het samen beheersen van de risico’s. Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving Financiële verslaggevingsregels opgesteld en uitgevaardigd door de Raad voor de Jaarverslaggeving, waarin verschaffers, gebruikers en controleurs zijn vertegenwoordigd. Sleephopperzuiger Zelfvarend baggerschip dat haar eigen ruim kan laden met behulp van centrifugaalpompen. Het laden gebeurt met pijpen die over de bodem slepen terwijl het schip vaart. Sleephopperzuigers kunnen onafhankelijk van ander materieel opereren en hebben het vermogen om materiaal over grote afstanden te vervoeren. Het opgebaggerde materiaal wordt gestort door kleppen of deuren in de bodem, door rainbowing of wordt via een pijpleiding aan land gepompt. Snijkopzuiger Een baggerschip dat baggert terwijl het vaartuig is verankerd met behulp van een spudpaal en ankers. Bij deze techniek wordt krachtig snijden gecombineerd met zuigen. Een snijkopzuiger wordt met name daar ingezet waar de grond hard en compact is. Het gebaggerde materiaal wordt in beunschepen geladen maar meestal aan land gepompt via een persleiding. Steenstorter Een schip met een dek waarop stenen kunnen worden geladen. Met behulp van een dynamisch positioneringssysteem en schuiven worden de stenen over de rand van het schip geduwd op de juiste plaats in het water. TEU Twenty-feet Equivalent Unit. Maat die gebruikt wordt om de capaciteit van een container of van transportstromen aan te geven. Thuismarkt Boskalis onderscheidt zich van haar concurrenten door een thuismarktstrategie. Een thuismarkt heeft een lokaal commercieel gezicht, een eigen vloot en infrastructuur en weet zich gesteund door de financiële en technische kracht van de mondiale Boskalis organisatie. Thuismarkten zorgen voor een stabiele stroom van opdrachten en de mogelijkheid om met aanverwante activiteiten extra marges te genereren. Tracked onderwater baggerunit Klein werktuig, op afstand bedienbaar, voor baggeren onder water op grote diepte. Tussenstation Pompstation geïnstalleerd achter een zuiger, dat wordt ingezet voor transport van grond door pijpleidingen over langere afstand.

97


Begrippenlijst

De snijkopzuigers Taurus en Ursa op het werk Ras Laffan in Qatar waar zij werkten aan een 2 km lang kanaal van 7,4 meter diep in zeer harde grond. Het kanaal zal Qatar van drinkwater en industrieel koelwater voorzien.

Valpijpschip Schip dat over het af te dekken traject manoevreert terwijl de steen aan boord via een valpijp wordt gestort. Het uiteinde van de valpijp bevindt zich slechts enkele meters boven het installatieniveau. De valpijp wordt gepositioneerd door middel van een nauwkeurig plaatsbepalingssysteem. Het valpijpschip Seahorse kan optioneel uitgerust worden met een A-frame op het achterschip en een ROV (Remotely Operated Vehicle)-gestuurde grijper waarmee gebaggerd kan worden tot op 1.000 meter waterdiepte. Verricht werk Geproduceerde volumes in een bepaalde periode waarbij het werk nog niet hoeft te zijn opgeleverd. WACC Weighted Average Cost of Capital. Het gewogen gemiddelde van de (vereiste) vermogenskostenvoeten (na belastingen) voor het eigen en (rentedragend) vreemd vermogen.

98

Jaarverslag 2003

Materieeloverzicht

Materieeloverzicht

8 + 1* Sleephopperzuigers

8 Bodemzuigers

Hoppercapaciteit

Totaal geïnstalleerd vermogen

> 6.000 m

van 656 tot 4.050 kW

3

19 + 4* Backhoes

18 + 9* Sleephopper-

Lepelinhoud van

zuigers Hoppercapaciteit < 6.000 m

1,4 tot 22 m3

3

3 Zelfvarende zeegaande

123 + 108* Vletten, sleepboten,

snijkopzuigers

bevoorradingsschepen en crewboten


Schroefvermogen

van 14.733 tot 15.830 kW

van 30 tot 4.412 kW

25 + 14* Snijkopzuigers

22 + 1* Grijperkranen


(‘grabdredgers’)

257 tot 9.262 kW

Grijperinhoud van 1,2 tot 9,2 m3

5 Hijspontons / heibakken

4 Bakkenzuigers

Hijscapaciteit van


10 tot 270 t

van 1.650 tot 4.300 kW

7 Baggermolens

1 ‘Tracked’ onderwater

Emmerinhoud van

baggerunit

450 tot 900 liter

Op afstand bedienbaar

21 + 5* Tussenstations

4 Steenstorters


Laadvermogen

van 390 tot 6.150 kW

van 354 tot 1.400 t

5 + 2* Pontons

30 + 4* Werkschepen

Voor bodembescherming

Schroefvermogen

(klei en stenen)

van 133 tot 918 kW

1 Milieuschijfcutter

6 + 1* Boorplatforms/ pontons

6 + 41* Steentransport-

2 + 1* Onderwater baggerunits

schepen

met afstandsbediening

Laadvermogen van 120 tot 2.000 t

Maximum baggerdiepte 600 m

110 + 15* Beunschepen /

1 + 1* Valpijpschip met

zelfvarende bakken

dynamisch positioneringssysteem

Hoppercapaciteit van 300 tot 2.336 m

3

Laadvermogen van 17.000 tot 18.500 t

* Via (minderheids)deelnemingen. Naast het op deze pagina vermelde materieel beschikt het concern nog over een groot scala aan hulpmaterieel, zoals drijvende leidingen, lieren, pompen, draglines, hydraulische graafmachines, wielladers, dumpers, bulldozers, mobiele kranen, mobiele landboorinstallaties, zandpaalinstallaties, vulinstallaties voor oeverbekleding, vaste walleidingen, diverse pontons en huisboten.

99


De snijkopzuiger Cyrus in Arzew, Algerije waar Boskalis werkt aan het onderhoud en de uitbreiding van de olie- en gashaven. Samen met de sleephopperzuiger Cornelia wordt er in totaal 1.500.000 m3 hard en zacht materiaal gebaggerd.

100

Jaarverslag 2003

Colofon

Samenstelling en

Afdeling Corporate Communications

coördinatie Koninklijke Boskalis Westminster nv Ontwerp en realisatie Fotografie

Handelskade, Rotterdam H.H.G. Been, A.D. van Gool, A. van Gutter, Van der Kloet Fotografie, G.W.L. Koejemans, Klaas Laan, Norman Childs, R.A. Snoep en anderen

Lithografie en druk

PlantijnCasparie Capelle a/d IJssel

Telefoon Telefax

(078) 69 69 000 (078) 69 69 555

E-mail Internet

[email protected] www.boskalis.com


Jaarverslag 2003

Postbus 43 3350 AA Papendrecht

Koninklijke Boskalis Westminster nv

Jaarverslag 2003

Jaarverslag 2003

Rosmolenweg 20 3356 LK Papendrecht


Colofon. Afdeling Corporate Communications. Samenstelling en coördinatie Koninklijke Boskalis Westminster nv. Ontwerp en realisatie

Recommend Documents