Colloquium informatieverwerving en -verwerking met praktische proef ICT
DR. DANIËL VAN NIJLEN COÖRDINATOR STEUNPUNT TOETSONTWIKKELING EN PEILINGEN
Peiling informatieverwerving en –verwerking met praktische proef ICT in het basisonderwijs
Voorstelling onderzoeksteam Promotor-coördinator Rianne Janssen
Projectcoördinatie Daniël Van Nijlen Barbara Luyten
Inhoudelijke promotoren Geraldine Clarebout Sarah Gielen Johan van Braak Wim Van Dooren
Toetsontwikkeling Marijke De Meyst, Griet Mertens, Xavier Vandenberghe, Karen Van Renterghem
Kernpromotoren Bieke De Fraine Sarah Gielen Francis Tuerlinckx Wim Van den Noortgate
Data-analyse Lien Willem, Jo Denis Organisatie Marjan Crynen, Sabine Beringhs, Evelyn Goffin, Anne Grosemans
Overzicht
Overzicht • De peiling IVV met praktische proef ICT • Resultaten IVV • Resultaten praktische proef ICT
De peiling
Selectie eindtermen • Selectie uit eindtermen leren leren De leerlingen 2 kunnen op systematische wijze verschillende informatiebronnen op hun niveau zelfstandig gebruiken. 3 kunnen op systematische wijze samenhangende informatie (ook andere dan teksten) verwerven en gebruiken.
Keuze informatiebronnen • Tabellen en grafieken • Plannen en tekeningen
Selectie eindtermen ICT De leerlingen
6
kunnen met behulp van ICT voor hen bestemde digitale informatie opzoeken, verwerken en bewaren.
8
kunnen ICT gebruiken om op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier te communiceren.
De steekproef 2383 leerlingen 141 klassen 103 vestigingsplaatsen 92 scholen ICT 6 leerlingen per vpl
Resultaten IVV: Tabellen en grafieken Plannen en tekeningen
Voorbeeldopgave T&G 1.
De tabel toont voor 4 opeenvolgende jaren hoeveel keer een bepaalde meisjesnaam gekozen werd in Nederland. Anna Emma Lieke Lisa Lotte Sanne Sophie
2006 689 672 651 700 641 737 789
2007 621 636 660 595 707 718 675
2008 642 689 714 561 644 698 810
2009 590 784 687 617 658 627 770
In welk jaar werd de naam Lotte vaker gekozen dan de naam Lieke? A
2006
B
2007
C
2008
D
2009
Duid aan op het antwoordformulier. A: 2%; B: 93%; C: 3%: D: 1%
Voorbeeldopgave T&G 1.
Een groepje vrienden probeerde een bal zo vaak mogelijk in een basketbalring te gooien. De grafiek toont hoeveel punten iedereen scoorde en hoelang iedereen speelde.
Resultaten van een basketspelletje 12 Elif
tijd (in minuten)
10 Mike
8
Maarten Kobe
6 Imke
4
Fien
2 0 0
1
2
3
4
5
6
7
8
aantal punten
De score van Vik werd nog niet in de grafiek opgenomen. Vik speelde 4 minuten en maakte 6 punten. Duid in de grafiek de plaats van Vik aan met een bolletje. Correct: 88%
Voorbeeldopgave T&G 1.
Op Farids verjaardag meet zijn papa elk jaar hoe groot hij geworden is. De grafiek toont de lengte van Farid van zijn 5de tot zijn 12de verjaardag.
Lengte van Farid op zijn verjaardag 160
lengte (in cm)
150 140 130
120 110 100 5
6
7
8
9
10
11
leeftijd (in jaren)
Hoeveel centimeter groeide Farid tussen zijn 8ste en zijn 12de verjaardag? Farid groeide ……….. cm tussen zijn 8ste en zijn 12de verjaardag. Noteer je antwoord op het antwoordformulier. Correct: 74%
12
Voorbeeldopgave T&G 1.
De tabel toont de luchtkwaliteit in 5 steden tussen 25 juli en 4 augustus. De luchtkwaliteit wordt aangegeven op een schaal van 1 tot 10. De waarde 10 geeft een uitstekende kwaliteit aan en de waarde 1 een verschrikkelijk slechte.
Brussel Antwerpen Gent Luik Charleroi
25 juli 5 4 4 5 5
26 juli 7 7 7 6 6
27 juli 4 4 6 5 4
28 juli 5 5 5 6 5
29 juli 6 6 7 7 6
30 juli 5 5 4 5 5
31 juli 4 3 4 5 4
1 aug 5 6 5 6 6
2 aug 7 8 6 7 7
Beoordeling luchtkwaliteit 10 ui ts tekend
5 mi ddel ma ti g
9 zeer goed
4 onderma a ts
8 goed
3 s l echt
7 vri j goed
2 zeer s l echt
6 gewoon
1 vers chri kkel i jk s l echt
Hoe veranderde tussen 31 juli en 3 augustus de luchtkwaliteit in de 5 steden? A
De kwaliteit werd slechter.
B
De kwaliteit werd slechter en daarna weer beter.
C
De kwaliteit werd beter.
D
De kwaliteit werd beter en daarna weer slechter.
Duid aan op het antwoordformulier. A:4%; B: 21%; C: 65%; D: 8%
3 aug 8 9 8 8 9
4 aug 7 8 7 7 8
Percentage leerlingen dat de eindtermen haalt
Voorbeeldopgave P&T 1.
Li plaatst 4 auto’s op een spelbord.
Teken de plattegrond door de juiste vierkantjes te kleuren.
Correct: 92%
1.
Sander wil zelf een lavalamp maken. Op het internet vindt hij een stappenplan: 1) Vul een maatbeker met water. 2) Voeg een paar druppels kleurstof toe. 3) Leg een laagje olie op het water. 4) Strooi zout op de olie. 5) Doe meteen het licht uit. 6) Schijn met je zaklamp door het water. Bij elke stap hoort een tekening.
A
B
C
D
E
F
Zet de letters die bij de tekeningen horen in de juiste volgorde.............. – ............. – ............. – ............. – ............. – ............. Noteer je antwoord op het antwoordformulier. Correct: 87%
Voorbeeldopgave P&T 1.
Hieronder lees je een recept om wentelteefjes te maken. Bereiding 1. Klop de eieren in een diep bord. 2. Voeg er de melk aan toe. 3. Leg het brood in het mengsel en laat het even intrekken. 4. Bak de wentelteefjes in een pan met wat boter. 5. Heel lekker met suiker of confituur. Welk schema toont de verschillende stappen het best?
A
eieren kloppen
melk toevoegen
mengsel laten intrekken in brood
melk toevoegen
B
eieren kloppen
brood laten intrekken
afwerken met suiker of confituur
wentelteefjes bakken
afwerken met confituur
afwerken met suiker
eieren kloppen
afwerken met suiker of confituur
C
wentelteefjes bakken
D
eieren kloppen
melk toevoegen
Duid aan op het antwoordformulier. A: 62%; B: 6%; C: 15%; D: 16%
mengsel laten intrekken in brood
melk toevoegen
mengsel laten intrekken in brood
wentelteefjes bakken
afwerken met confituur
afwerken met suiker
Percentage leerlingen dat de eindtermen haalt
Percentages leerlingengroepen
Resultaten IVV: Samenhang met toetsprestaties
Overzicht kenmerken context en input Leerlingkenmerken Geslacht Leeftijd Thuistaal Aantal boeken thuis Leerproblemen Sociaal-economische status Cognitieve vaardigheid
Schoolkenmerken Schoolgrootte Onderwijsnet Provincie GOK-concentratiegraad
Leerlingkenmerken Jongens Leeftijd één jaar achter op leeftijd meer dan één jaar achter Hogere cognitieve vaardigheid Leerproblemen Dyslexie Dyscalculie AD(H)D
Plannen en tekeningen
Tabellen en grafieken
Samenhang met toetsprestaties
+
+
-
-
-
Leerproblemen
Totaal: 21% één of meerdere leerproblemen
Plannen en tekeningen
Gezinskenmerken Thuistaal Nederlands met andere taal uitsluitend andere taal Gunstige sociaal-economische situatie van het gezin Weinig boeken thuis (25 of minder) Cognitief stimulerend thuisklimaat
Tabellen en grafieken
Samenhang met toetsprestaties
+ +
+ +
Studiemethode Mate van hulp bij huiswerk Leerstrategieën van de leerlingen leerling gebruikt controlerende leerstrategieën leerling gebruikt elaboratieve leerstrategieën Motivatie schoolwerk Leerling ziet nut niet in Leerling voelt zich schuldig Leerling moet van anderen
+ -
Plannen en tekeningen
Tabellen en grafieken
Samenhang met toetsprestaties
Plannen en tekeningen
Leren leren op school Weinig werken aan de eindtermen leren leren (één of twee keer per trimester of minder) Beleid en visie m.b.t. leren leren op school Professionele ontwikkeling leerkracht m.b.t. leren leren Ouders zijn tevreden over het aanbod voor leren leren en over de huiswerkbegeleiding op school
Tabellen en grafieken
Samenhang met toetsprestaties
-
+ +
+
+
Aandacht eindtermen leren leren
Schoolbeleid leren leren
Professionele ontwikkeling leerkrachten
Werken met informatiebronnen
Werken met informatiebronnen
Resultaten IVV: Samenvatting
Samenvattend: resultaten IVV • Vrij goed, maar niet uitzonderlijk goed resultaat • Bepaalde leerlingengroepen met minder goede resultaten •
•
• •
(bijv. thuistaal, achter zitten op leeftijd,…) Gezinssituatie: o (beperkte) samenhang met SES o cultureel kapitaal o mate van cognitief stimulerend thuisklimaat Samenhang met leerstrategieën: waarde van controlerende leerstrategieën Motivatie van leerlingen Aandacht voor leren leren in de school
Resultaten praktische proef ICT
ICT-gebruik Aandacht ICT op school
Computer thuis • Thuis een computer: 97% van de gezinnen • 41% leerlingen eigen computer • Computergebruik
Gebruik computer op school
Kennis ICT-eindtermen leerkrachten
Schoolbeleid ICT
Praktische proef ICT
Selectie eindtermen ICT De leerlingen
6
kunnen met behulp van ICT voor hen bestemde digitale informatie opzoeken, verwerken en bewaren.
8
kunnen ICT gebruiken om op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier te communiceren.
Matrijs ICT-proef
Technische vaardigheden (voorbeelden) I.
De leerling bewaart een bestand onder een bepaalde bestandsnaam
II.
De leerling vindt een opgeslagen bestand terug
III.
De leerling kopieert en plakt een afbeelding
IV.
De leerling kopieert en plakt een tekst
V.
De leerling speelt een digitale video af
Praktische proef ICT • Directe meting via digitale toetsomgeving • Realistische en functionele opdrachten • Filmpje ICT-proef
Opdracht presentatie - stap 1
Opdracht presentatie - stap 1
Opdracht affiche - stap 3
Opdracht affiche - stap 6
Opdracht uitvindingen - stap 3
Opdracht forum - stap 2
Resultaten praktische proef ICT: Samenvatting
Samenvattend: praktische proef • Bij duidelijke instructies en vrij letterlijke opdrachten beheersen de meeste leerlingen heel wat vaardigheden. • Wanneer ze zelf keuzes moeten maken of structuur aanbrengen, wordt het moeilijker. • Communiceren met ICT sterk afhankelijk van context (structuur, kapstokken, …).
Algemene samenvatting
Samenvattend IVV • Vrij goed, maar niet uitzonderlijk goed resultaat • Samenhang met: o
thuistaal
o
type motivatie leerlingen
o
mate van werken aan ‘leren leren’ door de leraar
o
visie en beleid rond ‘leren leren’ door de school
o
tevredenheid ouders rond aanbod ‘leren leren’ en de huiswerkbegeleiding
ICT • Bij duidelijke instructies goed resultaat • Zelf aanbrengen structuur ligt moeilijker
