Coffee Pro CERTIFICERING GRIEKSE KOFFIE CHOCOA FESTIVAL SPECIALTY COFFEE CONSERVATORIUM HOTEL NIEUWE KANSEN IN GENT! Nestlé: The Nescafé Plan

Coffee Pro vakblad voor de koffie- en theebranche

5 e J AA RG A N G s JU LI s NUM M ER

W W W C O F F E E PRO NL

GRIEKSE KOFFIE

CERTIFICERING

Veranderend koffielandschap In Griekenland

Nestlé: The Nescafé Plan

SPECIALTY COFFEE

CHOCOA FESTIVAL

Black & Bloom steelt Groningse koffieshow

Pleidooi voor betere chocolade

CONSERVATORIUM HOTEL

NIEUWE KANSEN IN GENT!

Keuze voor Hawaii Kona en Specialty Coffee

Horeca Expo nóg professioneler door innovatie

www.melittasystemservice.nl [email protected] Telefoon: 0184-671660

Melitta SystemService Bent u op zoek naar een koffiemachine die staat voor betrouwbaarheid en efficiëntie? De volautomatische espressomachines van Melitta SystemService staan garant voor de hoogste kwaliteit en de meest innovatieve techniek. Melitta SystemService is uw ideale partner voor de professionele bereiding van koffie en koffiespecialiteiten.

Melitta® bar-cube

Melitta® cup

&DÀQD® ALPHA

Melitta® c35

VOORWOORD

KOFFIE IS GOED VOOR ALLES Koffie bevordert sex.

Onlangs weer de nieuwe nieuwsbrief van Het Kenniscentrum Koffie en Gezondheid ontvangen, met veel informatie waarom koffie goed voor je is.

K

offieconsumptie lijkt te beschermen tegen

nauw samen met het Europese Institute for Scientific informa-

cognitieve veroudering, door het drinken

tion on Coffee (ISIC).”

van koffie is er een lager diabetesrisico, nieuwe studies naar de relatie tussen koffie-

De vraag is: met welk doel? Kan de wetenschap het zelf niet af?

consumptie en prostaatkanker tonen licht

Of gaat het toch om de promotie van de koffie? Want wie zijn

positieve bevindingen en het drinken van koffie bij het ontbijt

je brood-, eh koffieheren?

kan bij mensen met overgewicht de energie-inname gedurende de rest van de dag verminderen.

Want alle informatie in deze nieuwsbrieven is toch altijd licht positief. Zie de recente nieuwsbrief over de relatie tussen kof-

Vier items in deze nieuwsbrief, alle vier positief, mooi toch?

fieconsumptie en prostaatkanker: “Wat is het verband tussen

Toch blijft de twijfel, want wat voor stichting is dit nu precies

consumptie van koffie en het risico op prostaatkanker? Drie

en door wie wordt deze gefinancierd? Ik citeer: “De stichting is

recente wetenschappelijke onderzoeken proberen deze vraag

ondergebracht bij de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor

te beantwoorden. Een prospectieve cohortstudie in Japan laat

Koffie en Thee (KNVKT). De werkzaamheden van het Ken-

een beschermend effect van koffie zien en een Zweedse case-

niscentrum Koffie en Gezondheid worden mogelijk gemaakt

control studie bevestigt dit alleen voor agressievere vormen

door de leden van de KNVKT. Het Kenniscentrum Koffie en

van prostaatkanker. In een Amerikaanse prospectieve cohort-

Gezondheid geeft geen oordeel of advies over specifieke mer-

studie is geen statistisch significante relatie aangetoond, al slui-

ken en is op geen enkele manier betrokken bij commerciële ac-

ten de onderzoekers een beschermend effect niet uit.”

Koffie bevordert mooi weer.

tiviteiten. Het Kenniscentrum Koffie en Gezondheid voorziet gezondheidsprofessionals van wetenschappelijk onderbouwde

Over de relatie tussen koffiegebruik en problemen met de al-

informatie over koffie- en/of cafeïneconsumptie in relatie tot

vleesklier lezen we niets. Want die lijkt er te zijn. Koffie bevordert plantengroei.

gezondheid. Het Kenniscentrum Koffie en Gezondheid wil op deze wijze een bijdrage leveren aan een gebalanceerde en op

En dan het bericht over koffie en cognitieve veroudering?

feiten gebaseerde visie op koffie als onderdeel van het dagelijks

“Koffie houdt ons scherp, maar kan koffie ook helpen de men-

voedingspatroon.”

tale achteruitgang tijdens het ouder worden te verminderen? ‘De aanwijzingen uit onderzoek zien er gunstig uit’, aldus prof.

En verder: “Een belangrijke activiteit van het Kenniscentrum

Jeroen Schmitt, hoofd van de Clinical Development Unit van

Koffie en Gezondheid is het monitoren en evalueren van we-

Nestlé in Zwitserland en tevens hoogleraar aan the Centre for

tenschappelijke studies over koffie en/of cafeïne in relatie tot

Human Psychopharmacology in Melbourne.”

gezondheid. Op de website www.koffieengezondheid.nl wordt een overzicht gepresenteerd van vele wetenschappelijke stu-

Tja, het blijven allemaal mitsen en maren. En het grootste deel

dies per onderwerp. Daarnaast wordt via brochures, nieuws-

van de koffiegebruikers consumeert ook melk en suiker, plus

brieven en persberichten regelmatig actuele informatie ver-

neemt er een koekje bij. Wat zijn daar eigenlijk de effecten van?

spreid. In de totstandkoming en het up-to-date houden van

Reden dat mijn huisarts toch matige consumptie adviseert.

de informatie werkt het Kenniscentrum Koffie en Gezondheid

Ton Rombout

Mooier kan ik het in elk geval niet maken.

Hoofdredacteur CoffeePro, [email protected]

coffeepro juli | 2013

3

COLOFON

CoffeePro is hét vakblad voor de professionele koffie- en theebranche en verschijnt 6x per jaar. Abonnementen: www.aboland.nl tel: 0900-2265263 (0,10 euro p/m) Jaargang 5, nummer 3

10

Juli 2013 CoffeePro is een uitgave van:

BLACK & BLOOM Groningen

CoffeePro V.O.F.

14

Torenallee 45 5617 BA Eindhoven

NESTLÉ The Nescafé Plan

Nederland Telefoon: +31 (40) 293 25 25 E-mail: [email protected]

24

Uitgevers: John ter Meer en Joep van Meurs CoffeePro op het Internet:

BRANDMEESTER’S Haarlem

www.coffeepro.nl Redactie: Ton Rombout (Hoofdredacteur) John ter Meer (Eindredactie)

33

Henk Rougoor (Fotografie) Lisa Evelyn

KANIS & GUNNINK-COLLECTIE Kampen

Wilco Admiraal E-mail: [email protected] Medewerkers redactie: Moniek Smit Mark Jordaan Maurits Schmidt Yvonne Keijzers Leon van Velzen Abonnementen: Telefoon:

+31(0)40-293 25 25

Coffee Pro vakblad voor de koffie- en theebranche

5 e JA A RG A N G s JU LI s N U M MER

Advertenties:

W W WCOF F EEPR ONL

Joep van Meurs +31(0)413-24 34 20 +31(0)613 65 31 77 E-mail:

[email protected]

Vormgeving: Eric Rooijakkers www.regelrecht.eu

Druk: Drukkerij Valkenstadt, Valkenswaard

© CoffeePro V.O.F. 2013 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopie, opname, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, in welke vorm dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van CoffeePro V.O.F. zijn van toepassing de voorwaarden die zijn gedeponeerd ter Kamer van Koophandel in Eindhoven.

4


GRIEKSE KOFFIE

CERTIFICERING

Veranderend koffielandschap In Griekenland


SPECIALTY COFFEE

CHOCOA FESTIVAL

Black & Bloom steelt Groningse koffieshow

Pleidooi voor betere chocolade

CONSERVATORIUM HOTEL

NIEUWE KANSEN IN GENT!



Foto omslagpagina: l Chocoa h Festival, Amsterdam, foto Ton Rombout. Rechtsboven: Griekse koffie, foto Ton Rombout. INHOUDSOPGAVE

Koffie is goed voor alles

3

Brandmeester’s

24

Journaal

6

Chocoa Festival Amsterdam

26


8

Sterke koffieverhalen

28

Black & Bloom steelt de Groningse koffieshow

10

Ze snappen er niks van!

29

Aan de bar met Michel Elverding

12

Koffie- en theerondje ROME

30


14

Wie redt de Kanis & Gunnink-collectie?

33

Meet the Australian Family

17

De laatste koffieboer van Costa Rica (deel 2)

34

Conservatorium Hotel Amsterdam

18

Flitsende bezoeken aan de horeca

36

De Italiaanse geneugten van Kreta

20

Directory

39

United Coffee kiest voor Bühler koffiegrinders

22

www.euvend-coffeena.com INTERNATIONAL VENDING AND COFFEE FAIR

Kwaliteitskoffie in de horeca. Dat is onze passie, daar staan wij voor. Mocca d’Or brandt de mooiste koffiesoorten voor de horeca volgens de Slowroast methode. Zo komen de smaak en het aroma het best tot hun recht. Voor de optimale koffiebeleving heeft Mocca d’Or verschillende uitgekiende koffie-totaalconcepten. Met de beste machines, prachtig servies, uitstekende service en een compleet ‘around the cup’ assortiment kunt u koffie presenteren waar u trots op bent.

Proeven? Maak dan een afspraak met Mocca d’Or.

moccador.com

Mocca d’Or Zwolle - Breda

Keulen, 19 t/m 21. 09. 2013

Zaanlandia Blik Klik naar www.zaanlandia.com en ontdek de vele mogelijkheden van onze blikverpakkingen voor koffie

Het perfecte beurskoppel ! Ruwe koffie en weegapparatuur, roosteren filterhoudermachines. Op de Coffeena vindt iedereen uit de wereld van de koffie elkaar onder één dak. Perfect gecompleteerd door de Eu’Vend met inspirerende ideeën voor “Coffee to go”. artje online Koop nu uw toegangska ! en bespaar tot wel 50 % RS Vision Expo BV Excl. Vertegenwoordiging van Koelnmesse in Nederland Weena 246, 3012 NJ Rotterdam Tel. 00 31 (0) 10 - 2064850, Fax 00 31 (0) 10 - 2019555 [email protected], www.koelnmesse.nl www.rsvisionexpo.nl

Postbus 3 1560 AA Krommenie

Vermaningsstraat 24 1561 AZ Krommenie

T +31 (0)75 628 58 51 F +31 (0)75 621 69 34

E [email protected] W www.zaanlandia.com

IJzersterk in blikverpakkingen

powered by:

JOURNAAL

Nespresso vangt Italiaanse koffiecultuur in Limited Editions ‘Trieste’ en ‘Napoli’

Manufactum verkoopt MoccaMaster: Billig ist uns zu teuer Onder het motto ‘goedkoop is duurkoop’ houdt de keten Manufactum al 25 jaar stand in acht steden met de verkoop van “alleen maar goede spullen”. Een stoffer & blik van

Nespresso vangt de koffiecultuur van tweeItaliaanse streken in twee nieuwe Limited

essenhout met paardenhaar en geëmailleerd staal, koffers van geribbeld aluminium

Editions: Trieste en Napoli. Beide Grand Cru’sweerspiegelen op eigen wijze het koffie-

en boekenkasten van gebogen triplex. De Moccamaster KB 741 staat als meesterwerk

gevoel van de betreffende streek. Deze krachtige ristretto’s (25 ml.) zijn vanaf nu tijdelijk

uitgestald op de keukenafdeling. “Deze machine uit Holland is de beste ter wereld. We

verkrijgbaar.

repareren nog apparaten die veertig jaar geleden zijn gemaakt.”

Direct reageren op een actuele

Nespresso gebruikt kroningsnetwerk voor Koninklijke campagne

gebeurtenis met Zaanlandia

Duizenden affiches van Nespresso sierden het Amsterdamse straatbeeld tijdens de Zaanlandia Blik zegt: “Wilt u ook direct reageren

kroning. De campagne van het koffiemerk met als thema ‘Op een dag word je wakker

op een actuele gebeurtenis? Met hofleverancier

als een Koning’, was voor het eerst in de geschiedenis van JCDecaux te zien op alle ty-

Zaanlandia Blik pakt u op elk gewenst moment

pen straatmeubilair: Abri’s, (mega-)Billboards,

koninklijk uit!”, oftewel: Vorstelijk verpakt = maxi-

zuilen en de ‘Artistique’. Ruim 700.000 be-

maal genieten. Goed voorbeeld.

zoekers van Koninginnedag, landelijke en internationale media en de bewoners van de

Info: www.zaanlandia.com

hoofdstad zagen door deze unieke middelenmix de Nespresso-campagne.

Koffiebranderij Peeze introduceert nieuw logo Koffiebranderij Peeze kiest na lange tijd voor een nieuw logo: een logo met een stijlvolle, krachtige uitstraling, herkenbaarheid van het merk en een duidelijke positionering van onze twee pijlers kwaliteit en duurzaamheid.

Trendwatch - EKO keurmerk Horeca: transparantie over bio-aandeel Ook in de horeca kiest men steeds vaker voor biologische producten. Hierbij kan het EKO-keurmerk Horeca goed van pas komen. Met het EKO-keurmerk Horeca kunnen ondernemers aan hun gasten laten zien dat een substantieel deel van de inkoop gecontroleerd biologisch is. Het EKO-keurmerk Horeca wordt uitgegeven door de onafhankelijke Stichting EKO-keurmerk. Er zijn certificatieprogramma’s voor 40, 60, 80 en 100 procent. Het percentage toont het aandeel biologisch van de inkoopwaarde van

MIKO tussentijdse verklaring eerste kwartaal 2013 Omzet: + 1,8 %

voeding en dranken aan.

Miko NV, de op Euronext Brussel genoteerde koffieservice- en kunststofverpakkingsspecialist, kondigde aan dat de groepsomzet in het eerste kwartaal van 2013 met 1,8 %

’t Konkeltje terug onder vleugels van Zwolse Koffiebranderij Algra Mocca d’Or

steeg in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Deze toename op groepsniveau

De énige authentieke koffie en theespeciaalzaak ’t Konkeltje opereert weer volledig

heeft voornamelijk te maken met de verwerving van het Zweedse koffieservicebedrijf Kaffekompaniet, dat in de cijfers werd geconsolideerd vanaf de maand maart. De resultaten evolueren positief. Dit hangt vooral samen met de gedaalde prijzen voor ruwe

onder de vlag van de Zwolse Koffiebranderij Mocca d’Or. En daar is de koffiebranderij bijzonder trots op! t’ Konkeltje op de Dijkstraat is al jaren een begrip in het Zwolse; kenmerkend is het bijzonder uitgebreide assortiment van de beste koffie en thee, originele

koffie.

kado’s, de nostalgische sfeer en de eigen schenkerij.

Ondanks crisis groei in aankoop fairtrade producten In 2012 is er, vergeleken met het jaar ervoor, sprake van een forse groei (+8%) in het aantal Nederlandse huishoudens dat fairtrade levensmiddelen koopt. Inmiddels koopt 60% van de Nederlandse huishoudens per jaar één of meerdere fairtrade levensmiddelen. Daarnaast kopen deze huishoudens vaker en meer fairtrade levensmiddelen en geven ze er meer aan uit dan in eerdere jaren. Deze groei is onder andere te danken aan een breder fairtrade assortiment in de supermarkten. Deze resultaten komen uit representatief onderzoek van NCDO, in samenwerking met GfK, naar aankoopgedrag van fairtrade levensmiddelen onder 6.000 huishoudens.

6


JOURNAAL

Rainforest Alliance helpt boeren met vinden duurzame financiering

De nieuwe theesensatie van Theémadrinks: The Art of Tea Collection

Land- en bosbouwbedrijven die duurzamer willen werken lopen vaak aan tegen beperkte

Na de succesvolle introductie op de laatste Horecava is The Art of Tea Collection be-

toegang tot financiering, met name in ontwikkelingslanden. Om ervoor te zorgen dat

schikbaar voor de Nederlandse markt, een nieuwe premium thee speciaal ontwikkeld

deze bedrijven hun productie kunnen verduurzamen en in aanmerking kunnen komen

door Theémadrinks BV. De collectie bestaat uit 12 mooie Fairtrade gecertificeerde

voor certificering is Rainforest Alliance eenDuurzaam Financieringsprogramma gestart,

theeën. Deze zijn alle prachtig verpakt in een kleurrijke tube en worden op een uniek

het Sustainable Finance Program. Met dit programma wil Rainforest Alliance producen-

verfpalet aan u gepresenteerd. De Art of Tea collectie wordt in Nederland gedistribu-

ten in ontwikkelingslanden en financiële instellingen aan elkaar verbinden.

eerd door Deac Nederland BV.

Wereldprimeur Een betere koffiekwaliteit in de horeca met van JURA: de De Online Koffiecursus ENA Micro 5 De Online Koffiecursus is een productie van Moniek Smit Coffee Consulting en bevat kennis en kunde van twaalf jaar ervaring als Met de ENA Micro 5 presen-

barista en trainer. Het is een waardevol trainingsinstrument voor iedere koffie- en baristatrainer in Nederland en België. Dankzij De

teert JURA een wereldprimeur: de

Online Koffiecursus komen cursisten goed voorbereid naar de praktijktraining en maken ze een vliegende start als barista of kof-

ENA Micro 5 heeft de intelligentste

fieprofessional. De Online koffiecursus is geen vervanging voor een baristatraining,

koffie-uitloop aller tijden. Door de

maar een goede basis voor praktijktraining. Trainers voegen De Online Koffiecursus

koffie-uitloop met een simpele draai in

eenvoudig toe aan hun eigen trainingsprogramma. Naast dit trainingsinstrument

de gewenste stand te zetten, bereidt deze

geeft Moniek Smit via haar website praktische tips en checklists, speciaal voor

volautomatische koffiemachine met één

koffietrainers. Cursisten die slagen voor de eindtoets van de cursus, ontvangen Het

druk op de knop één of twee koffiespeci-

Koffiekennis Certificaat. Info: www.coffeeconsulting.nl

aliteiten. Hierdoor is een breed scala aan koffievariëteiten mogelijk: van espresso’s tot trendy ‘double shots’.

Schuitemaker legt functie als bestuurslid van Stichting SCAE Nederland neer Met ingang van 1 mei 2013 heeft Jan Schuitemaker besloten zijn functie als bestuurslid van Stichting SCAE Nederland neer te leggen. Ook zijn functie als Nationale Coördinator zal hij per die datum niet meer uitoefenen. De reden van zijn besluit komt voort uit de toegenomen drukte binnen zijn eigen bedrijf CoffeeXperts, waardoor hij zijn taak als bestuurder en Nationale Coördinator niet langer meer kan combineren met zijn huidige werkzaamheden. De taak van Nationale Coördinator zal in overleg met de SCAE in Londen zo spoedig mogelijk worden ingevuld.

Jaarverslag van het keurmerk UTZ Certified: sterke groei Het jaarverslag van het keurmerk UTZ Certified laat over 2012 wereldwijd een sterke opmars zien van duurzaam geproduceerde UTZ koffie, cacao en thee. De verkoop van gecertificeerde koffie steeg met 38% tot een totaalvolume van 188 miljoen kilo. De verkoop van cacao met het UTZ label nam nog sterker toe; 2012 was goed voor een stijging van 178% tot een totaal van bijna 119 miljoen kilo. Ook thee bleef niet achter en groeide in verkoop met 5% tot ruim 3 miljoen kilo.

José Mollura Nederlands kampioen Coffee in Good Spirits

Paardekooper Group rondt overname Van der Windt Group af

Doppio Espresso opent nieuwe vestiging in Rotterdam

José Mollura, koffiebrander bij Brandmeester’s, is

Van der Windt Group maakt vanaf nu deel uit van

De espressobarketen Doppio Espresso groeit razend-

Nederlands kampioen in de categorie Coffee in Good

Paardekooper Group. De medio maart aangekondigde

snel. Aan het Kruisplein te Rotterdam heeft Doppio

Spirits. Vast onderdeel van het Coffee in Good Spirits

overname is formeel afgerond. De Autoriteit Consu-

Espresso haar twintigste vestiging geopend. De espres-

kampioenschap is het bereiden van twee indentieke Irish

ment en Markt.

sobar is gevestigd in een kantorencomplex in het

koffies. Mollura wist deze perfect klaar te maken en koos

(ACM) heeft ingestemd met de transactie. Hoewel

internationale en verrassende Rotterdam tegenover de

eigenwijs voor een Japanse in plaats van een Ierse whiskey.

de individuele bedrijven onder hun bestaande naam

nieuwe entreehal van het Centraal Station.

Bij Brandmeester’s leerde hij naast het branden van koffie

zullen blijven opereren, zullen zij zich bij gezamenlijke

het vak van barista. Hij deed in 2011 mee aan de Argen-

uitingen en activiteiten als ‘Paardekooper Van der

tina National Barista Championship in Buenos Aires en

Windt Group’ presenteren.

Info: www.doppio-espresso.nl

wist zich als tweede te plaatsen. De behaalde eerste plek bij Coffee in Good Spirits was de kroon op alle inzet van de afgelopen jaren.


7

COLUMN

Tekst: Ton Rombout

Crisis? Nieuwe kansen in Gent! Horeca Expo Gent verrast in 2013 met een vernieuwd beursconcept. Van 17 tot en met 21 november 2013 ontdekken bezoekers nog sneller de laatste trends en innovaties in hun vakgebied dankzij extra zones op de beurs.

Horeca Expo nóg

professioneler door innovatie 25

Een meerwaarde voor bezoek aan hét trefpunt voor de horecaen cateringprofessional in de Benelux, dat jaarlijks 650 expo-

Since 1989

santen en 50.000 vakbezoekers ontvangt.

1

Vaste zones, gerichte afspraken IIn 2010 kwam Horeca Expo al met een vernieuwende, geseg-

CAFÉ WORLD

6

CAFÉ WORLD/ NIGHTLIFE

SNACK/FAST FOOD

7

menteerde aanpak op de beursvloer. Een opmerkelijke veranm

8

dering, die door bezoekers en exposanten enthousiast werd de onthaald. Deze segmentatie wordt in 2013 geoptimaliseerd. on M Met nieuwe zones zoals Fresh, Coffee & Sweets en Snack &

FRESH

KITCHEN HARDWARE

4

5

Fast Food speelt Horeca Expo in op de laatste trends. Fa FOOD & NON FOOD

Di Dit innovatieve beursconcept optimaliseert de persoonlijke CHEF’S PLACE

sn sneller de juiste hal, de juiste stand én dus de juiste exposant.

COFFEE/SWEETS

2

DESIGN/ TECHNOLOGY FOOD & NON FOOD

IN / OUT


3

IN / OUT

Deze extra service, met het oog op gerichte ontmoetingen, De wo wordt door zowel standhouders als bezoekers aan Horeca Ex Expo zeer gewaardeerd.

IIN N / OUT OU UT

8

benadering b e voor bezoeker en exposant. De bezoeker vindt

SEMINARS

IN / OUT

BEURZEN

Deelnemen

Topevenementen en Partnerships

Waarom deelnemen als exposant? Horeca Expo Gent is het

Horeca Expo is méér dan een beurs met vraag en aanbod.

jaarlijkse trefpunt waar exposanten zo’n 50.000 professionele

Diverse topevenementen en wedstrijden, sterke partnerships,

bezoekers ontmoeten en zaken met hen doen. Met fascine-

bekende namen en een grote mediabelangstelling zorgen voor

rende projecten, een tot de verbeelding sprekend beursdesign,

een unieke beleving. Zo is er de presentatie van de Michelin

toonaangevende trends en inspirerende ingrediënten in de

gids België en Luxemburg en zijn er de GaultMillau Master-

breedste zin van het woord, zet dit evenement exposanten bin-

classes door Belgische topchefs en wordt er de Culinaire per-

nen elk segment in de spotlights.

soonlijkheid van de Belgische Gastronomie van het Jaar ge-

Met een algemene tevredenheid van 85,70% blijft Horeca

kozen.

Expo hét trefpunt voor de sector. Ook als verkoopbeurs, want

Partnerships zijn er onder meer met Horeca Vlaanderen, O’de

cijfers uit 2012 wijzen uit dat 53% van de bezoekers bestelt

Flander, Belgische brouwers, The Leadersclub, Mise en place,

op de beurs en 84,60% kort na de beurs. Van de bezoekers

en Topseminars van o.a. Foodstep, Navefri, Vlaamse Vereni-

heeft 96,60% de intentie om de beurs nogmaals te bezoe-

ging van Grootkeukenkoks (VVG), Asforcol, vereniging van

ken tijdens een volgende editie. Exposanten kunnen hun

Gemeenschapsrestaurateurs België (VGRB), RCMB, Hoofden

nieuwste innovaties, producten en diensten persoonlijk voor-

Facilitaire Dienst van Verzorgingsinstellingen (HFDV). Koffie,

stellen aan hun doelgroep.

thee en toebehoren staan zeer in de belangstelling bij de horeca

Latte art in twee kopjes tegelijk!

op dit moment. Op meerdere stands staan barista’s en thee-

Feiten en cijfers over bezoekers

sommeliers klaar om bezoekers hun kunsten te tonen.

Horeca Expo is het jaarlijkse trefpunt om in een innovatief

kader zo’n 50.000 professionele bezoekers te ontmoeten en

Save the date

zaken mee te doen. Wie zijn deze bezoekers? Het percentage

Horeca Expo 2013 vindt plaats van 17 tot 21 november 2013

professionele bezoekers bedraagt bijna 50% (waarbij vermeld

in flanders expo, Gent.

dat Horeca Expo de enige vakbeurs is waarvan de bezoekers-

Meer info: www.horecaexpo.be

cijfers geaudit werden door UFI -The global association of the Exhibition industry- in samenwerking met Ernst & Young).

Latte art in de lens van uw camera?

Uitgedrukt in een cijfer geeft 85,70% de beurs een 7 tot 10 of meer, 84,20% vond het aanbod volledig, terwijl 96,60% de intentie heeft ook een bezoek te brengen aan de volgende editie.

Praktische info Data en openingsuren 2013 Zondag 17 november t/m donderdag 21 november 2013 van 10u30 - 19u! Behalve op donderdag tot 17u. Opbouw woensdag 13 - zaterdag 16 november. Afbouw vrijdag 22 - 23 november.

Locatie Flanders expo Gent (www.flandersexpo.be)


9

TOPKOFFIE BIJ ESPRESSOBARS

Tekst en fotografie: Ton Rombout

Weer een belofte nagekomen! Ik had Gerben Engelkes toen hij vorig jaar begon beloofd een keer langs te komen. Het is ver, maar Groningen is een leuke, gezellige, oude stad en ik heb er vrienden. Dat scheelt. Wil je zelf een keer een kijkje komen nemen, kom dan gerust eens langs bij Gerben en geniet van zijn vakmanschap en aandacht voor de koffie. Alle teksten in het Engels.

Specialty coffee van Caffènation Black & Bloom Black & Bloom is sinds iets meer dan een jaar al een nieuwe espressobar annex winkel in het centrum van Groningen waar koffie volgens Gerben Engelkes “serieus wordt genomen”. Engelkes zei vorig jaar toen hij begon: “Koffie is booming in Groningen,

Black & Bloom steelt de Groningse koffieshow

maar soms wordt er te weinig aandacht besteed aan de kwaliteit van deze godendrank. Vanaf nu gaat dit veranderen en daar ga ik persoonlijk voor zorgen.” Gerben Engelkes, eigenaar van deze nieuwe plek die hij zelf heeft ontwikkeld en opgebouwd, heeft hier in een jaar tijd veel opgebouwd. Als Vice Nederlands kampioen

V

anmiddag laat, woensdag rond vijven, is

Vanaf de ingang van de universiteit moet je voor Black &

het stil als ik bij Black & Bloom binnenstap,

Bloom even een soort tunneltje door en dan zit je bij Engel-

maar dat is slechts schijn volgens Engelkes.

kes. Zijn winkel is gevestigd in de centraal gelegen Oude Kijk

Het was in de vroege middag juist lekker

in ’t Jat straat, omringd door meerdere faculteiten van de

druk. En ja hoor, ik ben net mijn eerste

universiteit. Engelkes, niet gespeend van enige eigenwijsheid,

espresso doppio aan het proeven, of er komen weer nieuwe

vindt om die reden dat Black & Bloom de titel zou moeten

gasten binnen. Binnen een kwartier zit de tent weer vol.

krijgen van ‘Faculty of Coffee and Social Affairs’. En wat dat internationale betreft: de meeste promotionele tek-

weet hij met zijn eigen winkel al dan niet studerende koffieliefhebbers uit het hoge

Internationaal

sten voor zijn koffie en thee in zijn winkel zijn al in het Engels

noorden maar ook uit de rest van het land

De talen rollen hier bij Black & Bloom over je heen. Ik ver-

gesteld, dus dat is meegenomen. Specialty Coffee is nu een-

te trekken. Zij komen hier samen om te

nam op de Rijks Universiteit Groningen al dat een groot aantal

maal een internationale aangelegenheid.

genieten van de beste koffie uit verschillende

buitenlandse studenten Groningen aantrekkelijk vindt om te

landen, bereid op een prachtige Synesso-

wonen en te studeren. Ik hoor bij Engelkes in de zaak Japans,

Boven de rest

espressomachine. Engelkes komt uit het vak,

Pools, Italiaans en vooral veel Engels spreken. Want die bui-

Gerben Engelkes, een echte ‘Grunneger’, zoals hij zelf zegt,

dat scheelt. Voor hij met Black & Bloom

tenlandse studenten, inclusief de Nederlanders, gebruiken als

vindt zijn eigen zaak boven die van de rest in de stad uitsteken.

begon, runde hij drieënhalf jaar lang twee

voertaal bij voorkeur Engels. Anders kunnen ze elkaar niet

Hij zegt: “De koffie in Groningen was al goed, maar vanaf vo-

franchisezaakjes in koffie.

verstaan.

rig jaar is er nog iets beters in de stad! Dit is de eerste en echte

10


TOPKOFFIE BIJ ESPRESSOBARS

plek waar Koffie met een hoofdletter K wordt geschreven.” En

op koffiegebied. Hij vindt Caffènation één van de beste bran-

daar maakt hij geen geheim van.

ders ter wereld. “Alle details met betrekking tot de koffie zijn bekend en dit geeft de mogelijkheid meer informatie te geven

In de Groningse werkelijkheid moet hij opboksen tegen een

waardoor ik beter op smaak kan selecteren.”

universiteit die onlangs de Fingerprinted koffie van Hesselink heeft ingevoerd voor de universiteitskantines en –restaurants,

Engelkes volgde diverse (inter)nationale koffieopleidingen.

en de instantkoffie in de ban heeft gedaan. Dit alles om meer

Ook deed hij vorig jaar mee aan de Nederlandse Brewerscup

studenten binnen de poort te houden in de pauzes en deze

die geheel in het teken staat van het bereiden van de perfecte

meer te laten besteden binnen de universiteit. Hij is ook niet

filterkoffie. Dit resulteerde in een respectabele tweede plaats.

bevreesd van alle bekende en minder bekende merken koffie

De opgedane kennis en ervaring gebruikt hij vanzelfsprekend

die over je heen rollen als je hier in het centrum van de stad

aan zijn ‘brewbar’ waar gasten een heerlijke filterkoffie kunnen

koffie drinkt. Met daarbij dan nog de koffie van merken als

drinken bereid volgens een zetmethode naar keuze. “Slow en

TikTak en Segafredo die zelfs in deze stad hun koffie branden.

langzaam, onthaast en gerieflijk”, zegt hij zelf.

Engelkes: “Bij mij komen de echte liefhebbers van specialty

Na het proeven van een tweede dubbele espresso koop ik 250

coffees en dat zijn er genoeg.” Voordeel is dat hij slechts een

gram Roast of the Week Columbia Exelsio en een half pondje

klein percentage van de duizenden studenten die Groningen

Springtime Blend. Dat laatste leek me wel toepasselijk, hoewel

als studeerplaats hebben gekozen binnen moet krijgen en dan

het daar in Groningen nog berekoud was. Gelukkig kon ik in

zit zijn relatief kleine zaak immers al vol.

de gezellige huiskamerbar van Black & Bloom even bijkomen met een paar mij aangeboden topespresso’s.

Specialty koffie Engelkes betrekt zijn koffie van Caffènation in Antwerpen, de beroemde koploper op het gebied van nieuwe ontwikkelingen Black & Bloom latte art.

Slow coffee bij Black & Bloom.

Groningen Groningen is een provincie en een stad. De laatste wordt in grote delen van Noord-Nederland ook kortweg aangeduid met Stad. De gemeente Groningen is veruit de grootste stad van Noord Nederland. Het is met 190.000 inwoners een van de tien grootste gemeentes in Nederland. De bevolkingssamenstelling naar leeftijd van Groningen wijkt af van alle andere gemeentes in Nederland door de extreme oververtegenwoordiging van de leeftijdsgroep van 20–25. Groningen is namelijk vooral een studentenstad, van wie ruim 30.000 in de stad zelf wonen.

“KOFFIE IS BOOMING IN GRONINGEN, MAAR SOMS WORDT ER TE WEINIG AANDACHT BESTEED AAN DE KWALITEIT VAN DEZE GODENDRANK.”

Overzicht van een deel van Black & Bloom.


11

AAN DE BAR MET...

AAN DE BAR MET Mark aan de bar met Michel Elverding (rechts) en zijn collega Eugene Olieslager (naast Mark).

MICHEL ELVERDING Wat doen jullie anders dan anderen?

Hoe drink je koffie thuis?

“Ik denk eigenlijk dat het geheim is dat we het heel sim-

“Op het aanrecht staat een E61 Faema 2 groeper, een

pel houden. Wij doen alleen twee merken espressoma-

prachtig mooi ding. Ik zit nog te twijfelen of ik hem

chines en molens. La Pavoni is nu twintig jaar in Neder-

ga vervangen door een La Marzocco Linea 1 groeps. “

land verkrijgbaar en is prijs-kwalitatief gezien een hele goede machine. Hij laat je nooit in de steek, dat gekke

Wat is je ultieme koffiemoment?

ding. Wil je iets exclusievers, dan hebben we La Mar-

“Ik weet niet of ik echt een ultiem moment heb, maar bij-

zocco. Daarnaast bieden we goede betrouwbare service

voorbeeld mijn eerste Segafredo uit een La Marzocco staat

voor eerlijke prijzen. Zoals ik zeg, eigenlijk heel simpel.”

me nog heel goed bij.

Michel Elverding en zijn collega’s bij

Hoe is het ooit begonnen in de koffie?

Wat zijn de plannen voor de toekomst?

Alleborgh in Abcoude zijn een begrip in

“Ik raakte in 1994 voor het eerst serieus geïnteresseerd

“We merken enorme verschuivingen bij bijvoorbeeld tank-

de Nederlandse koffiewereld. Niet alleen

toen ik bij een Intratuin Tuincafé werkte. Daarna ben ik

stations. Waar vroeger de grote rode kasten van DE ston-

omdat ze met La Pavoni en La Marzocco

voor onze toenmalige leverancier Segrafredo Zanetti gaan

den, staan nu de volautomaten. Bij het Rijksmuseum ston-

half Amsterdam van espressomachines

werken en vanaf 2005 ben ik eigenaar van Alleborgh.”

den vroeger de volautomaten en hier zie je nu traditionele

Tekst: Mark Jordaan

La Marzocco’s. Je ziet het ambachtelijke weer terugkomen.

voorzien, maar vooral omdat je altijd binnen kunt lopen voor een kop koffie en

Wat maakt dit werk nou zo leuk?

Tien jaar geleden dacht men dat de volautomaat de heilige

mooie verhalen. Zo ging ik ook een ochtend

“De mensen! Ik durf te zeggen dat we met 99 van de 100

graal was, maar nu zie je meer mensen hierop terugkomen.”

bij de heren op bezoek.

klanten een hele leuke relatie hebben. Ook het team waar we hiermee werken maakt het heel leuk. Louis bijvoorbeeld,

Wat denk je dat er komende jaren gaat veranderen?

werkt hier al 28 jaar en doet het meeste op zijn vouwfiets.

”Kwaliteit en beleving gaan nog veel groter worden. Men is

Hij parkeert zijn auto en fietst de hele Utrechtsestraat door.

echt op zoek naar iets anders, back to basic maar dan kwali-

Van ‘Concerto’ tot ‘Starbucks the Bank’, dat verschil in klan-

tatief heel goed. Een broodje kaas verkoop je ook niet meer

ten is ook heel leuk. Je komt in de mooiste hotels tot de

als vroeger, een kadetje, plak kaas erop en klaar. Ik denk ook

meest Amsterdamse cafés met gordijntjes voor de ramen.”

dat we in de toekomst minder Italiaanse koffie gaan zien en meer specialty coffee. Het moet alleen wel begrijpelijk blijven voor de eindgebruiker. Ik zie hele rinse koffies toch als iets voor baristawedstrijden en niet voor het grote publiek.”

12


EVERPURE

ALS DE BASIS GOED ZIT

VERKRIJG JE GEZONDE TOP KWALITEIT

Telephone: + 32. 142. 83510 Email : [email protected] FILTRATION & PROCESS

www.pentairfoodservice.eu

Een veelvoud aan genot!

Goede smaak kent vele gezichten De Piacere Touch, met 7” beeldscherm, biedt niet alleen uitstekende technische prestaties en groot bediengemak, hij biedt ook een veelvoud aan frisse designs. Wek het verlangen naar exquise koffiespecialiteiten – ontwerp de Piacere Touch volgens Uw individuele smaak. Sielaff: Creatief koffiegenot.

Sielaff GmbH & Co. KG Automatenbau Münchener Str. 20 91567 Herrieden Germany E-Mail: [email protected] www.sielaff.com Telefoon: +31 46 437-2888 E-Mail: [email protected]

CERTIFICERING

Het ondernemersbelang blijft voorop staan.

Zuivere koffie

NESTLÉ: THE NESCAFÉ PLAN W

Tekst: Maurits Schmidt

Als grootste koffie-inkoper ter wereld is Nestlé, de moeder van Nescafé, zich terdege bewust van de voorbeeldfunctie die het concern heeft, ook op alle gebieden die te maken hebben met zuivere koffie. Misschien loopt Nestlé nog niet op alle terreinen voorop, maar de aanpassingsbereidheid is enorm.

In deze serie besteedt CoffeePro extra

e spraken erover met Su-

Alle duurzaamheid in één hand

aandacht aan de onstuitbare opmars van

zanne Naber-Bouwman, in

Begin dit jaar moest Nestlé delen in kritiek van ontwikkelings-

zuivere koffie. Zuiver in verschillende

Nederland

verantwoorde-

organisatie Oxfam (Novib) op voedselgiganten die het niet

betekenissen: eerlijker handel, betere sociale

lijk voor het Creating Sha-

te nauw zouden nemen met milieu- en mensvriendelijkheid.

omstandigheden, schoner milieu, meer

red Value (CSV) beleid van

Nestlé kwam er in het rapport ‘Behind the Brands’ als beste

Nestlé en het daarvan afge-

uit, maar toch kan het concern beter scoren op gebieden als

drinkgenot. Na de stand van zaken bij Fairtrade/Max Havelaar, UTZ Certified, Skal/

leide Het Nescafé Plan. En met Paul Bommeljé, vanuit de

landroof en betaling vrouwenarbeid, meent Oxfam.

Eko, Control Union Certifications en Simon

divisie Nestlé Professional Beverages marketingverantwoor-

Naber kent de kritiek. “Wij hebben een goede relatie met

Lévelt nu Nestlé.

delijke voor Out of Home en in die sector dus ook voor CSV.

NGO’s (niet-gouvernementele organisaties) als Oxfam om deze gebieden vanuit het bedrijfsleven met hen te bespreken.

14


CERTIFICERING

Dat is een voortdurend proces. Zo zijn wij naar aanleiding van

Daarom hebben we toegespitst op drie gebieden, waar we die

Soortnaam

dit rapport al met Oxfam in gesprek gegaan over wat we kun-

meerwaarde het best tot z’n recht kunnen laten komen: wa-

In tal van landen is Nescafé van merknaam

nen verbeteren op de gebieden die zij benoemen, waaronder

ter, voeding en plattelandsontwikkeling. Binnen die terreinen

soortnaam geworden. In Griekenland en

de leefomstandigheden van vrouwen in de cacaosector. Bin-

ontwikkelen en starten we steeds weer nieuwe projecten. Zo is

Turkije bijvoorbeeld mag je op het terras

nen de cacaosector gebeurt op dit gebied al veel. Inmiddels

‘Het Nescafé Plan’ één van de belangrijkste CSV-projecten op

kiezen tussen Griekse of Turkse koffie en

hebben we een rapport gepubliceerd op welke van de punten

het gebied van plattelandsontwikkeling.”

nescafé. Het Nederlandse woordenboek is

waarop Oxfam ons aanspreekt we actie gaan ondernemen.

Nestlé, dat zich in 1866 vestigde in Zwitserland, is vooral be-

nog niet zo ver. Dat spreekt al wel van coca-

Daarbij verliezen we onze eigen prioriteiten niet uit het oog.

kend van chocolade, koffie, water, diervoeding, Maggi en ba-

cola (met kleine letters), maar nog niet van

Zoals de aanpak van kinderarbeid, waar we samenwerken

byvoeding. De kerntaken liggen dus op het gebied van voe-

nescafé.

met de onafhankelijke Fair Labour Association (FLA). Vrou-

ding, gezondheid en welzijn.

In de loop der jaren heeft Nestlé een

wen zijn bij Nestlé zeker niet onderbelicht. We willen graag

Naber maakt zelf duidelijk dat duurzaamheid als zodanig niet

grote diversiteit aan merken en typen koffie

meedenken: kan de positie van de vrouw nog verbeteren. In

de eerste speerpunt is in het concern, zoals bij op dit gebied al

opgebouwd. Zo zijn er cups van Nespresso

2014 komt de FLA met een nieuwe analyse. Op de uitkomsten

vroeg begonnen diehards als Max Havelaar: “Creating Shared

en Nescafé Dolce Gusto (gemalen kof-

daarvan bepalen wij onze nadere aandacht. U ziet, het is een

Value heeft bij ons een aantal jaren geleden naam gekregen.

fie), sachets van Nescafé Gold en Nescafé

meerjarentraject, maar we spelen er toch snel op in. Omdat we

Maar het is geen filantropische gedachte. Het laat juist zien

Cappuccino (instant koffie). Binnen Out of

het serieus nemen.”

dat je de verplichtingen die je hebt als kansen kunt benade-

Home zijn koffie, machines en service in één

ren, waarmee je bedrijf op de lange termijn kunt versterken.

concept op elkaar afgestemd met merken als

Gedeelde waarde scheppen

Daardoor creëer je waarde voor aandeelhouders en belang-

Alegria en Milano (instant koffie) en Buondi

“Creating Shared Value is een visie die geldt voor het wereld-

hebbenden.”

(espressobonen).

wijde Nestlé-concern” zegt Suzanne Naber kort en krachtig.

Al loopt Nestlé er niet zo mee te koop, er zijn

“Het houdt in dat we bij alles wat we doen in onze bedrijfs-

Ondernemersbelang blijft vooropstaan?

wel degelijk Nescafé-koffies met een keur-

voering een meerwaarde creëren voor de omgeving waarin

Naber: “Altijd. Inmiddels is het zover dat je als bedrijf geen

merk, zoals Max Havelaar (Partners Blend),

we werken. Vertaal dat maar als ‘gedeelde waarde scheppen’.

bestaansrecht meer hebt als je je niet met Shared Value bezig

Utz Certified (Special Filtre) en Rainforest

Het naleven van wetten, lokale regelgeving en duurzaam-

houdt. Het is onlosmakelijk verbonden.”

Alliance (Buondi).

heidsprincipes waarbij we rekening houden met toekomstige

Daarbinnen ontwikkelt Nestlé ‘Het Nescafé Plan’. Naber:

generaties vormen de standaard. Dat is breed, veelomvattend.

“Daarmee zijn we al zo’n tien jaar bezig. In 2009 hebben we het hier in Nederland geïntroduceerd.”

Instant haalt meer uit de koffieboon.


15

CERTIFICERING

ducten, zowel op de consumentenmarkt als binnen Out of Home. Het kenmerk, zoals de naam al zegt, is dat het verder gaat dan het kopje koffie. Kort gezegd: er is veel aandacht voor verantwoorde landbouw, productie en consumptie. Aan die drie pijlers werkt Nestlé al sinds 1962 samen met de boeren. Het gaat om respectievelijk opleiding voor de boeren, wat bijdraagt aan een gezonde oogst en dus een eerlijk inkomen, om het verminderen van CO2-uitstoot door moderne machines en schone energiebronnen, en om het adviseren van de consument bij de aanschaf van energiezuinige koffiezetapparaten. De beyond-the-cupvisie is ontwikkeld in samenwerking met de duurzaamheidsorganisaties Rainforest Alliance, de 4C (Common Code for the Coffee Community) en SAN (Sustainability Agriculture Network). Bommeljé: “We werken met hen samen omdat wij als organisaties dezelfde opvattingen

Alle duurzaamheid in één hand.

Bommeljé: “De vermelding van Het Nescafé Plan logo op

delen over agrarische expertise en duurzaamheid in de koffie-

onze verpakkingen is zeker niet de start geweest van ons

industrie.”

duurzaamheidsinitiatief. Eigenlijk kunnen we het beste teruggaan naar de jaren ’30. Het Braziliaanse koffie-instituut vroeg

De duurzaamheidprogramma’s van Nestlé zijn, op de ge-

Nestlé toen een oplossing te vinden voor enorme voorraden

noemde uitzonderingen na, geen certificeringen. Ze staan als

koffiebonen. Onder leiding van chemicus Max Morgenthaler,

het ware los naast de programma’s als EKO, Utz, RFA, ook nog

onderzoeker in dienst van Nestlé, werd in 1938 na zeven jaar

eens vaak elk met een eigen logootje op de verpakking. Kan de

research het merk Nescafé gelanceerd. Honderd procent koffie

consument door de bomen het bos nog wel zien?

in poedervorm. En als je het toch over duurzaamheid hebt: die

Bommeljé: “Het is begrijpelijk dat u deze vraag stelt, maar

overschotten hadden anders vernietigd moeten worden. Mor-

graag wijs ik dan op het accent ‘shared’ in ons visieprogram-

genthaler vond letterlijk een duurzame oplossing voor koffie.

ma. Het gaat niet alléén om hoger inkomen voor de boeren,

Door de lange houdbaarheid, de mogelijkheid tot variatie en

het beperken van de impact op het milieu, of een goedkopere

het behoud van kwaliteit, groeide Nescafé in rap tempo uit tot

logistiek. De verschillende keurmerken zijn doorgaans opge-

een speler van wereldformaat.”

richt vanuit een bepaalde filosofie of gedachte. Wij proberen in de hele keten een meerwaarde te geven. Dat is ons Creating

Schaduwrijke plantages.

The Nescafé Plan

Shared Value principe. Nestlé Professional herkent de vraag

Het Nescafé Plan is tegenwoordig met een eigen ‘beyond the

naar duurzame, verantwoorde koffieconcepten. Binnen het

cup’-logo terug te vinden op verpakkingen van Nescafé pro-

bedrijfsleven groeit de vraag sterk. Voor overheden zijn die concepten inmiddels zelfs absoluut een vereiste. “Nestlé Professional is blij met deze ontwikkelingen en hoopt dat ook de horeca, die over het geheel genomen helaas echt wat achter loopt, snel zal volgen. Het nieuwe concept Nescafé Milano kan daar zeker een belangrijke rol in spelen. De vraag naar duurzame concepten gaat namelijk verder dan alleen de koffie. Onderschat bijvoorbeeld niet de rol van een koffiemachine op de totale impact op het milieu. “In ons researchcentrum in Zwitserland, het Nestlé Professional Beverage Centre, brengen wij de koffie, de koffiemachine en de service die je daarop verleent nadrukkelijk bij elkaar. Resultaten die daaruit naar voren komen tonen aan dat instantkoffie minder invloed op het milieu heeft dan gemalen koffie. De extractie is efficiënter en daarmee is het totale energieverbruik minder. Instantkoffie is ook efficiënter. Zo haal je uit een pond Nescafé Instant meer kopjes dan uit een pond bonen. Inderdaad, dat verklaart mede het prijsverschil per kilo tussen instant en bonen.” Nestlé, de grootste koffie inkoper ter wereld, begrijpt als geen ander dat die rol gepaard gaat met een grote verantwoordelijkheid richting de gehele koffieketen. Bommeljé en Naber: “Die verantwoordelijkheid nemen wij en vertalen we dagelijks in al ons doen en laten naar Creating Shared Value.”

16


KOFFIECONCEPT

Steeds weer de beste koffiebonen selecteren uit ruim tachtig landen die momenteel koffie produceren. Dat is geen makkelijke opgave gezien de kwaliteitseisen die Australian stelt aan de koffiebonen.

Tekst: Ton Rombout

“Take me when I’m hot”

Meet the Australian Family Toch is het bedrijf altijd weer tevreden over de uiteindelijke

Altijd 100% organic en eerlijk

keuze en worden ze regelmatig verrast door kleine koffieboe-

Australian zet zich in voor een beter proces van plantage tot consument en

ren die zonder hightech fantastische oogsten realiseren.

heeft gekozen voor Utz-Certified, een keurmerk dat het beste bij hen past. Naast premium coffee staat Australian ook bekend om haar premium

Magic Roaster ‘Gigi’

ice cream en chocolates. Australian streeft altijd naar nieuwe ontwikke-

De manier van roosteren is cruciaal voor de uiteindelijke

lingen. Het bedrijf heeft een instinct en passie voor alternatieve vormen

smaak. Worden de koffiebonen te donker gebrand dan zijn

van expressie en erkent het belang van biologische ingrediënten alsook de

aroma’s als tabak en kruiden zeer dominant aanwezig. Brand

behoefte om de zuiverheid van smaak te behouden. Australian levert con-

je daarentegen te licht, dan zullen er meer fruittonen en bloe-

tinuïteit en bouwt aan de toekomst van premium ice cream, chocolates

mige aroma’s naar voren komen. De Dark Roast heeft een bit-

en coffee. Australian staat voor een onvergetelijke smaakervaring: de kick

tertje qua smaakprofiel en de Medium Roast valt op door haar

van nieuw en anders, het spel van aandacht en verleiding.

frisse zuren. Gigi, de Magic Roaster van Australian, drukt haar stempel op de smaak van Australian. Ze is 100% geconcentreerd en haalt het beste uit de boon en uit haarzelf.

Headbarista ‘Brad’ De headbarista van Australian is Brad. Hij heeft het koffievirus opgelopen in zijn geboortestad Sydney. Brad is een vakidioot die de rondleidingen verzorgt in het koffielab, de cuppingruimte en de branderij. Je komt Brad ook tegen op de Barista Tours die Australian organiseert in Nederland. Bijvoorbeeld bij de bekende festivals, op universiteiten of gewoon om de hoek bij één van de vele Albert Heijn-, Jumbo- of Plus-vestigingen.


17

TOPKOFFIE IN RESTAURANTS


CONSERVATORIUM HOTEL AMSTERDAM Schilo geeft uitleg.

van de stoelen is gevuld met een mondain

A

publiek. Voorzichtig ontwijkt de chef een

die de volgende dag zal plaatsvinden. De sfeer en grandeur van

Prominente plaats

lange rode jas die over een stoel is gevleid en

dit bijzonder mooi ingerichte hotel ademen gastvrijheid op het

In zowel de Brasserie, Lounge en Banqueting-service van het

half de grond raakt. Even twijfelt hij: zal hij

hoogste niveau.

Conservatorium Hotel neemt koffie een prominente plaats in.

Schilo van Coevorden We hebben een afspraak met Chef Schilo van Coevorden. Zijn verschijning is even groots als nuchter en vriendelijk. Hij biedt de interviewer direct een espresso aan. We vervolgen onze weg door een goed gevulde brasserie. Het is lunchtijd en een groot deel

ls we aankomen bij de glazen entree

koffie en baseer daarop de combinaties in een gerecht: in het

wordt de majestueuze toegangsdeur

huidige nagerecht passiefruit bij het zuur en amandel bij het

voor ons opengedaan door een strak

bitter van de espresso. Maar koffie komt bijvoorbeeld ook goed

in het pak gehesen doorman die ons

tot zijn recht in een gereduceerde vleessaus.” De smaken die-

vriendelijk begroet. Eenmaal binnen

nen volgens hem op zo’n manier samen te komen dat ze elkaar

in de lobby spotten we een bekende

aanvullen en de koffiesmaak overeind laten, “anders kan je alle

televisiester, een groepje Engelse ladies van stand en wellicht

smaken wel tegen elkaar aanzetten.”

een aantal genodigden voor de opening van het Rijksmuseum

Er is gekozen voor de professionele Aguila machines van Ne-

hem in de garderobe laten ophangen? Hij besluit het te laten zoals het is. Geruisloos

Geen koffie

spresso waarin onder meer de exclusieve Hawaii Kona bereid

vervolgt hij de weg naar de bel-etage waar

“Je zal het moeilijk geloven, maar ik drink zelf geen koffie”, be-

wordt als afternoon coffee. “Met een volume van meer dan

het interview gaat plaatsvinden.

gint Chef Schilo van Coevorden, die hier de culinaire scepter

100.000 koppen koffie per jaar is het belangrijk om zeker te

zwaait, met een glimlach. “Maar ik ervaar dit eerder als een

zijn dat de smaak en kwaliteit consistent blijven. Met deze ma-

voordeel dan als een nadeel. Ik kan koffie zo puur beoorde-

chines en koffie is dat gegarandeerd.”

len op smaak en ondervind geen hinder van conditionering.”

Zeker in een markt waar een venue ook op de geserveerde kof-

En inderdaad blijkt dat deze Chef de gastronomische waarde

fie wordt beoordeeld is continuïteit dan een doorslaggevende

van koffie volledig op waarde weet te schatten. ”Samen met

factor. In het Restaurant Tunes van het hotel, het domein van

mijn sommelier ontleed ik eerst de smaak van een specifieke

de fine dining, wordt de koffie bereid door een barista. Ook

18


TOPKOFFIE IN RESTAURANTS

Een ding is direct duidelijk: we begeven ons op deze druilerige middag in een andere wereld als we het terrein van het Conservatorium Hotel betreden. Buiten de poort staan tienermeisjes en cameraploegen te wachten op een beroemdheid. Een limousine met Brits kenteken staat klaar voor vertrek op de binnenplaats. Tekst: Wilco Admiraal; fotografie: Ton Rombout en Evelyn Keyser

worden hier foodpairings geserveerd, meestal in de vorm van

Koffiecultuur

een nagerecht dat in smaak is afgestemd op de smaak van de

Gevraagd naar zijn indruk van de huidige Nederlandse koffiecul-

espresso. De bonen worden geleverd door Specialty Coffee

tuur merkt Schilo van Coevorden op dat deze duidelijk is veran-

brander Single Estate Coffee. Experimenten met andere berei-

derd. Hij heeft lang in Spanje gewoond waar hij in Marbella nog

dingen als een V60 filter of andere Slow Coffee methodes gaat

steeds een restaurant bezit. “Toen ik voor het eerst weer in De

men niet uit de weg, maar de chef merkt dat de gast hier nog

Bijenkorf kwam zag ik mensen in de rij staan voor de Nespresso

niet erg voor open staat.

shop; ik vond het een vermakelijk gezicht.” Zelf komt hij uit een familie van ware koffiedrinkers: in zijn ouderlijk huis werd koffie

Conservatorium Hotel

Alleen barista’s

gezet met uiteenlopende zetmethodes. Van ouderwetse filterkoffie

Van Baerlestraat 27

Het liefst zou chef Schilo namelijk alle koffie in het hotel door

tot de Cona Cafetière, de chef kent ze allemaal. Zou het daardoor

1071 AN Amsterdam

een barista laten bereiden. “Het is prachtig als je een talentvolle

zijn dat hij nu een theeliefhebber is geworden?

020 570 0000

medewerker in huis hebt waardoor elke geserveerde koffie een

www.conservatoriumhotel.com

9 of een 10 waard is. Maar als de barista een dag vrij is kom

Scepter

je niet verder dan een 8”, merkt hij op. Het belangrijkste on-

Het is duidelijk dat de chef de scepter zwaait in het Conservato-

derdeel van goede koffie zetten, het afstellen van de maalgraad

rium Hotel: gedurende het gesprek ontgaat hem geen enkele be-

Basserie, Lounge en Banqueting: voor een perfecte espresso is volgens hem al een benijdens-

weging van passerende personeelsleden. Het receptiepersoneel

Nespresso single serving

waardige kunde: “Maar ook al heb je de juiste hardware, de

praat met gepast ontzag over ‘Chef Silo’ als we ons melden voor

Hawaii Kona Special Reserve

kwaliteit staat of valt toch met de persoon die de koffie bereidt.

de afspraak. En als de voor ons bestelde espresso naar zijn mening

Koffieleverancier

Je kan makkelijk de schuld geven aan de machinerie, maar ik

te lang op zich laat wachten staat hij zelf op om deze te halen. Bin-

Fine Dining:

denk dat passie, discipline en techniek veel belangrijker zijn.”

nen enkele minuten komen kort achter elkaar zelfs twee espressi

Single Estate Coffee

In Single Estate Coffee is een partij gevonden die training aan-

naar onze tafel, de boodschap is duidelijk aangekomen. De tweede

biedt op het allerhoogste niveau, en dit past bij de ambities die

espresso smaakt naar onze mening iets geprononceerder dan de

de chef heeft met koffie in zijn restaurant. Hij wil graag aan

eerste, terwijl deze is gezet met dezelfde machine en koffiesoort.

de slag met een aantal van de meest exclusieve koffiesoorten

Zou de vorm van het kopje hier de oorzaak van zijn? De tweede

en daarbij passende gerechten serveren. “Zo heb ik eens een

kop heeft een afgeronde bodem, terwijl de eerste kop vierkant van

risotto gemaakt met aardpeer, zeeëgel en gevriesdroogde Nes-

vorm was. We laten het maar om deze opmerking met de chef te

café, een ultieme smaakervaring die door de structuur van de

delen: de voorbereiding voor de service van vrijdagavond wacht

korrels koffie een belevenis op zich wordt”. Toch zul je dit ge-

en we willen hem niet langer beroven van zijn kostbare tijd. Wel

recht niet als vast onderdeel op de kaart tegenkomen: “Koffie

zijn we benieuwd naar zijn volgende foodpairing met koffie, een

moet koffie blijven; je kunt avant-garde nastreven, maar het

uur lang converseren met deze meesterlijke smaakmaker bleek

moet ook commercieel inzetbaar zijn.”

daarvoor ruim voldoende!


19

KOFFIE OP KRETA

Kreta: Loutro, alleen per boot bereikbaar.

Kreta Handig voor mensen die er nog nooit geweest zijn om in Griekenland dan maar eens een kijkje te nemen en via het eten en drinken te proeven hoe het land erbij staat. Ik was ooit een keer -vlak voor de Olympische Spelen in 2004- een paar dagen in Athene, beklom de Akropolis, bezocht het gezellige centrum en ging weer huiswaarts. Te kort om het land echt te leren kennen. Tijd dus om nu flink uit te pakken en drie weken naar Kreta te vertrekken. Kreta is het grootste zuidelijke eiland van Griekenland, bijna tegen het Afrikaanse continent aan. Kreta gedraagt zich eigenzinnig, maar straalt wel degelijk de Griekse mentaliteit uit. Dit ondanks het feit dat de Turken er vroeger ook tijdelijk bezit van hebben genomen en er dus wat Turkse invloeden zijn. Ook de Duitsers hebben het bezet gehouden,

De Italiaanse geneugten van Kreta Koffie in Griekenland verandert

in Wereldoorlog II, en ze zijn er door de Engelsen en de Amerikanen en de Kretenzer bevolking zelf vervolgens weer uitgejaagd. Hoewel het nu lijkt alsof ze er weer integraal bezit van hebben genomen. De hippie-


Griekenland is op dit moment een land dat een bijzondere plaats inneemt binnen de Europese Economische Gemeenschap. Een groep Nederlanders (laat ik de rest van Europa even terzijde houden) kijkt er met een scheef oog

groepen die je hier en daar tegenkomt, zijn

naar en een ander deel vindt het een fantastisch land om vakantie te vieren.

niet altijd, maar wel meestal, van Duitse

Vreemd genoeg overlappen deze groepen elkaar soms.

herkomst. Overblijfselen van de wilde jaren zestig, toen het hier nog pionieren was.

20


KOFFIE OP KRETA

V

aak zijn de redenen bijna tegengesteld.

Een café heet in Griekenland een kafenion. Daar komen in

Voor de eerste groep hebben de Grieken

de regel uitsluitend mannen, men kan er naast de geschon-

het adagio van mensen die arbeid ver-

ken drankjes soms een zeer eenvoudig maal nuttigen of een

richten en belasting betalen niet hoog in

spelletje (bijvoorbeeld backgammon) doen. We moeten er bij

het vaandel hebben; voor de andere partij

zeggen dat dit een wat achterhaalde Wikipedia annex ANWB-

geeft het volk juist het goede voorbeeld door het leven met een

SNP-beschrijving is. In één afgelegen dorp was het inderdaad

korrel zout te nemen en eruit te halen wat erin zit. Bovendien

zo dat we alleen Griekse koffie of Nescafé konden krijgen.

is het eten afschuwelijk lekker en je krijgt altijd een groot glas

Daar zei een van de aanwezige mannen dat er in dat dorp bijna

water bij je koffie.

nooit toeristen kwamen. Ik mocht er ook ruiken aan de gemalen koffie waarmee de Griekse koffie via een potje op het vuur

Misverstanden

werd gekookt.

Laten we een paar misverstanden uit de wereld helpen. De

Griekse koffie is best wel sterk, bitter en donker, met vooral

Grieken zijn in het algemeen harde werkers, maar ze halen ook

veel drab onderin het kopje, waarvan je veelal behoorlijk wat

uit het leven wat erin zit. Op Kreta, weliswaar in een wat ‘on-

binnen krijgt als je er niet op verdacht bent. We hebben het een

ontgonnen’ toeristisch gebied (de zuidwestkust voor de beken-

paar keer gedronken, gewoon omdat er niets anders was. Best

den) zijn de mensen aardig en relaxed. De prijzen voor eten

te drinken, maar opletten dus. We zien trouwens ook vrouwen

en drinken bedragen er veelal de helft van wat er in Nederland

in de cafés.

Ook hier kon je, behalve Griekse koffie, ook Nescafé of espresso krijgen.

op je bord komt in een restaurant of café. In de toeristischer streken zoals de stad Heraklion kun je erg goed eten voor de

Nescafé

Thee

prijs die je in Amsterdam kwijt bent voor een gemiddeld, niet

Maar Griekse koffie is zeker niet meer de gangbare methode.

In Italië is veel thee Engelse thee, hier in

heel bijzonder restaurant.

In bijna alle cafés, restaurants en hotels is Nescafé aan de orde

Griekenland is dat eveneens het geval.

De Grieken houden ervan allerlei gerechten op tafel te laten

van de dag. Bij sommige mensen roept dat de sfeer op van

Merken als Twinings en Lipton komen veel

zetten, waar vervolgens iedereen het zijne of hare van neemt.

vroeger in Nederland. Nescafé was voor mij een soort herin-

voor. De Grieken hebben echter ook hun

Voor de toeristen hanteert ook de Griekse ober meestal de

nering aan een tijdperk in Nederland voordat er überhaupt es-

eigen theemerken, zoals bergthee. Theeën die

Westerse methode: 2 of 3 gangen menu’s die verdeeld worden

presso werd gemaakt. Nescafé op Kreta is echt nog steeds een

overigens vaak zeer smakelijk zijn.

per bord voor het aantal personen. Desserts zijn verkrijgbaar

soort nationale koffiedrank.

via de kaart, maar we maken het op Kreta meerdere keren mee dat we spontaan wat vers fruit, al dan niet met Griekse yoghurt

Italiaanse koffie

geserveerd krijgen, op Kreta gepaard gaand met een smal ka-

In de wat meer toeristische plaatsen is er nu een overstap naar

rafje Raki, de Griekse jenever.

vooral Italiaanse koffiemerken gaande. Merken als illy, Lavaz-

Fooien zijn niet vanzelfsprekend. Pas als ze hard voor je in de

za en Segafredo, maar ook wat kleinere zoals Dimello, Essse,

weer zijn geweest, accepteren ze – met zeer veel dank – een

Buondi, Dieci, worden als het summum in koffieland gezien.

kleine fooi (vaak ben je dan direct hun vriend).

Je betaalt er ook wat meer voor. Bij het ontbijt in hotels wordt een kop espresso of cappuccino vaak doorberekend, terwijl dat

Griekse koffie en thee

bij Nescafé een standaard onderdeel van het ontbijt is.

Hetzelfde is het geval met de koffie en thee. We zijn vaak ver-

Ik heb begrepen dat op Kreta al die koffie via Athene het land

rast door de prijzen, ook al omdat je er dan onverwacht nog

wordt ingevoerd, en via boten en soms lokale vliegdiensten

wat lekkers bij krijgt geserveerd dat je niet hoeft te betalen.

verder naar de eilanden wordt getransporteerd. Hoewel de

Een verpakt koekje is wel het minste, conform de gewoonten

koffie ook qua inkoop veel duurder is dan Nescafé of Griekse

in Nederland.

koffie, is de trend duidelijk gezet. Italiaanse koffie wordt op

Er zijn drie soorten koffie te verkrijgen op Kreta: Griekse kof-

Kreta als het summum beschouwd. Leuk voor de Italianen.

fie, Nescafé koffie (kortweg Nescafé) en Italiaanse koffie. Spe-

Iets anders is er niet. Over special origins hoef je het op Kreta

cial Origin Coffee zijn we op Kreta nauwelijks tegengekomen,

niet te hebben, als ze er al ooit van hebben gehoord.

Nescafé bij Sweet Water Beach, Loutro.

hoewel we in de stad Heraklion wel in het oude centrum bij een winkelbranderij iets tegenkwamen dat erop leek.

Griekse koffie met drab.

Raki is de jenever van Kreta.

Italiaanse espresso aan de kust.


21

INTERVIEW

We zijn op bezoek in Bolsward. Hier staat de fabriek van United Coffee, één van de grootste koffiebranderijen in Europa, producent en distributeur van een breed assortiment koffie- en theeproducten en aanverwante services. In de fabriek worden de groene bonen verwerkt tot kant-en-klare producten voor horeca, vending en retail outlets. Henkie Huitema en Ben Smid voor de

Nooit te grof, nooit te fijn: GrindDefine!

GrindDefine.

UNITED COFFEE KIEST VOOR BÜHLER KOFFIEGRINDERS Tekst en fotografie: Ton Rombout

B

ühler Benelux installeerde hier eind april

tiviteit, maar ze dienen tegelijkertijd over een voldoende flexi-

twee modulaire GrindDefine koffiemo-

biliteit te beschikken om al die verschillende melanges die wij

lens, die ieder tussen 900 tot 3800 kilo

moeten verwerken snel en adequaat te produceren. Snel kun-

gebrande koffiebonen per uur kunnen

nen wisselen is essentieel voor de machine. Dat veronderstelt

vermalen tot eindproduct met een exacte

een hoge mate van automatisering. Zo’n beetje elk uur moeten

spreiding van de deeltjesgrootte. De leve-

we de maling opnieuw instellen voor een ander type koffie. De

rancier, het Zwitserse bedrijf Bühler, is gekend om zijn in-

settings daarvoor zijn van te voren vastgelegd. Elke melange

novatieve oplossingen en geeft daardoor de standaard aan

heeft een eigen, uniek nummer waarin de samenstelling en het

voor koffieproductie over de hele wereld.

brandprofiel zijn vastgelegd.”

succesvol in de markt zetten van eigen merk

Built-to-order

Techniek

koffie- en theeconcepten van bedrijven in

Production Director Ben Smid van United Coffee in Bolsward

Hij heeft Product- en Procestechnoloog Henkie Huitema erbij

retail, horeca, vending supply en foodservice,

vertelt dat het systeem geheel built-to-order is vervaardigd bij

gevraagd om nog meer technische specificaties te verschaffen.

alsmede luchtvaartmaatschappijen.

Bühler. Compleet op maat gemaakt, op specificaties van de

De heer Huitema was van begin af aan betrokken bij de keuze

Samen met klanten werkt United Coffee aan

klant. In overleg met Manager Sales Benelux, de heer Rudy

van de machine. Ze zijn daarbij niet over één nacht ijs gegaan.

de ontwikkeling en groei van hun Private

Saerens, en in samenspraak met technici van Bühler, is het

Alle mogelijke systemen hebben daarbij de revue gepasseerd,

Labels of Private Brand, een assortiment

proces verder ontwikkeld en in goede banen geleid.

inclusief de nodige tests die de heren lieten uitvoeren bij een

dat het best aansluit bij hun eigen beleid en

Hij zegt: “De molen moest uiteraard volledig tegemoet komen

shortlist van aanbieders van molens.

opvattingen ten aanzien van duurzaam-

aan onze specifieke wensen qua volume, flexibiliteit en maal-

Huitema: “We kenden Bühler al van horen zeggen en vakli-

heid en profijt. United Coffee biedt ook een

fijnheid. We hebben gekozen voor de versie van de machines

teratuur. Het is een groot, wereldwijd werkend bedrijf dat

aantal eigen merken zoals Gala, Bravissimo,

die in twee maalstappen werken. De eerste is de voorbreeksec-

processingmachines ontwikkelt voor allerlei markten en pro-

Mill House, Princess, Favor, Fair Trade

tie, tijdens welke de bonen worden voorgebroken om de uit-

ducten, behalve koffie ook onder meer voor cacao, graan en

Original en Bio+ aan om de markt optimaal

eindelijke maling optimaal te kunnen laten verlopen. Tijdens

soja. Bij de koffiemaalproeven die we gezamenlijk in Zwitser-

te bedienen. Het bedrijf verwerkt jaarlijks

de maalsectie, de tweede stap in het proces, kunnen we dan de

land hebben uitgevoerd op de ruime proefopstelling, keken we

circa 25 miljoen kilo koffie naar circa 1400

maalgraden bereiken die we voor onze klanten nodig hebben.

naar meerdere aspecten. Hoe fijn is de maling? Wat is de sprei-

producten.

United Coffee is wat dat betreft een bijzonder bedrijf, omdat

ding in deeltjesgrootte? Hoe gedraagt de apparatuur zich ten

we heel veel verschillende private label blends samenstellen

aanzien van de temperatuur van de koffie die eruit komt, en

die allemaal hun specifieke melanges en maalgraad hebben.

in welke mate laat de koffie zich verdichten, compacteren? En

De molens moeten voldoen aan de eis van een hoge produc-

niet te vergeten: hoe is de uiteindelijke smaak en geur alsook

United Coffee United Coffee, gevestigd in ‘s-Hertogenbosch en Bolsward, is onderdeel van de Holding United Coffee in Genève, Zwitserland. Het is één van de grootste koffiebranderijen in Europa, producent en distributeur van een breed assortiment koffie- en theeproducten en aanverwante services, met export naar 26 landen. Maar bovenal partner in het

22


INTERVIEW

rollen wordt vlot en voor beide passages individueel geregeld

Bühler AG

zodat de verwerkingscapaciteit optimaal blijft.”

Bühler is een groot, wereldwijd werkend bedrijf met fabriek en hoofdkantoor in Zwitserland.

Modulaire opbouw

Voor de Benelux opereert het bedrijf vanuit

De heer Smid vult aan: “We hebben goed vergelijkings-

Mechelen in België. Daar is Rudy Saerens,

materiaal, want we gebruiken feitelijk enkele grote merken

Manager Sales Benelux voor Chocolate/Cocoa/

molens reeds in de productie. De twee Bühler-machines –

Coffee – Pasta & Extruded Products – Rice de

GrindDefine - die nu zijn geplaatst, hebben drie van de acht

contactpersoon. Hij is onder meer verantwoor-

bestaande machines vervangen. De modulaire opbouw van de

delijk voor het segment koffie.

GrindDefine geeft ons de kans om aan alle mogelijke vereisten voor koffiemaling te beantwoorden. Het modulaire ontwerp

Bühler Benelux

laat toe om de koffiemolen op een later moment uit te brei-

Bedrijvenlaan 3

den. De GrindDefine beschikt over vele aanpassingsmogelijk-

BE-2800 Mechelen

heden.”

T +32 (0)15 28 65 08 F +32 (0)15 20 51 02

De voordelen in één oogopslag:

M +32 (0)475 36 24 04

t.PEVMBJSPOUXFSQHFTDIJLUWPPSBMMFNBBMUPFQBTTJOHFOo

mailto:[email protected]

van grof tot zeer fijn. t(FBWBODFFSEFDPOUSPMFPWFSEFSPMPQFOJOHDPOTJTUFOUF

Informatie over wat de Bühler Group allemaal

productkwaliteit.

doet staat op www.Bühlergroup.com

t7MPUUFTOFMIFJETSFHFMJOHWBOEFSPMMFOPQUJNBBM verwerkingsresultaat.

De algemene link voor de koffiesite is

t%JSFDUFBBOESJKWJOHFOGSFRVFOUJFSFHFMBBSTCFTUF

www.buhlergroup.com/coffee

werkingsniveau en besparing van energie. t0OEFSCSFLJOHTUJKEUPUIFUNJOJNVNCFQFSLU EBOL[JKIFU

Voor meer informatie over de GrindDefine

rolpakket dat binnen het uur vervangen kan worden.

hierbij de directe link naar de informatie over

t(FCSVJLTWSJFOEFMJKLFTPęXBSFFONBLLFMJKLPOEFSIPVE

dit maalsysteem: www.buhlergroup.com/grinddefine

De Bühler GrindDefine maalt in twee fasen. De GrindDefine kent een hoge mate van automatisering.

de extractie van de uiteindelijke koffie? Last but not least keken we naar de bediening en de daarmee gepaard gaande automatisering van het maalproces. De software is intuïtief en, dankzij het 12 inch touchscreen, heel gebruiksvriendelijk. Beheer van recepten, controle van de werkingsparameters zoals walstemperatuur en energieverbruik van de motoren zijn enkele van de innovatieve functies van de GrindDefine. Handmatig ingrijpen blijft overigens altijd mogelijk.”

Precisieinstrument Hij vervolgt: “De GrindDefine koffiemolens werden speciaal ontwikkeld om gebrande koffiebonen zeer precies te malen met een exacte spreiding van de deeltjesgrootte. De molen is in het bijzonder geschikt voor fijnmalen. De modulaire setup van het systeem laat een breed gamma aan toepassingen toe, van instant grove maling en snelfilterkoffie, naar pads en espresso, tot zelfs de zeer fijne Turkse maling. De delen van de oorspronkelijke koffieboon worden stapsgewijs verkleind, wat een optimaal resultaat garandeert. In de eerste passage worden de gebrande koffiebonen voorgebroken. De tweede passage maalt de koffie heel precies tot de gewenste deeltjesgrootte in functie van de optimale interactie tussen water en koffie in het brouw- of extractieproces. De opening tussen de rollen kunnen we eenvoudig controleren en aanpassen. Het afkoelingssysteem van de rollen voorkomt dat de opening verandert tijdens het malen door stijgende temperaturen. Voor een perfect parallelle plaatsing en precisie van de rollen kan de opening aan beide zijden van de wals eenvoudig ingesteld worden – zowel manueel als automatisch. De snelheid van de


23

BEDRIJF IN BEELD

Brandmeester’s B Tekst: Ton Rombout Fotografie: Henk Rougoor

randmeester’s omarmde als eerste brander in

Nederland ‘specialty coffee’, gaf het begrip espressoservice nieuwe inhoud, is leverancier

en partner voor horecabedrijven en heeft ook eigen winkels, zoals deze in Haarlem. Geopend in 2001 en gevestigd in een voor-

malige dansschool, in hartje centrum van Haarlem. De ruim

18 meter espressomachines springen direct bij binnenkomst in het oog, evenals het gebruik van frisse en warme kleuren. Naast de aanschaf van een espressomachine kun je hier terecht voor een lekkere espresso of cappuccino, vers gebrande koffie, thee(zakjes), porselein en alle zetmethoden. Schagchelstraat 29 2011 HW Haarlem T 023-5123080

24


BEDRIJF IN BEELD


25

CHOCOLADE

Doorkijkje vanuit Scheepvaartmuseum naar VOC-schip.

CHOCOA FESTIVAL AMSTERDAM Pleidooi voor betere chocolade

Chocoa conferentie

Op 9 en 10 maart 2013 werd in het Scheepvaartmuseum in Amsterdam een weekend vol feestelijkhe-

Bijna tegelijkertijd vond in het tropenmu-

den met en over chocolade gehouden. Bij de proeverijen in het Scheepvaartmuseum lieten chocolade-

seum de Chocoa (spreek uit: cho-kowa)

makers circa 2700 mensen proeven van goede chocola en verschillende smaken ontdekken.

Conferentie plaats, op zoek naar de perfecte


smaken, single origin chocolade en duurzaamheid. ‘Fine or flavour’ en ‘single origin’ cacao zijn door hun eigenschappen zeer geschikt voor duurzame productie. Zij kunnen een positieve impuls geven aan de volumegroei van duurzame cacao. Op dit moment is het marktaandeel circa 10%, een volume dat

C

hocoladeliefhebbers van alle leeftijden wa-

ties, ontmoetten de chocolademakers en hoorden het verhaal

ren op deze druilerige dagen gekomen om

achter de chocola en de cacao.

in dit prachtige, historische gebouw – van

De noodzaak om consumentenvoorkeur en -vertrouwen in

oorsprong een kruitmagazijn - meer te leren

goede cacao te vergroten, was een van de aandachtspunten van

over de herkomst, productie en smaak van

het festival. Bij een twintigtal stands konden vele soorten cho-

chocolade op het Chocoa Festival.

colade geproefd worden: stands van el Sauco, Original Beans, Chocolatl, Tout Patisserie, Dutch Home Made, Pepper Mango

moet groeien, nu steeds meer producenten

Chocoa Festival

en Chocoweb. En ook stands van chocolatier Kees Raat van

en verkopers de duurzaamheidstandaarden

Via dit Festival leerde het grote publiek de ruime variëteit van

Metropolitan Deli, Arthur Tuytel, Van Velzen, Hotel Choco-

omarmen. De mogelijkheden voor de betere

aroma’s in chocolade waarderen. Deze ontwikkeling loopt

lat, Van der Burgh Chocolaad, Alexandre Bellion, Hoja Verde,

smaken en ‘single origin’ cacao waren het

nog wel achter op de koffiemarkt, waar het aantal variëteiten,

Anando en Chocodelic.

centrale thema van de Chocoa conferentie.

regio’s en merken inmiddels overweldigend is. Maar ook het

De ambitie van Chocoa was om meer te zijn

aantal verschillende smaken in goede cacao kan wel oplopen

Herkomst

dan een eenmalige discussie. Via de ‘Cocoa

tot 700. In echt goede chocolade kun je zelfs smaken als bloe-

De haven van Amsterdam is een van de belangrijkste en druk-

Connect’ website, tijdens de conferentie

men, fruit, mineralen en noten herkennen, net als in wijn of

ste cacao havens ter wereld. Jaarlijks wordt in de Amsterdamse

gelanceerd, gaat de uitwisseling van infor-

koffie. Als je eenmaal het verschil hebt geproefd weet je dat je

haven 600.000 ton aan cacaobonen overgeslagen. Waar komen

matie in cyberspace door. Het Ministerie van

zoveel meer uit je reep chocolade kunt halen. Dit is precies wat

die cacaobonen allemaal vandaan? Evenals veel koffie komt

Economische Zaken en het Tropeninstituut

je kon leren en ervaren tijdens het Chocoa Festival. Bezoekers,

goede, smaakvolle cacao van single origins vooral uit Latijns-

zijn sponsors van dit initiatief. Zie www.

Nederlanders maar ook veel buitenlandse toeristen, namen

Amerika, de Caribbean, Azië en de landen in en om de Indi-

cocaoconnect.org

deel aan proeverijen en workshops, luisterden naar presenta-

sche oceaan. West-Afrika is de belangrijkste bron voor cacao,

26


CHOCOLADE Dutch Home made chocolate.

Duurzaamheid in de hele cacaoketen bestaat steeds meer aandacht voor duurzaamheid en dat is gebaseerd op drie pijlers: de sociale pijler, die er voor moet zorgen dat cacaoboeren een rechtmatig deel van de opbrengst ontvangen. Daarnaast wordt gekeken naar de productieomstandigheden en de scholing van boeren. Dan is er de milieu pijler, met focus op CO2-reductie en gedoseerd gebruikmaken van water en kunstmest. De laatste pijler is de bedrijfsmatige-economische pijler. Alle schakels in de cacaoketen moeten voldoende bedrijfseconomisch resultaat boeken om rendabel te opereren. Is dat niet het geval dan valt het kaartenhuis in elkaar. Een aantal partijen heeft een intentieverklaring getekend dat de cacaoketen in 2025 verduurzaamd moet zijn. Duurzaam betekent echter nog niet kwalitatief. Er is maar die is niet altijd van de beste kwaliteit. Dit is wel de bulk

echter ook steeds meer aandacht voor het kwalitatieve karak-

van de cacaomarkt.

ter van de cacao en de chocolade, zowel bij producenten die

In memoriam Mott Green

In de Gouden Eeuw begon de Amsterdamse cacaomarkt te

betere cacaosoorten gaan gebruiken als bij consumenten die

Mott Green, de charismatische oprich-

groeien. In de loop van al die jaren vestigden zich in Amster-

betere chocolade wensen te eten. Een ontwikkeling die parallel

ter van het bedrijf, heeft vorig jaar het

dam en in wijde omtrek van de hoofdstad tal van cacaoverwer-

loopt aan die in de koffie- en de theemarkt.

zeiltransport begeleid en zou dit jaar meefietsen in de chocoladekaravaan. Green

kende ondernemingen. Een goed voorbeeld waar van oudsher veel met cacao wordt gedaan is de Zaanstreek. Hier is het pro-

Duurzaam en kwalitatief

is echter is op 1 juni door een tragisch

ces van chocola maken ook uitgevonden. In 1828 deed Cas-

Een voorbeeld van hoe op kleinschaliger vlak met duurzaam-

bedrijfsongeval in de fabriek, werkende

parus van Houten senior een belangrijke uitvinding waarmee

heid is omgegaan toont het initiatief van Lazuur Food Com-

aan de elektriciteit van de chocoladeopslag,

op eenvoudige wijze het vet van de cacaomassa kon worden

munity in Wageningen en chocolade importeur el Sauco om

omgekomen.

gescheiden. Deze techniek kreeg wereldwijd navolging.

het zeilvrachtschip Tres Hombres in Grenada te beladen met

Een kort citaat van Green kort voor zijn

Op dit moment vindt 45 procent van de wereldproductie van

biologische repen, die op 14 juni j.l. door een fietsende choco-

dood: “De meeste cacaobonen worden

halffabricaten cacao tot boter, olie en poeder in Amsterdam

ladekaravaan ’s ochtends vanaf de NSDM werf naar verschil-

vervoerd en dan ergens anders verwerkt

en omgeving plaats bij bijvoorbeeld dochterbedrijven van

lende winkels in den lande werden gebracht.

tot chocolade. Onze manier van werken

grote voedingsmiddelenconcerns zoals ADM, United Biscuits

Aan boord van de Tres Hombres was 4,5 ton biologische cho-

draagt meer bij aan de lokale economie.

en Cargill. In Nederland wordt echter nauwelijks chocola ge-

colade (50.000 repen), geproduceerd door de Grenada Cho-

Wij maken op een faire manier zeer

maakt. Dit heeft te maken met de massa die nodig is om te

colate Company, een unieke ambachtelijke chocoladecoöpera-

hoogwaardige chocolade en hebben al

komen tot een kostenefficiënt productieproces. Hierdoor is er

tie die chocolade maakt op de plek waar de cacao groeit. Het

diverse prijzen gewonnen van de gerenom-

sprake van grote concentratie van de productie bij slechts een

vervoer per zeilschip past in het streven van de Grenada Cho-

meerde Academy of Chocolate. De cacao

klein aantal spelers. Een van de ontwikkelingen is dat de be-

colate Company om de chocolade zo verantwoord mogelijk

groeit dichtbij de fabriek en wordt direct

tere chocolade nu vaak in het land van herkomst van de cacao

te produceren en te distribueren. Met de chocoladekaravaan

verwerkt. Je proeft de versheid.”

wordt gemaakt.

worden consumenten en winkeliers direct betrokken bij het

Mott Green, een van de meest gerespec-

CO2-vrije transport.

teerde bean-to-bar chocolademakers in de wereld, begon de coöperatie Grenada Chocolate Company in 1999.

Prachtige verpakkingen.

Proeven mocht ruimschoots.

Eric Sauer wierf al deelnemers voor zijn chocoladekaravaan.


27

SMAAKMAKERS

Vierkante bodem?

STERKE KOFFIEVERHALEN Tekst: Wilco Admiraal

Specialty Coffee is op dit moment in Nederland zo ongeveer het hotste item voor DJ, fashionista, foodie, huisvrouw en hipster. Early adopters maken inmiddels de lekkerste filterkoffie thuis en frequenteren alleen nog espressobars die in de eredivisie spelen.

Mmm..Wilco…toch wel leuk…

W

as je 10 jaar geleden nog roepende

sument. Het kost ze tijdens het koffiemaken vaak heel wat ex-

in de woestijn als je vertelde dat

tra energie om zonder concessies te doen of verlies aan passie

je het ambacht van barista uitoe-

voor de duizendste keer uitleg te geven waarom een cappuc-

fende, inmiddels solliciteren soms

cino geen cacao hoort te hebben, of dat koffie beter niet voor-

meer dan 100 mensen op één ba-

gemalen aangekocht kan worden. Sommige barista’s houden

ristavacature bij een landelijke koffieketen. De consument

ermee op hun gasten actief te informeren en concentreren zich

bestelt inmiddels bewust een Doppio Macchiato of Soy Flat

liever op het eindproduct; ik vind het nog steeds een pluspunt

White en grote koffiebranders zijn toe aan een volgende resty-

als een barista wél informeert.

ling van hun espressomerk. Van camping tot festival tot verjaardagsfeest: écht goede koffie is een verbindende factor.

De grote spelers op de koffiemarkt consulteren vaker een vakkundige barista voordat zij reclamebureaus, mediamakers

De kritische massa die nodig is om een nieuwe niche op de

en tekstschrijvers aan het werk zetten. Maar te vaak gebeurt

markt om te toveren tot massaproduct, is in Nederland wel be-

het nog dat deze stap wordt overgeslagen met als gevolg dat

reikt. In de loop der jaren is de kwaliteit van de in Nederland

er pertinente onwaarheden over het product koffie verspreid

aangeboden koffie langzaam maar zeker over de gehele linie

worden. Van baristaservies met een vierkante binnenbodem

verbeterd. De afgelopen jaren heeft met gerichte training, in-

en cacaosjabloontjes in plaats van échte Latte Art tot gemaks-

vesteringen in apparatuur en het opzetten van nieuwe espres-

machines met voorgemalen koffie. Wat zou het fijn zijn als álle

soconcepten heel wat upgrading plaatsgevonden.

grote koffiebranders, melkproducenten, porseleinmakers en machinefabrikanten zich af en toe iets meer verdiepen in de

De barista’s krijgen deze ontwikkelingen vaak uit de eerste

materie, en samen met de barista hetzelfde mooie verhaal van

hand mee. Als makkelijk benaderbare vakspecialist zijn zij

écht goede koffie vertellen!

vaak het aanspreekpunt voor de verwarde of onwetende con-

28


COLUMN

Ze snappen er niks van! Tekst: Moniek Smit

“Die Grieken denken allemaal dat Italiaanse koffie de beste van de wereld is!,” roept de redacteur door de telefoon, “ze snappen er niks van, kan jij daar niet iets over schrijven?” Dat kan ik.

Nu verwacht je misschien dat ik ga vertellen wat goede en

hun wereldbeeld ten aanzien van koffie anders en heeft hun

zelfs de beste koffie is. En dat het minimaal Specialty Coffee

mening over koffie ook meer waarde, voor hun zelf en hun

moet zijn en het liefst Cup of Excellence. Maar mijn mening

lotgenoten. Die waarde wordt soms zo groot geacht dat het er

is evenveel waard als die van jou en die van de liefhebber van

voor zorgt dat ze een eenvoudige vraag over koffiepads als een

Italiaanse koffie.

belediging voelen. En dan gaat het mis. Want zodra een expert

Moniek Smit.

de mening van mensen afdoet met “Ze snappen er niks van”, Als je zwart-op-wit hebt waar goede koffie aan moet voldoen

mag deze expert ook niet verwachten dat ze ook maar iets van

en er een stempel op zet van de club van goede koffiekenners,

hem aannemen. Zijn mening is tenslotte niet meer waard dan

dan zal je er nog bijna niemand mee kunnen overtuigen dat

die van jou of mij.

alleen dát goede koffie is. Misschien alleen van mensen die hun mening baseren op de uitingen van experts. De meeste

Een gesprek over je expertise wordt al veel leuker als je vraagt

mensen bepalen zelf nog wel wat ze ergens van vinden. Ze

waarom iemand van Italiaanse koffie houdt. Komt het door

hebben geen expert nodig om te weten hoe ze hun koffie graag

een reclame, een vakantie naar Rome of zit het in de familie?

drinken. Dan geloven ze nog eerder wat de reclame ze vertelt.

Aandacht voor de voorkeur van een ander levert aandacht

“Italiaanse koffie is lekker”.

voor jouw voorkeur op, pas dan kan je kennis delen. En dan “Ze snappen er niks van”, dat is wat een barista in Antwerpen

wordt het leuk. Dit inzicht komt uiteraard voort uit mijn ei-

mij laatst zuchtend zei. Zelfs een cappuccino kenden zijn gas-

gen wereldbeeld. Wellicht denk je nu wel dat ik een beetje ben

ten niet. Zijn expertise werd helemaal niet gezien of gehoord.

doorgeslagen, dat mag. Het is voor mij belangrijk geweest om

Een zware last. Maar als expert weet je eigenlijk niks over wat

mijn plezier in koffie terug te vinden en het heeft me bergen

‘de mensen’ vinden van je expertise. Hun wereldbeeld bepaalt

frustratie gescheeld. Ik hoop dat ik je wereldbeeld weer wat

sterk hun meningen en voorkeuren. Ieder mens heeft er een

rijker heb gemaakt en dat ik de redacteur niet heb beledigd.

“Italiaanse koffie is niet lekker”.

unieke kijk op, die wordt gevormd door ervaringen, kennis en overtuigingen. Bovendien, dankzij dat wereldbeeld geloven ze in zichzelf en in hun eigen keuzes. Gelukkig is een wereldbeeld niet statisch, het verandert iedere dag een beetje, dankzij nieuwe indrukken, ervaringen en verhalen. Als expert kan je mensen niet voorschrijven wat goed of waar is. Je kan ze wel helpen aan een rijker wereldbeeld, waarmee ze hun beeld van goede koffie kunnen aanscherpen. En heel misschien verander je dan hun mening. Pak het dus vooral slim aan. Ik denk dat ik ruim 95% van de koffie die wordt geschonken als ‘niet goed’ zou bestempelen. Toch wordt ook die koffie gedronken en zelfs bejubeld. Hebben dan alleen de makers en drinkers van die 5% ‘goede’ koffie gelijk? Natuurlijk niet. Wat is dan het verschil tussen die 5% zelfbenoemde topkoffiedrinkers en de rest? Dankzij koffiekennis en ervaringen is


29

KOFFIE- EN THEERONDJE

We letten deze dagen zoals gewoonlijk ook op het publiek, de

Die proef met dat lepeltje suiker neem ik liever niet, want ik

presentatie en de bediening. Wat krijgen we bij de koffie en

ben doodsbang dat dat lepeltje ten onder gaat in mijn doppio

thee en, niet te vergeten, is de koffie of de thee wel te pruimen?

espresso, en ik blief geen suiker in mijn koffie. Leonetti (Via Farini 56/58/60) is zo’n middle of the road

Cremalaag

restaurant in de buurt van het grote centrale station Ter-

Echte espresso herken je aan een laagje lichtbruine schuimige

mini in Rome, dertien in een dozijn, best aardig, heerlijke

crema. De cremalaag ontstaat door de hoge druk waarmee het

gegrilde groentengerechten zoals het hoort, mooie gewelfde

water door de koffie wordt geperst. De cremalaag dient zo ste-

plafonds, fraaie lambrisering, spaghetti vongole, risotto frutti

vig te zijn dat het een lepeltje suiker een paar tellen kan dragen.

di mare, traditioneel, koffie van Caffè Portoricos (nooit van

Bij de meeste Nederlandse doorsnee espresso’s kun je dat wel

gehoord), maar een cremalaag, dat hebben ze. En thee uit een

schudden. Geen cremalaag te bekennen (60 %), nauwelijks

leuk potje. Doppio en thee bij elkaar: 3,50 euro. Koopje. Toch?

een cremalaag te bekennen (25 %), het gaat de goede kant op

Cremalaag: volle kop

Cremalaag: lege kop

(10 %), het is zoals het hoort (5 %).

Onderzoek

In Rome is dat zo ongeveer tegengesteld. Je loopt in Rome het

In drie dagen tijd overal en nergens in Rome koffie, vooral

eerste het beste restaurant binnen, vraagt om een doppio es-

doppio espresso gedronken. Conclusie: er is in ieder geval geen

presso na de maaltijd, en je krijgt...een perfecte cremalaag!

slecht gezette espresso te vinden in Rome. We maakten een

Hetzelfde is het geval in elk café of elke koffiebar die je fre-

potpourri van kiekjes recht in het kopje, die overtuigend be-

quenteert.

wijzen dat espresso in Rome eruit ziet als espresso. Dat is één.

Tijdloos, traditioneel en trendy

Dit lijkt een meeneembeker espresso, maar is het plafond van de tempel van Romulus op het Forum Romanum.

Koffie- en theerondje ROME


We bevinden ons in Rome. Tijd voor een nieuw koffierondje in de buurt van de nieuwe Paus, het Vaticaan, het Forum Romanum, de Domus Aurea – het inmiddels alweer half ingestorte paleis dat keizer Nero tussen 64 en 68 na Christus liet bouwen in het centrum van Rome -, de gezellige wijk Trastevere, de Tiber, Piazza del Popolo, Villa Borghese, het Colosseum, de Spaanse Trappen, het Piazza Navona, de Trevi fontein, het Pantheon en de Campo dei Fiori. Maar vooral ook heel veel daar tussenin en daarbuiten, want als je alles loopt, zoals wij, dan kom je in de gekste stegen en krochten, waarbij je keer op keer vooral kleine koffiebarretjes en soms theesalons ontdekt.

30



Verder is noemenswaard, dat de cremalaag ook wanneer de doppio espresso is gedronken op de bodem zichtbaar blijft, niet als een vieze plak smerig koffieresidu, maar bijna als een bewonderenswaardig schilderij vol nuances van licht- tot donkerbruin. Het lijkt het plafond van het Pantheon wel. Nogmaals: wat je verder ook mag vinden van de kwaliteit van de koffie zelf, de branding en de melange, de espresso ziet eruit als espresso en niet, zoals vaak in Amsterdam, Leeuwarden, Nijmegen of Schin op Geul, als een bak bruin heet water. Er valt nog wat te leren in de Nederlandse horeca, de goede koffieschenkers niet te na gesproken. De Faema Legend E61 bij Il Tramvetto.

Il Tramvetto – waakzaam , servicegericht en meer dan attent Deze man op de rug gezien, is de eigenaar van Il Tramvetto. Hij staat zich elke dag uit de naad te werken in zijn kleine koffiezaak in Rome en produceert uitstekende koffie met zijn Faema E61 Legend en zijn merk GustodeGusto. Hij is supersnel en je krijgt je koffie binnen een halve minuut aan de bar (kan dat?). Mensen komen binnen, drinken hun cappuccino of caffè latte of cafè (espresso), eten een croissant of ander, liefst zoet broodje, en vertrekken weer naar hun werk of elders. Hij hoeft ze alleen wat te vragen als ze er nooit eerder zijn geweest. Wij lopen er bijna elke ochtend even langs als we in het appartement onze eerste koffie uit een pad-machientje van De Longhi hebben gedronken met pads van Caffè Kimbo die we bij de supermarkt hebben gekocht. De keuze van pads is trouwens best wel bepalend voor de smaak. Er stonden pads van een ander merk, maar dat was lang niet zo lekker. In de keuken kun je verder nog koffie zetten met een kleine of grote Bialetti espressopot, en er staat eveneens een Napoletana kan, waarmee je via een ouder principe ‘slow coffee’ kunt zetten zonder het eerst te koken. Wij prefereren, als we vanaf het appartement bij Termini op weg zijn naar het uitgestorven maar bijzonder interessante woonhuis van Mario Praz (schrijver van onder meer The Romantic Agony) of naar het stille Baracco-museum - met een privé-collectie Griekse, Romeinse en Etruskische kunst -, ‘s

Servicegerichter kan niet.

ochtends een eerste stop bij Il Tramvetto (Google zegt Il Trambetto, maar het is Tramvetto), bar Gastronomia, aan de Campanelli Federica Via Leopardi 11-A. Klein maar fijn! De barista weet de volgende dag of je er gisteren was en vraagt of je weer hetzelfde wilt. Na twee dagen is hij de drank van je voorkeur al aan het klaarmaken als je binnen komt. Wij kwamen na drie dagen met een dochter langs die net was gearriveerd; alleen aan haar werd gevraagd wat ze wilde, bij ons stond het al bijna klaar. En de koffie is overigens uitstekend. Laten we het eens over het verschil in service hebben tussen Nederland en Italië!

Il Tramvetto gevel


31


Dolci met Mauro koffie.

Dolci – zoetigheden – bij Casa Coppelle.

Casa Coppelle – Nice and Interesting food Een Engelse vriend adviseerde me in Rome zeker eens te gaan lunchen of dineren bij Casa Coppelle, aan een klein pleintje - Piazza Delle Coppelle, 49 - vlak in de buurt van het drukke Pantheon op weg naar de Trevi fontein. Er liggen meerdere restaurants naast elkaar, ook vanwege de vele Italiaanse zakenlieden die hier komen lunchen. Op het pleintje vind je enkele fruit- en groentenstalletjes, een soort kleine Campo dei Fiori. Casa Coppelle heeft een simpel terras op de hoek van het plein, maar binnen vind je een uitgebreide kruip-door-sluip-

Casa Coppelle terras.

door ruimte en het zit ‘s avonds vaak flink vol. Overdag valt

Thee in Rome – Engels, Engels en nog eens Engels

het mee.

Vlak achter het Piazza del Popolo loopt een langgerekt straatje

De lunch is voortreffelijk, bijzonder en met interessante, verse

parallel aan de grote winkelstraat richting de Spaanse Trappen.

gerechten. Ook niet echt duur, overigens. De koffie, na afloop,

Dat hadden we vroeger al eens ontdekt door zomaar ergens in

blijkt van Danesi Caffè te zijn, niet echt bijzonder, maar we-

te lopen. We gingen weer kijken en het vegetarische restaurant

derom prima gezet. Maar nu is het tijd om te spreken over de

bleek er nog te zitten. Daar dronken we op het terras thee van

‘dolci’ die je bij de koffie of thee krijgt. De Italianen vinden dat

Twinings, een merk dat je in Italiaanse hotels ook meestal bij je

je na de maaltijd bij de koffie ook wat lekkers dient te krijgen

ontbijt vindt. Is het in Rome geen Twinings, dan is het wel een

van de zaak en doen daar meestal uit eigener beweging niet

ander merk Engelse thee, hier geserveerd in een Whittington

moeilijk over. De koekjes en het gebak zijn vers, meestal door

theepot. Plus natuurlijk die heerlijke dolci er gratis bij: voor-

henzelf bereid en uiterst smakelijk.

waar een traktatie! Alle thee is Engelse thee.

32


ERFGOED

WIE REDT DE KANIS & GUNNINKCOLLECTIE?

Hotelmelange Kanis & Gunnink.

Hans van de Loosdrecht maakt zich sterk voor K&G.

Historische waarde onderschat In een warme en droge loods van een oudere man in Kampen ligt noodgedwongen een complete museumcollectie van het bedrijf Kanis & Gunnink opgeslagen. Dit bedrijf was van 1885 tot 2001 in Kampen gevestigd. In 1970 kwam de onderneming in handen van Douwe Egberts/Saralee.

Een pond met karakter, iets pittiger dus.

Tekst en portretfoto: Dirk Bosman

S

amensteller Hans van de Loosdrecht is inmiddels

Verzamelen van reclameborden

al twaalf jaar bezig om de collectie blijvend onder

Dertig jaar geleden startte Van de Loosdrecht met het verzamelen van reclameborden. “De reclame-

te brengen op een passende locatie in Kampen.

uitingen heb ik trouwens allemaal. In de loop van de jaren ben ik alles over het merk gaan verzamelen.

“Als het aan mij ligt mag de collectie ook in een

Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in de historie van het bedrijf Kanis & Gunnink en omdat ik er

andere plaats in zijn geheel worden onderge-

werkte kon ik gemakkelijk aan items komen. Twee keer is de collectie in Kampen tentoongesteld. In

bracht. Als het maar behouden blijft.”

2006 en 2009. Hier kwamen honderden bezoekers op af.”

Cultureel erfgoed

De collectie

Van de Loosdrecht vervolgt: “Wellicht kan jullie artikel hieraan

Volgens de samensteller bestaat de Kanis & Gunnink-museumcollectie uit meer dan duizend items.

bijdragen. De Kanis & Gunnink-museumcollectie behoort na-

“Er zitten veel en unieke voorwerpen bij. Niemand heeft zoveel spullen van Kanis & Gunnink als ik.

melijk tot het historisch/ cultureel erfgoed en daar maak ik mij,

Omdat de komst van het museum onduidelijk is en omdat ik met gezondheidsklachten kamp, verza-

zeker in Kampen, sterk voor.”

mel ik de laatste tijd niet meer. De collectie bestaat onder andere uit verzamelalbums en spaarboekjes,

In de Stadsboerderij, een bewaarplaats van cultureel erfgoed

boekjes met fietsroutes, een heel scala aan geschenken zoals theepotten, complete serviezen, koffieblik-

in Kampen, praten wij met Van de Loosdrecht (62). “In totaal

ken en klokken met het K&G-logo .” Ook heeft Van de Loosdrecht veel eenmalig uitgebrachte items in

heb ik 29 jaar bij Kanis & Gunnink gewerkt. In 2000 kreeg ik

zijn bezit zoals theedoeken en boodschappenmandjes. “Toen de fabriek in Kampen in 2001 dichtging

een andere baan. In eerste instantie was ik machineoperator.

omdat Douwe Egberts de productie in Joure ging centraliseren, wilden ze alle (historische) foto’s weg-

De laatste tien jaar was ik actief als medewerker kwaliteits-

gooien. Hier heb ik een stokje voor gestoken. Als zeer bijzondere items in de K&G-collectie noemt Van

dienst. Kanis & Gunnink koffie is iets pittiger van smaak dan

de Loosdrecht ondermeer een bronzen bord met daarop het logo van het bedrijf, drie schildersdoeken

reguliere koffie. Meer mag ik hier niet over zeggen. Ik weet de

van rond 1910. Ook uniek is een groot winkel koffieblik van 1890. Op het deksel zit een porseleinen

melanges. Ik heb getekend voor geheimhouding. Wel wil kwijt

knop. “Om de gehele collectie te kunnen onderbrengen heb ik een ruimte van minimaal 200 vierkante

dat in het bedrijf altijd een gemoedelijke sfeer hing en iedereen

meter nodig. Ik beschik zelfs over een toonbank, proefbranders, koffiekannetjes om te proeven, weeg-

elkaar kende.”

schalen en papieren puntzakjes met het K&G-logo er op. Nu nog een goede locatie.”


33

REISVERSLAG

Tekst en fotografie: Leon van Velzen

Guillermo Vargas Leitón vreest dat hij wel eens de laatste koffieboer van Costa Rica kan zijn. Het kleine land in Midden-Amerika verandert in hoog tempo van een agrarische samenleving naar een maatschappij waar de productie van chips belangrijker is dan die van koffiebonen.

Diepe liefde voor de koffieboon Guillermo Vargas Leitón

Tweeluik Dit is het laatste deel van een tweeluik over koffie uit Costa Rica. Deel 1 verscheen in de vorige editie van Coffeepro. Meer weten? Kijk op www.lifemonteverde.com.

De laatste koffieboer van Costa Rica (deel 2)

Continu proeven en beoordelen.

Sorteren.

34


Verankerd in cultuur

Vargas: “Zo lang ik me kan herinneren maakt koffie een be-

“Koffie ligt diep verankerd in onze cultuur”, zegt Guillermo

langrijk deel uit van mijn leven. Ik ben er van overtuigd dat

Vargas op zijn koffieplantage in de buurt van Monteverde in

we onze democratie en welvaart voor een groot deel aan de

Costa Rica. Rond 1779 kwamen de eerste koffiestruiken, af-

koffieboon te danken hebben. Het politieke fundament werd

komstig uit Jamaica het land binnen. Het klimaat, de ligging

eind jaren veertig gelegd. We kregen een nieuwe grondwet en

van de vulkanen en de structuur van de aarde zorgden voor

de overheid steunde de komst van coöperaties volop. Op alle

een ongekende welvaart voor de koffieboer. Het grano de oro,

fronten kregen we ondersteuning: politiek, financieel, sociaal.

het graan van goud, vond zijn weg over de gehele wereld.

Banken leenden geld uit aan de coöperaties tegen lage rentes.

REISVERSLAG

Hierdoor is Costa Rica in een turbulente omgeving lange tijd

komst. Daarvoor is de koffieboon mij te lief. Koffie heeft – veel

een oase van rust geweest.”

meer dan bananen, ananas en uiteraard microchips – de ziel

Op zoek naar duurzame koffie in Cati

van de Costaricaan gevormd. Wanneer we dat aan jongere ge-

Cati, het Centro Agronómico Tropical de

Geen boer meer

neraties duidelijk kunnen maken, dan blijft koffie het gouden

Investigación y Enseñanza, in de vallei van

Vargas slaat een aantal stappen over en kijkt naar deze tijd. “De

graan van Costa Rica.”

Turrialba is een van de interessantste onder-

komst van chipfabriek Intel zet de economische verhoudingen

zoekinstituten van Costa Rica. Het instituut

in ons agrarische land op zijn kop. Jonge mensen willen geen

Costa Rica

herbergt een botanische tuin van 45 hectare

boer meer zijn. Ik neem het ze niet kwalijk. We hebben een

Costa Rica in Midden-Amerika ligt ingeklemd tussen Nica-

waar van struiken, bomen en gewassen

goed systeem van onderwijs in ons land: ze kijken naar bui-

ragua in het noorden en Panama in het zuiden. In het oosten

genetisch materiaal wordt vastgelegd. Er zijn

ten en willen de wereld. Ze zien dat Wallmart in San José ze

grenst het land, een kleine anderhalf keer groter dan Neder-

op tien hectare meer dan negenduizend kof-

producten aanbiedt die ze niet kunnen weerstaan. Ze werken

land, aan de Caribische Zee. De Stille Oceaan vormt in het

fieplanten te vinden uit onder andere Ethi-

liever bij Intel, dan dat ze voor het onzekere bestaan van boer

westen de grens. Het land telt bijna 4,7 miljoen inwoners, een

opië, Kenia, Tanzania, Colombia, Brazilië,

kiezen. Je weet dat je elke dag hard moet werken, maar nooit

groot deel van hen woont in de hoofdstad San José.

Mexico en Guatemala. Behalve het bewaren

of de oogst gaat opleveren wat je hoopt.”

Costa Rica is een democratie, waarbij de bewoners elke vier

van dit materiaal werken de onderzoekers

Vargas noemt zich geen pessimist, maar een realist. “Dat onze

jaar een president en hun vertegenwoordigers kiezen. Met de

aan het verbeteren van de bonen, waardoor

welvaart stijgt is fijn. De keerzijde is dat onze koffie – hoe goed

nieuwe grondwet in 1949 is het leger afgeschaft, wel is er een

er bijvoorbeeld minder bestrijdingsmiddelen

dan ook – steeds duurder wordt. Niet iedereen realiseert zich

sterke politiemacht op de been. Onderwijs en gezondheids-

noodzakelijk zijn.

dat we ook met onze kleine boerderijen voor een wereldmarkt

zorg zijn gratis en er is bij werkloosheid sprake van een sociaal

produceren. Ik kan niet voldoende Costaricanen vinden die

vangnet. De levensverwachting ligt op West-Europees niveau.

bij me komen werken om de oogst binnen te halen. Ten tij-

Het is een relatief rustig en goed bestuurd land. In vrijwel het

de van de oogst zie je duizenden dagloners uit Nicaragua de

gehele land is water dat uit de kraan komt direct drinkbaar.

grens oversteken om te komen helpen. Ik zie ze graag komen.

Het net van hoofdwegen is beperkt, zodra je van de hoofdweg

Ze werken hard tegen een acceptabel loon. Maar ik constateer

afslaat is een vierwielaangedreven auto onontbeerlijk.

ook dat de komst van deze werkers uit Nicaragua gepaard gaat

Costa Rica kent een tropisch en een subtropisch klimaat. Kof-

met oplopende spanningen in onze maatschappij.”

fieplanten zijn vooral te vinden in de Centrale Hooglanden in

De koffieboeren die het niet meer zien zitten verkopen hun

het centrum van het land rond de vier vulkanen die het land

plantages aan investeerders die een markt zien voor bijvoor-

in tweeën delen. Op een hoogte tussen de 750 en 1.100 meter

beeld ananas. Net als bij bananen een vrucht die het moet heb-

leveren de Arabica-struiken vooral twee varianten. De Caturra

ben van water en pesticiden. “Het ruïneert net als de monocul-

en Catui bonen worden door kenners tot de beste van de we-

tuur van de banaan ons landschap en vormt aan aanslag op

reld gerekend.

Alleen rijpe vruchten.

Life Monteverde koffie.

onze natuurlijke omgeving.”

Hoe verder Hoe moet het verder met de koffieplantage van de familie

De plantage.

Vargas? Redden Guillermo en zijn broers het wel? “Men zegt wel eens dat boeren behoudend zijn. Niets is minder waar. We zoeken voortdurend naar mogelijkheden om ons bedrijf te vernieuwen. Dat begint met de koffieboon. Onderzoekers bij Cati (zie zijkolom) doen daar belangrijk werk. We kijken naar onze bedrijfsvoering. Geiten passen om allerlei redenen beter bij ons bedrijf dan koeien. Dus zijn de koeien weg en lopen er nu geiten in de wei. We maken gebruik van biogas voor onze energievoorziening. We rekenen op dit moment uit of en hoeveel we kunnen investeren in zonne-energie. We bouwden dit leslokaal waar we kinderen en studenten laten kennismaken met duurzame koffieteelt. We hebben internationale contacten met organisaties en universiteiten uit de Verenigde Staten en Duitsland.” Zoveel wil Vargas maar zeggen: er is toekomst voor de Costaricaanse koffieboer als deze de superieure kwaliteit van de boon blijvend weet te koppelen aan de duurzaamheid die de markt vraagt. “Een voorwaarde daarbij is dat we kleinschalig kunnen blijven opereren. Het mooie is dat kwalitatieve koffieteelt dat ook eist. Kleinschaligheid zorgt voor samenhang in onze maatschappij en voorkomt grote schokken in ons economisch systeem. Als we, zoals ik om me om heen zie, plantages alleen aanhouden om toeristen te ontvangen en ze rond te leiden, zie ik geen toe-


35

FLITSEN

Foto 1a

FLITSENDE BEZOEKEN AAN DE HORECA Tekst en fotografie: Ton Rombout

In deze rubriek presenteert CoffeePro een kort overzicht waar redacteuren en medewerkers de afgelopen tijd zijn geweest in de horeca en wat ze opmerkelijk genoeg vonden om te vermelden.

Foto 1b

Café de Flore: oude chic verloochent zich nooit

Ko D’ooooooooor in hartje Middelburg

Genieten op het terras van Café de Flore, op de hoek van de

Terug van Terneuzen reed ik een beetje om via het prachtige

Boulevard Saint-Germain en de Rue St. Benoit, in het 6de ar-

Middelburg, minder verpest door de ontsierende puien van

rondissement, niet zozeer van de koffie als wel van de aange-

het grootwinkelbedrijf. In een zijstraat tegenover het voorma-

name temperatuur. Het is een van de oudste en meest presti-

lige postkantoor, waar een projectontwikkelaar ‘harde horeca’

gieuze koffiehuizen in Parijs, vanwege de beroemde clientèle.

van wil maken met tot twee uur ‘s nachts discolawaai, en waar

Het klassieke Art Deco interieur met rode stoelen en banken,

de hele buurt dan weer met borden achter het raam tegen

mahoniehout en spiegels is nauwelijks veranderd sinds de

protesteert en verzoekt daar een buurtvriendelijke mensa van

Tweede Wereldoorlog. Cafés waren en zijn ontmoetingsplaat-

te maken, beland ik bij Ko D’ooooooooor, waarschijnlijk een

sen, maar de beroemde schrijvers en kunstenaars van weleer

afgeleide van Côte d’Or, iets anders kan ik er niet van bakken.

zochten ze ‘s winters vooral op omdat ze crepeerden van de

Deze illy-zaak is een verademing tussen de reeds vroeg in de

kou in hun gehuurde (hotel)kamer. Een kop koffie was dan

middag al naar bier riekende horeca op de grotere pleinen in

welkom, maar door gebrek aan geld bleven ze daar uren op

dit middeleeuwse stadje, en sterker nog, bij de onlangs gehou-

zitten. De koffie komt uit een kan, en die koffie is ergens bin-

den AD Koffietest bleken ze de 19e plaats te hebben behaald

nen gemaakt. Waarschijnlijk slow op de ouwe manier, maar de

en een 8,5 te hebben gescoord met hun koffie, waarschijnlijk

ambiance is tien keer meer Parijs dan bij die trendy espresso-

mede dankzij hun Vibiemme en de kwaliteiten van de barista

bar in dat achterafstraatje. En de rekening misschien drie keer

van dienst. De dochter van de eigenaresse schenkt een uitste-

hoger... dat dan weer wel.

kende dubbele espresso, er hangt mooie kunst aan de muur in

Foto 1a en 1b 36


FLITSEN

de aanpalende ruimte en ik mag van de stapel boeken die op

kwaliteit van de koffie. Bij Doppio heeft dat proces zich weer

de tafel liggen, deels over literatuur, deels over de geschiedenis

geneutraliseerd, maar bij De Koffiesalon lijkt het nog in volle

van het oude Middelburg, er twee meenemen tegen een door

gang. De ‘salon’ zelf is overigens erg gezellig, zowel beneden als

mijzelf te bepalen prijs. Na de tweede dubbele espresso, keurig

boven, hoewel de plafonds laag hangen, en de gastvrijheid is

met glaasje water gepresenteerd, betaal ik een tientje voor het

ook dik in orde, maar ga op een wat rustiger tijdstip, als je een

totaal. Ik weet nu dus niet meer wat de espresso precies kostte,

echte goeie wil hebben.

maar de dubbele was in elk geval niet twee keer de prijs van

Foto 3a en 3b

een enkele, zoveel is zeker. Foto 2a en 2b en 2c

Foto 03a en 03b

Razmataz: doe maar koffie i.p.v. spreuken Café-Salon-Restaurant Razmataz aan het Hugo de Grootplein in Amsterdam schenkt alweer een paar jaar Bocca. Tot grote tevredenheid van klanten die gaan zitten en komen halen. Hele instituten en kantoren maken er een gewoonte van de koffie niet meer op het werk te ‘genieten’, want daar staat een inferieure kwaliteit, maar langs te komen bij deze espressobar om hun cappuccino of latte macchiato te halen for Take Away. Een lungo (op de bon staat Americano) kost 2,10 euro, en een doppio espresso gaat weg voor 3 euro. Een heerlijke Bocca Papoea voor de espresso en een full blend voor de zwarte koffie. De spreuken op de wand vind ik wat minder origineel. “Behind every succesful woman is a substantial amount of coffee”, “Coffee solves everything” (ik dacht meer dat dat Coca Cola was?), “He was my cream and I was his coffee and when you pulled us together it was something.” en “I orchestrate my morning to the tune of coffee.” en dan de uitsmijter “Coffee Foto 2a en 2b en 2c

should be black as hell, strong as death and sweet as love”. De koffie daarentegen is fantastisch. Foto 4a en 4b

De Koffiesalon: wisselend van kwaliteit Of De Koffiesalon in de Utrechtsestraat in Amsterdam Centrum de beste koffie schenkt van Nederland (volgens een wedstrijd van Misset Horeca) is, zoals pront achter de etalageruit naast de voordeur wordt vermeld, wagen we toch een beetje te betwijfelen. Okay, de koffie is heel behoorlijk, maar er valt toch wel wat op af te dingen, misschien omdat we op een drukke Foto 4a en 4b

zaterdagmiddag langskwamen. De dubbele espresso was voorzien van een heel dun cremalaagje en smaakte redelijk tot

Magnifik: wat een mooie koffiebrander!

goed, maar zeker niet interessant en boeiend.

In Göteborg liep ik in het centrum binnen bij het trendy Mag-

Dit verschijnsel hebben we vaker gezien. Doppio had er in

niFik (onderdeel van Kahls MagniFik) aan de Kyrkogatan

Groningen ook een tijdje last van, toen ze de AD prijs voor de

13. Ik mocht niks kopen, want eigenlijk was het al na slui-

beste koffie van Nederland in de wacht hadden gesleept. Je kon

tingstijd en Peter Goodman had de kassa al dicht. Maar een

er niet komen of het was overvol, en de barista’s konden het

praatje, daar had de sympathieke Peter wel even tijd voor.

tempo nauwelijks bijhouden, wat niet ten goede kwam aan de

Want, vertelde hij, MagniFik nam zelfs Sidamo koffie af van


37

FLITSEN

Foto 5

het Nederlandse Trabocca. Hij pakte een zakje en schepte

Concerto: fraaie koffielocatie

er een onsje in om mee naar huis te nemen en te proeven.

Koffie uit een La Marzocco van Alleborgh en koffie van Sin-

Thuis heb ik dat ook braaf gedaan, kort nadat ik de Yirgac-

gle Estate Coffee, het kan niet beter. Voor 2 euro heb je een

heffe die DE Masterblender Dick de Cock had gekozen voor

espresso en voor 2,5 euro een dubbele! Wel eerst afrekenen,

de Rijksmuseum blend aldaar had geproefd. Er waren zeker

maar dat moet bijna overal tegenwoordig. Achterin een trapje

meerdere overeenkomsten. Ook hier bijna stalmestgeur, maar

op naar een mooie ruimte waar je kunt zitten tussen boeken

een heerlijke, uitzonderlijke koffie met interessante zuren.

met een hoog coffee table gehalte. En natuurlijk een deur open

De ondertitel op het kaartje van MagniFik luidt: Kaffe, Te,

naar de wereldberoemde cd-zaak van Concerto, waar je trou-

Choklad & Fika. De eerste drie zijn thuis te brengen, maar

wens ook weer vinyl kunt kopen. Concerto is een begrip. De

wat is Fika? Onderzoek levert op dat Fika koffie drinken be-

drukbezochte platenwinkel die op deze plek in 1955 begon, is

tekent. Dus je hebt zowel koffie als koffiedrinken. Want je

uitgegroeid tot een vijf panden omvattende hotspot voor mu-

kunt bij MagniFik koffie kopen en koffie drinken. Grappig.

ziekliefhebbers. Concerto is een zaak waar muziekliefhebbers

Peter troonde me ook mee achterin de winkel en liet daar

nog echt de tijd nemen om urenlang door bakken te wroeten

trots de nieuwe Neotec Neuhaus shop roaster zien. Een ab-

om die moeilijk verkrijgbare of zeldzame cd of lp op de kop

solute eye-catcher voor elke winkel die een koffiebrander ter

te tikken. Maar waar ook even snel het ideale muziekcadeau

plaatse wil hebben. Dit Duitse bedrijf heeft een prachtige web-

gekocht kan worden. Daarnaast is er nu sinds oktober 2012

site in vier talen (Engels, Duits, Russisch en Italiaans) en doet

ook Concerto Koffie: Muziek en koffie gaan hand in hand.

allerlei interessante onderzoeken naar nieuwe technieken.

Een meeting place voor muziekliefhebbers met signeerses-

Kijk op www.neuhaus-neotec.de

sies, films, exposities en vooral wekelijks veel live-acts op het

Foto 5

podium.

Foto 8a en 8b ’t Fort: voormalige bunker Het was koud toen we van Hoofddorp een NS-wandeling naar Haarlem liepen over oude scheidingsdijken, meestal zwaar door de modder. Na twee uur flink doorstappen lust je dan wel een warme kop koffie. Vlak bij de Ringvaart belanden we in Vijfhuizen in een voormalige bunker, die nu in gebruik wordt genomen door Café-Restaurant ‘t Fort. Binnen is het een totale ommekeer: de warmte, zowel van het interieur als van het personeel, straalt je tegemoet. De koffie is niet alleen warm, maar ook van goede kwaliteit, geschonken in het bekende gele porselein van Smit & Dorlas. Ook de lunch van huisgemaakte eendenborst met onder meer vergeten groente (nou geen grapjes maken) smaakt voortreffelijk.

Foto 6a en 6b Foto 6a en 6b Theehuis Cruquius naast het gemaal Tussen Vijfhuizen en Haarlem, bijna daar waar het Spaarne in de Ringvaart terechtkomt, vinden we het gemaal Cruquius, waar tegenwoordig ook een museum in is gevestigd. De moeite van het bekijken zeker waard, omdat de geschiedenis van het inpolderen van de Haarlemmermeer er nauwgezet in woord en beeld beschreven wordt. Samen met twee andere gemalen maalde De Cruquius vanaf 1849 het Haarlemmermeer leeg. In 1934 werd De Cruquius buiten werking gesteld en ingericht als museum. De spectaculaire stoommachine is behouden gebleven en wordt tijdens de openingstijden gedemonstreerd. Naast het museum in het gemaal, treffen we Theehuis Cruquius, gespecialiseerd in allerlei theeën van het bekende merk Harney & Sons. Oorspronkelijk was dit de woning van de opzichter van het stoomgemaal. De opzichterswoning werd theehuis waar limonade, koffie, thee, pepermunt en koek werden verkocht. Het Theehuis is uitgegroeid tot een gelegenheid waar meer dan thee en koffie wordt geserveerd. Gelegen aan de Ringvaart, biedt het plaats aan 120 personen in de Ringvaart-

Foto 7a en 7b

zaal, 50 personen in de Cruquiuszaal en er zijn 60 zitplaatsen op een mooi terras met uitzicht op het Spaarne.

Foto 7a en 7b 38


DIRECTORY

Accessoires

Geels Koffie & Thee sinds 1863 B.V.

Elka Pieterman Holland B.V.

Hyperonenweg 6 A, 3542 AG Utrecht

Prinsenhil 1, 4825 AX Breda

Tel. 030-2411156, Fax: 030-2410715

Tel. 076-5939393, Fax. 076-5939350

www.teagoetz.com, [email protected]

www.elka.nl

Hesselink Koffie Koffie en thee

Rondweg Zuid 95, 7102 JD WINTERSWIJK

Allora Caffè

Tel. 0543-512416

Ketelmeer 12, 5347 JX Oss

[email protected], www.hesselinkkoffie.eu

0412 – 48 44 16 www.alloracaffe.nl, [email protected]

Illycaffè S.p.A. Mijlweg 12, 3295 KH ‘s-Gravendeel

Algra Mocca d’Or Zwolle BV

Tel. 078-6738888

Postbus 227, 8000 AE Zwolle

www.illy.com

Tel. 038-4653500 www.moccador.com [email protected]

J.J. Darboven B.V. Postbus 207, 3800 AE Amersfoort

Australian

Uraniumweg 52, 3812 RK Amersfoort

Plesmanstraat 31, 3905 KZ Veenendaal

Tel. 033 - 4612977, Fax 033 - 4651010

www.australianhomemade.com

www.darboven.nl, [email protected]

[email protected]

Miko Koffie Nederland B.V. Axxent Masters in Tea BV

Postbus 565, 5550 AN Valkenswaard

Avelingen West 50, 4202 MV Gorinchem

Tel. 040-2019407

Tel. 0183-407490

www.miko.eu, [email protected]

www.masters-in-tea.com, [email protected]

Nescafé op het werk Spaklerweg 53, 1099 BB Amsterdam Klantenservice: 020-5699403 www.nescafeophetwerk.nl

Caféma: Aandacht voor koffie Deac Caféma Oud Camp 1 3155 DL Maasland

Tel: 0174-527815 Fax: 0174-527801 Email: [email protected]

www.cafema.nl

Koffie Rombouts Nederland BV De Sleutel 11-5652 AS Eindhoven T +31(0)40 251 77 22 - M +31(0)6 292.296.46 [email protected], www.rombouts.com

Roode Pelikaan Postbus 900 3300 AX Dordrecht Tel. + 31 (0) 183 641 200 www.roodepelikaan.nl


39

DIRECTORY

Smit & Dorlas koffiebranders BV

Machines

Nijverheidsweg 1, 3641 AA Mijdrecht

Animo BV

Postbus 24, 3640 AA Mijdrecht

Postbus 71, 4900 AB Assen

Tel. 0297-231160, Fax 0297-284080

Tel. 0592-376376, Fax 0592-341751

www.smitdorlas.nl, [email protected]

www.animo.nl, [email protected]

Segafredo Zanetti Nederland

Bravilor Bonamat BV

Rouaanstraat 10, 9723 CD Groningen

Postbus 188, 1700 AD Heerhugowaard

Tel. 050-3176300, Fax 050-3146181, www.tiktak-segafredo.nl

Tel. 072-5751751, Fax 072-5751758 www.bravilor.com, [email protected]

Tiktak Rouaanstraat 10, 9723 CD Groningen

BSH Huishoudapparaten BV


inspiratiehuis 20|20, Taurusavenue 36, 2132 LS Hoofddorp Tel. 088-4244767

United Coffee

Koffie & Thee sinds 1818

Zuid-Willemsvaart 217 5211 SH ‘s-Hertogenbosch

www.siemens-koffie.nl, www.bosch-home.nl [email protected].

Tel. 073 687 14 11, www.unitedcoffee.nl, [email protected]

Hilux-Hillewaert Koffiebranderij machines

‘T Walletje 74, 8300 Knokke-Heist, België

PROBAT-Werke von Gimborn Maschinenfabrik GmbH

www.cream-creator.be, [email protected]

Reeser Str. 94, 46446 Emmerich, Deutschland

JURA Nederland BV

Tel. +49 (02822) 912-0, Fax +49 (02822) 912-444

Postbus 494, 2700 AL Zoetermeer

www.probat.com, [email protected]

Tel. 079-3300790, www.nl.jura.com, [email protected]

Bussink Machinery International/JOPER

Macchiavalley Benelux

‘t Goor 35, 7071 PC Ulft

Den Binnen 3, 5674 TW NUENEN

Tel. (+31)(0)315-241655

Tel. 0031 40 2833322

www.koffiebrander.nl, [email protected]

www.mv-t.nl, [email protected]

Melitta SystemService Benelux BV Industriestraat 6, 3371 XD Hardinxveld-Giessendam Tel. 0184-671660, Fax 0184-610414 www.melitta-mss.nl, [email protected]

innovative coffee processing

Bühler Benelux Bedrijvenlaan 3 B-2800 Mechelen België T. +32 (0)15 28 65 01 F. +32 (0)15 20 51 02 www.buhlergroup.com

Sielaff GmbH & Co. KG Münchener Straße 20, DE - 91567 Herrieden Tel.:+49 (0)9825 18 107, Fax +49 (0)9825 18 155 www.sielaff.com, [email protected]

Technivorm BV Postbus 34, 3958 ZT Amerongen Tel. 0343-453161 www.technivorm.com, [email protected]

Lekkernijen

Foodkitchen Pastoor van Kessellaan 1B, 4761 BH Zevenbergen Tel. 0168-370338, Fax 0168-370339 www.foodkitchen.nl, [email protected]

Voets Specialiteiten Heidebloemstraat 10, 5482 ZA Schijndel Tel. 073-5496881 www.voetsspecialiteiten.nl, [email protected]

WMF Nederland B.V. Gyroscoopweg 82-84, 1042 AX Amsterdam Tel. 020-480 80 85 www.lekkerekoffie.nu

40


DIRECTORY

Melk

Alpro-Soya Postbus 8829, 4820 BC Breda Tel. 076-5967070, www.alprosoya.be Organisaties

0642715461/0645206111 Nijmegen www.cocooncoffee.nl, [email protected]

Stichting SCAE Nederland Postbus 424, 3740 AK BAARN Tel. 035- 75 11 038, [email protected]

ADVIES & TRAINING over koffie of het baristavak?! U leert bij ons alles over de lekkerste koffie. Kwaliteit en een persoonlijke aanpak is ons streven!

Vida Stephensonweg 14

Coffee DJ

Postbus 693,4200 AR GORINCHEM

Laurenze Meskers

T: 0183 - 645 026, www.vida.nl, [email protected]

Tel.: 0528 – 354 551 [email protected], www.coffeedj.nl

European Vending Association 44 rue van Eyck, 1000 Brussel

Leopold Koffieschool

Tel: +32 (0)2 512 00 75, www.vending-europe.eu

www.koffieschool.nl, [email protected]

Siropen

Fine Drinks B.V. Draaibrugweg 12 D, 1332 AD Almere Tel. +31 (0) 36 5325 008 www.finedrinks.nl, [email protected]

Baarn , 035 - 75 11 0 38 [email protected], www.dekoffieconsultant.nl Onafhankelijk advies en begeleiding voor bedrijven, instellingen en

Thee

Revolution Tea Havinghastraat 56, 1817 DA Alkmaar Tel. 072-511 45 20

Horeca voor het realiseren van de best passende koffie- en theevoorziening. Inclusief leverancierskeuze, koffieproeverij, onderhandeling, transparantie etc.

www.revolutiontea.eu, [email protected]

MobiCcino Tiktak

Postbus 267, 2501 CG Den Haag

Rouaanstraat 10, 9723 CD Groningen

070-3643518


[email protected]

Unilever Food Solutions / Lipton

Moniek Smit Coffee Consulting B.V.

Postbus 1250, 3000 BG Rotterdam

Smidsteeg 12, 1211 EJ Hilversum

Tel. 010 – 439 43 08, www.unileverfoodsolutions.nl

[email protected]

Trainingen / Events / Consulting

Sander Schat

Baristini

[email protected]

Zwolseweg 1, 8141 EB Heino

Tel.: 06-34254134

Tel.: 06-27197314

www.sanderschat.nl

[email protected] Verpakkingen

Barista Company B.V.

Paardekooper

Vermeerstraat 48, 1816 CL ALKMAAR

Willem Beukelszstraat 16 3261 LV Oud-Beijerland

Tel.: 06-140 141 48

www.paardekooper.nl, [email protected]

[email protected]

Zaanlandia Blik CAFFE barista

Vermaningsstraat 24, 1561 AZ Krommenie

Lange Jansstraat 2, 3512 BB Utrecht

Tel +31 (0)75 628 58 51

Tel.: 06-39490540

www.zaanlandia.com, [email protected]

[email protected]


41

DIRECTORY

Wateroptimalisatie

EuroKoffie B.V.

3M Nederland B.V.

Strootsweg 18D

Postbus 193

7547 RX Enschede

2300 AD LEIDEN

Tel. 053-4850500

Tel.: 071 5 450 450

www.eurokoffie.com, [email protected]

3M Belgium NV/SA

Fleur de café

Hermeslaan 7

Dortmundstraat 18

1831 Diegem

7418 BH Deventer

Tel.: 02 722 51 11

Tel. 0570-677722

better tasting drinks For

and lower costs,

HANOS Nederland Stadhoudersmolenweg 37, 7317 AW Apeldoorn

Your

www.fleurdecafe.nl, [email protected]

Tel. +31 (0)55 52 94 646 www.hanos.nl, [email protected]

Hapek Nederland Postbus 711

™

choose 3M

®

ScaleGard

Pro Filters.

5400 AS Uden Tel. 0413-255755 www.hapek.nl, [email protected]

Meesters in koffie Zuidersteeg 10a 1441 BD Purmerend Tel. 0299-752195 www.meestersinkoffie.nl, [email protected]

BWT water+more Leuvensesteenweg 633, B-1930 Zaventem (B)

Por Gusto Espresso

Tel. +32(0)2-7580310

Otto Cluivinglaan 8

www.bwtwaterandmore.com

9766 PB Eelderwolde

[email protected], [email protected]

Tel. 06-24779044 www.porgusto.nl, [email protected]

BRITA Professional GmbH & Co KG Kanaaldijk Noord 109G, 5642 JA Eindhoven

Theunissen Maastricht Bv

Tel. 00800-14789632 (gratis), Fax 040-2818436

Pliniushof 18

www.brita.nl, [email protected]

6215 EK Maastricht Tel. 077-3827304

Pentair Water Belgium (Everpure – SHURflo)

www.theunissenkoffie.nl, [email protected]

Toekomstlaan 30, 2200 Herentals België Ronny Billemon +32474985182, [email protected] Koffieservice

Coffee Line den Hertog Emmaweg 31-c 1241 LG Kortenhoef

Volg ons

op

Twitter:

Tel. 035-6562852 www.cooffeeline-denhertog.nl, [email protected]

DutchBeans Humilitasstraat 40 8917 HB Leeuwarden Tel. 06-13267894 www.dutchbeans.nl, [email protected]

42


@Vakbl_CoffeePro

Nu of € € 50,100 reto ,ur

Nu € 50,- of € 100,- retour bij een Siemens koffie volautomaat. zie siemens-koffie.nl voor de voorwaarden en aanmelding

013214

Like ons nu op facebook. Hier vind je de laatste trends, productinnovaties en acties. www.facebook.com/SiemensKoffie

Siemens. The future moving in.

VERGROOT UW CAPACITEITEN!

SPECTRA FOAM MASTER 'H 6SHFWUD )RDP 0DVWHU PHW µÀDYRXU VWDWLRQ¶ LV GH VOHXWHO WRW HHQ RQEHJUHQVGH VHOHFWLH DDQ NRI¿HVSHFLDOLWHLWHQ ZDUP HQ NRXG RSJHVFKXLPGH PHON LQ YHUVFKLOOHQGH FRQVLVWHQWLHV NRI¿H HQ FKRFRODGH VSHFLDOLWHLWHQ HQ WRW GULH YHUVFKLOOHQGH VPDNHQ VLURRS RQWHOEDUH WUHQG\ NRI¿HGUDQNMHV ]LMQ YHUNULMJEDDU GRRU HHQ HHQYRXGLJH GUXN RS GH NQRS EHQ SURIHVVLRQHOH NRI¿HPDFKLQH YRRU GH KRRJVWH QRUPHQ YDQ VPDDN HVWKHWLHN HQ SUHVWDWLHV! www.frankekoffiemachines.be - www.frankekoffiemachines.nl

CREAM CREATOR Voor melkschuim productie voor: ƒ CDSSXFFLQR ƒ /DWWH 0DFFKLDWR ƒ HQ ZDUPH PHON YRRU FKRFRODGHPHON

Coffee Pro CERTIFICERING GRIEKSE KOFFIE CHOCOA FESTIVAL SPECIALTY COFFEE CONSERVATORIUM HOTEL NIEUWE KANSEN IN GENT! Nestlé: The Nescafé Plan

Recommend Documents