CO2 Prestatieladder CO2 actieplan volgens ISO 50001
Imtech Traffic & Infra
CO2 energie management actie plan Bedrijf en projecten volgens ISO 50001
Periode: Scope: Laatste update: Opgesteld door: Akkoord
Elk halfjaar ISO 50001 6 augustus 2014 Siemon Bruinsma
[email protected] QHSE manager Imtech Traffic & Infra R. Hanssens
CO2_actieplan_ISO_50001_Imtech_TI_20140806.docx
6 augustus 2014
1 van 17
CO2 Prestatieladder CO2 actieplan volgens ISO 50001
Imtech Traffic & Infra
Inhoudsopgave Inleiding en verantwoording ........................................................................................................ 3 1 Een kwantitatieve reductiedoelstelling voor scope 1 & 2 emissie, en een plan van aanpak inclusief maatregelen in de projecten (SKAO 3.B.1) ................................................................... 4 1.1
Onderwerp en omvang van de doelstelling ................................................................... 4
1.2
Scope indeling SKAO versie 2.2 .................................................................................. 4
1.3
Reductiedoelstelling Bedrijf 2008 t/m 2012................................................................... 5
Doelstellingen Periode 2008 - 2012 ..................................................................................... 5 Voortgang 2008 – 2012 ....................................................................................................... 5 Conclusie ............................................................................................................................ 5 1.3
Reductiedoelstelling Bedrijf 2013 t/m 2017................................................................... 6
Doelstellingen Periode 2013 - 2017 ..................................................................................... 6 Voortgang 2013 – 2018 ....................................................................................................... 7 1.4 Plan van aanpak CO2-reducerende maatregelen + indicatie voor het bedrijf .................... 8 1.5 Plan van aanpak CO2-reducerende maatregelen + indicatie Per project ........................ 10 2. Energie management actieplan, onderschreven door hoger management, gecommuniceerd en geïmplementeerd (SKAO 3.B.2) .......................................................................................... 11 2.1 Uitvoeren van een energie review (ISO 50001 § 4.4.3) ................................................... 11 2.2 Opstellen referentie kader (ISO 50001 § 4.4.4) ............................................................... 11 2.3 Vastleggen van performance indicators voor monitoren (ISO 50001 § 4.4.5) .................. 11 2.4 Doelstellingen, taakstellingen en management actieplan energie (ISO 50001 § 4.4.6) ... 11 2.5 Monitoring, meten en analyseren (ISO 50001 § 4.6.1) .................................................... 12 2.6 Afwijkingen, correcties, corrigerende en preventieve maatregelen (ISO 50001 § 4.6.3) .. 12 3. Op basis van 2 ketenanalyses / 2 ketens van activiteiten scope 3, CO₂-reductiedoelstellingen en een plan van aanpak inclusief maatregelen (SKAO 4.B.1)................................................... 13 3.1 Scope 3 berekening ........................................................................................................ 13 3.2 Projecten en mobiliteit ..................................................................................................... 13 3.3 SKAO H3.1 Algemene doelstellingen scope 3 ................................................................ 14 3.4 SKAO 4.B.2 Tenminste halfjaarlijks intern en extern rapporteren over de voortgang ten opzichte van de doelstellingen .............................................................................................. 14 3.5 SKAO 5.B.1 Rapporteren van de emissie-inventaris scope 1, 2 en 3, alsmede de voortgang in reductiedoelstellingen ....................................................................................... 14 3.6 SKAO 5.B.2 Slagen in het realiseren van de reductiedoelstellingen ................................ 14 3.7 SKAO H3.3 Scope 3 ervaringen en tussenmeting + meetmethode ................................. 15 4 Mogelijkheden voor individuele bijdrage ................................................................................ 16 Bijlage CO2 footprint (scope 1 & 2 emissies)............................................................................ 17
CO2_actieplan_ISO_50001_Imtech_TI_20140806.docx
6 augustus 2014
2 van 17
CO2 Prestatieladder CO2 actieplan volgens ISO 50001
Imtech Traffic & Infra
Inleiding en verantwoording In het kader van o.a. de CO2 prestatieladder 2.1 (zie www.skao.nl) vraag 3.B.1 en 3.B.2., en de ISO 50001 is dit energie management actieplan van Imtech Traffic & Infra opgesteld. Dit plan geeft invulling aan het Energy Management System Model.
Figuur 1: Energy Management System Model (ISO 50001)
CO2_actieplan_ISO_50001_Imtech_TI_20140806.docx
6 augustus 2014
3 van 17
CO2 Prestatieladder CO2 actieplan volgens ISO 50001
Imtech Traffic & Infra
1 Een kwantitatieve reductiedoelstelling voor scope 1 & 2 emissie, en een plan van aanpak inclusief maatregelen in de projecten (SKAO 3.B.1) 1.1
Onderwerp en omvang van de doelstelling
De kwantitatieve reductiedoelstelling is geformuleerd op bedrijfsniveau voor de scope 1 en 2 emissie afzonderlijk, en dient betrekking te hebben op de projecten, en significant te zijn en vergelijkbaar met die van sectorgenoten. Significant slaat hier terug op de eigen situatie van het bedrijf. De doelstellingen worden gekozen voor de meest materiële emissies.
1.2
Scope indeling SKAO versie 2.2
Figuur 1.2: Scope indeling volgens SKAO versie 2.2
CO2_actieplan_ISO_50001_Imtech_TI_20140806.docx
6 augustus 2014
4 van 17
CO2 Prestatieladder CO2 actieplan volgens ISO 50001
1.3
Imtech Traffic & Infra
Reductiedoelstelling Bedrijf 2008 t/m 2012
Doelstellingen Periode 2008 - 2012 De jaarlijkse doelstelling is > 1 % CO2 reductie. De totale doelstelling is 10 % CO2 reductie in 2012. Het basisjaar van de metingen is 2008. Scope 1 + 2: 1 % reductie per medewerker per jaar. Scope 1: 1,25% CO2 reductie per jaar. Scope 2: 0,5 % CO2 reductie per jaar. Scope 3: > 0 % CO2 reductie per jaar. Voortgang 2008 – 2012 Scope 1 en 2 CO 2 uitstoot (in ton CO2) SKAO CO2 prestatieladder indeling Totaal scope 1 Totaal scope 2 Totaal scope 1 en 2
2008 index 8.878 100% 1.058 100% 9.935 100%
2009 index 8.776 99% 599 57% 9.375 94%
2010 index 8.802 99% 599 57% 9.375 94%
2011 index 9.283 105% 855 81% 10.138 102%
2012 index 8.702 98% 827 78% 9.530 96%
Scope 3 SKAO
GHG
scope scope scope scope scope
3.1 3.2 3.3 3.4 3.5
scope scope scope scope scope scope scope scope scope
3.7 3.8 3.9 3.10 3.11 3.12 3.13 3.14 3.15
scope scope scope scope scope scope scope scope scope scope scope scope scope scope scope
3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11 3.12 3.13 3.14 3.15
in CO2 (TON) 2008 2009 2010 2011 2012 scope 3 313.511 340.300 354.604 374.584 334.265 1. Purchased Goods & Services 309400 335920 350064 370000 330000 2. Capital Goods 1 1 1 1 1 3. Fuel- and Energy- Related Activities Not Included in Scope57 1 or 2 57 57 57 57 4. Transportation & Distribution (Upstream) 3268 3548 3698 3800 3500 5. Waste Generated in Operations 80 80 80 80 80 6. Business Travel (personal cars & air travel) 175 164 174 116 124 7. Employee Commuting 510 510 510 510 483 8. Leased Assets (Upstream) 20 20 20 20 20 9. Investments 0 0 0 0 0 10. Transportation & Distribution (Downstream) 0 0 0 0 0 11. Processing of Sold Products 0 0 0 0 0 12. Use of Sold Products 0 0 0 0 0 13. End-of-Life Treatment of Sold Products 0 0 0 0 0 14. Leased Assets (Downstream) 0 0 0 0 0 15. Franchises 0 0 0 0 0
Let wel: scope 3.10 t/m 3.14 staan op 0 omdat zij onbekend zijn (niet uit te rekenen).
Conclusie Scope 1 + 2 samen De totale reductie in CO2 is niet gehaald in deze 5 jaren. Doelstelling was om in 2012 te komen tot een index van 90 en dit is 96 geworden. Wat hier heeft meegespeeld is de economische crisis waardoor minder kieskeurig is ingeschreven op projecten en waardoor relatief meer projecten verder van ‘’huis’’ werden gescoord. Daarnaast is het aantal panden verminderd wat invloed heeft gehad op de reisafstanden en dus het brandstofverbruik. In 2011 was de CO2 uitstoot zelfs nog groter dan in 2008 (het basisjaar). Als hoeveelheid ton CO2 per medewerker: CO2 uitstoot per medewerker in ton SKAO CO2 prestatieladder indeling CO2 in ton Aantal medewerkers CO2 per medewerker (CO2 in ton) index CO2 per medewerker (basisgetal 2008 = 100)
Target for reduction
2008 werkelijk
9.935 1213 8,19 100 100,0
Uit de tabel blijkt dat de target niet is gehaald (target index 96,1 en CO2 index werkelijk 106).
CO2_actieplan_ISO_50001_Imtech_TI_20140806.docx
6 augustus 2014
5 van 17
CO2 Prestatieladder CO2 actieplan volgens ISO 50001
Imtech Traffic & Infra
Scope 1 In scope 1 heeft zich te weinig reductie voortgedaan. Doelstelling was om te komen tot een indexgetal van ten hoogste 93,75 maar dit is blijven steken op 98. Er is zelfs in 2011 een piek geweest op een indexgetal van 104,6. Weliswaar is met zuiniger voertuigen gereden maar dat effect werd opgeheven door meer km’s per voertuig vanwege de langere reisafstanden van ‘’huis’’ naar de projectlocaties en van huis naar kantoor vanwege de sluiting van een aantal panden. Scope 2 In scope 2 heeft zich wel een reductie voortgedaan. Doelstelling was om te komen tot een indexgetal van ten hoogste 97,5. De daadwerkelijke cijfer is 78,7 geworden. Dit is grotendeels ontstaan door sluiting van panden. In 2009 en 2010 is er nog even een sterkere reductie geweest van de index en dat kwam door het gebruik van groene stroom in plaats van grijze stroom. In 2011 en 2012 werd weliswaar dezelfde groene stroom gekocht maar deze voldeed niet aan de scherpere voorwaarden van SKAO per juli 2011. Scope 3 In scope 3 heeft zich geen reductie voortgedaan. De cijfers per item in scope 3 zijn moeilijk te achterhalen en zijn gebaseerd op onderbouwde schattingen. De onzekerheid is dermate groot bij de schattingen dat er geen uitspraken over kunnen worden gedaan of er nu wel of geen reductie in CO2 is geweest in scope 3 in de periode 2008 - 2012. Imtech Traffic & Infra besteedt meer uit aan onderaannemers en leveranciers (dus meer volume), maar tegelijkertijd gaan deze onderaannemers en leveranciers ook zuiniger werken (o.a. groene stroom, zuiniger voertuigen, etc). De inschatting is dat het zuiniger zijn per geproduceerde eenheid wordt opgeheven door meer een groter volume aan eenheden, dus de CO2 uitstoot van scope 3 activiteiten zal ongeveer gelijk zijn.
1.3
Reductiedoelstelling Bedrijf 2013 t/m 2017
Vanwege de grote reorganisatie medio 2013 en de samenvoeging met het voormalige Peek Traffic BV is besloten om een nieuwe doelstellingsperiode van 5 jaar te starten. Vanwege de problemen met betrekking tot cashflow en winst die Imtech NV en daarmee ook de divisie Imtech Traffic & Infra hebben gehad per februari 2013, is de aandacht voor CO2 reductie enigszins op de achtergrond geraakt. Financieel sterker worden en overleven is nu de primaire focus van het bedrijf. Door Imtech NV is bij de publicatie van de jaarcijfers in maart 2014 de CO2 reductiedoelstelling gecommuniceerd. http://imtech.com/Content/Imtech_CSR_Report_2013.pdf
Omdat Imtech NV een doelstelling heeft voor 2 jaar (5 % reductie in 2 jaar) zal Imtech Traffic & Infra BV de doelstelling voor CO2 reductie per medewerker op 2,5 % per jaar zetten: Doelstellingen Periode 2013 - 2017 De jaarlijkse doelstelling is > 1 % CO2 reductie. De totale doelstelling is >5 % CO2 reductie in 2017. Het basisjaar van de metingen wordt 2013. Scope 1 + 2: 2,5 % reductie per medewerker per jaar. Scope 1: >1% CO2 reductie per jaar. Scope 2: >1% CO2 reductie per jaar. Scope 3: >0 % CO2 reductie per jaar.
CO2_actieplan_ISO_50001_Imtech_TI_20140806.docx
6 augustus 2014
6 van 17
CO2 Prestatieladder CO2 actieplan volgens ISO 50001
Imtech Traffic & Infra
Voortgang 2013 – 2018 Ten opzicht van 2012 is er een enorme reductie in CO2 uitstoot geweest van meer dan 10 %. Dit getal is onzuiver vanwege de grote reorganisatie medio 2013 en de samenvoeging met het voormalige Peek Traffic BV. In scope 1 heeft zich een grote reductie voortgedaan in 2013 doordat medio 2013 veel bedrijfsvoertuigen werden afgestoten. In scope 2 heeft een toename plaatsgehad doordat het pand van het voormalige Peek Traffic BV in de boundary is opgenomen (voor het gehele jaar 2013). Voor de voortgang tussen 2013 en 2018 zijn nog geen concrete cijfers, behalve dan het basisjaar 2013. CO 2 uitstoot (in ton CO2) SKAO CO2 prestatieladder indeling Totaal scope 1 Totaal scope 2 Totaal scope 1 en 2
2008 index 8.878 99% 1.058 57% 9.935 94%
2011 index 9.283 105% 855 81% 10.138 102%
2012 index 8.702 98% 827 78% 9.530 96%
2013 index 7.440 84% 1.081 102% 8.521 86%
2014 index 6.986 79% 1.027 97% 8.014 81%
2015 index 6.824 77% 1.020 96% 7.844 79%
2016 index 6.639 75% 1.000 95% 7.639 77%
2017 index 6.471 73% 980 93% 7.451 75%
Voor de CO2 doelstelling per medewerker en per miljoen euro productie betekent dit het volgende: CO2 uitstoot per medewerker in ton SKAO CO2 prestatieladder indeling CO2 in ton Aantal medewerkers CO2 per medewerker (CO2 in ton) index CO2 per medewerker (basisgetal 2008 = 100)
Target for reduction CO2 uitstoot per miljoen euro productie SKAO CO2 prestatieladder indeling CO2 in ton (Scope 1 + scope 2) Productie in miljoen euro CO2 per 1 miljoen euro omzet (in ton CO2) index CO2 per miljoen euro omzet (basisgetal 2008 = 100)
Target for reduction
CO2_actieplan_ISO_50001_Imtech_TI_20140806.docx
2008
2013
2014
2015
2016
2017
werkelijk
werkelijk
schatting
schatting
schatting
schatting
9.935 1213 8,19 100 100,0
8.521 1040 8,19 106 95,1
8.014 1041 7,70 99 94,1
7.844 1040 7,54 87 93,2
7.639 1040 7,35 84 92,3
7.451 1040 7,16 87 91,4
2008
2013
2014
2015
2016
2017
werkelijk
werkelijk
schatting
schatting
schatting
schatting
9.935 175,1 56,74 100 100
8.521 195 43,70 77 95,1
8.014 190 42,18 74 94,1
6 augustus 2014
7.844 190 41,28 73 93,2
7.639 190 40,21 71 92,3
7 van 17
7.451 190 39,22 69 91,4
CO2 Prestatieladder CO2 actieplan volgens ISO 50001
Imtech Traffic & Infra
1.4 Plan van aanpak CO2-reducerende maatregelen + indicatie voor het bedrijf FM = Facility Manager, CF = Car Fleet Manager, Dir = directie, PL= Projectleiders, WVB = Werkvoorbereiders / planners CO2-reducerende maatregelen
Scope 1.1 Isolatie Temperatuur binnenklimaat Bij huur ander pand kijken naar energieverbruik Roldeuren van verwarmde loodsen die snel dichtgaan na openen Stookgedrag (afstellen thermostaat)
kwantitatieve reductie per jaar Op gasverbruik 1% 1% 1% 3%
Resultaten 2013
Verant woord elijke
geen bewuste acties geen aanvullende acties niet altijd gegevens over bekend
FM FM FM FM
2%
Het pand Basicweg Amersfoort is deels verhuisd naar Hardwareweg en op de verdiepingen die leeg staan zijn de thermostaten dichtgedraaid (jan 2014) In pand Hardwareweg Amersfoort gedaan begin 2014. CV ketel is vervangen door 5 cascadegestuurde kleinere en zuiniger ketels.
FM
5%
Gedaan in kantine Amersfoort
5%
Gedaan in pand Hardwareweg Amersfoort begin 2014
FM / Inkoop FM
CV ketel vervangen
2%
Scope 1.2 Koelkasten en Airco lekverliezen Bij vervanging investeren in: Energiezuiniger systemen (bijvoorbeeld Koelkasten A++) Airco’s met milieuvriendelijker gassen
Op lekkage
Scope 1.3 CO2-emissies door gebruik eigen wagenpark Keuzebeperking leaserijders geel kenteken (tot en met label C)
Op brandstof verbruik 3%
Bij vervanging materieel: motoren met laatste euronorm motor kiezen Bij vervanging van materieel kijken of a. het echt noodzakelijk is, b gebruiksdoel (kan het niet met een kleiner voertuig), c. alternatieven. Carpoolen naar projecten 4x10 uur rooster ipv 5x8 uur (scheelt een keer woonwerk vervoer per week) Overnachten in hotels bij projecten met reisafstand > 100 km Scope 2.1 Gebruik prive-auto's voor zakelijk verkeer
2%
Beperken door meerijden met medewerkers met wel een leaseauto Scope 2.2 Vliegen Is vliegen echt noodzakelijk of kan het ook met een teleconferentie? Scope 2.3 Electriciteitsgebruik
FM
Sinds 2011 Leaseregeling 2012 CO uitstoot gestuurd Het wagenpark ververst jaarlijks met zo’n 20-25% en het vervangende voertuig is ongeveer 5-10% zuiniger. Sinds 2008
CF/Dir/ Imtech NV
2%
sinds 2009 wordt dit door wagenparkbeheer actief en bewust gedaan
CF/Dir
2% 1%
Moeizaam te realiseren Moeizaam te realiseren
PL PL
1%
Moeizaam te realiseren
PL
gebeurt op eigen initiatief leaserijder / eigen autobezitter, dus geen beleid
PL
in 2010 is een teleconferentie systeem aangeschaft. Lync is sinds 2013 in gebruik op elke laptop.
Dir
In 2009 en 2010. Sinds 2011 geen groene stroom meer dat voldoen SMK norm. Het elektriciteitsgebruik is al jaren redelijk stabiel. Het grootste besparingspotentieel ontstaat wanneer Imtech NV besluit om groene stroom met SMK keurmerk te kopen in plaats van de huidige groene stroom die door SKAO als grijs wordt aangemerkt. Indien SMK groene stroom wordt gekocht levert dat een reductie bij CO2 uitstoot op van ongeveer 80% (van 455 naar 80 gram CO2/KwH). Meer laptops ipv pc’s
Imtech NV
Op gedeclareerde km’s 1%
CF
Op vluchten
Groene stroom
Op KwH verbruik wisselend
Energiezuinige apparaten Dimschakelaars Elektronische ogen in ruimtes LED toepassingen
10% 1% 1% 10%
CO2_actieplan_ISO_50001_Imtech_TI_20140806.docx
6 augustus 2014
ICT FM FM FM
8 van 17
CO2 Prestatieladder CO2 actieplan volgens ISO 50001
CO2-reducerende maatregelen
Zonnepanelen op kleinere panden (rendabele terugverdientijd bij een elektraverbruik < 50.000 kwh van een pand in verband met de gestaffelde energiebelasting) Scope 3 Zie ketenanalyses (separate documenten)
kwantitatieve reductie per jaar -
Imtech Traffic & Infra
Resultaten 2013
Verant woord elijke ?
Geen geld voor
divers
CO2 uitstoot in ton 12.000
10.000 883
739 454
435
704
scope 2.3 scope 2.1 Indirect sources (electricity & district heating) 937
8.000
897
scope 2.2 scope 3.6 Business air travel
890
870
850 scope 2.1 scope 3.6 Personel cars for business travel
6.000
scope 1.3 scope 1.3 Business car travel 8.397
8.322
8.329
8.796
8.273
4.000
6.877
6.446
6.319
6.144
5.986
scope 1.1 scope 1.1 Fuel used (for heating buildings, etc)
2.000
0
scope 1.2 scope 1.2 Airco and refrigerants (in buildings)
474
448
467
480
423
557
534
500
490
480
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
NB: t/m 2013 zijn gecontroleerde getallen. Vanaf 2014 is een schatting op basis van doorgerekende effecten van energiebesparende maatregelen. CO2 uitstoot in ton specifiek scope 1.3 naar brandstofsoort (voertuigen, grootste CO2 bron) 10.000 9.000
8.000 7.000 6.000 5.000
7.515
7.253
7.033
7.329
LPG (Liquid Propane Gas) 6.896
4.000
Diesel 5.573
5.210
5.125
4.975
4.837
3.000
Benzine (petrol)
2.000 1.000 0
876
1.068
1.296
1.467
1.377
1.304
1.236
1.194
1.169
1.149
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
NB: t/m 2013 zijn gecontroleerde getallen. Vanaf 2014 is een schatting op basis van doorgerekende effecten van energiebesparende maatregelen.
CO2_actieplan_ISO_50001_Imtech_TI_20140806.docx
6 augustus 2014
9 van 17
CO2 Prestatieladder CO2 actieplan volgens ISO 50001
Imtech Traffic & Infra
1.5 Plan van aanpak CO2-reducerende maatregelen + indicatie Per project
de maatregelen van deze lijst die het bedrijf in het project gaat toepassen, of het geplande moment waarop, gezien de projectplanning, de maatregelen zullen worden benoemd die het bedrijf in het project gaat toepassen.
CO2-reducerende maatregelen
Scope 1.3 CO2-emissies door gebruik eigen wagenpark Carpoolen naar projecten 4x10 uur rooster ipv 5x8 uur (scheelt een keer woon-werk vervoer per week) Overnachten in hotels bij projecten met reisafstand > 100 km Scope 3 Zie scope 3 ketenanalyses
kwantitatieve reductie per jaar
resultaten
2% op brandstofverbruik 1% op brandstofverbruik 1% op brandstofverbruik
verantwoordelijke
PL PL PL
PL
De maatregelen voor de projecten zijn duidelijk afgeleid van de kwantitatieve doelstelling op bedrijfsniveau. Deze maatregelen kunnen van technische aard zijn en/of van procesmatige aard (bv het bouwproces). In een bepaald project waarop CO2-gerelateerd gunningvoordeel verkregen is, kan een specifieke CO2-prestatie niet aan de orde zijn, omdat geen van de maatregelen van toepassing zijn. Hiervoor kunnen twee redenen zijn: a. de maatregelen op bedrijfsniveau zijn niet relevant of relatief duur in dit specifieke project b. Een maatregel zou wel kunnen worden geïmplementeerd maar bedrijf kiest er, degelijk onderbouwd, voor om het niet te doen. (Voorbeeld: in een eerste jaar wil men maar in beperkt aantal projecten ervaring opdoen met een specifieke maatregel om die pas later breed uit te rollen in alle projecten). Ervaring is opgedaan met een specifiek project: meterwisseling in opdracht van Alliander.
CO2_actieplan_ISO_50001_Imtech_TI_20140806.docx
6 augustus 2014
10 van 17
CO2 Prestatieladder CO2 actieplan volgens ISO 50001
Imtech Traffic & Infra
2. Energie management actieplan, onderschreven door hoger management, gecommuniceerd en geïmplementeerd (SKAO 3.B.2) Om continue te kunnen voldoen aan de eisen (repeterend, procesmatig) wordt in termen van de ISO 50001 ten minste verwacht dat voldaan is aan de volgende criteria:.
2.1 Uitvoeren van een energie review (ISO 50001 § 4.4.3) The organization shall develop, record, and maintain an energy review. The methodology and criteria used to develop the energy review shall be documented. To develop the energy review, the organization shall: a) analyse energy use and consumption based on measurement and other data, i.e. identify current energy sources; evaluate past and present energy use and consumption; Dit is geborgd in (procedures gepubliceerd op intranet):: 100P1170 CO2 Actualiseren basisbestanden 100P1171 CO2 CI controle Emissie inventaris b) based on the analysis of energy use and consumption, identify the areas of significant energy use, i.e. identify the facilities, equipment, systems, processes and personnel working for, or on behalf of, the organization that significantly affect energy use and consumption; identify other relevant variables affecting significant energy uses; determine the current energy performance of facilities, equipment, systems and processes related to identified significant energy uses; estimate future energy use and consumption; Dit is geborgd in (procedures gepubliceerd op intranet):: 100P1170 CO2 Actualiseren basisbestanden 100P1171 CO2 CI controle Emissie inventaris c) identify, prioritize and record opportunities for improving energy performance. Dit is vastgelegd in hoofdstuk 1.4 en 1.5. De energy review vind jaarlijks plaats.
2.2 Opstellen referentie kader (ISO 50001 § 4.4.4) Referentiekader is basisjaar 2008 voor de periode 2008 – 2012 en 2013 voor de periode 2013 – 2018. Dit is zo gekozen omdat: Er medio 2013 een grote reorganisatie heeft plaatsgevonden bij Imtech Traffic & Infra Begin 2013 Peek Traffic BV is geïntegreerd in Imtech Traffic & Infra (wijziging boundary).
2.3 Vastleggen van performance indicators voor monitoren (ISO 50001 § 4.4.5) Performance indicators: Totale CO2 uitstoot CO2 in ton per miljoen euro omzet CO2 in ton per medewerker Sector benchmark: niet echt een concurrent gevonden met dezelfde portfolio van aktiviteiten.
2.4 Doelstellingen, taakstellingen en management actieplan energie (ISO 50001 § 4.4.6) Algemene doelstelling en doelstellingen per scope: hoofdstuk 1.2 Taakstelling en management actieplan: hoofdstuk 1.4 en 1.5
CO2_actieplan_ISO_50001_Imtech_TI_20140806.docx
6 augustus 2014
11 van 17
CO2 Prestatieladder CO2 actieplan volgens ISO 50001
Imtech Traffic & Infra
2.5 Monitoring, meten en analyseren (ISO 50001 § 4.6.1) Dit is geborgd in (procedures gepubliceerd op intranet): 100P1170 CO2 Actualiseren basisbestanden 100P1171 CO2 CI controle Emissie inventaris De monitoring van het huidige energieverbruik is over het geheel redelijk betrouwbaar Gas en elektra: Eigenlijk alleen goed te doen op jaarbasis met jaarafrekening. De jaarafrekeningen van de leverancier in 2012 en 2013 is zeer matig te noemen. Om dit te verbeteren is eind 2013 toestemming verkregen van de directie om de panden uit te rusten met slimme meters. De realisatie daarvan zal waarschijnlijk begin 2014 plaatsvinden. Brandstofverbruik: correcte cijfers per half jaar Vliegbewegingen: correcte cijfers per halfjaar Eigen voertuiggebruik: correcte cijfers per halfjaar Koelkasten en airco’s: geen aanvullende oplossingen noodzakelijk
2.6 Afwijkingen, correcties, corrigerende en preventieve maatregelen (ISO 50001 § 4.6.3) Dit is geborgd in (procedures gepubliceerd op intranet): 100P1170 CO2 Actualiseren basisbestanden 100P1171 CO2 CI controle Emissie inventaris Bij alleen de gegevens die voortkomen uit de facturatie van gas en licht zijn er soms verschillen in jaarverbruik te zien (buiten een marge van 20%). Uit navraag blijkt dan vaak dat het gebruiksdoel van een pand is gewijzigd of omdat er meer of minder medewerkers gebruik maken van een pand.
CO2_actieplan_ISO_50001_Imtech_TI_20140806.docx
6 augustus 2014
12 van 17
CO2 Prestatieladder CO2 actieplan volgens ISO 50001
Imtech Traffic & Infra
3. Op basis van 2 ketenanalyses / 2 ketens van activiteiten scope 3, CO₂reductiedoelstellingen en een plan van aanpak inclusief maatregelen (SKAO 4.B.1) 3.1 Scope 3 berekening Onderstaand de grafiek met de getallen (rode cijfers zijn schattingen / prognoses). Let op dat hier bij scope 3 nr 6 dubbel meegeteld wordt (deze zitten ook al in scope 2 van de SKAO indeling). Let wel: scope 3.10 t/m 3.14 staan op 0 omdat zij onbekend zijn (niet uit te rekenen). CO2 uitstoot per miljoen euro productie (scope 1 en 2 gerelateerd naar bouwplaatsen)
2008
2009
2010
2011
werkelijk
werkelijk
werkelijk
werkelijk
2012
2013
2014
werkelijk werkelijk schatting
8.559 175 48,88
8.476 190 44,61
8.488 198 42,87
8.908 208 42,83
8.385 190 44,13
6.976 195 35,78
6.545 190 34,45
100
91
88
88
90
73
70
313341 321900
340141 348617
354435 362923
374473 383381
334146 342531
333913 340889
333913 340458
2012
2013
2014
CO2 in ton (bouwplaatsen) Productie in miljoen euro CO2 per 1 miljoen euro omzet (in ton CO2) index CO2 per miljoen euro omzet (basisgetal 2008 = 100)
scope 3: CO2 derden (o.a. leveringen en diensten) Scope 3 CO2 totaal (in ton CO2) Totaal Scope 1,2 en 3 bouwplaatsgerelateerd CO2 uitstoot scope 1,2 en 3
2008
2009
2010
2011
werkelijk
werkelijk
werkelijk
werkelijk
werkelijk werkelijk schatting
scope 1 'directe emissies'
8.878
8.776
8.802
9.283
8.702
7.440
6.986
scope 2 'indirecte emissies'
1.058
599
628
855
827
1.081
1.027
309400
335920
350064
370000
330000
330000
330000
1
1
1
1
1
1
1
57
57
57
57
57
57
57
3268
3548
3698
3800
3500
3300
3300
80
80
80
80
80
80
80
5
5
5
5
5
5
5
510
510
510
509,8464
483,1344
450
450
scope 3 met GHG scope 3 categorieen 1. Purchased Goods & Services 2. Capital Goods 3. Fuel- and Energy- Related Activities Not Included in Scope 1 or 2 4. Transportation & Distribution (Upstream) 5. Waste Generated in Operations 6. Business Travel 7. Employee Commuting
20
20
20
20
20
20
20
9. Investments
0
0
0
0
0
0
0
10. Transportation & Distribution (Dow nstream)
0
0
0
0
0
0
0
11. Processing of Sold Products
0
0
0
0
0
0
0
12. Use of Sold Products
0
0
0
0
0
0
0
13. End-of-Life Treatment of Sold Products
0
0
0
0
0
0
0
14. Leased Assets (Dow nstream)
0
0
0
0
0
0
0
15. Franchises
0
0
0
0
0
0
0
323276 100
349516 108
363865 113
384611 119
343676 106
342434 106
341927 106
8. Leased Assets (Upstream)
totaal scope 1,2 en 3 index (basisjaar 2008 = 100)
3.2 Projecten en mobiliteit Onderverdeling locaties / mobiliteit per scope (SKAO CO2 prestatieladderindeling) Fuel used (for heating buildings, etc) Airco and refrigerants (in buildings)
2008 locaties 474
Personel cars for business travel Indirect sources (electricity & district heating)
locaties
2010 mobiliteit
448
6
Business car travel Business air travel
2009 mobiliteit
locaties
2011 mobiliteit
467
6
locaties
2012 mobiliteit
locaties
480
6
2013 mobiliteit
423
6
locaties
2014 mobiliteit
557
6
6
6
8.322
8.329
8.796
8.273
6.877
162
154
160
112
112
99
9
883
14
435
5
454
12
739
45
704
mobiliteit
534
8.397 13
locaties
6.446 99 31
937
897
Totaal per locatie of mobiliteit (in ton CO2)
1.376
8.559
899
8.476
942
8.488
1.230
8.908
1.145
8.385
1.545
6.976
1.468
6.545
in %
13,9%
86,1%
9,6%
90,4%
10,0%
90,0%
12,1%
87,9%
12,0%
88,0%
18,1%
81,9%
18,3%
81,7%
scope 1
4,8%
84,5%
4,8%
88,8%
5,0%
88,3%
4,8%
86,8%
4,5%
86,8%
6,6%
80,7%
6,7%
80,4%
Scope 2
9,0%
1,6%
4,7%
1,6%
5,0%
1,7%
7,3%
1,1%
7,5%
1,2%
11,5%
1,2%
11,6%
1,2%
Totaal per locatie of mobiliteit naar scope in %
CO2_actieplan_ISO_50001_Imtech_TI_20140806.docx
6 augustus 2014
13 van 17
CO2 Prestatieladder CO2 actieplan volgens ISO 50001
Imtech Traffic & Infra
Meest dominante CO2 emissies in scope 3 Uit de tabel blijkt dat de meeste CO2 veroorzaakt wordt • Door gebruik van de klant (use of sold products) • Leveranciers en onderaannemers (purchased goods & services) Uit deze 2 grootste CO2 emissiebronnen is één ketenanalyse opgesteld. Uit de andere categorieën is ook één ketenanalyse opgesteld. Per ketenanalyse (afhankelijk van het soort project) is de omvang van de upstream en waar van toepassing downstream emissies gekwantificeerd.
3.3 SKAO H3.1 Algemene doelstellingen scope 3 Per ketenanalyse (2 stuks) zijn de doelstellingen specifiek gemaakt die zeer significant zijn (beide zijn te kwalificeren als ‘middenmotor’ omdat in beide scope 3 activiteiten nog wel wat CO2 reductie valt te behalen). Het gaat om ketenanalyses voor: • CO2 Ketenanalyse en keteninitiatief Meterwisselingen slimme meter • CO2 Ketenanalyse en keteninitiatief coating EC 2.5 verkeersregelautomaat De ketenanalyses zijn aparte documenten die opgesteld zijn conform de richtlijnen uit het GHG protocol en de eisen van de SKAO prestatieladder versie 2.2.
3.4 SKAO 4.B.2 Tenminste halfjaarlijks intern en extern rapporteren over de voortgang ten opzichte van de doelstellingen De rapportages vormen een stimulans om bij voortduring te werken aan de realisatie van de CO2-reductiedoelstellingen voor scope 1, 2 en 3. Daarom vinden de voortgangsrapportages regelmatig jaarlijks of regelmatig halfjaarlijks plaats. Onderscheiden worden scope 1, 2 en 3 (op niveau 4 en 5) gerelateerde eisen. Een rapport, als voorbeeld, dat handelt over de voortgang van de realisatie van een eis inzake scope 1 & 2 zal beide scopes apart moeten behandelen. Zo’n rapport dient van elke scope de voortgang ten opzichte van de betreffende doelstelling aan te geven; de voortgangsrapporten daarna op eenzelfde, vergelijkbare manier. Voorbeeld: rapport nummer N geeft aan dat in scope 1 60% van de scope 1 doelstelling is gerealiseerd, en in scope 2 nog 0% van de scope 2 doelstelling. Vervolgens geeft rapport nummer N+1 aan dat in scope 1 80% van de scope 1 doelstelling is gerealiseerd, en in scope 2 inmiddels 30% van de scope 2 doelstelling. Zodat duidelijk voortgang is te constateren. 3.5 SKAO 5.B.1 Rapporteren van de emissie-inventaris scope 1, 2 en 3, alsmede de voortgang in reductiedoelstellingen De rapportages vinden regelmatig halfjaarlijks plaats, of vaker en ook dan regelmatig. Ladderbeoordeling door de ladderCI Bij de jaarlijkse ladderbeoordeling vergewist de ladderCI zich er o.a. van - dat de rapportages regelmatig worden uitgebracht, en - dat de emissie-inventarissen voortgang laten zien zoals aangegeven bij de overeenkomende eisen op de onderliggende niveaus, en bovendien - dat het bedrijf voortgang boekt met het completeren van haar scope 3 emissies, en - dat deze voortgang halfjaarlijks is. 3.6 SKAO 5.B.2 Slagen in het realiseren van de reductiedoelstellingen De reductiedoelstellingen van het bedrijf als geheel zijn gerealiseerd, of het bedrijf is aantoonbaar op het goede pad om deze te gaan realiseren. Het verkrijgen en behouden van het CO₂-bewust Certificaat niveau 5 betekent dat het bedrijf dit elk jaar opnieuw bij de jaarlijkse ladderbeoordeling kan aantonen. Er moeten dan elk jaar nieuwe, verdergaande maatregelen genomen zijn die leiden tot het behalen van weer een nieuwe reductiedoelstelling die hoger is dan het in het voorgaande jaar behaalde prestatieniveau. Dit is mogelijk in twee situaties:
CO2_actieplan_ISO_50001_Imtech_TI_20140806.docx
6 augustus 2014
14 van 17
CO2 Prestatieladder CO2 actieplan volgens ISO 50001
Imtech Traffic & Infra
- in geval er doelstellingen op langere termijn zijn vastgesteld, en voor elk jaar op het pad daar naartoe de bijbehorende tussenliggende mijlpalen gekwantificeerd zijn (verdergaand dan gesteld ad 3.B.1 bij de jaarlijkse ladderbeoordeling). Indien door voorzienbare ontwikkelingen en ondanks reductiemaatregelen tijdelijk een toename van emissies is te verwachten dient dit in het pad te zijn uitgedrukt. of: - in geval er voor elk komend jaar afzonderlijk, steeds nieuwe reductiedoelstellingen worden vastgesteld. Uiteraard gelden in beide situaties de eisen m.b.t. het specificeren per project waarop CO₂gerelateerd gunningvoordeel verkregen is. Ladderbeoordeling door de ladderCI Bij de jaarlijkse ladderbeoordeling vergewist de ladderCI zich er o.a. van - dat het bedrijf in de te beoordelen periode aantoonbaar zijn reductiedoelstellingen uit eisen 3.B.1 en 4.B.1 heeft gerealiseerd, of - dat het bedrijf door onvoorziene omstandigheden zijn reductiedoelstellingen incidenteel niet heeft gehaald, en - dit goed kan verklaren, en - extra maatregelen neemt om een inhaalslag te maken.
3.7 SKAO H3.3 Scope 3 ervaringen en tussenmeting + meetmethode Scope 3 van de CO2 prestatieladder Doelstellingen uit 2 belangrijke ketenanalyses / sectorinitiatieven • CO2 Ketenanalyse en keteninitiatief Meterwisselingen slimme meter • CO2 Ketenanalyse en keteninitiatief coating EC 2.5 verkeersregelautomaat
CO2_actieplan_ISO_50001_Imtech_TI_20140806.docx
6 augustus 2014
15 van 17
CO2 Prestatieladder CO2 actieplan volgens ISO 50001
Imtech Traffic & Infra
4 Mogelijkheden voor individuele bijdrage Voorbeelden • Toepassen ‘het nieuwe rijden’ • Energiezuinige leaseauto uitkiezen (A label of 14 of 20 % bijtelling voertuig) • Kan het niet kleiner (bedrijfsbus of kan het ook met een combo? • Opruimen voertuig (gewichtsbeperking, moet ik alles altijd meenemen?) • Imperiaal eraf of leeghalen (verminderen luchtweerstand, moet ik altijd alles meenemen) • Roldeur van verwarmde opslagruimtes achter je dicht doen (zeker in de winter) • Ramen kantoor dicht houden (zeker in de winter) • Voertuigen niet stationair laten draaien als dat niet nodig is • Tank wat je moet tanken (elk jaar komt het meerdere keren voor dat benzinerijders bijvoorbeeld diesel tanken) • Afspraken combineren in één rit (efficient plannen) • Medewerkers aannemen die niet te ver van het werk / vestiging / project af wonen • Onderaannemers inzetten die niet te ver van het werk / vestiging / project af wonen • Bestellingen bundelen bij dezelfde leverancier en creeer bestelmomenten (dus eens per week bestellen en niet steeds ad hoc per dag) • Kies geen SUV of Cross over (wordt wellicht beleid per 2013) • Controleer regelmatig de bandenspanning (liever een iets te hoge spanning) • Lever uw individuele printer in en gebruik de gedeelde bulkprinters • Print zwart-wit en niet kleur (kleur alleen als het echt nodig is) • Print dubbelzijdig of liever print helemaal niet! • Laat geen apparatuur aanstaan als u uw werkruimte voor langere tijd verlaat • Neem de benenwagen als u van het Imtech pand naar Peek moet • Medewerkers voor een aantal nachten laten overnachten in plaats van heen en weer laten rijden indien de projectlocatie op grote afstand is van de vestiging • Materialen direct op locatie bezorgen, indien mogelijk • Et cetera Suggesties:
[email protected] /
[email protected] En Intranet MVO pagina http://itiportal.infra.imtech.nl/division/CSR/Lists/CSR%20Discussion%20Board/AllItems.aspx
CO2_actieplan_ISO_50001_Imtech_TI_20140806.docx
6 augustus 2014
16 van 17
CO2 Prestatieladder CO2 actieplan volgens ISO 50001
Imtech Traffic & Infra
Bijlage CO2 footprint (scope 1 & 2 emissies) CO 2 uitstoot per 1 miljoen euro omzet in ton CO2 Blauwe cijfers = geverifieerde getallen, rode cijfers = schattingen
9,00 8,50
CO2 per medewerker (CO2 in ton), SKAO indeling 8,70
8,67
2008 werkelijk
8,19
8,19
8,00
7,72
2009 werkelijk
7,76
7,70
2011 werkelijk
7,50
2012 werkelijk
7,00
60,00
2010 werkelijk
werkelijk
werkelijk
werkelijk
werkelijk
werkelijk
werkelijk
schatting
2013 werkelijk
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2014 schatting
CO256,74 per 1 miljoen euro omzet (in ton CO2), SKAO indeling 49,34
50,00
47,63
48,74
50,16
43,70
42,18
2008 werkelijk
40,00
2009 werkelijk
30,00
2010 werkelijk
20,00
2011 werkelijk
10,00
2012 werkelijk
0,00 werkelijk
werkelijk
werkelijk
werkelijk
werkelijk
werkelijk
schatting
2013 werkelijk
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2014 schatting
CO2_actieplan_ISO_50001_Imtech_TI_20140806.docx
6 augustus 2014
17 van 17