CO2
emissie
voortgangsrapportage half jaarcijfers 2015 (Q1 & Q2)
(3.B.1 / 3.C.1 / 4.B.1 / 4.B.2 / 5.B.1 / 5.B.2) Datum document: Versie:
26-10-2015
1.0 definitief
Opgesteld door:
Goedgekeurd namens de directie:
A. Brunekreef QHSE-adviseur
A. van de Giessen Directie
d.d.
d.d.
Inhoud 0.
Inleiding............................................................................................................................................... 4
2.
Beschrijving van organisatie......................................................................................................... 6
1.
3.
Relatie rapportage met NEN-ISO 14064-1 ..................................................................................5 2.1
Organisatie ................................................................................................................................ 6
3.1
Boundary beschrijving ........................................................................................................... 7
3.3
Wijzigingen in de organisatie ............................................................................................... 7
Afbakening (boundary bepaling) .................................................................................................. 7
3.2
4.
3.4 4.1
Energiebeleid ............................................................................................................................ 8
4.3
Directiebetrokkenheid (1.D.2 / 2.B.4) .................................................................................. 8
5.1
Basisjaar .................................................................................................................................... 9
5.3
Verificatie ................................................................................................................................... 9
5.4
Verworven projecten met CO2 gerelateerd gunningsvoordeel.................................... 9
6.1
Actuele berekeningsmethodieken & conversiefactoren ............................................. 10
6.3
Uitsluitingen ............................................................................................................................ 11
6.4
8.
Rapportageperiodes ............................................................................................................... 9
Berekeningsmethodiek .................................................................................................................10
6.2
7.
Verantwoordelijken voor CO2-beleid .................................................................................. 8
Basisgegevens ..................................................................................................................................9
5.2
6.
Medewerkers en middelen .................................................................................................... 7
Energiebeleid en verantwoordelijkheden .................................................................................. 8
4.2 5.
Vaststelling organizational boundary ................................................................................ 7
6.5
Wijzigingen berekeningsmethodieken............................................................................. 11
Opname van CO2 ................................................................................................................... 11 Biomassa ................................................................................................................................. 11
CO2-reductiedoelstellingen ..........................................................................................................12
Directe en indirecte emissies ......................................................................................................13
8.1 8.2
Herberekening basisjaar & historische gegevens ........................................................ 13
Directe en indirecte emissies ............................................................................................. 14
8.2.1
CO2-emissie scope 1 en 2 over periode 1 januari t/m 30 juni 2015......................... 14
8.3.1
CO2-emissie per gereden kilometer ............................................................................. 15
8.3.3
CO2-emissie elektra......................................................................................................... 16
8.3
Trends....................................................................................................................................... 15
8.3.2
CO2-emissie brandstoffen .............................................................................................. 16
CO2 emissievoortgangsrapportage
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 2/26
8.3.4 8.3.5
Totale CO2-emissie scope 1 en 2 over de jaren 2012–2014 en 2015 (half jaar) ... 17
8.4
Voortgang reductiedoelstellingen scope 1 & 2 ............................................................. 18
8.6
Onderzoek naar mogelijkheden energie reductie (1.B.1)............................................ 19
8.5 8.7 8.8 9.
CO2-emissie gas .............................................................................................................. 17
8.9
Overzicht geïmplementeerde maatregelen ..................................................................... 19
Overzicht te nemen maatregelen....................................................................................... 20
Individuele bijdrage .............................................................................................................. 20 Onzekerheden ........................................................................................................................ 20
Scope 3 emissies – ketenanalyse ..............................................................................................21
9.1
Inleiding.................................................................................................................................... 21
9.3
Voortgang reductiedoelstellingen / maatregelen in projecten .................................. 22
9.2 9.4
Reductiemogelijkheden ....................................................................................................... 21
Analyse scope 3 professioneel ondersteund of becommentarieerd (4.A.3) ......... 22
10. Sector- en keteninitiatieven .........................................................................................................23 10.1
Inventarisatie en deelname aan sector- en keteninitiatieven (1.D.1 / 2.D.1) .......... 23
10.3
Prijsvraag ‘Beste CO2-reductiemaatregel’...................................................................... 24
10.2 10.4
Nieuw eigen sector-/keteninitiatief: ‘Ontwerp CO2.0’ (2.D.2 / 3.D.1) ........................ 23
Budget (3.D.2) ......................................................................................................................... 25
Bijlage 1
Verklaring CO2 seminar.nl ...........................................................................................26
CO2 emissievoortgangsrapportage
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 3/26
0.
Inleiding
DRC heeft er voor gekozen om de CO2-Prestatieladder in te voeren. In het kader hiervan is de CO2-footprint van DRC opgesteld. Deze footprint geeft een inventarisatie van de totale hoeveelheden uitgestoten broeikasgassen: de Green House Gas (GHG) emissies. Doelstellingen voor reductie zijn vastgesteld en periodiek wordt gerapporteerd ten aanzien van de voortgang van de CO2-emissie en reductie. Het opstellen van een periodieke rapportage is onderdeel van de stuurcyclus binnen het energiemanagementsysteem dat in het kader van de CO2-Prestatieladder is ingevoerd. Deze periodieke rapportage beschrijft de onderdelen, zoals beschreven in § 7.3 uit de ISO 14064-1. Een correlatietabel is opgenomen in hoofdstuk 1 van deze rapportage.
Hierboven is het scopediagram uit handboek CO2-Prestatieladder 3.0 afgebeeld, gebaseerd op scopediagram van GHG Protocol Scope 3 Standard. Let op: de CO2-Prestatieladder rekent ‘Business Travel’/‘Personenvervoer onder werktijd’ (Business Travel = ‘Business air Travel’, ‘Personal Cars for business travel’ en ‘Business travel via public transport’) ook tot scope 2.
CO2 emissievoortgangsrapportage
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 4/26
1.
Relatie rapportage met NEN-ISO 14064-1
Een van de eisen van de CO2 prestatieladder is dat de rapportage voldoet aan de norm NEN-EN-ISO 14064-1. Deze norm geeft richtlijnen voor kwantificering en verslaglegging van broeikasgasemissies en – verwijdering op bedrijfsniveau. In onderstaande tabel is de relatie tussen de paragraven in deze rapportage en de eisen uit § 7.3 van de norm weergegeven. Onderdeel
NEN-EN-ISO 14064-1 § 7.3
Inleiding
p
Basisgegevens
Beschrijving van de organisatie
a
In deze rapportage 0
2
Verantwoordelijkheden
b
4.2
Rapportageperiode Verificatie
c
q
5.2
Organisatorische grenzen
d
3
l, n
6.1
m
6.2
Basisjaar
j
Afbakening
Berekeningsmethodiek
Actuele berekeningsmethodieken & conversiefactoren Wijzigingen berekeningsmethodiek Uitsluitingen
Opname van CO2 Biomassa
Directe en indirecte emissies Herberekening basisjaar & historische gegevens Directe en indirecte emissies Onzekerheden
CO2 emissievoortgangsrapportage
5.1
5.3
h
6.3
f
6.5
g
6.4
j, k
8.1
e, i
8.2
o
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
8.9
Pagina 5/26
2.
Beschrijving van organisatie
2.1 Organisatie Dutch Rail Control (DRC) is een gespecialiseerd ingenieursbureau in de railinfra branche. Wij richten ons vooral op tractie- en energievoorziening en treinbeveiliging (seinwezen) voor de treinenloop en ander railverkeer.
Wij bieden een unieke combinatie van enerzijds kennis, kunde en knowhow vergelijkbaar met een groot ingenieursbureau binnen de branche. Anderzijds kunnen wij, als relatief klein bedrijf, zeer adequaat inspelen op vragen en wensen van onze klanten. Daarmee leveren wij maatwerk voor elk formaat klus. DRC begon in 1999 met 2 specialisten, gericht op onderhoud en inspectie. In de loop der jaren hebben wij onze kennis en activiteiten verbreed en verdiept, met name op het ontwerpvlak. In 2008 zijn wij een samenwerkingsverband aangegaan met het Zwitserse Pöyry (voorheen PKAG). Als VOF is vervolgens de erkenning ‘Ingenieursbureaus, categorie Energievoorziening, bovenleiding en draagconstructies’ behaald.
CO2 emissievoortgangsrapportage
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 6/26
3.
Afbakening (boundary bepaling)
3.1 Boundary beschrijving Deze informatie is beschikbaar in het ondertekende exemplaar (aanwezig te Vorstenbosch). 3.2 Vaststelling organizational boundary Deze informatie is beschikbaar in het ondertekende exemplaar (aanwezig te Vorstenbosch). 3.3 Wijzigingen in de organisatie Er hebben zich geen organisatorische wijzigingen voorgedaan over de afgelopen periode. 3.4 Medewerkers en middelen De hieronder genoemde opsomming van mensen en middelen vallen binnen de ‘boundary’ van DRC:
DRC bv bestaat op 30 juni 2015 uit 7 FTE. DRC heeft alle voertuigen, die verantwoordelijk zijn voor het brandstofverbruik in scope 1, in eigen beheer. Er wordt geopereerd vanuit een centraal pand (Meester Loeffenplein 4) te Vorstenbosch.
In de bepaling van de CO2-uitstoot wordt rekening gehouden met de uitstoot die gerealiseerd wordt door personeel in vast dienstverband. De door vervoer gegenereerde CO2-uitstoot van tijdelijke inleenkrachten, medewerkers die structureel worden gedetacheerd en/of medewerkers met 0-urencontracten wordt niet in de analyse meegenomen.
CO2 emissievoortgangsrapportage
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 7/26
4.
Energiebeleid en verantwoordelijkheden
4.1 Energiebeleid DRC heeft het volgende aangaande energiebeleid vastgesteld: 4.2
DRC stelt minimaal jaarlijkse een CO2-footprint op. DRC stelt ambitieuze doelstellingen vast die passen bij de situatie van het bedrijf en vergelijkbaar zijn met die van sectorgenoten. DRC communiceert zowel intern als extern regelmatig en gestructureerd over de CO2-footprint, de reductiedoelstellingen en de voortgang. DRC heeft zich ten doel gesteld om samen te werken met andere partijen (waaronder opdrachtgevers en branchegenoten) om gezamenlijk te streven naar maatschappelijk verantwoord ondernemen, waar CO2-reductie onderdeel van uit maakt. DRC neemt actief deel aan initiatieven die passen bij het bedrijf. Verantwoordelijken voor CO2-beleid
Rol t.a.v. CO2 beleid en uitvoering Eindverantwoordelijk
Verantwoordelijke bij DRC Directie A. van de Giessen
Operationeel verantwoordelijk – bedrijfsniveau/generiek en procesmatig
QHSE-adviseur
A. Brunekreef
Operationeel verantwoordelijk – projecten
Projectleiders
S. van der Veen T. Franken
4.3 Directiebetrokkenheid (1.D.2 / 2.B.4) De directie van DRC streeft een continue verbetering na in energie efficiëntie en beschikbaarheid van informatie en middelen om de vastgestelde doelstelling te bereiken.
De in deze rapportage genoemde reductiedoelstellingen zijn onderschreven door de directie. Deze rapportage is voorafgaand aan publicatie besproken, waar nodig aangepast en vervolgens goedgekeurd door de directie (ondertekening op titelpagina van dit document – in hardcopy beschikbaar te Vorstenbosch).
CO2 emissievoortgangsrapportage
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 8/26
5.
Basisgegevens
5.1 Basisjaar Als basisjaar geldt 2012.
5.2 Rapportageperiodes De jaarlijkse rapportageperiode is gelijk aan een boekjaar: van 1 januari t/m 31 december. De halfjaarlijkse rapportageperiode loopt van 1 januari t/m 30 juni of van 1 juli t/m 31 december. 5.3 Verificatie De footprint is niet extern geverifieerd.
5.4 Verworven projecten met CO2 gerelateerd gunningsvoordeel Tot op heden zijn er geen projecten verworven waarop CO2 gerelateerd gunningsvoordeel verkregen is.
CO2 emissievoortgangsrapportage
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 9/26
6.
Berekeningsmethodiek
6.1 Actuele berekeningsmethodieken & conversiefactoren In deze rapportage wordt vanaf 01-01-2015 de CO2-emissie berekend aan de hand van de nieuwe door SKAO gepubliceerde emissiefactoren van januari 2015 (http://co2emissiefactoren.nl/lijst-emissiefactoren/). Dit geldt zowel voor de rapportageperiode als voor het basisjaar. Categorie
Omschrijving
Eenheid
Brandstoffen voertuigen en schepen
Benzine (E95) (NL) Diesel (NL) LPG (NL) Aardgas
liter
Conversiefactor kg CO2/eenheid (WTW) 2,740
liter liter Nm3
3,230 1,806 1,884
kWh kWh
0,526 0,355
kWh
0,000
voertuigkilometer
0,224
voertuigkilometer
0,213
voertuigkilometer
0,175
reizigerskilometer reizigerskilometer
0,297
Brandstoffen energiecentrales en individuele warmteopwekking Elektriciteit
Personenvervoer
Grijze stroom Stroom onbekend Windkracht / waterkracht / zonne-energie Benzine Diesel LPG
CO2 emissievoortgangsrapportage
Auto gewichtsklasse middel (voertuiggewicht 950 - 1.350 kg) Auto gewichtsklasse middel (voertuiggewicht 1050 - 1.450 kg) Auto gewichtsklasse middel (voertuiggewicht 1000 - 1.400 kg) Vliegreizen regionaal < 700 km Vliegreizen Europees 700 - 2.500 km
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
0,200
Pagina 10/26
6.2
Wijzigingen berekeningsmethodieken
Jaar 2015 (half jaar)
2014
Wijziging In de emissie inventaris van 2015 is bij elektraverbruik het onderdeel oplaadpunten derden toegevoegd voor het elektraverbruik van de hybride auto met kenteken 3-THJ-67. In de energieaudit wagenpark van 2012, 2013 en 2014 is benzineverbruik toegevoegd voor gebruik van (privé)motor. Dit is afwijkend/ aanvullend t.o.v. eerdere energieaudits.
Opmerking
De brandstof is aangeschaft middels tankpas.
6.3 Uitsluitingen Uitsluitingen zijn niet van toepassing voor DRC. 6.4 Opname van CO2 Middels Trees for All wordt (via CO2Seminar in 2014) de uitstoot van 50 ton CO2 duurzaam vastgelegd in hersteld bos in Maleisië, waardoor de uitgestoten broeikasgassen geen bijdrage meer leveren aan de versterking van het broeikaseffect. 6.5 Biomassa Biomassa is niet van toepassing voor DRC.
CO2 emissievoortgangsrapportage
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 11/26
7.
CO2-reductiedoelstellingen
Hieronder worden de initiële CO2-reductiedoelstellingen van DRC weergegeven:
Scope 1 & 2 doelstelling*:
DRC wil in 2020 ten opzichte van 2012 15% minder CO2 uitstoten. Scope 3 doelstelling*:
DRC wil in 2017 ten opzichte van 2014 binnen de uitgevoerde projecten, die betrekking hebben op bovenleidingportalen, 5% minder CO2 uitstoten. * Deze doelstellingen zijn gerelateerd aan de gereden kilometers.
CO2 emissievoortgangsrapportage
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 12/26
8.
Directe en indirecte emissies
8.1 Herberekening basisjaar & historische gegevens Op basis van de nieuwe conversiefactoren (januari 2015) is hieronder een gecorrigeerde footprint van 2012 weergegeven: Scope 1
Gasverbruik Brandstofverbruik Brandstofverbruik Brandstofverbruik Brandstofverbruik Brandstofverbruik Brandstofverbruik Brandstofverbruik Koudemiddelen
omvang auto's (diesel) auto's (LPG) auto's (benzine) bedrijfsmiddelen (diesel) huur (diesel) huur (LPG) huur (benzine)
872 6.656 0 2.305 0 0 0 0 0
Scope 2 Elektraverbruik - grijs Elektraverbruik - groen Stadswarmte Zakelijke km priveauto's (diesel - middel) Zakelijke km priveauto's (LPG - middel) Zakelijke km priveauto's (benzine - middel) Vliegreizen < 700 Vliegreizen 700 - 2500 Vliegreizen > 2500
omvang 6.479 0 0 0 0 0 1.776 0 0
eenheid
m liters liters liters liters liters liters liters kg
conversiefactor
1,884 3,230 1,806 2,740 3,230 3,230 1,806 2,740 n.v.t. Totaal scope 1
ton CO2
eenheid kWh kWh GJ km's km's km's km's km's km's
conversiefactor 0,526 0,000 n.v.t. 0,213 0,196 0,224 0,297 0,200 0,147 Totaal scope 2
ton CO2 3,41 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,53 0,00 0,00 3,94
3
1,64 21,50 0,00 6,32 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 29,46
Totaal scope 1 en 2
33,39
Scope 1 en 2 emissies 2012 (totaal = 33,4 ton CO2) 2%
10%
83%
CO2 emissievoortgangsrapportage
5%
Gasverbruik Brandstofverbruik auto's Elektraverbruik Vliegreizen
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 13/26
8.2
Directe en indirecte emissies
8.2.1 CO2-emissie scope 1 en 2 over periode 1 januari t/m 30 juni 2015 Scope 1
omvang
Scope 2 Elektraverbruik - grijs Elektraverbruik - groen Stadswarmte Zakelijke km priveauto's (diesel - middel) Zakelijke km priveauto's (LPG - middel) Zakelijke km priveauto's (benzine - middel) Vliegreizen < 700 Vliegreizen 700 - 2500 Vliegreizen > 2500
omvang 4.151 0 0 0 0 0 0 0 0
Gasverbruik Brandstofverbruik auto's (diesel) Brandstofverbruik auto's (LPG) Brandstofverbruik auto's (benzine) Brandstofverbruik bedrijfsmiddelen (diesel) Brandstofverbruik huur (diesel) Brandstofverbruik huur (LPG) Brandstofverbruik huur (benzine) Koudemiddelen
430 3.795 0 890 0 0 0 0 0
eenheid
m3 liters liters liters liters liters liters liters kg
conversiefactor
1,884 3,230 1,806 2,740 3,230 3,230 1,806 2,740 n.v.t. Totaal scope 1
ton CO2
eenheid kWh kWh GJ km's km's km's km's km's km's
conversiefactor 0,526 0,000 n.v.t. 0,213 0,196 0,224 0,297 0,200 0,147 Totaal scope 2
ton CO2 2,18 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2,18
Totaal scope 1 en 2
0,81 12,26 0,00 2,44 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 15,51
17,69
Scope 1 en 2 emissies 2015 - half jaar (totaal = 17,69 ton CO2) 12%
5%
83%
CO2 emissievoortgangsrapportage
Gasverbruik Brandstofverbruik auto's Elektraverbruik
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 14/26
8.3 Trends Hieronder wordt de ontwikkeling van de uitstoot over de afgelopen jaren inzichtelijk gemaakt. 8.3.1 CO2-emissie per gereden kilometer
In onderstaande tabel en grafiek is te zien dat DRC tot juli 2015 8,3% CO2 heeft gereduceerd. Uitstoot per gereden kilometer (op basis van nieuwe conversiefactoren) 2015 (half jaar) 2014 2013 2012 Tot juli 2015 een daling van
260,00 240,00 220,00 200,00 180,00 160,00 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00
235,96
216,44 218,34 231,18 235,96
gram CO2/km gram CO2/km gram CO2/km gram CO2/km
8,3% ten opzichte van 2012
Uitstoot per gereden km (in gram CO2/km)
2012
CO2 emissievoortgangsrapportage
231,18
2013
218,34
216,44
2014
2015 (half jaar)
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 15/26
8.3.2 CO2-emissie brandstoffen
Ruim 80% van de CO2-uitstoot wordt veroorzaakt door brandstofverbruik. In onderstaande grafiek worden de verbruikscijfers in liters benzine en diesel weergegeven en de daarbij behorende CO2-uitstoot in tonnen over de betreffende jaren.
12.000 11.000 10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0
Verbruikcijfers brandstoffen en CO2 uitstoot 36,91
27,81
32,23
8.922
6.656 2.952
2.305 2012
Benzineverbruik (in liter)
2013
7.728
14,70
2.651 2014
Dieselverbruik (in liter)
890
3.795
2015 (half jaar)
36,00 32,00 28,00 24,00 20,00 16,00 12,00 8,00 4,00 0,00
CO2 uitstoot (in ton)
8.3.3 CO2-emissie elektra
In onderstaande grafiek worden de verbruikscijfers in kWh elektra (grijze stroom) weergegeven en de daarbij behorende CO2-uitstoot in tonnen over de betreffende jaren. Het elektraverbruik voor de hybride auto bij het eigen oplaadpunt is meegenomen. Het elektraverbruik voor de hybride auto bij oplaadpunten derden is vanaf 2015 meegenomen. De stijging in aantal kWh elektra over de periode van 1 januari t/m 30 juni 2015 ten opzichte van voorgaande jaren is hierdoor verklaarbaar.
8.500 8.000 7.500 7.000 6.500 6.000 5.500 5.000 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0
Verbruikcijfers elektra en CO2 uitstoot 3,41
3,41
6.479
6.484
3,73
7.087
4,00 3,50
2,18 4.151
3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50
2012
2013
Elektraverbruik (in kWh)
CO2 emissievoortgangsrapportage
2014
2015 (half jaar)
0,00
CO2 uitstoot (in ton)
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 16/26
8.3.4 CO2-emissie gas
In onderstaande grafiek worden de verbruikscijfers in m3 gas weergegeven en de daarbij behorende CO2-uitstoot in tonnen over de betreffende jaren.
2.000 1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0
Verbruikcijfers gas en CO2 uitstoot 2,14
1,64
1,48 0,81
1.137
872
786
2012
2013
2014
Gasverbruik (in m3)
430 2015 (half jaar)
2,20 2,00 1,80 1,60 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00
CO2 uitstoot (in ton)
8.3.5 Totale CO2-emissie scope 1 en 2 over de jaren 2012 - 2014 en 2015 (half jaar) Totale uitstoot
(op basis van nieuwe conversiefactoren)
2012 2013 2014 2015 (half jaar)
33,39 42,46 37,43 17,69
ton CO2 ton CO2 ton CO2 ton CO2
Uitstoot CO2-emissie scope 1 & 2 (in ton CO2) 48,00
42,46
44,00 40,00 36,00 32,00
37,43
33,39
28,00 24,00
17,69
20,00 16,00 12,00
2012
2013
CO2 emissievoortgangsrapportage
2014
2015 (half jaar)
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 17/26
8.4
Voortgang reductiedoelstellingen scope 1 & 2 Verwachting verbruik 1 juli 2015 t/m 31 december 2015 omvang eenheid conversiefactor
Scope 1
Gasverbruik Brandstofverbruik Brandstofverbruik Brandstofverbruik Brandstofverbruik Brandstofverbruik Brandstofverbruik Brandstofverbruik Koudemiddelen
auto's (diesel) auto's (LPG) auto's (benzine) bedrijfsmiddelen (diesel) huur (diesel) huur (LPG) huur (benzine)
414 3.795 0 890 0 0 0 0 0
Scope 2 Elektraverbruik - grijs Elektraverbruik - groen Stadswarmte Zakelijke km priveauto's (diesel - middel) Zakelijke km priveauto's (LPG - middel) Zakelijke km priveauto's (benzine - middel) Vliegreizen < 700 Vliegreizen 700 - 2500 Vliegreizen > 2500
omvang 2.369 1.933 0 3.936 0 0 0 0 0
m liters liters liters liters liters liters liters kg
1,884 3,230 1,806 2,740 3,230 3,230 1,806 2,740 n.v.t. Totaal scope 1
eenheid kWh kWh GJ km's km's km's km's km's km's
conversiefactor 0,526 0,000 n.v.t. 0,213 0,196 0,224 0,297 0,200 0,147 Totaal scope 2
3
ton CO2 0,78 12,26 0,00 2,44 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 15,48
ton CO2 1,25 0,00 0,00 0,84 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2,08
Verwacht verbruik totaal scope 1 en 2
17,56
Uitstoot CO2-emissie scope 1 & 2 (in ton CO2) 48,00
42,46
44,00 40,00 36,00 32,00
37,43
35,25
33,39
28,00 24,00 20,00 16,00 12,00
2012
2013
2014
verwachting 2015 (geheel)
Doelstelling voor tussenliggende jaren tot 2020 wordt met ingang van 2016 jaarlijks bepaald na afloop van voorgaande kalenderjaar. Tevens wordt dan vastgesteld of de doelstelling tot 2020 haalbaar is. Waar nodig wordt deze aangepast aan de voortgang, maar de doelstelling moet ambitieus zijn/blijven gezien de situatie van het bedrijf (en vergelijkbaar met die van sectorgenoten).
CO2 emissievoortgangsrapportage
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 18/26
8.5 Overzicht geïmplementeerde maatregelen Hieronder is een overzicht weergegeven van geïmplementeerde maatregelen met daarachter of en in welke mate de maatregel (kwalitatief) heeft bijgedragen aan de gerealiseerde reductie. Onderwerp Kantoor Overstappen op groene stroom Met ingang van 30 september 2015 is de overstap naar groene stroom (van Greenchioce) een feit Personeel instrueren over uitschakelen verlichting en computers bij verlaten van kantoorruimtes Pdf-writer en pdf-viewer aangeschaft, (waarmee digitaal opmerkingen geplaatst kunnen worden op documenten) waardoor veel minder behoefte aan printen van documenten Vervoer Bij aanschaf/vervanging kiezen voor schone(re) en zuinige(re) auto’s Faciliteren opladen elektrische vervoermiddelen Per autogebruiker verbruik berekenen en vergelijken met normverbruik van de auto en dit bespreken met de medewerkers Band op spanning promoten en periodiek laten controleren Personeel instrueren over ‘het nieuwe rijden’ Vliegreizen Als er gereisd wordt binnen Europa, dan heeft de trein voorkeur boven het vliegtuig Overig Het nieuwe werken (thuiswerken) Regelmatig overnachten in Vorstenbosch in plaats van naar huis rijden
8.6
Beoordeling
Verwachte bijdrage positief. Bijdrage positief. Alert blijven op toepassen! Bijdrage positief.
Bijdrage sterk positief. Bijdrage positief. Bijdrage positief. Bijdrage positief. Alert blijven op toepassen! Bijdrage positief. Alert blijven op toepassen! Er is na 2012 niet meer (zakelijk) gereisd per vliegtuig. Bijdrage positief, maar niet inzichtelijk. Bijdrage positief, maar niet inzichtelijk.
Onderzoek naar mogelijkheden energie reductie (1.B.1)
Onderwerp Kantoor Gasverbruik Vervoer Overige auto’s voor schone(re) en zuinige(re) auto’s vervangen Bijhouden gereisde kilometers per trein Carpoolen door medewerkers om woonwerk kilometers te reduceren
CO2 emissievoortgangsrapportage
Opmerking Thermostaat instellen, warme truien dag CO2-uitstoot vergelijken op www.ns.nl NS-businesscards worden 2e helft van 2015 aangevraagd voor alle medewerkers (Met ingang van 01-09-2015)
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 19/26
Overig Video-bijeenkomsten organiseren in plaats van reizen (naar bouwvergaderingen bijvoorbeeld).
Tool zoeken die betrouwbaar is en waar externen ook gebruik van kunnen maken (op uitnodiging van ons)
8.7 Overzicht te nemen maatregelen Reductiemaatregelen worden met ingang van 2016 minimaal jaarlijks bepaald na afloop van het voorgaande kalenderjaar. Bij de reductiemaatregel wordt een kwantitatieve indicatie van de beoogde bijdrage aan de doelstelling opgenomen. Daarnaast wordt de actiehouder/verantwoordelijke benoemd. 8.8 Individuele bijdrage DRC heeft een informele bedrijfscultuur en is een ‘platte’ organisatie. Medewerkers krijgen en voelen de vrijheid om te allen tijde ideeën aan te dragen. In de reguliere werkoverleggen staat CO2-reductie vast op de agenda, waarbij o.a. het brandstofverbruik per individu wordt besproken. Individuele bijdrage van medewerkers vertaalt zich in o.a. de volgende concrete acties: letten op rijstijl (nieuwe rijden); zorg voor juiste bandenspanning (maandelijkse controle); bewust omgaan met printen van documenten; computer, beeldscherm en verlichting uitzetten bij het verlaten van het pand.
Daarnaast stimuleert DRC het ‘nieuwe werken’. De mogelijkheid om vanuit huis te werken wordt door een deel van de medewerkers van DRC al lange tijd benut. Algemeen bekend is dat het thuiswerken CO2-emissie enorm terugdringt. Maar een keerzijde van het thuis werken is dat het energieverbruik thuis bij de medewerker wel toeneemt. Een zogenoemd reboundeffect. Om de bewustwording/inzicht bij alle medewerkers te vergroten worden de medewerkers gestimuleerd om van hun eigen huishouden een berekening te maken van de CO2-uitstoot. Dit kan o.a. met behulp van een aantal online tools: http://www.milieucentraal.nl/klimaat-en-aarde/klimaatverandering/bereken-je-co2-uitstoot/ of http://www.duurzaamheidinactie.nl/quickscan/ Verder worden medewerkers op de hoogte gebracht van initiatieven, zoals: de dag van de duurzaamheid (http://www.dagvandeduurzaamheid.nl/); ik spring over (http://www.ikspringover.nl/). 8.9 Onzekerheden Gereisde kilometers per trein zijn tot op heden nog niet vertaald naar uitstoot CO2.
CO2 emissievoortgangsrapportage
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 20/26
9.
Scope 3 emissies – ketenanalyse
9.1 Inleiding De belangrijkste doelstelling voor het uitvoeren van een ketenanalyse is het identificeren van CO2-reductiekansen, het definiëren van reductiedoelstellingen en het monitoren van de voortgang. DRC heeft een ketenanalyse beschreven van ‘vervanging van bovenleidingbalken’. Bij het benoemen van reductiedoelstellingen en maatregelen is het niet alleen van belang hoeveel CO2 hiermee bespaard kan worden, maar ook hoeveel invloed DRC heeft op het deel van de keten. Als ontwerpende partij kan DRC haar invloed het beste aanwenden door: te kiezen voor een bepaald product; te kiezen voor een bepaalde leverancier; te kiezen voor een vervoersmethode. Het bovenstaande vooronderstelt dat er inderdaad de mogelijkheid is voor DRC om een keuze te maken. Dit hangt onder andere af van het de voorschriften van de opdrachtgever, het aanbod, flexibiliteit van de leverancier en economische en praktische omstandigheden. 9.2 Reductiemogelijkheden De reductiemogelijkheden in de ketenanalyse ‘vervanging van bovenleidingbalken’ zijn in twee categorieën opgedeeld. Als eerste wordt gekeken naar de aanpassingen die gedaan kunnen worden aan het materiaal. DRC kan invloed uitoefenen in het ontwerp en op basis hiervan is het mogelijk om reducties te bewerkstelligen. De tweede categorie zijn reductiemogelijkheden in het proces. Op basis van de analyse komen de volgende mogelijkheden om CO2-uitstoot te reduceren naar voren: Materiaal: Slankere constructies en hogere staalkwaliteit. Ontwerpaanpassingen (verbeteringen). Toepassen betonconstructie voor de palen. Proces: Lange aaneengesloten buitendienststellingen (transport machines personeel etc.). Processtappen samenvoegen. Schonere transportmiddelen/materieel. In het algemeen heeft DRC door deze ketenanalyse een nieuwe kijk op haar werkzaamheden gekregen. Uit deze, maar ook uit andere ketenanalyses, blijkt dat de materiaal component in projecten zorgt voor de grootste uitstoot. DRC is zich er van bewust dat ontwerpaanpassingen m.b.t. materialen een grootte impact op de CO2-uitstoot kunnen hebben.
CO2 emissievoortgangsrapportage
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 21/26
9.3 Voortgang reductiedoelstellingen / maatregelen in projecten DRC heeft met het project L-004878 een CO2-reducerende maatregel kunnen aanwenden in het kader van de ‘ketenanalyse vervanging bovenbalken’ van 30 juni 2014. De volgende reducerende maatregel is verwezenlijkt op bovengenoemd project: het toepassen van slankere constructies (staal1). Berekening2 reductie staal en besparing op CO2-uitstoot3
Conversiefactor Hoeveelheid staal (kg) voor Hoeveelheid staal (kg) voor GeoBesparing Besparing Besparing CO2 bovenleidingbalken vanuit bovenleiding balken na kg CO2 / code in kg in % (kg) scope opdrachtgever ontwerp DRC kg staal 527 075 078 526
1910,16 4363,02 1137,15 2069,43 9479,76
1910,16 3884,21 1137,15 2069,43 9000,96
0,00 478,81 0,00 0,00 478,81
1,23 1,23 1,23 1,23
5,1%
0,00 588,94 0,00 0,00 588,94
Besparing
0,59 ton CO2
Verder heeft DRC de volgende acties ondernomen in het kader van de ketenanalyse: 1. In Q2-2015 is een oriënterend gesprek gevoerd met de afdeling productbeheer van ProRail. Een vervolggesprek wordt ingepland voor Q4-2015. 2. DRC heeft in haar ontwerpmethodiek (en tools) een aantal controlepunten geïntegreerd, te denken valt aan: toepassen van zo groot mogelijke veldlengtes, zodat er zo min mogelijk bovenleidingportalen geplaatst hoeven worden; bij kunstwerken (onderdoorgangen) zo kort mogelijk paallengtes toepassen. 9.4 Analyse scope 3 professioneel ondersteund of becommentarieerd (4.A.3) De ketenanalyse ‘vervanging van bovenleidingbalken’ is professioneel ondersteunend door CO2 seminar.nl. In bijlage 1 is een verklaring hieromtrent opgenomen.
1
Staal wordt continu hergebruikt in het productieproces. Het verliest zijn eigenschappen en kwaliteit niet en kan dus elke keer opnieuw weer omgesmolten worden. In de ‘ketenanalyse vervanging bovenbalken’ is gebruik gemaakt van een MPRI productblad uit de Nationale Milieudatabase voor het bepalen van het energiegebruik en de CO2-uitstoot tijdens de productie van het staal. In dit productblad wordt beschreven dat bij het berekenen van de CO2-uitstoot is uitgegaan van de ‘output method’. Aangezien de analyse een cradle-to-gate analyse is en afvalverwerking aan het einde van de levensduur niet wordt meegenomen, is het effect van recycling geen onderdeel van de uitgevoerde analyse. 2
Overige materialen en productieprocessen (zink, verzinken, warmwalsen) zijn niet in deze berekening meegenomen. Er is gebruik gemaakt van de conversiefactor die bepaald is in de eigen ‘ketenanalyse vervanging bovenbalken’ voor de productie van staal. 3
CO2 emissievoortgangsrapportage
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 22/26
10. Sector- en keteninitiatieven 10.1 Inventarisatie en deelname aan sector- en keteninitiatieven (1.D.1 / 2.D.1) Hieronder wordt een overzicht gegeven van initiatieven die, direct of indirect, te maken hebben met CO2-reductie of een relatie hebben met onderwerpen als duurzaamheid, MVO, cradle to cradle, life cycle management, duurzaam aanbesteden, etc. die in belangrijke mate verband houden met de projectenportefeuille van DRC. Tevens wordt weergegeven aan welke van deze initiatieven DRC deelneemt. SKAO Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen beheert de CO2-Prestatieladder waarmee leveranciers worden beoordeeld op hun inspanningen om CO2-uitstoot te beperken. Railforum Kennisnetwerk van bedrijven en organisaties die actief zijn in de brede railsector. Nederland CO2 Neutraal Werken aan CO2-reductie kan ook leuk zijn! Dat is de boodschap die de oprichters van het initiatief Nederland CO2 Neutraal haar deelnemers wil meegeven. Het doel achter het initiatief is het actief informeren en betrekken van bedrijven bij de verschillende mogelijkheden om CO2-reductie te bewerkstelligen. Dit wordt niet alleen gerealiseerd door het verstrekken van informatie, maar ook door het organiseren van bijeenkomsten. Duurzame leverancier De Duurzame Leverancier is het platform voor organisaties die investeren in duurzaamheid. Het initiatief helpt leveranciers bij de opzet van een duurzame bedrijfsvoering en opdrachtgevers bij het vinden van duurzame leveranciers.
DRC neemt actief deel aan de CO2prestatieladder door het behalen van niveau 5. Doel: - Bijdragen aan reductie van CO2-uitstoot. - Fictieve korting bij aanbestedingen. DRC is op dit moment geen lid van Railforum. Aansluiting is op dit moment (nog) niet wenselijk. DRC heeft neemt actief deel aan diverse bijeenkomsten/seminars: 14 februari 2014 11 april 2014 4 september 2014 27 november 2014 12 maart 2015 5 juni 2015
DRC is op dit moment geen lid van de Duurzame Leverancier. In 2015 wordt bepaald of lidmaatschap wenselijk is. Een belangrijke voorwaarde om lid te worden is dat een bedrijf zich committeert aan het streven naar een CO2-reductie van 20% in het jaar 2020.
10.2 Nieuw eigen sector-/keteninitiatief: ‘Ontwerp CO2.0’ (2.D.2 / 3.D.1) DRC heeft vanaf november 2014 met Logitech oriënterende gesprekken gevoerd om gezamenlijk een sector-/keteninitiatief op te starten met als doel om onze ontwerpprocessen en –producten nog beter op elkaar aan te laten sluiten om zo te komen tot slimmere, CO2 bewuste en CO2 besparende integrale ontwerpen. CO2 emissievoortgangsrapportage
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 23/26
‘Elkaar beter leren kennen’ stond centraal tijdens de eerste bijeenkomsten, die eind 2014 en begin 2015 plaatsvonden. Beide bedrijven hebben zich in deze bijeenkomsten gepresenteerd waarbij de bedrijfsactiviteiten en projecten nader werden toegelicht. Vervolgens is dieper ingegaan op de ontwerpprocessen, ontwerpproducten en is gekeken waar de raakvlakken liggen van beide bedrijven. Door open communicatie en slimme onderlinge afstemming vanaf een vroeg stadium kunnen integrale ontwerpkeuzes gemaakt worden die overall beter uitpakken. Dit kan leiden tot besparing op de totale kosten en aanzienlijke vermindering van de door het project veroorzaakte CO2-uitstoot. Wij hebben vanuit dit initiatief diverse CO2reducerende ideeën aangedragen aan onze opdrachtgevers en staan open voor nieuwe ideeën. Tijdens de Railtech-beurs, die eind maart 2015 plaatsvond, hebben DRC en Logitech een stand gedeeld. Van deze gelegenheid is gebruik gemaakt om gezamenlijk voor het eerst naar buiten te treden over het initiatief ‘Ontwerp CO2.0’. Op 28 mei 2015 zijn Verebus en Two-B aangeschoven bij de overleggen om mee te denken over dit sector-/keteninitiatief. Naast CO2-reductie wordt ook breder gekeken (naar o.a. veiligheid en integrale projectvoering). Relevante MVO-aspecten worden als leidraad gehanteerd. 10.3 Prijsvraag ‘Beste CO2-reductiemaatregel’ Vanuit het initiatief ‘Ontwerp CO2.0’ is besloten om tijdens de Railtech-beurs 2015 op de gezamenlijke stand van DRC en Logitech een ideeënbox te plaatsen voor de beste CO2-reductiemaatregel met als hoofdprijs 2 kaartjes voor het spoorwegmuseum. Het volgende idee is door de jury (DRC en Logitech) uitgekozen als winnaar: ‘Alle taxi’s bij stations de motor uit laten zetten als ze in de wachtstand staan’. Dit idee kwam van Johan Meijer van ProRail. Dit idee is als winnaar uit de bus gekomen, omdat het bij de jury een bron van ergernis is dat er vaak door auto’s onnodig draaiuren wordt gemaakt terwijl er niet gereden wordt. Hiermee wordt onnodig en vaak ondoordacht CO2 uitgestoten. Deze maatregel kan volgens de jury ook in een veel bredere context worden getrokken: het kan namelijk voor iedereen gelden! Wachten bij overwegen, verkeerslichten, bij een winkel, op een medepassagier, etc. De auto-industrie heeft hiervoor al een systeem voor bedacht, namelijk de start-stop systeem. Zodra de auto stilstaat gaat de auto in een soort wachtstand, wat een positieve ontwikkeling is. Tijdens de prijsuitreiking lichtte de heer Meijer zijn idee toe. Taxi’s staan bij een station vaak in een lange wachtrij. Zodra de voorste wagen een klant heeft en vertrekt, schuiven alle andere auto’s een plaats op, met als gevolg de nodige CO2-uitstoot. Als de auto’s nu naast elkaar in een soort visgraat-parkeerplaats staan met een melding boven de auto wie het eerstvolgend vertrekt is het niet meer noodzakelijk om op te schuiven! Dit systeem is er nu nog niet en de stations zijn er nu ook nog niet voor ingericht. Het idee is geheel op persoonlijke titel gegeven, maar mogelijk voor/door ProRail of de markt uit te bouwen tot een mooi initiatief.
CO2 emissievoortgangsrapportage
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 24/26
10.4 Budget (3.D.2) DRC maakt het benodigde budget vrij voor de initiatieven waar aan wordt deelgenomen en/of zelf worden geïnitieerd. Dit betreft onder andere: SKAO
Jaarlijkse bijdrage € 250,Uren (inzet medewerker DRC) om informatie op de site van SKAO up to date te houden.
Nederland CO2 Neutraal
Jaarlijkse bijdrage € 977,Uren (inzet medewerker DRC) voor het bijwonen van bijeenkomsten/seminars.
‘Ontwerp CO2.0’ (er wordt nagedacht over een nieuwe naam)
Uren (inzet medewerker DRC) voor het organiseren/bijwonen van bijeenkomsten met ketenpartners. Uren (inzet medewerkers DRC) voor het nader uitwerken/ontwikkelen van tool.
CO2 emissievoortgangsrapportage
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 25/26
Bijlage 1 Verklaring CO2 seminar.nl (Separaat toegevoegd)
CO2 emissievoortgangsrapportage
halfjaar cijfers 2015, versie 1.0 definitief
Pagina 26/26