Cliëntprofielen Yulius Autisme wonen
Cliëntprofielen Wonen Yulius Autisme Cliënten van Yulius Autisme die nu in één van de wooncentra wonen of hier naar toe verwezen worden, kunnen onderscheiden worden in verschillende cliëntprofielen. Cliëntprofielen worden binnen Yulius Autisme gebruikt om een goede inschatting te maken van de wensen, mogelijkheden en de
Yulius Autisme heeft een breed behandel- en woonaanbod voor kinderen, jongeren en volwassenen met een autismespectrumstoornis: ambulant, klinisch, deeltijdbehandeling en woonbegeleiding. Binnen haar woonketen zijn verschillende woonvormen, met autismespecifieke begeleiding (en eventueel aanvullende behandeling) beschikbaar voor jeugdigen en (jong)volwassenen met een gemiddelde of daarboven liggende begaafdheid. Cliënten die naar Yulius Autisme worden verwezen behoren (binnen de totale doelgroep van personen met een autismespectrumstoornis) tot de cliënten met de zwaarste zorgbehoefte. De meeste cliënten die naar één van de wooncentra worden doorverwezen hebben eerder dan ook altijd een min of meer intensief behandeltraject gevolgd. Met name de puberteit en de vroege en late adolescentie kunnen bij mensen met autisme veel onrust met zich meebrengen. De sociaal-emotionele ontwikkelingsleeftijd wijkt dikwijls af van de kalenderleeftijd, omdat dit juist in deze levensfases leidt tot extra verwarring en onduidelijkheid. Maar ook daarbuiten, en met name bij de overgang van de ene levensfase naar een volgende, is extra ondersteuning dikwijls nodig.
ondersteuningsbehoefte van individuele cliënten. Met als doel woonaanbod te vinden dat hierbij aansluit.
Cliëntprofielen Yulius Autisme
1
Ik kan het zelf In de woonvormen wordt toegewerkt naar een zo groot als mogelijke mate van zelfstandigheid en naar het stimuleren van het (her)vinden van de regie over het eigen leven van de cliënten. Voortzetting van het uitkristalliseren van het inzicht van de cliënt in de eigen mogelijkheden en van het verkrijgen van perspectief wat betreft wonen, opleiding/dagbesteding/werk en relaties is voortdurend aan de orde.
Wij helpen je graag Binnen elke woonvorm wordt begeleiding en, waar nodig, aanvullende behandeling op maat aangeboden. Samen met elke individuele cliënt wordt gewerkt aan een zinvolle en prettige invulling van zijn/haar leven en samen wordt gewerkt aan bovengenoemde doelen. In de wooncentra werken in autisme gespecialiseerde teams. De rehabilitatie principes worden gehanteerd en vervlochten met een aan autisme aangepast klimaat en -bejegening. De zelfredzaamheid wordt bij aanvang van plaatsing bij elke cliënt gemeten met de INVRA (Inventarisatie Van Redzaamheid Aspecten) en jaarlijks geëvalueerd. Hiernaast vinden met vaste regelmaat effectmetingen plaats en wordt cliënt-tevredenheidsonderzoek uitgevoerd.
Op maat Voor iedere cliënt wordt gezocht naar een passend woonaanbod, waarbij zijn/haar ontwikkeling leidraad is voor eventuele doorplaatsing. Waarnodig kan gebruik gemaakt worden van aanvullende ambulante, poliklinische en (deel)klinische voorzieningen van Yulius (Autisme). Daarnaast wordt samen met bewoners gewerkt aan het ontwikkelen, vasthouden en/of uitbreiden van een sociaal steunnetwerk. En er wordt nauw samen gewerkt met ketenpartners in de regio, ook om een goed afgestemd woonaanbod voor alle mensen met autisme te bieden.
2
Cliëntprofielen Yulius Autisme
Clientprofielen Binnen de totale cliëntengroep van Yulius Autisme onderscheiden we de volgende cliëntprofielen, namelijk: 1. Jeugdigen van 12-16 jaar met een complex beeld, die niet meer of slechts gedeeltelijk thuis kunnen wonen en die een veilig en groepsgericht klimaat nodig hebben met 24/7 geïntegreerde behandeling in nabijheid en een gecontroleerde in- en uitgang; Zie pagina 8 2. Jongeren van 16-20 jaar met een complex beeld die niet meer thuis kunnen wonen en die een veilige en groepsgerichte begeleiding in nabijheid vragen om zich te kunnen ontwikkelen op alle levensgebieden; 24/7 –begeleiding en een gecontroleerde in- en uitgang zijn nodig om een gevoel van veiligheid te realiseren; Zie pagina 12 3. Jeugdigen en (jong)volwassenen van 18-25 jaar met complexe problematiek, die zelfstandig kunnen wonen met intensieve begeleiding in nabijheid om te werken aan meer zelfstandigheid op alle levensgebieden; Zie pagina 16 4. Volwassenen van 25 jaar en ouder met complexe problematiek die niet in staat zijn zelfstandig te wonen en die 24/7 intensieve begeleiding in directe nabijheid nodig hebben om toe te werken naar minder begeleidingsafhankelijkheid op alle levensgebieden; een gecontroleerde in- en uitgang is nodig; Zie pagina 20 5. (Jong)volwassenen die zelfstandig kunnen wonen met autismespecifieke begeleiding op afstand. Zie pagina 20 Cliëntprofielen Yulius Autisme
3
Terugval
Zorgmodules
Bij elk kind, jongere of volwassene kan als gevolg van interne of externe factoren een terugval optreden. In dat geval wijzigt het cliëntprofiel en is een intensivering van de geboden begeleiding, met soms aanvullende behandeling, geïndiceerd. Het cliëntprofiel van cliënten die zich ontwikkelen en juist minder ondersteuning behoeven, wijzigt vanzelfsprekend ook.
Zorgpaden vanuit de generalistische Basis-GGZ: • Kort • Middel • Intensief • Chronisch
Aanvullende behandeling kan op ieder moment ofwel door Yulius Autisme (specialistische GGZ) of door de Generalistische Basis-GGZ nodig zijn. Te onderscheiden zijn dan:
Zorgpaden vanuit de specialistische GGZ: • Complex • Multicomplex
• Cliënten met intensieve woonbegeleiding door Yulius Autisme e n aanvullende gespecialiseerde behandeling (door Yulius Autisme) • Cliënten met woonbegeleiding door Ketenpartner en aanvullende gespecialiseerde behandeling door Yulius Autisme • Cliënten met intensieve woonbegeleiding door Yulius Autisme en aanvullende behandeling vanuit de Generalistische Basis GGZ. Cliënten met woonbegeleiding door Ketenpartner en aanvullende behandeling vanuit de Basis GGZ vallen buiten de doelgroep van Yulius Autisme.
Aanvullende behandeling is geïndiceerd wanneer: • Medisch-psychiatrische zorg nodig is, zoals farmacotherapie bij cliënten die niet goed ingesteld zijn op de medicatie die zij gebruiken, of bij cliënten waarbij een vermoeden bestaat dat medicatie nodig is. Maar ook bij veranderingen in het toestandsbeeld en/of een toename van psychiatrische symptomen, onverklaarbare terugval in gedrag en in crisissituaties (gevaar voor anderen, voor zichzelf of wanneer sprake is van maatschappelijke teloorgang). • Aanvullende psychologische of vaktherapeutische behandeling nodig is, zoals psycho-educatie, verdere ontwikkeling van het inzicht in de eigen mogelijkheden en beperkingen, ondersteuning bij de acceptatie van de eigen problematiek, zelfmanagement, sociale competentievergroting, (cognitieve) gedragstherapie, traumatherapie, versterking van copingstrategieën, partnerrelatietherapie, psychoseksuele behandeling/vorming, ouderbegeleiding, systeemtherapie, psychomotorische therapie, muziektherapie, arbeidshulpverlening, enzovoort. De intensiteit van de behandeling die nodig is zal gedifferentieerd moeten worden naar ernst van de problematiek, de duur en de inzet van het aantal zorgmodules.
4
Cliëntprofielen Yulius Autisme
Psychiatrische crisis Van een psychiatrische crisis wordt gesproken wanneer de terugval die een cliënt doormaakt dusdanig is dat zijn/haar ontwikkeling stagneert en in het geval wanneer hij/zij een gevaar vormt voor zichzelf of voor zijn/haar (directe) omgeving. Acuut ingrijpen is dan vereist en aanvullende behandeling en ondersteuning is nodig. Het streven is om deze in de eigen woonomgeving van de cliënt te bieden, maar wanneer dit niet mogelijk is kan de cliënt eventueel gebruik maken van een zogenaamd ‘Bed op recept’ (BOR) binnen Yulius Autisme. Samenvattend wonen binnen Yulius Autisme cliënten met een zware zorgbehoefte, met een zorgzwaartepakket van 3 of hoger. Yulius Autisme biedt intensieve, autismespecifieke begeleiding en behandeling die gericht is op vermindering van de zorgbehoefte. Zodra mogelijk zal de cliënt dus doorstromen naar een meer zelfstandige woonsituatie. In het meest gunstige geval ontwikkelt hij/zij zich zodanig dat zelfstandig wonen zonder enige vorm van begeleiding of behandeling mogelijk is. Maar, het zal veelal gaan om een langdurige behoefte aan enige vorm van begeleiding. De inzet van Yulius Autisme is om samen met elke individuele cliënt te werken aan vermindering van de (autismespecifieke) intensiteit hiervan.
Cliëntprofielen Yulius Autisme
5
Ontwikkelingsperspectief wonen Cliëntprofiel II, Wooncentrum fase 1 of 2 Cliëntprofiel I naar huis
Cliëntprofiel II
Cliëntprofiel III, Wooncentrum fase 2 of 3 naar huis Zelfstandig wonen
Cliëntprofiel III
Cliëntprofiel V Cliëntprofiel IV
Cliëntprofiel IV
Cliëntprofiel V
Cliëntprofiel V Cliëntprofiel IV
Zelfstandig wonen Cliëntprofiel V met begeleiding door ketenpartners
Aanvullende behandeling via: Basis-GGZ u Zorgpad Kort: er is sprake van toegenomen of bijkomende problematiek met een lage mate van complexiteit: aanvullende diagnostiek, farmacotherapie (medicatie vraagt aandacht), psycho-educatie, steunende/structurerende psychologische ondersteuning. u Zorgpad Middel: er is sprake van toegenomen of bijkomende problematiek met een laag-matig risico op terugval en matige complexiteit: aanvullende diagnostiek, farmacotherapie, psycho-educatie, steunende/structurerende psychologische ondersteuning en aanvullende behandelmodules u Zorgpad Intensief: er is sprake van ernstige problematiek en een laag-matig risico op terugval en matige complexiteit: aanvullende diagnostiek, farmacotherapie, psychoeducatie, risicotaxatie, steunende/structurerende psychologische behandelcontacten en aanvullende modules u Zorgpad Chronisch: er is sprake van (in)stabiele chronische problematiek met een laag-matig risico, zorgcoördinatie. Inzet aanvullende behandelmodules om de cliënt te stabiliseren (steunende/structurerende psychologische ondersteuning en aanvullende modules.
Gespecialiseerde GGZ u Zorgpad Complex: er is sprake van ernstige, complexe problematiek met een hoog risico op terugval en/of gevaar. Naast autisme kan sprake zijn van comorbide problematiek. Aanvullende diagnostiek, psycho-educatie, farmacotherapie, inzet van meerdere behandelmodules gericht op de autistische en bijkomende stoornis u Zorgpad Multicomplex: er is sprake van zeer ernstige en hoogcomplexe problematiek met crisisinterventie, farmacotherapie en inzet van meerdere behandelmodules gericht op autisme, bijkomende stoornis en crisisbehandeling.
6
Cliëntprofielen Yulius Autisme
Cliëntprofielen Yulius Autisme
7
Kwalitatieve beschrijving, typering van de cliëntengroep Dit profiel betreft kinderen en jongeren met een autismespectrumstoornis tussen de 12 en 16 jaar die ondanks voorgaande behandeling niet, of slechts gedeeltelijk thuis kunnen wonen. De intensieve klinische en/of poliklinische behandeling heeft onvoldoende geleid tot het vinden van een evenwicht in de draaglast-/ draagkrachtverhouding binnen het gezin. De problematiek van het kind is complex en ouders zijn door verschillende factoren onvoldoende in staat het kind thuis op te voeden en te begeleiden. Het kind/de jongere maakt in deze leeftijdsfase een ingewikkelde stap door naar een fase waarin hormonale veranderingen een rol spelen, maar waarin ook, vanuit maatschappelijk oogpunt, vele nieuwe eisen aan hem/haar gesteld worden. De teleurstelling van het niet thuis kunnen opgroeien is groot. Zowel ouders als het kind/de jongere maken een rouwproces door.
Profiel cliënt 12 tot 16 jaar met complexe problematiek
Ouders van deze jongeren hebben sterk de behoefte om de zorg voor het kind te delen. Zij hebben veelal extern/geleend gezag nodig en hebben behoefte aan professionele ondersteuning bij het vervullen van de ouderrol. Soms is het mogelijk dat het kind/de jongere gedurende korte periodes wel thuis kan verblijven, mede doordat het systeem weet dat dit om een afgebakende periode gaat. Wordt deze periode te lang dan kan het systeem in ‘oud gedrag’ vervallen, waarbij afspraken niet worden vastgehouden en er onvoldoende structuur en veiligheid aanwezig is.
gedeeltelijk thuis te kunnen wonen, al of niet met ambulante ondersteuning. Intensief contact en samenwerking met ouders en andere personen uit het netwerk is hierdoor van groot belang. Deze kinderen/jongeren hebben een veilig, gestructureerd, autismespecifiek klimaat nodig met een groepsgerichte benadering (met gemeenschappelijke activiteiten) en begeleiding in de directe nabijheid. Tevens is aanwezigheid van begeleiding in de avond/nacht noodzakelijk. Het kind/de jongere gaat dagelijks naar school. Wanneer thuisplaatsing uiteindelijk niet haalbaar blijkt gaat het kind/de jongere door naar een volgende woonfase.
Ondanks het feit dat dit nu niet mogelijk is, heeft het kind/de jongere recht op een voortdurende inspanning van alle betrokkenen om weer volledig of
8
Cliëntprofielen Yulius Autisme
Cliëntprofielen Yulius Autisme
9
Cliënttypische kenmerken
Criteria instroom-doorstroom-uitstroom
Zelfstandigheid/zelfredzaamheid
Instroom
Doorstroom
• Hoofddiagnose ASS • Leeftijd 12-16 jaar • TIQ>80 • BJZ indicatie B • Ontwikkelingsmogelijkheden zijn aantoonbaar op basis van diagnostische gegevens • Cliënt behoeft geen intensieve klinische behandeling, maar wel zorg in directe nabijheid en aanwezigheid van begeleiding in de nacht • Cliënt behoeft een gecontroleerde in- en uitgang om zich veilig te kunnen voelen
• Maximale duur van plaatsing: 4 jaar • Leeftijd >16 jaar
Het kind/de jongere heeft behoefte aan autismespecifieke opvoeding, verzorging en behandeling gericht op de ontwikkeling van vaardigheden op alle levensgebieden. Het kind heeft hulp nodig onder andere bij het naar school gaan, bij de zelfverzorging, het omgaan en spelen met leeftijdgenoten, het maken van en het zich houden aan afspraken. De overgang van de basisschool naar het vervolgonderwijs vraagt extra ondersteuning.
Behandeling/medicatie Het kind en zijn gezinssysteem hebben een voortgezette behandeling nodig om inzicht te krijgen in de aard van het autisme en hoe hiermee om te gaan, om gedragsproblemen te verminderen en bij het verkrijgen van perspectief op het gebied van wonen en opleiding. De medicatie vraagt in deze leeftijdsfase dikwijls bijstelling. De jongere leert in kleine stapjes zijn medicatie zelfstandig in te nemen.
Zelfmanagement Het kind/de jongere heeft hulp nodig bij het inzicht in, en het leren omgaan met zijn beperkingen. Hij heeft behoefte aan een eigen handleiding (signaleringsplan) en leert daarnaar handelen. Hij heeft hulp nodig bij het leren herkenen van signalen van spanning en rust bij zichzelf, bij het inzicht in welke vaardigheden hij al beheerst en welke niet. Hij moet dikwijls
nog leren hulp te accepteren en in te schatten wanneer en vervolgens hoe hij om hulp kan vragen. Zijn probleemoplossend vermogen is nog beperkt. Begeleiding is nodig bij het ontwikkelen van een realistisch zelfbeeld en het leren accepteren van hulp.
School/stage/dagbesteding/ vrije tijd Het kind/de jongere is nog leerplichtig en gaat 5 dagen in de week naar school of stage. Hulp kan hierbij nodig zijn, evenals een goede afstemming tussen leerkracht, sociotherapeuten en ouders. Wanneer het kind niet, of slechts gedeeltelijk naar school kan is een aangepast dagprogramma nodig. Het kind/de jongere heeft begeleiding nodig bij de contacten met leeftijdgenoten, samenspel, lidmaatschap sport- en hobbyclubs.
Gezinssysteem/sociaal netwerk Om het contact tussen het gezin, vriendjes en vriendinnetjes en het kind te stimuleren of uit te breiden is het nodig het gezin zoveel mogelijk bij de behandeling te betrekken. Ondersteuning is vaak nodig bij het vasthouden van geleerde vaardigheden op de momenten dat het kind thuis is. Het kind gaat regelmatig naar huis, bij voorkeur in ieder geval één weekend per 2 weken. Ouders behoeven min of meer intensieve ondersteuning bij hun opvoedingsvragen.
Uitstroom • Het kind/de jongere kan terug naar thuissituatie met ambulante ondersteuning / parttime wonen • Het kind/de jongere heeft geen ontwikkelingsmogelijkheden meer op de locatie
Contra-indicatie • Comorbide problematiek staat op de voorgrond • Ernstige gedragsproblematiek, die niet het gevolg is van een niet aan autisme aangepaste begeleiding. Bijvoorbeeld voortdurend niet houden aan gemaakte afspraken, veel verbale en/of fysieke agressie. De cliënt is een gevaar is voor zichzelf, voor medebewoners, personeel of buurt.
>
10
Cliëntprofielen Yulius Autisme
Cliëntprofielen Yulius Autisme
11
Kwalitatieve beschrijving, typering van de cliëntengroep In de puberteit en vroege adolescentie staan de identiteitsontwikkeling, het denken over en het vormgeven van de toekomst centraal. Het lichaam van de puber/adolescent verandert, en ook in de hersenen gebeurt veel. Bij jongeren met autisme start de puberteit soms later dan gebruikelijk. Voor hen is deze leeftijdsfase zo mogelijk nog lastiger dan voor jongeren zonder een stoornis. De lichamelijke veranderingen, de andere denkstijl en het beperkte begrip van sommige zaken kunnen leiden tot angsten en/of of ongepast (seksueel) gedrag.
Profiel cliënt 16 tot 20 jaar met complexe problematiek
12
Cliëntprofielen Yulius Autisme
Veel jongeren met autisme zien in deze periode steeds duidelijker onder ogen dat ze 'anders' zijn, en dat datgene wat bij anderen 'vanzelf' lijkt te gebeuren voor hen niet weg gelegd lijkt te zijn. Mede hierdoor ontstaan in deze periode vaak klachten van minder waardigheid, depressie en/of de neiging zich terug te trekken. Een preoccupatie (zoals computeren) kan in deze periode verande ren in een middel om de omgeving, waarin steeds faalervaringen worden opgedaan, buiten te sluiten. Voor veel jongeren met autisme is het moei lijk keuzes te maken voor de toekomst. Het volgen van onderwijs vergt veel energie. Ouders en/of begeleiders hebben in deze periode vaak zeer veel moeite (het gedrag van) hun kind bij te sturen. Zij merken op sommige punten juist dat de jongere te afhankelijk van hen is en te weinig zelfred zaamheid ontwikkelt. De adolescent met autisme krijgt met de keuze van studie of werk meer controle op zijn eigen lot door te kiezen voor specifieke onderwerpen (bijvoor beeld informatica, solitair werk). Maar hier door loopt hij vaak vast in (de complexiteit van) het dagelijks leven, waardoor zelfstandig wonen niet lukt. Als dit wel slaagt, blijven de
sociale contacten vaak beperkt. Daarnaast komt het voor dat de gekozen opleiding in sociaal of cognitief opzicht te hoog gegre pen blijkt en dat afscheid genomen moet worden van het gewenste perspectief. De jongeren, waarbij deze complexe pro blemen aan de orde zijn, hebben een veilig, gestructureerd, autismespecifiek klimaat nodig met een groepsgerichte benadering (met gemeenschappelijke activiteiten) en begeleiding in de directe nabijheid. Daar naast is aanwezigheid van begeleiding in de avond/nacht noodzakelijk. De cliënt en zijn ouders behoeven onder steuning bij het in stand houden of verbe teren van de relatie die zij hebben. Contact en samenwerking met de ouders en andere personen uit het netwerk is nodig, ook in verband met de steunende rol die zij in het nu en in de toekomst op zich kunnen nemen. Ouders kunnen in deze fase naar behoefte eveneens ondersteund worden in het proces van acceptatie en de andere rol die zij gaan aannemen. Vanwege zijn communicatieve problemen is bij deze cliënt afstemming en overleg met andere profes sionals uit opleiding, stage of werk die bij hem betrokken zijn, nodig. Cliëntprofielen Yulius Autisme
13
Cliënttypische kenmerken
Criteria instroom-doorstroom-uitstroom
Zelfstandigheid/zelfredzaamheid
Zelfmanagement
Instroom
Doorstroom
De cliënt heeft hulp bij het aanleren nodig, dan wel vasthouden en/of uitbreiden van vaardigheden op het gebied van ondermeer sociale en maatschappelijke vaardigheden en op het gebied van persoonlijke en huishoudelijke verzorging. Vaardigheden worden nog niet zelfstandig, niet op eigen initiatief en niet op acceptabele wijze uitgevoerd.
De cliënt heeft begeleiding nodig bij het ontwikkelen van een realistisch zelfbeeld. Hij heeft hulp nodig bij het leren herkennen van signalen van spanning en rust bij zichzelf en hoe hij kan handelen in stressvolle situaties. Hij heeft hulp nodig bij het zelfstandig leren oplossen van problemen. Waarnodig leert hij tijdig om hulp te vragen.
• Maximale duur van plaatsing: 4 jaar • Zorgzwaarte is gedaald en de cliënt is toe aan een vervolgstap naar een meer zelfstandige woonvorm (kan een signaleringsplan hanteren, heeft perspectief wat betreft opleiding/ werk/dagbesteding, kan wonen met begeleiding op afstand, kan hulpvraag uitstellen, enzovoort)
De cliënt heeft hulp nodig bij het versterken en/of het uitbreiden van het sociale netwerk. De cliënt heeft hulp nodig hulp bij financiële zaken, leert te budgetteren en zijn administratie op orde te houden. De cliënt is gemotiveerd tot het vergroten van zijn zelfstandigheid en heeft mogelijkheden hiertoe. Zijn ontwikkeling kan met behulp van de INVRA (inventarisatie van zelfredzaamheidvaardigheden) jaarlijks in kaart gebracht worden.
School/stage/dagbesteding/ vrije tijd
• Hoofddiagnose ASS • TIQ > 80 • BJZ indicatie/ZZP 3, 4 of 5 • Heeft ontwikkelmogelijkheden • Leeftijd van 16-20 jaar (bij plaatsing niet ouder dan 18 jaar) • Cliënt behoeft geen intensieve klinische behandeling, maar wel zorg in directe nabijheid en aanwezigheid van begeleiding in de nacht • Cliënt behoeft een gecontroleerde in- en uitgang om zich veilig te kunnen voelen • Behoeft groepsgerichte benadering • Is bereid zo nodig eigen risico verzekering aan te spreken t.b.v. aanvullende behandeling
Behandeling/medicatie
De cliënt heeft in meerdere of mindere mate ondersteuning nodig bij het aangaan en vasthouden van sociale contacten (gezin, leeftijdgenoten). Ouders behoeven ondersteuning in de omgang met hun zoon of dochter, in het acceptatieproces en bij hun veranderende rol/positie.
De cliënt heeft soms aanvullende ambu lante behandeling nodig, mogelijkerwijs ook in de vorm van deeltijdbehandeling. Dit kan kortdurend en/of periodiek nodig zijn. De cliënt leert een realistisch zelf beeld te ontwikkelen, krijgt inzicht in zijn mogelijkheden en leert om te gaan met zijn beperkingen. Ondersteuning is nodig bij het formuleren van hulpvragen. Indien de cliënt medicatie gebruikt leert hij de signalen bij zichzelf te herkennen van de werking en evt. bijwerkingen en leert hij zijn medicatie zelfstandig te beheren.
14
Cliëntprofielen Yulius Autisme
De cliënt heeft begeleiding nodig bij het vinden, vasthouden en eventueel afronden van een zinvolle dagbesteding als opleiding en/of werk. Hij heeft begeleiding nodig bij het volhouden van zijn dagbesteding. Cliënt behoeft (nog) ondersteuning bij het invullen van vrije tijd, individueel en/of in clubverband.
Gezinssysteem/sociaal netwerk
Uitstroom • Meer zelfstandige woonvorm • Terug naar huis/gezin van herkomst
Contra-indicatie • Comorbide problematiek staat op de voorgrond • Zeer ernstige agressie en/of verslavingsproblematiek • Cliënt is niet te motiveren om aan zijn zelfstandigheid te werken
Cliëntprofielen Yulius Autisme
15
Kwalitatieve beschrijving, typering van de cliëntengroep De overgang naar volwassenheid in de leeftijdfase van ongeveer 18-25 jaar brengt voor veel mensen met autisme levensfaseproblematiek met zich mee. Autonomie- en identiteitsontwikkeling staan in deze periode centraal. Het tot dan toe geleerde zou nu langzamerhand daadwerkelijk in praktijk gebracht moeten kunnen worden. Men probeert zich staande te houden, en in de maatschappij een weg te vinden die aansluit bij mogelijkheden en beperkingen.
Profiel cliënt 18 tot 25 jaar met complexe problematiek
16
Cliëntprofielen Yulius Autisme
Door de confrontatie met de dikwijls nu pas duidelijk zichtbaar wordende beperkingen lopen veel van de naar Yulius Autisme verwezen cliënten in deze leeftijdsfase vast in opleiding en (vriendschap)relaties. Verwachtingen ten aanzien van opleiding of werk en relaties moeten dikwijls bijgesteld worden. Terugval, depressie en toenemende gedragsproblemen worden in deze periode (weer) vaker gesignaleerd. Hernieuwde acceptatieproblematiek kan bij deze cliënten leiden tot medicatieweigering, de neiging zich te onttrekken aan begeleiding en te experimenteren met drugsgebruik. Begeleiding in nabijheid en aanvullende behandeling, ook vanuit de verslavingszorg, is bij deze cliënt regelmatig noodzakelijk. Buiten de (voortgezette) ondersteuning bij het stimuleren van vaardigheden op het gebied van zelfstandigheid, zelfredzaamheid, sociale en maatschappelijke vaardigheden, vaardigheden op het gebied van persoonlijke verzorging en huishouden, opleiding, werk, vrije tijd etc., moet deze cliënt relatief gemakkelijk terug kunnen vallen op aanvullende ambulante
behandeling. In geval van een psychiatrische crisis of ernstige terugval van een jongere is extra behandelinzet, mogelijk in de vorm van een BOR nodig. In andere probleemsituaties kan een tijdelijke time-out plaats volstaan. Ondersteuning en behandeling is erop gericht om de beperkingen te minimaliseren, autonomie en zelfredzaamheid te maximaliseren, perspectief te vinden en de regie over het eigen leven te leren voeren. Contact en samenwerking met de ouders en andere personen uit het netwerk is van groot belang; zo nodig zal hier specifieke aandacht naar uit moeten gaan, ook in verband met de steunende rol die zij op zich kunnen nemen. Ouders kunnen in deze fase naar behoefte eveneens ondersteund worden in het proces van acceptatie en de andere rol die zij in de toekomst aan zullen gaan nemen. Afstemming en overleg met andere professionals uit opleiding, stage of werk die bij de bewoners betrokken zijn, is in overleg met de cliënt nodig.
Cliëntprofielen Yulius Autisme
17
Cliënttypische kenmerken
Criteria instroom-doorstroom-uitstroom
Zelfstandigheid/zelfredzaamheid
Zelfmanagement
Instroom
Uitstroom
De cliënt behoeft intensieve begeleiding bij het zelfstandig wonen en vraagt begeleiding in de directe nabijheid om zich verder te kunnen ontwikkelen. Hij is gemotiveerd tot het vergroten van zijn zelfstandigheid, heeft mogelijkheden hiertoe en staat open voor hulp hierbij. Ontwikkeling kan met behulp van de INVRA jaarlijks in kaart gebracht worden. Aandachtsgebieden betreffen ondermeer: zelfverzorging, huishoudelijke competenties, omgaan met anderen, psychoseksuele vaardigheden, maatschappelijke vaardigheden (leren budgetteren, administreren),enz. Vaardigheden hiermee gemeten worden doorgaans (nog) niet geheel zelfstandig, op eigen initiatief en op acceptabele wijze uitgevoerd.
De cliënt leert een realistisch zelfbeeld te ontwikkelen. De cliënt heeft begeleiding nodig bij het leren hanteren van een persoonlijk signaleringsplan. Hij leert de signalen van spanning en rust bij zichzelf te herkennen en weet hoe in stressvolle situaties te handelen. Hij heeft begeleiding nodig bij het zelfstandig oplossen van probleemsituaties. Waarnodig leert hij tijdig om hulp te vragen.
• Hoofddiagnose ASS • TIQ >80 • Heeft ontwikkelmogelijkheden • Leeftijd van18-25 jaar (bij plaatsing niet ouder dan 23 jaar) • VPT indicatie 3 (t/m 23 jaar), 4 of 5 • Cliënt beh oeft geen intensieve klinische behandeling, maa wel zorg in nabijheid, tevens in de nacht • Heeft perspectief op het voeren van regie over het eigen leven • Is financieel voldoende draagkrachtig om woning te huren, huishouden te voeren • Is bereid zo nodig eigen risico verzekering aan te spreken ten behoeve van aanvullende behandeling
• Meer zelfstandige woonvorm • Cliënt is ouder dan 25 jaar (bij separate voorziening 18-25 jarigen) • Klinische behandeling is noodzakelijk als gevolg van ernstige psychiatrische problematiek of cliënt behoeft een driemilieu-woonvoorziening. • Cliënt is niet gemotiveerd om aan zijn ontwikkeling te werken, profiteert niet meer van het aanbod op de locatie
Behandeling/medicatie Aanvullende ambulante behandeling, mogelijk in de vorm van deeltijdbehande ling, kan kortdurend en/of periodiek nodig zijn. De cliënt leert een realistisch zelfbeeld te ontwikkelen, kent zijn mogelijkheden en leert om te gaan met zijn beperkingen. De cliënt raakt goed ingesteld op medicatie en leert zijn medicatie zelfstandig te beheren. Hij leert signalen te herkennen van de werking bij zichzelf en van de mogelijke neveneffecten.
18
Cliëntprofielen Yulius Autisme
Opleiding/dagbesteding/werk/ vrije tijd De cliënt heeft hulp nodig bij het verkrijgen van een perspectief wat betreft opleidingsmogelijkheden, werk of een andere vorm van dagbesteding. Cliënt behoeft (nog) ondersteuning bij het invullen van vrije tijd, deelname aan sportof andere clubs.
Gezinssysteem/sociaal netwerk De cliënt heeft begeleiding nodig bij het behouden en/of uit te breiden van een sociaal steunnetwerk. De cliënt behoeft in meerdere of mindere mate ondersteuning bij het aangaan en vasthouden van sociale contacten. Ouders behoeven ondersteuning in de omgang met hun zoon of dochter , in het acceptatieproces en bij hun veranderende rol/positie.
Contra-indicatie • Comorbide problematiek staat op de voorgrond Zeer ernstige gedragsproblemen, agressie , verslaving – en/of forensische problematiek • Cliënt is niet gemotiveerd om aan zijn zelfstandigheid te werken
Doorstroom • Maximale duur van plaatsing: 5 jaar • Zorgzwaarte is gedaald en cliënt is toe aan een vervolgstap naar een meer zelfstandige woonvorm (kan een signaleringsplan hanteren, heeft perspectief wat betreft opleiding/ werk/dagbesteding, kan wonen met begeleiding op afstand, kan hulpvraag uitstellen, enzovoort)
Cliëntprofielen Yulius Autisme
19
Kwalitatieve beschrijving, typering van de cliëntengroep Veel cliënten met een autismespectrumstoornis stabiliseren in de volwassen leeftijd, mits zij geen ernstige comorbide problemen hebben. Belangrijke beschermende factoren zijn bovendien het hebben van een reëel zelfbeeld, acceptatie van en het om kunnen gaan met persoonlijke beperkingen en tenslotte het hebben van voldoende steun in de omgeving. Ingrijpende veranderingen en stressvolle situaties kunnen leiden tot terugval maar veel volwassenen met autisme kunnen deze steeds beter hanteren.
Profiel cliënt 25 jaar of ouder met complexe problematiek
20
Cliëntprofielen Yulius Autisme
In de volwassenheid wordt dikwijls een fase bereikt van het min of meer zelfstandig voeren van de regie over het eigen leven. Er is echter een groep die dit moment niet of pas (ruim) na het 25e levensjaar bereikt. Deze cliënt behoeft (nog steeds) min of meer intensieve steun bij de inrichting van het persoonlijk leven en bij het handhaven van een evenwicht in de persoonlijke draaglast-draagkrachtverhouding.
Buiten de vaste aandachtspunten in het stimuleren van vaardigheden op het gebied van zelfstandigheid, zelfredzaamheid, identiteitsvragen, sociale contacten, opleiding, werk, vrije tijd, financiën, administratie, geestelijk en lichamelijk welzijn, etc., moet deze cliënt relatief gemakkelijk kunnen terugvallen op aanvullende ambulante/poliklinische of zelfs klinische behandeling.
Sommige cliënten maken op deze leeftijd een start met de daadwerkelijke acceptatie van het anders-zijn. Het betreft kwetsbare cliënten die langzaamaan steeds meer open staan voor hulp bij: • het toewerken naar levensvervulling • het verminderen van gedragsproblemen • het toewerken naar een grotere mate van zelfstandig functioneren.
In geval van een psychiatrische crisis of ernstige terugval is een BOR nodig. In andere probleemsituaties kan een tijdelijke time-out plaats volstaan. Het behouden of ontwikkelen van een sociaal steunnetwerk is van belang. Afstemming en overleg met andere professionals uit opleiding, stage of werk die bij de bewoners betrokken zijn, is in overleg met de cliënt dikwijls nog nodig.
Cliëntprofielen Yulius Autisme
21
Cliënttypische kenmerken
Criteria instroom-doorstroom-uitstroom
Zelfstandigheid/zelfredzaamheid is nu wel het zelfde als het andere profiel (zelfstandig wonen)
Zelfmanagement
Instroom
Uitstroom
De cliënt leert een realistisch zelfbeeld te ontwikkelen. De cliënt behoeft begeleiding bij het leren hanteren van een persoonlijk signaleringsplan. Hij leert de signalen van spanning en rust bij zichzelf te herkennen en weet hoe in stressvolle situaties te handelen. Hij behoeft begeleiding bij het zelfstandig oplossen van probleemsituaties. Waarnodig leert hij tijdig om hulp te vragen.
• Hoofddiagnose ASS • TIQ >80 • Heeft ontwikkelmogelijkheden • leeftijd van 25 jaar of ouder • ZZP 4 of 5 • Cliënt behoeft geen intensieve klinische behandeling, maar wel zorg in nabijheid, tevens in de nacht • Heeft perspectief op voeren van regie over het eigen leven • Is bereid zo nodig eigen risicoverzekering aan te spreken t.b.v. aanvullende behandeling
• Meer zelfstandige woonvorm • Klinische behandeling is noodzakelijk als gevolg van ernstige psychiatrische problematiek of cliënt behoeft een driemilieu-woonvoorziening. • Cliënt is niet gemotiveerd om aan zijn ontwikkeling te werken en profiteert niet langer van het aanbod van de locatie
De cliënt behoeft min of meer intensieve begeleiding in nabijheid om zich verder te kunnen ontwikkelen. Hij is gemotiveerd tot het vergroten van zijn zelfstandigheid, heeft mogelijkheden hiertoe en staat open voor hulp hierbij. Ontwikkeling kan met behulp van de INVRA jaarlijks in kaart gebracht worden. Aandachtsgebieden betreffen ondermeer: zelfverzorging, huishoudelijke competenties, maatschappelijke competenties, omgaan met anderen, etc. Vaardigheden op deze gebieden worden (nog) niet geheel zelfstandig, op eigen initiatief en op acceptabele wijze uitgevoerd.
Behandeling/medicatie Aanvullende ambulante behandeling kan kortdurend en/of periodiek nodig zijn. De cliënt leert een realistisch zelfbeeld te ont wikkelen, kent zijn mogelijkheden en leert om te gaan met zijn beperkingen. De cliënt raakt goed ingesteld op medicatie en leert zijn medicatie zelfstandig te beheren. Hij leert signalen te herkennen van de werking bij zichzelf en van de mogelijke nevenef fecten.
22
Cliëntprofielen Yulius Autisme
Opleiding/dagbesteding/werk/ vrije tijd De cliënt heeft hulp nodig bij het nader vormgeven van een perspectief wat betreft opleidingsmogelijkheden, werk of een andere vorm van dagbesteding. Cliënt behoeft (nog) ondersteuning bij het invullen van vrije tijd, deelname aan sportof andere clubs.
Gezinssysteem/sociaal netwerk De cliënt behoeft begeleiding bij het behouden en/of uitbreiden van een sociaal steunnetwerk. De cliënt behoeft in meerdere of mindere mate ondersteuning bij het aangaan en vasthouden van sociale contacten. Aandacht is nodig bij het betrekken van het sociale netwerk van de cliënt.
Contra-indicaties • Comorbide problematiek staat ondanks aanvullende behandeling op de voorgrond • Zeer ernstige gedragsproblemen, verslaving en/of forensische problematiek • Cliënt is niet gemotiveerd om aan zijn zelfstandigheid te werken
Doorstroom • Maximale duur van plaatsing: niet gelimiteerd mits sprake blijft van ontwikkeling • Zorgzwaarte is gedaald en cliënt is toe aan een vervolgstap naar een meer zelfstandige woonvorm (kan een signaleringsplan hanteren, heeft perspectief wat betreft opleiding/ werk/dagbesteding, kan wonen met begeleiding op afstand, kan hulpvraag uitstellen, enzovoort)
Cliëntprofielen Yulius Autisme
23
Kwalitatieve beschrijving, typering van de cliëntengroep Deze cliënt heeft een stabiele fase in zijn/haar leven bereikt en is in staat om de regie over zijn/haar leven te voeren met min of meer intensieve begeleiding op afstand. De cliënt heeft inzicht in zijn/haar persoonlijke mogelijkheden en heeft geleerd met zijn/ haar beperkingen om te gaan, weet welke situaties hij/zij beter kan vermijden en weet wat hij/zij kan doen in geval van problemen of stress. De cliënt heeft een persoonlijk signaleringsplan dat hij of zij wanneer nodig in kan zetten. Er bestaat een daginvulling in de vorm van opleiding, werk of een andere vorm van dagbesteding. De cliënt heeft een sociaal steunnetwerk waarop hij/zij terug kan vallen. Deze cliënt kan zelfstandig reizen en heeft een goed dag- en nachtritme. Hij/zij kan omgaan met begeleiding op afspraak, is in staat een hulpvraag tijdig formuleren en kan een hulpvraag uitstellen. Begeleiding is nodig in de vorm van een ruggensteun waarmee de cliënt het leven dat hij/zij wil leiden naar wens kan laten verlopen.
Profiel cliënt die zelfstandig kan wonen met begeleiding op afstand
24
Cliëntprofielen Yulius Autisme
Tijdens het verblijf in een woonvoorziening met begeleiding op afstand zal duidelijk worden of de cliënt zich zodanig ontwikkelt dat volledig zelfstandig wonen of een definitieve vorm van begeleid zelfstandig wonen mogelijk is. Buiten de vaste aandachtspunten in het stimuleren van vaardigheden op het gebied van zelfstandigheid, zelfredzaamheid, sociale contacten, opleiding, werk, vrije tijd, financiën, administratie, geestelijk en lichamelijk welzijn, etc., moet de cliënt relatief gemakkelijk terug kunnen vallen op aanvullende ambulante/poliklinische of zelfs klinische behandeling.
In geval van een psychiatrische crisis of ernstige terugval is aanvullende behandelinzet en eventueel een BOR nodig. In andere probleemsituaties kan een tijdelijke time-out plaats volstaan. Het behouden of ontwikkelen van een sociaal steunnetwerk is van belang. Afstemming en overleg met andere professionals uit opleiding, stage of werk die bij de bewoners betrokken zijn, is in overleg met de cliënt gewenst.
Cliëntprofielen Yulius Autisme
25
Cliënttypische kenmerken
Criteria instroom-doorstroom-uitstroom
Zelfstandigheid/zelfredzaamheid is nu wel het zelfde als het andere profiel (zelfstandig wonen)
Zelfmanagement
Instroom
De cliënt heeft een realistisch zelfbeeld, kent zijn of haar mogelijkheden en beperkingen. De cliënt behoeft slechts geringe ondersteuning bij het hanteren van zijn/haar persoonlijk signaleringsplan. Hij/zij herkent signalen van spanning en rust bij zichzelf en weet in stressvolle situaties hoe hij/zij moet handelen. De cliënt behoeft nog weinig begeleiding bij het zelfstandig oplossen van probleemsituaties en leert wat te doen wanneer het hem/haar zelf niet lukt.
• Hoofddiagnose ASS • Geen overheersende comorbide problemen • TIQ > 80 • Leeftijd vanaf 20 jaar • ZZP 2,3 of 4 • Heeft perspectief op het voeren van regie over het eigen leven • Geen ontwikkelingsmogelijkheden meer binnen BW en wens cliënt naar meer zelfstandigheid/normalisatie/groei • Heeft inzicht in en erkenning van zijn/ haar diagnose en in zijn/haar sterke kanten en aandachtspunten • Geen 24 uur-begeleiding in nabijheid nodig; de bewoner is in staat om een hulpvraag te stellen wanneer begeleiding er is of kan aangeven wanneer begeleiding nodig is als deze niet aanwezig is • Geen acute psychiatrische problematiek en dit is in het afgelopen jaar ook niet aan de orde geweest (vb. suïcidale gedachten, psychose) • Cliënt staat zo nodig open voor aanvullende behandeling • De cliënt is in staat om zelfstandig voor zijn/haar persoonlijke hygiëne te zorgen of kan hulp vragen wanneer hij/zij dit nodig heeft • De cliënt is in staat om zijn/haar huishouden op orde te houden of heeft hier minimale ondersteuning bij nodig en weet wat een gezonde leefomgeving/stijl is • De cliënt kan zijn/haar eigen voordeur beheren en de eigen privacy bewaken
De cliënt is dusdanig zelfredzaam dat hij/zij om kan gaan met begeleiding op afstand. Hij of zij beschikt over de mogelijkheid om zelfstandig of met hulp van een eigen netwerk problemen op te lossen en/of kan een hulpvraag uitstellen. De cliënt is gemotiveerd tot het vergroten van zijn of haar zelfstandigheid, heeft mogelijkheden hiertoe en staat open voor hulp hierbij. Ontwikkeling kan met behulp van de INVRA jaarlijks in kaart gebracht worden. Aandachtsgebieden betreffen ondermeer: zelfverzorging, huishoudelijke competenties, maatschappelijke competenties, omgaan met anderen. Vaardigheden op deze gebieden worden veelal zelfstandig, op eigen initiatief en op acceptabele wijze uitgevoerd.
Behandeling/medicatie Aanvullende ambulante behandeling kan kortdurend en/of periodiek nodig zijn; de cliënt is in staat dit zelf aan te geven of staat open voor advies om hier toe over te gaan. De cliënt is medicatietrouw en overlegt eerst met zijn/haar behandelaar (of huis arts) alvorens iets in zijn/haar medicatie te veranderen. Hij/zij is in staat om het gebruik van zijn/haar medicatie in zijn/haar leven te integreren (denk aan: innemen, aanvragen recepten, uitzetten, etc).
26
Cliëntprofielen Yulius Autisme
Opleiding/dagbesteding/werk/ vrije tijd De cliënt heeft minimaal drie dagdelen dagbesteding of heeft dagelijks een zinvolle daginvulling: • vrijwilligers- of betaald werk • dagbesteding middels indicatie • volgt een opleiding Begeleiding is in beperkte mate nodig om zijn/haar activiteiten vol te houden. De cliënt leert zelfstandig de vrije tijd in te vullen. Hulp is eventueel nodig bij het vinden van een sport- of hobbyclub.
Gezinssysteem/sociaal netwerk Het sociaal steunnetwerk van de cliënt behoeft begeleiding om de cliënt zoveel mogelijk te ondersteunen. De cliënt is in staat tot het aangaan van (nieuwe) contacten (eventueel begeleid) en loopt geen risico op vereenzaming/sociaal isolement. Indien geen beroep kan worden gedaan op het netwerk staat cliënt open voor extra contact met de ambulante begeleider of bijvoorbeeld het deelnemen aan het maatjesproject.
• De cliënt is in staat om (met begeleiding) zijn/haar eigen financiën te beheren en heeft een inkomen waardoor hij/ zij financieel draagkrachtig genoeg is om een eigen woning te huren en huishouding te voeren • De cliënt heeft minimaal drie dagdelen per week dagbesteding in de vorm van opleiding, (vrijwilligers-)werk, dagbesteding middels indicatie • De cliënt kan de eigen vrije tijd indelen en heeft weinig tot geen begeleiding nodig bij de vrijetijdsbesteding • Constante en voldoende INVRA-scores voor duur van minimaal een jaar (profielscore minimaal 80%)
Contra-indicaties • Comorbide problematiek staat op de voorgrond • Ernstige agressie, verslaving – en/of forensische problematiek • Cliënt veroorzaakt overlast in de buurt • Cliënt behoeft begeleiding in directe nabijheid
Cliëntprofielen Yulius Autisme
27
Doorstroom
Uitstroom
• Maximale duur van plaatsing: niet gelimiteerd • Zorgzwaarte is gedaald en cliënt is toe aan een vervolgstap naar een meer zelfstandige woonvorm, naar een woonvorm met minder gespecialiseerde begeleiding of naar zelfstandige woonsituatie
• Meer zelfstandige woonvorm • Klinische behandeling is noodzakelijk als gevolg van ernstige psychiatrische problematiek of cliënt behoeft een driemilieu-woonvoorziening. • Cliënt is niet gemotiveerd om aan zijn ontwikkeling te werken en profiteert niet langer van het aanbod van de locatie.
28
Cliëntprofielen Yulius Autisme
Colofon: Tekst: Yulius - Vormgeving: Haagsblauw - Druk: Opmeer BV, Den Haag - © December 2014
Contact Meer informatie over Yulius is te vinden op www.yulius.nl of specifiek over Yulius Autisme op de website http://autisme.yulius.nl. Vragen over Yulius Autisme? Stuur een e-mail naar
[email protected].
www.yulius.nl