Chronisch subduraal hematoom
In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten tot opname op de afdeling Neurochirurgie van het Radboudumc voor behandeling van een chronisch subduraal hematoom. Om u zo goed mogelijk voor te bereiden op de operatie ontvangt u uitgebreide mondelinge informatie van uw behandelend arts. Deze folder is een aanvulling op deze informatie, zodat u alles nog eens rustig kunt doorlezen. Deze folder gaat vooral over de voorbereiding op en herstel van de operatie en geeft algemene informatie. Uw behandelend neurochirurg geeft u specifieke informatie over uw situatie. Ongetwijfeld heeft u na het lezen van deze folder nog vragen. Stel deze gerust aan uw arts of verpleegkundige.
Anatomie van de hersenen
De hersenen vormen een deel van het centraal zenuwstelsel en zijn omhuld door de hersenvliezen en de schedel. Er bestaan drie hersenvliezen (zie figuur 1). Het buitenste hersenvlies is het harde hersenvlies, ook wel de ‘dura mater’ genoemd. Dit vlies houdt het brein op zijn plaats. Het middelste hersenvlies is het spinnenwebvlies, ook wel de ‘arachnoïdea’ genoemd. Dit spinnenwebvlies heeft een schokdempende functie. En tot slot is er het zachte hersenvlies, ook wel de ‘pia mater’ genoemd. Het zachte hersenvlies bedekt het hele oppervlak van de hersenen en bevat veel bloedvaten die zuurstof en voedingsstoffen naar de hersenen vervoeren.
Figuur 1 1
Bloeduitstortingen in de hersenen
Een bloeduitstorting in de hersenen wordt ook wel een ‘hematoom’ genoemd. Er bestaan meerdere soorten hematomen in de hersenen. Het soort hematoom is afhankelijk van de plaats waar de bloeding heeft plaatsgevonden (subduraal, epiduraal, subarachnoidaal of intracerebraal). Het subduraal hematoom bevindt zich tussen de dura mater en de arachnoïdea (zie figuur 1). Verder wordt er ook nog onderscheid gemaakt tussen een chronisch en acuut subduraal hematoom. Bij een chronisch subduraal hematoom is de bloeduitstorting al zo oud dat de bloeduitstorting weer vloeibaar geworden is , terwijl de bloeduitstorting bij een acuut subduraal hematoom niet vloeibaar is. Deze folder beperkt zich tot de behandeling van het chronisch subduraal hematoom. Een deel van het bloed dat door de hersenen stroomt, wordt afgevoerd door de zogenaamde brugvenen. Een brugvene (zie figuur 1) is een ader die bloed vanuit de hersenen naar de hersenenvliezen afvoert. Deze ader moet hiervoor de ruimte tussen de dura en het hersenoppervlak overbruggen en wordt daarom een brugvene genoemd. Door een relatief klein trauma, zoals bijvoorbeeld het stoten van het hoofd tegen een keukenkastje, kan een brugvene knappen, waardoor een hematoom kan ontstaan. Het risico hierop neemt toe met de leeftijd, omdat de hersenen krimpen bij het ouder worden, waardoor de brugvenen steeds meer op spanning komen te staan. Een groot gedeelte van de patiënten met een chronisch subduraal hematoom gebruikt medicatie die de bloedstolling beïnvloedt (antistolling). Voordat de operatie plaatsvindt, moet u met deze medicatiestoppen. Uw bloed wordt gecontroleerd op de hoogte van de stollingswaarde. De bloedstolling moet tot normaal worden teruggebracht. Dit kan met behulp van medicatie of het toedienen van bloedplaatjes via een infuus. U hoort na de operatie wanneer u weer mag starten met uw antistollingsmedicatie.
Symptomen
De meeste patiënten hebben last van toenemende hoofdpijn, een verminderd of wisselend bewustzijn, verminderde kracht of een veranderde spraak. Vaak ontstaan deze symptomen in de loop van weken. Vaak is er enkele weken geleden een relatief klein trauma aan vooraf gegaan.
2
Voorbereiding op de operatie
Haren wassen Voorafgaand aan de operatie moet u uw haren wassen met een desinfecterend middel. U krijgt hiervoor instructies op de polikliniek of op de verpleegafdeling. Scheren Het is erg belangrijk dat u vijf dagen voor de geplande ingreep uw hoofd niet scheert met een scheermes. Dit vermindert het risico op een infectie. Als de neurochirurg scheren noodzakelijk vindt, dan gebeurt dit op de operatiekamer. Crème Op de dag van de operatie mag u geen (gezicht-) crèmes gebruiken. Sieraden, piercings etc. U mag geen nagellak, make-up, contactlenzen, bril, gebitsprotheses en sieraden (piercings) dragen tijdens de operatie. Verwijder ook acryl- of gelnagels van uw wijsvinger voor de operatie. Veiligheid Rondom uw operatie zijn diverse veiligheidsmomenten ingebouwd. Vlak voor de start van de operatie neemt het gehele operatie team bijvoorbeeld een ‘Time-out’. Tijdens dit moment controleert het team uw naam, geboortedatum, het lichaamsdeel dat zij gaan opereren en de operatiebenodigdheden. Medicijnen De anesthesioloog bepreekt met u welke medicijnen u mag blijven gebruiken en welke u moet stoppen. Uw behandelend arts overlegt met u of u bloedverdunners kunt blijven gebruiken of niet. Heeft u hierover vragen? Stel ze dan gerust aan uw behandelend arts.
3
Anesthesie
Als uw ingreep gepland is, brengt u vooraf een bezoek aan het preoperatieve spreekuur van de anesthesioloog. Tijdens dit gesprek beoordeelt de anesthesioloog uw algehele gezondheidstoestand. Als het nodig is, bespreekt hij aanvullende onderzoeken. Ook krijgt u uitleg over de mogelijke vormen van anesthesie en de gang van zaken rondom de operatie. Als uw ingreep met spoed plaatsvindt, overlegt de dienstdoende neurochirurg met de anesthesioloog. Informatie over de anesthesie, het nuchter zijn, de verkoever afdeling en de pijnbehandeling vindt u ook in de folder ‘Behandeling of onderzoek onder anesthesie’.
Dag van opname
Als uw opname gepland is, heeft u voor de opname gesproken met de behandelend arts, anesthesioloog, zaalarts en een verpleegkundige. Op de opnamedag vangt een verpleegkundige u op. Deze verpleegkundige wijst u de weg op de afdeling en neemt een korte vragenlijst met u door. U bespreekt met de anesthesioloog vanaf welk tijdstip u niet meer mag eten en drinken (nuchter zijn). Nadat u een bed is toegewezen, wordt u voorbereid op de operatie. Als uw opname met spoed plaatsvindt, is de opname in grote lijnen hetzelfde.
De operatie
Via een klein sneetje in de hoofdhuid worden één of twee (afhankelijk van uw situatie) boorgaten in de schedel gemaakt, boven de plaats waar het hematoom zich op de CT-scan bevindt. Via het boorgat wordt een kleine opening in de dura gemaakt, waarna het hematoom ontlast wordt. Vervolgens wordt de subdurale ruimte uitgebreid gespoeld met een fysiologische zoutoplossing. Ten slotte wordt er een slangetje (drain) in de subdurale ruimte gelegd om de laatste resten van het hematoom zo goed mogelijk af te laten lopen in een opvangzakje. Dit slangetje komt door de huid naar buiten en blijft na de operatie 24-48 uur zitten (zie figuur 2).
4
Figuur2
Complicaties
Na iedere operatie en narcose kunnen complicaties optreden. Dit geldt ook voor een operatie aan de hersenen. De complicaties die bij deze operatie kunnen optreden zijn: een nabloeding, toename van de neurologische uitval, infectie, onvolledig herstel, epilepsie en het optreden van een recidief (opnieuw gaan bloeden).
Na de operatie
Als uw toestand stabiel is, komt u na de operatie terug op de verpleegafdeling Neurochirurgie. Op de afdeling controleren verpleegkundigen regelmatig uw bewustzijn, bloeddruk en pupilreflexen. Wanneer de drains verwijderd zijn en er geen wondvocht uit de wondjes komt, mag u uw haren wassen met een milde shampoo. Tot zes weken na de operatie mag u uw haren niet permanenten of kleuren. Afhankelijk van uw herstel en lichamelijke conditie kunt u vaak al snel weer beginnen met revalideren en mobiliseren. Hierbij kunnen een fysiotherapeut, logopedist of ergotherapeut worden ingeschakeld.
Naar huis
Afhankelijk van het verloop van het herstel mag u naar huis. U krijgt een afspraak mee voor de polikliniek om op controle te komen bij de neurochirurg. Als u hechtingen heeft die niet oplosbaar zijn, kunt u deze na acht dagen bij uw huisarts laten verwijderen. Uw behandelend arts geeft u adviezen voor na ontslag en
5
bespreekt wanneer u weer mag autorijden. Ook bespreekt hij of zij het afbouwen van de pijnstilling en het hervatten van activiteiten zoals sporten.
Nazorg
Heeft u een van de onderstaande symptomen? Neem dan contact op met uw behandelend arts via het algemene telefoonnummer Neurochirurgie: (024-361 66 04): zwelling, roodheid, pijn aan de wond openspringen of pus uit de wond hoge koorts lekkage van helder vocht uit de wond ernstige hoofdpijn toenemende sufheid
• • • • • •
Vragen
Via het algemene telefoonnummer voor de afdeling Neurochirurgie kunt u terecht met al uw vragen over: operatieplanning wachttijden (poli) afspraken medische klachten contact verpleegafdeling
• • • • •
Extra informatie
Raadpleeg voor meer informatie de volgende websites: www.nvvn.org/patienteninfo.php www.nccn.nl/nccn/patienteninfo
6
Ruimte voor uw notities
02-2016-7545
Adres Polikliniek Neurochirurgie C0 Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10, route 725, Poliplein C0, Balie A 6525 GA Nijmegen Postadres Radboudumc 727 Neurochirurgie / Plastische Chirurgie Postbus 9101 6500 HB Nijmegen Adres Verpleegafdeling Neurochirurgie / Plastische Chirurgie C2 Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10, route 736, Zone C2 6525 GA Nijmegen Postadres Radboudumc 736 Neurochirurgie / Plastische Chirurgie (uw naam) Postbus 9101 6500 HB Nijmegen Algemeen telefoonnummer Neurochirurgie 024 - 361 66 04 www.radboudumc.nl/neurochirurgie
Radboud universitair medisch centrum
