Chemotherapie thuis
Dr. Danny Hiel Dr. Marc Martens
Chemotherapie thuis
❖
Een opportuniteit of toch te veel obstakels
Aandacht in de media
Standaard/Nieuwsblad
Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) gaat nog dit jaar -
pilootprojecten opstarten om patiënten die chemotherapie krijgen in de eigen woonkamer te behandelen. Het plan past in de grondige hervorming van de ziekenhuisfinanciering. Voor individuele patiënten zijn er ook al thuiszorgdiensten die patiënten bij hun chemotherapie begeleiden, maar een gangbare praktijk is de ‘thuischemo’ nog lang niet. Volgens de planning die De Block gisteren aan de Kamercommissie Volksgezondheid voorlegde, worden de projecten vanaf eind 2017 grondig geëvalueerd, en vanaf 2018 op grote schaal uitgerold. Het hervormingsplan van minister Maggie De Block gaat verder dan de ziekenhuizen wat extra centen toestoppen. De minister wil het hele ziekenhuislandschap hertekenen, niet om geld te besparen maar om de zorg te verbeteren.
Het Rotterdams MC Erasmus Ziekenhuis start met chemo thuis
voor 20 patiënten met multiple myeloom
Reeds in 2010 Studie in Vlaanderen met Chemo Thuis
❖
Bortezemib SC treatment at home does not decrease
❖
efficacy, tolerability and compliance compared with
❖
in hospital IV administration. (Haematologica 2010)
❖
Auteurs: Dr. M.Delforge, Dr Greet Bries ..
Chemotherapie ?
Chemotherapie zijn dat …
❖
‘Baxters’
❖
‘Spuiten’
❖
‘Chemopillen’
❖
is dat ‘Hormonale therapie’
De vele nieuwe behandelingen .. ❖
IV, SC en perorale chemotherapie
❖
Targettherapie in pilvorm
❖
IV immuuntherapie
❖
IV en SC antistoftherapie
❖
SC groeifactoren
❖
…. maken het niet gemakkelijker
Veel patiënten beschouwen alle therapie tegen kanker
als chemotherapie
Oncologische behandelingen in de thuisomgeving = Betere term
Thuishospitalisatie
Thuishospitalisatie ❖
patiënt krijgt thuis zorgen die anders alleen in het ziekenhuis kunnen gegeven worden
❖
kadert in grootschalige hervorming van het ziekenhuislandschap
❖
ziekenhuizen moeten meer aansluiting vinden met het zorgnetwerk rondom hen (seamless care)
Thuishospitalisatie
❖
Noden van patiënt staan centraal
❖
Zorg meer toegespitst op vraag dan aanbod
❖
… prominente plaats in politieke agenda
Hoe is thuishospitalisatie mogelijk geworden?
Hoe mogelijk? ❖
technologische vooruitgang ❖
Perorale therapieën
❖
Subcutane therapieën (omzetting van IV naar SC)
❖
IV via subcutane poort
Doel van thuishospitalisatie ❖ ❖
Patiëntgericht: verzorging in vertrouwde omgeving Ziekenhuisgericht: opvang ‘overbelasting’ dagziekenhuizen
❖
Kostenbesparend: ? Niet bewezen
❖
Verzekeren zorgcontinuïteit met verkleinen van kloof tussen eerste lijn en ziekenhuis
Zoeken naar juiste evenwicht tussen binnen en buiten ziekenhuis
❖
Wat kan thuis?
❖
Wie schrijft voor?
❖
Wie gaat de zorg geven?
❖
Hoe is de zorg georganiseerd?
❖
Wie houdt toezicht?
❖
Pilootprojecten om op die vragen een antwoord te geven
❖
oa AZ Turnhout diende samen met ZNA en AZ Delta een pilootproject in bij Maggie De Block
❖
Pilootprojecten vanuit brainstorming in de 2de lijn
Waarom eerste lijn ook betrekken?
Huisarts begeleidt patiënt van wieg tot graf
Hij kent de …. voorgeschiedenis familieverbanden gevoeligheden individuele kwetsbaarheid en hij kent de eerste lijn
Versterken van bestaande zorg zowel van tweede als eerste lijn
Versterken eerste lijn
Organisatie per zorgregio kleinstedelijke zorgregio Balen Dessel Mol sinds voorjaar 2015 gesprekken met andere eerstelijnswerkers
Vaste verpleegkundige(n) bij huisarts
Vaste verpleegkundige bij huisarts Trajectverpleegkundigen in ziekenhuis als steun voor oncoloog laat eenvoudiger communicatie toe rond kankerpatiënt
Versterken van de bestaande zorg zowel in ziekenhuis als in thuiszorg
❖
In ziekenhuizen: multidisciplinair, trajectbegeleider ❖ ❖
‘kenniscentrum per regio’
‘training thuisverpleegkundigen in oncologische zorg’ ….ook aan huis ❖
gebruik subcutane poort, gebruik pleura- en ascitespoort, ….
❖
In thuiszorg: vaste verpleegkundigen verbonden aan huisarts
❖
… laat vlotte communicatie rond oncologische patiënt toe
Is dit model toepasbaar in ‘complexe’ kankerzorg ?
Hoe is de situatie nu?
Chemotherapie thuis vaak gestuurd vanuit het ziekenhuis
Vidaza SC ❖
Indicatie: MDS, Leukemie
❖
Voorschrift door hematoloog
❖
Bereid in ziekenhuis (AZ Turnhout)
❖
Toediening op 7 opéénvolgende dagen om de 4 weken
❖
Thuis SC toegediend door speciaal opgeleide verpleegkundige ❖
niet door thuisverpleegkundige
❖
Op zondag SC in ziekenhuis
❖
Opvolging door hematoloog
Bortezomib SC ❖
Indicatie: Multiple myeloom
❖
Aanmelden nieuwe patiënt bij coördinator van SC toediening thuis
❖
Coördinator verwittigd ziekenhuisapotheek en speciaal opgeleide (thuis) verpleegkundige
❖
Hematoloog schrijft cyclus voor
en maakt medisch verslag voor thuisverpleegkundige
❖
Toediening dag 4,8,11 en 25,29 en 32 in eerste lijn
❖
Verpleegkundige belt om 8u patiënt en vraagt naar nevenwerkingen en belt om 8u30 naar hematoloog
❖
Toestemming tot toediening door hematoloog
❖
Bereiding door ziekenhuisapotheek en opgehaald door thuisverpleegkundige
❖
Toediening thuis door thuisverpleegkundige na controle parameters (pols, bd, °t..) en toediening eventuele premedicatie. Abnormale waarden worden telefonisch met hematoloog besproken.
❖
Verpleegkundige neemt afval mee en staat in voor verwerking
❖
Verpleegkundige faxt ‘verslag na toediening’ naar hematoloog
Welke kankerbehandelingen gaan nu al thuis door?
Welke kankerbehandelingen gaan nu al thuis door? ❖
IV pompjes met 5FU (colonkanker, hoofd- en halskanker)
❖
Vidaza SC/ Bortezemib SC (multiple myeloom)
❖
Denosumab SC (botmetastasen)
❖
Traztuzumab SC (borstkanker)
❖
Perorale chemotherapie (capecitabine,….)
❖
Perorale targettherapie ( imatinib, pazopanib,….)
❖
SC groeifactoren (infectiepreventie, bloedarmoede)
❖
…………
Hoe dit organiseren?
Via klinisch pad
Oncologische therapie thuis 1. Patiënt met kanker. 2. Oncologische therapie thuis. 3. MOC + huisarts: Multidisciplinaire bespreking behandeling, info medicatie en follow – up, on – site verslag, beslissing start therapie.
(4. Consultatie huisarts) 5. Consultatie oncoloog info therapie, verantwoordelijkheid en opvolging aan de hand van opvolgingsmap, onderzoeken, voorschrift medicatie, invullen en meegeven opvolgingsmap.
6. Consultatie huisarts: tussentijdse controle(s), info, invullen opvolgingsmap.
7. Consultatie oncoloog: Info, evaluatie therapie – effect, onderzoeken.
8.Gespecialiseerde verpleegkundige: info, coördinatie, invullen opvolgingsmap.
9.Ziekenhuisapotheek: info, interactie, afleveren medicatie.
10.Offinca – apotheek: Info., interactie
Wat kan er in de toekomst?
In België …. ❖
Federaal Minister vanVolksgezondheid Maggie De Block is voorstander van thuiszorg
❖
……ook wat kanker betreft
❖
De huidige trend van perorale en subcutane therapieën ❖
… kan verschuiven naar IV therapieën
Voordeel voor patiënt/familie
❖
minder verplaatsingen naar ziekenhuis
❖
betere levenskwaliteit
Obstakels
Obstakels ❖
Wie gaat zorg toedienen?
❖
Logistiek
❖
Veiligheid
❖
Toezicht
❖
Kostprijs
❖
Integreren in bestaande zorg
Wie gaat die zorg thuis toedienen? ❖
Onconurses uit het ziekenhuis/speciaal opgeleide verpleegkundigen die naar patiënt gestuurd worden
❖
Wat is de rol van de thuisverpleegkundige/huisarts in deze (complexe) oncologische zorg? ❖
Nu reeds toediening oncologische zorg ❖
SC denosumab, SC neulasta
‘Complexe’ Logistiek ❖
Voorschrijven van chemotherapie
❖
Centraal bereiden
❖
Gespecialiseerd transport naar patiënt ❖
gekoeld
❖
niet schudden na bereiding (paclitaxel ..)
❖
geen contact met licht (antracyclines,…
❖
bewaartijd ? (vidaza 24u)
Veiligheid ❖
Producten met risico op ‘ernstige’ allergische reacties ? ❖
paclitaxel
❖
carboplatinum
❖
Contact met lichaamsvochten vermijden
❖
….
Toezicht ❖
Door speciaal opgeleide ‘onco’verpleegkundige
❖
Door huisarts (aanwezig ?? stand-by?) ❖
❖
enkel haalbaar bij korte toedieningen
Verpleegkundige blijft aanwezig ❖
Volgen parameters
❖
Tijdrovend (bij langdurige toedieningen)
❖
Observatie na toediening volgens label
❖
Wat bij allergische reacties?
Kostprijs: Niet noodzakelijk goedkoper ❖
Onder andere verpleegkundige kost is hoger dan in ziekenhuis ❖
transporttijd (afhalen chemotherapie) ❖
❖
3 patiënten:Mol Turnhout Herentals: 2 uur
observatie (1 versus meerdere patiënten)
Obstakels vormen opportuniteiten
Obstakels vormen opportuniteiten ❖
Deelname aan pilootprojecten (met betrekken van huisartsen)
❖
Samenwerking met eerste lijn uitbouwen
❖
❖
‘Heterogene’ huisartsen
❖
Verschillende communicatievormen (niet alleen digitaal)
Digitale communicatie verder uitrollen ❖
onder digitale platformen zoals Vitalink ❖
patiënt nurse(s) huisarts apotheek specialist …
