Checklist re-integratie alleenstaande moeders Beroepsproduct
Door: Rachel van den Berg Studentnummer: 500610639 Datum en plaats: 24-06-2013, Amsterdam Opleiding: SJD Opdrachtgever: FNV Vrouwenbond Praktijkbegeleider: Tineke van der Kraan Docentbegeleider: Lila Ramdjanamsingh
Inhoudsopgave Inleiding
blz. 3
Probleembeschrijving
blz. 3
Doelstelling
blz. 3
Checklist
blz. 4
Bijlage: toelichting aandachtspunten
blz. 5
Literatuurlijst
blz. 7
2
Inleiding Deze checklist is opgesteld aan de hand van de resultaten van het afstudeeronderzoek naar de re-integratie van herintredende alleenstaande moeders met een WWB-uitkering in Amsterdam. Uit dit onderzoek zijn een aantal knelpunten naar voren gekomen die de huidige re-integratie minder toereikend maken voor deze doelgroep. Deze checklist geeft een overzicht van aspecten die de doorstroom naar betaald werk van deze doelgroep zullen bevorderen. Probleemomschrijving De arbeidsmarktparticipatie van alleenstaande moeders ligt aanzienlijk lager dan de arbeidsmarktparticipatie van moeders met een partner. In 2011 was 64% procent van de alleenstaande moeders met kinderen jonger dan achttien werkzaam op de arbeidsmarkt, tegenover 72% van de moeders met een partner. Alleenstaande moeders moeten de zorg voor de kinderen in hun eentje dragen. De combinatie van zorg en arbeid valt deze doelgroep dan ook erg zwaar, waardoor een groot aantal alleenstaande moeders afhankelijk zijn van een WWB-uitkering. (Emancipatiemonitor, 2012) Als alleenstaande moeders werkloos blijven wordt het beroep op de WWB langer. Doordat deze vrouwen niet economisch zelfstandig kunnen worden blijven zij afhankelijk van een WWB-uitkering. Naarmate de tijd verstrijkt wordt het voor deze vrouwen ook steeds moeilijker om aan het werk te komen. Doordat ze langere tijd geen baan hebben gehad, kan er een gat ontstaan in hun CV en wordt de afstand tot de arbeidsmarkt steeds groter. Ook neemt het toekomstperspectief van deze vrouwen af. Ze zijn niet meer dagelijks in contact met collega’s en andere mensen op het werk. Hierdoor neemt hun netwerk af en komen ze in een sociaal isolement terecht. Daarnaast kunnen deze vrouwen hun kinderen niet het voorbeeld bieden dat zij zouden willen. Vrouwen die werken zijn een voorbeeld voor hun kinderen, die het belang van werk zullen inzien. Omdat deze doelgroep niet werkt zullen zij hierin tekortschieten. Veel vrouwen zien dit als een enorm gemis. (FNV Vrouwenbond, 2011) De FNV Vrouwenbond heeft als belangenbehartiger het doel om de positie van vrouwen, en zo ook alleenstaande moeders, op de arbeidsmarkt te verbeteren en economische zelfstandigheid te vergroten. Het probleem op dit moment is dat, ondanks de ondersteuning die de FNV Vrouwenbond deze vrouwen biedt, het alleenstaande moeders toch niet wil lukken om aan het werk te komen. De FNV Vrouwenbond blijft signalen ontvangen van vrouwen die hulp vragen bij het vinden van een baan, wat met de huidige re-integratie niet wil lukken. FNV Vrouwenbond kan deze vrouwen echter niet verder helpen, omdat de huidige reintegratie niet aansluit bij de mogelijkheden van deze doelgroep. (FNV Vrouwenbond, 2012) Doelstelling Het doel van deze checklist is om de doorstroom van alleenstaande moeders met een WWBuitkering naar betaald werk te bevorderen en is bedoeld voor de gemeente Amsterdam en reintegratiebedrijven. Het bevat de benodigdheden om alleenstaande moeders aan het werk te krijgen en kan in de praktijk gebruikt worden om de begeleiding aan alleenstaande moeders 3
passender te maken. Wanneer aan alle punten op de checklist wordt voldaan zal dit de reintegratie van alleenstaande moeders ten goede komen.
4
CHECKLIST VOOR DE RE-INTEGRATIE VAN ALLEENSTAANDE MOEDERS Kinderopvang -
Betaalbare kinderopvang aanwezig; Kinderopvang is toereikend; Beschikbare kinderopvang is passend; Alleenstaande moeders kunnen ondersteunt worden bij het zoeken naar kinderopvang.
Begeleiding -
Alleenstaande moeders worden persoonlijk begeleidt; De begeleiding is op maat; De klantmanager/re-integratiecoach luistert naar de klant; De klantmanager/re-integratiecoach is zich bewust van de situatie van de alleenstaande moeder; De klantmanager/re-integratiecoach kan zich verplaatsen in de klant en toont begrip voor de situatie van de alleenstaande moeder; De klantmanager/re-integratiecoach herkent problemen, neemt deze serieus, en probeert deze, voor zover mogelijk, op te lossen; De klant werkt met één klantmanager/re-integratiecoach en bij de overdracht aan een nieuwe klantmanager/re-integratiecoach wordt er goed gecommuniceerd tussen beide.
Mogelijkheden -
Er zijn mogelijkheden tot omscholing of bijscholing; Vrijwilligerswerk is mogelijk als opstap naar de arbeidsmarkt; De klantmanager/re-integratiecoach heeft kennis van verschillende mogelijkheden en weet welke stappen in specifieke situaties het beste genomen kunnen worden; De klantmanager/re-integratiecoach overlegd met de klant over de verschillende mogelijkheden.
Werkgelegenheid -
Er zijn voldoende parttime banen beschikbaar; Er zijn voldoende banen beschikbaar onder schooltijd; De gemeente/ het re-integratiebedrijf bemiddelt met werkgevers over mogelijkheden voor alleenstaande moeders in een bedrijf.
Voorlichting -
Klantmanagers en re-integratiecoaches worden voorgelicht over de situatie van alleenstaande moeders. Alleenstaande moeders worden ingelicht over de mogelijkheden vanuit de WWB (zoals omscholing, bijscholing, vrijwilligerswerk of starten als ondernemer);
5
Bijlage: toelichting aandachtspunten Kinderopvang Om de herintreding van alleenstaande moeders te bevorderen moet kinderopvang beschikbaar zijn. Dit betekend dat deze kinderopvang betaalbaar moet zijn voor alleenstaande moeders met een WWB-uitkering of een minimum inkomen. Daarnaast moet de kinderopvang toegankelijk zijn. Dit wil zeggen dat het ook voor minder zelfredzame alleenstaande moeders mogelijk moet zijn om gemakkelijk kinderopvang te regelen voor hun kind. Als laatst moet de kinderopvang passend zijn zodat kinderen die meer moeite hebben met nieuwe omgevingen meer aandacht kunnen krijgen om zich aan te passen. De klantmanager/re-integratiecoach moet de klant bijstaan bij de zoektocht naar geschikte kinderopvang en waar mogelijk hulp bieden. Begeleiding De begeleiding vanuit de gemeente en de re-integratiebedrijven moet persoonlijk zijn en op maat. Dat wil zeggen dat alleenstaande moeders persoonlijk begeleidt moeten worden en de begeleiding gericht moet zijn op de specifieke situatie van elke alleenstaande moeder. Hierbij moet er goed geluisterd worden naar de klant. Daarnaast moeten klantmanagers en reintegratiecoaches zich bewust zijn van de situatie van een alleenstaande moeder en ook begrip kunnen tonen voor deze situatie tijdens de begeleiding. Ook moet de klantmanager/reintegratiecoach problemen kunnen herkennen en deze, samen met de klant, proberen om deze op te lossen. Verder werkt de klant zoveel mogelijk met één klantmanager/re-integratiecoach. Mocht de klant toch overgedragen worden aan nieuwe klantmanager/re-integratie coach, dan dient deze zich goed te laten informeren over de situatie van de alleenstaande moeder en de voortgang van de re-integratie. Mogelijkheden Om herintredende alleenstaande moeders aan het werk te krijgen moeten er genoeg mogelijkheden zijn. Omdat deze vrouwen een bepaalde afstand tot de arbeidsmarkt hebben moet het mogelijk zijn om deze afstand te verkleinen door middel van om- /bijscholing. Daarnaast kan het zijn dat de stap naar betaald werk te groot is. Dan moet er een mogelijkheid voor deze vrouwen zijn om bijvoorbeeld vrijwilligerswerk te doen als opstap naar betaald werk. De klantmanager/re-integratiecoach moet kunnen inschatten hoe groot de afstand tot de arbeidsmarkt daadwerkelijk is en welke stappen er het beste kunnen worden ondernomen. Hier moet samen met de klant naar gekeken worden. Werkgelegenheid Omdat alleenstaande moeders de zorg voor de kinderen alleen dragen zijn zij minder flexibel. Om deze reden moet het mogelijk zijn voor deze vrouwen om een parrtime baan te hebben onder schooltijd. De gemeente en de re-integratiebedrijven dienen na te gaan of deze mogelijkheden er zijn en dienen te bemiddelen met werkgevers over verschillende mogelijkheden.
6
Voorlichting Om meer inzicht te krijgen in de daadwerkelijke situatie van een alleenstaande moeder moeten klantmanagers en re-integratiecoaches voorgelicht worden. Zo kunnen zij zich tijdens de begeleiding beter verplaatsen in de situatie van de klant en voelt de klant zich beter begrepen. Daarnaast moeten alleenstaande moeders beter voorgelicht worden over de mogelijkheden die zij hebben vanuit de WWB. De nadruk moet niet alleen gelegd worden op de doorstroom naar betaald werk, maar er moet ook aandacht besteed worden aan de stappen om tot betaald werk te komen.
7
Literatuurlijst Van den Brakel, M., Hartgers, M., Merens, A. (2012). Emancipatiemonitor 2012. Sociaal en Cultureel Planbureau & Centraal Bureau voor de Statistiek. Den Haag. FNV Vrouwenbond. (2011). Tips voor herintreedsters. Amsterdam. FNV Vrouwenbond. (2012). Visie op zorg, arbeid en inkomen. Amsterdam.
8
