Cesar Millan
praktische gids voor een gelukkige hond 98 tips en trainingen
Inhoud dankbetuiging . . . 7 voorwoord . . . 9 Ik draag dit boek op aan alle fans, overal ter wereld. Zonder hun steun zou ik geen kans krijgen om mensen raad te geven. Vandaar dat mijn dank uitgaat naar mijn fans voor hun ruimdenkenheid en, uiteraard, naar hun honden die mij gedurende de afgelopen negen seizoenen Dog Whisperer nooit in de steek hebben gelaten. Daarnaast draag ik dit boek op aan Jahira Dar en Calvin Millan die altijd voor me klaarstaan en samen met mij de hele wereld rondreizen om steeds meer mensen te helpen. Zonder jullie zou mijn roedel niet compleet zijn. Bedankt.
handleiding voor dit boek . . . 15 een . . . 18
De gedachtewereld van de hond twee . . . 32
Cesars natuurlijke hondenwetten drie . . . 52
Negen simpele uitgangspunten om een evenwichtige hond te krijgen vier . . . 79
Praktische tips voor iedere roedelleider vijf . . . 101
Ik ben niet stout zes . . . 146
Op zoek naar de hond die het best bij jou past zeven . . . 174
De veranderingen in het leven van je hond en jou acht . . . 194
De formule voor tevredenheid negen . . . 208
Een betere hond, een beter leven externe bronnen . . . 222 fotoverantwoording . . . 224
een
De gedachtewereld van de hond
N
u we op weg zijn jou en je hond een gelukkiger leven te bezorgen, kunnen we het best beginnen met een blik op de wereld door zijn ogen, of liever: de lucht van de wereld op te snuiven door zijn neus. Je moet eerst proberen
inzicht te krijgen in en begrip voor de gedachtewereld van een hond. Heb je je wel eens afgevraagd wat je hond denkt als hij jou zit aan te
staren? Je geeft hem commando’s als ‘zit’, ‘rustig’, of ‘van de bank’ en als hij een evenwichtige hond is, doet hij dat ook, maar wat gaat er ondertussen in zijn hoofd om? Nieuwsgierigheid, anders niet. Het brein van een hond is iets heel bijzonders. Dat vertelt hem wat zich in de wereld afspeelt en wat hij daarmee moet doen. Daarnaast helpt het hem ook erachter te komen hoe hij jou, zijn baasje, tevreden kan maken. Honden doen niets liever dan het mensen naar de zin te maken. Ze begrijpen instinctief dat mensen heel belangrijk voor hen zijn en dat aan vrijwel al hun behoeften zal worden voldaan als ze een mens vertrouwen schenken. Het gevolg daarvan is dat een hond zijn uiterste best zal doen mensen tevreden te houden en die drijfveer staat in hun hersens geprent. Honden kunnen zich bijzonder goed aanpassen, maar dit verlangen om te behagen is een tweesnijdend zwaard. Als je wilt dat je hond zich gedraagt als een hulpbehoevend kind, zal de hond zich uiteindelijk ~ 19 ~
Cesar Millan praktische gids voor een gelukkige hond
cesars natuurlijke hondenwetten
hond. Binnen een ras is er sprake van verschillende energieniveaus en
wereld schenken. We weten ook al dat een hond de wereld heel anders
honden met een hoog, matig of laag energieniveau zullen hun door het
ervaart dan een mens, dus zal het ook een volkomen andere wereld zijn
ras bepaalde taken met een verschillende mate van intensiteit uitvoeren.
dan die van ons. Om het brein van een hond te begrijpen, moeten we
Er zijn absoluut verschillen in intelligentie en aanleg tussen de ras-
naar die andere, instinctieve wereld toe, die wordt gevormd door zijn
sen en ook honden van hetzelfde ras kunnen zich individueel van elkaar
zintuigen.
onderscheiden. Hoewel we gauw geneigd zijn te generaliseren, mogen we
Mensen nemen de wereld voornamelijk waar via hun gezichtsver-
nooit vergeten dat niet alleen het ras bepaalt hoe een hond zich gedraagt
mogen, hun wereld is kleurrijk en levendig. Maar honden nemen de
en of dat dier gemakkelijk is af te richten. Daarom komt het ook pas op
wereld voornamelijk waar via hun reukvermogen en pas daarna in grijze
de derde plaats.
en grauwe tinten, alsof ze naar een zwart-wittelevisie kijken. En als de
Ten slotte heeft je hond een naam. Je hond weet niet en hoeft ook
zintuiglijke waarnemingen van mensen en honden zo verschillend zijn,
niet te weten waarom je hem of haar Sam, Fiona of Fido noemt. Een
zouden mens en hond dan wel in staat zijn om hetzelfde wereldbeeld
naam is iets wat mensen hebben bedacht en we hebben honden geleerd
te delen? Wij ondergaan wat we zien. Een hond ondergaat wat hij ruikt.
daarnaar te luisteren. We gebruiken namen om een hond een bepaalde
Mensen zien elkaar eerst en bepalen aan de hand daarvan of ze elkaar
persoonlijkheid toe te kennen, maar wat mensen onder ‘persoonlijkheid’
wel of niet mogen. Honden ruiken een mens, vaak al van meer dan
verstaan, bestaat niet in de hondenpsychologie. Het valt niet onder de
vijftig meter afstand, en baseren hun oordeel over die persoon op zijn of
categorieën ‘dier’, ‘soort’ of ‘ras’. Je kunt je dobermann pinscher best
haar geur.
Rambo noemen, maar dat zal hem niet agressief maken, net zomin als een Yorkshire terriër die ‘Baby’ heet, de hele dag braaf als een klein kind op zijn plekje zal blijven liggen. Het onderkennen van deze vier categorieën – in die volgorde – en het
Volgorde Van Zintuiglijke Waarnemingen Door Het Brein
besef van de invloed daarvan op gedrag zijn onontbeerlijk als je een blije,
Volgorde bij de Mens
Volgorde bij de hond
evenwichtige hond wilt hebben.
1. Gezicht
1. Reuk
2. Tast
2. Gezicht
3. Geluid
3. Geluid
4. Reuk
4. Tast
De Vierde Natuurlijke Hondenwet: De werkelijkheid van een hond wordt bepaald door zijn zintuigen.
Deze elementaire verschillen tussen de zintuigen van een hond en een mens zijn ook de verklaring voor een van de meest onlogische dingen die
In het eerste hoofdstuk hebben we al geleerd dat het brein van een
ik mensen zie doen als ze kennismaken met een hond. Ze hollen meteen
hond en zijn aangeboren instinct hem een unieke kijk op de
naar dat nieuwe dier toe en bukken zich om het aan te halen. Dat komt
~ 44 ~
~ 45 ~
Cesar Millan praktische gids voor een gelukkige hond
negen simpele uitgangspunten om een evenwichtige hond te krijgen
letten, zie je vanzelf wat de meest waarschijnlijke plek voor jouw hond is. Wij moeten daarnaast ook de positie van onze hond binnen het roedel respecteren en niet proberen die te veranderen, want dat kun nen we toch niet. Dat zou namelijk rechtstreeks tegen de natuurwet van de hond ingaan: honden zijn sociale kuddedieren met een leider en volgelingen. Als je probeert van een van de achterste of middelste honden een leider te maken (of hem dwingt een leider te worden omdat niemand anders die taak op zich neemt), zal de hond uit zijn evenwicht raken. Het merendeel van de honden is geen geboren roedelleider en als ze behoorlijk worden opgevoed door hun baasjes zullen die honden ook nooit proberen de leiding over te nemen. Als je niet weet wat de plaats van je hond in het roedel is en daar dus ook geen respect voor opbrengt – bijvoorbeeld door echt te proberen hem te veranderen of de hond te dwingen te veranderen omdat je als leider in gebreke blijft – dan werk je niet samen met moeder natuur en zal het resultaat voor jou en je hond niet bepaald plezierig zijn.
Accepteer dat jij de roedelleider bent en je hond zal zich daarbij neerleggen.
ongerust, zenuwachtig, opgewonden, boos, geërgerd of op een andere manier negatief is, dan zal je hond diezelfde energie weerspiegelen.
Uitgangspunt #8: Jij zorgt voor een kalme, onderdanige toestand.
Als je je eigen regels niet consequent toepast, zal je hond uitproberen hoever hij kan gaan. Maar als je voortdurend een kalme, zelfverzekerde energie uitstraalt en consequent blijft bij het africhten en het opleggen van regels, zul je het vertrouwen van je hond winnen waardoor ze volg zaam wordt en al je aanwijzingen opvolgt.
De bedoeling van de voorgaande zeven uitgangspunten is dat je hond
Als het je moeite kost kalm en zelfverzekerd te zijn, kan het helpen
omringd wordt door kalme, onderdanige energie. In het volgende
om te denken aan iets wat je wilt bereiken en je vervolgens voor te stel
hoofdstuk zal ik dieper ingaan op de manier waarop je dat voor elkaar
len dat het ook gebeurt. Als je hond bijvoorbeeld tijdens het uitlaten
krijgt. Maar alles begint bij jou en als er één ding van het grootste belang
trekt, denk er dan aan hoe het zou zijn als je hond vlak naast of achter je
is bij dit proces, dan zijn dat jouw energie, jouw gemoedstoestand en
loopt en stel je voor hoe dat zou voelen. Hoe zou jouw eigen gemoeds
jouw aanpak. Het ligt aan jou of je hond kalm en onderdanig is, de
toestand zijn als je je hond niet voortdurend terug hoefde te trekken?
hond heeft jouw aanwijzingen nodig. Als jij een energie uitstraalt die
Zouden jullie dan allebei niet veel meer van het uitlaten genieten?
~ 72 ~
~ 73 ~
Cesar Millan praktische gids voor een gelukkige hond
Praktische Tip #1: Straal kalme, zelfverzekerde energie uit.
praktische tips voor iedere roedelleider
aan een kalme, onderdanige hond ontstaat er een natuurlijk evenwicht dat de grondslag is voor stabiliteit en dat zorgt voor een evenwichtige, geconcentreerde en blije hond. Maar als een van nature onderdanige
Omdat energie zo belangrijk is in de hondenwereld moeten mensen
hond moet samenleven met een baasje dat geen leiding geeft, zal hij
goed weten en begrijpen welke soort energie nodig is om een blije,
meteen gaan proberen de balans binnen het roedel te herstellen door
gezonde hond te krijgen. Het uitstralen van kalme, zelfverzekerde
te proberen die volgens hem opengevallen plaats van roedelleider in te
energie is een van de belangrijkste opdrachten voor een roedelleider.
nemen. Op die manier krijg je gedragsproblemen.
Als je op zoek bent naar een mooi voorbeeld van kalme, zelfverze-
Om ervoor te zorgen dat jij als roedelleider overkomt, moet je altijd
kerde energie, denk dan maar aan Oprah Winfrey of aan de olympische
een kalme, zelfverzekerde energie uitstralen. Als we bijvoorbeeld een
zwemkampioen Michael Phelps. Hun leidende rol op diverse punten
hond in huis halen, worden die dieren vaak voor het eerst met een
komt niet alleen naar voren uit de manier waarop ze praten, maar ook
intense, emotionele energie van de mens geconfronteerd. We over-
uit hun lichaamshouding: kordaat, zelfverzekerd en beheerst.
laden hen met genegenheid en praten tegen ze met een hoog stemmetje
De energie van je hond is anders dan die van jou. Je hond hoort kalm
alsof het baby’s zijn, met als gevolg dat ze ons als opgewonden energie
en onderdanig te zijn: de natuurlijke gemoedstoestand voor een ‘vol-
gaan zien in plaats van als kalm en zelfverzekerd. Daarom luisteren veel
geling’ binnen een hondenroedel. Als een hond deze kalme, onderda-
honden ook niet naar hun baasjes. Hun moeder heeft zich nooit op die
nige energie uitstraalt, is zijn lijf ontspannen, zijn de oren naar achteren
manier gedragen, dus voor hen is het heel onnatuurlijk.
gericht en gehoorzaamt hij meteen aan je bevelen. De eerste energie waarmee een pup na de geboorte
Om dat te bewijzen hoef je alleen maar naar de relatie tussen mij en mijn vierjarige pitbull Junior te kijken. Junior en ik zijn al bij elkaar vanaf
kennismaakt, is de kalme, zelfverzekerde energie
de tijd dat hij een pup was. We zijn altijd samen geweest. Junior heeft
van zijn moeder, die de pup zijn eerste gevoel van
meer vliegkilometers achter de rug dan de meeste mensen: meer dan
veiligheid geeft. Later zal de pup, puur op basis
350.000 km kriskras over de wereld om te helpen bij de opvoeding, het
van associatie, waarschijnlijk een roedelleider
redden of het heropvoeden van honden die dat nodig hadden. Ik hoef
volgen die dezelfde kalme, zelfverzekerde ener-
bijna nooit iets tegen hem te zeggen, hij weet toch wel wat hij moet doen
gie uitstraalt. Honden die binnen het roedel de rol
van mij. We communiceren bijna zonder woorden. Als ik in een grote
van volgeling hebben, geven een kalme, onderda-
stad als New York ben, ga ik ’s avonds altijd een eindje wandelen met
nige energie door die zorgt voor evenwicht in het
Junior zonder hem aan te lijnen. Dan blijft Junior keurig naast me lopen
roedel. Het is belangrijk te weten dat de meeste
en zijn er altijd mensen verbaasd als ze de harmonie tussen Junior en mij
honden van nature onderdanig zijn, omdat er maar
zien. Er is waarschijnlijk geen andere stad ter wereld die meer afleiding
plaats is voor een paar roedelleiders.
biedt dan Manhattan, maar tijdens onze avondwandelingen blijft Junior
Als je een kalme, zelfverzekerde persoon koppelt ~ 80 ~
gewoon met me mee lopen en weet precies wat ik van plan ben. ~ 81 ~
Cesar Millan praktische gids voor een gelukkige hond
ik ben niet stout
Uit Cesars archief
Fella
M
ijn hulp werd een keer ingeroepen voor een hond met verlatingsangst omdat het gezin letterlijk op straat dreigde te worden gezet. Nadat de buren al ettelijke keren hadden geklaagd over het voortdurende
gejank van haar hond was er nog maar één klacht nodig om Cindy Steiner en haar dochter Sydney hun huis uit te zetten. Hun hond, een anderhalf jaar oude bastaardterriër die Fella heette, leed aan een ernstige vorm van verlatingsangst als hij alleen moest blijven. Hij was ook agressief ten opzichte van andere honden en gedroeg zich heel bezitterig als Cindy hem vasthield. Dan gromde en hapte hij naar iedereen die bij haar in de buurt kwam. Gelukkig bleken Cindy en Sydney met behulp van de
Verlatingsangst is meer dan ‘ik mis je zo’.
Wangedrag #9: Verlatingsangst
technieken die ik zo meteen zal beschrijven in staat om Fella te leren hoe hij tot rust moest komen voordat zijn menselijke roedelgenoten het appartement verlieten. Ik liet hun zien hoe ze een bench konden gebruiken om hem een veilig plekje te bezorgen waar hij kon gaan liggen. Ze deden er ongeveer drieënhalve week over om Fella te heropvoeden, maar ze wonen nog steeds in hetzelfde appartement en de buren
In de vrije natuur is het heel ongebruikelijk dat een van de leden het roe
kunnen maar niet geloven dat het nog steeds hetzelfde hondje is.
del verlaat, dus honden vinden het helemaal niet normaal dat mensen van huis gaan. Hoewel veel honden een lichte vorm van angst kunnen vertonen als hun baasjes de deur uitgaan, loopt dat meestal niet uit de
mige extreme gevallen is een hond zelfs wel eens dwars door een raam
hand en kunnen ze zichzelf best bezighouden tot hun roedel terugkomt.
gesprongen.
Maar voor sommige honden is de afwezigheid van hun baasjes niet te
Het is belangrijk verlatingsangst tegen te gaan zodra je daar iets
verteren en die vertonen dus iets wat verlatingsangst genoemd wordt.
van merkt, want het kan heel destructief zijn, zowel voor je huis en je
In ernstige gevallen kan een hond daar al last van krijgen als iemand de
eigendommen als voor je hond. Een hond die aan verlatingsangst lijdt,
kamer uit loopt.
kan meubels, schoenen, kleren, papieren, computers en nog veel meer
Verlatingsangst gaat gepaard met symptomen als overdreven kwij
vernielen. Zo’n hond kan ook muren, deuren en vloeren beschadigen
len, janken, blaffen, vernielzucht, vluchtpogingen, in huis of in de
en ruiten breken. En hij kan zichzelf absoluut verwonden bij zijn wan
bench poepen of plassen, of het krabben aan muren en deuren. In som
hopige pogingen om te ontsnappen. En ten slotte kan het aanhoudend
~ 138 ~
~ 139 ~
Cesar Millan praktische gids voor een gelukkige hond
verantwoordelijke vrienden, familieleden of een betrouwbare kennel voorhanden die voor de hond kunnen zorgen
op zoek naar de hond die het best bij jou past
Zelfbeoordeling stap #3: Hou rekening met je energieniveau
als jullie weg zijn? • Heeft iemand van het gezin last van bepaalde allergieën
Je moet ook goed nadenken over de manier van leven van je gezin en
die het adopteren van bepaalde soorten honden onmo-
jullie energieniveau. Zitten jullie graag onderuitgezakt voor de tv en
gelijk maken? (Als dat het geval is, moet je op zoek gaan
kruipen jullie na het eten meteen achter de computer om spelletjes te
naar hypoallergene rassen, zoals de Portugese waterhond.)
spelen? Of zijn jullie een actief gezin dat ieder weekend bij het krieken van de dag opstaat om te gaan wandelen, naar het strand te gaan of iets
Zelfbeoordeling stap #2: Kijk naar je woonruimte
anders avontuurlijks te ondernemen? Je moet nooit een hond adopteren met een hoger energieniveau dan dat van je eigen roedel, tenzij je bereid bent je manier van leven aan te passen aan de energie van die hond. Een energieke dalmatische hond of een Jack Russell-terriër is een slechte
Voordat je aan de zoektocht begint, moet je weten aan welke ‘regels,
keus voor een gezin met een laag energieniveau, maar is bij uitstek
grenzen en beperkingen’ je woonruimte voldoet. Zoek uit of je wel
geschikt voor wandelaars die voor dag en dauw op pad gaan.
huisdieren mag houden waar jij woont. En zorg er ten slotte voor dat je weet welke plaatselijke verordeningen er zijn in jouw gemeente.
En kijk ook eens eerlijk naar de emotionele stand van zaken binnen je gezin. Dit is waarschijnlijk de belangrijkste factor van allemaal, want de
Kijk vervolgens eens goed om je heen. Hoe ziet je woonruimte eruit?
energie binnen je gezin zal een grote invloed hebben op het gedrag van
Is het een kleine flat of een groot huis met een tuin? Woon je in een
je hond. Bij veel van mijn gevallen hoefde ik maar één blik op de hond te
buitenwijk of op het platteland met geweldige wandelroutes en veel
werpen om te weten dat er problemen waren in de belangrijkste relatie
natuur, of in een grote stad met hier en daar een grasveldje en veel ver-
binnen het gezin.
keer? Als je aan je nieuwe hond denkt, probeer je dan voor te stellen wat
Je moet heel eerlijk zijn en vaststellen of er onopgeloste
voor soort hond het best in jouw woonomgeving zal passen. Een hond
problemen zijn binnen het gezin, hetzij tussen de echte
met een hoog energieniveau is niet bepaald geschikt voor een kleine
lieden, tussen de kinderen, of tussen de ouders en de kin-
woonruimte.
deren. Honden pikken onevenwichtige energie direct op
Denk dan eens goed na over de inrichting van je huis. Zijn er
en als ze vermoeden dat er problemen zijn in het roedel,
kamers waar de hond niet mag komen? Als dat zo is, hoe wil je dat dan
zullen ze proberen de leiding te nemen. Dan draait
voorkomen? Mag je hond wel of niet op de meubels springen? Waar
het er vaak op uit dat de hond probeert
zal hij het merendeel van zijn tijd doorbrengen? Als je van te voren de
de sterkere roedelleden te ‘beschermen’
‘huisregels’ vaststelt, krijg je een beter idee van het soort kameraad
tegen de zwakkere door bezitterig te wor-
waarnaar je op zoek bent.
den en soms zelfs agressief. ~ 150 ~
~ 151 ~
