Certificeringsproef Sociaal Vertalen Informatie voor kandidaat-sociaal vertalers maart 2013
1. Waarover gaat het? Hieronder kan je nagaan welke verschillende stappen je moet zetten om een certificeringsproef sociaal vertalen af te leggen en het certificaat te behalen. De Centrale OndersteuningsCel Sociaal Tolken en Vertalen (COC) is een afdeling van het Kruispunt Migratie-Integratie vzw. Ze organiseert sinds 2008 certificeringsproeven sociaal vertalen. Slaag je voor de certificeringsproef, dan ontvang je het certificaat dat door de Vlaamse Overheid wordt erkend. Daarnaast kan je je gegevens laten opnemen in het Vlaams Register voor Sociaal Vertalen. Dat register wordt geraadpleegd door alle sociaal vertaaldiensten in Vlaanderen.
2. Aanmelden als kandidaat Heb je interesse voor de certificeringsproef? 1. Ga dan naar deze website en meld je aan: www.kruispuntmi.be > vormingen > COC > Certificeringsproef sociaal vertalen. Rechtstreekse link: http://www.kruispuntmi.be/vormingen2.aspx?id=18584 2.
Je staat nu op onze wachtlijst. Je krijgt automatisch een bericht dat we je gegevens hebben ontvangen.
3.
Wij nemen contact met jou op zodra wij een certificeringsproef organiseren voor de door jou gekozen vertaalrichting.
4.
Bevestig je je deelname dan binnen de aangegeven termijn, dan ben je ingeschreven voor de proef.
3. Hoe kan je je voorbereiden op de certificeringsproef sociaal vertalen?
Je volgt de basisopleiding sociaal vertalen. Ga naar de website voor het overzicht van onze geplande opleidingen en schrijf je meteen in: www.kruispuntmi.be > vormingen > coc
Je leest de Standaard voor de certificeringsproef sociaal vertalen. o Je vindt er de competenties, succescriteria en kennisvereisten die worden getest tijdens de certificeringsproef. o Je krijgt er informatie over de beoordelingstechnieken. Je consulteert de tips en informatie op de website www.sociaaltolkenenvertalen.be Je studeert met het Handboek sociaal vertalen Dat kan je downloaden op onze website: http://www.kruispuntmi.be/coc/detail.aspx?id=11068
4. Competentiemeting De certificeringsproef gaat na of je competent bent om als sociaal vertaler aan de slag te gaan. De competenties waarover een sociaal vertaler moet beschikken om zijn beroep goed uit te oefenen, zijn vastgelegd in het beroepscompetentieprofiel sociaal vertaler. Tijdens de certificeringsproef test de COC de succescriteria en de kennisvereisten van vier kerncompetenties: geschreven boodschappen verwerken geschreven boodschappen reproduceren handelen volgens de deontologie werken met relevante software en internet De succescriteria en kennisvereisten van die vier kerncompetenties zijn opgesomd in de Standaard voor de Certificeringsproef Sociaal Vertalen, die de basis vormt voor de certificeringsproef sociaal vertalen. Je wordt als competent beschouwd: als je over alle kerncompetenties, succescriteria en kennisvereisten beschikt; als je de opdracht binnen de voorziene tijd volledig kunt afwerken (165 minuten).
5. Verloop certificeringsproef sociaal vertalen De certificeringsproef verloopt als volgt:
Inleiding (10 min.) Vertaaltoets (120 min.) Pauze (10 min.) Toets begrijpend lezen (25 min.) Kennistoets over de deontologische code (20min.)
Wij vragen dat je een half uur voor aanvang van de certificeringsproef aanwezig bent zodat je je werkplaats kan inrichten (denk aan het aanpassen van instellingen, installeren van woordenboeken, openen van terminologielijsten enz.)
Certificeringsproef sociaal vertalen – Informatie voor kandidaat-sociaal vertalers
2
5.1. Inleiding (10’) De voorzitter van de jury (medewerker van de COC) ziet erop toe dat de testprocedure correct nageleefd wordt. Bij de aanvang van de certificeringsproef licht de voorzitter in het Nederlands het verloop van de certificeringsproef toe. Onmiddellijk na de inleiding kan je vragen stellen. Bij aanvang van elk proefonderdeel legt de voorzitter uit wat er van jou wordt verwacht en hoe dit onderdeel concreet verloopt. Ook dan nog kan je vragen stellen.
5.2. Proefonderdeel 1 – Vertaaltoets (120’) Tijdens de vertaaltoets worden 3 competenties getest: 1. geschreven boodschappen reproduceren 2.
handelen volgens de deontologie
3.
werken met relevante software en internet
5.2.1. Geschreven boodschappen reproduceren Je slaagt voor deze competentie: als je de meest voorkomende teksttypes binnen de gekozen vertaalrichting correct, getrouw en volledig omzet in de doeltaal. als je de opdracht volledig afwerkt binnen de voorziene duur van 120 minuten. Alle bronteksten zijn authentiek en contextueel relevant: ze worden daadwerkelijk in de sociale sector gebruikt en vertaald. Vertaalrichting vreemde taal (VT) – Nederlands (NL): Je vertaalt 3 à 4 documenten (totale lengte van 400 à 420 bronwoorden) in het kader van: een procedure (officiële documenten van een anderstalige cliënt) dienstverlening (communicatie van een anderstalige cliënt naar diensten) Een aantal voorbeelden van teksttypes: identiteitspapieren
diploma’s
getuigschriften aktes rijbewijs
lidkaarten
vonnis brief vluchtverhaal
Certificeringsproef sociaal vertalen – Informatie voor kandidaat-sociaal vertalers
3
Vertaalrichting Nederlands (NL) – vreemde taal (VT): Je vertaalt 3 à 4 documenten (totale lengte van 400 à 420 bronwoorden): die gericht zijn aan één of meerdere personen; die informatief van aard zijn. Een aantal voorbeelden van teksttypes: reglement brief
verslag
schriftelijke toestemming doktersattest
rapport
brochure
flyer
affiche
5.2.2. Handelen volgens de deontologie Je slaagt voor deze competentie: als je de deontologische code naleeft en de daarin opgesomde richtlijnen correct toepast; als je vertaling een getrouwe en volledige weergave is van de brontekst.
5.2.3. Werken met relevante software en internet Je slaagt voor deze competentie: als de opmaak van je vertaling de opmaak van de brontekst benadert; als je de niet-talige elementen1 in de doeltekst integreert. De opmaak van je vertaling hoeft zeker niet exact dezelfde zijn als de opmaak van de brontekst. Het moet de opmaak van de brontekst benaderen. Wat verwachten we? beheersing van elementaire technieken van tekstverwerking: o tekenopties (bijv. een kader tekenen) o een stukje tekst laten inspringen o gebruik van alinea’s, witregels, koppen, opsommingen, lettergrootte, tabs etc. o consequente toepassing van markeringen (kapitaal, cursief, vet, aanhalingstekens) Je slaagt niet voor deze competentie: als de opmaak niet adequaat is binnen het teksttype; als de opmaak niet consequent wordt toegepast; als de tekorten in de opmaak een invloed hebben op de leesbaarheid van de tekst.
1
Tot niet-talige elementen behoren: stempels, logo’s, illustraties, handtekeningen, foto’s,…
Certificeringsproef sociaal vertalen – Informatie voor kandidaat-sociaal vertalers
4
5.2.4. Praktische richtlijnen voor de vertaaltoets
Je legt de vertaaltoets af op een computer van de COC. Je noteert bovenaan op elke bladzijde je persoonlijke code (bijv. Russ-Nl 1). Het is toegestaan om tijdens de vertaaltoets gebruik te maken van: o woordenboeken o terminologielijsten o internet o eerder gemaakte vertalingen
Het is niet toegestaan om tijdens de vertaaltoets gebruik te maken van: o gsm o e-mail o sociale netwerken (Facebook, LinkedIn, Twitter, …)
Je bewaart je vertaling op een USB-stick van de COC.
De computers van de COC zijn uitgerust met de nodige software om eventuele inbreuken tegen bovenstaande richtlijnen op te sporen. In dat geval slaag je automatisch niet voor de vertaaltoets.
5.3. Pauze (10’) Tijdens de pauze kan je de tijd nemen om op adem te komen, zodat je weer klaar bent om de twee volgende proefonderdelen af te leggen.
5.4. Proefonderdeel 2 – Toets begrijpend lezen (25’) Tijdens de toets begrijpend lezen wordt de competentie ‘geschreven boodschappen verwerken’ getest. Dit onderdeel verloopt als volgt: Je leest één tekst in stilte (ongeveer 700 woorden) in de brontaal. Voor de vertaalrichting VT-NL betreft het een tekst in de vreemde taal. Voor de vertaalrichting NL-VT betreft het een tekst in het Nederlands.
Je beantwoordt 10 meerkeuzevragen.
Elke tekst: is authentiek (niet vertaald, maar oorspronkelijk in de vreemde taal of in het Nederlands geschreven); handelt over een onderwerp uit de sociale sector; bevat complexe zinnen en uitgebreide, specialistische woordenschat.
5.5. Proefonderdeel 3 – Kennistoets over de deontologische code (20’) Tijdens de kennistoets wordt de competentie ‘handelen volgens de deontologie’ getest. Je slaagt voor deze competentie: als je de deontologische code correct toepast; als je de werkafspraken naleeft. Certificeringsproef sociaal vertalen – Informatie voor kandidaat-sociaal vertalers
5
Je lost twee casussen op en geeft een schriftelijke motivering in het Nederlands van de gemaakte keuzes. Na dit onderdeel is de certificeringsproef voor jou afgelopen. Je kan dan naar huis.
6. Beoordeling per proefonderdeel 6.1. Beoordeling vertaaltoets Dit proefonderdeel wordt beoordeeld door twee beoordelaars2. Jouw taalvaardigheid in de doeltaal wordt beoordeeld door beoordelaars die het niveau van moedertaalspreker hebben of benaderen in de doeltaal. Jouw vertaalvaardigheden worden beoordeeld door beoordelaars die het niveau van moedertaalspreker hebben of benaderen in de doeltaal en in de brontaal. De voorzitter bezorgt je vertaling via e-mail aan de beoordelaars, die je vertaling onafhankelijk beoordelen. De beoordeling van de vertaaltoets verloopt in twee fases: een eerste en een tweede lezing.
6.1.1. Eerste lezing Tijdens de eerste lezing wordt je vertaling op talig vlak beoordeeld door twee beoordelaars. Zij gaan afzonderlijk na of je vertaling de kenmerken vertoont van een tekst op het C1- niveau. Meer over het C1-niveau lees je hier: http://www.erk.nl/docent/niveaubeschrijvingen/Schrijven/SchrijvenC1.pdf/ De beoordelaars evalueren de volgende aspecten in jouw vertaling: 1. Woordenschat en woordgebruik Wat verwachten we? Je vertaling leest als een tekst die origineel in de doeltaal is geschreven (de brontaal klinkt niet door in je vertaling). 1.1 Gebruikt formuleringen die natuurlijk aanvoelen. 1.2 Gebruikt correcte woordenschat. Gebruikt contextueel gebonden (Vlaamse) woordenschat 1.3 Gebruikt gangbare idiomatische uitdrukkingen. 1.4 Gebruikt consequent de juiste stijl. 2. Grammatica: 2.1 Gebruikt woordsoorten op een correcte manier. 2.2 Gebruikt correcte zinsbouw. 3. Spelling en interpunctie: 3.1 Gebruikt leestekens op een correcte manier. 3.2 Gebruikt correcte spelling.
In uitzonderlijke gevallen wordt je vertaaltoets door één beoordelaar beoordeeld. Hier wordt dan wel je schriftelijke toestemming voor gevraagd. 2
Certificeringsproef sociaal vertalen – Informatie voor kandidaat-sociaal vertalers
6
4. Coherentie 4.1 Gebruikt verbindingswoorden die de samenhang tussen de gedachte-eenheden ondersteunen. 4.2 Gebruikt verbindingswoorden die de samenhang tussen de tekstdelen correct weergeven. Je slaagt niet bij de eerste lezing: als het aantal en/of de ernst van je fouten aantoont dat je de doeltaal op het C1-niveau van het ERK niet beheerst.; als je fouten een negatieve invloed hebben op de leesbaarheid van je vertaling. Als één of beide beoordelaars vaststellen dat je vertaling niet voldoet aan het vereiste niveau, dan wordt de vertaaltoets niet verder beoordeeld. In dat geval slaag je niet voor de kennisvereiste C1 op het vlak van het schrijven en dus ook niet voor de competentie ‘geschreven boodschappen reproduceren’.
6.1.2. Tweede lezing Als beide beoordelaars vaststellen dat je vertaling aan de vooropgestelde criteria beantwoordt, volgt de tweede lezing, waarbij de beoordelaars je vertaalvaardigheden beoordelen. De beoordelaars evalueren de volgende aspecten in jouw vertaling: 1. Volledigheid: 1.1 Geeft de boodschap volledig weer (zonder weglatingen). 2. Getrouwheid: 2.1 Voegt geen informatie aan de originele boodschap toe. 2.2 Produceert de boodschap die met de originele boodschap overeenkomt (geen vervormingen). 2.3 Gebruikt specifieke terminologie. Gebruikt contextueel gebonden (Vlaamse) terminologie 2.4 Gebruikt de schrijfstijl die hetzelfde effect heeft als bij de lezer van de brontekst. 2.5 Integreert niet-talige elementen in de doeltekst conform de werkafspraken. 2.6 Maakt de vertaling die de opmaak van de brontekst benadert. 3. Correctheid: 3.1 Zet taalspecifieke constructies op een correcte manier om. 3.2 Spelt voor- en familienamen op een correcte manier. 3.3 Rekent data op een correcte manier om conform de werkafspraken. 3.4 Neemt data op een correcte manier over. 3.5 Neemt de cijfers op een correcte manier over. 4. Coherentie en cohesie 4.1 Ordent informatie in de doeltekst op dezelfde manier als in de brontekst. 4.2 Geeft dezelfde verbanden als in de brontekst weer. 4.3 Geeft de grammaticale relatie tussen zinsdelen op dezelfde manier als in de brontekst weer. Je slaagt voor de vertaaltoets als je voor alle aspecten geslaagd bent.
Certificeringsproef sociaal vertalen – Informatie voor kandidaat-sociaal vertalers
7
Je slaagt niet bij de tweede lezing: als het aantal en/of de ernst van je fouten aantoont dat je de doeltaal op het C1-niveau van het ERK niet beheerst; als je fouten een negatieve invloed hebben op de leesbaarheid van je vertaling; als je fouten je vertaling onbruikbaar maken.
6.2. Beoordeling toets begrijpend lezen De toets begrijpend lezen wordt verbeterd door een medewerker van de COC aan de hand van een correctiesleutel. Elke toets bevat gestandaardiseerde meerkeuzevragen. Je slaagt voor de competentie ‘geschreven boodschappen verwerken’ als je een score van 7/10 of meer behaalt.
6.3. Beoordeling kennistoets De kennistoets over de deontologische code wordt beoordeeld door een medewerker van de COC. De slaagdrempel is net zoals bij de toets begrijpend lezen vastgelegd op 70%.
7. Eindoordeel Het eindoordeel ontvang je per e-mail ten laatste vijf weken na de proef. Elke kandidaat ontvangt een eindoordeelformulier, met daarop per onderdeel de beoordeling. Je bent geslaagd voor de certificeringsproef sociaal vertaler als je slaagt voor de drie proefonderdelen. Ben je geslaagd, dan ontvang je het certificaat sociaal vertaler. Je kan je gegevens laten opnemen in het Vlaams Register voor sociaal vertalers. Alle sociaal vertaaldiensten in Vlaanderen raadplegen dat register. Je bent niet geslaagd voor de certificeringsproef sociaal vertaler, als je niet slaagt voor een of meer proefonderdelen.
8. Feedbackgesprek Je kan je proef op afspraak komen inkijken. Neem daarvoor contact op met een medewerker van de COC: per e-mail (
[email protected]) telefonisch op het nummer 02-207 97 35 Dat feedbackgesprek is opgevat als een leermoment. De medewerker van de COC die jou begeleidt, velt geen oordeel over jouw prestatie.
Certificeringsproef sociaal vertalen – Informatie voor kandidaat-sociaal vertalers
8
Tijdens dit inkijkmoment: kan je jouw dossier en beoordelingswijzers inkijken; geeft een medewerker van de COC je tips over hoe je een aantal competenties kan bijschaven (indien nodig); geeft een medewerker van de COC je eventueel advies over welke stappen je het best kunt zetten voor je een herexamen aflegt.
9. Klachtenprocedure Ga je niet akkoord met het resultaat van je proef of een onderdeel ervan, vraag dan een herziening aan bij de Klachtencommissie. Hoe doe je dat? binnen de 60 dagen nadat je je resultaat hebt ontvangen; per e-mail (
[email protected]); of schriftelijk naar Kruispunt Migratie-Integratie vzw, t.a.v. Klachtencommissie, Vooruitgangstraat 323/1, 1030 Schaarbeek. In de aanvraag probeer je op een objectieve manier aan te tonen waarom je prestatie wel goed was om te slagen voor de certificeringsproef of een onderdeel ervan. De Klachtencommissie bestudeert dan jouw klacht en beslist of ze aanvaard wordt of niet. De leden van de commissie zijn nooit de beoordelaars van jouw oorspronkelijke certificeringsproef. Aanvaardt de Klachtencommissie jouw klacht niet, dan stopt de klachtenbehandeling hier en herziet de commissie jouw resultaat niet. Je ontvangt dan een e-mail met daarin de conclusie van de Klachtencommissie. Aanvaardt de Klachtencommissie jouw klacht, dan herevalueert de commissie je proef. Zij kan een nieuw en onafhankelijk eindoordeel vellen. Komt de Klachtencommissie tot een ander resultaat dan de oorspronkelijke jury, dan stelt de COC een nieuw eindoordeelformulier op. Je ontvangt de beslissing van de Klachtencommissie via e-mail of schriftelijk. Je kunt niet in beroep gaan tegen beslissingen van de Klachtencommissie.
10. Inschrijvingsgeld Het inschrijvingsgeld bedraagt €50 per certificeringsproef. Per vertaalrichting mag je de certificeringsproef maximaal driemaal afleggen.
11. Evaluatie Als vast onderdeel van de procedure, krijg je na afloop een evaluatieformulier. Vul je dat formulier in, dan weet de COC hoe jij de procedure van de certificeringsproef sociaal vertalen hebt ervaren. Alle antwoorden worden anoniem verwerkt. Met jouw feedback kan de COC de procedure evalueren en waar nodig verbeteren.
Certificeringsproef sociaal vertalen – Informatie voor kandidaat-sociaal vertalers
9
12. Meer weten? Neem een kijkje op onze website: www.sociaaltolkenenvertalen.be Stuur ons een mail:
[email protected]
Certificeringsproef sociaal vertalen – Informatie voor kandidaat-sociaal vertalers
10