Jaarverslag 2009
C.D.I.-Bwamanda-België vzw
Foto voorpagina: Een jongen bouwt z’n droomhuis in het zand voor de woning van de centrumverantwoordelijke te Businga. Of hoe universeel een kinderspel kan zijn.
Inhoudstafel Voorwoord
5
Visie en Missie CDI-Bwamanda-België vzw
6
In het zuiden: programma’s en projecten
7
Algemeen
7
Noordelijke Evenaarsprovincie, Democratische Republiek Congo 7 Het niveau van het onderwijs in 22 scholen en in de opleiding- en alfabetiseringscentra ondersteund door de onderwijsdienst van CDI-Bwamanda is verbeterd. 9 De toegang en het gebruik van de gezondheidsdiensten van CDI-Bwamanda is verbeterd. 12 De toegang tot drinkwater binnen het integraal ontwikkelingsprogramma van CDI-Bwamanda is hersteld. 17 De landbouwproductiecapaciteiten zijn gestructureerd en ontwikkeld via de steun aan boerengroepen. 18 Herstel van het toevoer- en distributienetwerk van stromend water in het pilootcentrum Bwamanda 21 Noordelijke Evenaarsprovincie en Bandundu provincie, Democratische Republiek Congo 22 Het economisch en commercieel beheer van de landbouwindustrie van CDI-Bwamanda is verbeterd met het doel de inkomsten van de lokale boeren in Noord-Evenaar en Bandundu te bestendigen en te verhogen. Bandundu provincie, Democratische Republiek Congo Het inkomen van de landbouwbevolking in de Yaka Regio is verbeterd.
23
Zuid-Borgou, Benin 24 De toegang tot kwalitatieve geneeskundige diensten in de zonehospitalen van Tchaourou en Parakou-N'Dali is verbeterd. Diverse projecten
27
Missies en reizen in het kader van de programma’s en projecten
27
In het noorden: Vlaanderen en België Algemeen Sensibilisatie en promotie Communicatiekanalen Lobbywerk Netwerking Vorming en kennisbeheer
29 29 29 31 33 34 35
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 3
Maatschappelijk- en milieuverslag Inleiding Prestatie indicatoren / milieu – indicatoren Prestatie indicatoren / sociale – indicatoren
Financieel verslag 2009 Toelichting bij de jaarrekening Balans Resultatenrekening
Wie deed wat? Organigram Algemene Vergadering en Raad van Bestuur Samenstelling Raad van Bestuur Personeel op het secretariaat Coöperanten Ter beschikking stelling Vrijwilligers Contactpersoon voor dit verslag
U wil CDI-Bwamanda steunen?
36 36 36 37
39 39 40 42
44 44 44 46 47 47 47 47 47
48
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 4
Voorwoord Beste partner Beste sympathisant Goede vrienden We hebben het genoegen u hierbij het jaarverslag van 2009 van C.D.I.-Bwamanda-België VZW te bezorgen. Jullie weten dat C.D.I.-Bwamanda-België vzw (verder CDI-België) verschillende partners in ontwikkelingslanden heeft. In Congo zijn dat CDI-Bwamanda asbl-ongd. (verder CDI-Congo) en Proyaka. In Benin zijn het de zone ziekenhuizen te Papané en Boko. Proyaka is een Congolese ngo werkzaam in de Kwango regio in de Bandundu provincie. Sinds 1998 stimuleert de organisatie plattelandsontwikkeling in de ruime zin, eerst in 5 en nu in 9 centra. Momenteel financieren we een projet dat lokale kleinschalige boerenorganisaties steunt bij hun inkomensgenererende activiteiten. 1
In Benin, waar we samenwerken met de Stichting Hubi en Vinciane rond medische activiteiten in de twee ziekenhuizen, is de opening gecreëerd om meer integraal te kunnen werken en ook onderwijs en landbouwactiviteiten te steunen. CDI-Congo is onze historische en grootste partner, in 2009 beleefden we het 40 jarig bestaan. Van 1969 af werd CDI-Congo geleid door Vlamingen. Dit bracht met zich mee dat de Congolezen minder verantwoordelijkheid moesten dragen. Hier is op 1 juli 2009 verandering in gekomen door het bestuur en het beheer volledig over te dragen aan de Congolezen. Drie van de vijf Congolese bestuurders kregen daarop van hun raad van bestuur het mandaat van “Administrateur Directeur” en handelen daar sindsdien naar. We zijn nu haast een jaar verder en kunnen zeggen dat er een begin gemaakt is om alle centra en alle diensten te responsabiliseren om te komen tot een hogere graad van selfsupporting. Er blijft voor CDI-België nog begeleidingswerk te verrichten. In CDI-België kenden we een voorzitterswissel. Mevrouw Jacqueline Vanheers verbleef samen met haar echtgenoot vanaf eind jaren zestig in Bwamanda en omstreken. Zij is voorzitster geweest van maart 2003 tot september 2009. Voor mij is het leuk de fakkel van haar over te nemen. In naam van de raad van bestuur en van de algemene vergadering danken wij haar zeer hartelijk. 2010 wordt een jaar waarin we weer voor twee en een half miljoen euro projecten zullen uitvoeren waarvoor we opnieuw een half miljoen euro eigen bijdrage moeten inbrengen. Zonder uw ondersteuning is dat voor ons onmogelijk. Wij danken u hartelijk voor uw steun in 2009 en hopen in 2010 verder op uw engagement te mogen rekenen. Veel leesgenot! Jos D‟Hooghe voorzitter
1
Stichting Hubi en Vinciane: www.hubi-vinciane.be Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 5
Visie en missie van C.D.I.-Bwamanda-België vzw
Visie C.D.I.-Bwamanda-België C.D.I.-Bwamanda-België is van oordeel dat ontwikkelingsprocessen – die kans willen hebben op slagen – moeten gericht zijn op de integrale ontwikkeling van de bevolking van een bepaalde streek of regio. Bovendien moet het proces gedragen en uitgevoerd worden door een lokale structuur (NGO, vzw, vereniging, associatie, …) en dient de doelgroep actief betrokken te worden. Met integraal bedoelen we dat we niet enkel individuen, maar de gehele bevolking – iedereen zonder onderscheid – van een bepaalde streek willen bereiken. Integraal betekent voor ons eveneens dat gelijktijdig en gecombineerd initiatieven worden ondernomen om de verschillende elementen van het ontwikkelingsproces op elkaar te laten inspelen. We geloven immers dat een structurele verbetering van de levensomstandigheden van de betrokken gemeenschap slechts door een multidisciplinaire benadering gestimuleerd kan worden. De acties die we ondersteunen overspannen daarom meerdere sectoren en zijn afgestemd op het welzijn van de mens in al zijn of haar behoeften.
Missie C.D.I.-Bwamanda-België C.D.I.-Bwamanda-België heeft tot doel een samenwerking op te zetten met diverse partners in de DR Congo en in andere landen in ontwikkeling, die de visie van integrale ontwikkeling delen. C.D.I.-Bwamanda-België vzw wil op die manier bijdragen tot een groter welzijn voor landbouwfamilies en overige bevolkingsgroepen in de regio’s waar de partners actief zijn.
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 6
In het Zuiden: projecten en programma’s Algemeen De meeste partnerprogramma‟s werden in 2009 medegefinancierd door het Directoraat Generaal voor Ontwikkelingssamenwerking via de meerjaren financiering en het Belgisch Fonds voor de Voedselzekerheid (het vroegere Belgisch Overlevingsfonds). Daarnaast ging een project van start met financiële inbreng van de Vlaamse Overheid. We geven een overzicht van deze programma‟s in de verschillende interventieregio‟s. CDI-Bwamanda-België verleende ook ondersteuning aan een aantal microprojecten.
Noordelijke Evenaarsprovincie, Democratische Republiek Congo In bepaalde streken van de Noordelijke Evenaarsprovincie was de situatie eind 2009 (tot begin 2010) onveilig. In Dongo 165 km ten zuiden van Bwamanda, was er eind 2009 een gewelddadige confrontatie tussen de Enyele en Monzaya. Deze twee bevolkingsgroepen waren in conflict over visvijvers en visrechten. Bij die gevechten kwam een honderdtal mensen om het leven. Het geweld verspreidde zich naar een aantal plaatsen. De Congolese regering zond politie en militairen om de conflicten te bedaren. Ook bij deze confrontaties vielen doden en vele gewonden. Heel wat mensen gingen op de vlucht. Zeker 125.000 mensen staken de Ubangi rivier over naar Congo Brazzaville of de Centraal Afrikaanse Republiek. Nog eens 50.000 anderen verschuilen zich in de bossen in de regio. Omwille van deze situatie verzocht CDI -België haar coöperanten om een tijd veiligere oorden op te zoeken. Zij gingen naar Bangui, Kinshasa of België. Midden januari 2010 keerden ze terug naar Bwamanda. Ook Congolese personeelsleden stuurden vrouw en kinderen naar Kinshasa of richting Yakoma. In een aantal centra ging een groot deel van de bevolking op de vlucht, waardoor de activiteiten moeilijk verlopen: kinderen gaan niet naar school en worden niet ingeënt, mensen worden geen lid van de mutualiteit, velden worden niet bewerkt, huizen staan leeg, enz. Als gevolg van het conflict waren de havens van Mogalo en Mawuya zeer moeilijk toegankelijk en dit net tijdens de bevaarbare periode (april – december), wat dan weer nefaste gevolgen had voor het inkomen van de bevolking en voor de ontwikkelingsactiviteiten van CDI - De landbouwproducten geraakten niet naar Kinshasa vanuit het binnenland. Bovendien werd een aantal vrachtwagens van CDI-Congo in gebruik genomen door het leger. CDI-Congo heeft haar koffie aankoopcampagne moeten staken. Het grootste deel van de oogst kon niet opgekocht worden wat directe gevolgen had voor de inkomsten van de bevolking. - CDI-Congo kon maar 1 transport organiseren tussen september 2009 en januari 2010. Normaal zijn dat er 5 à 6. Een groot deel van het materiaal voor de projecten geraakte daardoor niet tijdig in Bwamanda.
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 7
Situering projectregio Noordelijke Evenaarsprovincie (DRC)
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 8
Het niveau van het onderwijs en de vorming is verbeterd in 22 scholen en in de alfabetiserings- en opleidingscentra ondersteund door de onderwijsdienst van CDI-Bwamanda. Budget 2009: 298.956 euro Financiering:
DGOS meerjaren financiering 2008-2010 (80%) Stichting Ommersteyn, Dierckx, Leys & C° (via Corporate Funding Programme), Uitgeverij VanIn, Leraars Zonder Grenzen, particuliere giften. (20%)
Lokale partner: CDI-Bwamanda asbl Uitvoerende partner: Onderwijsdienst CDI-Bwamanda Het project startte in 2008 en biedt steun aan 22 scholen en een drietal alfabetiserings- en opleidingscentra voor jongeren en volwassenen. CDI-Bwamanda wil met het project meer kinderen op school krijgen en ook langer op school houden. Realisaties 2009 De realisaties die we hier beschrijven gaan over het schooljaar 2008-2009, tenzij anders vermeld (bvb. Inschrijvingen). 2
De doelstelling voor het slaagpercentage voor het nationale afstudeerexamen van het lager onderwijs werd behaald. De lagere school Tanda heeft echter het catastrofale slaagpercentage van 29,41% behaald, terwijl in alle andere lagere scholen meer dan 80% van de leerlingen geslaagd waren. In Tanda blijkt het studieprogramma niet volledig afgewerkt door een onvoldoende opvolging van de leerkrachten. Het slaagpercentage voor het nationale afstudeerexamen van het secundair onderwijs toont een verbetering in de ondersteunde scholen ten opzichte van de uitgangssituatie en ten opzichte van het vorige schooljaar. Indien het Scholencomplex CDI-Bwamanda en de Technische School Tambwisa, die anders goede resultaten boeken, niet slecht gewerkt hadden (13,33% en 33,33%), dan zouden de scholen een slaagpercentage van om en bij de 85% behaald hebben. Wij veronderstellen dat sommige leerkrachten hun lessen hebben verwaarloosd, omdat ze nog andere opdrachten hadden in andere scholen in de buurt en binnen CDI-Bwamanda. Bij vergelijking tussen enerzijds het slaagpercentage voor de afstudeerexamens in de ondersteunde scholen en anderzijds het globale slaagpercentage voor diezelfde examens in de scholen van de Evenaarsprovincie, dan zien we dat de ondersteunde scholen het beter doen. De tabel illustreert dit. Slaagpercentage op de eindexamens
2
Lagere scholen Evenaarsprovincie
Middelbare scholen
Scholen met steun CDI
Evenaarsprovincie
Scholen met steun CDI
Schooljaar 2007-2008
70,52%
88,61%
18%
66,31%
Schooljaar 2008-2009
68%
85,54%
48%
77,30%
Aandeel van de leerlingen dat slaagt op de eindexamens ten opzichte van het aantal dat deelneemt. Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 9
Resultaat 1: De toegang tot de scholen is verbeterd De kinderen die ingeschreven zijn kwamen regelmatig naar school, er werden slechts 15% afwezigheden voor de scholen opgetekend. Het aandeel van de meisjes in de scholen stijgt lichtjes. In het schooljaar 2005-2006 was ongeveer 3 op 10 leerlingen een meisje, voor het schooljaar 2009-2010 is dat reeds 4 op 10. Door het conflict in de Evenaarsprovincie (zie boven) blijven kinderen (tijdelijk) weg van school; een gebrekkige voeding maakt het onmogelijk om de lessen nog langer te volgen, de ouders hebben het zeer moeilijk om de schoolkosten te betalen, de kinderen zijn met hun ouders gevlucht. Anderzijds sloten vele scholen voor enkele weken hun deuren. Van de 22 ondersteunde scholen bevinden zich 15 in het conflictgebied. Voor deze 15 scholen leverde CDI-Bwamdanda een inspanning om de lessen zo snel mogelijk te hervatten en zo een grote achterstand in het schooljaar 2009-2010 te vermijden.
Resultaat 2: De kwaliteit van het onderwijs is verbeterd Er is een verbetering in de kwaliteit van het onderwijs en dat vertaalt zich in een progressieve evolutie van de slaagpercentages in de verschillende leerjaren. De diverse bijscholingen voor leerkrachten georganiseerd door de Inspecteurs, het verwerven van handboeken en didactisch materiaal, de organisatie van sport- en recreatieactiviteiten voor leerlingen, … hebben in belangrijke mate bijgedragen tot deze verbetering. Model van de DNA-streng in de wetenshapsles
Slaagpercentage in de scholen met steun van CDI
Lagere scholen
Algemene middelbare scholen
Technische en beroepsscholen
Schooljaar 2007-2008
63,20%
62,50%
64%
Schooljaar 2008-2009
75,40%
64,80%
68,40%
Resultaat 3: Het beheer in de scholen is verbeterd Het beheer in de scholen verbetert in reële mate. De leerkrachtenopleiding ligt aan de basis van deze verbetering. Maar daarnaast speelt ook de aanbreng van kantooruitrusting een rol. De vergaderingen van het beheerscomité en van het oudercomité worden regelmatig georganiseerd, in de scholen waar zo‟n comités reeds bestaan. De directies maken activiteiten en financiële planningen en ze gebruiken effectief documenten om de planningen op te volgen.
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 10
Resultaat 4: De financieringscapaciteit van de scholen is verbeterd In 10 scholen werd een inkomensgenererende activiteit opgestart zoals groentekweek, palmplantage of verkoop kantoormateriaal, maar ze komen traag op gang. Wij geloven dat de voelbare resultaten met enige vertraging zichtbaar zullen worden. Het zijn echter niet te verwaarlozen activiteiten, meerbepaald dan in de technische scholen. Bij een goede realisatie van deze inkomensgenererende activiteiten, kunnen ze als voorbeeld dienen voor de leerkrachten, leerlingen en dorpelingen om ze te integreren in hun familiale leven en hun koopkracht te verhogen. Enkele activiteiten van het schooljaar 2008-2009 Rehabilitatie en uitrusting (banken, tafels, stoelen, …) Verpleegschool Bikisa te Bwamanda. Rehabilitatie van de slaapzalen van het internaat. Lycée maman Léona te Yakoma Rehabilitatie van het administratief gebouw. Verpleegschool Sarazo te Yakoma Reparatie van het dak, het plafond en de vloer. Herstellen en bepleisteren van de muren. Uitrusting met nieuwe banken, tafels en stoelen. Technisch instituut Nzokode te Yakoma Rehabilitatie van het schoolgebouw en het mechanicaatelier. Start van de bouw van een nieuw gebouw. Lycée Nzokwa te Abuzi Rehabilitatie van één van de gebouwen. Uitrusting met Verpleegschool Sarazo Yakoma 145 banken, 12 stoelen, 16 tafels. Landbouwschool Bolombi te Abuzi Rehabilitatie van één van de gebouwen. Uitrusting met 100 banken, 7 stoelen, 6 schoolborden. Technisch instituut Bwa Félix te Wapinda Start van de rehabilitatie van drie klaslokalen. Lagere school Banso Lisanga te Gemena Start van de rehabilitatie van één van de schoolgebouwen met 6 klaslokalen. Sport, recreatie en cultuur - Een tiental scholen integreerden sportieve, recreatieve en culturele activiteiten in hun programma. De sportactiviteiten slaan het meest aan. Zo werden er voetbalcompetities in en tussen de scholen georganiseerd. Ook scholen die geen deel uitmaken van het project deden daaraan mee. - In de middelbare scholen voerden de leerlingen verschillende toneelstukjes op over thema‟s zoals aids, zwangerschap en burgerrechten. Alfabetisering en opleiding - 5 centra: 126 vrouwen kregen alfabetiseringslessen. - Ook opleiding: snit en naad (24 vrouwen en 8 mannen), schrijnwerkerij (12 mannen), metser (2 mannen) Beheer van de scholen Het beheer in de scholen verbetert in reële mate. Vorming ligt aan de basis van deze verbetering. Maar daarnaast speelt ook de aanbreng van kantooruitrusting een rol. In de scholen met een beheerscomité of oudercomité, worden de vergaderingen regelmatig georganiseerd. De directies maken activiteiten en financiële planningen en ze gebruiken effectief documenten om de planningen op te volgen.
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 11
De toegang en het gebruik van de gezondheidsdiensten van CDI-Bwamanda is verbeterd. Budget 2009: 505.153 euro Financiering:
DGOS meerjaren financiering 2008-2010 (80%) BRS, Christelijke Mutualiteit, Provincie Vlaams-Brabant, Dierckx, Leys & C° (via Corporate Funding Programme) Stichting Bijzondere Gezondheidszorg (NL), particuliere giften (20%)
Lokale partner: CDI-Bwamanda asbl Uitvoerende partner: Medische dienst CDIBwamanda Het project startte in 2008 en verleent steun aan de medische dienst van CDIBwamanda die verantwoordelijk is voor 7 gezondheidszones. Voor een bevolking 3 van 654.765 mensen zijn er in deze 7 zones een 100-tal gezondheidscentra en 6 ziekenhuizen waar medische zorgen aangeboden worden. De materniteit van het ziekenhuis te Yakoma
Context 2009 In 2009, kreeg de medische sector in de regio steun van enkele internationale organisaties: 4 - Het ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties voerde een project uit rond watervoorziening, hygiëne en sanering in de gezondheidszones Abuzi, Yakoma en Wapinda. - Unicef voerde een project uit rond hygiëne in de scholen en dorpen in de gezondheidszones Bwamanda en Mawuya. De medische dienst van CDI-Bwamanda kende een aantal personeelsveranderingen: - Het vervroegde vertrek van de medische raadgever (Dr. Y. Heyligers, Belgische coöperant) in februari 2009. - De coördinator van de zone Abuzi nam ontslag. Verschillende andere dokters werden verplaatst: (1) De coördinator van de zone Bwamanda werd directeur in het ziekenhuis van de zone Businga. (2) De coördinator van de zone Abuzi werd coördinator van de zone Bwamanda. (3) De directeur van het ziekenhuis van Bwamanda ging naar de verpleegschool in Yakoma. (4) De coördinator van de zone Yakoma werd coördinator van de zone Businga. (5) De directeur van het ziekenhuis van Yakoma werd directeur in het ziekenhuis van Bwamanda. - Het personeelsbestand werd gereduceerd van 411 personen naar 337 personen om financiële redenen. - Om de beheersploegen van de gezondheidszones te versterken en om te voldoen aan de normen van het Ministerie van Volksgezondheid werd beslist dat de zones Wapinda en Yakoma elk een bijkomende dokter krijgen en dat alle gezondheidszones een administratief beheerder krijgen.
3 4
Schatting op basis van 3% toename van de bevolking sinds laatste volkstelling in 1985 PNUD: Programme des Nations Unies pour le Développement Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 12
Na het vertrek van de coöperant werd de medische coördinatieploeg versterkt: - Aanwerving van een adjunct voor de medische coördinator voor de noordelijke gezondheidszones Yakoma, Abuzi, Wapinda en Businga. Eind 2009 kwam er nog een tweede adjunct bij voor de zuidelijke gezondheidszones Bwamanda, Boto en Mawuya. - Deeltijdse affectatie van de technisch assistent (Mevr. V. Melotte, Belgisch coöperant) van het regionaal distributiecentrum van medicijnen (Camene) voor administratief, organisatorisch, logistiek, boekhoudkundig en financieel advies. - De mutualiteit Bondeko (Bwamanda en Boto) krijgt een centraal aanspreekpunt, nl. Theo Mombimbo. - De affectatie van een boekhouder van CDI voor de budgettaire en financiële opvolging van de medische projecten en de medische dienst. Om financiële redenen besliste CDI-Bwamanda om het beheer van 8 gezondheidscentra over te dragen aan de zones waartoe ze behoren. Het gaat om 3 centra in de zone Libenge, 1 centrum in de zone Gemena, 1 centrum in de zone Bulu en 3 centra in de zone Yambuku. De medische dienst leverde aanzienlijke inspanningen om bijkomende middelen te verkrijgen voor de noordelijke gezondheidszones. Dit kadert ook in de visie van meer autonomisering van de medische dienst en in de normen van het Ministerie van Volksgezondheid. De onderhandelingen over deze bijkomende projecten zullen in 2010 afgerond worden: 5 - GAVI een fonds ter ondersteuning van het nationaal vaccinatieprogramma, zal bijkomende steun geven aan de gezondheidszones Businga en Wapinda, maar ook Gbadolite en Tandala. CDIBwamanda werd weerhouden als uitvoeringsorgaan en omkaderde de zones bij het uitwerken van een strategisch plan en een operationele planning voor 2010. - Mondiaal Fonds, project Malaria: steun aan Businga, Wapinda en Bwamanda, maar ook aan Gbadolite, Loko en Tandala. - Mondiaal Fonds, project HIV/Aids: preventie van overdracht en psychosociale bijstand aan geïnfecteerde personen in de gezondheidszones Gemena, Gbadolite en Mobayi. CDI-Bwamanda coördineert het project en doet de financiële opvolging. De uitvoering gebeurt door lokale organisaties. - Association Santé Familiale, een fonds van de Canadese overheid voor het opvangen van malaria, diarree en infecties bij jonge kinderen. Het voorziet steun aan de gezondheidszones in Zuid-Ubangi, waaronder Bwamanda, Boto en Mawuya. - Belgisch Congolees project Assnip. De gezondheidszone Bwamanda is kandidaat als demonstratiezone, de definitieve keuze wordt gemaakt in de loop van 2010.
5
Global Alliance for Vaccines and Immunisation. http://www.gavialliance.org/performance/success_stories/Success_Story_DCR.php Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 13
Realisaties 2009 Resultaat 1: De bestuursploegen van de gezondheidszones zijn in staat om hun taken uit te voeren. In 2009 werd de voorraad van essentiële generische medicijnen op peil gehouden in alle gezondheidszones. De bevoorrading gebeurde via het regionaal distributiecentrum – CAMENE – te 6 Bwamanda . De medische coördinatie begeleidde de gezondheidszones in het beheer van de voorraad medicijnen (o.a. rationeel voorschrijfgedrag). Daarentegen waren er tekorten aan reagentia en materiaal voor de labo‟s. Deze kunnen niet aangekocht worden via het circuit van Camene.
Controle en laden van een lading medicijnen voor de gezondheidscentra en ziekenhuizen.
Resultaat 2: De Algemene Referentieziekenhuizen zijn in staat hun taken uit te voeren (complementair activiteitenpakket). Met speciale aandacht voor Bwamanda en Businga De hospitalisatiegraad in Bwamanda en Businga bedraagt respectievelijk 45,2% en 54,2%. De andere ziekenhuizen realiseerden ook percentages rond 50%, behalve Mawuya: daar werden maar 16,3% van de mensen die aankomen bij het ziekenhuis gehospitaliseerd. De gemiddelde verblijfsduur in het ziekenhuis bedraagt meer dan tien dagen in Bwamanda, Mawuya en Wapinda. Er werden bijkomende dokters aangeworven, waardoor de zieken beter opgevolgd kunnen worden en de verblijfsduur moet dalen. Langdurig zieken worden ondergebracht in een polykliniek, om de cijfers specifieker te kunnen berekenen. Wanneer een patiënt verzorgd wordt in het ziekenhuis, wordt er niet systematisch informatie teruggekoppeld naar het gezondheidscentrum dat hem doorverwees. De sterftegraad in de ziekenhuizen varieert van 1,2% (Bwamanda) tot 11,6% (Wapinda). Door bijkomende dokters zouden de cijfers moeten verbeteren. De zieken zelf wachten ook vaak te lang vooraleer naar het ziekenhuis te komen (ze gaan eerst naar een traditionele genezer) en daardoor kan er soms niet meer geholpen worden. De infectiegraad na operaties varieert van 0,4% (Yakoma) tot 6,3% (Businga). Een goede hygiëne en nazorg zijn onmisbaar bij het vermijden van infecties. Alle bloed voor transfusies werd getest op HIV. De tests voor Hepatitis B konden niet gebeuren, omdat de labo‟s geen voorraad tests hadden.
6
Een project gefinancierd door de Belgische Coöperatie en uitgevoerd door de Belgische Technische Coöperatie samen met CDIBwamanda-Congo. Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 14
Resultaat 3: De Gezondheidscentra kunnen hun taken uitvoeren (minimale activiteitenpakket) Ondanks een aantal obstakels waar we weinig aan kunnen veranderen (geografische toegankelijkheid) evolueerden alle gezondheidscentra positief voor de preventieve activiteiten. Zwangere vrouwen en jonge kinderen werden opgevolgd in de centra. Een extra stimulans was het uitdelen van geïmpregneerde muskietennetten tijdens de consultaties. In Yakoma zoekt men naar de oorzaak van het tegenvallende resultaat voor de prenatale consultaties. Vaccins waren meer beschikbaar dan in 2008, waardoor de vaccinatiecampagnes vlot verliepen. Zowat alle jonge kinderen konden ingeënt worden tegen tetanus, difterie, kinkhoest en polio.
Een jongetje wordt gewogen in het gezondheidscentrum
Resultaat 4: De gemeenschap werkt mee aan het beheer en de financiering van haar gezondheidssysteem. De medische coördinatie van CDI-Bwamanda deed een grote inspanning om de leden van de gezondheidscomités, van de rurale ontwikkelingscomités en van de beheerraad van de mutualiteit (hospitalisatieverzekering) van Bwamanda en Boto te informeren over hun rol in het beheer van de gezondheidscentra. Mede door een onveilige situatie op het eind van het jaar (september – december) werden in de zones Bwamanda, Boto en Mawuya minder vergaderingen gehouden dan gepland door de gezondheidscomités. Ook werden minder activiteiten gerealiseerd. De mutualiteit (hospitalisatieverzekering) haalde in Yakoma en Abuzi niet het verhoopte resultaat: 3,5% respectievelijk 6,1% van de bevolking werd lid. Dit is mee te wijten aan beheersproblemen in 2008, waardoor het vertrouwen in het systeem is afgenomen. In Bwamanda en Boto sloot 35,2% respectievelijk 11,4% van de bevolking zich aan bij de mutualiteit. Aangesloten bij mutualiteit Gezondheidzone
Bevolking 2009 Aantal
In percent
Yakoma
59.695
2.081
3,48 %
Abuzi
56.383
3.456
6,1 %
Bwamanda
180.407
63.544
35,2 %
Boto
119.107
13.593
11,4 %
Resultaat 5: De lokale genezers en vroedvrouwen werken samen in de strijd tegen de endemische ziekten en de epidemieën (in het kader van het uitgebreid vaccinatieprogramma). Er werd in geen enkele zone samengewerkt met de lokale genezers en vroedvrouwen. Het Ministerie van Volksgezondheid definieerde het kader voor samenwerking. De activiteiten kunnen vervolgens gelanceerd worden in de gezondheidszones.
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 15
Resultaat 6: De medische coördinatie neemt haar taak op als omkaderingsinstantie en supervisor van de gezondheidszones en andere structuren van de medische dienst van CDI-Bwamanda. De zones Bwamanda en Boto kregen een intensieve omkadering van de medische coördinatie (omwille van de nabijheid): opvolging van de gehospitaliseerde patiënten, consultaties, deelname aan de vergaderingen van de medische staf, deelname aan de vergaderingen van de beheersploeg van de zone, monitoren van de activiteiten van de gezondheidscentra, etc. In 2009 kwamen er twee adjunct medische coördinatoren bij, waardoor ook de andere zones een intensieve omkadering zullen krijgen. Resultaat 7: De Medisch-Technische Instituten van Bwamanda (Bikisa) en Yakoma (Sarazo) bieden een opleiding aan voor verpleegzorg, waarvan de kwaliteit aangepast is aan de behoeften van de regio Tijdens het schooljaar 2009-2010 waren er geen gediplomeerde docenten in de verpleegscholen. Voor het schooljaar 2010-2011 werd voor beide scholen een kandidaat gevonden. Resultaat 8: De infrastructuur en de uitrusting zijn aangepast en goed onderhouden. Met DGOS financiering werden vier van negen gezondheidscentra gerenoveerd. Doordat materiaal te laat aankwam of zelfs nog onderweg was, kon de planning niet gerespecteerd worden.
Enkele cijfers voor 2009 Gezondheidscentra Zone
Bevolking *
Aantal
Nieuwe gevallen
Ziekenhuizen Gemiddeld verblijf
Opnames 5.511
Bevallingen
Bwamanda
180.407
15
29.165
12,9 dagen
2.728
Boto
119.107
17
16.414
Mawuya
124.292
13
51.494
1.126
12,1 dagen
Niet beschikbaar
Businga
78.279
13
11.475
1.611
6,6 dagen
34
Yakoma
56.659
12
13.351
1.892
7,8 dagen
95
Abuzi
56.383
14
13.465
1.919
8,6 dagen
309
Wapinda
36.638
11
8.676
860
11,5 dagen
16
Niet van toepassing
*Bevolking = cijfers van volkstelling 1985 + 3% stijging per jaar.
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 16
De toegang tot drinkwater binnen het integraal ontwikkelingsprogramma van CDI-Bwamanda is hersteld. Budget 2009: 303.216 €. e Dit is het budget van het 4 projectjaar, dat in oktober 2008 van start ging, en waarvoor een verlenging tot september 2010 is gevraagd omwille van logistieke en organisatorische problemen en omwille van veiligheidsproblemen later op het jaar. Financiering:
DGOS Belgisch Fonds voor Voedselzekerheid 2005-2010 (85%) Sociaal fonds van de voedingsnijverheid (FEVIA) (15%)
Lokale partner: CDI-Bwamanda asbl Dit programma ging van start in augustus 2005 en loopt in principe over 5 jaren. Het beoogt het herstel van de toegang tot drinkwater in de rurale gebieden, door ondermeer de oude putboringen van CDI-Bwamanda opnieuw operationeel te maken. Er wordt gewerkt aan een systeem waarbij de gebruikers zelf instaan voor het beheer van de drinkwatervoorzieningen en er worden acties gevoerd om de bewustwording rond hygiëne en sanitatie te vergroten. Inmiddels is het programma met een jaar verlengd omdat de uitvoering vertraging heeft opgelopen. Vooropgestelde resultaten van het programma o 180 nieuwe pompen installeren (doelstelling bijgesteld na tussentijdse evaluatie). o 50 bronnen winnen. o Kennis en gebruiken rond hygiëne, sanitatie en gezondheid bij de bevolking verbeteren. o Inrichten van een 30-tal traditionele waterputten.
Eind 2009 waren 76 nieuwe pompen geïnstalleerd en 30 bronnen gewonnen. De gebruikers betalen een symbolische bijdrage van 40.000 FC ( +/- 40 €) voor de installatie van een nieuwe pomp. Voor herstellingen en wisselstukken wordt eveneens gewerkt aan een systeem waarbij de gebruiker betaalt. Er werden in de dorpen ook 168 mensen opgeleid om eenvoudige herstellingen aan de pompen zelf te kunnen uitvoeren.
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 17
Twee medewerkers van CDI-Bwamanda volgden een opleiding voor het sensibiliseren van de bevolking volgens de participatieve „PHAST‟-methode, die ook door UNICEF en WHO wordt gepromoot. PHAST = Participatory Hygiene and Sanitation Transformation 7 stappen 1. Identificatie van de (gezondheids)problemen op het gebied van water, hygiëne en sanitatie 2. Analyse van de problemen 3. Uitbouw van oplossingen 4. Selectie van technische opties 5. Planning van de realisaties 6. Opvolging van de werken 7. Participatieve evaluatie
Handleiding van de Wereld Gezondheidsorganisatie over de PHAST-methode (niet gepubliceerd document OMS/EOS/98.3; zie http://www.who.int/docstore/water_sanitation_health/Environmental_sanit/PHAST/ phastf2.htm
De landbouwproductiecapaciteiten zijn boerengroepen (150 boerengroepen).
gestructureerd
en
ontwikkeld
via
de
steun
aan
Budget 2009: 377.036 € Financiering:
DGOS Belgisch Fonds voor Voedselzekerheid 2008-2013 (85%). Provincie Antwerpen, Provincie Vlaams-Brabant, Provincie Limburg, LRM en Miko (via Corporate Funding Programme), particuliere giften (15%).
Lokale partner: CDI-Bwamanda asbl Dit programma ging van start in 2008 en loopt over zes jaren. Het programma ondersteunt de productie- en transformatie methoden van landbouwproducten en de commercialisatie ervan. Dit gebeurt in samenwerking met lokale boerenverenigingen in de dorpen, waarvan er intussen al meer dan 600 zijn geregistreerd. De algemene doelstellingen van het programma werden als volgt geformuleerd: 1. Bijdragen aan de economische en sociale heropbouw in de regio. 2. De armste plattelandsbevolking in 25 afgelegen gebieden in de regio toelaten om uit hun situatie van overlevingslandbouw te komen. 3. Bijdragen aan de verbetering van de voedselzekerheid in de dorpen en in de hele regio.
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 18
Strategie Voor dit project werkt de Dienst Plattelandsontwikkeling samen met lokale verenigingen. Intussen zijn al 661 verenigingen geregistreerd, actief in verschillende domeinen: productie van voedsel en marktgewassen, manueel wegenonderhoud, groenteteelt, … Er wordt specifiek gefocust op 10 perifere, moeilijk toegankelijke zones, die zonder extra investering in ontsluiting buiten de commerciële activiteiten van CDI-Bwamanda en eventuele andere economische actoren dreigen te vallen. Om de landbouwproductie rendabel te maken, moet de lokale toegevoegde waarde verhogen en de transportkost dalen. Door lokale verwerking kan de toegevoegde waarde van landbouwproducten verhogen. Om de transportkosten te verminderen moeten ook de ontsluitingswegen onderhouden worden. De plaatselijke verenigingen zijn de uitvoerende partners en krijgen van de dienst rurale ontwikkeling van CDI-Bwamanda ondersteuning bij de aankoop van materiaal voor het uitvoeren van de activiteiten.
Een greep uit de activiteiten in 2009 Zowel voor manueel wegenonderhoud als voor de productie en de verwerking van de onderstaande gewassen werden samen met de boeren methodes uitgewerkt en in een handleiding opgenomen. Tientallen lokale ateliers werden georganiseerd om deze werkmethodes te vulgariseren.
Wegenonderhoud Contract afgesloten met 46 associaties voor manueel wegenonderhoud 61 vormingen aan de associaties over manueel wegenonderhoud 148 kilometer afgelegen wegen onderhouden via manueel onderhoud Koffie Steun aan de organisatie van 485 verenigingen van koffieboeren 3.375 ha koffievelden gewied of gemaaid 2.777 ha koffievelden gesnoeid 117 ha nieuwe koffieplantages, waarvan 17 ha met een trachéoresistente variëteit KIKAYA-koffie. 113 ha verwaarloosde koffieplantages opnieuw in gebruik genomen Verscheping naar Bwamanda van 4 gemotoriseerde koffiepellers (McKinnon India / monodisque / benzine / 1.000 kg per uur) en 20 Aankoop manuele koffiepellers (10 McKinnon India / monodisque / 400 kg per uur en 10 CPD UK / trommel / 200 kg per uur). Oliepalm Steun aan de organisatie van 23 verenigingen van oliepalmproducenten. 1.368 ha palmvelden gewied of gemaaid 1.012 ha palmvelden gesnoeid 48 ha nieuwe palmvelden Opstarten en eerste tests van de unit voor de productie van agro-brandstof op basis van artisanale palmolie in Bwamanda Verscheping naar Bwamanda van 18 manuele oliepersen (15 Thomas International India + 3 Transac Belgium) en van 1 gemotoriseerde breekmolen (Thomas International India) Mais 2.735 ha gezaaid / gewied / geoogst door de gewone boeren 87,5 ha gezaaid / gewied / geoogst door de multiplicator-boeren (vermeerderen van zaden)
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 19
Soja 304 ha gezaaid / gewied / geoogst door de gewone boeren 14 ha gezaaid / gewied / geoogst door de multiplicator-boeren (vermeerderen van zaden) Aardnoten 1485 ha gezaaid / gewied / geoogst door de gewone boeren 34 ha gezaaid / gewied / geoogst door de multiplicator-boeren (vermeerderen van zaden) Rijst 1.071 ha gezaaid / gewied / geoogst door de gewone boeren 15 ha gezaaid / gewied / geoogst door de multiplicator-boeren (vermeerderen van zaden)
Diversificatie van voedsel (bronnen van proteïnen) 174 rundveeboeren 1322 kleinveeboeren 365 tuinders, gestructureerd in 12 verenigingen met in totaal 86 groenteborders 163 viskwekers
Vereniging van koffieplanters van Bombese (Axe Lua) in de koffieplantage van één van haar leden
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 20
Herstel van het toevoer- en distributienetwerk van stromend water in het pilootcentrum Bwamanda Budget 2009: 66.000 € Financiering:
Vlaamse Overheid: Vlaams Partnerschap Water voor Ontwikkeling (VPWvO) (85%). Particuliere giften (15%).
Lokale partner: CDI-Bwamanda asbl Technische partners: AGT, Aquassistance en Karel de Grote Hogeschool, Het waterdistributienetwerk en de sanitaire infrastructuur van het pilootcentrum Bwamanda bestaan al 40 jaar en werden ernstig beschadigd tijdens de oorlogsjaren. Nochtans zijn ze onontbeerlijk voor de functionering van het centrum. Met het voorliggende project werkt CDI-Bwamanda aan de installatie van een modern toevoer- en distributienetwerk voor drinkwater, dat ook de nieuwe wijken van Bwamanda (de „cité‟) bereikt met de installatie van drinkwaterfonteinen. De functionering en het onderhoud van dit netwerk dient ten laste te worden genomen door de gebruikers, op basis van een prijs die tijdens het eerste projectjaar werd overeengekomen. Er zijn drie categorieën gebruikers: institutionele gebruikers (ziekenhuis, scholen, missiepost, …), huishoudens (voornamelijk werknemers van CDIBwamanda) en de bewoners van de cité via drinkwaterfonteinen.
Realisaties 2009: Het technisch plan van het nieuwe drinkwatersysteem werd opgesteld tijdens een expertisemissie door het studiebureau AGT en de organisatie Aquassistance (verbonden met GDF Suez) in oktober 2009. Voor dit vernieuwde systeem is volgens de berekeningen 205.000 € nodig. Hiervoor worden bijkomende fondsen gezocht. Voor de stroomgeneratoren van de elektrische pompen wordt met de Karel de Grote Hogeschool gewerkt aan een procedé waarbij ruwe palmolie wordt omgezet in een bruikbare brandstof. Momenteel wordt gekeken hoe de afvalproducten van dit chemisch proces (gips, ethanol) kunnen gevaloriseerd worden. Tijdens een tweedaags atelier in Bwamanda kwamen toekomstige gebruikers samen en werd een prijs overeen gekomen voor het drinkwater, naar analogie met het drinkwaternet van Gemena (uitgebaat door Regideso). 30 FC per bidon van 25 liter werd als prijs aangenomen. Dit komt overeen met 1,2 FC per liter of 7 1200 FC/m³.
7
De huidige wisselkoers schommelt rond 1100 FC voor 1€ (mei 2010).
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 21
Kinshasa, Noordelijke Evenaarsprovincie en Bandundu provincie, Democratische Republiek Congo Het economisch en commercieel beheer van de landbouwindustrie van CDI-Bwamanda is verbeterd met het doel de inkomsten van de lokale boeren in Noord-Evenaar en Bandundu te bestendigen en te verhogen. Budget 2009: 143.910 euro Financiering:
DGOS meerjaren financiering 2008-2010 (80%). 3 Belgische en 1 Nederlandse Stichting (20%).
Lokale partner: CDI-Bwamanda asbl Context Door de onlusten in Dongo (zie boven) was de Congo stroom een tijdje afgesloten. De bevoorrading van Kinshasa met landbouwproducten uit de Evenaarsprovincie viel stil. De opkoop campagne van koffie werd zelfs een tijdje stilgelegd. Goederen voor de projecten konden niet naar Bwamanda en omstreken getransporteerd worden. Realisaties 2009: Er werden 6.052 ton landbouwproducten bij de boeren opgekocht, goed voor een totale waarde van 824.330 euro. De omzet van de producten bedroeg 3.709.514 euro. Dankzij de intensieve ondersteuning door Jos D‟Hooghe (docent Karel de Grote Hogeschool, departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde) werd de boekhouding en administratie verbeterd: 1. Toepassen van het nieuwe boekhoudplan dat in 2008 uitgewerkt werd. 2. Uniforme toepassing van administratieve en boekhoudkundige procedures in de verschillende activiteitencentra en diensten van CDI-Bwamanda. 3. De berekening van de kostprijs van goederen, wisselstukken, enz. met een directe link naar de ontvangst ervan. De berekening van de kostprijs van personeel (berekening salarissen). 4. Verschillende boekhoudwerken zoals analyse van het grootboek, procedure voor transfers van fondsen, procedure voor de overdracht van interne boekingen om een resultatenrekening per activiteitencentrum en per kostencentrum op te stellen. Nieuw boekhoudplan voor de boekhouders Dankzij de inzet van de coöperant Jean-Marc Ackermans kon de commercialisering van producten op basis van maïs en soja verder gaan na het stopzetten van de Europese subsidies voor voedselhulp. Dit alles in een moeilijke marktomgeving. Midden 2009 werd de directie van CDI-Bwamanda geherstructureerd: de Algemeen Directeur ad interim (functie uitgevoerd door Koen Lein) werd vervangen door een comité van drie Administrateur Directeuren, één directeur voor de projecten en één algemeen raadgever. Het businessplan werd verder uitgewerkt.
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 22
Bandundu provincie, Democratische Republiek Congo Het inkomen van de landbouwbevolking in de Yaka Regio is verbeterd Budget 2009: 115.858 euro Financiering: DGOS meerjaren financiering 2008-2010 (80%) en Telema steungroep (20%). Lokale partner: Proyaka asbl Realisaties 2009: Het project steunt boerengroepen bij hun inkomensgenerende activiteiten in de vorm van omkadering, opleiding en investeringsmateriaal. Dankzij deze input verhogen de gesteunde groepen hun inkomsten. In 2008 kregen 27 groepen een ondersteuning, 14 ervan verhoogden hun inkomen in 2009 met 30%. In 2009 kregen 36 bijkomende groepen een ondersteuning. Bij 18 ervan kon Proyaka al een stijging van de inkomsten observeren. Gelijktijdig met het DGOS project startte in 2008 een landbouwproject met steun van de Europese Commissie, en Proyaka als één van de uitvoerende partners. De partnerovereenkomst werd echter nooit getekend door de projectleiding in Kinshasa. Het project loopt dus niet zoals verwacht en de complementaire activiteiten gebeuren niet.
Een gevarieerde oogst
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 23
Zuid-Borgou District, Benin De toegang tot kwalitatieve geneeskundige diensten in de zonehospitalen van Tchaourou en Parakou-N'Dali is verbeterd Budget 2009: 197.182 euro Financiering: DGOS meerjaren financiering 2008-2010 (80%) en Stichting Hubi en Vinciane (20%). Lokale partner: Aartsbisdom Parakou-N‟Dali Uitvoerende partners: Zone Hospitaal Saint-Martin te Papané voor de gezondheidszone Tchaourou en Zone Hospitaal Saint-Jean de Dieu te Boko voor de gezondheidszone Parakou-N‟Dali.
Situering projectregio Borgou: gezondheidszone Tchaourou en Parakou-N’Dali (Benin)
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 24
Context Het project startte in 2008 en steunt twee zone ziekenhuizen. De nadruk ligt op het verbeteren van de kwaliteit van de zorgen, de werkomstandigheden en de infrastructuur. Er is ook steun voor het algemene functioneren van de ziekenhuizen. In 2009 maakte de DGOS financiering 13% van het budget van de ziekenhuizen uit. Daarnaast kwam 57% uit eigen middelen, 17% van de Beninese Staat, 8% van de Zwitserse Coöperatie en 5% van de Stichting 8 Unidea . De Beninese Staat besliste in 2009 dat keizersneden gratis moeten zijn voor de moeders. Zwangere vrouwen wachten hierdoor minder lang om naar het ziekenhuis te komen in noodgevallen, wat een positief effect heeft op de overlevingskansen van moeder en kind. De ziekenhuizen zijn bovendien zeker van de terugbetaling van de ingreep, die gegarandeerd wordt door de overheid.
Realisaties 2009 Resultaat 1: Kwaliteit van geneeskundige zorgen De strijd tegen ziekenhuisinfecties blijft een prioriteit in beide ziekenhuizen. Dankzij de DGOS financiering en steun van de Zwitserse Coöperatie zijn er ontsmettingsmiddelen, zeep, enz. aanwezig. De werkwijze voor pre- en postoperatieve zorgen wordt ook regelmatig bijgesteld. Dit maakt dat de prevalentie van infecties na operaties stagneert rond de 3%. Tijdens een microbiologisch onderzoek werd echter vastgesteld dat er in de materniteit en het operatiekwartier van Papané meerdere ziekenhuisbacteriën aanwezig zijn. 60% van het personeel van de materniteit is drager. Om de dienst te saneren werden verschillende bijkomende maatregelen genomen (schoonmaken, desinfecteren). Er was ook speciale aandacht voor de spoedgevallen bij verloskunde, die moeten binnen de twee uur na aankomst in het ziekenhuis een behandeling krijgen. Het streefdoel was om dit voor 75% van de gevallen te realiseren. In Boko werd dit voor 83% van de gevallen gerealiseerd, in Papané voor slechts 63%. Het cijfer in Papané is waarschijnlijk onderschat door het gebrek aan registratie omdat het personeel overbelast is.
8
Unidea UniCredit Foundation : www.unicreditfoundation.org Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 25
Resultaat 2: Personeelsbeleid en werkomstandigheden voor het personeel. De werkdruk van het personeel in de ziekenhuizen ligt hoog. Daarom werd bijkomend personeel aangeworven. De voorkeur gaat naar geschoolde mensen die het medisch-technische niveau van het ziekenhuis kunnen versterken. In Papané kwamen er 19 personen bij, vijf personen verlieten het ziekenhuis. In Boko werden 17 personen aangeworven, zeven personen verlieten het ziekenhuis. Vanuit de DGOS financiering was er een ondersteuning voor betaling van lonen voor het personeel. De rest komt uit de eigen middelen en van de Staat. Het personeel kreeg ook continue vorming en bijscholing binnen het ziekenhuis. Binnen het DGOS project was er onder andere bijscholing rond hygiëne in het ziekenhuis (poetsen, wassen van de handen, ontsmetten, afvalverwerking), kwaliteitszorg en bloedtransfusies.
Resultaat 3: Verbeteren van de infrastructuur Het technisch niveau van de ziekenhuizen werd verder versterkt door het opstarten van een Dienst Kinesitherapie met steun van het Ministerie van Volksgezondheid. In het ziekenhuis van Boko werd bovendien de materniteit volledig heropgebouwd door de Itialiaanse organisatie Unidea. De pediatrie te Boko werd afgewerkt zoals voorzien in het DGOS project. Van Unicef kregen beide ziekenhuizen uitrusting om ondervoedde kinderen op te vangen: bedden, koelkast, keukenweegschaal en mixer en zuurstofmaskers. In het ziekenhuis van Papané werd een wasserij gebouwd met steun van de Zwitserse Coöperatie. De bouw van de materniteit in Papané werd uitgesteld tot 2010.
Resultaat 4: Steun aan algemene functionering van de ziekenhuizen Mede dankzij het DGOS project kunnen de ziekenhuizen hun voorraad essentiële geneesmiddelen op peil houden. In Boko waren er zo goed als geen voorraadonderbrekingen, in Papané slechts in 10% van de gevallen. Dit laatste omwille van kasproblemen en leveringsproblemen. Subsidies blijven belangrijk voor de ziekenhuizen om hun financiële situatie stabiel te houden. Het ziekenhuis van Boko moest 13% meer uitgeven aan medicijnen en personeel, terwijl de inkomsten slechts met 9% konden toenemen. Ook het ziekenhuis van Papané had meer uitgaven dan inkomsten in 2009. Dankzij externe subsidies bleef de financiële situatie onder controle. Beide ziekenhuizen werken aan het verbeteren van het onthaal van en de omgang met patiënten en we merken een positieve evolutie in het algemene welbevinden van de patiënten. De resultaten van het DGOS project dragen bij tot een toename van de bezettingsgraad, een daling van de gemiddelde hospitalisatieduur en een daling van de sterftegraad in de ziekenhuizen. De bezettingsgraad nam toe ten opzichte van de start van het project: van 50% tot 74,2% in Boko en van 63% tot 75,4% in Papané. De bezettingsgraad werd ook beïnvloed door stakingen in de publieke gezondheidsvoorzieningen, waardoor meer mensen gebruik maken van de twee ziekenhuizen. De ziekenhuizen willen een bezettingsgraad van 70% realiseren, de norm van het Ministerie is een bezettingsgraad van 80%. De gemiddelde verblijfsduur bleef quasi constant. Bij de start van het project waren patiënten gemiddeld 6,2 dagen en 5 dagen gehospitaliseerd in respectievelijk Boko en Papané. In 2009 was dit gedaald naar 6,1 dagen en 4,7 dagen. Het streefdoel is een verblijfsduur van 4 à 5 dagen. De sterftegraad daalde lichtjes en evolueert naar het streefdoel van 3%. In het ziekenhuis van Boko noteerde men een sterftegraad van 4,20%, in het ziekenhuis van Papané 3,30% in 2009.
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 26
Diverse projecten CDI-Bwamanda-België ondersteunt eveneens een aantal projecten die ontstaan uit de inspanningen van excoöperanten of andere sympathisanten. De projecten moeten worden voorgelegd ter goedkeuring van CDIBwamanda-België. Enkele voorwaarden zijn dat het project ontwikkelingsrelevant is en binnen de visie en de missie van de organisatie past. In 2009 werd 119.230 euro aan projecten gefinancierd via: - W.K.M.: steun aan kapucijnen projecten in Congo en Pakistan. - Stichting Hubi en Vinciane: steun aan onderwijs, landbouw en gezondheid in Zuid-Borgou, Benin. - P. Roosefonds: fonds voor steun aan verschillende sociale projecten. - Steungroep Likelemba: beurzenfonds voor studenten in Congo. - Project Cipin: steun aan opvangcentrum in Kinshasa. - Mikumi Kids: steun aan weeskinderen in Tanzania.
Missies en reizen in het kader van de programma’s en projecten Reiziger
Van
Mr Lefèbvre
Bestemming
Land
In het kader van
14-01-09 1-02-09
Bwamanda
Congo
Evaluatie DGOS Waterproject
Koen Lein
14-01-09 5-02-09
Bwamanda
Congo
Opvolging DGOS Waterproject, opvolging projecten
Emmanuel Heuse
14-01-09 5-02-09
Bwamanda
Congo
DGOS Capaciteitsversterking
Jos D'Hooghe
14-01-09 26-02-09 Bwamanda
Congo
DGOS Capaciteitsversterking
Freddy Moens
4-02-09
26-02-09 Bwamanda
Congo
DGOS gezondheid, ziekteverzekering
Koen Lein
9-03-09
26-03-09 Kinshasa
Congo
DGOS Capaciteitsversterking
Dr. Jean-Pierre Gillet (Chirurg) Dr. Joseph Swen (Anesthesist) Ghilaine Kuypers (verpleegkundige : zaal) Nic Blancke (verpleegkundige : operatiezaal)
Tot
Artsen Zonder Vakantie: chirurgie Artsen Zonder Vakantie: chirurgie
22-04-09 7-05-09
Bwamanda
Congo
22-04-09 7-05-09
Bwamanda
Congo
22-04-09 7-05-09
Bwamanda
Congo
Artsen Zonder Vakantie: chirurgie
22-04-09 7-05-09
Bwamanda
Congo
Artsen Zonder Vakantie: chirurgie
Jos D'Hooghe
22-04-09 4-06-09
Bwamanda
Congo
DGOS Capaciteitsversterking
Koen Lein
27-04-09 8-05-09
Kinshasa
Congo
DGOS Capaciteitsversterking
Congo
DGOS Boerengroepen in de Yaka-regio
Congo
Tri-partite evaluatiemissie DGOS Landbouwproject
Popokabaka, 18-06-09 Kasongo-Lunda, Pelende, Kitenda
Kim Leemput
1-06-09
Emmanuel Heuse
14-06-09 29-06-09 Bwamanda
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 27
Reiziger
Van
Koen Lein
Tot
Bestemming
Land
In het kader van
29-06-09 8-07-09
Kinshasa
Congo
DGOS Capaciteitsversterking
Jos D'Hooghe
5-08-09
Bwamanda
Congo
DGOS Capaciteitsversterking
Koen Lein
17-08-09 26-08-09 Kinshasa
Congo
DGOS Capaciteitsversterking
Jos D'Hooghe
7-10-09
Congo
DGOS Capaciteitsversterking
4-09-09
6-11-09
Bwamanda
Jos Vansteenwinkel
7-10-09
16-10-09 Bwamanda
Congo
Louis Chatenet (Aquassistance)
7-10-09
16-10-09 Bwamanda
Congo
Alain Bauzone (Aquassistance)
7-10-09
16-10-09 Bwamanda
Congo
Pierre Appel (Rotary 13-10-09 22-10-09 Bwamanda Hoogstraten-Kempen)
Congo
Wim Brosens (Rotary 13-10-09 22-10-09 Bwamanda Hoogstraten-Kempen) Hans Cuyckx (Rotary 13-10-09 22-10-09 Bwamanda Hoogstraten-Kempen) Klaus Raeymaekers (Rotary Hoogstraten- 13-10-09 22-10-09 Bwamanda Kempen) Papané, Boko en Kim Leemput 30-10-09 10-11-09 Parakou Rob Dormaels Cécile Labrique (verpleegkundige) Chantal Wieme (verpleegkundige) Dr. Jean-Claude Moulart Patty Hendriks (verpleegkundige) Koen Lein
4-11-09
19-11-09 Bwamanda
Congo
Steun aan Bokilio
Congo
Steun aan Bokilio
Congo
Steun aan Bokilio
Benin
DGOS Zuid-Borgou
Congo
14-11-09 29-11-09 Yakoma
Congo
14-11-09 29-11-09 Yakoma
Congo
14-11-09 14-12-09 Yakoma
Congo
14-11-09 29-11-09 Yakoma
Congo
29-11-09 4-12-09
Congo
Kinshasa
Opstart Waterproject Vlaanderen : waterleiding Bwamanda Opstart Waterproject Vlaanderen : waterleiding Bwamanda Opstart Waterproject Vlaanderen : waterleiding Bwamanda Steun aan Bokilio. Installatie radiologie en echografie Bwamanda
DGOS Landbouwproject en bio-brandstof project Artsen Zonder Vakantie Nursing Artsen Zonder Vakantie Nursing Artsen Zonder Vakantie Gynaecologie-chirurgie Artsen Zonder Vakantie Gynaecologie-chirurgie DGOS Landbouwproject en bio-brandstof project
Jaarverslag 2009 CDI-Bwamanda-België vzw - 28