CDA kandidatenlijst Geldermalsen gemeenteraadsverkiezingen 19 maart 2014 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.
Henk van Heusden, Meteren Bert Vonk, Geldermalsen Maarten van der Hulst, Beesd Leny Versteeg, Tricht Annard Vroon, Geldermalsen Stefan Breukel, Beesd Sean Buitenhuis, Geldermalsen Gerrit Stam, Geldermalsen Elbert van Dalen, Beesd Gerrit van Haarlem, Buurmalsen Dirk Bouman, Beesd Rien van Os, Geldermalsen Heleen van der Hulst, Beesd Jan Berendse, Geldermalsen Dick van Kranenburg, Buurmalsen Hans van Kranenburg, Geldermalsen Rien Dokman, Beesd Nelis van Driel, Geldermalsen Wim Heijting, Rumpt Frans van Verschuer, Beesd
2
1. Leeswijzer 2. Kernpunten van het CDA Geldermalsen 3. Kader van het Programma 1. Een Veilige en Rechtvaardige Samenleving 2. Solidariteit 3. Rentmeesterschap 4. Maatschappelijk Initiatief en Gespreide Verantwoordelijkheid
4. De 7 Aandachtsgebieden voor de Gemeente Geldermalsen 1. Betrouwbare Overheid en Solide Economisch en Financieel beleid 2. Plattelandsgemeente 3. Versterking Lokale en Regionale Werkgelegenheid 4. Zorg en Welzijn voor Iedereen 5. Sport en Cultuur Voorzieningen 6. Onderwijs 7. Ruimtelijke Ordening, Infrastructuur & Woningbouw
5. Samenvatting Programma CDA Geldermalsen
3
1. Leeswijzer Het CDA is een moderne christendemocratische volkspartij die midden in de samenleving staat. Voor het CDA staat de gemeenschap centraal: de betrokkenheid van mensen bij hun gemeente, familie, de kerk, de school, het dorp of de buurt, het bedrijf en de vereniging. Juist in deze tijd van verdergaande digitalisering en het verdwijnen van vertrouwde faciliteiten is onderling contact en verbondenheid belangrijk voor het welzijn van de burger. De vrijwilligers vormen daarin de spil en zijn een belangrijk draagvlak van de gemeente als publiek lokale gemeenschap. Menselijk geluk, waardigheid, wederzijds respect, veiligheid, geborgenheid, zorg voor elkaar en gemeenschapszin zijn de inspiratiewaarden waarvoor CDA Geldermalsen zich inzet. Het CDA Geldermalsen wil zich voor de komende raadsperiode 2014-2018 inzetten voor de inwoners met een programma waarin de mens centraal staat. In het voorliggende programma staat te lezen wat de gemeente, de elf dorpen, inwoners, ondernemers, kerken, scholen, instellingen en verenigingen kunnen verwachten van het CDA. Het beleid en de keuzes van het CDA Geldermalsen zijn gebaseerd op de 4 uitgangspunten: Rechtvaardigheid, Solidariteit, Rentmeesterschap en Gespreide Verantwoordelijkheid. De kaderstelling op basis van deze uitgangspunten is gebruikt om het algemeen beleid en de keuzes voor 7 belangrijke aandachtsgebieden verder uit te werken. Tenslotte hebben wij de uitgangspunten en aandachtsgebieden concreet gemaakt voor de elf dorpen van de gemeente Geldermalsen. Om te benadrukken dat het CDA Geldermalsen midden tussen de mensen staat, beginnen we ons verkiezingsprogramma met de kernpunten die de dorpskernen en haar inwoners, ondernemers, kerken, scholen, instellingen en verenigingen direct kunnen merken en verwachten van het CDA Geldermalsen in de aankomende periode. De gemeente Geldermalsen is een unieke en prachtige plattelandsgemeente en samen bouwen wij aan onze gemeente, onze oogappel aan de Linge. Namens het CDA Geldermalsen Hans van Kranenburg
Henk van Heusden
Voorzitter afdelingsbestuur
Lijsttrekker
Het bestuur: Elbert van Dalen, Dick van Kranenburg, Hans van Kranenburg (voorzitter), Sean Buitenhuis en niet op de foto Rien Dokman
4
2. Kernpunten van het CDA Geldermalsen De gemeente Geldermalsen wordt gekenmerkt door de elf dorpskernen met elk hun eigen unieke karakter. Het CDA Geldermalsen koestert het eigen karakter van de dorpskernen en zet zich in om de lokale gemeenschappen in stand te houden waar het goed wonen, werken en recreëren is. Het CDA zet zich daarom in voor een voorzieningenniveau dat zo dicht mogelijk bij de bewoners ligt en zoveel mogelijk aansluit bij hun behoeften. Vanuit dit uitgangspunt is het CDA voorstander van het ontwikkelen van de dorpshuizen / multifunctionele centra met bredere voorzieningen. De dorpshuizen / multifunctionele centra zijn het hart van de kern en het CDA wil dat de dorpshuizen / multifunctionele centra dit ook blijven.
Onderstaand is een overzicht te vinden van de speerpunten per dorpskern. Het CDA staat voor:
Acquoy o woningbouw naar behoefte en inbreien van woningen op bestaande bouwgronden; o toekomstbestendig maken van dorpshuis ‘De Schakel’ door actief faciliteren en integreren van diverse andere sociale, culturele en zorgfuncties voor de kern. Beesd o Het ontwikkelen en inrichten van het Dorpsplein in samenspraak met haar inwoners en ondernemers; o actief ontwikkelingsbeleid voor nieuwbouw van het zorgcentrum Lingehof in Garstkampen. Wij willen dat dit zorgcentrum omgeven gaat worden door een schil van starters- en seniorenwoningen; o hervorming en renovatie van het huidig locatie zorgcentrum Lingehof tot gespecialiseerd verzorgingscomplex; o ontwikkelen van de huidige gemeentewerf naar een milieustraat; o actieve gemeentelijke ondersteuning van een samenwerking tussen VV Beesd en VV Rhelico voor multifunctioneel gebruik van de sportvelden door ouderen en jongeren; o het verder ontwikkelen van het Cingelplein door het aanbieden van meer vitale voorzieningen voor de kern. Buurmalsen o Verbeteren van de veiligheid en het reduceren van verkeersoverlast voor fietsers en omwonenden aan de Rijksstraatweg door het bouwen van de 2e Lingebrug; o voor aanleg van goede en veilige fietspaden aan de Rijksstraatweg; o toekomstbestendig maken van Ons Eigen Gebouw door actief faciliteren en integreren van diverse andere sociale, culturele en zorgfuncties voor de kern. Deil o Het behoud van de openbare basisschool met een bredere functie; o toekomstbestendig maken van het dorpshuis ‘t Duifhuis door actief faciliteren van en integreren van meerdere sociale, culturele en zorgfuncties in het dorpshuis. Enspijk o Het gemeentelijk ondersteunen en verder ontwikkelen van de pilotstudy op het gebied van duurzaamheid, energiebesparing en alternatieve energie van Enspijk;
5
o
behoud en toekomstbestendig maken van school De Minzerie door het faciliteren van een brede school met andere sociale, culturele en zorgfuncties; o stimuleren en faciliteren van hergebruik van gebouwen zoals ‘De Oude School’ en de Gemeenschapsruimte. Geldermalsen o Impuls geven aan het centrum door het park en omgeving een sport-, recreatie- en horecafunctie te geven waarbij de Linge centraal komt te liggen in het park met daarin een paviljoen. Deze impuls met gepaste bouwactiviteiten activeert de middenstand en de levendigheid van het centrum; o verbeteren van de veiligheid door het weren van niet-bestemmingsvrachtverkeer uit het centrum en de Rijnstraat, en door het bouwen van de 2e Lingebrug; o gezamenlijke ontwikkeling van het parkeerbeleid voor het centrum door de middenstand en gemeente. Het CDA is voorstander van vrij parkeren, behoudens in de aangewezen blauwe zones rond het marktplein; o behoud van de sporthal en zwembad. Deze moeten toekomstbestendig worden gemaakt om te voldoen aan de eisen die de huidige tijd stelt. De locaties moeten goed en veilig met de fiets bereikt kunnen worden. Het CDA wil betere verlichting op de fietsroutes en verbeterd toezicht. De problematiek van hangjongeren bij de Randhorst moet opgelost worden; o duurzame en energiebesparende woningbouw op de Lingewaarden en het Stationsgebied, in harmonie met de natuur en omgeving. Het CDA vindt dat minimaal 10% groen moet blijven op deze locaties. Minimaal 3% van de locatie moet besteed worden aan speelplekken; o spoedige afronding van de besluitvorming met betrekking tot de uitbouw van de Centrumkerk. Gellicum o De komst van een stophalte van de buurtbus in de dorpskern; o toekomstbestendig maken van het dorpshuis Heerlijckheyt door actief faciliteren en integreren van andere sociale, culturele en zorgfuncties. Meteren o De aanleg van een toekomstbestendig fietspadenroute wat de Plantage op een fietsvriendelijke en veilige wijze verbindt met het station, het centrum van Geldermalsen, de scholen en het oude deel van Meteren; o verbreding en veilige fietsroute tussen Perenrotonde en spoorovergang; o duurzame en energiebesparende woningbouw op de Plantage in harmonie met de natuur en omgeving. Het CDA vindt dat minimaal 10% moet groen blijven op deze locaties en minimaal 3% van de locatie moet besteed worden aan speelplekken. o toekomstbestendig maken van het Dorpshuis door actief faciliteren en integreren van diverse andere sociale, culturele en zorgfuncties voor de kern. Rhenoy o Rekening houden met de verkeersveiligheid van de Dorpsstraat in verband met de geplande woningbouw; o aansluiting van de gefaseerde woningbouw op voormalig Story terrein op de marktvraag die voor het grootste deel wordt bepaald door de eigen woningbehoefte;
6
o
toekomstbestendig maken van dorpshuis De Betuwe Poort door actief faciliteren en integreren van diverse andere sociale, culturele en zorgfuncties voor de kern.
Rumpt o Het huidige zorgbeleid eerst te toetsen door de gemeente aan de nieuwe ontwikkelingen nu de Rijksoverheid steeds meer zorgtaken gaat afstoten naar gemeenten. Het grootschalig zorginitiatief ‘Zorglandgoed Rumpt’, met een impact op de ruimtelijke ordening, verkeer en veiligheid en de zorg zelf, moet zorgvuldig getoetst worden voordat er een definitief besluit genomen kan worden. Het CDA is natuurlijk voor dementiezorg, maar wil voorlopig geen zorglandgoed. o aansluiting van het nieuwe uitbreidingsplan op de marktvraag die wordt bepaald door de eigen woningbehoefte. o toekomstbestendig maken van dorpshuis Albertine door actief faciliteren en integreren van diverse andere sociale, culturele en zorgfuncties voor de kern. o actieve gemeentelijke ondersteuning van een samenwerking tussen VV Rhelico en VV Beesd voor multifunctioneel gebruik van de sportvelden door ouderen en jongeren. Tricht o Verbeteren van de veiligheid en verminderen van het verkeersoverlast voor voetgangers, fietsers en omwonenden aan de dijk door het bouwen van de 2e Lingebrug; o de komst van een fietstunnel in belang van de veiligheid van voetgangers en fietsers en de leefbaarheid van het dorp; o het ontwikkelen van een toekomstbestendig spoorbeleid. Het CDA wil dat de gemeente gaat optrekken met de aangrenzende gemeente voor de ontwikkeling en uitvoering van dit spoorbeleid; o toekomstbestendig maken van Het Dorpshuis door het faciliteren en integreren van meerdere sociale, culturele en zorgfuncties voor de inwoners.
7
3. Kader van het Programma Het CDA is een moderne christendemocratische volkspartij die midden in de samenleving staat. Voor het CDA staat de gemeenschap centraal: de betrokkenheid van mensen bij hun gemeente, familie, de kerk, de school, het dorp of de buurt, het bedrijf en de vereniging. Juist in deze tijd van verdergaande digitalisering en het verdwijnen van vertrouwde faciliteiten is onderling contact en verbondenheid belangrijk voor het welzijn van de burger. De vrijwilligers vormen daarin de spil en zijn een belangrijk draagvlak van de gemeente als publiek lokale gemeenschap. Het beleid van het CDA Geldermalsen, de keuzes en het verkiezingsprogramma gaan uit van vier kernbegrippen die in onderlinge samenhang het christendemocratisch gedachtegoed inhoud geven: 1. Een veilige en rechtvaardige samenleving Een samenleving die rechtvaardig is, is een samenleving waarin elk mens ongeacht zijn identiteit, niet alleen recht heeft op, en toegang tot de basisbehoeften, zoals vrijheid, veiligheid, onderwijs en zorg, maar ook met een eerlijke verdeling van kansen. Ook de mate waarin mensen functioneren in de samenleving en de mogelijkheden die zij bezitten om functies te bereiken zijn van grote invloed. Op die manier is welzijn voor iedereen gewaarborgd. De gemeente is mede verantwoordelijk voor een veilige en rechtvaardige samenleving. De gemeente is er om de samenleving mogelijk te maken voor ons allemaal. Daarom is het belangrijk dat de gemeente rechtvaardig en integer handelt en respectvol omgaat met haar inwoners. De gemeente kan dit niet alleen! De betrokkenheid en eigen verantwoording van de inwoners spelen hierbij een belangrijke rol. Om die reden wil het CDA Geldermalsen dat de inwoners meer betrokken worden bij belangrijke beleidsvoornemens, maar ook bij kleine aandachtspunten en ergernissen in hun directe leefomgeving. Inwoners moeten zich veilig voelen. Het veiligheidsbeleid krijgt vorm in samenwerking met burgers, politie, justitie, scholen, kerken, buurtverenigingen, horecaondernemers, winkeliers, bedrijven, instellingen, woningcorporaties en (sport)-verenigingen. Het veiligheidsbeleid eist van de gemeente dat zij haar gezag gebruikt om te faciliteren en te ondersteunen. Het CDA Geldermalsen is ook een voorstander van het terugkeren van de wijkagent in de kernen. Samengevat: o
o
o
Het CDA wil een transparante gemeente en duidelijkheid geven over wat de verantwoordelijkheden zijn van de gemeente, haar bestuurders en ambtenaren en ook van de inwoners, ondernemers, kerken, scholen, instellingen en verenigingen. Het CDA realiseert zich dat de inwoner centraal gesteld dient te worden. Voor het verder ontwikkelen van een goed bestuur en een rechtvaardige samenleving speelt de betrokkenheid en eigen verantwoordelijkheid van haar inwoners een belangrijke rol. Het CDA wil een integere en betrouwbare lokale overheid die respectvolle dienstverlening aan de inwoners en afhandeling van zaken door de gemeente hoog in het vaandel heeft staan. 8
o o
Het CDA vindt dat de gemeente gezamenlijk met haar inwoners zorgt voor handhaving van veiligheid en leefbaarheid in de kernen en wijken. Het CDA Geldermalsen is een voorstander van de aanwezigheid van een wijkagent in de kernen.
2. Solidariteit: Het solidariteitsbeginsel is een belangrijke bouwsteen van onze samenleving. Door verschillende ontwikkelingen, waaronder vergrijzing, de kanteling van de WMO, decentralisaties Jeugdzorg, AWBZ en de Wet Werken naar Vermogen komt er meer verantwoordelijkheid en bevoegdheid naar de gemeente. Het CDA Geldermalsen staat achter het uitgangspunt dat mensen in eerste instantie zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen leefsituatie. Pas wanneer mensen dat niet (voldoende) kunnen en hun sociale omgeving geen ondersteuning (kan) bieden, onder meer in de vorm van mantelzorg, is er een rol weggelegd voor de gemeente. Wat betreft het CDA zal de zorgbehoevende mens centraal blijven staan. Mensen met een functionele beperking of handicap, hulpbehoevende ouderen of mensen die redelijkerwijs niet rond kunnen komen van hun inkomen, verdienen ondersteuning waar dat nodig is. Noodzakelijke versterkingen in ondersteuning, voorzieningen en armoedebestrijding moeten blijven plaatsvinden. Uiteraard moet daarbij ook de effectiviteit en efficiëntie in het oog worden gehouden. Zorg voor elkaar betekent voor het CDA Geldermalsen dat mensen in kwetsbare omstandigheden de zorg, hulp en aandacht krijgen die zij nodig hebben. Zorg die niet alleen aansluit bij hun behoefte maar vooral ook bij hun mogelijkheden. Het CDA Geldermalsen heeft ook oog en aandacht voor de kansen, de uitdagingen en de zorgen van kinderen en jongeren in onze gemeente. Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. De kinderen en jongeren moet ook de gelegenheid worden geboden om in hun eigen omgeving veilig om te kunnen gaan met leeftijdsgenoten. Om die reden wil het CDA zich inzetten voor goede faciliteiten en veiligheidsbeleid voor kinderen en jongeren in de gemeente Geldermalsen en in hun dorpskernen. De verder gaande digitalisering van onze samenleving en ons leven en het verdwijnen van vertrouwde faciliteiten (postkantoor, bank, bemande benzinepomp, lokale winkels) levert met name voor de ouderen onder ons problemen op. Vereenzaming en vervreemding liggen daarbij op de loer. Ook tegen deze achtergrond wil het CDA Geldermalsen de betrokkenheid van haar inwoners bij de gemeente, familie, de kerk, de school, het dorp of de buurt, het bedrijf, de instelling en de vereniging zo veel mogelijk stimuleren. Samengevat: o Het CDA Geldermalsen zet in op grotere betrokkenheid van de inwoners om de onderlinge verbondenheid en het samen leven te versterken. De gemeente moet actief de betrokkenheid van inwoners bij hun gemeente, familie, de kerk, de school, het dorp of de buurt, het bedrijf, de instelling en de vereniging zo veel mogelijk stimuleren en faciliteren. 9
o
o
o
Het CDA vindt dat de gemeente Geldermalsen moet staan voor zorg, hulp en aandacht voor mensen in kwetsbare omstandigheden die niet alleen aansluit bij hun behoefte maar vooral ook bij hun mogelijkheden. Omdat de samenleving in de komende jaren behoefte heeft aan gezonde, verantwoordelijke en goed ontwikkelde en opgeleide jongeren, wil het CDA Geldermalsen bijzondere aandacht geven aan de kansen, de uitdagingen en de zorgen van de kinderen en jongeren in onze gemeente. Het CDA Geldermalsen vindt dat ICT voorzieningen en glasvezel beschikbaar en bereikbaar moeten zijn voor alle inwoners van de gemeente. De gemeente Geldermalsen moet zorgen dat deze basisvoorzieningen aangeboden worden, ook daar waar marktpartijen dorpskernen of gebieden onaantrekkelijk vinden.
3. Rentmeesterschap Voor het CDA Geldermalsen geldt onverkort dat structurele uitgaven moeten worden gedekt door structurele inkomsten. De gemeente dient een solide dekking te hebben voor meerjarige uitgaven en risico’s die niet afhankelijk zijn van incidentele mee- en tegenvallers. Het CDA kiest voor een sterke duurzame samenleving die gebouwd is op een gezonde economie en denkt ook aan de toekomstige generaties. Dit betekent dat naast een solide economisch en financieel beleid de gemeente haar innovatie- en investeringsklimaat moet versterken. De gemeente Geldermalsen is een unieke en prachtige plattelandsgemeente – onze oogappel aan de Linge - met sterke agrarische, toeristische en logistieke clusters en heeft door haar centrale ligging een aantrekkingskracht voor burgers en bedrijven. Het CDA Geldermalsen is ervan overtuigd dat een versterking van deze clusters en optimaal gebruik maken van de ligging een impuls zal geven aan de werkgelegenheid en handhaving en zelfs verbetering van het goede voorzieningenniveau van onze gemeente. Het CDA Geldermalsen is voor een goede zorg aan iedereen, maar grootschalige particuliere initiatieven met een impact op de ruimtelijke ordening, verkeer en veiligheid en de zorg zelf moeten wel zorgvuldig worden getoetst. Vooral ook nu de Rijksoverheid zorgtaken naar de gemeenten gaat afstoten moeten we als gemeente, samen met de aangrenzende gemeenten, een degelijk zorgbeleid ontwikkelen wat vervolgens kan dienen als een toets waaraan initiatieven kunnen worden gemeten. Een zorgbeleid dat gericht is op de lange termijn. We hebben natuur en de cultuur geërfd van onze (voor)ouders en te leen voor de generaties die na ons komen. Dat vraagt dat we ook in onze omgang verder kijken dan ons eigen belang en onze eigen tijd. Beheren en beheersen zijn niet voldoende. Om een betere samenleving achter te laten zijn ook creativiteit en innovatie nodig. Daarom vindt het CDA Geldermalsen dat hergebruik, energiebesparing en andere vormen van duurzaamheid standaard geïntegreerd moet worden in het innovatie-, investering- en versterkingsbeleid. Dit geldt ook voor ander gemeente- en kernenbeleid. Zo is het CDA Geldermalsen voorstander van hergebruik van bestaande gebouwen, afgedankte producten en grondstoffen, water-, 10
warmte- en energiebesparing en dat nieuwbouw past bij de natuur en omgeving. Volgens het CDA Geldermalsen kan dit alleen in samenspel tussen overheid, bedrijven, maatschappelijke organisaties, instellingen en inwoners. Allen hebben hun eigen verantwoordelijkheid voor een goed leefmilieu nu en in de toekomst. De gemeente moet het goede voorbeeld geven. Samengevat: o o o
o
o
Het CDA Geldermalsen zet zich in voor een gezond economisch-financieel beleid van de gemeente, voor de korte en de langere termijn. De gemeente Geldermalsen is een unieke en prachtige plattelandsgemeente – onze oogappel aan de Linge – en moet dit karakter ook behouden. Het CDA Geldermalsen kiest voor een versterking van agrarische, toeristische en logistieke clusters en benutting van strategische ligging van gemeente Geldermalsen aan het wegen- en spoornetwerk (A2, A15, spoor waaronder Betuwelijn). Het CDA vindt dat hergebruik van bestaande gebouwen, producten en grondstoffen, water-, warmte-, en energiebesparing en natuur en omgeving standaard geïntegreerd moeten worden in het gemeentebeleid. De gemeente Geldermalsen heeft een belangrijke rol in de verduurzaming van de gemeente met haar elf kernen. Het CDA vindt dat de gemeente mogelijkheden moet onderzoeken voor alternatieve energie en om rest energie of warmte in de gemeente te gebruiken voor de verwarming van of energielevering aan inwoners of bedrijven. Daarnaast wil het CDA Geldermalsen dat de gemeente particuliere of wijk initiatieven stimuleert en, waar nodig ondersteund.
4. Maatschappelijk initiatief en gespreide verantwoordelijkheid Door veranderende verwachtingen en behoeften van de inwoners, de kanteling van de WMO, decentralisaties Jeugdzorg, AWBZ en Wet Werken naar Vermogen naar de gemeente vereisen een andere inrichting en verantwoordelijkheid van de gemeente om te voldoen aan de nieuwe eisen en behoeften. De gemeente en lokale partijen kunnen deze ontwikkelingen niet alleen aan. De Rijksoverheid decentraliseert veel taken naar gemeenten, zonder de gemeenten daar voldoende middelen voor te bieden. Samenwerking met andere gemeenten is dan ook cruciaal om de inwoners van de gemeente Geldermalsen te kunnen blijven bieden wat nog niet zo lang geleden normaal was. Het CDA Geldermalsen is zich hier van bewust en zal alles in het werk stellen om de gemeentelijke instellingen hier zo goed mogelijk bij te helpen. De hervormingen lokaal invullen kan enkel als er goed wordt samengewerkt en noodzakelijke kennis en expertise worden gedeeld. De gemeente kan dus niet alles alleen en maakt daarom ook duidelijk wat ze wel en niet kan. De gemeente zal met partnerorganisaties en omliggende gemeenten nieuwe en flexibele oplossingen bedenken om maatwerk voor iedere inwoner te kunnen leveren. Dit betekent dat de gemeente zich opstelt als samenwerkingspartner en partijen bij elkaar brengt om waardevolle initiatieven uit de gemeenschap te ondersteunen. Samenwerking en co-creatie in plaats van voorschrijven en opleggen. Inwoners, kerken, verenigingen, buurten en dorpen moeten zelf meer verantwoordelijkheid krijgen en nemen.
11
Het CDA Geldermalsen legt een grote verantwoordelijkheid bij de burgers. Om dit te faciliteren juicht het CDA van harte toe dat de kernen dorpsplannen opstellen in samenwerking met de gemeente zoals succesvol gedaan is door Enspijk, Tricht en Rhenoy. Het CDA Geldermalsen is zich bewust van het feit dat onder meer door de centrale overheid gedelegeerde taken, individualiseringstendens en ook door verdwijnen van vitale voorzieningen in de kernen, de gemeente moet aangeven welke zaken door de gemeente of door de kernen zelf kunnen worden opgelost of, om reden van doelmatigheid (‘betere kwaliteit voor belastinggeld en tegen minder kosten’) noodzakelijkerwijs of beter kunnen worden opgelost in samenwerking met andere gemeenten of bedrijven, in regionaal verband of in de vorm van uitbestedingen. Door anders te organiseren en een beroep te doen op de inwoners om naar elkaar om te zien en verantwoordelijkheid voor elkaar nemen, kunnen vitale voorzieningen zoals pinautomaten, contactpunt voor ouderen en hulpbehoevende mensen, terugkeren en de leefbaarheid van de kernen verbeterd worden. De creativiteit, de energie en het organiserend vermogen van de burgers zijn nodig om de vitale voorzieningen te behouden en/of terug te krijgen en de kernen leefbaar te houden. De inwoners en in het bijzonder de vrijwilligers zijn de basis van gespreide verantwoordelijkheid. De dorpshuizen en/of multifunctionele centra spelen hierin een belangrijke rol. Ze vervullen een essentiële functie voor de onderlinge ontmoetingen en functioneren van de plaatselijke samenleving. Zij zijn het hart van de kernen en moeten dat ook blijven. Het CDA pleit er voor dat de vitale voorzieningen verbonden worden met de dorpshuizen. Samengevat: o
o o
o
o
o
Versterking van de leefbaarheid en het samenleven in de kernen is een belangrijk doel bij de instandhouding van de kwaliteit van wonen en leven, maar ook ter voorkoming en bestrijding van onwenselijk gedrag. Het CDA wil dat de gemeente actief beleid voert om dorpen compleet te houden, maar ook leefbaar en toekomstbestendig , inclusief de sociale infrastructuur. Het CDA legt een grote verantwoordelijkheid bij de burgers. Een consequentie daarvan is dat de gemeente Geldermalsen open staat voor ideeën, opvattingen en wensen vanuit dorpskernen en wijken. Het CDA vindt dat de gemeente Geldermalsen altijd bezig moet zijn met het verzamelen en bespreken van de ideeën vanuit de kernen en wijken. Daarbij behoort ook het vooraf peilen van de gemeente hoe de inwoners over zaken denken en achteraf het geven van actieve voorlichting van college- en raadsbesluiten. De dorpshuizen zijn het hart van de kern en moeten dat blijven. Het CDA Geldermalsen vindt dat dorpshuizen een deel van de gedecentraliseerde activiteiten en sociale, culturele en zorgfuncties moeten gaan herbergen. Het CDA Geldermalsen vindt dat elke kern een dorpsraad en een contactpersoon moet hebben die samen met de gemeente een belangrijke rol spelen bij het ontwikkelen van dorpsplannen. Het werk van vrijwilligers is op veel plaatsen in onze gemeente onmisbaar voor het goede functioneren van de samenleving. Daarom dient de gemeente hun inzet op allerlei manieren – zo nodig ook met subsidies – te ondersteunen. 12
De 7 Aandachtsgebieden voor de Gemeente Geldermalsen 1. Betrouwbare overheid en Solide Economisch en Financieel beleid a. Het CDA Geldermalsen werkt altijd vanuit een solide begroting. Het huishoudboekje van de gemeente Geldermalsen is de afgelopen jaren op orde gebracht. Op basis van gezonde financiën kan weer geïnvesteerd worden in de sociale voorzieningen, onderwijs, zorg, gezondheid, sport, cultuur en werkgelegenheid van de gemeente. b. Het CDA Geldermalsen zet zich in voor een gezond financieel beleid van de gemeente, voor de korte en de langere termijn. Het CDA Geldermalsen is van mening dat gemeentelijke diensten kostendekkend dienen te zijn, tenzij er goede gronden zijn om hiervan af te wijken. De hoogte van de woonlasten voor de inwoners moeten niet te veel afwijken van het regionale gemiddelde. c. Het CDA Geldermalsen pleit er voor om het OZB-beleid te koppelen aan een solide financiële begrotingsbeleid. d. Samenwerking met aangrenzende gemeenten is cruciaal om de inwoners van de gemeente Geldermalsen te kunnen blijven bieden waar ze recht op zouden moeten hebben. Het CDA Geldermalsen is zich ervan bewust dat regionale samenwerking tussen gemeenten en ook met particuliere partijen moet worden opgeschaald. e. In de context van de financiële doelstellingen moeten publiek-private samenwerkingen goed bekeken worden en tussentijds worden geëvalueerd op hun functioneren. Publiek-private samenwerkingen kunnen zorgen voor verhoging van de kennis en verlaging van kosten. Gewaakt moet worden dat de risico’s van private partners worden afgewenteld op de gemeente als gevolg van onvoldoende tegenspel van de zijde van de gemeente Geldermalsen. f. Samenwerking met andere gemeente moet leiden tot kwaliteitsverbetering, doelmatigheid en kostenbesparing voor de inwoners van de gemeente en leiden tot een versterking van het unieke karakter van onze plattelandsgemeente. Het CDA Geldermalsen vindt dat de samenwerkingsverbanden tussentijds op doelmatigheid geëvalueerd moeten worden en kunnen worden stopgezet als ze in de praktijk niet naar verwachting functioneren. 2. Plattelandsgemeente a. Een krachtige plattelandsgemeente is de basis voor een gezonde economische groei, werkgelegenheid en goede sociale voorzieningen. De agrarische, logistieke en toeristische sectoren zijn de bouwstenen voor een sterke gemeente. Deze sectoren hebben in het verleden een belangrijke rol gespeeld en zullen dat in de toekomst naar verwachting blijven doen. Het CDA Geldermalsen vindt dat de gemeente moet investeren in deze sectoren en onnodige belemmeringen wegnemen. b. De gemeente Geldermalsen moet intensief samen gaan werken met andere plattelandsgemeenten (o.a. Buren, Lingewaal, Neerijnen) die de uitdagingen en problematiek van deze sectoren hoog op de agenda hebben staan. Samen staan wij sterk en kunnen wij de krachten bundelen om de kansen te benutten en de uitdagingen aan te gaan als plattelandsgemeenten. Wij willen de agrarische, logistieke en toeristische clusters in de gemeente en regio verder uitbouwen. Het 13
CDA Geldermalsen vindt dat de gemeente zich moet richten op de plattelandsvraagstukken en zich moet onderscheiden van de stadsgemeenten met grootstedelijke problematiek. c. Het CDA Geldermalsen sluit samenwerking met meer stedelijk georiënteerde gemeenten niet automatisch uit. De gemeente moet altijd een gedegen afweging maken voor welke samenwerkingskeuze de beste kwaliteitsverbetering, doelmatigheid en kostenbesparing voor haar inwoners met zich mee zal brengen. Het CDA Geldermalsen is van mening dat een dergelijke samenwerking alleen maar succesvol kan zijn als het unieke karakter en de leefbaarheid van de kernen en de algemene belangen van een plattelandsgemeente voldoende ruimte en aandacht krijgen zonder daarbij de regionale kracht uit het oog te verliezen. d. Er is behoefte aan verbreding van de plattelandseconomie, aan nieuwe activiteiten. Het agrarische gebruik (o.a. fruitteelt, veeteelt, en akkerbouw) vormt de ruimtelijke hoofdfunctie in het buitengebied. Het CDA Geldermalsen wil de agrariër daarom daadwerkelijk de kans geven zich te ontplooien en het buitengebied te beheren en inhoud te geven. Initiatieven zoals zorgboerderij, kinderopvang op de boerderij, een boerencamping, of een educatiebedrijf kunnen naast de agrarische activiteiten aanvullende perspectieven bieden voor agrariërs en andere plattelandsondernemers. 3. Versterking Lokale en Regionale Werkgelegenheid a. Het midden- en kleinbedrijf in de gemeente zijn de dragers van de lokale economie en zorgen ook voor de nodige vernieuwing. Het CDA wil dat de gemeente een proactief stimuleringsbeleid ontwikkelt voor deze ondernemers. b. Het CDA Geldermalsen vindt dat de gemeente meer werk moet maken om hoogwaardige werkgelegenheid samen met de omliggende gemeenten binnen te halen. Een groter aantal hoger opgeleide mensen in de regio zal innovatie en clusterontwikkelingen verder stimuleren. Door het aanbieden van hoogwaardige werkgelegenheid en het vergroten van het werkaanbod voor hoger opgeleide mensen zal de uitstroom van hoger opgeleide mensen uit de gemeente gestopt kunnen worden. Het CDA pleit voor een actief gemeentelijk beleid samen met haar bedrijven en instellingen voor het opzetten van samenwerkingsverbanden met hogere onderwijsinstellingen, andere kennisinstellingen en het aantrekkelijker maken van investeringsvoorwaarden voor innovatieve bedrijven en ondernemers. c. Het CDA vindt dat de gemeentelijke aanbestedingen zodanig moet worden opgezet dat lokale ondernemers een reële kans hebben om mee te doen. Dit stimuleert de lokale economie en vergroot de gezamenlijkheid om te bouwen aan de toekomst. De gemeente moet zorgen voor de juiste voorwaarden bij aanbestedingen. d. Bedrijventerreinen hebben een belangrijke economische functie; deze terreinen bieden ruimte voor bedrijvigheid en stimuleren de lokale economie. Het CDA Geldermalsen pleit voor hergebruik van gebouwen en bedrijventerreinen. Reserveren en uitgifte van grond voor nieuwe bedrijventerreinen door de gemeente maar ook voor beslissingen over herstructurering en transformatie van verouderde bedrijventerreinen moeten regionaal worden afgestemd. Voor de toekomst moet een te grote grondvoorraad voor bedrijventerreinen worden voorkomen, niet in de 14
laatste plaats met het oog op de oplopende beheerskosten ervan en de risicovolle verliezen op grondexploitaties. 4. Zorg en Welzijn voor Iedereen a. Zorg moet toegankelijk blijven voor iedereen. Het CDA Geldermalsen richt zich op elke generatie met zorg op maat. De aankomende jaren moet de jeugdzorg, AWBZ en Werk en Inkomen op gemeentelijk niveau worden georganiseerd. Dit is een grote uitdaging voor de gemeente. De zorg moet betaalbaar blijven maar tegelijkertijd doeltreffend zijn. Daarom moet enerzijds de zorg gestandaardiseerd worden om de kosten te drukken en anderzijds waarnodig op maat gemaakt worden. Om te zorgen dat de gemeente in 2015 de nodige kennis heeft om te voorzien in de zorgtaken zal er samengewerkt moeten worden met omliggende gemeenten en zorgpartijen. Het CDA Geldermalsen zal overleg voeren en plannen ontwikkelen met de andere CDA afdelingen om efficiënte en effectieve zorg te bieden waar behoefte aan is. b. Nu de Rijksoverheid steeds meer zorgtaken gaat afstoten aan gemeenten, moet het huidig zorgbeleid van de gemeente eerst worden getoetst aan het huidige beleid, nieuwe wetgeving en de nieuwe ontwikkelingen. Het CDA is voor een goede zorg aan iedereen, maar grootschalige publieke en particuliere initiatieven (zoals het geplande zorginitiatief Zorglandgoed in Rumpt met een impact op de ruimtelijke ordening, verkeer en veiligheid en de zorg zelf) moeten dan ook zorgvuldig worden getoetst aan de wetgeving, beleid en nieuwe ontwikkelingen voordat er een definitief besluit genomen kan worden. c. De toenemende vraag naar mantelzorg, behoud en versterking van de kwaliteit daarvan, vraagt extra inzet van de gemeente. De gemeente moet zich inzetten om met name hulpverleningsorganisaties, die met vrijwilligers werken, meer te gaan samenwerken en ondersteunen. De gemeente moet zorgen, dat kinderen in gezinnen van jonge mantelzorgers minder worden belast door meer uit de eigen omgeving te vragen bij het voldoen aan de zorgbehoefte van burgers. d. Het toenemende drankgebruik en het gebruik van ‘feestpillen’ door jongeren is niet goed voor de gezondheid en ontwikkeling van onze jongeren. Het is voor het CDA Geldermalsen van belang dat de gemeente, samen met scholen en verenigingen, een actief (preventie)beleid op dit gebied gaat ontwikkelen. e. Het CDA Geldermalsen maakt zich zorgen over de maatschappelijke participatie van kinderen uit gezinnen die moeten rondkomen van een minimuminkomen. Het CDA Geldermalsen vindt dat initiatieven van verenigingen moeten worden gestimuleerd die kinderen in deze situatie faciliteiten bieden om deel te nemen aan de activiteiten van de gemeente. Het CDA vindt dat de gemeente terughoudend, maar indien nodig op gepaste wijze, dergelijke initiatieven financieel moet ondersteunen in het kader van een daarop afgestemd gemeentelijk subsidiebeleid. f. De gemeente is verantwoordelijk voor de veiligheid van haar inwoners, ondernemers en bezoekers. Samen met de politie, GGD, brandweer, verenigingen, inwoners en andere partners houdt de gemeente de kernen veilig en leefbaar. Het CDA vindt dat de gemeente moet zorgen dat politie, bewaking en hulpdiensten snel ter plaatse moeten komen, ongeacht de door de Rijksoverheid opgelegde regionale centralisatie
15
van politie, brandweer en andere hulpdiensten. Het CDA vindt dat de wijkagent moet terugkeren in de kernen. 5. Sport en Cultuur a. Sport en cultuur zijn belangrijke dragers voor binding in de samenleving. Het CDA hecht aan een bloeiend (sport)verenigingsleven. Dat is van vitaal belang voor de samenhang, saamhorigheid en leefbaarheid van de dorpskernen. Deze verenigingen moeten eigen verantwoordelijkheden en zelfredzaamheid blijven tonen door de inzet van vrijwilligers. b. Het CDA Geldermalsen wil deelname aan sport minimaal op peil houden en het lidmaatschap van verenigingen stimuleren, voor jong en oud. Naast het plezier van sporten zijn de effecten van sport en beweging ook zeer belangrijk om overgewicht tegen te gaan, levert het gezondheidsvoordelen op en verhoogt het de prestaties van onder meer leerlingen op scholen. Het CDA stimuleert de inzet van vrijwilligers en vindt dat het gemeentelijk beleid gericht moet zijn op het faciliteren van verenigingen voor zover zij een maatschappelijke doel nastreven dat past in het gemeentelijke beleid. c. Het CDA Geldermalsen is voor goede, toegankelijke en betaalbare voorzieningen en sport voor alle kernen van de gemeenten. Het CDA Geldermalsen kiest voor een integrale aanpak die vertaald zal worden naar de kernen. De basis van onze aanpak ligt op gezondheid, beweging, ontmoeting en preventiebeleid. d. Mede in het kader van de ouderen, gehandicapten en jeugdzorg wil het CDA Geldermalsen de gezondheidsrisico’s voor jongeren, gehandicapten en ouderen aanpakken door sportbeleid te laten ontwikkelen door de gemeente in samenwerking met verenigingen. Het gemeentelijke subsidiebeleid aan sportverenigingen dient zodanig te worden vormgegeven dat door verenigingen genomen maatschappelijke initiatieven die bijdragen aan de samenleving worden gewaardeerd en gestimuleerd. e. Het CDA Geldermalsen vindt dat gemeente moet investeren in haar binnenzwembad, buitenzwembaden, sporthal en -velden. Het CDA Geldermalsen wil de sportvoorzieningen in de dorpskernen zoveel mogelijk in stand houden en kiest niet voor één centrale, gemeentelijke sportaccommodatie. Daarnaast stimuleert het CDA het beleid van multifunctioneel gebruik van accommodaties, of zo mogelijk clustering. f. De dorpshuizen en multifunctionele centra hebben een belangrijke verbindende rol in de kernen. Deze locaties krijgen ook de functie van zorg- en servicecentra. Deze locaties moeten blijven bestaan en worden aangepast om te voldoen aan de huidige en toekomstige functies. 6. Onderwijs a. Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Wij investeren in de jeugd en onderwijs speelt hierin een cruciale rol. Onderwijs moet toegankelijk blijven en zoveel mogelijk aanwezig zijn in de kernen. Het gaat niet alleen om basisonderwijs, maar ook middelbaar onderwijs en kinderdagverblijven en peuterspeelzalen. Het CDA Geldermalsen is voorstander van Brede Scholen. Het CDA Geldermalsen wil ook 16
b.
c.
d.
e.
voldoende voor- en naschoolse opvanglocaties hebben. De scholen en opvanglocaties zullen een actief beleid voeren op het gebied van gezondheid en beweging voor de scholieren i.s.m. met sportverenigingen. Het CDA Geldermalsen staat voor vrijheid van onderwijs: gespreide verantwoordelijkheden voor goed onderwijs tussen gemeente, onderwijsinspectie, zelfstandige schoolbesturen, onderwijzend personeel en ouders. Omdat opvoeding en onderwijs in elkaars verlengde liggen, vindt het CDA Geldermalsen het belangrijk dat ouders bij de school worden betrokken. Goed onderwijs vraagt om goede onderwijshuisvesting. Actuele beheer- en onderhoudsplannen zijn daarbij belangrijk. Met schoolbesturen moeten afspraken worden gemaakt over de uitvoering van regulier en groot onderhoud. Het CDA Geldermalsen wil scholen niet los zien van hun maatschappelijke omgeving. Omdat de bestuurlijke rol van de gemeente ten aanzien van het onderwijs is veranderd, vindt het CDA dat de gemeente Geldermalsen vooral samenwerking moet stimuleren tussen scholen en instanties. Het CDA Geldermalsen is voorstander van behoud van alle huidige basisscholen in de kernen en is geen voorstander van het bouwen van nieuwe basisscholen die concurreren met bestaande scholen om de leerlingen. Voor het versterken van de economische groei en bedrijvigheid en het aantrekken van hoogwaardig werkgelegenheid is een samenwerking tussen de gemeente en bedrijven met het voorgezet middelbaar en hoger beroepsonderwijs essentieel. Het CDA Geldermalsen wil dat de gemeente de mogelijkheden gaat onderzoeken om voortgezet onderwijs, gespecialiseerd middelbaar en hoger beroepsonderwijs en andere kennisinstellingen beter te koppelen aan de gemeente Geldermalsen, het bedrijfsleven en haar inwoners. Met de verplichte maatschappelijke stages van scholieren in het voortgezet onderwijs kunnen extra vrijwilligers beschikbaar komen voor verenigingen, jeugd- en cultuurinstellingen, verzorgingshuizen en andere welzijnsinstellingen en vrijwilligersorganisaties. Een maatschappelijke stage in de eigen woonomgeving versterkt de betrokkenheid bij de lokale samenleving. Het CDA Geldermalsen vindt dat maatschappelijke stages voor scholieren vorm krijgen op een wijze die past bij de dorpskernen van de gemeente Geldermalsen. Hiertoe dient de gemeente een actief beleid te voeren.
7. Ruimtelijke Ordening, Infrastructuur & Woningbouw a. Voor economische ontwikkeling zijn goede ontsluitingen van bedrijventerreinen en een goede weginfrastructuur onontbeerlijk. Het CDA Geldermalsen vindt dat de gemeente actief moet deelnemen aan grensoverschrijdende infrastructurele projecten die van belang zijn voor de gemeente Geldermalsen en de regio. Bij de ontwikkeling, beheer en onderhoud van infrastructurele projecten moet naast goede bereikbaarheid ook duurzaam en veiligheid worden gewaarborgd. b. Er moet ruimte zijn voor de vele fietsers in onze gemeente. Vele honderden scholieren moeten dagelijks per fiets naar school. Daarnaast bezoeken duizenden fietstoeristen jaarlijks onze gemeente. Het centrum van de kernen, gemeentelijke faciliteiten, sportverenigingen, kerken, scholen en dorpshuizen moeten veilig en goed bereikbaar zijn. Het CDA Geldermalsen wil maatwerk in het bestemmingsplan 17
c.
d. e.
f.
g.
met het oog op veiligheid, bereikbaarheid en leefbaarheid en oplossingen voor verkeersoverlast en veiligheidsproblemen in de gemeente. De oplossingen van de huidige en toekomstige verkeersknelpunten in de kern Geldermalsen, de Rijksstraatweg tussen Geldermalsen en Meteren, de verkeersontsluitingen van Tricht en van Buurmalsen en het versterken van de economie vragen om duurzame en toekomstbestendige oplossingen. Veiligheid, milieu, gezondheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid zijn de aspecten die meegewogen dienen te worden om duurzame en toekomstbestendige verkeersoplossingen voor onze inwoners te realiseren. De komende jaren zal de kern van Geldermalsen nog meer verkeersbewegingen in en rond de kern te verwerken krijgen. De oorzaak hiervan is gelegen in de verdere groei van de woningbouw in de Plantage, de komst van meer bedrijven op Hondsgemet, de bouw van het multifunctioneel-, het eerstelijnsgezondheidscentrum, de bouw van woningen in de Lingewaarden gelegen aan de Rijnstraat en de bouw van een groot kantorencomplex in het centrum van Geldermalsen. Er is op dit moment een ontbrekende schakel tussen de Rijnstraat in Geldermalsen en de Rijksstraatweg, de N833, ten noorden van Buurmalsen en Tricht. Onderdeel van deze laatste schakel is het passeren van de Linge. Het CDA Geldermalsen is dan ook een groot voorstander om de daadwerkelijk de Randweg 7e fase af te ronden en een tweede Lingebrug over de Linge aan te leggen. Grote infrastructurele projecten zoals de spoorverbreding moet in samenspraak met omliggende gemeenten worden aangepakt. Het CDA Geldermalsen vindt dat de gemeente en haar inwoners eerbiedig en waardig om moeten gaan met de begraafplaatsen. Het CDA pleit voor een door de gemeente gehanteerde gedifferentieerde aanpak van de begraafplaatsen in de gemeente Geldermalsen. Het CDA pleit voor medeverantwoordelijkheid van het onderhoud van de begraafplaatsen door de lokale gemeenschappen. Het CDA Geldermalsen vindt dat essentiële vitale voorzieningen behouden moeten blijven voor alle dorpskernen. Dit helpt zowel in het kader van het aantrekkelijk houden van de gemeente voor onze jeugd, het bedrijfsleven, tegengaan van vereenzaming alsmede ondersteuning bij zorg van de ouderen. De waardering en beleving van de directe omgeving door inwoners wordt belangrijker. Ze willen zich thuis voelen, rust en ruimte beleven en weten dat hun omgeving met zorg en overtuiging wordt beheerd en onderhouden. De gemeente Geldermalsen ligt in de fruitgaard van Nederland en is de ‘Oogappel aan de Linge’. Om de kwaliteit, plezier en leefbaarheid te behouden en te verbeteren heeft het CDA een uitgesproken opvatting. i. Agrariërs kunnen veel betekenen. Zij kunnen het beheer van en onderhoud van het buitengebied efficiënt en effectief doen. Het CDA vindt dat de gemeente het dan ook mogelijk maakt dat agrariërs meer kansen krijgen om natuur en landschapsgebieden te ontwikkelen en beheren. ii. De groenvoorziening zal uitbesteed worden aan marktpartijen en agrariërs indien zij het efficiënter en goedkoper kunnen. De gemeente zal deze taak reduceren waardoor er middelen vrijkomen voor de kerntaken van de gemeente. De gemeente moet er voor zorgen dat belangrijke locaties en 18
gebieden, zeker bij evenementen die in de kernen plaats vinden, de groenvoorziening er goed bij ligt. iii. De woningbouw moet passen in de landelijke omgeving, waar woongenot, duurzaam, groen en plezier samengaan. iv. Het CDA Geldermalsen streeft naar gefaseerde woningbouw in alle kernen om te voldoen aan de vraagbehoefte en met nieuwbouw ook de kernen levensvatbaar te houden. v. Bestaande gebouwen moeten indien mogelijk hergebruikt worden en nieuwbouw moet gereduceerd worden. Aanzien van kernen moet gehandhaafd blijven en waar kan en nodig is verbeterd worden.
19
4. Samenvatting Programma CDA Geldermalsen
20
