Catalonië
Spanje
Catalonië
Spanje
Barcelona Girona Lleida Tarragona
H
I
N
H
O
U
D
Inleiding
Inleiding
1
Een tocht door de hoofdsteden Barcelona Tarragona Lleida Girona
10 10 16 19 22
Routes door Catalonië Girona Barcelona Tarragona Lleida
25 25 31 35 39
Ontspanning en vermaak
42
Wetenswaardigheden
47
KENNISMAKING MET CATALONIË
Ierland Verenigd Koninkrijk
Dublin
Londen
Parijs
Frankrijk Cantabriche Zee
Catalonië
Portugal Madrid
Lissabon Atlantische Oceaan
S PA N J E Middellandse Zee Ceuta Melilla
Voorpagina: Aiguablava. Girona.
Tekst: Sebastiá Barrufet Rial
Druck: EGRAF, S.A. D.L. M. 37806-2009
Acterpagina: Monasterio de Montserrat. Barcelona
Vertaling: Marjan Roelfzema
NIPO: 704-09-452-3
Uitgegeven door: © Turespaña Secretaría de Estado de Turismo
Fotografie: Archieven van Turespaña
Gedrukt in Spanje
Ministerio de Industria, Turismo y Comercio
Grafisch ontwerp: P&L MARÍN
3e editie
Er bestaat een legende die onder de Catalanen erg populair is en die als volgt luidt: Toen Wifredo I (de Behaarde), Graaf van Barcelona, dodelijk gewond was in de strijd, vormde het bloed dat over zijn schild liep vier verticale rode strepen: de vier rode strepen van de "senyera", de vlag van de autonome deelstaat Catalonië. Zo ontstond het symbool van de Catalaanse identiteit; een Middellandse Zeegebied, met inwoners die openstaan voor invloeden uit het buitenland en die een eigen taal en cultuur hebben, hetgeen heeft bijgedragen aan de vormgeving van een eigen personaliteit. De Catalanen zijn een vriendelijk volk. Ze zijn extrovert, maar discreet. Dit komt ook tot uiting in hun volksdans: de Sardana, een dans die de deelnemers nader tot elkaar brengt en die wordt gedanst op het ritme van melodische muziek.
Catalonië ligt in het noordoosten van het Iberisch schiereiland, telt meer dan zes miljoen inwoners en heeft een oppervlakte van 31.930 km2. In het noorden grenst het aan Frankrijk en Andorra, in het zuiden aan de deelstaat Valencia, in het westen aan Aragón en in het oosten aan de Middellandse Zee. De Catalaanse kust is meer dan 500 km lang. De Catalaanse deelstaat is een gebied vol contrasten, met een afwisselende orografie in de vorm van uiteenlopende landschappen: diepe dalen, afgelegen bergdorpjes, grote hoofdsteden, schippersdorpjes, besneeuwde bergtoppen, uitgestrekte stranden en verborgen strandjes die alleen via zee bereikbaar zijn. Het voordeel hiervan is dat de reiziger verschillende indrukken kan opdoen zonder al te ver te reizen.
Costa de Girona
Als gevolg van de hoogteverschillen heerst er niet in de gehele deelstaat hetzelfde klimaat. Het Middellandse Zeeklimaat, met invloeden van het landklimaat, is zacht en gematigd aan de kust, met extremere temperaturen in de hoger gelegen zones, waar het regelmatig sneeuwt. Catalonië is verdeeld in vier provincies (Barcelona, Girona, Lleida en Tarragona), die weer onderverdeeld zijn in een totaal van 41 gewesten. Het is een van de belangrijkste toeristische gebieden aan de Middellandse Zee, hetgeen te danken is aan een uitstekende toeristische infrastructuur, die het tevens mogelijk maakt dat er vele congressen en bijeenkomsten worden gehouden. Catalonië kan onderdak bieden aan zo’n 500.000 bezoekers, die kunnen logeren in hotels, pensions, campings en huizen voor plattelandstoerisme.
Rivier de Monastero. Lleida
De Pyreneeën bestrijken het noordelijk deel van Catalonië, van het westen tot de Middellandse Zee. Tussen de Pyreneeën en het kustgebergte ligt het meest vlakke gedeelte van Catalonië, gevormd door de centrale vlakte.
Naast het toerisme is voor Catalonië ook de industrie altijd belangrijk geweest, beginnend met de textielsector. Later hebben ook de auto-, de levensmiddelen-, de chemische en de elektronische industrie zich sterk ontwikkeld. Het is een moderne, technologisch geavanceerde deelstaat, waar echter nog steeds plaats is voor gewoontes en tradities.
Het binnenland is voornamelijk landbouw- en veeteeltgebied. Het landschap wordt gevormd door akkers met her en der dorpjes en typisch Catalaanse boerderijen, “masíes” geheten.
2
Catalonië heeft meer dan 43 zee-, vissers- en jachthavens. Ook bezit het twee van de belangrijkste Middellandse Zeehavens: Barcelona en Tarragona. Het gebied bestaat voor 61% uit bossen en telt 6.500 km2 beschermd natuurgebied met een grote biologische verscheidenheid. Kusttoerisme aan de Costa Dorada, de Costa de Garraf, de Costa del Maresme en de Costa Brava), winter- en bergsport in de Catalaanse Pyreneeën, landelijk toerisme in het binnenland van de provincies, geschiedenis, kunst en cultuur en betoverende steden... Catalonië biedt een grote verscheidenheid aan toeristische mogelijkheden.
Haven van Tarragona
De bezoeker zal er zich tijdens zijn reis door Catalonië van bewust worden dat deze deelstaat veel meer te bieden heeft dan hetgeen in deze gids beschreven wordt. Genieten van de gezonde berglucht, zwemmen in zee en meren, monumenten bewonderen, heerlijk eten... Catalonië biedt oneindig veel mogelijkheden. U kunt de plattegrond raadplegen en bekijken welke gebieden voor u het meest interessant zijn, maar één ding is zeker: welke plaats u ook kiest, Catalonië zal u niet teleurstellen.
GESCHIEDENIS De geschiedenis van Catalonië is nauw verbonden met de vasthoudendheid van de bevolking om de eigen identeit te behouden. De deelstaat is bewoond geweest door vele beschavingen die met hun verschillende culturen het gebied verrijkt hebben en er een uitgebreid historisch erfgoed hebben achtergelaten. In de oudheid werd dit gebied overspoeld door Indo-Europese volkeren uit centraal Europa. Daarop volgden de Kelten en van de VIIIe tot de Ie eeuw voor Christus de Feniciërs, de Grieken Archeologische route. Tarragona
en de Iberiërs, die de Middellandse Zeekust bezetten en waarvan enkele stammen zich in Catalonië vestigden. De Romeinen bereikten dit gebied rond de IIe eeuw v.C.. Met hun komst begon de romanisering die 200 jaar later zijn hoogtepunt zou bereiken. Daarop volgde de Islamitische periode. Tegen het jaar 800 veroverde het leger van Karel de Grote een deel van het huidige Catalonië, dat op dat moment overheerst werd door de moslims. In de IXe eeuw vond de politieke vormgeving van Catalonië plaats. Het bestond uit graafschappen,
zich na de burgeroorlog afzijdig van die aspiraties, totdat in 1979 het Statuut voor Autonomie werd aangenomen en de huidige Generalitat van Catalonië.
waarvan Barcelona het belangrijkste was. In de XIe eeuw werden deze graafschappen samengevoegd onder Ramón Berenguer. Na de dynastieke vereniging met Aragón in de XIIe eeuw volgde in de eeuw daarop de grootste expansie van Catalonië, onder heerschappij van Jaime I de Veroveraar, die Valencia en Mallorca aan zijn koninkrijk toevoegde. Hierna kwam de periode van de Trastamara, gevolgd door die van de Oostenrijkers, met koning Karel I, die in de XVIe eeuw de rijken Castilië en Aragón samenvoegde. Als gevolg van de Catalaanse nederlagen tijdens de successie-oorlog aan het begin van de XVIIIe eeuw, kwam het gebied onder de souvereiniteit van Philips V te staan.
KUNSTBEZIT De verschillende volkeren die zich in Catalonië vestigden hebben hun stempel op het gebied gedrukt en er een erfenis achtergelaten in de vorm van een oneindig aantal architectonisch belangrijke bouwwerken. De oudste artistieke overblijfselen zijn de rotsschilderingen die ontdekt zijn in El Cogul, El Perelló en Ulldecona, evenals de megalitische monumenten die nog te zien zijn in het noorden. Uit de tijd van de kortstondige Griekse kolonisatie stammen de archeologische resten van de oude stad Rhode (Roses) en die van Empúries, waar bovendien nog waardevolle overblijfselen uit de Romeinse tijd te zien zijn. Maar het beste voorbeeld van de romanisering van Catalonië is ongetwijfeld de stad Tarragona, die zijn stadsmuren, amfitheater en circus koestert als schatten.
In de XIXe eeuw ontstond in Catalonië de wens tot autonomie en werd de strijd aangebonden om de eigen wetten terug te krijgen en om de eigen gewoontes en taal te behouden. Op deze manier kwam aan het begin van de XXe eeuw de “Mancominitat van Catalonië” tot stand, voorloper van de autonome deelregering. Na alle voor- en tegenspoed waarmee het ontstaan van de Generalitat de Catalunya (autonome deelregering) tijdens de IIe Republiek gepaard ging, hield de Regering van Franco
Ook van de Arabische overheersing vinden we nog enkele monumenten terug, zoals het kasteel van Tortosa (Castillo de la Suda). Al deze 5
vierde de zogenaamde tweede romaanse periode hoogtij, hetgeen tot uiting kwam in prachtig beeldhouwwerk, zoals te zien is in kathedraal van La Seu d'Urgell, de kloostergalerij van de kathedraal van Girona, de voorgevel en de kloostergalerij van de kathedraal van Tarragona en het oude klooster van Ripoll.
oude beschavingen hebben in Catalonië een cultuur-historisch erfgoed achtergelaten, dat in de middeleeuwen nog eens verrijkt werd met romaanse en later gotische kunst, waarvan in dit gebied werkelijk juwelen te vinden zijn. De lijst van gebouwen in romaanse stijl in Catalonië telt meer dan 2000 bouwwerken, van kleine plattelandskerkjes tot grote kathedralen. De kerken van de vallei van Boi, in de westelijke Pyreneeën, zijn een prachtig voorbeeld van de eerste romaans-Catalaanse bouwkunst. In de XIIIe eeuw
Bij aanvang van de constructie van de grote Cisterciënzerkloosters van Poblet, Santes Creus en Vallbona de les Monges werd in de romaanse stijl gebouwd, hoewel in het uiteindelijke resultaat de gotische stijl overheerst.
La Sagrada Familia. Barcelona
Na verovering van de Balearen en het koninkrijk Valencia brak er een luisterrijke periode aan voor Catalonië. De bouwkoorts die zich meester maakte van de grote steden uitte zich in gotische kunst. In Barcelona treft men een gotisch erfgoed van de eerste orde, bestaande uit een indrukwekkende kathedraal, de prachtige kerk van Santa María del Mar en het klooster van Pedralbes. Girona heeft op zijn beurt de kathedraal met het grootste middenschip van de Europese gotiek. In Lleida staat de Seu Vella en Tarragona heeft zijn kathedraal en het ommuurde monumentencomplex van Montblanc. 6
De renaissance en de barok waren in Catalonië van minder belang dan de eerdergenoemde stijlen. Toch zijn er waardevolle monumenten uit die tijd te vinden, zoals de basiliek van La Mercè in Barcelona, de renaissance kunstwerken uit de kathedraal van Tarragona, de Seu Nova van Lleida en de interessante barokke altaarstukken in de kerken van Cadaqués (Costa Brava) en Arenis de Mar (Maresme).
naar voren; twee artiesten die later wereldwijd bekend zouden worden.
NATUURGEBIEDEN Catalonië heeft een zeer afwisselend landschap dat terug te vinden is een nationaal park en verscheidene natuurreservaten. Deze omgeving geeft de reiziger de mogelijkheid om aan de dagelijkse routine te ontsnappen en te genieten van het schouwspel dat de natuur ons biedt.
Tijdens de laatste decennia van de XIXe eeuw deed zich een sterke opkomst voor van het modernisme in Catalonië. Antonio Gaudí, die de belangrijkste vertegenwoordiger is van deze stroming, heeft in Barcelona alom bewonderde bouwwerken neergezet, zoals La Pedrera, het Park Güell en de nog steeds niet afgebouwde Sagrada Familia. Het modernisme is niet alleen in Barcelona rijkelijk vertegenwoordigd, maar heeft zich ook verder door Catalonië verspreid: in Reus staan een aantal gebouwen van de architect Domènech i Montaner, die het bekijken waard zijn.
In de provincie Barcelona ligt het Natuurreservaat Muntanya de Montserrat. De indrukwekkende schoonheid van de berg van Montserrat en de aanwezigheid van het sanctuarium van La Mare de Déu de Montserrat, maakt van dit gebied één van de drukst Natuurreservaat Muntanya de Montserrat
Gedurende de eerste jaren van de XXe eeuw deed de avant-garde zijn intrede. Tijdens de eerste 25 jaar kwamen belangrijke persoonlijkheden zoals Joan Miró en Salvador Dalí 7
bezochte plaatsen van Catalonië. Het sanctuarium, waar La Moreneta, de schutspatrones van Catalonië wordt aanbeden, is een belangrijk oord voor Maria-verering. In de nabijheid van dit gebied liggen nog twee natuurreservaten. Dat van Montseny is door zijn ecologische diversiteit uitgeroepen tot Biosfeer Reservaat. Het Natuurreservaat Sant Llorenç del Munt i L'Obac is van belang vanwege de flora en fauna die in de grotten te vinden is. Men treft hier bijvoorbeeld verschillende soorten vleermuizen en insekten, waarvan sommige alleen maar in dit gebied voorkomen.
In de provincie Girona liggen de volgende drie natuurreservaten. Ten eerste het Reservaat Aiguamolls de l'Empordà, dat bestaat uit lagunes die tezamen een uitzonderlijke habitat vormen voor watervogels (meer dan 323 soorten vogels en tevens reservaat voor zoogdieren zoals de otter en de bunzing). Vervolgens ligt in de omgeving van de stad Olot het Natuurreservaat en Vulkanisch gebied La Garrotxa. Het dertigtal vulkanen, kraters en versteende lavastromen die hier te vinden zijn, maakt van dit gebied een van de belangrijkste vulkanische zones van Europa. Tenslotte ligt in Cap de Creus het derde Natuurreservaat Cap de Creus, met een mooi, wild land- en zeelandschap.
In de voorlopers van de Pyreneeën in de provincie Barcelona ligt het Natuurreservaat Cadí-Moixeró, het grootste natuurreservaat van Catalonië. Hier kunnen natuurliefhebbers genieten van een uiteenlopende fauna in een soort Alpenlandschap. Het reservaat wordt gevormd door de bergen van Cadí en Moixeró, het bergmassief van Pedraforca en een gedeelte van de bergen van Puigllançada en Tosa d'Alp. Het natuurgebied kent speciale circuits voor terreinwagens en mogelijkheden voor excursies met hondensleeën.
Lleida heeft op zijn beurt een van de mooiste natuurreservaten van Spanje, het Natuurreservaat Aigüestortes en het meer Sant Maurici. Het indrukwekkende landschap van dit reservaat wordt gevormd door een bergachtig gebied met een groot aantal meren. Het water speelt in dit gebied de hoofdrol, hetgeen blijkt uit de 24 bergmeren, waarvan Sant Maurici het meest bekende is. Verder zijn van belang Estany Gran, met prachtige watervallen, en Estany Negre. Interessante routes door het reservaat zijn 8
de Camí dels Enamorats en de route die leidt naar de Roca de la Cremada. De route die van Boí naar Espot dwars door het reservaat loopt, is een van de meest betoverende routes van de Pyreneeën. Uiteindelijk ligt in het zuiden van de provincie Tarragona het Natuurreservaat van de Ebrodelta. Dit aan zee gelegen gebied is van groot ecologisch belang en wordt gevormd door een enorme vlakte, doorstroomd door een groot aantal kanalen en plassen. De kust bestaat uit uitgestrekte zandvlaktes met door de zee gevormde duinen. Illa de Buda, El Fangar en El Port dels Alfacs verdienen een speciale vermelding. In dit 7.736 hectare metende natuurgebied treft men een voor Catalonië unieke
flora en fauna aan, met meer dan 300 vogelsoorten en talrijke verschillende vissen. In de gemeente Deltebre bevindt zich het Ecomuseum van de Ebrodelta. Hier kan de bezoeker gedetailleerde informatie over de Delta vinden. In Catalonië liggen nog meer beschermde natuurgebieden, zoals de bergstreek Sierra de Albera, belangrijk door zijn waardevolle schildpaddenkolonie, en Les Medes. Ook zijn er gedeeltelijk beschermde gebieden, zoals onder andere Riera ArbúciesHostalric, Timoneda d'Alfes, Mas de Melons en Alt Àneu, evenals bepaalde stukken van rivieren zoals de Llosa, de Segre-Isòvol en de Noguera Pallaresa. www.gencat.net
Natuurreservaat Aigüestortes en het meer van Sant Maurici
Historisch centrum
Een tocht door de hoofdsteden
bouwstijlen verenigd zijn. De kathedraal is gebouwd tussen de XIIIe en XVe eeuw. Het is een kerk met drie gotische schepen, een XIXe eeuwse gevel en een belangrijk artistiek bezit in de vorm van een brede kloostergalerij, de romaanse kapel van Santa Llúcia en de crypte van Santa Eulàlia.
Barcelona De Romeinen stichtten in de oudheid de oorspronkelijke nederzetting Barcino in het gebied van de Mons Taber, tussen de rivieren de Llobregat en de Besòs. Tegenwoordig is Barcelona een wereldse hoofdstad vol contrasten, waar de oude geschiedenis en de hedendaagse architectuur op een harmonieuze manier samengaan.
Als men via de hoofdingang de kathedraal verlaat, treft men de Casa de l'Ardiaca (2) die na de XVe eeuw werd herbouwd op de Romeinse stadsmuur (3), waarvan een groot deel bewaard is gebleven. In de buurt staat het middeleeuwse gebouw Pia Almoina (4).
De stadskern van de Catalaanse hoofdstad is de Gotische wijk Barrio Gótico. Hier staan enkele voorbeelden van de meest emblematische bouwwerken van de stad, zoals de kathedraal (1) waarin verschillende
Via de straat El Bisbé komt men na onder de neo-gotische brug van de Casa dels Canonges (5) te zijn doorgelopen, bij het Kathedraal
año 2005
1 2 3 4 5 6 7 9 10 11 12 13 14 18 27 31
Plein van Sant Jaume (6). Aan dit plein liggen de gebouwen waarin het Stadhuis van de stad ondergebracht is en waar de Generalitat de Catalunya, de regering van de deelstaat, zetelt. Van daaruit loopt de straat Ferran naar het hart van de boulevard Las Ramblas (7), die begint bij het plein Plaça de Catalunya (8) en doorloopt tot het Standbeeld van Columbus (9). Het hoger gelegen deel van deze boulevard staat bekend als de rambla Canaletes,
Kathedraal Casa de l’Ardiaca Romeinse stadsmuur Pia Almoina Casa dels Canonges Plaça de Sant Jaume Ramblas Standbeeld van Columbus Markt La Boqueria Palau de la Virreina Gran Teatre del Liceu Plaça Reial Basiliek van Santa Maria del Pi Basiliek van La Mercé Palau de la Música Catalana Kerk van Santa Maria del Mar
De Ramblas
10
11
LEGENDE Toeristiche informatie Parkeerterrein Postkantoor Treinstation Politie
BARCELONA
año 2005
ter ere van de gelijknamige fontijn. Volgens het volksgeloof zal de reiziger die van het water uit de fontijn drinkt, ooit terugkeren naar de stad.
Las Ramblas is het levendigste deel van de stad. Men kan hier genieten van talrijke straatartiesten, een kijkje nemen bij de kiosken vol kranten en tijdschriften, of even halt houden bij de bloemenkraampjes en de stands waar zelfs kleine huisdieren verkocht worden. Als we over de Ramblas lopen komen we langs de populaire markt genaamd La Boqueria (10) en langs het Palau de la Virreina (11), een statig rococo-gebouw uit de XVIIIe eeuw. Vervolgens komt men langs het Gran Teatre del Liceu (12), een
Plaça de Catalunya
12
8 15 16 17 19 20 21 22 23 24 25 26 28 29 30
Standbeeld van Columbus
Plaça de Catalunya Drassanes Port Vell Haven van Barcelona Barceloneta Vila Olímpica Anella Olímpic Palau Nacional de Montjuïc Sagrada Familia Park Güell Casa Batlló Casa Milà “La Pedrera” Parc de la Ciutadella Collserolla Klooster van Pedralbes LEGENDE
13
Toeristiche informatie Parkeerterrein Ziekenhuis Postkantoor Politie Treinstation Bussation
de Pier en waar tegenwoordig een groot aantal restaurants gevestigd is waar men schaal- en schelpdieren serveert.
theater uit 1847 dat herbouwd is na de tragische brand die het in 1994 geheel verwoestte. Aan de andere kant van de boulevard ligt de Plaça Reial (13), een architectonisch geheel gevormd door gebouwen met zuilengalerijen uit de XIXe eeuw. En iets verderop staat de gotische basiliek van Santa Maria del Pi (14).
In de geschiedenis van de stad was 1992 een belangrijk jaar. In dat jaar werden in Barcelona de Olympische Spelen gehouden, waarvoor de "grafelijke stad" (la Ciudad Condal, zoals Barcelona ook wel genoemd wordt) grote veranderingen onderging. Aan zee werd de Vila Olímpica (de Olympische Stad) (20) gebouwd, dat nu een uitgaanscentrum is. Ook werden een aantal vergeten gebieden omgetoverd in gezellige stranden, zoals de stranden van Mar Bella en El Bogatell.
De route vervolgend, kan een bezoek worden gebracht aan de oude scheepswerven van de stad: Las Drassanes (15). De haven Port Vell (16) is door middel van de drijvende kade van de Rambla del Mar verbonden met het Maremàgnum, een groot vrijetijds- en winkelcentrum. Daarnaast ligt de haven van Barcelona (17), een van de belangrijkste havens van de Middellandse Zee.
Als gevolg van alle veranderingen ontstond ook het complex dat bekend staat als Anella Olímpica (21), gelegen op de berg van Montjuïc. Speciale vermelding verdienen hier het Olympisch
In de buurt van de Paseo de Colón staat de Basiliek van La Mercè (18) -een gebouw in barokke stijl uit de XVIIIe eeuw, gewijd aan de schutspatrones van de stad. De route leidt verder naar La Barceloneta (19), een oude visserswijk die toegang geeft tot
Vila Olímpica
Stadion, het Palau Sant Jordi, dat is afgedekt met een metalen structuur ontworpen door de Japanner Arata Isozaki, en de telecommunicatietoren van de architect Calatrava. Aan de voet van de berg staat het Kasteel en het Palau Nacional de Montjuïc (22), die door de Paseo de María Cristina verbonden zijn met de Plaza de Espanya, een plein dat bekend staat om zijn verlichte fontijnen die de weg naar de Font Màgica verfraaien. De bezoeker mag niet vergeten dat Barcelona zijn identiteit voor een groot deel te danken heeft aan de modernistische architectuur, waarvan Antoni Gaudí, Josep Puig i Cadafalc en Lluís Domènech i Montaner de belangrijkste vertegenwoordigers waren. Men is daarom vrijwel verplicht om een bezoek te brengen aan de Sagrada Familia (23), het Park Güell (24), het huis Casa Batlló (25), Casa Milà "La Pedrera"(26) en het theater Palau de la Música Catalana (27). De twee laatstgenoemde gebouwen zijn, samen met het Park Güell, uitgeroepen tot Erfgoed van de Mensheid.
Casa Milà “La Pedrera”
belangrijkste Catalaans-gotische bouwwerken: het klooster van Pedralbes (30) en de kerk van Santa Maria del Mar (31). Tijdens een bezoek aan deze grote stad zal de reiziger zich ervan bewust worden dat de Catalaanse hoofdstad zoveel te bieden heeft, dat het samenstellen van een lijst van alle bezienswaardigheden een onmogelijke taak is. Barcelona wordt door zijn goed ontwikkelde infrastructuur beschouwd als een van de aangenaamste steden van de wereld. Wij hopen dat bovenstaande informatie de reiziger in elk geval een klein idee heeft gegeven van alles wat er in Barcelona te zien is.
Andere interessante plaatsen zijn het Parc de la Ciutadella (28), het grootste park van de stad dat toegang verschaft tot de dierentuin; Collserola (29), vanwaar men het beste uitzicht heeft over de stad, en de twee
Jachthaven
14
www.barcelonaturisme.com 15
TARRAGONA Middellandse Zee. De beste plaats om van dit uitzicht te genieten is de Paseo de Les Palmeres (2), aan het eind van de Rambla Nova (1). Als men echter uitzicht over de stad wil hebben, dan kan men langs de Romeinse stadsmuren de Paseo Arqueológico (3) volgen, die tijdens de eerste jaren van de Romeinse bezetting werd gebouwd. Van daaruit kan men zelfs de Duivelsbrug "Pont del Diable"(Aqüeducte de les Ferreres) zien liggen, een Romeins aquaduct, een waar meesterwerk, op een afstand van ongeveer 4 km van de hoofdstad.
Tarragona Het huidige Tarragona, de hoofdstad van de Costa Dorada, vroeger Tarraco geheten, was de eerste hoofdstad van Romeins Catalonië en tevens één van de belangrijkste steden van het Iberisch schiereiland. Het is door de UNESCO uitgeroepen tot Erfgoed van de Mensheid. Momenteel is Tarragona een belangrijke toeristische trekpleister dankzij de vele interessante kunst- en bouwwerken, tezamen met de stranden. De stad is gelegen aan de monding van de rivier Francolí, van waar men een prachtig uitzicht heeft over de
Het hooggelegen gedeelte van de stad bestaat uit de oude stadskern waar zich een groot aantal monumenten bevindt, omgeven door de oude Romeinse stadsmuur (4) daterend uit de IIe eeuw v.C. In dit gedeelte staat de kathedraal van Santa Maria (5), het belangrijkste middeleeuwse gebouw van de stad, evenals de middeleeuwse zuilengalerijen in de calle Merceria (6).
Rambla Nova
Blijk van de Romeinse overheersing is het circus (7) dat dateert van vóór de Ie eeuw. De resten bevinden zich rondom de huidige Plaça de la Font, dichtbij de Rambla Vella (8). Hoewel aangetast door de tand des tijds is het een 16
año 2005
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Rambla Nova Paseo de les Palmeres Archeologische route Romeinse stadsmuur Kathedraal van Santa Maria Calle Mercería Circus Rambla Vella Amfitheater Strand El Miracle Necrópolis paleocristiana Calle de Çavallers Haven El Serrallo
LEGENDE Toeristiche informatie Ziekenhuis Parkeerterrein Politie
Aquaduct Les Ferreres
17
begraafplaats necrópolis paleocristiana (11), een van de belangrijkste begrafenismonumenten van het westen, en de calle de Çavallers (12), die in de middeleeuwen de hoofdstraat van Tarragona was. Ook deze Catalaanse hoofdstad heeft een prachtige haven (13), een van de belangrijkste aan de Middellandse Zee. In het havengebied ligt El Serrallo (14), een visserswijk waar de bezoeker de beste vis en schaal- en schelpdieren van de stad kan eten. Kloostergang van de kathedraal
Tarragona is zonder twijfel een zeer complete stad: een moderne stad die met trots de overblijfselen uit het verleden toont. Het is een plek waar men een duik kan nemen in de geschiedenis...
van de best bewaard gebleven bouwwerken van zijn soort in Europa. Aan het eind van de Rambla, uittoornend boven het mooie strand van El Miracle (10),bevindt zich het amfitheater (9) uit de IIe eeuw dat nog voor een groot deel overeind staat. Van belang is verder de vroeg-christelijke
www.costadaurada.org
Lleida Lleida, gelegen aan de oevers van de rivier de Segre, ligt in een vruchtbaar en belangrijk fruitteltgebied. Ook hier zijn talrijke monumenten te vinden die getuigen van de verscheidenheid aan beschavingen die hun sporen achterlieten in de stad. Lleida is een stad met charisma, omringd door natuurschoon; een stad die met een positieve lading uit het verleden zijn blik richt op de toekomst. Aan de rechteroever van de rivier ligt de oude stad. Daar staat de Seu Vella (1), ofwel de oude kathedraal, die gebouwd is op de plaats van een voormalige moskee. Het is een romaans-gotisch bouwwerk met een prachtige lichtinval,
hetgeen de schoonheid van het beeldhouwwerk benadrukt. 's Nachts zorgt de buitenverlichting ervoor dat de kathedraal oplicht in de donkere omgeving; een prachtig beeld dat de gehele stad overheerst. Ook de Seu Nova (2), de nieuwe kathedraal (XVIIIe eeuw), verdient vermelding als een interessant neo-klassiek bouwwerk, dat bereikbaar is via de Carrer Major. In de winkelstraat Carrer Major ligt het Casino Principal (3), gebouwd in de stijl van de XXe eeuw. Als men verder de avenida Blondel (4) volgt, komt men langs monumenten in verschillende stijlen. In de buurt van de Seu Nova ligt de Kerk van Sant Llorenç (5), met een mengeling van een laat romaanse stijl (XIIIe eeuw) en vele gotische elementen.
Strand El Miracle
Seu Vella
18
LLEIDA stad heeft een interessante oude stadskern. Daar staat de universiteit uit 1720 die gedurende 100 jaar de enige universiteit van Catalonië was. Niet ver daar vandaan staan de middeleeuwse kerk van Sant Antoni en de oude kerk van San Bernat, de plaats waar de huwelijkse voorwaarden van het katholieke koningspaar, de Reyes Católicos, werden geteken. Deze stad uit de provincie Lleida staat tevens bekend om zijn populaire"carreró de les bruixes" (de heksensteeg) en om de kerk van Santa Maria, een mooi voorbeeld van Catalaanse gotiek.
Hospitaal van Santa Maria
año 2005
1 Seu Vella 2 Seu Nova 3 Casino Principal 4 Avenida Blondel
Palau de la Paeria
5 Kerk van Sant Llorenç 6 Palau de la Paeria 7 Hospitaal van Santa María 8 Camps Elisis
LEGENDE Toeristiche informatie Parkeerterrein
Andere plekken die een bezoek waard zijn, zijn het Palau de la Paeria (6), een gebouw daterend uit de XIIIe eeuw, waar tegenwoordig het gemeentehuis gevestigd is, en het Hospitaal van Santa Maria (7), met een lichtrijke, binnenplaats uit het eind van de gotische periode. Aan de linkeroever van de rivier ligt het modernere stadsdeel, dat ontstond door de uitbreiding in de XXe eeuw. Hier liggen de prachtige tuinen van Camps Elisis (8), waar kunstnijverheidsmarkten en vele folklorische activiteiten gehouden worden.
www.paeria.es
Bij het verlaten van Lleida raden we u aan de N-II te nemen die via Tarrega naar Cervera loopt. Deze gedeeltelijk ommuurde
Postkantoor Politie Bussation
20
Universiteit van Cervera
21
GIRONA breedste is van alle middeleeuwse Europese kerkschepen. In de kathedraal bevindt zich de "Tresor de la Catedral", o.a. bestaande uit het befaamde Wandkleed der Schepping, dat tussen de XIe en de XIIe eeuw geborduurd werd en dat het belangrijkste Catalaans-romaanse textielkunststuk is.
Girona Girona staat bekend als "de stad met de vier rivieren". Het ligt in de vallei van de Ter, op het punt waar de rivieren de Güell, de Galligants en de Onyar samenkomen. Deze laatste rivier vormt de spil waar omheen de stadskern is gebouwd: op de rechteroever ligt de oude binnenstad en op de linkeroever ligt het modernere Girona.
Dichtbij de kathedraal vinden we het Museo d'Art van Girona, het diocesaan museum, en het prachtige gotische gebouw Pia Almoina (5). Verder lopend door de Calle Força, komt de bezoeker bij de "Call", of Joodse wijk (6), in de middeleeuwen bewoond door een belangrijke Hebreeuwse gemeenschap.
In de oude binnenstad staan nog overblijfselen van de oude stadsmuur (1), die van het Paseo Arqueológico (2) naar de tuinen van de stadsmuur (3) leidt. In dit gedeelte van Girona is de kathedraal (4) de belangrijkste trekpleister. Het is een schitterend bouwwerk dat gekenmerkt wordt door een opeenvolging van verschillende stijlen, waarin het gotische kerkschip opvalt, dat het
año 2005
Als we links aanhoudend de wijk verlaten, bereiken we de Arabische baden (7) uit de XIIe eeuw, met iets verderop het
Stadsgezicht
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Stadsmuur Archologische route Tuinen van de stadsmuur Kathedraal Pia Almoina “Call” of: Joodse wijk Arabische baden Klooster van Sant Pere de Galligants Kerk van Sant Nicolau Klooster van Sant Domènec Hospitaal van Santa Caterina Parc de la Devesa
Kathedraal
LEGENDE Toeristiche informatie Parkeerterrein Politie 22
23
een barok bouwwerk uit de XVIIe eeuw met een neo-klassieke voorgevel en wat modernistische elementen. Alvorens de stad weer te verlaten kan men nog een bezoek brengen aan het Parc de la Devesa (12), een meer dan 40 hectare groot recreatiegebied voor de inwoners van Girona. Het is tevens de grootste plataanplantage van Catalonië.
Joodse wijk
Benedictijner klooster van Sant Pere de Galligants (8), dat tot historisch-artistiek monument is uitgeroepen. Tegenover het klooster staat de romaanse Sant Nicolau Kerk (9).
Na het bezoek aan Girona raden we u aan de C-150 te nemen naar Banyoles. De toeristische attractie van Banyoles is het meer, of "estany". Het meer is van aardrijkskundig belang en komt voor in vele legendes. Langs het meer liggen mooie parken met wandelpaden die rond het gehele meer leiden. Ook worden er boottochten georganiseerd om het gebied te verkennen.
In de oude wijk staan echter nog meer monumenten die getuigen van een rijk verleden, waaronder verscheidene kloosters, zoals die van Sant Domènec (10), El Carme en Sant Josep. In het moderne Girona onderscheidt zich het Hospitaal van Santa Caterina (11),
Routes door Catalonië
De eerste plaats op de route langs de noordkust is Portbou. Zuidwaarts rijdend over de N-260 komen we bij het plaatsje Colera, een echt vissersdorp. Hier onderscheiden zich verschillende stranden zoals het strand van Colera en dat van Garbes, van elkaar gescheiden door de Punta dels Canons.
Girona DE COSTA BRAVA De Costa Brava loopt van Portbou naar Blanes en is de meest noordelijk gelegen kuststrook van Catalonië. Kenmerkend zijn de schilderachtige kustdorpjes, de mooie baaien met helder water en een aantal indrukwekkende rotsachtige kliffen, waartegen de woeste golven van de Middellandse Zee met kracht kapot slaan. De naam "Brava" (woest) is te danken aan de grillige bergen die zich abrupt over de zee heen lijken te storten.
Vervolgens komen we bij het plaatsje Llançà, met een belangrijke jachthaven. Het kustplaatsje El Port de la Selva is kenmerkend voor deze rotsachtige kuststreek. Hier staat het oude Benedictijner klooster van San Pere de Rodes, een van de belangrijkste Catalaans-romaanse monumenten. Hier in de
Klooster van Sant Pere de Rodes
www.costabrava.org
Arabische baden
Klooster van Sant Pere Galligants
24
25
año 2005
Na Cadaqués komen we bij de Golf van Roses, die langs een 15 km lange baai één groot strand vormt. Aan weerszijden van de baai liggen respectievelijk Roses en Empúries. In Roses staat een oud fort en een burcht uit de XVIe eeuw met interessante overblijfselen van de Griekse nederzetting Rhode. Via de C-260 vanuit Roses bereiken we Figueres, waar o.a. het druk bezochte Dalí Museum staat. De kunstenaar ligt begraven in het museum.
buurt ligt het onlangs tot natuurreservaat uitgeroepen schiereiland Cap de Creus, dat ongeveer 10 km zee-inwaarts gaat en hetzelfde beeld vertoont als de rest van de kust. De route vervolgend naar het zuiden komen we bij één van de meest emblematische dorpjes van de Costa Brava: Cadaqués. Het is duidelijk dat de uitzondelijke schoonheid van het dorpje een groot aantal intellectuelen en artiesten aantrok, waaronder Pablo Picasso, die aan het begin van de eeuw opmerkelijke kubistische schilderijen maakte, en Salvador Dalí. Laatsgenoemde veranderde Cadaqués jaren later, vanuit zijn huis in Portlligat, gelegen op een kilometer afstand, in een internationaal kunstcentrum.
Op 4 km van de kust ligt Castelló d'Empúries, met zijn rijk bouwkundig erfgoed, te bereiken via de C-260. Een voorbeeld daarvan is de mooie basiliek van Santa Maria uit de XIVe eeuw. Terug naar de zee komen we bij het kustplaatsje Empuriabrava.
Cadaqués
Aan het uiteinde van de Golf van Roses ligt L'Escala, dat toegang geeft tot de ruïnes van de Griekse nederzetting Empúries. Dit is de drukst bezochte archeologische opgraving van Catalonië.
en vormt als natuurreservaat een beschermd gebied, dankzij de biologische rijkdom van het water waar meer dan een duizendtal verschillende soorten zeedieren en -planten leven. In het zuidelijk deel van de Costa Brava bezoeken we het dorpje Pals, bekend door zijn monumenten, waardoor het plaatsje van historisch-artistiek belang werd verklaard. Meer naar de kust ligt Begur, waar de overblijfselen van een sober, rotsachtig kasteel het aangezicht van het plaatsje beheersen. Begur is een schilderachtig dorp met interessante voorbeelden van
De weg leidt verder langs Toroella de Montgrí, met zijn XIIIe eeuwse kasteel, naar L'Estartit, een mooi kustdorp met een vissershaven en een jachthaven. Vanuit L'Estartit vertrekken boten voor een bezoek aan de kleine eilandengroep Islas Medes, dat vroeger een toevluchtsoord was voor piraten. De eilandengroep ligt nog geen mijl buiten de kust
26
27
Naar het zuiden reizend via de C-255 komen we bij Palamós, dat bekend staat om zijn vissershaven. De omstandigheden zijn hier ideaal voor het beoefenen van diverse watersporten.
de plaatselijke bouwkunst en huizen van kolonialen die indertijd als rijken uit Latijns-Amerika terugkeerden. Na iets meer dan 7 km landinwaarts komen we bij Palafrugell. Hier ligt een eilandengroep genaamd Islas Formigues, ideaal voor het beoefenen van duiksport. Aan de kust van Palafrugell liggen aantrekkelijke toeristen- en woonkernen, gevormd door oude visserswijken zoals Tamariu, Llafranc en Calella de Palafrugell. Dit laatste plaatsje staat bekend om zijn "cantadas de habaneras" (concerten van Habaneras), vergezeld van de populaire "cremat" (geflambeerde rum met koffie).
Als we dezelfde kustweg verder vervolgen, bereiken we Platja d'Aro, een van de drukstbezochte badplaatsen van dit gebied, die het meest te bieden heeft op het gebied van winkels en vrijetijdsbesteding. Een paar kilometer verder naar het zuiden ligt het luxe wooncomplex S'Agaró, een voorbeeld van selectief toerisme. Daar dichtbij ligt onze volgende bestemming: Sant Feliu de Guíxols, met een moderne toeristische enclave en een van de meest complete sportinstallaties van deze kust.
Kapel van Santa Cristina. Lloret de Mar
DE OOSTELIJKE PYRENEEËN EN DE VALLEIEN
Het meest zuidelijke deel van de Costa Brava heet La Selva (het oerwoud), dat zijn naam dankt aan de dichte begroeiing. Tossa de Mar is het eerste kustplaatsje van deze zone. Hier treffen we een ommuurd gedeelte, ofwel de “Vila Vella”, en het nieuwere gedeelte, de “Vila Nova”, dat zich uitstrekt langs het strand. De kustweg volgend komen we bij Lloret de Mar dat door het grote aantal hotels de grootste toeristische trekpleister is van de Costa Brava. Naast het artistieke belang van het plaatsje, zijn er in Lloret ook bouwwerken te vinden, zoals de kerk van Sant Romà (begin XVIe eeuw), de kapel van Santa Cristina en het monument aan de Vissersvrouw.
In de Pyreneeën, aan de noordkant van Catalonië, kan men genieten van prachtige landschappen. Besneeuwde bergen, groene valleien en rivieren met kristalhelder water vormen een idyllische omgeving waarin de toerist volop kan genieten. De voorgestelde route door de oostelijke Pyreneeën begint in de gemeente Puigcerdà. Dit is de commerciële zone en tevens het verbindingscentrum van het gebied. Hier staat het klooster van Sant Domènec (XVe eeuw), met gotische muurschilderingen.
Het laatste plaatsje van de zuidelijke Costa Brava is Blanes, met de ruïnes van het kasteel van San Joan, evenals een aantal gotische gebouwen uit de XIVe en XVe eeuw. Men kan in Blanes ook een bezoek brengen aan de botanische tuinen Mar i Murtra en Pinya Rosa.
De N-152 komt langs Collada de Toses en leidt de reiziger naar Vall de Ribes. In deze vallei in
Klooster van Santa Maria de Ripoll
Zo besluiten we de route langs de Costa Brava. Vissersdorpjes, historische ruïnes, kleine baaien, prachtige landschappen en de invloed van de vaak woeste zee; een uitzonderlijk geografisch geheel met voor elk wat wils op toeristisch gebied. www.costabrava.org 28
29
año 2004
de Pyreneeën ligt de gemeente Ribes de Fresser, waar men doorheen moet om bij de Vall de Núria te komen. Dit is een prachtig gebied omringd door een indrukwekkende bergketen waardoor de gelijknamige rivier zich een weg heeft gebaand. Zo is een bergengte ontstaan, geflankeerd door de afgronden van Totlomón en Roc del Dui. De in de ijstijd ontstane valleien van Fontalva en Fontcalda maken deze omgeving, zo mogelijk, nog aantrekkelijker.
Op de terugweg naar Ribes de Fresser komt men via de N-152 bij Ripoll. Hier móet een bezoek worden gebracht aan het romaanse klooster van Santa Maria de Ripoll, gesticht in de IXe eeuw. Het klooster heeft een buitengewoon voorportaal met belangrijke uitgehouwen reliëven die bijbelse taferelen voorstellen.
Van daaruit leidt de C-151 naar Sant Joan de las Abadesses, gelegen in een typisch Pyrenese vallei, doorstroomd door de rivier de Ter. Hier staat een belangrijk Benedictijner klooster uit de IXe eeuw; een authentiek voorbeeld van een gebouw in Catalaans- romaanse stijl. Dezelfde weg leidt verder naar Camprodon, met het klooster van Sant Pere uit de XIIe eeuw. De C-153 loopt door tot aan de pas van Coll d'Ares, aan de Spaans-Franse grens.
Barcelona DE COSTA DE GARRAF EN DE COSTA DEL MARESME Binnen het gebied dat bekend staat als de Costa de Ponent, ligt de stijle Costa del Garraf, gevormd door het tot in zee doorlopende Gebergte van Garraf en de Coma-Roja bergketen. Bovenop een steile rots van dit bergmassief staat een kasteel uit de Xe eeuw, dat de oorzaak was van het ontstaan van het plaatsje Castelldefels, nu een belangrijk vakantieoord dankzij de lange stranden met fijn zand, die kenmerkend zijn voor dit gebied.
Voor skiliefhebbers liggen er in de oostelijke Pyreneeën een aantal belangrijke skistations, zoals La Molina, Masella, Núria en Vallter 2000.
Via de C-245 komen we, na een traject langs adembenemende afgronden, bij Sitges. Dit is een van de drukstbezochte badplaatsen van Catalonië, met dure hotels en belangrijke jachthavens. In de oude stadskern staan de kerken van Sant Bartomeu en Santa Tecla. Andere belangrijke gebouwen zijn de Casa de la Vila, een neo-gotisch gebouw uit de XIXe eeuw, en het Palau Maricel, waarin kunstwerken uit de middeleeuwen, de renaissance en de barok te bezichtigen zijn. Sitges staat bovendien internationaal bekend om
Vall de Núria
In noordelijke richting loopt een weg die naar Queralbs leidt, een prachtig bergplaatsje met schilderachtige uit rotssteen vervaardigde gebouwen. Hier begint het voetpad dat leidt tot het heiligdom van de Maagd Núria, gelegen op 1956 m. hoogte. Men kan de tocht ook afleggen in tandradbaan, onderwijl genietend van prachtige vergezichten.
30
31
año 2005
Strand van Castelldefels
loopt van Montgat tot de monding van de rivier de Tordera. De hier gelegen kustplaatsjes hebben zich door de goede verbindingen met Barcelona ontwikkeld tot luxe woonwijken. Aan deze kust wisselen lange zandstranden en kleinere stranden elkaar af. In de kustplaatsen kan men van alle germakken voorzien, genieten van de gastronomie.
zijn feesten en festivals (Internationaal Filmfestival en het Internationale Theaterfestival van Sitges). De C-246 leidt ons naar onze derde bestemming: Vilanova i la Geltrú, hoofdstad van de Garraf-streek. Dit aan zee gelegen plaatsje heeft een vissershaven en stranden die uitnodigen tot het beoefenen van watersporten.
Als we in het zuiden de route door deze streek beginnen (autoweg N-II, snelweg A-19), komen we langs Montgat en Alella, bekend om zijn wijnen. Daarop volgt El Masnou, een villadorp dat bekend staat om zijn jachthaven en strand. Via dezelfde wegen bereikt men ook Vilassar de Mar, een plaatsje met een mooie boulevard.
Ten zuiden van de stad Barcelona begint de Costa de Llevant, beter bekend als de Costa del Maresme. Deze kust
Kerk van Sant Bartolomeu en Santa Tecla. Sitges
jachthavens van de Costa del Maresme te vinden is. In Mataró staan een aantal emblematische gebouwen, waaronder de basiliek van Santa Maria van Mataró (XVIe eeuw). Deze basiliek heeft een middeleeuwse voorgevel en neo-romaanse kenmerken, die toegevoegd zijn in de XIXe eeuw. Ook bevindt zich hier de Torre Llauder, met archeologische overblijfselen van een Romeinse nederzetting uit de Ie-IIIe eeuw.
Verder noordwaards ligt Caldes d'Estrac, een plaatsje met thermale baden. De N-II of de A-19 volgend, komen we bij Arenys de Mar, met monumenten en stranden die in de zomermaanden een groot aantal bezoekers trekken. Hierna volgen de plaatsjes Canet, met mooie modernistische gebouwen, en San Pol de Mar, waar de kapel van Sant Pau staat. Op enkele kilometers afstand ligt Calella, de echte toeristische hoofdstad van het Maresme-gebied. De reiziger kan hier genieten van ontelbare terrasjes, restaurants, een geanimeerd nachtleven en niet in de laatste plaats van de stranden. De route langs deze kust eindigt in Palafolls, waar een bezoek gebracht kan worden aan de ruïnes van het kasteel uit de XIIe-XVe eeuw.
Basiliek van Santa Maria. Mataró
De volgende stop is in Mataró, een belangrijk industrieel en handelscentrum, waar bovendien één van de vele 32
33
año 2005
65 miljoen jaar geleden getuige was van het terugtrekken van de zee uit dit gebied.
Tarragona DE COSTA DORADA
basiliek, van Santa Maria en het architectonisch geheel van Santa Cova. Dit is een voor de katholieken zeer belangrijk sanctuarium, omdat San Ignacio de Loyola daar gewoond heeft. HET BINNENLAND VAN DE PROVINCIE
Vanaf Manresa komen we via de C-1410 bij Cardona. Op een heuvel ligt de ommuurde vesting met het kasteel, dat tegenwoordig dienstdoet als Parador de Turismo (staatshotel). Binnen de vesting staat o.a. de kerk van Sant Vicenç de Cardona, een romaanse kerk uit de XIe eeuw. Het belangrijkste monument van deze plaats is echter geen werk van de mens, maar van de natuur. Het betreft de bekende "Montaña de Sal" (Zoutberg), die ongeveer
In het binnenland van de provincie Barcelona liggen een aantal plaatsjes die vanuit historisch oogpunt van belang zijn. Vic is het meest interessante. Vanuit de Catalaanse hoofdstad is Vic via de N-152 te bereiken. Het is gelegen ten westen van het indrukwekkende stuwmeer van Sau en er staat een kathedraal die gebouwd werd tegen het eind van de XVIIIe eeuw en die de zetel is van het aartsbisdom. Het is een neo-klassieke kathedraal met interessante muurschilderingen van Josep M. Sert. Naast de kathedraal staat het Bisschoppelijk Paleis.
Stuwmeer van Sau
De A-18 brengt de reiziger in Manresa, met zijn monumentale aanzicht dankzij de Seu, of 34
Een route door het binnenland van de provincie Barcelona leidt verplicht langs twee plaatsen die door de wijnteelt met elkaar verbonden zijn: Vilafranca del Penedès en Sant Sadurní d'Anoia. De steden staan respectievelijk bekend als hoofdstad van de wijn en hoofdstad van de cava. Vilafranca del Penedès is het centrum van de streek Penedès, waar de wijn vervaardigd en geëxporteerd wordt. Het plaatsje staat tevens bekend om zijn traditionele markt die elke zaterdag in de zuilengalerijen van de pleinen in het centrum gehouden wordt. Sant Sadurní d'Anoia is op zijn beurt de belangrijkste cavaproducent van Spanje. Per jaar worden hier ongeveer 130 miljoen flessen gebotteld. Ook de gebouwen waar de cava vervaardigd wordt, behoren zonder twijfel tot de monumenten van Sant Sadurní d'Anoia. De cava's van het merk Codorniu worden geproduceerd in de modernistische hallen die het werk zijn van Puig i Cadafalc. Die van het merk Freixenet, één van de eerste cava's van de wereld (gesticht in 1889), worden vervaardigd in mooie en inmiddels sterk gemoderniseerde installaties uit de jaren 20.
Dit is de naam van de Catalaanse kust in de provincie Tarragona, die loopt van Cunit tot Les Cases d'Alcanar. Deze kuststrook, die onderbroken wordt door de mondingen van de rivieren Gaià, Francolí en Ebro,heeft minder scherpe contouren en een oneinding aantal stranden. De zee is hier rustig en niet zo diep. In het landschap overheersen de goudkleurige tinten (vandaar de naam "Daurada", goudkleurig), een mengeling van de kleur van het zonlicht aan de horizon en die van het fijne zand van de stranden. Als de reiziger Cunit en de villawijk Segur de Calafell achter zich laat, komt hij over de C-246-weg bij het plaatsje Calafell, de eerste bestemming op de route ter kennismaking met een de Costa Dorada. Het is een mooi toeristisch plaatsje, waar het kasteel direct in het oog springt. Om bij het kasteel te komen, moet men eerst een aantal middeleeuwse straatjes door. Ook de romaanse kerk uit de XIe eeuw, waar overblijfselen van fresco's te zien zijn, is een bezoek waard. Volgens de inwoners zijn de 35
L'Amettla de Mar loopt de route langs de stranden El Perelló en L'Ampolla. De omgeving van Cap Roig tenslotte, is prachtig. Als we de Ebro-delta achter ons laten en via de N-340 naar Les Cases d'Alcanar rijden, treffen we daar de meest zuidelijk gelegen jacht- en vissershaven van Catalonië. In deze gemeente, de "zuidelijke poort van Catalonië" ligt de Iberische nederzetting Moleta del Remei, die is uitgeroepen tot historisch kunstmonument.
Jachthaven. Cambrils
renaissance. Hier ondergaat het rustige zeelandschap een abrubte verandering. Dezelfde weg gaat verder naar Salou, ten oosten van de stad Tarragona. Dit kustplaatsje dat net één grote boulevard lijkt, is het drukste vakantieoord van de Costa Dorada. Hier bevindt zich de populaire boulevard Paseo de Les Palmeres, die langs het bekende strand van Llevant loopt. In de buurt van Salou ligt het pretpark Universal's Port Aventura, dat zich heeft ontwikkeld tot een van de grootste toeristische attracties van de Costa Dorada.
año 2005
indrukwekkende zonsondergangen in dit bijna vlakke gebied echter de grootste attractie van Calafell. Aan de N-340, ligt voorbij de Romeinse poort Arc de Berà het plaatsje Torredembarra. Naast de drukst bezochte stranden van de Costa Dorada, treft men hier een belangrijk kasteel uit de renaissance. Daar vlakbij bevindt zicht de Romeinse nederzetting Els Munts, die dateert uit de Ie-VIe eeuw en die gevestigd is op een bevoorrechte plek op een heuvel aan zee.
Kerk van San Martin. Altafulla
De volgende bestemming is Altafulla, met het kasteel van de Markies van Tamarit uit de
36
De N-340 leidt ook naar Cambrils, een havenplaatsje met veel visserij en welbekend om zijn gastronomie. Als men vanuit Cambrils naar de Ebro-delta reist, komt men langs een groot aantal stranden met kristalhelder water. In de buurt liggen bekende toeristenoorden zoals Miami Platja, L'Hospitalet de L'Infant en L'Almadrava. In het nabij L'Almadrava gelegen circuit van Calafat worden dikwijls motorraces gehouden.
De Costa Dorada is echter niet alleen aantrekkelijk door de daar gelegen kustplaatsjes; ook de dorpen in het binnenland zijn een bezoek waard. Een voorbeeld daarvan is Reus, dat vanaf de N-340 via de N-420 te bereiken is. Hier staan een aantal belangrijke monumenten, waaronder de gebouwen aan de Plaça de Prim, en Casa Navàs, een modernistisch juweeltje.
Als we de tocht langs de Costa Dorada via de N-340 vervolgen in zuidelijke richting, verdient het aanbeveling een bezoek te brengen aan het dorpje L'Ametlla de Mar. Hier ondergaat het kustlandschap weer een verandering; het zand van de stranden is grover en de dichte begroeiing rijkt soms tot aan het water. Men moet hier ook beslist naar de vissershaven gaan. Vanuit
Een ander plaatsje in het binnenland dat de moeite waard is, is Tortosa, dicht bij de monding van de Ebro. Hier treft men belangrijke voorbeelden van middeleeuwse, renaissance, barokke en modernistische architectuur. Het plaatsje is van historisch-artistieke waarde
37
Natuurreservaat Aigüestortes en het Meer van Sant Maurici. Beide routes geven toegang tot het reservaat en het meer, respectievelijk via Espot en via Boi.
Lleida DE WESTELIJKE PYRENEEËN EN DE VALLEI VAN DE ARAN
Tortosa
verklaard en enkele gebouwen, zoals het kasteel La Suda dat tegenwoordig Parador de Turismo is, zijn uitgeroepen tot nationaal monument.
zon en zee. Het is een gebied waar het strandtoerisme te combineren is met bezoeken aan interessante kunstmonumenten. Het is een kuststreek met een prachtig landschap, en met dorpen in het binnenland waar de sporen uit het verleden nog tastbaar zijn.
We raden tevens aan de zogenaamde Route van de Císterciënser Orde te volgen. Deze religieuze orde was verantwoordelijk voor de belangrijkste kloosterhervorming van Catalonië. De monniken ontwikkelden een bouwstijl die gekenmerkt werd door zijn soberheid. In Catalonië zijn drie meesterwerken in deze stijl te vinden: het Klooster van Poblet (Erfgoed van de Mensheid), het Klooster van Santes Creus en, in Lleida, het Klooster van Vallbona de les Monges.
Het westelijk gedeelte van de Pyreneeën is door zijn prachtige landschap een van de grootste attracties van de provincie Lleida. Het is een gebied met hoge bergen en diepe dalen en hier en daar kleine dorpjes, waar de temperatuur 's winters flink kan dalen. Om de zone te verkennen heeft men de keuze uit twee routes, de eerste beginnend ten noorden en de tweede ten zuiden van het
Uitgangspunt van beide tochten is de gemeente La Seu d'Urgell, waar de uit de XIIe eeuw daterende romaanse kathedraal van Santa Maria staat. Als we via de N-260 in Sort aangekomen zijn, beginnen we de noordelijke route via de C-147 die naar het mooie plattelandsdorpje Esterri d'Àneu leidt. We zijn nu de Vallei van
Meer van Sant Maurici
www.costadaurada.org
Klooster van Poblet
Uit het voorgaande moge blijken dat de Costa Dorada veel meer te bieden heeft dan alleen
38
39
año 2005
opvallen door hun huizen van graniet en leisteen, zijn van ongekende schoonheid. Ze worden druk bezocht door skiliefhebbers, gezien de nabijheid van de ski-oorden Baquiera-Beret en Super Espot.
Cardós en de Vallei Ferrera voorbij, waar de bekende 3.145 m. hoge Pica d'Estats ligt. Via de C-142 rijden we ten noorden van de Vallei van de Àneu en de gemeente Espot door de Port de la Bonaigua, een bergpas van waaruit men een prachtig uitzicht heeft. Na het toeristische Baqueira komen we bij de Vallei van de Aran. Daar liggen de dorpjes Salardú, Arties en de hoofdstad Vielha. Deze dorpjes die tussen het intense groen van de vallei
De Vallei van de Aran strekt zich uit over een oppervlakte van meer dan 600 km2 gelegen tussen bergen met een hoogte van bijna 3000 m. Het is de enige vallei in de Pyreneeën waar een Atlantisch klimaat heerst. Verder onderscheidt de vallei zich door
Vielha
de taal die er gesproken wordt: het aranès, een taal die sterke overeenkomsten vertoont met de taal van Gascogne. De autochtone keuken staat duidelijk onder de invloed van het in de vallei heersende klimaat. Stevige maaltijden, zoals de geliefde "olla aranesa", worden bereid met produkten uit de vallei.
Het is echter de moeite waard om in El Pont de Suert de afslag L-500 te nemen, om een bezoek te brengen aan Vallei van de Boi. In deze prachtige enclave staan enkele van de belangrijkste overblijfselen van de Catalaans-romaanse bouwstijl, onder andere de kerken van Sant Climent en Santa Maria de Taüll. De romaanse kerken van deze vallei zijn door de UNESCO uitgeroepen tot Erfgoed van de Mensheid.
De tweede route gaat vanuit Sort via de N-260, langs de oever van de Noguera Pallaresa, waar rafting en kanosport wordt bedreven. We bereiken La Pobla de Segur, een plaatsje dat bekend staat als "de poort van de Pyreneeën". Wat zuidelijker ligt Tremp, tot welke gemeente het stuwmeer Sant Antoni behoort, waar talrijke watersporten beoefend kunnen worden. De N-260 loopt vanuit La Pobla de Segur verder tot El Pont de Suert, waar enkele Pyrenese valleien in elkaar overlopen. Van daaruit loopt de N-230 verder de Pyreneeën in, door de Vallei van de Aran.
Beide routes eindigen in de gemeente Bossòst, waar de belangrijkste romaanse kerk staat (XIIe eeuw) van de Vallei van de Aran. De bezoeker kan zich ervan verzekeren dat het gebied van de westelijke Pyreneeën een natuurlijk schouwspel van grote schoonheid biedt, zo mogelijk nog verrijkt door een historisch kunstbezit van grote waarde. www.lleidatur.com
Bossòst
40
41
Ontspanning en vermaak Sport Dankzij de grote geografische verschillen binnen Catalonië, van de kuststreek naar de hoge bergen in het binnenland, biedt de streek de mogelijkheid tot het beoefenen van allerlei soorten sporten. In de winter staat "Catalonië" gelijk aan "sneeuw en skieën". In de Pyreneeën ligt een groot aantal ski-oorden met een goede infrastructuur en goede pistes, waar men zowel kan skiën als langlaufen. De ski-oorden in de provincie van Girona zijn: La Masella, een van de meest aantrekkelijke door de verscheidenheid aan pistes; La Molina, pionier op ski-gebied in Spanje; Vall de Núria, gelegen in een prachtige omgeving en Vallter 2000, het meest oostelijk gelegen ski-oord van Catalonië. In de provincie Lleida treft men vervolgens Super Espot, dat een van de toegangswegen vormt tot het Natuurreservaat Aigüestortes en het Meer van Sant Maurici; Boi-Taüll, waar een aantal romaanse kerken staat; Port Ainé, met zeer goede voorzieningen; Baqueira Beret, één van de favoriete plaatsen van de langlaufers en Port
del Comte, dat gezien de ligging nabij Barcelona een van de drukst bezochte pistes is.
Pretparken en waterparken
Al in de lente kan men in de Catalaanse Pyreneeën en in het kustgebergte genieten van een groot aantal prachtige plekjes waar de reiziger in contact komt met de puurste natuur. Voor de liefhebbers van wandelsport is Catalonië, met routes die een totale afstand van 3000 km beslaan, de aangewezen streek om te bezoeken.
Waterparken: *Acuatic Paradís Sitges (Barcelona) *Isla Fantasía Vilassar de Dalt (Barcelona) *Aqua Brava. Carretera de Cadaqués. Roses (Girona) *Aquadiver Platja d'Aro (Girona) *Water World. Carretera LloretVidreres Lloret de Mar (Girona) *Marineland. Carretera Malgrat a Palafolls (Barcelona) *Aquapark. Salou (Tarragona).
Ook de golfliefhebbers kunnen in Catalonië aan hun trekken komen. Men treft hier een dertigtal golfterreinen van grote kwaliteit en met een grote verscheidenheid aan parcoursen. In de zomer biedt de kuststreek tal van mogelijkheden voor het beoefenen van watersporten. Langs de hele kust treft men dan ook een groot aantal jachthavens. Zeilsport, jet-ski's, waterskiën, duiksport... Catalonië biedt zoveel mogelijkheden dat de bezoeker slechts hoeft te kiezen.
Golfbaan
42
Port Aventura. Tarragona
Barcelona • Collectie Thyssen-Bornemisza Monasterio de Pedralbes • Museum voor Moderne Kunst Barcelona (MACBA) Plaça del Àngels, 1 • Nationaal Museum voor Catalaanse Kunst (MNAC) Palacio Nacional. Parque de Montjuïc • Stichting Antoni Tàpies Aragón, 55 • Stichting Joan Miró. Montjuïc
Pretparken: *Universal's Port Aventura A-7 afrit 35, N-340, Km. 2, Vila-Seca. (Tarragona) *Catalunya en Miniatura (Catalonië in Miniatuur) Torrelles de Llobregat (Barcelona) Dit park met 170 miniatuurmonumenten uit heel Catalonië werd gekwalificeerd als zijnde van nationaal toeristisch belang.
Musea
Girona: • Archeologisch Museum van Catalonië-Empúries L'Escala • Stichting Gala-Salvador Dalí: Theater-Museum Dalí Figueres • Museumhuis Kasteel Gala Dalí. Púbol (La Pera) • Museumhuis Salvador Dalí Portlligat (Cadaqués)
Over het algemeen zijn de musea op dinsdag tot en met zaterdag’s morgens en ‘s middags geopend en op zon- en feestdagen alleen ‘s morgens en zijn deze op maandag gesloten. Voor verdere informatie dient men contact op te nemen met de toeristenbureaus. 43
Het uithoudingsvermogen van de bezoeker zal op de proef worden gesteld als hij dit grote aanbod aan nachtelijk vermaak wil combineren met hetgeen overdag te doen en te zien is.
Naast al deze feestdagen hebben alle dorpen en alle wijken van de grote steden ook nog een eigen “Festa Major” (grote feestdag) ter ere van hun schutspatroon.
gearomatiseerde likeuren, die in aantal vrijwel overeenkomen met het aantal dorpen van Catalonië.
Gastronomie Volksfeesten Een van de belangrijkste Catalaanse feestdagen is Sant Jordi, schutspatroon van Catalonië (23 april), een dag die gepaard gaat met een traditie die ook andere landen hebben overgenomen: paartjes geven elkaar boeken en rozen kado. Een andere belangrijke feestdag is 11 september, ter gelegenheid van La Diada, de Catalaanse nationale feestdag. Tijdens deze dag vinden typisch Catalaanse festiviteiten plaats, zoals het bouwen van “castellers” (hoge torens van op elkaar geklommen mensen, die het hoofd lijken te kunnen bieden aan de zwaartekracht) en het dansen van de “sardana”, de typisch Catalaanse dans.
Theatermuseum Dalí. Figueres
Lleida: • Archeologisch Museum van het Instituut voor Studies over Lleida. Plaza Catedral, s/n • Kathedraalsmuseum Almodí Vell, s/n. Tarragona: • Geschiedkundig Museum Casa Castellarnau • Nationaal Archeologisch Museum
Nachtelijk vermaak Zo gauw de zon ondergaat komen de Catalanen tot leven. Discotheken, bioscopen, theaters, terrasjes etc. zijn in grote getalen te vinden in de steden en aan de kust, waar het nachtleven pas eindigt als de nieuwe dag begint. Verder heeft Catalonië ook nog drie casino's: dat van Castell de Peralada, dat van Lloret en het Gran Casino van Barcelona.
Andere dagen die de reiziger niet mag missen zijn “La Patum de Berga”, op de dag van Corpus Christi; "La Dansa de la Mort de Verges” (op Witte Donderdag), het carnaval van Sitges, de straatvuren van Sant Joan en de feesten van La Mercè, de schutspatrones van Barcelona (september). 44
Winkels en ambachtswerk
De meeste bezoekers zijn het erover eens dat men in Catalonië verrukkelijk kan eten. De Catalaanse keuken, die vele externe invloeden heeft ondervonden, is goed verzorgd, lekker en gevarieerd. Voor de bereiding van gerechten wordt gebruik gemaakt van de beste produkten. Er is voor elk wat wils, aangezien er zowel produkten afkomstig uit het kustgebied als uit de bergen gebruikt worden. De vis en zeedieren zijn daarom altijd vers en de vleeswaren zijn van grote kwaliteit. Onderdeel van deze geheel Mediterrane keuken vormen de koude gerechten zoals de “esqueixada” (een salade van ontzoute stokvis), de “escalivada” (een ovenschotel van aubergine, ui en rode paprika) en de “xató” (op basis van andijvie, kabeljauw en ansjovis). Ook zijn er wat stevigere gerechten, zoals de heerlijke “escudella” (een maaltijdsoep) met daarin ”carn d’olla” (het vlees dat voor de bereiding wordt gebruikt), de “habas a la catalana” (Catalaanse bonenschotel) en de “cargols a la llauna” (een
Catalonië heeft een oude pottenbakkerstraditie, vooral in het dal van de Ebro, waar het aardewerk van Miravet en Verdú vandaan komt, onder andere in de vorm van een grote variëteit aan waterkruiken. Bekend zijn de huisraadartikelen uit El Vendrell en het aardewerk uit La Bisbal. In vrijwel alle plaatsjes wordt wel een wekelijkse markt gehouden, waar de reiziger allerlei typische produkten uit de streek kan kopen, zoals zoete lekkernijen, eigengemaakt vleeswaar, en voorbeelden van de traditionele Catalaanse kunstnijverheid. Naast de voortreffelijke wijnen en cava's, wordt in Catalonië ook een uitzonderlijke olijfolie geproduceerd, met de aanduiding van herkomst uit Les Garrigues en Siurana. Andere typische produkten uit deze streek zijn de anchovis uit L'Escala en de "Ratafías", met kruiden en fruit 45
gerecht met slakken). Men kan bovendien genieten van een grote variëteit aan vlees en vis, zoals het heerlijke “conejo con caracoles” (konijn met slakken) of “conejo con samfaina” (konijn met gefruite paprika, tomaat, ui en aubergine), de “pollo con langosta” (kip met kreeft), de “parilladas de pescado y marisco” (geroosterde vis en zeedieren), en het typische “suquet de peix” (Catalaanse zarzuela). Aan deze lange lijst van gerechten kan tevens nog een grote variëteit aan rijstgerechten worden toegevoegd, zoals de “rossejat” of de “arroz negro” (rijst met inktvisinkt). De Catalaanse keuken is rijk aan sauzen, zoals de “romesco” (op basis van paprikapoeder en gemalen amandelen) die typisch is voor Tarragona, en de “all i oli” (saus van knoflook en olie), die gebruikt wordt in gerechten met geroosterd vlees. De meest populaire gerechten van de Catalaanse gastronomie zijn echter zonder twijfel de “botifarra amb mongetes” (Catalaanse worst met bonen) en het “pa amb tomàquet” (met tomaat bestreken brood). Het met tomaat ingewreven brood wordt vervolgens belegd met de heerlijkste vleeswaren (rauw of gedroogd) die typisch zijn voor de streek rond Vic, zoals de “bull”, de “botifarra” (wit of zwart), de “longaniza”,
de “fuet” en de serranoham. Verder geniet ook de “calçotada” op basis van “calçots” (een soort jonge geroosterde ui besprenkeld met “salvitxada”, een romesco-saus) grote bekendheid. Van de desserts is de “crema catalana” (een soort vanillevla bedekt met gebrande suiker) erg geliefd, evenals “la mel i mató” (een soort kwark overgoten met honing), de “panellets” (een lekkernij die vooral tijdens de paasweek -Semana Santa- gegeten wordt), de “pa de pessic” (een luchtige cake), de “carquinyolis” (op basis van amandelen) en de “mona de pascua” (een gebakje dat versierd is met chocoladefiguren). Catalonië is een van de grote wijngebieden van Spanje, waar maar liefst negen verschillende aanduidingen van herkomst gehanteerd worden: Alella, Empordà-Costa Brava, Conca de Barberà, Costers del Segre, Penedès, Priorat, Tarragona, Terra Alta en Pla de Bages. Hier wordt wijn van goede kwaliteit geproduceerd. Wat de bezoeker hier kan proeven is o.a. jonge witte wijn, witte wijn die minimaal één jaar op het vat en een half jaar in de fles heeft gezeten, rosé, traditionele rode wijn, oude wijn en zelfs zoete rode wijn. 46
WETENSWAARDIGHEDEN
Het aanbod is zo gevarieerd dat een ieder aan zijn trekken kan komen; het bevat zelfs wijnen bereid uit buitenlandse druivensoorten zoals de cabernet, de chardonnay en de merlot.
Wegen De belangrijkste toegangwegen tot Catalonië zijn de AP-7, de “Autopista del Mediterráneo” en de AP-2, de snelweg van het noord-oosten. Ook kan men Catalonië bereiken via de N-II (Madrid-La Jonquera); vanuit Andorra via de N-145; vanuit Aragón via de N-260 of de N-420; en vanuit de deelstaat Valencia via de N-340 of de N-232. De Catalaanse gemeentes zijn middels een hoogwaarding wegennet met elkaar verbonden
En als laatste de uitstekende Catalaanse cava's. Het zijn sprankelende wijnen van grote kwaliteit die volgens de traditionele methode van de champagne bereid worden en internationale bekendheid genieten. Tijdens de reis door Catalonië kan men van de gelegenheid gebruik maken om een bezoek te brengen aan de ”bodegas” waar deze drank bereid wordt. Deze bodegas zijn tevens uit architectonisch oogpunt erg interessant en de bezoeker kan hier stap voor stap het produktieproces van de cava leren kennen. Wij raden u aan om de modernistische bodegas van de Costa Dorada te bezoeken. Dat zijn bijzondere gebouwen, ontworpen door César Martinell, die er kunst en functionaliteit met elkaar verenigd heeft. De belangrijkste voorbeelden bevinden zich in El Pinell de Brai, Falset, Gandesa, L'Espluga de Francolí en Sarral.
Kuuroorden Catalonië is rijk aan medicinale mineraalhoudende wateren, zoals blijkt uit het grote aantal kuuroorden. Het zijn haast idyllische plaatsen, niet alleen voor behandeling van kwalen, maar ook voor het pure genot, waar men, omgeven door vrede en rust, weer tot zichzelf kan komen. De Catalaanse warmwaterbronnen zijn gelegen in glooiende landschappen aan de kust of midden in de valleien van de Pyreneeën en maken deel uit van de toeristische attracties van deze deelstaat. Vereniging Kuuroorden % 932 183 699 www.balneario.org
47
Internationaal netnummer % 34 Toeristische Informatie TURESPAÑA www.spain.info Toerisme Catalunya % 934 849 900 www.gencat.net Toeristische Informatie Barcelona % 933 698 700 www.barcelonaturisme.com
Patronaat voor Toerisme van Girona % 972 208 401 www.costabrava.org Provinciaal Patronaat voor Toerisme van Lleida % 902 101 110 www.lleidatour.com Patronaat voor Toerisme van het Bestuur van Tarragona % 977 230 312 www.costadaurada.org
VVV KANTOREN Barcelona Call Center % 932 853 832 Plaça Sant Jaume. Ciutat, 2 Palacio de Congresos. Avenida María Cristina Centrum voor Toeristische Informatie van Catalonië Passeig de Gràcia, 107 Vliegveld van Barcelona Terminal A, Terminal B Plaça Catalunya, 17, ondergronds Treinstation Sants. Plaça Països Catalans Girona Calle Berenguer Carnisser, 5 % 972 211 678 Rambla Llibertat, 1 % 972 226 575
Snelweg AP-7, Tolstation van La Jonquera % 972 554 642 Lleida Calle Mayor, 11 % 902 250 050 Tarragona Carrer Mayor, 39 % 977 250 795 Fortuny, 4 % 977 233 415 Vliegveld van Reus % 977 772 204 Vila-Seca. Parc de Port Aventura % 900 404 440 www.portaventura.es De belangrijkste plaatsen van Catalonië hebben hun eigen VVV-Kantoor
PARADORES DE TURISMO (Staatshotels) Reserveringscentrale Requena, 3 Madrid 28013 % 902 547 979 ) 902 525 432 www.parador.es Parador de Cardona (Barcelona) % 938 691 275 ) 938 691 636
Parador de Vic (Barcelona) Paraje de Bac de Sau % 938 122 323 ) 938 122 368 Parador de La Seu d’Urgell (Lleida) Sant Domenec, 6 % 973 352 000 ) 973 352 309
Parador de Artíes (Lleida) Carretera de Baqueira Beret % 973 640 801 ) 973 641 001 Parador de Viella (Lleida) Carretera del túnel % 973 640 100 ) 973 641 100
Parador de Aiguablava (Girona) Platja d’Aiguablava. Begur % 972 622 162 ) 972 622 166 Parador de Tortosa (Tarragona) Castillo de la Zuda % 977 444 450 ) 977 444 458
NUTTIGE TELEFOONNUMMERS Noodgevallen % 112 Geneeskundige hulp % 061 Guardia Civil % 062 Nationale politie % 091 Autonome politie “Mossos
d’Esquadra” % 933 009 191 Consumenteninformatie % 010 Postkantoor % 902 197 197 www.correos.es
TRANSPORT Luchthavens AENA (Aeropuertos Españoles y Navegación Aerea) % 902 404 704 www.aena.es Treinen Informatie en reserveringen % 902 240 202/ 902 432 343 Informatie buitenland % 902 240 202 www.adif.es www.renfe.es
Wegeninformatie % 900 123 505 www.dgt.es Boten Compañía Transmediterránea % 902 454 645 www.trasmediterranea.es Estación Marítima % 900 210 938 www.apb.es
SPAANSE BUREAUS VOOR TOERISME IN HET BUITENLAND BELGIË. Brussel Spaans Bureau Voor Vreemdelingenverkeer Rue Royale, 97-5° 1000 bruxelles % 322/ 280 19 26 ) 322/ 230 21 47 www.spain.info/be e-mail:
[email protected]
NEDERLAND. Den Haag Spaans Bureau Voor Vreemdelingenverkeer Laan Van Meerdervoort, 8A 2517 aj den HAAG % 3170/346 59 00 ) 3170/364 98 59 www.spain.info/nl e-mail:
[email protected]
AMBASSADES IN MADRID België Paseo de la Castellana, 18 % 915 776 300 ) 914 318 166
Nederland Avda. Comandante Franco, 32 % 913 537 500 ) 913 537 565
Snelweg Autoweg Rijksweg Provinciale weg categorie 1 Provinciale weg categorie 2 Lokale weg Spoorweg AVE Parador Nationaal natuurgbied Natuurreservaat Klooster Ski-oord Kuuroord Luchthaven
