Carrots love tomatoes, Louis Riotte , isbn 978-1-58017-027-7, ©1975, ©1998 Tijdens vakantie in Engeland, kwam ik dit boek tegen. Zo'n uitgebreid schrijven over combinatieteelt was ik niet eerder tegen gekomen. Dit boek gaat niet alleen over goede plantencombinaties, allerlei andere aspecten van moestuinieren, de opslag van de oogst, het voorbereiden van grond, ongediertebestrijding en heel veel andere interessante zaken komen aan bod. Ik vond het zo interessant dat ik met deze uittreksel-vertaling ben begonnen. Mijn engels is vrij goed, desondanks moest ik toch heel veel opzoeken. Dit zijn mijn aantekeningen, voor zover als ik dit boek vertaald heb, als hulp voor anderen bij het lezen van dit informatieve boek. Sommige stukken heb ik drastisch ingekort omdat ze voor mij niet interessant zijn (zoals stukken over wasberen en cactussen). Ik ben het niet altijd met de schrijfster eens, zeker t.a.v. bestrijdingsmiddelen. Opbouwende kritiek op dit stuk is van harte welkom, daar wordt het alleen maar beter van Nederlands gealfabetiseerd versie 2.1, Ellen-Ehv.nl
Inhoud: pag nr. 0 1 5 28 49 81 93 105 109 121 133 145 169 180 207 208 209
hoofdstuk
aantal pag pag. vertaald
inhoud introductie groenten kruiden wilde planten grassen, granen, veldgewassen eerste stappen fruit noten 'mooie' bomen en struiken tuintechnieken grondverbetering plagen- en ongediertebestrijding giftige planten tuinplannen bronnen leessuggesties index
tekengebruik + positieve combinatie – negatieve combinatie > bevordert (of bestrijdt)
1 4 23 21 32 12 12 4 12 12 12 24 11 27 1 1 11
→ → 3 3 5 komt nog
2 1 2 komt nog komt nog
4 komt nog komt nog
-
nederlands GROENTEN
engels
latijn VEGETABLES
aardpeer jerusalem artichoke helianthus tuberosus +mais asperges asparagus asparagus officinalis +peterselie, basilicum, > tomaten aubergine eggplant solanum melongena +amarant sterker > insekten, cayennepeper > rupsen, groene bonen > coloradokever bloemkool cauliflower brassicaceae +selderie > koolvlinder zaden tegen bepaalde bacteriën boerenkool kale + collard brassicaceae oleracea acephala +late kool, aardappels samen met wilde mosterd, soms probleem in havervelden: grasmaaier +tomaten tegen kevers, smaak verbeterd door vorst bonen bean phaseolus & vicia +peen, bloemkool, bieten, → komkommer, ui, selderie, goudsbloem, bonenkruid –uienfamilie, gladiolen sperzieboon bean, bush phaseolus vulgaris + selderie (1:7) limaboon bean, lima phaeolus limensis + johannesbroodboom (niet nat zaaien) poolse bonen bean, pole + mais, bonenkruid bieten beet beta vulgaris +bonen, uien, sla, meeste kolen –koolrabi, mosterd, herik broccoli broccoli brassica olersceae +dille, selderie, kamille, salie, pepermunt, rozemarijn +aardappels, bieten, uien –tomaten, poolse bonen, aardbeien konijnen> uien, as, aloepoeder, cayennepeper, bloed(meel) chayote chayote sechium edule komkommersoort (vegetable pear, pear squash, mango squash) +komkommers chilipepers chile peppers capsicum spp. hoge voedingswaarde, veel soorten, zie boek chinese kool > zie (kool)raap brassica rapa er wt pea pisum sativum grote velden dan zaad inenten +wortel, chinese kool/raapjes, radijs, komkommer, mais, bonen, aardappel, kruiden -ui, knoflook, gladiolen, houtas tegen bladluizen knolselderie celeriac apium graveolens rapaceum losse grond met kalium, +ui, pronkboon komkommer cucumber cucumis sativus +mais (wasberen), dunne reepjes komkommer tegen mieren +bonen, erwt, radijs, zonnebloem, boomgaard (schaduw), radijs (tegen kk-kever) bieslookspray, paardenstaart, tegen meeldauw op –aardappel, aromatische kruiden
kool
cabbage brassicaceae +hysop, tijm, alsem-absint, citroenmelisse > witte koolvlinder +aromatische planten met veel bloemen: +selderie, dille, kamille, salie, pepermunt, rozemarijn, ui, aardappels –aarbeien, tomaten, poolse bonen veel voeding (kalk, fosfor, kaliumcarbonaat), wisselteelt (kool)raap, ch.k . Turnip-rutabaga brassica rapa & brassica napobrassica +zachte wikke, hout-as met klaver -mosterd, duizendknoop, niet wisselen met kool koolrabi kohlrabi brassicaceae +ui, biet, aromatische planten, komkommer , –aarbei, tomaat, poolse boon helpt mosterdfamilie, veel water en compost mais corn zea mays +aardappel, erwt, boon, komkommmer, pompoen, squash, afrikaantje –tomaten (identieke wormen) meloen melon cucurbitaceae wisselbouw, timing, +mais, zonnebloem –aardappel , meloenbladeren zijn goed voor composthoop mierikswortel horseradish armoracia rusticana +aardappel, op hoeken van veld tegen (grauwe) schimmel in appelbomen okra okra hibiscus esculentus warmweerplant, veel mulch +pepers en aubergines pak choi chinese celery cabbage brassica chinensis makkelijk +spruitjes en bloemkool paprika pepper, sweet capsicum frutescens grossum +basilicum, okra pastinaak parsnip pastinaca sativa oud, voor verfijnde tong weinig vijanden, insektenspray zaad na een jaar niet meer gebruiken peterselie (wortel) parsley petroselinum hortense wortel>vlieg, roos>kever tomaat en aspergus winnen kracht pinda peanut arachis hypogaea goede grondverbeteraar, goed na wortel en bieten, voor goede grond notenbomen pompoen pumpkin cucurbita pepo +doornappel, mais, -aardappel, pompoenzaden zijn vitaminerijk, diverse variëteiten prei leek allium porrum veel humus, doorgroeiers, +selderie, ui, wortel rabarber rhubarb rheum rhaponticum +akelei > rode spintmijt met oxaalzuur, helpt komkommerfam. bij ontkieming tegen clubroot op rozen tegen greenfly en black spot radijs radish raphanus sativus +amarant, oost ind. kers, mosterdolie --niet afwisselen met div. kool +biet, spinazie, wortel, pastinaak met komkommer, meloen tegen komkommerkever met tomaten i.v.m. spinnemijt +koolrabi, sperziebonen, poolse bonen , sla maakt radijsjes zachter tabak tegen kevers, knoflooksap tegen diverse ziekten, -hysop
selderie celery apium graveolens +ui, tomaat, bloemkool, kool, sperziebonen, knolsederie schorseneren salsify tragopogon porrifolius (oesterplant) natte zachte grond +mosterdgroen, watermeloen sjalot shallot allium ascalonicum teentjes planten, goed met meeste planten -erwt, boon sla lettuce lactuca sativa na uien (tegen konijnen) +aarbei, komkommer, wortel, radijs koud water en zomerschaduw spinazie spinach spinacia oleracea eerste teelt, +aardbeien squash squash curcubitaceae +enkele doorgeschoten radijzen, oost-ind.kers, as, tabak tomaat tomato lycopersicon esculentum -koolfamilie, aardappel, venkel +asperge, kruisbes, bielook, ui, peterselie, goudsbloem, brandnetel, → rozen -abrikozen, mais, aardappel groeit graag jaarlijks op zelfde plek (beh bij ziekte) veel mest, afkeer van tabak ui onion alium cepa +koolfamilie, bieten, aarbeien, tomaten, sla, bonenkruid, kamille -erwt en boon veel vitaminen groenten high-vitamin vegetables er zijn divers experimenten, o.a. Tomaat watermeloen watermelon citrullus vulgaris +aardappel, gemulcht met stro, zon wortel carrot daucus carota (kalk, humus, kaliumcarbonaat, maar niet te veel) +ui, look, rozemarijn, alsem-absint, salie > wortelvlieg +schorseneren , bij opslag: –appels, maakt wortels bitter ziekte resistente groenten disease-resistant vegatable varieties zijn speciaal geteelt tegen ziekten, informeer wat lokaal nuttig is zoete aardappel sweet potato ipomea batalus hoge energiewaarde, stem rot wordt voorkomen door wisselteelt +wit nieskruid – oost ind.kers konijnen > verdunde vis-emulsie
KRUIDEN
HERBS
aarmunt spearmint mentha spicata zie munt alant elecampane inula helenium wortel: inuline = zetmeelvervanger, ruikt naar kamfer helenine, tegen tuberculosebacil, schaduw voor mint alsem-absint absinthium, wormwood artemisia absinthium in borders tegen dieren, motten, kevers en koolvlinders, honden- en kattenvlooien andere planten nabij doen het minder, zeker: anijs, venkel, karwij en salie aloë vera aloe vera aloe barbadenis = echte aloe, medicinaal, vorstvrij aloine = dik, geel, villen als vis: zonnebrand, brandwonden,gezwellen v radioactiviteit > div steken, als wondmiddel bomensnoei, vergruid tegen konijnen, voor zieke kippen anijs anise pimpinella anisium familie van karwij en dille, wodrt gebruikt om spijzen te kruiden antiseptisch, tegen luisen en insektenbeten , +koriander basilicum basil, sweet basil ocimum basilicum >tomaten in azijn, soep, stampot, sla, gekakt, worst, cottage cheese, ei, tomaat ipv zw peper -wijnruit bergamot bee balm monarde verbetert groei en smaak tomaten bieslook chive allium schoenoprausum +wortels, boomgaard als spray tegen appelschurft, en meeldauw op kruisbes en komkommer bijvoet mugwort artremisa vulgaris lactiflora nuttig bij kippenren, en als fruitboomspray --op andere tuinplanten, groeivertragend effect, zeker bij veel regen wortel en blad zakt in de grond en blijft jaren actief bonenkruid, eenj. savory, summer satureja hortensis +bonen, uien bonenkruid, berg savory, winter satureja montana niet zo lekker als voorgaande, tegen insekten citroenkruid southernwood artemisia abrotanum in huis hangen tegen motten, branden tegen kookluchtjes citroenmelisse lemon balm melissa officinalis melissa=grieks voor honingbij kalmeert zenuwstelsel, stimuleert hart, relaxing, tegen hoofdpijn dille dill anathum graveolens +kool -wortels, na bietjes, +sla/ui/komkommer dragon tarragon, french artemisia dracunculus gebruik aardappelmeststoffen, planten elk derde jaar ompotten en vermeerderen speciale keukensmaak, vooral azijn heiligenbloem santolina chamaecyparis spp (cypreskruid) tegen motten, 'heilig vlas', snoeien na de bloei hysop hyssop hyssopus officinalis +naast wijnstok > hogere opbrengst, naast kool tegen koolvlinder -radijs kamille camomile chamomile +kool, ui, spaarzaam, tarwe, diverse medische toepassingen kar wij caraway carum carvi samen met erwten zaaien, ze komen uit na erwten nat, zwaar land, -venkel
kattenkruid catnip nepeta cataria kruid bevat insekticide, maar katten houden ervan ker vel chervil anthriscus cerefolium schaduw, niet verplanten, +radijs knoflook garlic allium sativum babiloniërs, hindus, egyptenaren, romeinen kenden medicinale kwaliteiten knoflook effectief tegen veel insecten (met vis-emulsie), tegen konijnen, op tomaat, aardappel tegen muggen en bladluis + graan, rozen, rond fruitbomen, tomaten -erwten en bonen koffiever vangers coffe substitutes chicorij chicory cichorium intybus wortel in september oogsten, wassen, malen, zorgvuldig drogen en roosteren kleefkruid Cleaver galium aparine vruchten in zomer verzamelen en erg bruin roosteren aardamandel nutt grass cyperus esculentus knollen erg donker roosteren en verpulveren zonnebloem sunflower helianthus annus oorspronkelijke amerikanen roosterden zaadjes en vermaalden ze sassafras sassafras (wild cinnamon, mitten plant)sassafras albidum & varifloium bladeren (lente) en schors (herfst) paardenbloemdandelion roots taraxacum officinale geroosterde wortel als koffiev.v., bladeren als sla, jonge stengels als kauwgom {o.a.kaki dried persimmon seeds diopyros (500 soorten) } als vervanger, {senna wild senna seeds cassia occidentalis } verdunner {eikels roasted acorn beans quercus } of toevoeging, {granen, noten, erwten, sojabonen, okrazaden } smaken minder dan koffie komkommerkruid borage bevat veel kalium, kalk en andere mineralen, +aarbei koriander coriander ciriandrum sativum tegen luizen, bijenplant, 'stinkt', div. vit.+min., +anijs -venkel kruiden drogen drying herbs kruiden knippen, wassen, in losse bosjes, uit laten druppen ondersteboven in bruine papieren zak, gelebald, met circulatie / geen olie in papier zaden op droge morgen verzamelen als ze groene kleur verliezen, maar nog niet vallen, drogen: op bruin papier uitspreiden, regelmatig omscheppen, bewaren in donker glas laurier bay laurus nobilus laurierblad in voorraden voorkomt kevers bij tarwe, rijst, rogge, bonen, haver, mais familie van kaneel, kamper, avocado, sassafras lavas lovage levisticum officinale bevordert gezondheid en smaak van andere planten lavendel lavender lavendula officinalis tegen katoenongedierte, tegen muizen, motten lievevrouwebedstro woodruff, sweet asperula oderata goede grondbedekker, onder apppelbomen, bloeit rijker in de schaduw malrove horehound marrubian vulgare zou slangenbeten, wonden, e.d. genezen , hebreeuws: marrob=bitter kruid, een van de vijf bittere paaskruiden, voor romeinen: magisch – sprinkhanen en ander insekten, + tomaten, betere smaak, langere vruchtperiode marjolein, echte marjoram majorana hortensis drie soorten: 1. zoete: de meest gebruikte, 2. pot marjoram met minder smaak 3. wilde, bekend als oregano, met thymol, een antiseptic in de tuin genieten alle dichtbijstaande planten, meer groei en smaak
marjolein, wilde oregano oregano vulgare +kool melde , tuin orach atriplex hortensis franse spinazie, -aardappel munt mint mentha +kool, tomaat > brandnetel tegen koolworm, mieren, motten, gedroogd tegen ratten en muizen paardestaart horsetail zie: hoofdstuk wilde planten pepermunt peppermint mentha piperita vraagt veel mest en water, verdrijft rode mieren en koolvlinder pepermunt bevordert camille, brandnetel bevordert pepermunt peper vervangers pepper substitutes basilicum, bonenkruid, tijm, marjolein, oost-ind.kers polei pennyroyal mentha pulegium +broccoli, spruitjes, kool, tegen koolmade, tegen mieren, muggen, vliegen salie sage salvia officinalis +kool wordt lekkerder, tegen insecten , -komkommer sesam sesame sesamum orientale voor zaad > olie +glaskruis -na(bij) sorghum (kafferkoren, grassoort) smeer wortel comfrey symphytum officinale heeft veel kalk, kalium, fosfer, A en C suiker ver vangers sugar substitutes citroenmelisse, roomse kervel, engelwortel theekruiden herbs for tea pluk ongeschonden (gedroogde) bladeren, 4/5 per kop, handvol voor een pot wassen in koel water, in kop of pot met kokend water overgieten, 3/5 min trekken neem alleen kruiden die je kent als theeplant tijm thyme thymus vulgaris hoestmedicijn, antibacterieel, citroentijm is lekker als thee, kan overal in de tuin valeriaan valerian valariana officinalis kan overal, geeft groenten energie, veel fosfor trekt wormen aan > composthoop, tegen ratten maar lokt katten werd vroeger veel gebruikt als verzachtende thee, met mate, werkt op zenuwstelsel, koud bereiden venkel fennel nigella sativa de meeste planten haten venkel, bonen, karwij, koolrabi, tomaten – koriander en alsem-absint wijnruit rue ruta graveolens -basilicum, +vijgenboom giftig, men kan allergies zijn, met blote handen kun je jezelf vergiftigen (zeep, olie) houdt diverse insekten weg en katten zoutvervangers salt substitutes selderie, bonenkruid, tijm, lavas en marjolein
WILDE PL ANTEN
WILD PLANTS
aardamandel nut grass cyperus esculentus wetenschappelijke naam='eetbaar cypergras' (biezen, papirus), egyptenaren cultveerden het, de 'noot' past in veel gerechten, kan uitgroeien tot een plaag, uitroeien met ogenboon en st. augustine grass aardbei, wilde wild strawberry fragaria klein, eigen smaak, in weilanden een indicator voor toenemnde verzuring adelaarsvaren fiddlehead fern pteridium aquilinum spruitachtig, wild voedsel, 1 uur koken, als asperges of verse bonen amarant amatanth amaranthus retrofexus algemeen op verstoorde grond, brengt voeding in de grond voorbereiding voor wortel, radijs, biet +aardappel, ui, mais, peper, aubergine, tomaten veel ijzer, protaine, vit A, C, heilige voedsel van Aztecen aster aster asteroides veel asters zijn grondindicators, in het boek staan enkele voorbeelden balsemien, springz jewelweed impatiens bifora/pallida remedie tegen gifsumak, staan vaak bij elkaar, thee lang koken, jonge scheuten eetbaar bilzekruid henbane hyoscyamus niger l. in antieke tijden als narcoticum gebruikt, giftig, worden medicijnen uit gemaakt boerenwormkruid tansy tanacetum vulgare ooit medicinaal gebruikt, nu als giftig beschouwd, onder fruitbomen tegen boorkevers, tegen vliegende insekten, vligen, mieren, gedroogde bladeren in linnenkast goed voor composthoop, culinair gebruikt als pepervervanger, geassociaard met maria boterbloem crowfoot ranunculaceae vergiftigd grond voor klaver veel eet het niet, kinderen waarschuwen voor het gif monnikskap is nog giftiger, het gif varieert in familie: ridderspoor, akelei, pioen braam, gele bos beked-appleberry rubus chamaermorus ook kruipbraam, lekkere ondergewaarde braamsoort brandnetel stinging nettle urtica dioica plant met veel kwaliteieten, maakt naburige planten insect-werend, tegen luizen en slakken, versterkt groei van tomaten en munt, meer aroma valairaan, engelwortel, marjolein, salie, beschermt fruit tegen schimmel, fruit in deze bladeren rijpt sneller, goed voor composthoop voor zaadzetting, verspreid snel, lentegroente, vitamine+ijzer verkruimeld blad bij kippen zorgt voor meer en grotere eieren brem broom bush sarothamnus vulgaris groeit op armste, stenige, zandige, iets zure grond bevast veel calciumcarbonaat, helpt grond door compostering cactusfamilie optunia cactaceae in mexico voorkomend, etc. chr ysanten pyrethrum chrysanthemum cinerariaefolium insecticide, ook in bio-landbouw, van gedroogde bloemen, breekt snel af in zonlicht al 2000 jaar in china gebruikt, asarine, sesamine en peperine versterken het effect crotolaria rattlebox crotolaria grondverbeteraar, één soort is giftig, verwijderen, daarna katoen of mais cypreswolfsmelk cypress spurge euphorbia cyparissias ontsnapt uit oosterse tuinen, -druif>steriel, vee wordt ziek distel thistle circium bruikbaar in compost, prikkende bladeren maken m onpopulair als je er af wil: pluk bloeiende bloemen > plant bloed dood, medicinaal, insektwerend doornappel datura datura stramonium alle delen zijn giftig en medicinaal +pompoen *kalmeert bijen bij opening kast
dovenetel, witte dead nettle lamium album bloeit lang op vochtige plekken met gefilterd zonlicht +graanoogst duivelsnaaigaren devil's shoestring tephrosia virginiana 19 soorten Nrd America, onkruid, insekticide, vissengif, lekkernij voor kalkoenen duizendblad yarrow achillea millefolium mysterieuze historische plant, goede gezeldschapsplant: weerstandsverhogend medicinale planten krijgen meer essentiële oliën, snijwonden, groeit bijna overal ?egelantier Wild rose eglantine stekelige stengels probleem voor vee, uitroeien door nog zachte stengels te knippen fijnstraal fleabane erigeron uit vs over europa verspreid, medicinaal, bittere olie tegen muggen, soms allergie fungi fungi paddestoelen en schimmels zijn planten zonder chlorophlyl, sommige bruikbaar, eetbaar, andere fungi geven juist problemen paddestoelen mushrooms staan meestal in bossen en op akkers en weiden, grootste deel zit ondergronds, lekkere morellen lijken op spons, makkelijk indetificeerbaar, onder fruitbomen andere paddestoelen zijn dodelijk truffels truffles onzichtbaar, groeit onder de grond, gezocht door honden of varkens zeldzaam in vs, thuis in spanje, britannië, italië, frankrijk wetenschappers denken dat fungi als link weken tussen bodem en boomwortes, de boom scheid weer stoffen af die de stofwisseling van de fungi stimuleert onschadelijke boomfungi, saprofieten, helpen bomen tegen ziekten schimmels mildews meeldauw kan problemen geven op div groenten en fruit: Louis's oplossing vloeibare sulpher, zonneschijn en ventilatie ?smut (brandschimmel) verschijnt op div koren, zwarte sporen op korrels, parasitaire schimmel. moeilijk bestrijdbaar, vruchtwisseling ginseng ginseng panax quinquifolium ginseng heeft gefilterd zonlicht nodig, chinezen: het is goed voor alle kwalen guldenroede goldenrod solidago ruim 60 soorten, als je eraf wil, verwijderen voor zaadzetting, goede bemester herderstasje shepherd's purse capsella bursa-pastoris mineraalrijk, haalt zout uit de grond, medicinaal herik charlock brassica arvensis 'wilde mosterd' staat vaak in graanvelden, zaad kan na 50 jaar in grond nog groeien hokjespeul locoweed astragalus mollissimus/diphysus vergiftigde dieren doen gek, verschijnselen afhankelijk van bodemsamenstelling boeren vernietigen het door het 5 cm onder de aarde af te snijden janskruid, sint st.-john's-wort hypericum perforatum rode olie, tegen brochitus, verkoudheid, diaree, dysenterie, tegen heksen en geesten kalmoes calamus araceae aronskelkfamilie, men zegt dat er geen muggen zijn in moerassen met de zoete wortel kamille, stinkende maywood anthemis cotula bijenhouders smeren huid ermee in om bijen weg te houden, tegen muizen en vlooien karmozijnbes pokeweed phytolacca americana giftig, maar uitlopers zijn heerlijk, bessen medicijn tegen reuma klit burdock arctium plant geen klit, rovers van de grond, zaadjes zijn iritant voor kleding en dieren knopherik wild radish raphanus raphanistrum ook wilde radijs, verspreid zich in uitgeputte, stikstifarme grond, veevoer, bijen, olierijk zaad koekoeksbloem meadow pink lychnis floscuculi
alle leden van deze familie bevatten saponinen, zeepachtige oplossingen, om te wassen komkommer wortelindian cucumber medeola virginiana florida, rauw gegeten of in 't zuur, makkelijk op te graven kraailook garlic, meadow allium vineale penetrante geur en smaak, maakt koeiemelk slechtsmakend, -lege graankorrels moeilijk uitroeibaar omdat bolletjes elk jaar dieper groeien (gewasverandering) krodde, witte pennycress thlaspi arvense als herderstasje, overvloedig waar graan stond, 20% olie, mee gemalen bederft het graan lupine lupine lupinus perennis boeren dachten dat de plant de grond aantastte, daarom noemde ze het lupus, wolf +koren en andere gecultiveerde gewassen avontuurlijke pionierplant, 100 soorten, sommige giftig, andere eetbare zaden mannetjesvaren fern, male dryopteris filix-mas medicinaal, herfst wortels voorzichtig uitgraven, +beuken, compost helpt om boomzaden te ontkiemen mansoor ginger, wild ginger asarum canadensis mansoor groeit in rijke wouden in vs, in oktober opgraven voor gesuikerde wortels maretak mistletoe loranthaceae deze parasiet is meest legendarische plant, heilig voor druïden, gouden sikkel (symbool voor de zon), op appel, peer, eik, populier, verspreiding door vogels, verwijderen want het dood je boom margriet, gewone ox-eye daisy chrysanthemum leucanthemum + 1op 100 in tarwe, meer overvoert de tarwe meeldauw mildew, powdery erysiphaceae fungus, parasiet, vochtigheid, behandelen met paardenstaart (10 dagen h2ofermentatie) ook mosterdmeel, sulfer, polybutaan helpen melganzevoet lamb's-quarters chenopodium album produceert veel zaad dat decenia vruchtbaar blijft, houdt ven gefermenteerde humus +aardappels, koren, komkommer, muskmeloen, pompoen, , watermeloen +zinnia's, goudsbloem, pioen, viooltjes, familie van spinazie van late lente tot vorst, tot op grote hoogten melkplant milkweed asclepias vele melkplanten bevatten melkachtig sap, wortels zijn giftig en medicinaal mos, spaans tillandsia tillandsia usneoides geen mos, geen parasiet, op levende eik, als haren vd boom, mulch, compost nachtschade nightshade solanaceae de nachtschadefamilie bevat belladonna, paprika, aubergine, doornappel, aardappel zwarte nachtschaduw wijst op vermoeidheid van wortelgewassen, plant lokt coloradokever, is giftig, kevers eten het en sterven onkruiden weeds onkruid staat alleen op verkeerde plaats / onkruid is plant waarvan waarde onontdekt belangrijke gezeldschapsplanten, diepe gravers halen voeding naar boven onkruid ontwikkelt vaak voedingsstoffen die in de bodem ontbreken kruiden lezen is interessant: kruiden in zure grond die grond ontzuren: zuring, perzikkruid (+calcium+magnesium) op licht zure grond: paardenstaart, havikskruid en korenbloem korstvorming: witte krodde, winde, ?paardenetel, veldmosterd, kamille gecultiveerd land : murik, boterbloem, paardenbloem, ganzevoet, weegbree, netel, varkensgras, stekelige sla, veronica, malrove, stinkende gouwe, kaasjeskruid, amarant, kruipend zenegroen zanderige grond : pijlvormige sla, vlasbekje, ui, kalkoenerwt, brem, aster, guldenroede alkalide grond: alsem, houterige aster, kalksteen: mosterd, ganzenvoet, krodde, distel, bergcentaurie, gele kamille, meekrap
paardenbloem dandelion taraxacum officinale paardenbloem trekken aardwormen aan, natuurlijke humusproducent halen de voeding veel dieper dan het gras en maakt mineralen, mn calcium na afsterven werken ze als liftschaft paardenbloemen geven ethileengas af waardoor omrichende planten eerder bloeien paardenstaart horsetail equisetum arvense laatste overblijfsel van koolstofhoudende bossen, geen bloemen of zaden maar vruchtbare, spoordragende stengels, met bruine poederige sporen, enorme wortels plant bevat veel silica, bruikbaar tegen schimmelziekten, gewaardeerd medicijn, cilicilzuur versterkt weefsels mn longen, brandwonden, abcessen, wondjes, diurtica tegen meeldauw, schimmels, zachte werking, verstoort bodemleven niet gebruik bladeren en stengels van onvruchtbare plant, tegen diverse insekten kampeerders gebruiken het, duitser noemt het tinkruid, cilicium laat metelen blinken pastinaak wild parsnip pastinaca sativa goede voedselplant, ook op arme gronden, maar wordt snel onkontroleerbaar pawpaw pawpaw asimina triloba ook prariebanaan, roomappel, fruit valt voordat 't rijp is maar kan binnen narijpen peen, wilde wild carrot daucus caota geen indicator voor slechte grond, te veel planten: bij de grond afknippen bij bloei postelein purslane portulaca oleracea houd van gecultiveerde grond, verfrissend groen, veel ijzer en water chr ysanten pyrethrum chrysanthemum cinerariaefolium insecticide, ook in bio-landbouw, van gedroogde bloemen, breekt snel af in zonlicht al 2000 jaar in china gebruikt, asarine, sesamine en peperine versterken het effect ridderspoor larkspur, wild ranunculaceae schadelijk voor vee, gerst roeit het uit, wintertarwe wint aan kracht stuifzwam puffball fungi rookballen kunnen 60 cm worden, 'rook' stopt heftige bloedingen, explosief, geen vuur sumak poison ivy rhus radicans gif wordt verzacht door springbalsemien, probeer er vanaf te komen, kort snoeien en met stro mulchen, draag handschoenen, beschermende kleding, daarna douchen tuinkruiden potherbs in april is veel verkrijgbaar, vaak van de mosterdfamilie verfbrem dyer's greenweed genista tinctoria werd gebruikt om kleding te verven bijen houden van de honing, schapen en geiten eten het maar maakt koeienmelk bitter varkensgras knotweed polygonum aviculare leden van boekweitfamilie groeien meest op zure grond, met knopen op de stammen rijk aan silica, voorkomen groei (kool)raap venusvliegenvanger venus flytrap dionaea muscipula klein plantje dat eigen maaltijd vangt, hoge luchtvochtigheid, binneshuis vijf vingerkruid cinquefoil potentilla monspeliensis wijst op erg zure grond, vermoort gras en klaver, overleven in droogte groei wordt geremd door butternut, grijze en zwarte walnoot viooltje, 3kleurig pansy, wild viola tricolor shakespears 'hartverzachter', ooit medicijn, gezoet als lekkerij, goed voor het hart rogge helt viooltje, maar heeft slecht effect op tarwe waterhyacint water hyacinth eichhornia crassipes verwilderd, gooi het op composthoop, wederzijds voordeel weegbree plantain plantago brede weegbree: 3.000 zaden, smalle tegen blauwe plekken en overbelasting botten, verkoelend bij bijensteek, vaak met klaver winde wild morning glory convolvulaceae +mais, al snel een pest, dan spray met beetje witte azijn
wolfsmelk euphorbia euphorbiaceae enkele exemplaren tegen mollen, muizen en ratten naast jonge fruitbomen droge, lichte zanderige bodem, bladsap is bijtend en giftig, wordt gebruikt tbij wratten zeegras, groot eelgras zostera marina eetbaar graan, veel voorkomende zeeplant, wordt in lente geoogst door Seri indianen gras is vergelijkbaar met graan van het land, wordt ook gebruikt als grondverbeteraar er is ook verswatergras (vallisneria americana) zeewier algae nog niet volledig onderzocht, fotosynthese 10 x van landplanten, voedselbron bruine alg voor consumptie en als grondverbeteraar, sommige soorten als medicijn zegekruid peruvian ground cherry nicandra physalodes in grote hoeveelheden bij stallen tegen vliegen zuring, krul dock rumex crispus voedsel en medicijn, veel vit C, meer A dan wortels, tegen brandnetelpijn
EERSTE STAPPEN VOOR FRUIT
FIRST STAPS FOR HOME FRUIT GROWING
fruitplanten zijn meer permanent dan groenten, daardoor wordt hun plaats belangrijker, schaduw en bloemen worden gewaardeerd, blauwe bessen passen mooi tussen andere struiken, druiven over een prieel zijn mooi en handig, enkele druivenstruiken tegen lelijke hekken, bestuiving bij fruit, noten en braam-achtigen, heeft alles te maken met combinatieplanten, maar daar hoor je zelden over, bijna alle fruit en noten doen het beter als er twee van staan (kijk wat er al in Je buurt staat) BEGINNEN GETTING STARTED als je de ruimte hebt voor een een fruittuin, zou je in het eerste jaar alleen de grond voor moeten bewerken, liefst licht hellend terrein met goede waterafvoer, bij slechte drainage grind en steentjes door het zand mengen, compost helpt op meerder manieren, voorzaaien met rogge/wikke/sojabonen, fruit houd niet van verse compost, dieper verwerken dan plantgat, kort voor planten plantgat doorweken met water voorkomt dat omliggende grond water bij jonge plant wegzuigt CULTUUR CULTURE een andere auteur (pfeiffer) beweert dat gemixte planten insectenplagen voorkomt, oost-ind. kers maakt dat fruitbomen minder aantrekkelijk worden, brandnetel, bieslook, knoflook, boerenwormkruid, mierikswortel, citroenkruid, permanente begroeiing met klaver, alfafa en wide grassen, tijdelijk, div. klavers, boekweit op lichte zandige grond, mix rode klaver en mosterd: mosterd verzoet de grond maar verspreid zich snel, kleingemaakt alfafa-hooi is ideale mulch, hij adviseert een mengsel van gelijken delen koeienmest, kiezelwieren en klei, met een beetje paardenstaart MEER TIPS MORE HITS FOR FRUIT GROWERS − goudsbloemen bij appelbomen voor betere bloemen − wilde mosterd helpt druif en fruit, voor zaadrijping verwijderen − paardenbloemen zorgen dat fruit sneller rijpt − bieslook verbeterd gezondheid van appels, als spray tegen appelschurft en meeldauw op kruisbessen − bestuiving door bijen en andere insecten gebeurt tijdens bloei, dus dan nooit sprayen − rijpende appels maken ethyleen gas: mogelijk groeivertragend en bloei vervroegend − haver heeft remmende werking op groei abrikozenboom − als je jonge fruitboom vervangt, neem dan een ander soort − knoflooksap is antibacterieel en effectief tegen ziekten op steenvruchten − leg appels niet naast wortels, die worden bitter, leg appels niet naast aardappels, smaken worden flauw − notenbomen in de buurt van stallen, composthopen, houdt vliegen weg DE FUNGUSCONNECTIE THE FUNGUS CONNECTION bijna alle fruitbomen hebben een symbiotische relatie met enkele fungi (ook schimmels), het is goed om schimmels op te graven bij planten die het goed doen en deze over te brengen naar bomen die het minder doen, dit werkt ook bij andere soorten planten, zelfs kamerplanten
KLEIN FRUIT SMALL FRUITS aardbei strawberry fragaria x ananassa beste variëteit varieert per streek, rogge vermindert kans op zwarte rot, +bosbonen, spinazie, borage, pyrethrum (chrisanten) tegen insecten, heg van sparren, +helleboris, goudsbloemen, dennennaalden met stro is goede mulch, goede grondindicator tussen jonge fruitbomen als voorlopige teelt bramen blackberries rubus spp. ook zelfbestuivers profiteren van kruisbestuiving, niet naast frambozen, ph 5-5,7, sterke vitale planten die grond voorbereiden op boomteelt druiven grapes vitis spp. zelfbestuivende soorten, ph 5 tot 5,7, goede luchtcirculatie tegen meeldauw, van nature in hoge bomen, tegen hellingen die ongeschikt zijn voor andere oogsten +hyssop, -cypresswolfmelk, grassen frambozen raspberries rubus spp. ph 6,5-7, zelfbestuivend, vanwege ziekten niet bij bramen, – aardappel FRUITBOMEN TREE FRUITS abrikozen apricots prunus spp zelfbestuivers, maar ze profiteren van kruisbestuiving appels apples malus spp appels hebben bestuivers nodig, kwekers weten goede combinaties, ph 6,5-7 citrus citrus citrus spp limoen, citroen, sinaasappel, grapefruit groeien beter bij guava, eik, rubberboom kaki persimmons diospyros spp er zijn twee soorten, de Amerikaanse (d. virginiana) en de Japanse (d. kaki) kersen cherries prunus spp zure kersen zijn zelfbestuivers, zoete kersen hebben andere varieteit nodig, ingewikkelde kruisbestuiving, -tarwe -aardappel kweeperen quince cydonia oblonga zelfbestuivend moerbeien mulberries morus spp fruit kan gebruikt worden om vogels weg te lokken van ander fruit nectarines nectarine prunus persicab var. nucipersica nectarines zijn zelfbestuivers, ze bestuiven perziken en deze zorgen voor grotere oogst peren pears pyrus spp zelden zelfbevruchtend, sommige telers zeggen dat je gras weg moet halen, anderen laten het juist met onkruid groeien, kippenmest en compst perziken peach prunus persica meestal zelfbestuiver, ph 6,5 tot 7, bij herplant ander fruit kiezen, compost verbetert gezondheid, knoflook help tegen houtworm pruimen plums prunus spp zelden zelfbestuivers, iets zure grond met ph 5 tot 5,7 vijg fig ficus carica er zijn niet-tropische variëteiten, zelfbestuivers, etc.
NOTEN NUTS amandelen almond prunus dulcis hoort bij rozenfamilie, betere vruchten bij wederzijdse bestuiving, ook met perzik bitternoot hickories carya spp heeft, net als walnoot, mannelijke en vrouwelijke takken, toch liever twee stuks cashewnoot cashew anacardium occidentale tropisch, zelfbestuiver hazelnoten filberts & hazels corylus spp vroeger dacht men dat gevorkte takken bovennatuurlijke krachten hadden, deze hielpen bij het zoeken van ondergronds water en mineralen beschutting en voeding voor dieren, in weiden en elders tegen vliegen, koeien vinden het blad lekker, maar melkproductie vermindert, 2 planten voor bevruchting kastanje, amerik. chestnut, american castanes dentata veel oorspronkelijke soorten zijn aangetast, resistente variaties worden gekweekt kastanje, chinese chestnut, chinese castanea mollissima tenminste twee exemplaren voor bestuiving pecannoot pecan carya illinoinensis allerlei variëteiten, houdt van stikstof, plant klaver, als laanboom met gras tegen uitdrogen, bepaalde motten en vlinders worden bestreden met speciale wespen niet bewaren bij uien of sinaasappels walnoot engelse walnut, english junglans regia zelfbestuivers, niet zo giftig als de zwarte soort, veel muntsoorten doen het goed, engelwortel en anijs en andere planten die van gefiltert zonlicht houden walnoot, grijs butternut junglans cinerea heeft remmend effect op planten in de buurt, minder dan: walnoot, zwart walnut, black junglans nigra geënte soorten kunnen elk jaar vruchten geven, wilde soorten doen dat elk derde jaar zwarte walnoot produceert een stof, #juglone# dat van de bladeren in de grond spoelt, remt de groei van andere planten zoals appel, alfafa, aardappel, tomaten, zwarte bessen, azalea's, rododendrons en heide (zie ook #sycamore# bij bomen en bosjes wel met irissen, lelies, hyacinten, narcissen, goed hout en vruchten, houdt vliegen weg
DECORATIEVE BOMEN EN STRUIKEN ORNAMENTAL TREES AND SHRUBS acacia locust robinia spp deze bomen bloeien als erwten en krijgen peulen, rijk voor honingbijen, giftig azalia azalea rhododendron azalea, hulst, pieris (heide) en rododendron zijn goed gezelschap, houden van zure humus, niet bij zwarte walnoot plaatsen berk birch betula berkenwortels bevorderen fermentatie met behoud voedingsstoffen, 6 voet afstand beuk beech fagus vaak samen met varens, sterhyacinten groeien er graag conifeer conifers terpentine die van het blad wast, reMT fermentatie in composthopen (winterharde egyptische) uien helpen tegen eekhoorntjes, coniferenmulch is attractief en smaak- en productieverhogend bij aardbeien, ongunstig voor tarwe den, pijnboom pine pinus takken zijn ideale winterbedekking voor pioenen, mulch voor azalea's, rododendrons en andere zuurminnende planten, versterk kracht en smaak van aarbeien, naalden produceren terpenitine wat zaden remt te ontkiemen, niet naast composthoop eik oak quercus eiken die bij amerkaanse kastanjes groeien beschermen tegen kastanje bacterievuur, eiken verzamelen calcium in hun schors, verbazingwekkend werd de meeste calcium aangetroffen in de as van bomen op calciumarme grond , mulch van eikenblad helpt tegen radijsmade, slakken, rupsen en larven van juni-insekten, maar sommige planten groeien minder, dus deze mulch moet goed gecomposteerd zijn, in duistland bestrijd men plagen in kassen, zoals mieren en mijten, met rook van eikenbladeren, niet giftig, laat geen residuen na, levende eiken hebben beschermende invloed op citrusbomen, larve van een angelloze wesp eet eieren van motten en dood verschillende rupsen els alder alnus tenufolia familie van haagbeuk en berk, deze waterminnende plant groeit snel, langs waterkanten, net als wilg helpt het in natte gronden, wortel brengt stikstof in de grond esdoorn maple acer 60 tot 70 soorten, 'sugar maple' is bekendste, hier wordt siroop uit gemaakt, esdoorns hebben ondiepe uitspreidende wortels waardoor andere planten niet groeien --tarwe, goed om conserverende bladeren te leggen bij appels, wortels, aardappels iep / olm elm ulmus druiven groeien er graag in, goede luchtcirculatie en zon, onder de schors kun je substantie schrapen, een dik geurig slijmerig teeltweefsel tegen honger en dorst gemalen binnenkorst voeding voor invaliden tegen ontstekingen en borstpijn kers, wild wild cherry prunus pensylvanica pionier-plant, bessen voor vogels die zaden verspreiden, nectar voor bijen, zwarte kers voor rum en schaduw, een rupssoort legt er graag eitjes waardoor boom niet polulair is omheiningen hedges omheiningen als windbreker zijn belangrijk in droge, winderige gebieden, blauwe bessen zijn prachtig als ze groeien, rimpelroos maakt een bijna ondoordringbare heg met vitaminerijke bottels, olijfwilg en kardinaalsmuts zijn door vogels geliefd,net als de roodbladige zuurbes, voor kleur spirea plantaan , westers sycamore plantanus occidentalis wetenschappers hebben aangetoond dat er onder platanen geen kruiden groeien, rottende bladeren hebben een remmende werking op zaadontkieming en groei maclura osage orange muclura pomifera doornige boom, gewaardeerde windbreker, groeit in arme grond, ondoordringbare heg moerbei mulberry morus alba, m. rubra en m. nigra witte moerbei voor zijderupsen, rode moerbei is minder, zwarte moerbei (perzië) heeft donkerrode sappige vruchten, goed met druiven, schimmelwerend
pionierbomen nurse trees verlaten velden krijgen snel opnieuw vegetatie, stoppelvelden veranderen in bossen, de eerste bomen zijn snelgroeiend en kortlevend, ze doen de voorbereidingen voor langzamere groeiende en langer levende bomen, op bosgrond ziet men zelden de zaailingen van dennen. jonge eiken, zwarte kersen en bitterbomen groeien wel, na bosbrand start het hele proces opnieuw populier poplar populus snelgroeiende boom, verschijnt vaak als eerste na brand, de zaden worden ver door de wind gedragen rimpelroos rosa rugosa rosa charmante windbreker, ondoordringbare heg, het groeit beter met postelein, peterselie en reseda, uien en look beschermen tegen kevers, houd palmhout weg, bottels zijn vitamine C rijk, thee, jam, soep, etc roos rose rosa alle uien en looksoorten zijn goed voor de roos, beschermen tegen sterroetdauw meeldauw en bladluizen (zie tomaten), knoflook en uien worden in bulgarije tussen de rozen geplant voor lekkerdere en sterkere rozenolie, hebben ook baat bij peterselie tegen kevers, reseda als grondbedekker, lupines vermeerderen stikstof in de grond en trekken wormen aan, goudsbloem tegen aaltjes en geraniums tegen japanse kever sassafras sassafras sassafras albidum heeft spectaculaire bladeren in drie verschillende vormen, tegen muggen, antiseptisch, schors met gedroogd fruit tegen insekten, thee van de schors van jonge wortels tegen spijsverteringsstoornissen, maar wordt onveilig geacht stikstof bindende bomen nitrogen-fixing trees peulendragende bomen hebben de kracht om stikstof uit de lucht te halen en op te slaan in hun wortels en stam, als deze delen verrotten, worden ze voeding , vaak met datgene wat de grond het hardste nodig heeft, o.a. Monstransboom - black locust – binia pseudacacia, robinia - bristly locust – robinia hispinia, kleverige alant - clammy locust – tobinia viscosa, brem - scotch broom – robini scopariue, ? – honey locust – gleditsia triacanthos, doodsbeenderenboom – kentucky coffee tree – canadese fijnstraal – gymnocladus dioicus, redbud – ceris c anadensis, geelhout – yellowwood – cladrastis lutea, verfbrem – woad waxes – genista tinctoria, witwollige dennenzwam - indigo bush – amorpha fructicosa, prosopis – mesquite – prosopis juliflora, prosopis – screwbean – prosopis pubescens, cercidium – palo verde acacia – cercidium torreyanum, ?? jamaica dogwood – icthyomethia piscipula, kraakloof – horse bean – parkinsonia aculeata , ?? texas ebony – zigia flexicaulis, frijolito – zevenbladige sophora – sophora secundiflora zwarte els - black alder – ilex verticillata is de enige niet-peuldragende boom die ook stikstof bindt (zie els in deze paragraaf) toverhazelaar witch hazel hamamelis virginianana hazelnoot, brede, veel vertakte boom of struik, vaak als ondergroei, schors tegen ontstekingen, infusie van takken en wortels 24 uur met iets alcohol koken tegen blauwe plekken en verbrandingspijnen, engelse mijnwerkers gebruikten gevorkte takken als wichelroede vlier elderberry sambucus nigra / canadensis houd van natte grond, bevordert fermentatie, produceren fijne humus rond wortels windbreker windbreaks plan je windbreker zorgvuldig, bescherming planten, planten gebruiken ook water en voedingsstoffen, de beschermende kracht van een windbreker is 20 keer de hoogte wilg willow salix goed voor binding van waterkanten, takken schieten aan op elke natte waterhoek, duizenden jaren zijn blad en schors gebruikt als pijnstillers, reuma, neuralgie, koortsverminderend, 1820 eerste destillatie salicin, 1897 synthetische aspirine
PLAGEN- EN ONGEDIERTEBESTRIJDING PEST CONTROL aaltjes eelworm aaltjes zijn kleine organismen die in de wortel van planten boort om eitjes te leggen waardoor knopen ontstaan, doer toevoeging van organisch materiaal ontstaan fungi die helpen aaltjes te doden, worden ontmoedigd door goudsbloemen, dahlia, asperges bacillus thuringiensis bacillus thuringiensis (BT) bacterie, verwant aan miltvuur, verzwakt insecten waardoor ze langzaam dood gaan tegenwoordig ook synthetisch nagemaakt, tegen rupsen en bladrollers bladluizen blackfly aphididae zit graag op bonen, bestrijden met brandnetelgier, lieveheersbeestjes, knoflook, waterkers, speermunt, citroenkruid bonen en aardappelcombinatie bean and potatoes combination boon beschermt aardappel tegen coloradokever, aardappel helpt tegen bonenkever boorkevers borers geweerd door waterkers, net als uien, knoflook en bieslook goffers, ratten gopher geomyidae het aanplanten van sterhyacinten (scilla), giftig hout-as wood ashes strooien tegen maden en andere beestjes, maakt planten ook sterker insectencontrole combinatieteelt insect control throug companion planting groentewisseling beschermt graan en gras tegen witte larven en wortelrot op mais onderstaande lijst kan helpen: absint-alsem dierlijke indringers, koolvlinder, malariamug afrikaantje bonenkever, aaltjes en veel andere insecten basilicum vliegen en muggen boerenwormkruid vliegende insecten, diverse torren en kevers, mieren bonenkruid bonenkever borage tomatenworm brandnetel luizen en kriebelmuggen castorboon mollen en luizen citroengeranium olie en verpulverd blad als insectweerders citroenkruid, alsem koolmot, malariamug datura japanse kever dovenetel aardappelkever goudsbloem aspergekever, tomatenworm en veel andere insecten hoederbeet algemene insectenbestrijder hysop koolmot kattenkruid aardvlooien knoflook japanse kever, bladluizen, snuitkevers, spintmijten lavendel kledingmot (gedroogd) mierik aardappelkever (op de hoeken) munt kooluil (mot), (gedroogd) oost ind. kers l luizen, wantsen, wolluizen pepermunt witte koolvlinder, mieren petunia kevers polei mieren en luizen rozemarijn koolmot, bonenkever, wortelvlieg, malariamug salie motten, wortelvlieg, teken sassafras bladluizen speermunt mieren en luizen tijm koolworm vlas aardappelkever wijnruit japanse kever wolfsmelk mollen en muizen
insecten afstoten, botanisch insect repellents, botanical deze worden gemaakt van gekneusde bladeren, infusies of essentiële oliën van planten als citronella, eucalyptus, munt, bergamot, cederhout, kruidnagel, geranium, tijm, wintergroen, lavendel, cassia, anijs, sassafras, laurier en dennen, ginkgo, vlier, pyrithrum en lavendel zijn tegen teken en andere insecten insecten lokken, botanisch insect attractions, botanical insecten worden door geuren gelokt en kunnen afgeleid worden door andere planten, mosterd en oost-ind.kers zijn lokkruiden, er worden eieren gelegd, vernietigen voor uitk insecticide, botanisch insecticides, botanical diverse plantenextracten zijn verkrijgbaar als insecticide, ze breken makkelijker af dan synthetische middelen (behalve nicotine), relatief ongevaarlijk, lees de labels: pyrethrum komt van chrysanten, tegen plagen als luizen, sprinkhanen, spintmijten, koolvlinders, rotenone komt van tropische wortels tegen kauwende insecten, nicotine is alkaloïde, en wordt al in 17e eeuw gebruikt, contactgif, giftig voor zoogdieren, voorzichtig! ryania van amerikaanse struik dood niet, maakt insecten ziek sabadilla behandelt met een alkaline is gif voor veel insecten, sterker door bewaren, zorg dat je het niet inademt, neemolie tegen kevers, stopt ontwikkeling larven insect-resistente groenten en graan insect-resistant vegetables and grain elke tuin heeft goede en slechte insecten waarvan enkele destructief, sommige planten hebben een natuurlijke weerstand: wortel, andijvie, uien, peterselie, pepers en rabarber, er zijn veel planten die andere planten helpen, insecten kiezen meestal planten met veel aminozuur, organisch bemesting en combinaties leveren gezonde planten, inmiddels worden groenten variëteiten gekweekt die weerstand hebben tegen bepaalde plagen, deze methoden zijn echter vaak giftig en gevaarlijk voor bijen en grondwater, zoals mij recent werd uitgelegd in een TUe-lezing over bijensterfte kakkerlakken cockroach blatella extract van indische sering is nuttig tegen kakkerlakken en termieten kaswittevlieg whitefly trialeurodes vaporariorum deze luis is een plaag als er tekorten in de grond zijn , bijv. bij tomaten als magnesium en fosfor ontbreken, oost ind. kers bij kastomaten, brandende eikenbladeren, nicotine, lieveheersbeestjes kevers flea beetle faltica + epitrix deze vliegende insecten houden niet van vocht, tuin sproeien in de zon, ze zijn vervelend, mmaar richten geen grote schade aan, plant wordt sterker, gekneusde vlierbesbladeren, munt en alsem tussen planten verdrijft ze, tussen radijs en koolrabi kan je sla planten kiezelwier diatomaceous earth effectieve remedie tegen veel insecten, gemaakt van vermalen skeletten van eencellige diatomeeën, die diep in de zee leven, deze aarde bevat silicium, waardoor insecten verdrogen, maar wormen gedijen er goed konijnen rabbits oryctolagus cuniculis uien tussen sla en kool stoten konijnen af, oude tuinslag lijkt op slangen die afschrikken, gedroogd bloed of bloedmeel werkt afschrikwekkend, probeer aloë-stof, as, kalk en cayennepeper op planten met dauwdruppels lar ven van uilen (nachtvlinders) cutworm noctuidae 10 cm kartonnen boord , ¼ in de grond beschermt tegen vraat , wc-rollen, melkpakken, gebruikte lucifers en takjes voorkomen dat de larve tegen de stam leunt, eikenbladeren lieveheersbeestjes ladybugs beroemde eters van luizen, worden vaak uitgezet maar hoe ze te behouden, voorzichtig plaatsen aan de voet van aangetaste planten, vroeg in de ochtend of avond, ze zijn afhankelijk van gastplanten als pak choi, kool melassegras molasses grass mellimus minutiflora insectenval met kleverig olie, tegen teken, goed veevoer, tegen muggen en tsetse vlieg
melk
milk koeien en geiten geven meer en rijkere melk door brandnetel en schermbloemigen, taptemelk kan gebruikt worden op tabaksplanten tegen het mozaïekvirus en op pepers en tomaten in kassen, ook goed om handen erin te dopen tegen verspreiding virus en voedzaam, melk- en bloedspray om fungi te controleren, zure melk of karnemelk tegen koolworm mollen moles gryllidae worden gezien als overlast, ze eten kostbare aardwormen, bestrijden met heksenmelk, narcissenbollen en castorbonen, doornige twijgen in de gangen kunnen dodelijk zijn motten en meikevers moths and millers in fruitbomen: hang emmertjes met 1 deel melasse op 1½ water muggen mosquitoes knoflookolie is effectief tegen de larven, blad van melassegras, sassafras en castorboon muizen mice muizen en ratten houden niet van geroogde bladeren en olie vam muntsoorten, kamfer en grenen, mottenballen tegen konijnen en muizen maar voorzichtig bij voedsel en kinderen, uien, lavendel, alsem, wolfsmelk helpen tegen muizen, lathyrus tegen veldmuizen en kruidvlier in graanschuren padden toad bufo kikkers en padden eten veel schadelijke insecten en zelfs mollen, ze veroorzaken geen wratten en zijn niet giftig, als je er een paar voor je tuin wilt: in de hoeken van moeras, een bloempot met een stuk eruit als ingang enkele centimeters begraven is een fijne schuilplaats, ze hebben ook water nodig peper, heet pepper, hot hete pepers zijn heel bruikbaar, vermalen met beetje zeep in water tegen luizen, droge cayennepeper tegen rupsen op tomaten, voor rozen, azalea's chrysanten: alle toepassingenspray: gemalen peperkorrels, uien en knoflookbol, 24 uur trekken, massa begraven op insectrijke plek, draag handschoenen, voorzichtig met de ogen slakken en naaktslakken slugs and snails agriolimax campestris + helicidae deze beestjes veroorzaken de meeste schade 's nachts in vochtige omstandigheden, ze houden van bier en suikerwater waarin ze verdrinken, zout op hun leggen laat ze oplossen, tabakstengels ontmoedigd ze, witte heleboris helpt op druiven en kersen, ze haten eikenschors en -blad + alsem-absint, ze kruipen niet over aslijnen of gebluste kalk spinnen spider arachnida sommige mijten en spinnen zijn natuurlijke roofdieren, bontgenoten die smullen van schadelijke insecten spintmijten spider mite acarina komen opeens bij heet weer tevoorschijn, en kunnen verwijderd worden met stevige straal gewoon water, 3% oliespray, pyrytheum, peper- of uienspray, knoflook bij tomaten, lieveheersbeestjes sprinkhanen grasshoppers tettigoniidae + locustidae zijn moeilijk te bestrijden, maak mengsel van drie hete gemalen pepers, een milde peper, kleine ui en een liter water, 24 uur, ook goed tegen luizen, extract van vlierbessen, je kunt ze lokken met 10% melasseoplossing, kippen, vogels sluipwespen ichneumonid wasp campoletis perdistinctus deze wesp heeft bij testen op 27 schadelijke insecten geparasiteerd tabak tabacco zie nicotine onder plagen of botanisch in dit hoofdstuk termieten termite termitidae termieten hebben water nodig, watertoevoer stoppen dood hen, silicagel, een extract van indische sering dood 98% theebladeren tea leavs mix theebladeren met radijs en wortel tegen maden
uitroking fumugation in de kas kan men last hebben van bladluizen, mieren, termieten en witte vlieg, de rook van eikenbladeren is effectief, niet giftig, ongeveer ½ uur roken met gesloten deur vogels birds de beste bescherming tegen insectenplagen, zeker de zwaluwen, vogels zijn te lokken met diverse bessen en dergelijke, vogels kunnen ook een oncontroleerbare plaag worden, hang gesneden uien in de bomen, de vogels haten de geur, lege melkkartonnen ophangen, ze veroorzaken geluid in de wind (vaak van plek wisselen), als kraaien een probleem zijn: stokken met wit touw schrikt ze af, ze verwachten vallen wandelende takken praying mantis mantidae erg nuttige insecten wasbeer raccoon procyon lotor pompoen met mais, door de grote bladeren kunnen ze niet staand eten, peperkorrels. witte nieswortel white hellebore veratrum album lid van de leliefamilie waarvan de wortels insecticide bevatten, blootstelling aan licht verminderd de werking (en residuen), gebruik is eeuwen oud, grieken mengden het met melk tegen vliegen, romeinen gebruikten het tegen muizen en ratten, tegenwoordig wordt het gebruikt tegen bladetende insecten en naaktslakken wonderboom castor bean ricinus communis tegen mollen en muggen, giftig wortelknobbelaaltjes root knot verse aspergetoppen verkruimelen en en geweekt op de aaltjes, goudsbloem wortelmaden root maggot mulch van eikenbladeren zeep soap het is goed om bij botanische sprays een beetje zeep toe te voegen, zeep werkt antiseptisch en helpt tegen ziekten zout, gewoon salt, common sodium chloride zout heeft een schadelijk effect op de meeste planten, alleen gebruiken als de grond daarna kan rusten, help distels en grassen uit te roeien (op versgemaaide grond, in droog weer), zout op slakken leggen laat ze oplossen