Cardiologie
Thuis na een hartoperatie, wat nu?
1
Thuis na een hartoperatie, wat nu? Onlangs heeft u een bypassoperatie en/of operatie aan de hartklep(pen) ondergaan. Na de operatie elders is de fysiotherapie gestart. U heeft ademhalingsoefeningen gedaan, adviezen gekregen omtrent lichaamshouding en beweging. Inmiddels bent u weer terug in uw eigen ziekenhuis en heeft zo mogelijk alweer gelopen en oefeningen gedaan die gericht zijn op de thuissituatie. Dit alles is gedaan om te zorgen dat u zich straks thuis zo goed mogelijk kunt redden. En dan is het zover. U mag van de cardioloog naar huis. Ondanks het feit dat de meeste patiënten heel blij zijn met dit nieuws is er ook vaak die twijfel en onzekerheid. In het ziekenhuis is er met u gesproken over hartrevalidatie. Een oefenprogramma dat u zal helpen om weer vertrouwen in uw eigen lichaam te krijgen. Dit wordt gedaan door een team van vakkundige mensen die u helpt bij vragen over de meest uiteenlopende zaken. Het duurt echter nog een paar weken voordat u kan en mag starten met uw revalidatie programma. Deze folder is speciaal bedoeld om u op weg te helpen. Het geeft veel informatie en adviezen, juist over die eerste, vaak onzekere periode.
2
Normale verschijnselen na de operatie zijn •
Concentratiestoornissen, zoals moeilijkheden met lezen en vergeetachtigheid.
•
Slapheid en vermoeidheid als gevolg van lichamelijke en geestelijke conditie vermindering.
•
Plotseling boos worden of in tranen zijn zonder dat daar een duidelijke reden voor is.
•
Spierpijn is normaal na de operatie. Dit is te voelen in de nek, rug, ribben en schouders. Dit wordt veroorzaakt door de stand van het lichaam en met name de borstkas tijdens de operatie.
Het is belangrijk te weten dat deze verschijnselen van voorbijgaande aard zijn. In principe kan het borstbeen niet meer van elkaar schuiven. U mag gewoon op de zij, rug of buik liggen. De volledige genezing van het borstbeen duurt echter drie maanden. Om het borstbeen te ontzien is het verstandig de eerste 6 weken na de operatie geen zware dingen te tillen, geen zware huishoudelijke dingen te doen zoals stofzuigen en ramen lappen. Hoesten, niezen en persen blijven soms de eerste weken gevoelig. U kunt de borstkast op zo’n moment eventueel ondersteunen met behulp van een klein stevig kussentje. Als er een beenwond is kan het litteken ter hoogte van de knie en de enkel de eerste weken nog een stekende pijn geven. Tijdens de operatie is het vaak onvermijdelijk bij het verwijderen van de beenader de huidzenuw te beschadigen. Hierdoor kan een gevoelloze plek ontstaan. Ook kan het been dik worden. Het vocht kan tijdelijk moeilijker uit het been naar het hart worden afgevoerd. Het is daarom belangrijk om een elastische kous te dragen. De kous word 6 weken gedragen of zolang het been nog vocht vast houdt en dik is. Doe de kous ‘s ochtends direct aan. Ook is het verstandig om het been hoog te leggen als u gaat zitten. 3
Bewegen Wanneer u goed ter been bent is het aan te bevelen om in uw eigen tempo en naar eigen kunnen te wandelen. Probeer “het blokje om“ langzamerhand wat uit te breiden. Een beetje moe mag maar niet overdrijven. Wanneer u genoodzaakt bent om u in een rolstoel voort te bewegen is het verstandig om gedurende de eerste 6 weken u te laten duwen om de borstwond te ontzien (tenzij u een elektrische rolstoel bezit). Fietsen mag na ongeveer 6 weken als u zich zeker genoeg voelt. U begint met een klein stukje als er geen / weinig wind is. Indien dit geen problemen geeft, dan breid u dit uit: u fietst wat langer en ook als het wat waait. Zwemmen mag na ongeveer twee weken, en pas als de wond dicht is. Ook hier geldt begin rustig en als dit geen problemen geeft mag u het uitbreiden. Hobby/sport Vissen mag direct na ontslag er vanuit gaande dat u rustig kunt zitten en niet te zwaar tilt /trekt. Moet u toch iets tillen doe dit dan met beide armen tegelijk en even zwaar belast. De eerste 6 weken na de operatie mag u niet sporten in verband met de genezing van het borstbeen. Het is belangrijk om het sportniveau op te bouwen tijdens het hartrevalidatieprogramma dat u aangeboden is. Visite /vakantie Het op visite gaan en visite krijgen kan een ontspannen bezigheid zijn. Doe dit wanneer u zich hier weer toe in staat acht. Ook hier geldt, een beetje moe mag maar niet overdrijven. Ook op vakantie gaan kan pas wanneer u er aan toe bent. Wij adviseren u om zo mogelijk eerst het hartrevalidatieprogramma te volgen. Het zou voor de continuïteit jammer zijn als u een aantal keren mist. Bovendien gaat u waarschijnlijk na die tijd geruster weg omdat u weet wat kan en mag en waar u eventueel nog rekening mee dient te houden. Kortom: meer vakantie plezier!
4
Dieet/alcohol/roken • Eet gezond en niet te veel. Matig zijn met vet en zout. Tijdens het revalidatie programma krijgt u nog een uitgebreide voorlichting van een van onze diëtistes en zonodig intensieve begeleiding. • Matig het gebruik van alcohol. Dit versterkt namelijk de werking van de bloedverdunners die u gebruikt. Deze medicijnen kunnen tandvleesbloedingen, grote blauwe plekken of het lang na bloeden van kleine wondjes veroorzaken. • Wat het roken betreft: nooit meer, het is een van de risicofactoren voor hart- en vaatziekten. Voor diegene die hier extra begeleiding bij nodig heeft is er een speciaal stop met roken programma. Klusjes in en rondom het huis Na ontslag kunt wel weer kleine klusjes op u nemen, bijvoorbeeld stoffen, koffie zetten. Na ongeveer 6 tot 8 weken mag u de huishouding weer opnemen. De meeste klussen in de tuin zijn zwaar zoals grasmaaien, spitten en vegen. Met dit soort klussen moet u rekening houden met de kracht die op het borstbeen komt. In de praktijk betekent dit dat u hier pas na 6 tot 8 weken weer toe in staat bent. Vrijen Hiervoor kun je geen tijd vast stellen, een ieder voelt zelf wanneer hij/zij hier weer aan toe is. Het medicijngebruik kan van invloed zijn op de potentie. Autorijden Als u geen klachten heeft van spierpijn in borst of nek mag u na 6 weken weer starten met autorijden. Houdt u rekening met uw medicijn gebruik. Veel van de medicijnen die u gebruikt hebben invloed op uw bloeddruk en hartslag daardoor kan het zijn dat uw reactie vermogen iets afneemt. Bij
5
twijfel of vragen rondom uw medicijn gebruik kunt u terecht bij de cardioloog, coördinator hartrevalidatie of huisarts. Griepprik De eerste 6 weken mag u geen griepprik. Uw huisarts zal met u een later tijdstip afspreken. In heel veel gevallen is de jaarlijkse griepprik wel geïndiceerd. Werkhervatting Afhankelijk van de aard van de werkzaamheden zal u uw werk pas na 2 tot 6 maanden kunnen hervatten. Altijd in overleg met de cardioloog en bedrijfsarts. Wanneer dient U contact op te nemen met de huisarts: •
temperatuur verhoging van 38,5 of meer, opgenomen via de anus;
•
wondproblemen: rood, dik en pijnlijk worden of als er vocht uit de wond komt;
•
als u een onregelmatige en snelle hartslag heeft;
•
als u pijn op de borst klachten heeft zoals u had voor de operatie;
•
als de pijn van borst- of beenwond erger wordt;
•
wanneer u toenemend kortademig wordt;
•
bij toenemende hoest en opgeven van groen of geel slijm, zeker als dit gepaard gaat met koorts;
•
bij bloed in de urine of ontlasting (waarschijnlijk ten gevolge van de bloedverdunners die u gebruikt).
6
Een afspraak met de coördinator hartrevalidatie Ongeveer 1 week na ontslag heeft u een afspraak met de coördinator hartrevalidatie. Haar / zijn taak is het coördineren van het gehele hartrevalidatie team. Dit team bestaat uit: •
cardioloog
•
fysiotherapeuten
•
diëtiste
•
maatschappelijk werkster
•
psycholoog
•
coördinator hartrevalidatie
Tijdens het bezoek aan de coördinator hartrevalidatie krijgt u te horen wat voor soort revalidatietraject het team voor u geschikt acht en wanneer u kunt beginnen. Tijdens uw revalidatie zal het team samen met u bekijken hoe het gaat en zonodig het programma aanpassen. Na dit bezoek ontvangt u een schriftelijke bevestiging met daarop de exacte data en tijden wanneer u verwacht wordt. Mocht u problemen en/of vragen hebben of een afspraak willen maken kunt u terecht bij een van onze coördinatoren. De coördinatoren zijn:
Anita Bakker Jan Willem Brakel Wietse Veenstra
Telefoonnummer:
0591 - 69 15 88 of 69 15 93
U kunt zonder u te melden plaatsnemen in de wachtruimte van de coördinator hartrevalidatie in straat 9.
7
8
MA 1063 01-13-v1 H
Boermarkeweg 60 7824 AA Emmen Postbus 30002 7800 RA Emmen Tel. 0591 69 19 11
