Cao-afspraken per sector Bijlage bij Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling: van pepernoten naar spekkoek.
Vierde meting van de Monitor O&O-fondsen In deze bijlage wordt per sector weergegeven welke afspraken ten aanzien van scholing in de cao zijn vastgelegd. We gaan daarbij uit van de sectoren die in het onderzoek van 2004 zijn gehanteerd. Binnen een sector kunnen een aantal branches worden onderscheiden. We noemen hier in het kader van ons onderzoek voornamelijk de branches die de beschikking hebben over een opleidingsfonds. De afspraken staan per sector afgebeeld in een tabel. De tabellen hebben als doel inzichtelijk te maken welke scholingsafspraken per branche en per sector zijn vastgelegd in de cao en de bijdrage van de O&O-fondsen om de scholing vorm te geven. In de meeste cao’s staat een verwijzing staat naar het sociaal of opleidingsfonds. Er wordt over het algemeen echter geen melding gemaakt van de fondsbijdragen. Voor de fondsen worden aparte cao’s opgesteld met afspraken die de sociale partners over de fondsen hebben gemaakt. In de tabellen is er dan ook geen directe verbinding tussen de kolom Scholingsafspraken en de kolom Bijdragen scholingsfondsen. Wel is per branche af te lezen of er financieringsmogelijkheden zijn binnen de branche waarvan gebruik kan worden gemaakt wanneer er een beroep wordt gedaan op de scholingsafspraken. Om een indruk te krijgen van de impact van de cao-afspraken staat een schatting van het aantal werknemers vermeld dat werkzaam is in de betreffende branche. Deze aantallen zijn ontleend aan de laatst beschikbare tellingen van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), waarbij de meeste cijfers afkomstig zijn uit 2008. Daarnaast is gebruikgemaakt van de arbeidsmarktrapportages van de Kenniscentra Beroepsonderwijs Bedrijfsleven en de website van caoweb.nl1. Het hoofdstuk eindigt met een intersectorale vergelijking van scholingsafspraken en de bjidragen van O&O fondsen.
Landbouw In de sector Landbouw gelden verschillende cao’s. Opvallend is dat Colland Arbeidsmarkt voor de sector het enige, actieve fonds beheert. Omdat de sociale partners per branche afspraken maken, zijn er verschillen in de bijdragen van het fonds. De (Glas)tuinbouw en Open teelt zijn de grootste branches binnen de sector. Er is geen verschil in scholingsafspraken tussen deze branches en de overige branches. De meeste branches kennen een recht op scholingsverlof toe van maximaal tien dagdelen. Ten opzichte van het onderzoek uit 2004 is geen verandering zichtbaar in het aantal dagdelen. Het recht op volgen van (de theoretische) component in de bbl-opleidingen wordt alleen in de cao van Bos en Natuur vermeld. Voor de branches Tuinzaadbedrijven, Landbouwwerktuigen exploiterende ondernemingen, (Glas)tuinbouw en Dierhouderij wordt een recht op scholing in het kader van pensionering vermeld. Hiervoor staan in alle gevallen 5 dagen ter beschikking. Scholing in het kader van vakbondsopleidingen is gereguleerd in de Branches Tuinzaadbedrijven (betaald), Bos en Natuur (5 dagen onbetaald), Hoveniersbedrijf (10 dagen onbetaald), Landbouwwerktuigen exploiterende ondernemingen (betaald), Rundveeverbetering (onbetaald), Varkensverbetering (onbetaald), (Glas)tuinbouw (5 dagen onbetaald) en Dierhouderij (5 dagen onbetaald). Voor het afleggen van examens wordt in de 1
http://www.caoweb.nl/Overzichten_en_indices/Aantal_werknemers_per_CAO.aspx, maart 2010.
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
1
branches Bos en Natuur (2 dagen), Rundvee- en Varkensverbetering en Groenvoerdrogerijnen (2dagen) betaald verlof gegeven. De bijdragen van het fonds hebben over het algemeen betrekking op de cursuskosten. Voor vier branches wordt bij de fondsbijdragen vermeld dat ook de kosten ten aanzien van de bbl worden vergoed. Ook de bijdrage aan verletkosten verschilt per branche. Reiskosten in het kader van scholing worden alleen (deels) vergoed binnen de bedrijfsverzorgingsdiensten, het hoveniersbedrijf en Groenvoerbedrijven.
2
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
Tabel B.1 Overzicht scholingsafspraken in de sector Landbouw, 2011
Branche
Werknemers*
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Tuinzaadbedrijven
3.834
scholing en vorming in verband met vakvereniging moet met behoud van salaris worden
Fonds voor de tuinzaadbedrijven
toegestaan. Ter voorbereiding op pensionering recht op max. 5 dagen betaald verlof.
in 2006 vervallen
Er is recht op 10 dagdelen scholingsverlof.
Colland: cursuskosten, reiskosten
Bedrijfs-
2.800
verzorgingsdiensten Open teelt
en verletkosten 62.000
Er is recht op 10 dagdelen scholingsverlof. De werknemer is om i.h.k.v. bedrijfsbelang max. 5
Colland: cursuskosten en de
dagdelen te volgen
kosten voor de scholing in het kader van de bbl-opleiding
Bos en Natuur
1.300
Werkgevers moeten de scholing en vorming stimuleren. Werknemer heeft recht op het volgen
Colland: cursuskosten
van een cursus die voorkomt op de lijst van het fonds. Dat geldt ook voor de scholing in het kader van bbl niveaus 2 t/m 4 en voor noodzakelijk bijscholing. Voor excursies en examens heeft de werknemer recht op 2 dagen per jaar. In het kader van vakbondopleidingen heeft de werknemer recht op 5 dagen onbetaald verlof Hoveniersbedrijf
16.700
De cursussen die door de werkgever verplicht worden gesteld worden voor 100% vergoed in
Colland: cursuskosten,
tijd of geld. Voor scholing gegeven door vakorganisatie (vakbond) heeft de werknemer recht op
loonverzuim en reiskosten (één
maximaal 10 dagen onbetaald verlof
bedrag voor loon en reiskosten), ook bbl
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
3
Branche
Werknemers*
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Landbouw-
19.560
Vanaf 1 sep 2011:
Colland: cursuskosten, ook bbl
werktuigen-
1
De werknemer die een wettelijk verplichte of direct met bedrijfscertificering
exploiterende
samenhangende cursus c.q. scholing volgt, die noodzakelijk is voor de uitoefening van de
ondernemingen
eigen functie, heeft recht op het feitelijk loon over de cursusdagen. De werkgever betaalt de cursuskosten. 2
De individuele werknemer, die op verzoek van de werkgever een cursus c.q. scholing volgt specifiek in het belang van het bedrijf, heeft recht op het feitelijk loon over de cursusdagen. De werkgever betaalt de cursuskosten.
3
Voor niet onder lid 1 of 2 genoemde cursussen c.q. scholing, welke in gezamenlijk belang zijn van werkgever en werknemer, stelt de werknemer zelf de benodigde tijd beschikbaar. De werkgever betaalt de cursuskosten.
4
De werknemer die een cursus c.q. scholing wenst te volgen, zonder dat sprake is van een gezamenlijk belang, heeft recht op opname van vrije dagen en/of roostervrije- dagen, mits hij deze dagen tijdig bij de werkgever aanvraagt en dit niet strijdig is met het bedrijfsbelang.
Rundvee-
6.800
verbetering
Studiekosten voor studie vereist voor huidige of toekomstige functie worden volledig vergoed,
Colland: bijdrage onbekend
studiekosten voor studie die nuttig is voor huidige of toekomstige functie wordt voor 75% en studiekosten voor voortgezet onderwijs (niet vmbo of havo) wordt voor 50% vergoed. Examengeld wordt 1 maal vergoed, voor examens / tentamens wordt betaald verlof gegeven indien onder werktijd afgenomen. Er is onbetaald verlof voor bijwonen van cursus t.b.v vakvereniging
Varkensverbetering
1.200
De werkgever geeft onbetaald verlof voor bijwonen van cursussen vanuit het fonds georganiseerd en voor vakvereniging. studiekosten voor studie vereist voor huidige of toekomstige functie worden volledig vergoed, studiekosten voor studie die nuttig is voor huidige of toekomstige functie wordt voor 75% en studiekosten voor voortgezet onderwijs (niet vmbo of havo) wordt voor 50% vergoed. Examengeld wordt 1 maal vergoed, voor examens / tentamens wordt betaald verlof gegeven indien onder werktijd afgenomen.
4
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
Colland: bijdrage onbekend
Branche
Werknemers*
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
(Glas)tuinbouw
69.656
10 dagdelen voor cursussen vanuit het fonds. 5 dagen onbetaald verlof voor cursussen i.h.k.v.
Colland: Loonverzuim en
vakvereniging. Overige cursussen en scholing in overleg met werkgever. 5 dagen onbetaald
cursuskosten uit het fonds
verlof voor voorbereiding pensioen
vergoed (geldt ook voor bbl).
10 dagdelen voor cursussen vanuit het fonds. 5 dagen onbetaald verlof voor cursussen i.h.k.v.
Loonverzuim en cursuskosten uit
vakvereniging. Overige cursussen en scholing in overleg met werkgever. 5 dagen onbetaald
het fonds vergoed.
Dierhouderij
2.900
verlof voor voorbereiding pensioen Groenvoerdrogerijen
10 dagdelen betaald verlof voor cursussen vanuit het fonds. Voor overige cursussen kan in
cursuskosten, loonverzuim en
overleg onbetaald verlof worden gekregen voor 10 dagdelen. Voor het bijwonen van een
reiskosten (één bedrag voor loon
examen geldt 1 dag betaald verlof, voor een examen van bedrijfsgericht onderwijs geldt 2
en reiskosten)
dagen betaald verlof. * Aantallen ontleend aan CBS, Arbeidsmarktrapportages Aequor (2009), caoweb.nl.
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
5
Industrie De industrie wordt naar analogie van het onderzoek uit 2004 opgedeeld in de subsectoren: Metaal- en technische industrie; De voedingsindustrie; en de Overige industriebranches.
Metaal- en technische industrie Een breed pallet aan branches valt onder deze subsector, variërend van hele kleine branches, zoals de Goud- en Zilvernijverheid tot en met hele grote branches zoals Metalektro, Installatiebedrijven en Metaalbewerking. De scholingsafspraken verschillen echter niet zo sterk, omdat er een brancheoverstijgende cao geldt voor de het Carrosseriebedrijf, de Isolatiebedrijven, Installatiebedrijven, Metaalbewerkingsbedrijven, Goud- en zilvernijverheid en Motorvoertuigen- en Tweewielerbedrijven. Samen vormen zij de Metaal en Techniek. Binnen deze branches wordt opleidingstijd voor bbl-opleidingen op niveau 2 doorbetaald. Daarnaast geldt een algemeen scholingsrecht van één doorbetaalde scholingsdag per jaar. De werknemers in deze branches hebben daarnaast eens in de vijf jaar recht op EVC, waarvan de toetsdag wordt doorbetaald. Wanneer medewerkers scholing volgen in het kader van de vakbond dan komt de tijd hiervoor voor eigen rekening. Wanneer we naar de andere branches kijken valt op dat zij eveneens in één scholingsdag voorzien. Binnen de Metalelektro geldt ook een recht op EVC, zij het dat hier vermeld wordt dat de werkgever 750 euro vergoedt. Voor de scheepsonderdelenbranche geldt dat 50% van de tijd voor een cursus dat door het fonds is ontwikkeld wordt doorbetaald. De scholingsafspraken ten opzichte van 2004 zijn niet noemenswaardig veranderd. De scholingsbijdragen worden uit branchespecifieke fondsen gedaan. Deze verschillen per branche. Binnen alle branches wordt voorzien in de cursuskosten. De fondsen voor Installatie-, Metaalbewerking-, Metalelektro-, en Goud- en zilverbedrijven vergoeding voor de bbl. Reiskosten worden alleen door het fonds voor de Scheepsonderdelenbedrijven vergoed. De fondsen voor de branches Goud- & zilvernijverheid, Motorvoertuigen & tweewielerbedrijven en Scheepsonderdelen vergoeden loonkosten in het kader van opleidingen. Het fonds voor de Technische installatiebedrijven kent brede vergoedingsmogelijkheden doordat het ook scholing voor 45-plussers vergoedt, evenals EVC, loopbaanplanning en bedrijfsopleidingsplannen. Het fonds voor de Isolatiebedrijven betaalt als enige een diplomatoeslag en het fonds OOMT materiaalkosten. Ten opzichte van het onderzoek dat in 2004 werd uitgevoerd lijken de vergoedingen van de fondsen iets te zijn verruimd.
6
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
Tabel B.2 Overzicht scholingsafspraken in de metaal- en technische industrie Branche
Werk-
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Opleidingstijd bbl Niv. 2 wordt doorbetaald. Voor overige opleidingen geldt het recht op 1
OO Carrosseriebedrijf: cursuskosten,
scholingsdag per jaar (doorbetaald). Eens per 5 jaar recht op EVC. Voor EVC-toets wordt de
EVC
nemers* Carrosseriebedrijf
toetsdag doorbetaald. De tijd voor scholing t.b.v. vakbond komt voor eigen rekening Scheepsonderdelen
1.280
Isolatiebedrijf
5.000
1 scholingsdag per jaar, 50% in tijd van een cursus door het fonds ontwikkeld. Wettelijk
O&A SZS: cursuskosten, loonkosten
verplichte cursussen worden beschouwd als werktijd.
en reiskosten
Opleidingstijd bbl Niv. 2 wordt doorbetaald. Voor overige opleidingen geldt het recht op 1
OOI: cursuskosten, diplomatoeslag
scholingsdag per jaar (doorbetaald). Eens per 5 jaar recht op EVC. Voor EVC-toets wordt de toetsdag doorbetaald. De tijd voor scholing t.b.v. vakbond komt voor eigen rekening Technische
141.000
installatie-edrijven Metaal-
95.000
bewerking
Opleidingstijd bbl Niv. 2 wordt doorbetaald. Voor overige opleidingen geldt het recht op 1
OTIB: cursuskosten en kosten bbl,
scholingsdag per jaar (doorbetaald). Eens per 5 jaar recht op EVC. Voor EVC-toets wordt de
scholing 45-plus, EVC,
toetsdag doorbetaald. De tijd voor scholing t.b.v. vakbond komt voor eigen rekening
loopbaanplanning, BOP
Opleidingstijd bbl Niv. 2 wordt doorbetaald. Voor overige opleidingen geldt het recht op 1
OOM: cursuskosten en kosten bbl
scholingsdag per jaar (doorbetaald). Eens per 5 jaar recht op EVC. Voor EVC-toets wordt de toetsdag doorbetaald. De tijd voor scholing t.b.v. vakbond komt voor eigen rekening
Metalelektro
185.000
Goud- &
450
zilvernijverheid
Er zijn 2 opleidingsdagen per jaar beschikbaar. Verder betaald verlof voor deelname cursus
A&O Metalektro: cursuskosten en
vakvereniging. De werknemer heeft recht op EVC, waarvan werkgever 750,- euro betaalt.
kosten bbl
Opleidingstijd bbl Niv. 2 wordt doorbetaald. Voor overige opleidingen geldt het recht op 1
OOGZ: cursuskosten, loonkosten en
scholingsdag per jaar (doorbetaald). Eens per 5 jaar recht op EVC. Voor EVC-toets wordt de
bbl
toetsdag doorbetaald. De tijd voor scholing t.b.v. vakbond komt voor eigen rekening Motorvoertuigen- &
Opleidingstijd bbl Niv. 2 wordt doorbetaald. Voor overige opleidingen geldt het recht op 1
OOMT: cursuskosten,
tweewielerbedrijven
scholingsdag per jaar (doorbetaald). Eens per 5 jaar recht op EVC. Voor EVC-toets wordt de
tegemoetkoming loonkosten,
toetsdag doorbetaald. De tijd voor scholing t.b.v. vakbond komt voor eigen rekening
materiaalkosten, EVC
* Aantallen ontleend aan CBS, Arbeidsmarktrapportage SVGB (2009), caoweb.nl
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
7
Voedingsindustrie
Binnen de Voedingsindustrie is een overkoepelend fonds actief (SOL) naast branchespecifieke fondsen. Het overkoepelend fonds is bedoeld voor ondernemingen uit branches die geen eigen fonds kennen. Deze branches hebben geen algemene cao voor de levensmiddelenindustrie. De andere branches hebben sterk wisselende scholingsafspraken gemaakt in de cao’s. De suikerverwerkende industrie en de chocoladeverwerkende industrie kennen tegenwoordig één cao en één fonds. In de pluimveebranche en de bakkersbranche wordt het volgen van een opleiding door jongeren expliciet gestimuleerd. Het betreft voornamelijk het volgen van een bbl-opleiding. Binnen de zoetwaren industrie zijn voor het volgen van een bbl-opleiding ook afspraken gemaakt. Voor de vleesverwerkende industrie en de gemaksvoedingsindustrie zijn heel weinig scholingsrechten vastgelegd. Er is alleen een scholingsverlof in het kader van de vakvereniging en of voor pensioenvoorbereiding afgesproken. Het recht op pensioenvoorbereiding is ook afgesproken voor de pluimveeindustrie en de zoetwarenindustrie. Speciaal scholingsverlof ten behoeve van de vakvereniging is tevens vastgelegd voor de pluimveebranche, het bakkersbedrijf en de zoetwarenindustrie. Het gewone scholingsverlof varieert van één dag tot en met de tijd voor de met de werkgever afgesproken scholing. Examenverlof wordt is voor twee branches afgesproken. Net als in het vorig onderzoek, is in een aantal branches afgesproken dat een scholingsplan wordt opgesteld. De fondsen vergoeden voor zover bekend de cursuskosten en (deels) de kosten voor de bbl. Dit kan in de vorm van een toeslag of een bredere vergoeding van de kosten. Opvallend dat in de informatie van het fonds Sol, de optie van een Individuele Leerrekening wordt genoemd. EVC wordt vergoed door SOL en door vleeswarenindustrie. Deze mogelijkheid werd in het onderzoek van 2004 nog niet genoemd.
8
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
Tabel B.3 Overzicht scholingsafspraken in de voedingsindustrie
Branche
Werknemers
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Levensmiddelenindustrie
140.000
Geen algemene levensmiddelenindustrie cao
SOL: cursuskosten, bbl-kosten, ILR en EVC
Pluimvee
2.800
Jeugdigen tot 19 jaar (zonder leerplicht) hebben recht op 1 scholingsdag per week
OFP: Loonkosten, cursuskosten,
voor het volgen van een opleiding. De werknemer heeft recht op 1 scholingsdag per
examenkosten en reiskosten, en
jaar op basis van een scholingsplan. Deelname aan vergaderingen en cursussen van
diplomatoeslag bij het behalen van een
werknemersorganisatie geeft recht op max. 8 dagen (die worden vergoed aan
diploma van een aan de werkgever
werkgever). Personen van 62 jaar en ouder hebben recht op 5 scholingsdagen per
vergoede opleiding.
jaar (betaald). De werkgever krijgt de helft van de tijd vergoed. In de cao is de diplomatoeslag vastgelegd, Bakkersbedrijf
30.600
Recht op het volgen van een vakopleiding in het kader van WEB. Er is een
SSFB: bijdrage in cursuskosten, kosten bbl
studievergoeding voor werknemers jonger dan 21 jaar van 12,5% van het loon voor de tijd dat hij theorielessen heeft gevolgd. Voor de rest is er recht op 3 dagen onbetaald scholingsverlof. Er is recht op betaald examenverlof. Voor cursus van werknemersorganisatie heeft de werknemer recht op max. 6 dagen betaald verlof, voor kaderleden geldt max. 12 dagen betaald verlof. Vleeswarenindustrie
2.650
Scholingsverlof i.h.k.v. vakvereniging, recht op 5 dagen t.b.v. voorbereiding
FCBVW: cursuskosten, loonkosten, bbl,
pensionering. Voor EVC-toets wordt de toets en toetsdag betaald. Cursus
EVC, scholing in kader van loopbaan
Nederlands op de Werkvloer wordt betaald door werkgever. Gemaksvoedingsindustrie
4.070
ter voorbereiding op pensioen max. 5 dagen (eenmalig) verlof (betaald). EVC-toets en dag wordt betaald door werkgever.
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
9
SFG: bijdrage onbekend
Branche
Werknemers
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Zoetwarenindustrie:
4.900
Bbl-toeslag, de werkgever vergoedt de scholingskosten (cursus, materiaal, reis- en
SFZ: bijdrage onbekend
suikerverwerking
verblijf), de met de werkgever afgesproken opleiding vindt plaats onder werktijd met behoud van salaris. Er wordt 1 dag vrijaf gegeven ter voorbereiding op examens en vrijaf gegeven voor de tijd van het afleggen van het examen. Voor cursussen door de werknemersorganisatie is een recht op minimaal 5 mensdagen per onderneming en voorts 1 mensdag per 5 aangesloten medewerkers. Voor pensioenvoorbereiding is een recht op verzuim van 5 diensten voor een periode 3 jaren.
Zoetwarenindustrie:
6.000
Zie zoetwaren: suiker
SFZ: bijdrage onbekend
10.380
5 dagen scholingsverlof, bedrijf moet verplicht scholingsplan opstellen.
FCBV: bijdrage onbekend
chocoladeverwerking
Vleessector
EVC-toets en dag wordt betaald door wg. Bijdrage scholingskosten max Eur 500 pj/Eur 1000 per 2 jaar inc. Tijd voor afleggen examen. Cursus NL op de werkvloer wordt betaald. * Aantallen ontleend aan CBS, Arbeidsmarktrapportage Kenwerk (2009), caoweb.nl
10
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
Overige industriebranches
De sector Overige industriële branches bevat branches uit de jachtbouw, houtverwerkende en meubelindustrie, de proces- en verpakkingsindustrie, textiel- en confectie-industrie, de vlakglasbranche, de grafiemedia en de tandtechniek, hoewel deze laatste branche ook een ambachtelijke deel heeft met zeer kleine bedrijven. De scholingsafspraken voor deze overige branches lopen uiteen. Het scholingsverlof varieert. Vier branches geven recht op het volgen van scholing gedurende werktijd in opdracht van de werkgever. Sommige branches verlenen een scholingsrecht van twee dagen, drie dagen of 24 uur per jaar. In de confectie-industrie mag naast de drie scholingsdagen 40 overuren worden opgenomen voor scholing. De meeste branches geven expliciet recht op het volgen van een bbl-opleiding. Twee branches hebben examenverlof in de cao opgenomen. Enkele branches vermelden expliciet scholingsverlof ter voorbereiding op de pensionering en ten behoeve van de vakvereniging. Ten opzichte van het onderzoek uitgevoerd in 2004 is er weinig veranderd in de cao’s. De scholingsfondsen vergoeden over het algemeen de cursuskosten. In de houtbranches, tandtechniek, verpakkingsindustrie en grafimedia worden bbl-kosten vergoed. Drie fondsen vergoeden de loonkosten. Er is een aantal bijzondere vergoedingen die vanuit specifieke fondsen worden betaald. Het fonds voor de houtverwerkende industrie vergoed EVC-kosten. Het fonds voor de timmerindustrie kent stimuleringspremies toe, naast een vergoeding voor loopbaanadvies. In het fonds voor de verpakkingsindustrie worden middelen ter beschikking gesteld voor voorlichting over employability. Het fonds voor de grafimedia ten slotte keert vergoedingen uit ten behoeve van vmbo-stages.
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
11
Tabel B.4 Overzicht scholingsafspraken in de overige industriebranches
Branche
Werknemers*
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Meubelindustrie
21.375
Betaald studieverlof voor de benodigde tijd voor opleiding in opdracht van werkgever. Door
SSWM: cursuskosten, loonkosten
werkgever verplichte opleiding buiten werktijd geeft recht op 50% van cursustijd. Opleiding op
en reiskosten Evc-toets en dag
eigen initiatief maar met belang voor de onderneming geeft recht op 25% van de tijd aan
wordt betaald door werkgever.
studieverlof (max. 20 uur per jaar). Recht op 5 dagen betaald verlof voor cursus ter voorbereiding op pensioen. Max. 3 dagen per jaar betaald verlof voor examens vakopleiding Houtverwerkende
5.227
industrie
Er is recht op bbl-opleiding met loondoorbetaling, er is een recht op 24 scholingsuren per
SFHI: cursuskosten, loonkosten,
contractjaar, t.b.v. personeelsvertegenwoordiging is recht op 3 scholingsdagen per
reiskosten, bbl (materiaalkosten),
zittingsperiode van 3 jaar, recht op loopbaangesprek 1 keer per 3 jaar.
EVC
Procesindustrie
340.000
Geen algemene procesindustrie cao
OVP: cursuskosten
Tandtechniek
4.890
er is een recht op scholing, welke wordt afgesproken tussen werkgever/werknemer. Hiervoor
Alg. soc. Fonds voor tandtechn:
dient werkgever scholingsverlof te verlenen (waaronder bbl). Voor scholing gevolgd buiten
loonkosten vakopleiding (bbl)
werktijd wordt deze vergoed tegen tijd. Voor scholing t.b.v. vakvereniging max 3 dagen betaald verlof. Tenslotte is er recht op examenverlof voor een vakopleiding. Vlakglasbranche Timmerindustrie
10.885
recht op 5 scholingsdagen (2009).
STOOV: cursuskosten
Recht op bbl-opleiding met recht op vervolgstudie in de bbl, het aantal scholingsdagen voor
SSWT: cursuskosten, loonkosten,
(bij)scholing is twee maal het aantal FTE's, er is recht op loopbaanadvies via het fonds, er is
vergoeding bbl, loopbaanadvies,
recht op een stimuleringspremie vanuit het fonds voor iemand die zonder vakdiploma
stimuleringspremies
binnenkomt, tevens heeft deze persoon recht op vakopleiding door de bedrijfstak vergoed. Kartonnage &
8.000
verpakkingsbedrijf
Tot 18 jaar max. 1 dag per week voor een bbl-opleiding. max. 3 dagen onbetaald verlof voor
Kabeflex: cursuskosten,
vakvereniging, recht op cursus met behoud van loon t.b.v. van ondernemingsraad,
materiaalkosten, kosten bbl, voorlichting employability
Confectie-industrie
12
9.500
Er is recht op een bijscholingsplan met scholing zoveel mogelijk binnen werktijd, Daarnaast is er
OOC: cursuskosten,
een recht op 3 dagen per jaar (betaald), plus maximaal 40 gespaarde overuren per jaar.
materiaalkosten, reiskosten
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
Branche
Werknemers*
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Textielindustrie
12.000
De werkgever moet max. 2% v. loonsom besteden aan opleiden. Recht op 40 scholingsuren per
O&O-fonds Textielindustrie: nog
jaar (voor inzetbaarheid binnen én buiten de onderneming en loopbaancheck). Bbl aan
niet actief
jeugdigen wordt bevorderd, de opleidingstijd wordt doorbetaald. Scholing aan partieel leerplichtigen wordt niet doorbetaald. Jachtbouw (Hiswa)
14.000
De werknemer heeft recht op 2 scholingsdagen per jaar (doorbetaald), er is tevens recht op
HISWA: tegemoetkoming
scholing i.h.k.v. vakvereninging (onbetaald), twee scholingsdagen zijn beschikbaar voor
cursuskosten
voorbereiding op pensioen Grafimedia
43.700
De werkgever moet een Bedrijfsopleidingsplan maken en alle kosten van de opleiding van de
A&O Grafimedia: cursuskosten via
werknemer vergoeden (inclusief materiaal). De scholing vindt in principe gedurende werktijd
ESF; Rekening Reprografie:
plaats. Er is een recht op het volgen van cursussen vanuit de vakorganisatie (onbetaald).
cursuskosten, bbl, stagevergoeding
Diplomatoeslag van Eur 100,- Bruto
vmbo,
* Aantallen ontleend aan CBS, Arbeidsmarktrapportages SH&M (2009), SVGB (2009) en GOC (2009) en caoweb.nl.
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
13
Energie & water Voor de sector Energie & water beschrijven we twee branches: waterbedrijven en energieen nutsbedrijven. De beide branches hebben gedeeltelijk vergelijkbare scholingsafspraken. Eens in de vijf jaar heeft de medewerker recht op een loopbaanscan. De studiekosten komen voor rekening van de werkgever, maar de tijd voor opleidingen komt voor helft voor rekening van de werkgever. Tijd voor examens wordt in beide branches geheel vergoed. Er zijn ook verschillen. Zo worden in de branche van waterbedrijven maximaal 6 dagen voor cursussen ten behoeve van de vakorganisatie vergoed. Binnen de energie- en nutsbedrijven wordt jaarlijks een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) opgesteld en een persoonlijk opleidingsbudget ter beschikking gesteld van 300 euro per jaar voor opleidingen die de arbeidsmarktpositie intern of extern verbeteren. De scholingsafspraken zijn voor deze branche in de afgelopen 5 jaren verruimd. Beide fondsen vergoeden de cursuskosten. Bij het fonds voor wateropleidingen is de voorwaarde dat alleen opleidingen uit de eigen cursuslijst via ESF worden vergoed.
14
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
Tabel B.5 Overzicht scholingsafspraken in de energie en water
Branche
Werknemers*
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Waterbedrijven
5.000
1 keer in 5 jaar recht op loopbaanscan. Studiekosten voor afgesproken opleidingen komen voor
St. Wateropleidingen:
rekening van de werkgever. De tijd komt voor 50% voor rekening van de werkgever. De tijd
cursuskosten via ESF uit lijst
gemoeid met examens komt voor 100% voor rekening van de werkgever. Voor cursus t.b.v.
van Stichting Wateropleidingen
vakorganisatie max. 6 dagen per twee jaar. Energie- &
33.560
Jaarlijks wordt een POP opgesteld. Iedere werknemer heeft de beschikking over een persoonlijk
nutsbedrijven Kabel &
opleidingsbudget van 300.- euro per jaar (max. 5 jaar kan opgespaard worden). Dit budget kan
Telecom en Afval &
aangewend worden voor de huidige functie of voor versterking van de interne of externe
milieu
arbeidsmarktpositie. 1 maal per 5 jaar is er een recht op een loopbaanscan. Kosten voor bedrijfsgerichte opleidingen worden voor 100% betaald door werkgever. 50% van de opleidingstijd komt voor rekening van de werkgever, evenals 100% van de tijd voor examens.
* Aantallen ontleend aan CBS en caoweb.nl
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
15
O&Oenb: Cursuskosten
Bouw De Bouw is een grote sector met actieve scholingsfondsen. Deze sector wordt zwaar getroffen door de huidige economische crisis. Een aantal fondsen stelt daarom extra financiering ter beschikking. In vier van de branches wordt het volgen van een bbl-opleiding gestimuleerd voornamelijk voor jeugdige werknemers. Deze branches kennen ook de meest uitgebreide afspraken. Voor deze branches is over het algemeen een algemeen scholingsrecht afgesproken van twee dagen per jaar, behalve voor de schilders- en onderhoudsbranche. Daar is recht op één dag. Van deze branches is de cao voor bouwbedrijven het grootst (150.000 medewerkers). Voor deze branche is afgesproken dat een scholingsplan wordt opgesteld. Ook is vastgelegd dat er recht is op loopbaanadvies en EVC. Voor de natuursteenbranche en de Afbouw & onderhoud is het recht op het volgen van een avondopleiding (of AVO) vastgelegd. Deze afspraak werd in het onderzoek van 2004 nog niet gerapporteerd. Opvallend voor de Afbouw- en onderhoudsbranche is de diplomatoeslag en het stimuleren van het bedrijfsleermeesterschap. Opvallend voor deze branche is ook dat opleidingen gericht voor werk buiten de branche voor twee derde worden betaald. De branche voor dakbedekking kent een scholingsrecht van twee dagen en twee dagen voor een cursus gericht op pensioenvoorbereiding. In de branches mortel, parketvloeren en waterbouw wordt alleen twee tot vier dagen per jaar scholingsverlof toegezegd. De fondsen vergoeden over het algemeen de cursuskosten. De fondsen voor vier branches vergoeden loonkosten. Er zijn ook vier fondsen die de bbl-kosten vergoeden. De fondsen voor de parketvloerenbranche en de bouwbedrijven vergoeden EVC. De Natuursteenbranche kent een tijdelijk loopbaanproject voor medewerkers die met ontslag zijn bedreigd. Extra impulsen in het licht van de huidige economische crisis worden ook gegeven in de schilders en afbouw en onderhoudsbranche. Het fonds voor de dakbedekkingsbedrijven stelt een omscholingsbudget van 5000,- euro ter beschikking.
16
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
Tabel B.6 Overzicht scholingsafspraken in de bouw
Branche
Werk-nemers*
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Natuursteen
3.500
Er is een scholingsrecht van 2 dagen per jaar. Een
SF Natuursteen: cursuskosten, bbl-
medewerker tot 27 jaar heeft recht op het volgen van
kosten, tijdelijke bekostiging van
beroepsopleiding (WEB). Bij een avond(WEB)opleiding
loopbaanproject voor medewerkers
mag de deelnemer betaald eerder stoppen met zijn
met ontslag bedreigd en (gedeeltelijk)
werkzaamheden. Een deelnemer tot 18 jaar heeft in
arbeidsongeschikten.
ieder geval recht op 1 dag scholing per week (betaald). Ter voorbereiding op het pensioen heeft de werknemer recht op 5 scholingsdagen. Voor scholing t.b.v. vakorganisatie geldt een onbetaald scholingsrecht. Parketvloerenbranche
1.200
Volgens cao, max. 4 cursusdagen per jaar. Bij bbl
SF Parket: cursuskosten, EVC en
wordt maximaal 8 uur per week wordt vergoed.
loopbaanadvies
Examentijd wordt vergoed. Waterbouw
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
5.700
ecbo
Max. 2 dagen per jaar, met vergoeding van tijd en
O&O Waterbouw: loonkosten en
reiskosten
reiskosten
17
Branche
Werk-nemers*
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Afbouw & onderhoud
13.000, 10.789
Recht op 2 scholingsdagen per jaar. Daarnaast recht
O&O Afbouw en onderhoud:
(Afbouw)
op het volgen van een bbl-opleiding (met BPVO),
Stimuleringssubsidie, diplomasubsidie,
aanvullend een recht op 7,5 uur per week betaald
studiekosten bbl, reiskosten,
studieverlof (voor jongeren 4 uur) theoretisch of
cursuskosten via ESF,
praktisch onderwijs. Recht op volgen van AVO gedurende avonduren met het recht de werkdag
O&O Afbouw: cursuskosten,
eerder te beëindigen (betaald) als de opleiding dit
loonkosten, reiskosten, kosten bbl
nodig maakt. Daarnaast recht op betaald verlof t.b.v. examens. Toeslag bedrijfsleermeester. Diplomatoeslag. Recht op EVC (voor zover sector budget toereikend is). Partieel leerplichtige leerlingen hebben recht op 1 tot 2 dagen per week onbetaald verlof. Voor cursus ter voorbereiding op pensionering 3 dagen. Verplichte interne bedrijfscursussen worden door werkgever betaald. Overeengekomen cursussen buiten het bedrijf worden voor 2/3 betaald. Schilders- & onderhoudsbedrijf
23.688
Er geldt een werkgarantieplicht voor medewerkers die
O&O Schilders en Onderhoud: diploma
opleiding volgen op niveau 1 en 2. Het
premie bbl-opleidingen
samenwerkingsverband van leerbedrijven heeft deze plicht ook voor opleidingen op niveau 3. Iedere werknemer met een beroepspraktijkovereenkomst heeft recht op betaald volgen van het bijbehorende theoretisch onderwijs. Voor iedere werknemer geldt een scholingsrecht van 1 dag betaald per jaar. Mortel
1.533
Max. 2 dagen per jaar, onder werktijd met vergoeding van reiskosten.
18
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
SF Mortel: bijdrage onbekend
Branche
Werk-nemers*
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Dakbedekking
23.000
Er is een recht op 2 scholingsdagen betaald per jaar.
O&O Dakbedekking: tegemoetkoming
Na drie jaar worden niet ter beschikking gestelde
in cursuskosten, reis en verblijf en
scholingsdagen uitbetaald. Daarnaast geldt een recht
verletkosten, vergoeding voor
op omscholing binnen of buiten de bedrijfstak. Ter
omscholing van 5000,-.
voorbereiding op pensioen heeft werknemer recht op cursus van max. twee dagen. Bouwbedrijf
150.000
jeugdigen hebben recht op onbetaald volgen van een
TBB: cursuskosten, verletkosten en
beroepsopleiding. Voor werknemers tot 27 jaar is er
reiskosten, kosten EVC, kosten bbl
recht op het volgen van een bbl-opleiding (betaald). Ook examendagen worden doorbetaald. Daarnaast is recht op 2 dagen per jaar scholingsverlof (betaald) op basis van een opleidingsplan. Tevens is er recht op loopbaanadvies en EVC * Aantallen ontleend aan CBS, Arbeidsmarktrapportages Savantis (2009), SH&M (2009) en caoweb.nl.
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
19
Handel (groot- en detail-) In navolging van het onderzoek uit 2004 worden voor de handel twee subsectoren onderscheiden: de groothandel en de detailhandel. Twee zeer grote sectoren met respectievelijk ruim 500.000 en ruim 700.000 medewerkers. Groothandel In de cao’s voor de branches in de groothandel is een scholingsverlof vastgelegd van 2 dagen tot en met de tijd die nodig is voor de afgesproken opleidingen. In drie branches is het recht op het volgen van scholing in het kader van een bbl-opleiding expliciet vastgelegd. Voor vier branches is scholing voor pensioenvoorbereiding geregeld. Voor de Houthandel, Bouwmaterialenhandel en Technische groothandel wordt gesproken van een scholingsplan of schriftelijk vastgelegde scholingsafspraken. De Bouwmaterialenhandel kent naast zes betaalde functiegerichte scholingsdagen een recht op vier dagen onbetaald scholingsverlof voor scholing naar keuze. De cao Groothandel AGF stimuleert EVC en het volgen van opleidingen in het kader van employability. Voor de tankstationbranche is alleen het recht op betaald verlof voor examens vastgelegd (voor erkende diploma’s). De scholingsfondsen keren over het algemeen vergoedingen uit voor cursuskosten. Het fonds voor de tankstationbranche kent geen direct verstrekte vergoedingen, maar geven deelnemers kortingen op gevolgde opleidingen. Voor de bandenbranche keert het fonds tegemoetkomingen uit voor schoolgeld en materiaalkosten ten behoeve van bbl-opleidingen, evenals voor EVC. Het Groothandelsfonds AGF vergoedt naast een deel van de cursuskosten ook een deel van de reiskosten. Ten opzichte van het onderzoek uit 2004 lijkt het erop dat de fondsen iets ruime vergoedingsvoorwaarden kennen.
20
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
Tabel B.7 Overzicht scholingsafspraken in groothandel
Branche
Werknemers*
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Bandenbranche
5.703
De cursuskosten worden gedeeltelijk of geheel door de werkgever betaald.
FKB Banden en Wielen: cursuskosten, tegemoetkoming examengeld, tegemoetkoming schoolgeld en materiaalkosten voor bbl-opleidingen, kosten EVC
Houthandel
9.688
De werkgever stelt werknemer in staat max. 8 uur per week een bbl-opleiding te volgen.
F OO&A Houthandel: cursuskosten
Werkgever is verplicht beroepstraining te laten volgen ten behoeve van de hele hout- en meubelsector. Een individueel scholingsverzoek uit het scholingsaanbod van het scholingsplan of de scholingsgids van Stichting HOC wordt in beginsel gehonoreerd Leden van de personeelsvertegenwoordiging hebben recht op twee scholingsdagen per jaar Textiel-
5.661
groothandel Bouwmaterialen-
Max. 7 dagen per jaar betaald scholingsverlof. Voor bbl max. 1 dag per week max. 5 dagen
FKB Textielgoederen: cursuskosten
betaald verlof per jaar voor cursussen van vakorganisaties 8.780
handel
Voor de werknemers wordt jaarlijks een scholingsplan opgesteld. Er is een recht op 6
FCB Bouwmaterialen: tegemoetkoming in
betaalde scholingsdagen voor functiegerichte scholing of scholing voor andere functie
cursuskosten.
binnen het bedrijf. Daarnaast geldt een recht op 4 onbetaalde scholingsdagen voor scholing naar keuze. Ter voorbereiding op pensioen mogen betaald cursussen worden gevolgd. Technische groothandel Groothandel
21.000
levensmiddelen Groothandel AGF
12.200
Max. 2 scholingsdagen per jaar. Voorafgaand aan pensionering gelden max. 5 dagen. Voor
FKB Technische groothandel: bijdrage
scholing worden schriftelijke afspraken gemaakt tussen werkgever en werknemer
onbekend
Tijd nodig voor afgesproken opleiding en examens wordt doorbetaald of vergoed in tijd
FCB Groothandel levensmiddelen:
(buiten rooster). 1 dag voorbereidingstijd voor examen.
cursuskosten
Recht op max. 6 dagen per jaar studieverlof (betaald, mits gericht op werkzaamheden voor
Groothandelsfonds: AGF: cursuskosten,
werkgever), max. 1 dag examenverlof (betaald), max. 5 dagen betaald verlof ter
deel reiskosten
voorbereiding op pensioen (1 jaar voorafgaand). Max. 5 dagen betaald verlof voor cursussen t.b.v. vakverenigingen. Verder stimulering tot volgen EVC-procedure, evenals het stimuleren van opleidingen in het kader van employability.
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
21
Branche
Werknemers*
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Vleesgroothandel
8.700
Cao Vleessector: Max. 5 dagen per jaar betaald verlof voor scholing. Functie gebonden
SOV: fonds is niet actief, maar werkt met
opleidingen ontvangen 100% vergoeding van de kosten en tijd. Werkgever is verplicht
ESF-gelden
cursus NL op de werkvloer aan te bieden. Tankstation-
7.000
branche
Er is examenverlof (betaald) voor erkende diploma's. Recht op een halve doorbetaalde
OFT: Door fonds worden opleidingen
opleidingsdag per jaar
bekostigd. Deelnemers betalen lagere prijs.
Groothandel
504.540
Geen overkoepelende cao
SOG: cursuskosten via ESF
Kaaspakhuis-
Max. 3 dagen betaald verzuim i.h.k.v. cursussen door vakbonden en 150,- max. per dag
FKB Kaaspakhuis: cursuskosten
bedrijf
voor deze cursussen uit het fonds betaald, 4 dagen als voorbereiding op pensionering en 1 dag per week in het kader van een bbl-opleiding
* Aantallen ontleend aan CBS, Arbeidsmarktrapportages SH&M (2009), Ecabo (2009) en caoweb.nl.
22
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
Detailhandel Voor de detailhandel is een aantal cao’s onbekend of verouderd. Voor de slagersbranche, de Elektronische Detailhandel, de Kappersbranche en de Woonbranche zijn stimulerende bepalingen opgenomen in de cao’s voor het volgen van een bbl-opleiding, hoewel het aantal uren voor de Kappersbranche niet toereikend is voor een heel jaar. Voor de bloemendetailhandel zijn vooral een aantal beperkingen ten aanzien van het volgen van een bbl-opleiding opgenomen. In de cao’s van de meeste branches wordt scholing in het kader van ontwikkeling al dan niet op basis van een plan, gestimuleerd. Het aantal beschikbare scholingsdagen varieert echter van twee dagen tot de benodigde tijd. Voor de branches Wonen, Tuincentrum en Doe-het-zelf is een bepaling vastgelegd dat de werkgever opleidingen die door hen verplicht worden gesteld volledig vergoedt. De werkgever draagt minder bij aan Niet-verplichte of opleidingen op eigen verzoek (driekwart tot een kwart van de kosten wordt vergoed). Voor drie branches zijn aparte bepalingen ten aanzien van examenverlof in de cao vermeld. Opvallend is dat in de cao voor de Detailhandel AGF specifiek het volgen van een ondernemersopleiding en EVC wordt gestimuleerd. Vier cao’s hebben aparte bepalingen voor pensioenvoorbereiding. Voor vijf branches is scholing in het kader van vakbondsopleidingen geregeld. De verlofduur hiervoor varieert van drie dagen per jaar tot en met 14 dagen in twee jaar. De fondsen geven voornamelijk vergoedingen voor cursuskosten. Een deel van de fondsen doet dit op basis van ESF-financiering. Enkele branches vergoeden bbl-kosten. Voor het fonds van de Doe-het-zelf-branche is alleen een diplomatoeslag bekend. Diplomatoeslagen worden ook uitgekeerd door de fondsen voor de Detailhandel AGF en de Wonenbranche. De fondsen voor de slagersbranche en de Detailhandel AGF vergoeden EVC. Het fonds voor de bloemendetailhandel kent alleen een bijdrage in de verletkosten voor opleidingen in het kader van de vakvereniging. Het fonds van de elektronische detailhandel vermeld als enige een bijdrage voor bedrijfsinterne opleidingen, en het fonds voor de Wonenbranche een online competentiescan.
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
23
Tabel B.8 Overzicht scholingsafspraken in detailhandel
Branche
Werknemers*
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Detailhandel (deels)
Optiek:
Onbekend
SF Samenwerkende Branches
8.500
Detailhandel (HBD): Cursuskosten via
Juwel.:
ESF (voornamelijk Optiek, Juweliers en
5.955
Tuinbranche)
Totaal detail 723.017 Brood en banket
38.700
Zie bakkersbedrijf, onder Industrie
SSF Brood en Banket; cursuskosten,
Slagersbedrijf
13.570
Volgens cao recht op volgen bbl/bol opleiding. Een her/bij scholingsrecht is er ook voor
SOVVB: cursuskosten, loonkosten,
functiegerichte scholing en goed gekeurd door het opleidingsfonds (Betaald verlof). De duur
materiaal, examenkosten, EVC
cursuskosten via ESF, bijdrage bbl
is 4 dagen per twee jaar. Evc-toets en dag worden betaald door de werkgever Voor opleiding voor vakbond geldt 14 dagen per twee jaar. Drogisterijbranche
21.130
Recht op 3 dagen verlof voor opleiding in kader van vakbondswerk, 5 dagen voor cursus in
SF Drogisterij-branche: cursuskosten,
kader van pensionering, recht op examenverlof. Er zijn opleidingseisen gekoppeld aan
loonkosten (bbl),
functiegroepen. De verplichte opleidingen moeten door werkgever worden bekostigd. Recht op diploma-toeslag voor vakgebonden diploma’s Elektronische
17.250
detailhandel
Voor bbl-opleidingen geldt in principe een loondoorbetaling. de werkgever kan
OFED: alle opleidingskosten (aanbod
overeenkomen de cursuskosten en bijkomende kosten te vergoeden. De tijd nodig voor
via fonds), max. 1000 euro voor
examen in het kader van BBL wordt vergoed. Voor een andere opleiding geldt een
interne opleidingen.
examenverlof van max. 2 dagen, of zoveel langer als wordt overeengekomen. Audiovisuele handel
2.600
Er is een basisakkoord waarin geen afspraken over scholing zijn vastgelegd
St ABC: bijdrage onbekend
Schoenherstellers
1.665
Valt onder de ‘Schoen- en Lederwarenindustrie’-cao. Recht op 5 dagen per jaar voor
SF O&O schoenherstellers: bijdrage
cursussen ter voorbereiding op pensioen. Loondoorbetaling voor afleggen branchegerichte
onbekend
vakexamens inc. Reistijd. Bij 16-18-jarigen twee halve dagen per week betaald vrij voor vakopleiding of bbl.
24
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
Branche
Werknemers*
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Melk- &
9.000
Alleen verouderde cao beschikbaar
SF Melk- en Zuiveldetailhandel:
5.737
In de cao staat dat er recht is door het fonds bekostigde opleiding tot zelfstandig
SF Detailhandel AGF: cursuskosten,
ondernemerschap, ook is er recht op EVC (ook uit het fonds bekostigd), een werknemer
diplomatoeslag, EVC
zuiveldetailhandel Detailhandel AGF
bijdrage onbekend
heeft recht op 2 doorbetaalde verlofdagen voor scholing Kappersbedrijf
26.600
De cao bepaalt dat max. 63 uur per jaar voor bbl besteed mag worden. Voor alle
SF O&O Kappersbedrijf: cursuskosten,
medewerkers geldt max. 30 uur per jaar. Voor vakbondsverlof geldt maximaal 10 dagen per
bbl
jaar beschikbaar voor opleiding gericht op vakbond en vergaderingen (samen) Eur 150 individueel opleidingsbudget per jaar voor werknemer beschikbaar. Daarnaast subsidie uit o&o fonds van 50% van de kosten met een maximum van Eur 75 per jaar.
Speelgoedbranche Wonen
7.000 47.000
Volgens de cao zijn er max. 3 scholingsdagen beschikbaar. Verder zijn de vergoeding uit het
SF Gemengde branche en Speelgoed
fonds in de cao vermeld.
branche: cursuskosten, loonkosten
37 extra vakantie-uren voor 18-20-jarigen die een bbl-opleiding volgen. Een werknemer die
deel opleidingskosten via ESF, online
een bbl-opleiding volgt, krijgt tijd op school / instituut doorbetaald, verplichte cursussen
competentiescan, diplomabonus
worden doorbetaald door werkgever, voor niet-verplichte cursussen wordt de tijd voor 50% vergoed (max. 20 uren) en de cursuskosten en reiskosten eveneens voor 50% (max. 1 bruto maandsalaris). jaarlijks wordt opleidingsplan voor bedrijf opgesteld. Op individueel niveau worden afspraken gemaakt over persoonlijke ontwikkeling. Mode- &
85.000
sportdetailhandel
Max. 3 dagen scholing voor vakbond. Verder wordt alleen verwezen naar cao voor Sociaal
SF Mode- en sportdetailhandel:
fonds. In deze cao staan alleen subsidievoorwaarden en geen scholingsdagen vermeld. In
cursuskosten, ontwikkelingskosten en
de cao geldig van 1/7/2010-1/7/2012 staat: Opleiding& Diplomatoeslag: tijdens de looptijd
loonkosten
van deze cao zal hier onderzoek naar plaatsvinden. Schoendetailhandel
21.000
De laatste cao is van 2002. toen gold een recht van max. 2 dagen per jaar. De cao voor het
SF Schoendetail-handel: fonds
sociaal fonds is per 2005 ontbonden.
ontbonden per 2005
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
25
Branche
Werknemers*
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Tuincentrumbranche
10.500
De werkgever vergoedt geheel of gedeeltelijk de opleiding van medewerker (inclusief reis-
SF Tuincentrum-branche:
en verblijfkosten ) en wordt doorbetaald als werktijd (opleiding tijdens werktijd). Een
cursuskosten via ESF (cursus via
opleiding op verzoek van de werkgever wordt voor 100% vergoed, een opleiding op verzoek
tuincentrum academie)
van werknemer maar werkgever onderschrijft belang voor 75%, en overige opleidingen voor 50% vergoed door werkgever ter beoordeling van werkgever. Ter voorbereiding op pensioen geldt een recht op het betaald volgen een cursus van 2 dagen. Bloemendetailhandel
10.500
Voor de partieel leerplichtige geldt de tijd bij de opleidingsinstelling als arbeidstijd.
SF Bloemendetail-handel: verletkosten
Werknemers die een bbl-opleiding volgen krijgen de tijd bij de opleidingsinstelling niet
voor cursus i.h.k.v. vakorganisatie.
doorbetaald. Wel is er scholingsverlof voor toetsen bbl. De tijd hiervoor wordt alleen doorbetaald wanneer de toets binnen het leerbedrijf plaatsvindt. Voor een cursus ten behoeve van werknemersorganisatie geldt een recht van maximaal 6 dagen betaald verlof. Ter voorbereiding op het pensioen max. 5 dagen (tot 3 jaar voorafgaand). Jaarlijks worden afspraken gemaakt over persoonlijke ontwikkeling in het kader van loopbaanbegeleiding Videodetailhandel Doe-het-zelfbranche
17.477
Cao onbekend
SFV: bijdrage onbekend
Opleiding of cursus op verzoek werkgever vindt plaats binnen werktijd met behoud van loon
SF Doe-het-zelf-branche:
en onder vergoeding van de noodzakelijke kosten (incl reiskosten). De tijd voor opleidingen
diplomabonus
buiten de werktijd wordt niet beschouwd als werktijd. Opleiding op verzoek van de werknemer vindt plaats buiten de werktijd en wordt niet als zodanig aangemerkt. Wanneer de werkgever het belang inziet wordt 50% van de noodzakelijke kosten vergoed, anders wordt 25% vergoed. Voor voorbereiding op pensioen geldt een scholingsverlof (betaald) van max. 5 dagen (tot 3 jaar voorafgaand). * Aantallen ontleend aan CBS, Arbeidsmarktrapportages Ecabo (2009), SVGB (2009) caoweb.nl.
26
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
Horeca Onder de sector Horeca vallen drie branches: Verblijfsrecreatie, Horeca en Contractcatering. Voor de Horeca is bepaald dat 1% van de totale loonsom wordt besteed aan ontwikkeling van het personeel. Binnen de Contractcatering wordt eens per twee jaar een POP opgesteld. De Verblijfsrecreatie en Contractcatering richten zich voornamelijk op erkende opleidingen. De doorbetaalde opleidingstijd is hiervoor respectievelijk vijf dagen en zolang als noodzakelijk. De Contractcatering maakt onderscheid tussen noodzakelijke opleidingen en wenselijke opleidingen. De noodzakelijke opleidingen worden voor 100% vergoed evenals de tijd. Van de wenselijke opleidingen wordt 50% van de opleidingskosten betaald, maar geen tijd. Bbl-opleidingen worden voor de Horecabranche en de Contractcateringbranche apart gereguleerd. De opleidingstijd wordt binnen de Horeca niet doorbetaald. In de Cateringbranche wordt deze in principe wel betaald, maar niet aan leerlingen die vallen onder de leerplicht en geen praktijkovereenkomst hebben. Tijd voor cursussen ten behoeve van de vakorganisatie wordt in de drie branches ter beschikking gesteld. Voor de Verblijfsrecreatie is dat acht dagen (betaald), voor Horeca is dat twee dagen onbetaald en voor Contractcatering is dat 12 dagen per jaar (betaald). De drie branches hebben een elk een eigen fonds. Het fonds voor de Verblijfsrecreatie vergoedt cursuskosten en scholingsadvies. Voor dit advies is een individueel budget beschikbaar. Het fonds voor het Horecabedrijf vergoedt de cursuskosten via ESF. Voor het fonds voor de Contractcatering wordt alleen een vergoeding voor examenkosten vermeld.
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
27
Tabel B.9 Overzicht scholingsafspraken in Horeca
Branche
Werknemers*
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Recreatie
25.897
Bij door bedrijfstak erkende opleidingen geldt: max. 5 dagen scholingsverlof (betaald). 2 dagen examenverlof
SFV: cursuskosten en
(betaald). Cursus t.b.v. werknemersorganisatie max. 8 dagen (betaald).
scholingsadvies via individueel budget
Horeca
266.000
De onderneming geeft 1% van de totale loonsom uit aan ontwikkeling van het personeel (cursuskosten,
SF Horecabedrijf:
materiaal, examen, EVC). Werkgever en werknemer maken afspraken over het benodigde verlof. Voor cursussen
cursuskosten via ESF
t.b.v. vakorganisatie geldt een recht op onbetaald verlof van 2 dagen. De scholingsdagen voor bbl-gelden als arbeidstijd maar zijn onbetaald. Ter voorbereiding op pensioen mogen extra ATV-uren passend bij leeftijd ingezet worden voor cursus. Contractcatering
37.000
Noodzakelijke cursussen (cursussen OCC) worden 100% vergoed en de tijd wordt doorbetaald, evenals examens.
St. Opleidingen
Voor wenselijke cursussen geldt een vergoeding van 50%. De tijd wordt niet doorbetaald). Eens per twee jaar
Contractcatering:
afspraken en POP. De schooldag bij bbl-opleidingen wordt doorbetaald. Maar voor het volgen van cursus binnen
examenkosten
de leerplicht maar zonder praktijkovereenkomst wordt het loon niet doorbetaald. Cursussen t.b.v. vakorganisatie worden doorbetaald tot max. 12 dagen per jaar * Aantallen ontleend aan CBS, Arbeidsmarktrapportage Kenwerk (2009), caoweb.nl.
28
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
Transport & communicatie Voor de branches binnen de Transport & communicatie is in de cao’s afgesproken dat scholing in opdracht van de werkgever ook door de werkgever wordt gedragen. Binnen het besloten busvervoer behoort de opleidingstijd echter niet tot het dienstverband. Voor sommige specifieke cursussen gelden specifieke bepalingen. Voor de binnenvaart is alleen betaald examenverlof afgesproken. De branches Wegvervoer en Zeescheepvaart hebben in de cao afspraken gemaakt over scholing in het kader van pensioenvoorbereiding. De fondsen vergoeden voornamelijk de cursuskosten via ESF. Het fonds voor Wegvervoer vergoedt ook verletkosten.
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
29
Tabel B.10 Overzicht scholingsafspraken in de transport en communicatie
Branche
Werknemers*
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Taxibedrijf
45.454
Voor scholing in opdracht van de werkgever geldt dat de opleidingskosten (incl. reiskosten) en de
SFT: cursuskosten via
opleidingstijd voor rekening komt van de werkgever. Er wordt jaarlijks een scholingsplan opgesteld per
ESF
medewerker. Voor de vakopleiding HAP-vervoer geldt dat de cursuskosten en examenkosten voor rekening komen van de werkgever en de tijd voor de cursus en de examens voor minimaal 50%. Besloten
5.743
busvervoer
Alle kosten van opleidingen in opdracht van de werkgever komen voor rekening van de werkgever (inclusief
STAOBB: cursuskosten
opleidingstijd, reistijd en reiskosten). Bij bbl behoort de tijd op school niet tot het dienstverband. Werkgever
via ESF
stelt de leerling in staat examens te volgen. 12 uren voor een school- of examendag beschikt leerling over eigen tijd. Wegvervoer
155.700
Scholing in opdracht van de werkgever wordt vergoed. De tijd wordt doorbetaald. Voor de certificaten ADR
SOOB: cursuskosten,
en Vorkheftruck geldt dat de kosten worden vergoed, evenals max. 40 loonuren. Ter voorbereiding op
verletkosten
pensioen is recht op buitengewoonverlof (betaald) van max. 1 week per jaar, v.a. 60 jaar. Binnenvaart
7.700
Tot 9/9/10: Er is examenverlof (betaald).
SCB: cursuskosten via ESF
Zeescheepsvaart
7.100
cursussen in opdracht de werkgever worden vergoed door de werkgever (inclusief tijd). Als deze cursus in het
O&O Zeescheepvaart:
weekend valt, wordt hiervoor per dag 1 werkdag verlof gegeven. Voor cursus op eigen verzoek maar
cursuskosten via ESF
functiegericht en opgenomen in lijst van het fonds krijgt medewerker max. 2 dagen per jaar vergoed. Voor voorbereiding op pensioen wordt max. 5 dagen extra verlof gegeven. * Aantallen ontleend aan CBS en caoweb.nl.
30
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
Financiële dienstverlening Voor de financiële sector worden twee branches onderscheiden: Financiële dienstverlening en Zorgverzekeraars. Voor de Financiële dienstverlening is geen overkoepelende cao afgesproken. Wel zijn er diverse bedrijfsspecifieke cao’s. Deze worden net als in de andere sectoren (waar ook grote bedrijven actief zijn) hier niet apart genoemd. De Zorgverzekeraars hebben naast eigen cao’s ook een algemene cao. In deze cao is bepaald dat er jaarlijks scholingsafspraken worden gemaakt. In principe komen de kosten hiervoor voor rekening van de werkgever. De werknemers binnen deze sector hebben eens in de vier jaar recht op een loopbaancheck. Er zijn twee fondsen actief. Het fonds voor Financiële dienstverlening vergoedt cursuskosten via ESF. Het fonds voor de Zorgverzekeraars bevorderd alleen employabilitybeleid van organisaties.
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
31
Tabel B.11 Overzicht scholingsafspraken in de Financiële dienstverlening
Branche
Werknemers*
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Financiële
257.612
Geen overkoepelende cao
Stichting Sectorfonds
dienstverlening
Financiële Dienstverlening: Cursuskosten via ESF
Zorgverzekeraars
73.000
Werkgever draagt zorg voor scholing gericht op multi-inzetbaarheid (binnen of buiten de organisatie).
SFZ: bevordering van
Jaarlijks worden afspraken gemaakt over scholing. Scholingskosten komen voor rekening van de
employabilitybeleid van
werkgever. Over studietijd kunnen afspraken worden gemaakt. Daarnaast is recht op max. 3 dagen
organisaties.
examenvoorbereiding (voor functierelevante studie). Benodigde tijd voor afleggen van examens wordt vergoed. Eens per 4 jaar recht op loopbaancheck. Werknemers jonger dan 19 jaar maximaal 4 jaar met behoud van salaris deelnemen aan vormingscursussen. *Aantallen ontleend aan CBS en Ecabo (2009).
32
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
Publieke dienstverlening De sector Publieke dienstverlening bestaat uit branches uit de Zorg, Overheid en Educatie & kennis. Er zijn uitgebreide, maar tussen branches zeer verschillende, scholingsafspraken gemaakt. Zorg Over het algemeen worden binnen de zorg jaarlijks scholingsplannen tussen werkgever en werknemer afgesproken. In een aantal branches is afgesproken dat een percentage van de loonsom besteed wordt aan ontwikkeling. Voor de gehandicaptenzorg wordt naast dit percentage een percentage van 0,2% van de loonsom aan budget apart gezet voor persoonlijke scholing. In de meeste branches geldt dat scholing uit het plan of de verplichte scholing door de werkgever betaald wordt. Voor de meeste branches zijn bepalingen opgenomen voor loopbaanadvies. Er zijn een aantal overkoepelende fondsen actief. Voor de Jeugdhulpverlening en Welzijn is het fonds FCB actief. De bijdrage van dit fonds is echter niet bekend. Voor Verplegende beroepen, Gehandicaptenzorg en Thuiszorg is het AOVVT actief. AOVVT keert uit vanuit ESFgelden. Ook het fonds voor de ziekenhuisbranche stelt ESF-middelen ter beschikking. Overheid Voor de cao’s binnen het cluster Overheid zijn weinig recente scholingsafspraken bekend. De fondsen vergoeden voornamelijk cursuskosten, al dan niet via ESF. Het fonds voor het Rijk vergoedt ook de examenkosten en EVC. Het fonds voor de gemeenten kent een speciale regeling voor ouderen en lager opgeleiden. Het fonds voor de politie vergoedt reiskosten en verblijfskosten, en onder voorbehoud materiaalkosten en loonkosten. Educatie & kennis Binnen het cluster Educatie & kennis wordt over het algemeen een opleidingsplan opgesteld. Als de scholing verplicht is, komt deze voornamelijk ten laste van de werkgever. Ook staan binnen de onderwijsbranches minimaal drie dagen ter beschikking voor personeelsvertegenwoordiging of vakbond. Opvallend is dat voor de kennissector de scholingsafspraken niet helder zijn omschreven. Voor de onderwijsbranches zijn geen fondsen bekend. Het sectorbestuur onderwijsarbeidsmarkt kent geen eigen subsidieverstrekking. Het fonds voor de kennissector (SoFoKles) vergoedt scholingskosten via ESF. ESF is alleen beschikbaar voor opleidingen tot maximaal mbo-niveau 4. Binnen deze branche werken echter veel hoger opgeleiden.
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
33
Tabel B.12 Overzicht scholingsafspraken in de publieke dienstverlening
Branche
Werknemers
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Kinderopvang
42.500
Noodzakelijke opleiding vindt plaats op kosten van werkgever (cursuskosten en tijd).
Via BKK: opleidingskosten via
Jaarlijks wordt een opleidings- of loopbaanontwikkelingsplan vastgesteld. De activiteiten
organisatiegebonden opleidingsbudget,
uit het plan komen ook voor rekening van de werkgever (inclusief tijd). De werkgever kan
ontwikkelscan, EVC
de opleidingskosten voor bbl vergoeden. Kosten ontwikkelscan komen voor rekening werkgever. Werkgever kan EVC vergoeden Jeugdhulp-
28.850
verlening
Voor bbl-opleidingen spreken werkgever / werknemer zelf af hoeveel uren opleidingstijd
FCB Welzijn, jeugdhulpverlening en
gecompenseerd worden. 0,8% van de loonsom beschikbaar voor opleiding en loopbaan.
Kinderopvang: bijdrage onbekend
Betaald studieverlof voor noodzakelijke lessen en examens. Cursuskosten en materiaalkosten en examenkosten worden minimaal 50% vergoed. Reis- en verblijf kosten worden volledig vergoed. Verplichte bijscholing komt voor rekening van de werkgever. Welzijn
360.000
Jaarlijks wordt in het opleidingsplan vermeld wat het budget is voor opleidingen
FCB Welzijn, jeugdhulpverlening en
loopbaanontwikkeling. Vanuit het plan wordt een scholingsaanbod gedaan. Noodzakelijke
Kinderopvang: bijdrage onbekend
bijscholing vindt plaats op kosten van de werkgever (inclusief tijd). Verpleeg &
124.000
Verplichte studies op kosten van de werkgever (inclusief werktijd en tijd voor examens).
verpleeg-
Het scholingsbudget van de organisatie is 1% van de loonsom. In afwijking van het
huizen
voorgaande kan ook een persoonlijk ontwikkelingsbudget worden toegekend. Eens in de 5 jaar heeft werknemer recht op loopbaanadvies. Voor scholing i.h.k.v. personeelsvertegenwoordiging wordt vrije tijd toegekend. Voor vakbondsactiviteiten, incl. scholing staat 264 uren betaald verlof ter beschikking.
34
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
AOVVT: cursuskosten via ESF
Branche
Werknemers
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Gehandicapten-
149.600
Jaarlijks wordt een BOP opgesteld. Hiervoor wordt 1,3% van de loonsom aan budget
AOVVT: cursuskosten via ESF
zorg
apart gezet. Ook jaarlijks een POP. Voor persoonlijke scholing geldt een budget van 0,2% van de loonsom. Eens per 4 jaar een loopbaanadvies. Scholing in opdracht vindt plaats op kosten van de werkgever (incl. lestijd en tijd voor examens). Voor personeelsvertegenwoordiging incl. scholing hiervoor 300 uur per jaar. Voor vakbond 2 cursusdagen per jaar. Per 1 jan 2012 wordt het totale budget voor scholingsplan en persoonlijk ontwikkelingsbeleid verhoogd naar in totaal ten minste 2% van de loonsom per jaar, waarmee het onderscheid tussen beide budgetten komt te vervallen.
Thuiszorg
157.100
Jaarlijks wordt een BOP opgesteld. Hiervoor geldt een budget van 3% van de loonsom.
AOVVT: cursuskosten via ESF
Voor bbl wordt max. 4 uur schooltijd doorbetaald (voor verkorte opleiding kraamzorg alle schooltijd). Verplichte bijscholing wordt volledig betaald door de werkgever (incl. tijd). Voor studie op eigen verzoek is recht op max. 1 halve dag per week. Daarnaast verlof op de examendag, evenals max. 5 halve dagen per jaar voor examenvoorbereiding. Ook is er recht op max. 3 dagen per jaar voor congresbezoek. Daarbij komen de reis- en verblijfskosten voor de studie en het examen volledig voor rekening van de werkgever. De cursuskosten, examenkosten en materiaalkosten worden voor 50% vergoed. Ambulancezorg
1.200
Scholing in opdracht werkgever komt voor rekening werkgever (cursuskosten, examen, materiaal en reiskosten). Tijd voor scholing is doorbetaald. Wettelijk verplichte scholing komt op kosten van de werkgever. Scholing in kader van bedrijfsopvangteam wordt uitgevoerd door en op kosten van regionaal opleidingsplan. Er is een digitale loopbaanscan ontwikkeld. T.b.v. vakvereniging max. 8 dagen. Er wordt jaarlijks een persoonlijk opleidingsplan opgesteld.
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
35
SF Ambulancebedrijven: Bijdrage onbekend
Branche
Werknemers
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Ziekenhuizen
265.000
Jaarlijks wordt een BOP opgesteld. Jaarlijks worden de individuele scholingsactiviteiten
St. Arbeidsmarkt Ziekenhuizen: cursuskosten
besproken. Eens in de 5 jaar is er recht op individueel loopbaanadvies. Scholing in
via ESF.
opdracht vindt volledig plaats op kosten van de werkgever (incl. tijd). Gespaarde verlofuren ingezet voor loopbaangerichte scholing worden met 20% vermeerderd. De tijd voor scholing t.b.v. OR wordt doorbetaald. In kader van vakorganisatie heeft werknemer recht op 228 uren per jaar voor alle activiteiten incl. scholing. Overheid
Bij verplichte scholing worden scholingskosten vergoed. Hiervoor kan betaald
A+O fonds Rijk: cursuskosten (incl. examen en
scholingsverlof worden verleend. Bij scholing op eigen verzoek kunnen deze
inschrijf) bij loopbaanstap, kosten EVC,
vergoedingen eveneens worden verleend wanneer de rijksdienst daarbij gebaat is. Max. 48 verlof voor cursus ikv vakvereniging. Gemeenten
175.850
(Onderhandelaarsakkoord 2008) Eens per drie jaar een POP. Eens in 5 jaar
A+O Gemeenten: scholingskosten via ESF door
loopbaanadvies.
gemeente zelf aangevraagd met steun van A+O, speciale subsidie voor scholing aan ouderen en lager opgeleiden (50% tot m
Defensie
74.000
Politie
Cao onbekend
ASD: scholingskosten via ESF.
Geen cao-afspraken over scholing
SAOP: cursuskosten, reiskosten, verblijfskosten, materiaalkosten (ovb), loonkosten (ovb).
Kunstzinnige
6.400
vorming
Jaarlijks een scholingsplan. Studie in opdracht van werkgever komt volledig voor rekening
SFKV: cursuskosten, inschrijfkosten,
werkgever (incl. examens, examenvoorbereidingstijd en studietijd zoals vermeld in
examenkosten, materiaalkosten.
curriculum). Voor opleiding op verzoek werknemer geld: vergoeding na afspraak. Max. 100% van cursuskosten, inschrijfkosten en examenkosten. Scholing in kader van personeelsvertegenwoordiging zoveel mogelijk tijdens werktijd. Primair onderwijs
202.300
Ten minste eens per 4 jaar een POP. Max. 82,5 uren per jaar voor scholing. De verplichte
Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarkt: Geen
scholing komt voor kosten van de werkgever. Daarnaast is recht op scholing in kader van
eigen subsidieverstrekking
andere functie. Hierover worden onderling afspraken gemaakt. Scholing tijdens spaarverlof komt voor 50% voor eigen rekening. Voor P(G)MR max. 3 dagen per 2 jaar scholingsverlof. 6 dagen per 2 jaar voor vakvereniging.
36
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
Branche
Werknemers
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Voortgezet
176.100
Eens per drie jaar wordt een POP opgesteld. Opgedragen scholing vindt plaats binnen de
Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarkt: Geen
jaartaak en op kosten van de werkgever. Wanneer een werknemer verlof benut voor
eigen subsidieverstrekking
onderwijs
functiegerichte scholing, draagt de werkgever bij aan de kosten. Er zijn 5 dagen beschikbaar voor personeelsvertegenwoordiging. Voor de vakbond zijn 6 dagen per 2 jaar beschikbaar. Beroepsonderwijs
43.004
Jaarlijks loopbaangesprek met mogelijkheid tot EVC-traject. Er is plicht tot scholing voor
Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarkt: Geen
door werkgever vereiste scholing. Er is recht op scholing gericht op functie of
eigen subsidieverstrekking
loopbaanontwikkeling. Per afdeling wordt een aantal uren beschikbaar gesteld voor opleiding (volgens formule). Medewerkers vanaf patroon 9 of hoger hebben recht op 59 uren per jaar naar eigen inzicht en verantwoording, plus 24 uren gericht op en in opdracht van afdeling. Ten behoeve van invoering cgo is voor patroon 7 en 8 59 uur per cursusjaar beschikbaar. Bij opleiding in opdracht van de werkgever, vergoedt deze 100% van de cursuskosten (incl. reis, materiaal en examenkosten). 75% van de tijd wordt vergoed. De percentages zijn 50% voor de meeste kosten en 100% voor reis- en verblijfkosten bij cursussen op eigen initiatief. Studieverlof is dan in de regel onbetaald. 55-plussers en personen met meer dan 40 dienstjaren krijgen scholing aangeboden voor postactieve periode. Voor personeelsvertegenwoordiging zijn 5 scholingsdagen beschikbaar.
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
37
Branche
Werknemers
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Hoger onderwijs
97.200
Er is een plicht voor vereiste scholing. De kosten komen voor rekening van de werkgever.
Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarkt: Geen
Voor verplichte scholing in belang van functie wordt max. 1 dag per week betaald verlof
eigen subsidieverstrekking
gegeven. Voor scholing tevens in belang van functie Max. halve dag per week. Voor examens 1 dag. Voor voorbereiding op examens max. 2,5 dagen per jaar. Voor verplichte scholing betaald de werkgever alles. Voor cursussen teven van belang geldt: 100% reisen verblijf kosten, 50% cursus- materiaal, examenkosten. Voor employability (loopbaanwending) staan 10 scholingsdagen ter beschikking als de werknemer ook 10 voor rekening neemt. Voor scholing is een budget van 1,4% loonsom beschikbaar. Plus een persoonlijk budget van 0,8% jaarloon. Voor de POP krijgt een werknemer 59 uur (onderwijzend) of 20 uur (overig personeel) per jaar. 5 dagen voor kaderleden vakbond en 3 voor leden. Kennissector
Er is een plicht voor noodzakelijke scholing. Er geldt een recht voor scholing op verzoek
SoFoKles: scholingskosten via ESF (max. mbo
van werknemer. Bij verband functie stelt werkgever faciliteiten ter beschikking. Recht op
4)
loopbaanadviesgesprek 1 keer per 5 jaar. *Aantallen ontleend aan CBS, Arbeidsmarktrapportages Calibris (2009), caoweb.nl.
38
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
Overige dienstverlening In de meeste cao’s staat dat werkgever en werknemer scholingsafspraken moeten maken. Soms staat in dit kader vermeld dat een POP wordt opgesteld. Verplichte cursussen worden over het algemeen geheel gevolgd op kosten van de werkgever. Voor enkele branches is daarnaast minimaal één scholingsdag afgesproken. Voor 5 branches is een aantal scholingsdagen ten behoeve van de vakbond afgesproken. Voor de architectenbureaus, Beveiligingsbranche en de tentoonstellingsbedrijven is ook scholing in het kader van pensioenvoorbereiding vastgelegd. Het recht op loopbaanadvies en EVC is alleen in de cao van de Tentoonstellingsbedrijven vastgelegd. De scholingsfondsen vergoeden over het algemeen de cursuskosten via ESF. Het fonds voor de architectenbureaus vermeld weinig mogelijkheden. Alleen de scholing in het kader van de vakbond en scholing en loopbaanoriëntatie bij werktijdvermindering worden vermeld. Dit laatste is in het kader van de economische crisis. Voor de Flexbranche wordt vergoeding voor EVC specifiek genoemd, evenals vergoeding voor bbl-opleidingen. Het fonds voor de Textielverzorging keert ten minste een deel van de verletkosten uit, evenals het fonds voor de Schoonmaak- & glazenwassersbranche.
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
39
Tabel B.13 Overzicht scholingsafspraken in de overige dienstverlening
Branche
Werknemers*
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Architectenbureaus
13.974
Verplichte scholing wordt volledig vergoed door de werkgever (incl. examengeld,
SFA: Scholing in kader van vakbond (max. 5
reis/verblijf en leermiddelen). Ook de lestijd en een deel van de studietijd (naar rede-
dagen), vergoeding loopbaanoriëntatie en
lijkheid). Daarnaast is er voor overige opleidingen en scholingsactiviteiten 1 dag per
scholing bij werktijdvermindering.
jaar betaald scholingsverlof. Recht op max. 5 dagen per jaar examenverlof (betaald). max. 5 dagen per jaar scholingsverlof t.b.v. vakbond (betaald). Ter voorbereiding op pensionering max. 2 xl 5 dagen vanaf 60 jaar. Woningcorporaties
32.900
Geheel of gedeeltelijke vergoeding van scholingskosten na afspraak werkgever. Vanaf
FLOW: cursuskosten via ESF.
1-1-2010 heeft de werknemer recht op een individueel loopbaan-ontwikkelingsbudget, de hoogte hiervan is afhankelijk van het aantal dienstjaren en de datum in dienst. ICK-technologie
33.320
Een maal per jaar worden ontwikkelingsafspraken gemaakt. Er is recht op 2 dagen
FCB ICK: bijdrage onbekend
studieverlof per jaar in kader van employability. Reisbranche
10.000
Cursus op verzoek werkgever is op kosten werkgever (les, examen reis/verblijf).
SEPR: cursuskosten via ESF
Indien cursus gevolgd wordt tijdens werktijd wordt deze tijd doorbetaald. Jaarlijks een POP opgesteld. T.b.v. vakbond max. 6 dagen betaald verlof. Arbo, re-integratie en
Geen overkoepelende cao
mobiliteit Schoonmaak- &
O&O Arbo, re-integratie en mobiliteit: cursuskosten via ESF.
157.500
Scholing in kader van branchecertificaten is verplicht en wordt betaald door
RAS: Cursuskosten via ESF + vergoeding
glazenwassers-
werkgever (inclusief loonkosten en onkosten volgens SVS). Cursus Nederlands wordt
cursuskosten via fonds (vastgesteld
branche
betaald inclusief reiskosten.
aanbod) en verletkosten (voor een deel van
Uitzendbranche
Vakspecifieke opleiding wordt vergoed (cursuskosten en tijd). Gemiddeld recht op 4
STOOF: cursuskosten via ESF, bbl-
dagen betaald scholingsverlof. 6 dagen i.v.m. vakbondscursus.
vergoeding, EVC-kosten
Er is een verplichting tot het volgen van een opleiding gericht op het
OOCC: Cursuskosten via ESF
het aanbod).
Callcenterbranche
starterscertificaat. De kosten voor deze opleiding incl. het examengeld komen voor rekening van de werkgever.
40
ecbo Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (juli 2013)
Branche
Werknemers*
Scholingsafspraken
Bijdragen scholingsfondsen
Textielverzorging
9.900
Eenmaal per jaar worden scholingsafspraken maken. Cursussen t.b.v.
RALTEX: cursuskosten, verletkosten,
vakbekwaamheid vinden plaats gedurende werktijd op kosten van de werkgever. Max.
verletkosten 6e t/m 8e dag vakbondsverlof,
8 dagen betaald t.b.v. vakbond. Beveiligingsbranche
36.300
Verplichte opl. wordt vergoed door werkgever (incl. tijd, inschrijfgeld, examengeld).
SOBB: cursuskosten via ESF
Over opleidingen op eigen initiatief worden individueel afspraken gemaakt. Voor enkele cursussen geldt 1 dag examenverlof. Voor andere cursussen examenverlof voor noodzakelijke uren. Voor voorbereiding pensionering 5 dagen, max 3 jaar voor pensionering. Tentoonstellings-
2.000
bedrijven
Er is een recht op 3 dagen betaald studieverlof voor bedrijfstak-gerelateerde
SF Tentoonstellingsbedrijven: bijdrage
opleidingen, inclusief reiskosten. Voor de tweejarige dagopleiding is een stagever-
onbekend
goeding afgesproken. T.b.v. personeelsvertegenwoordiging is er een scholingsverlof van max. 2 dagen per jaar (?). Scholing t.bv. vakbond mag onbetaald worden gevolgd. Werknemer heeft recht op loopbaanadvies en EVC. Ter voorbereiding op pensioenrecht op max. 15 dagen vanaf 58 jaar Scholing gericht op werk buiten de bedrijfstak wordt in overleg al dan niet vergoed. EVC wordt vergoed. Bestuur gaat nadere voorwaarden voor financiering door het Sociaal Fonds vaststellen. *Aantallen ontleend aan CBS en caoweb.nl.
Sectorfondsen voor opleiding en ontwikkeling (concept)
ecbo
41