Caleidoscoop. Oogsttijd: het komt erop aan

Caleidoscoop Kerkblad van de Protestantse (wijk)gemeente te Rotterdam-Kralingen

Jaargang 14 nr 2 | oktober 2015

Volgende Caleidoscoop zaterdag 31 oktober. Kopijsluiting maandag 19 oktober.

Retouradres: Leendert Butterstraat 44 3062 XN Rotterdam

 Oogsttijd: het komt erop aan In mijn tuin in Zeeland stonden twee kersen­ bomen. Door de jaren heen leerde ik wat je daarmee moet doen: op tijd een net er over, want vogels lusten kersen veel eerder dan men­ sen. Vervolgens plukte ik de kersen als ze eruit zagen zoals in de winkel … om er achter te ko­ men dat als je ze wat langer laat hangen, dat ze dan nog veel zwarter, groter en zoeter worden. Behalve als het veel regent, want dan gaan ze scheuren. En elk jaar is weer anders: veel of wei­ nig bloesem en vruchten, koud of warm, nat of droog. Het was heerlijk, om de paar dagen een schaal kersen te kunnen trekken, op te eten of uit te delen. Het was ook mooi om je te kunnen verwonderen over zo’n schaal vol zwarte heer­ lijke schoonheid, zomaar gegroeid, cadeau van de Schepper.

nen het verschil maken tussen een goede oogst of een misoogst. Beslissingen moeten worden genomen: inschatten, oordelen en handelen op het juiste moment. En na de oogst: de ba­ lans opmaken. Was het een goede oogst of een mager jaar? Hadden andere beslissingen een betere oogst gebracht? Na de oogst is het tijd om dankbaar te zijn voor wat gegroeid en ge­ geven is.

zijn kwade daden? Het woord ‘oordeel’ is in het Grieks ‘krisis’. Het zál blijken, wat goed is, en wat niet. Is dat beangstigend? Misschien is het nog wel beangstigender als er helemaal niet geoordeeld wordt, en als kwaad niet meer herkend en be­ noemd wordt als kwaad. Het is voor ons men­ sen een onvermijdelijke opdracht: inschatten, oordelen en handelen op het juiste moment. Vroeg of laat zal kwaad kwaad blijken. En zal kwaad aan zichzelf te gronde gaan. Daar hoe­ ven we niet bang voor te zijn, dat is juist het hoopvolle perspectief om in deze wereld te kunnen blijven staan. Tegelijk mogen we ons blijven verwonderen, om de groeikracht van de schepping, om leven gegeven en vruchten die groeien, telkens opnieuw. Je kunt heel wat ge­ dachten krijgen, van kersenbomen!

De bijbel is vol van verwijzingen naar oogst. Het eerste graan van de oogst wordt als offer naar de tempel gebracht. Het bijbelboek Ruth speelt zich helemaal af tegen de achtergrond van de oogst. Pinksteren, het Wekenfeest, is oogstfeest: in Israël was dat het moment van de eerste oogst van het jaar. In de evangeliën is het woord ‘oogst’ vaak verbonden met de tijd van Oogsten is voortdurend de situatie inschatten de voleinding en met ‘oordeel’: wat is onkruid, en beslissingen nemen. Die beslissingen kun­ en wat is graan, wat zijn goede daden, en wat ds Ilse Hogeweg

Protestants Kralingen Predikanten

ds Rian C. Veldman, Goosse van der Windstraat 57, 3062 XM; e: [email protected] t: 06 142 730 13. Dinsdag t/m vrijdag bereikbaar van 9 - 10 uur. ds Ilse D. Hogeweg, Kralingseweg 366 B, 3066 RC; e: [email protected], t: 435 41 44. ds Hogeweg houdt de woensdagmiddag en zaterdag vrij.

Secretariaat

Scriba van de gefedereerde kerkenraad: Pim van Loon, Postbus 4326, 3006 AH Rotterdam, e: [email protected].

Ledenadministratie

Melding van verhuizing, geboorte, huwelijk, overlijden svp doorgeven aan de wijkadministratie. Gereformeerd: dhr J.C. Buitelaar, ­ Admira­ liteitskade 74  Z 3063 ED Rotterdam, t: 453 20 44, e: [email protected]. Hervormd: dhr G.H. Heere, Mia van IJperenplein 55, 3065 JK, t: 447 14 30, e: [email protected]

Financiën

Activiteitenkas: dhr P. Andringa, t 433 18 97. Bankrekeningnummer: NL90 FVLB 0635.8051.70, SoW-gemeente R’dam Kralingen inzake wijkkas. NH College van Kerkrentmeesters: ­postbus 4326, 3006 AH, e: [email protected] Algemeen bankrekeningnummer: NL35 FVLB 0699.5412.71. Uitsluitend Kerk­ balans: rekeningnummer NL46 FVLB 0635.8144.98. NH Collectebonnen: verkrijgbaar in de waarden € 0,75, € 1,25 en € 2,50, in vellen van 20 stuks. Te bestellen via bankrekening NL35 FVLB 0699.5412.71 van de Hervormde Gemeente Kralingen. Na ontvangst van uw betaling volgt toezending per post. GK College van Kerkrentmeesters: dhr N.J. van Veen, Nancy Zeelenbergsingel 689, 3066 GA, t: 452 68 72. GK Commissie VVB (Kerkbalans): mw N. Slikker, t. 452 58 24 bankrek. NL74 FVLB 0225 4254 24 t.n.v. Gereformeerde Kerk Rotterdam-Kralingen inz. Vrijw. Vaste Bijdr. GK Collectebonnen: dhr B. Reinders, Stalpaertstraat 102, 3067 XT Rotterdam, NL81 INGB 0003 5347 94, t.n.v. Geref. Kerk van Kralingen Coll. Bonnen.

Diaconie

Secretaris diaconie: dhr H. Oosterhuis, Salvador Allendestraat 29, 3065 ED, t: 447 13 07. NL32 FVLB 0225 3893 20 ten name van Diaconie van de protestantse gemeente i.w. Kralingen. ZWO: dhr G. Roodhorst, Jacques Dutilhweg 723, t: 202 55 81, NL57 FVLB 0225 3893 55 t.n.v. Diaconie van de protestantse gemeente i.w. Kralingen inzake ZWO.

Kerkgebouwen

Hoflaankerk, Oudedijk 2, 3062 AE Rotter­dam, t: 411 20 75; e-gemeentewerk: [email protected] e-verhuur: [email protected] Pro Rege, Oudedijk 113, 3062 AD Rotterdam. Koster/beheerder: mw M. Gorissen, t: 452 78 60, e: [email protected]

www.kerkomroep.nl

De kerkdiensten in Pro Rege en in de Hoflaankerk kunnen live of tot ongeveer 4 weken na de dienst worden beluisterd op www.kerkomroep.nl. Wie in aanmerking wil komen voor een kerkomroepradio wende zich tot de diaken H. Oosterhuis, t: 447 13 07. Voor technische vragen: dhr A. van Dijk, t:  06 307 251 75, e: [email protected].

Kinderoppas voor de kleinsten

Contactpersoon: mw A. (Annemieke) Melching - de Bruijn, t: 202 23 42, e: [email protected]

Kindernevendienst

Contactpersoon: Annemarie van den Toorn, t: (010) 202 14 98, e: [email protected]

Autodienst Protestantse wijkgemeente Pro Rege: dhr N.J. van Veen, t 452 68 72 Hoflaankerk: dhr H. Oosterhuis, t  447 13 07

www.protestantskralingen.nl

Een goed woord

Uit de preken van Gerrit de Kruijf Op 25 september is het boek ‘Een goed woord. Uit de preken van Gerrit de Kruijf’ gepresen­ teerd, en bij de presentatie spraken Cees van Ekris, Hanneke Ouwerkerk en ons gemeente­ lid Albert Snethlage. Uit de 650 nagelaten pre­ ken van Gerrit de Kruijf zijn 500 fragmenten opgenomen in dit boek. Het eerste exemplaar is aangeboden aan Jany de Kruijf-de Heer bij deze presentatie. Gerrit de Kruijf was ethicus, hoogleraar, schrijver, maar voor alles predi­ kant. De preek nam niet alleen in zijn theologie een centrale plaats in, het preken beschouwde hij tot het laatste toe als zijn belangrijkste taak. Als predikant sprak De Kruijf veel mensen aan. Hij geloofde zelf dat het evangelie voor goede verstaanders goed verstaanbaar kon worden gemaakt en zijn preekstijl was dien­ overeenkomstig: wars van grote woorden, pa­ thos en retoriek, maar eenvoudig en gericht op verheldering. In zijn preken horen we De Kruijf eerlijk (en daarom persoonlijk) nadenken over

de bijbeltekst, onderwijl steeds weer bij de toe­ hoorder peilend of die het gezegde nog mee kan maken. (prijs € 27.50)

Boekaankondiging

Help! We worden geholpen! Voor en na de zogenoemde “omwenteling” in Roemenië in december 1989 was er in dit land aan vrijwel alles gebrek. Toen de grenzen in 1990 open gingen, kwam er een ware stroom van hulpverlening op gang. Ook daarvoor, in de allermoeilijkste tijd, waren er mensen die probeerden te helpen.

COLOFON CALEIDOSCOOP: Caleidoscoop is een uitgave van de Protestantse (wijk)gemeente i.w. te Rotterdam-Kralingen.

Redactie:

ds I.D. (Ilse) Hogeweg, mw J.D. (Jeannette) Schravesande, dhr G. (Gijs) Roodhorst, mw D. (Thea) van Santen, ds R.C. (Rian) Veldman, dhr L.A. (Leonard) de Vos.

Adressenadministratie:

Marina Mekking, Kerkelijk bureau, bezoekadres: Oudedijk 2, 3062 AE; postadres: Postbus 4326, 3006 AH Rotterdam; t: (010) 411  20  75; e: [email protected].

Financiële administratie:

Dhr J.C. (Hans) Buitelaar, p/a Admiraliteitskade 74 Z, 3063 ED Rotterdam, e: [email protected]. Caleidoscoop bankrekeningnummer: NL12 FVLB 0635.8050.22 tnv Kerkblad Caleidoscoop te Rotterdam.

Eerstvolgende nummers:

Novembernummer: kopijsluiting maandag 19 oktober, verschijnt zaterdag 31 oktober • decembernummer: kopijsluiting 23 november, verschijnt zaterdag december.

Redactie- en kopij-adres:

Leendert Butterstraat 44, 3062 XN e: [email protected] | t: (010) 453 16 90

Caleidoscoop – p. 2

Het hoofd van het convict (het magazijn, de keuken en de eetzaal) van het Protestants Theologisch Instituut, Erzsébet Juhász-Dobai, raakte als vrijwilliger nauw betrokken bij een deel van deze hulpverlening. Na vijfentwintig jaar schreef zij een boekje met anekdotes over haar belevenissen. De vaak humoristische anekdotes schetsen een goed beeld van die tur­ bulente tijd. Ze zijn in de eerste plaats interes­ sant voor groepen en gemeenten die contacten met Hongaren in Roemenië hebben of hadden, maar ook voor hulpverleners in het algemeen valt er zeker het een en ander uit te leren. Het boekje verscheen in april 2015 in het Hon­ gaars in Roemenië onder de titel ‘Segélysztórik 1989’ (hulpverleningsverhalen 1989). Henk en Sally van de Graaf vertaalden het in het Ne­ derlands onder de titel “Help! We worden ge­ holpen!” Deze vertaling zal naar verwachting half oktober verkrijgbaar zijn en is te bestellen bij de familie Van de Graaf, tel. 010-429 81 84, e-mail: [email protected]. Exclusief ver­ zendkosten is de prijs € 7,50, inclusief verzend­ kosten € 10,30.

Herfstvakantie van 17-25 oktober houd ik herfstvakantie, vervanging door ds Rian Veldman ds Ilse Hogeweg

Zomer vol ontmoetingen

Het Kerkmaatjesplan ten uitvoer gebracht … Enige tientallen gemeenteleden hebben zich deze zomer in het Kerkmaatjesproject gestort. Het idee kwam uit de koker van de Taakgroep pastoraat; het werd uitgedragen en in werking gezet door ds Ilse Hogeweg en ouderling Hen­ nie van der Linden en uitgevoerd door vele ge­ meenteleden. De bedoeling was dat je je deze zomer liet koppelen aan een ander gemeentelid – iemand die je niet of niet goed kende – en dat je met hem of haar een activiteit ging onderne­ men die je beiden leuk zou vinden. Kerkmaatjes ging van start in de kerkdienst van 5 juli waarin door een loting ongeveer 24 koppels werden gevormd. Wat hebben die kop­ pels zoal ondernomen? Niet iedereen heeft het gevraagde verslag uitgebracht en al helemaal niet iedereen heeft een foto gemaakt, maar er zijn genoeg reacties om te laten zien dat het voor velen een geslaagde onderneming is ge­ weest. Een samenvatting: Elsa en Hiddo Oosterhuis zagen met Cees Martveldt (uit Devonia, links op de foto) een

grappige 3D-animatiefilm waarin drie verte­ derende Minions onbedoeld de wereld redden. Daarna aten ze nog een lekker ijsje bij Doppio. Anne Gercama ging op een ochtend bij Lenie en Kees Kosten croissantjes eten. Een erg ori­ gineel idee van Lenie, schrijft Anne, en het was erg gezellig. Hennie van der Linden en Lutina Luth zijn op een mooie donderdagmiddag gaan fietsen. Toen ze honger kregen belandden ze in het pannenkoekenhuis in het Schollebos. Tijd ge­ noeg om te eten en te praten. Hennie weet niet meer hoe ze teruggefietst zijn, Lutina dicteerde de route, want zij wist overal de weg. Jan Haas en Nel van Muiswinkel zijn nu al 3x bij elkaar gekomen. Dan praatten ze over boe­ ken. (foto midden boven) Pim van Loon is op bezoek geweest bij Chris en Tiny van Loon. Omdat Chris en Tiny niet mobiel meer zijn, hebben ze het gehouden bij thee en koekjes. Het was een gezellig bezoekje. Het duurde even voordat Fien de Koning en Le­ nie van Tienhoven elkaar als kerkmaatjes had­ den gevonden, maar toen hadden ze ook een

heel gezellige ontmoeting. Eerst koffiedrinken bij Lenie en daarbij ontdekken hoeveel raak­ vlakken ze eigenlijk met elkaar gemeen heb­ ben. En na de boterham op de fiets naar de volkstuin van Lenie die vlakbij de Kralingse Manege ligt. Daar ging het praten verder, met uitzicht op al het groen dat de tuin te bieden had. Het was een heerlijk dagje, schrijft Fien. (Foto op de volgende bladzijde.) Thalien Koopman was gekoppeld aan Jacques van de Wal. Ook gezien de omstandigheden een bijzondere ontmoeting. Jacques was al ziek en zag het naderende einde van zijn leven rus­ tig onder ogen. Thalien en hij bekeken foto’s uit zijn rijke leven, belangrijke foto’s voor hem na het overlijden van zijn vrouw Bep. Maar ook was hij vol belangstelling om te horen over het bezoek dat Thalien net aan Parijs had gebracht. Een stad die hij goed kende en waar hij Tha­ lien graag over hoorde vertellen. Jacques en Thalien maakten een vervolgafspraak, maar Jacques werd in het ziekenhuis opgenomen, de afspraak kon niet doorgaan en inmiddels is Jacques overleden. Op een zonnige middag hebben Henny de Vos­ Koerselman en Riet Jelsma een rolstoelrondje gewandeld over de bruggen en langs het water van de Clazina Kouwenbergzoom. Uitgezwaaid door Tjalling, over de brug verder langs de Ringvaartweg heen en terug over de Kralingse­ weg. Onderweg en daarna bij de thee kletsend over werk, gezin, vakanties, Siamese poezen en nog veel meer. Ze gaan het vaker doen. Gijs Roodhorst ging eerst eens bij zijn Kerk­ maatjes, de familie Hannewijk, op bezoek om samen te bedenken wat nu eens leuk zou zijn om te ondernemen. Met hun hoofd kunnen Jo en Henny alles nog, maar de benen willen niet Caleidoscoop – p. 3

meer. Gelukking bleek het met auto en rolstoel toch nog mogelijk om op open monumenten­ dag een bezoek te brengen aan het mausoleum op begraafplaats Oud Kralingen (foto hierbo­ ven). Daar werd door het historisch genoot­ schap Roterodamum het monumentenschildje uitgereikt vanwege de zeer geslaagde restau­ ratie. De ontmoeting met een aantal oude bekenden onder het genot van een glaasje jus verhoogde de vreugde nog meer. Henk van Drunen had graag willen gaan fiet­ sen met Riet Smit. Dat hadden ze met elkaar afgesproken toen Henk na de ‘koppeling’ een middagje op bezoek kwam om te kijken wat ze samen zouden kunnen doen. Maar helaas, Riet heeft veel last van haar rug en te veel pijn om te kunnen fietsen. Misschien lukt het binnenkort nog, en anders gaat Henk gewoon nog eens een middagje op bezoek. Nel Gercama is in het begin van de vakantie­ tijd met Lutina Luth gaan wandelen. (Lutina is dus blijkbaar 2x gekoppeld?) Daarna hadden ze nog wat plannen, maar zoals bekend is het heel anders gelopen. Lutina werd op de fiets aange­ reden door een auto en zit nu in Pniël om te revalideren. Floortje en Pim Klein gingen naar mevrouw Van Luijk. Lotte, hun moeder, kwam mee. Ze namen iets lekkers mee voor bij de koffie en hadden spelletjes bij zich die ze wilden spelen. Het was meteen erg gezellig. Eerst dronken de grote mensen koffie en speelden Pim en Floor­ tje alvast een spelletje. En daarna hebben ze met mw Van Luijk een potje gepest en ook nog gekwartet. Ze weten niet meer wie er heeft ge­ wonnen, is ook niet belangrijk, en ze hebben in de hele familie over hun bezoekje verteld. Mw Luijk vinden ze erg lief en » lees verder op p 4 »

» vervolg kerkmaatjes »

Zaterdag 31 oktober

Busexcursie Hervormingsdag De Lutherse gemeente Rotterdam organiseert op zaterdag 31 oktober een hervormingsdagexcursie naar Antwerpen.

Programma:

ze willen nog wel eens op visite. ­Ondertussen hebben ze al post aan elkaar gestuurd; ook heel leuk. Lotte Klein zelf was gekoppeld aan 4 bewoners van Devonia: ze zou bij Marijke, Gerrit, Cor en Koos gaan gitaarspelen en met ze zingen. Cor en Gerrit zeiden eerlijk dat ze daar niet zo’n be­ hoefte aan hadden, maar Koos en Marijke des te meer. Lotte kreeg een heerlijk kopje koffie, de tv ging uit terwijl er toch iets heel leuks op tv was. Spannend, vond Lotte, welke muziek zouden ze leuk vinden? Maar toen ze Let it be, Mijn tante uit Marokko, Aan de oever van de Rotte, Wonderful tonight inzette werd er heel vrolijk en spontaan meegezongen. Wat een feest!! Lotte heeft er erg van genoten, ook van de verhalen die ze te horen kreeg. Ze mag nog een keer terugkomen, maar dan moet ze wel ‘Op een grote paddenstoel’ zingen. Leonard de Vos bracht eerst maar eens een theebezoekje aan zijn toebedeelde maatje Nel­ lie Versnel. Nellie bezoekt de Prinsenland­ kring, maar Leonard komt daar nooit, dus hij kende haar niet. Nellie bleek een prima elektri­ sche fiets te hebben en erg veel zin om te fiet­ sen, dus dat zijn ze op een heel warme middag in augustus gaan doen. Eerst naar Kinderdijk, daar een pakje fris gedronken, en toen nog een heel eind naar het oosten gefietst en dan met een grote bocht terug naar Oud-Alblas. Daar komt Nellie vandaan. Ze kende ieder huis, iedere boerderij daar en had overal herinne­ ringen liggen. In Alblasserdam namen ze de fast ferry naar de Stormpolder. Ze hebben zich voorgenomen vaker met elkaar af te spreken. Leonard de Vos Er zijn deze zomer nog wel meer maatjesontmoetingen geweest. Maar daarvan is geen verslag gestuurd naar [email protected], of het verslag is op zijn lange tocht naar de webredactie ergens zoekgeraakt of door de redacteur zoekgemaakt. Mochten die verslagjes toch nog binnen komen of gevonden worden, dan komt alles – oude en nieuwe verslagen – op internet. Daar is ook veel meer plek voor de foto’s en daar hoeven de verhalen niet te worden samengevat.

8.10 uur. Verzamelen in de Andreaskerk, Heer Vrankestraat 51 (t. 010-4653499). Koffie met appelgebak 8.30 uur. Vertrek en in de bus op weg naar Antwerpen een lezing: De vroegste lutherse in­ vloeden in Antwerpen en de kiem voor latere ontwikkelingen in de Noordelijke Nederlan­ den. 10.00 uur. Rondleiding Museum Plantin Mo­ retus, toegespitst op het belang van de boek­ drukkunst voor de vroege reformatie. In het bijzonder Bijbelvertalingen en muziekuitga­ ven. 11.45 uur. Wandeling langs de plaats van het voormalige klooster waar de eerste twee mar­ telaren (de monniken Vos en Van Essen) Lu­ thers Bijbelvertaling lazen. 12.00 uur. Lunch 13.15 uur. Orgelconcert op het Dillens Del­

haye-orgel (1722/1810) in de Carolus Borrome­ uskerk door Peter Van de Velde, organist van de Kathedraal. 13.45 uur. wandeling naar de Kathedraal 14.00 uur. Rondleiding Onze lieve Vrouwe Ka­ thedraal, met name de tentoonstelling die een impressie geeft van een kerkinterieur vooraf­ gaande aan de Beeldenstorm 15.30 uur. Vertrek met de bus van de Ernest van Dijckkaai. 16.00 uur. Orgelconcert door Klaas Veltman op het enige authentieke Spaanse orgel (uit de achttiende eeuw) in de Nederlanden in de ka­ pel van Gaverland in Melzele. 17.00 uur. Vertrek naar Rotterdam, verwachte terugkomst bij de Andreaskerk ongeveer 18.15 uur. Aanmelding: Martin van Wijngaarden t. (010) 2096066 of [email protected]. Kosten: pp. € 50 Inclusief lunch en toegangsprijzen. Bereikbaarheid op 31 oktober: t 06-10017055. Meenemen: goede schoenen vanwege Belgische kasseien en een € 2 munt voor de kluisjes.

Koffiedrinken na kerktijd Op 25 oktober zijn we te gast bij Henk van Dru­ nen en Marjan Verveda, Ebalstraat 10 C. Op dit adres woonden tot voor kort nog twee in­ wonende kinderen, Peter en Irene. Maar Irene is onlangs uitgevlogen, ze studeert en woont nu in Breda. Een verandering voor allen. Een proef ging eraan vooraf toen Irene in Engeland een opleiding volgde. Toch lijkt me dit uithuis­ gaan wat definitiever. Ze zal nog wel weekends thuiskomen, maar toch maakt ze zich wat los, ook van onze gemeente. Ze hoorde daar van jongs af helemaal bij en bij het ouder worden verleende ze hand- en spandiensten. Die er­ varing kan ze in haar nieuwe woonplek weer inzetten. Vanuit de kerk groeten we haar en we hopen dat ze daar went en wensen haar plezier bij de nieuwe opleiding! Irene hoeft zich geen zorgen te maken dat het nu stil is thuis, want wij gaan bij dat uitge­ dunde gezin koffiedrinken en brengen zo wat vertier. Maar ’t kan net zo goed zijn dat Irene thuis is en dan horen we graag hoe het buiten de deur bevalt. Laten we in groten getale naar de Ebalstraat trekken: volledige gezinnen en enkelingen, nieuwelingen en oude bekenden, vrolijken en ernstigen. De weg erheen: vanuit het hek van Pro Rege rechtsaf en rechtdoor op de Oudedijk tot even voor de Vlietlaan rechts de Ramleh­ Caleidoscoop – p. 4

weg nemen, aan het eind linksaf de Libanon­ weg op en hier de tweede straat rechts is de Ebalstraat. Op nr 10 is de koffie. Om daar te komen moeten er wel een paar traptreden ge­ nomen worden. Een pittige wandeling en een gezellig uurtje! Janny Korpershoek

Uitnodiging ­Ontmoetingskring Rond Hoflaankerk en Pro Rege gaan we proberen een maandelijkse ontmoetings­ kring te organiseren. Voor de eerste maal is dit op dinsdagmor­ gen 13 oktober in Pro Rege. Inloop vanaf half tien met koffie/thee en om 10 uur star­ ten we. Gastvrouw is Atty de Bruin. Laurens de Visser komt ons verrassen met een muziekprogramma “Geloof en mu­ ziek”. Hij is een kenner bij uitstek en weet ons vast te boeien met een keuze uit zijn collectie. Hij vertelt en we luisteren. Daarna is er alle gelegenheid om vragen te stellen maar vooral ook om met elkaar in gesprek te gaan. Hartelijk welkom.

In gesprek met ...

Een zaak van de kerk:

Mirjam van den Hoek Volgens afspraak ontmoeten we elkaar in de hal van Codarts, gebouwd aan de Doelen. De roltrappen brengen ons op de vijfde etage, waar de kantine ruim uitzicht biedt over RotterdamWest. Mirjam is voor mij en velen met mij nog een onbekende; vandaar dat we met de pas aangetreden dirigent van de cantorij kennis willen maken. Haar wieg stond in Kerkwerve onder de rook van Zierikzee, waar ze met haar ouders, twee zussen en een broer opgroeide in een meele­ vend kerkelijk gezin. Van jongs af vertrouwd met Bijbel, kerkmuziek en het Liedboek. Zij voltooide de VWO-opleiding aan CSG Prins Maurits in Middelharnis. Van kinds af aan speelt ze viool en piano. Toen ze met een groot koor in Leiden de “Messiah” van Händel zong, wees solist Sytse Buwalda haar op de studie koordirectie. Enigszins verbaasd was ze wel en ook ik vroeg het me af: moet je daarvoor 4 jaar naar het con­ servatorium? Dat bleek dus zo te zijn. Na een proefles te hebben gevolgd bij Wiecher Mande­ maker – dirigent van de Laurenscantorij Rot­ terdam – was het voor haar duidelijk; dit was de opleiding die ze wilde doen. Tijdens haar laatste VWO-jaar volgde ze de vooropleiding bij Mandemaker en kon daardoor meteen na haar VWO doorstromen naar het eerste jaar van de Bachelor (eveneens bij Mandemaker). Vanaf dat moment zingt ze ook mee met de Laurenscantorij. Op die manier ziet ze hoe haar docent zijn werk doet en daarvan plukt ze dankbaar de vruch­ ten. Inmiddels heeft ze haar derde studiejaar met succes afgesloten. Het komende jaar ge­ bruikt ze om zich meer te richten op koordirec­ tie om daarna de studie af te sluiten. Misschien gaat ze door voor de master. Pieter van Breugel was voor haar geen onbe­ kende en enkele maanden geleden overviel hij haar met de vraag of ze zijn werk voor de cantorij wilde voortzetten. Hij had het veel te druk, zodat hij daarmee moest stoppen. Na een kennismakingsronde voelde zij dat het klikte en tot vreugde van de leden nam ze het ‘stokje’ over. Dirigeren is niet zomaar wat zwaaien met de handen. Lezen van de bladmuziek, achter­ grond van de componist en begrijpen wat er achter het notenschrift zit, daarmee begint het werk. Dan begint het instuderen van de melo­ dieën, zorgen dat iedereen gelijk zingt, duide­ lijke uitspraak: dat alles en nog meer, behoort bij de opleiding. Per week drie dagen les, twee dagen werken in een kaaswinkel in Blijdorp (kennis van kaas heeft ze dus ook); eens per 14 dagen naar Barneveld, waar ze een jonge­

Duurzaamheid en ­klimaatverandering OPROEP: Kom in actie tegen opwarming van de aarde. Teken de petitie op http://actclimate.org en roep de deelnemers aan de Klimaattop in Parijs op zich maximaal in te zetten tegen klimaatverandering!

renkoor heeft: er blijft weinig tijd voor hobby’s. Schaatsen en skeeleren (Gouda heen en terug) doet ze graag. Met 3 medestudenten heeft ze op Zuid een woning gehuurd. De dagelijkse fiets­ beklimming van de Erasmusbrug houdt haar fit. Het wonen in Rotterdam was snel gewend, mede vanwege de vele muzikale contacten, er valt veel te beleven, maar ze mist een gezellig centrum. We blikken nog even naar buiten: vanuit de hoogte lijkt het mee te vallen. De kantine stroomt vol met medestudenten, tijd om afscheid te nemen, jammer, want ze is een spraakwaterval: ik moet aan “Die schöne Blaue Donau” denken. Heerlijk, als je jong bent en vol enthousiasme voor dit vak hebt gekozen. Ik hoop en verwacht, dat Mirjam een aanwinst is voor onze kerkelijke gemeente (en daar buiten). Gijs Roodhorst

Zaterdag 31 oktober

Kledingactie

Dit jaar is de kledingactie op zaterdag 31 oktober tussen 10 en 12 uur bij de Hoflaankerk. De Oost-Europa Zending haalt met een vracht­ wagen onze kleding naar de opslag in Krimpen aan de Lek. Daar wordt alles uitgezocht en ge­ sorteerd, waarna het met een grote vrachtwa­ gen naar Oost-Europa wordt weggebracht. Helpt u ook de kleding op te sparen? We kun­ nen er veel arme gezinnen blij mee maken. Graag wel goede en nog bruikbare en schone kleding. De kleding kan alleen op zaterdag 31 oktober worden gebracht. Als u de kleding niet zelf kunt brengen, kunnen we het komen op­ halen. Bij voorbaat hartelijk dank, de diakenen: Matthijs van Zwieten (t. 842 05 94, graag na 18 uur) Hiddo Oosterhuis (t. 447 13 07, doordeweeks na 19 uur ) Caleidoscoop – p. 5

“De kerk is groener dan ooit”, aldus Trouw (5/9/15). Mede door de ‘groene’ encycliek van Paus Franciscus, die oproept tot een radicale verandering om opwarming van de aarde tegen te gaan en die stelt dat voor­ spoed en vervuiling die wij in de rijke lan­ den veroorzaken niet ten koste mag gaan van de armen. En op weg naar de grote Klimaatconferen­ tie die vanaf eind november in Parijs be­ gint, roepen juist de kerken de deelnemers aan de top op zich maximaal in te zetten voor een bindend klimaatakkoord. En ook de kerken zelf moeten zich volgens de Raad van Kerken inzetten zetten voor duur­ zaamheid. Op 26 augustus publiceerde de Raad een verklaring waarin deze de kerken oproept om: •  Op diverse niveaus binnen en in samen­ spraak met mensen buiten de kerk (de buren!) bezinning te stimuleren, onder meer in het kader van een ‘pelgrimage van gerechtigheid en vrede’. Daarom wordt in aanloop op de Klimaattop dit najaar een Klimaatloop estafette van Groningen naar Zuid Limburg gehouden. •  In te zetten op duurzame economische ontwikkeling, die koolstofarm is en waarbij ieder telt. Als kerken in Nederland span­ nen we ons daarom ook in voor een le­ vensstijl die rekening houdt met elementen van duurzaamheid. Kerkelijke gemeenten verklaren zich steeds vaker tot ‘groene ge­ meenten’. •  Te werken aan het klimaatbestendiger ma­ ken van landen die het meest kwetsbaar zijn voor de gevolgen van klimaatverandering, Voor de verklaring van de Raad van Kerken en de brief van Arjan Plaisier hierover zie: www.groenekerken.nl/categorie/nieuws/) Dus ook wij in Kralingen worden opgeroe­ pen om ons te bezinnen op duurzaamheid en op onze leefstijl. Gelukkig doet onze kerk al het een en ander aan duurzaamheid. Namens de werkgroep Duurzaamheid, Albert Taco Molenaar NB, ook belangrijk: 9 oktober: Landelijke Duurzaamheidsdag. Zie www. dagvandeduurzaamheid.nl

Pastoralia Zorg voor het verhaal

Rouwgespreksgroep Door een samenwerking van de Protestantse Kerk in Kralingen en Palliatief centrum de Regenboog, zal in november 2015 een rouwgespreksgroep starten in de Hoflaankerk. Rouw doet veel met een mens, rouwarbeid is hard werken. Je moet het meestal maar zelf zien te verwerken en het liefst weer zo gauw mogelijk ‘normaal’ aan de maatschappij deel­ nemen. De wereld draait door in een tempo waar je soms even niet in mee kunt. Alles lijkt veranderd; het toekomstbeeld, vriendschap­ pen, de rol die je speelde in je netwerk of eigen omgeving. Het verlies van een partner waar je soms al ­jaren mee samen was of het verlies van een kind vraagt enorm veel energie. Het is niet te overzien hoe lang het verdriet je helemaal in beslag neemt of wanneer je je weer een beetje

Aanmelden rouwgespreksgroep: Aanmelden kan voor deze gespreksgroepen bij • Hilda Geysendorpher, t. (0180) 432 195 of • Riet Langstraat, t. (010) 482 40 16. Zij hebben met iedere aanmelder een kennismakingsgesprek in de Hoflaankerk. Als dat gebeurd is start de gespreksgroep op 3 november 2015 in deze kerk.

De gespreksleiding is in handen van: Hilda Geysendorpher: opgeleid H.B.O. maatschappelijk werk en dienstverlening, H.B.O rouw- en verliesbegeleiding en stervensbegeleiding. Werkzaam geweest als schoolmaatschappelijk werkende bij het speciaal onderwijs. Thans werkzaam in het pastoraat van de protestante gemeente De Levensbron te Ridderkerk en uitvaartouderling in die kerk. Riet Langstraat: opgeleid H.B.O. pastoraal/dia­conaal

kunt ‘redden’. De vragen ‘waarom’ en het zoe­ ken naar zingeving (weer zin in het leven heb­ ben of een doel) kost heel veel. Anderen ont­ moeten die in rouw zijn, kan helpen. Herken­ ning vinden in de verhalen van anderen, troost zoeken bij elkaar in een veilige omgeving, er­ varingen delen. Niet één verhaal is het zelfde weten we inmid­ dels als gespreksleiding. Het zal gaan over ziekteprocessen waar je mee te maken had, een plotseling overlijden of ... De veranderin­ gen in je omgeving, teleurstellingen, verwach­ tingen die niet uitkomen en het zoeken naar een nieuw houvast. Niets is vergelijkbaar, lijkt het in zo’n gespreks­ groep, wel dat je van mensen in dezelfde om­ standigheden respect zult krijgen en medele­ ven. Het gaat om naaste te zijn en naasten ervaren. werker, voormalig coördinator bij de Vrijwilligers Terminale Zorg Rotterdam. Vanuit die functie en op verzoek van de Contactraad van Kerken in de jaren 90 gespreksleiding voor diverse rouwgroepen in Rotterdam-Zuid. Daarna initiatiefneemster en directeur van Stichting Inloophuis Rotterdam, een ontmoetingscentrum voor mensen met kanker en hun naasten en/of nabestaanden. Daar uiteraard ruime ervaring opgedaan met alles rond ziekte en rouw. Verzorgt ook trainingen voor hulpverleners en houdt lezingen voor belangstellenden over rouw en de rouwprocessen.

Datums: Dinsdagochtenden van 10 tot 12 uur in de Hoflaankerk: 3, 10 en 24 november; 8 en 22 december; 5 januari.

Kosten: Er zijn geen kosten verbonden aan deze gespreksgroepen! Caleidoscoop – p. 6

Wat is pastoraat eigenlijk? Daar zijn boeken over volgeschreven. Het boek dat ik (R.V.) nu bestudeer in het kader van mijn nascholing heet ‘Zorg voor het verhaal’. Daar draait het om in het pastoraat: zorg voor het verhaal van mensen in relatie tot het verhaal van God. Dat is wat er kan gebeuren in een pastoraal ge­ sprek. Het persoonlijke levensverhaal wordt gedeeld met een ander en wordt verbonden met het verhaal van God. Het verhaal van God en het verhaal van ons mensen zijn op allerlei manieren op elkaar betrokken en met elkaar verweven. Dus niet alleen op de hoogte- en dieptepunten, van geboorte, rouw en trouw, maar zoals een morgenlied zingt: ook ‘de kalme gang, de kleine taak, zijn ruim genoeg voor Godes zaak’. Het is goed om onze eigen biografie eens tegen het licht te houden: waar ontdek ik sporen van God in mijn levensloop?

Pastoralia Lutina Luth, Jacques Dutilhweg 557, heeft door een verkeersongeval lichamelijk letsel opgelo­ pen. Lichamelijk en geestelijk voor haar een enorme klap. Zij is nu aan het revalideren in Pniël. Wij bidden haar daarbij veerkracht toe, de kracht van de Geest die ons lange adem geeft. Leny Hagen, Drinkwaterweg 418, heeft haar arm gebroken bij een val. Voor haar de zevende keer dat zij van een breuk moet herstellen! Veel sterkte wensen wij haar bij alle pijn en onge­ mak. Geertruida van der Pol, ’s Gravenwetering 214, viel op straat en liep een gebroken knie op, die geopereerd moest worden. Zij revalideert in Zorghotel Aafje naast het Franciscuszieken­ huis. Wij wensen haar een goed herstel en veel goede moed die daar voor nodig is. Peter en Miriam de Jong-Roodhorst (Lisdodde 22, Heerjansdam) verloren hun broer en zwa­ ger door zelfdoding. Hoe ingrijpend is dat bericht, hoe nog veel zwaarder is dan het af­ scheid. Wij bidden voor hen, en voor de fami­ lie Hirschfeld en de familie Roodhorst, om de troost van God.

In memoriam Hendrik – Henk – Mees ‘Na een gelukkig en voltooid leven’ is op 4 september Hendrik Mees overleden, 92 jaar oud. Hij woonde tot het laatste toe, samen met zijn vrouw Machteld, aan de Essenlaan 6. In heel het Kralingse was hij een bekende ver­ schijning, met name omdat hij al wandelend iedereen aansprak. Een mensenmens was hij ook in zijn werk als assuradeur, waardoor hij

Medeleven het moeilijk had met onrechtvaardigheid. Naast de inzet voor zijn werk was hij dienstbaar op allerlei manieren: bestuur­ der van onder meer hofjes en de hockey­ club, kerkvoogd in de Laurenskerk, men­ sen met raad en daad bijstaan. Zijn voornaamste aandacht ging uit naar zijn gezin en familie, een aandacht die hij ook kon ontvangen tot het einde van zijn leven. Zo was hij een gelovige in de praktijk, naast zijn levenslange verstandelijke worsteling met het geloof. Toch (of juist daarom?) bleef hij de bronnen van het geloof aanboren door bijbel­ lezen, kerkgang en deelname aan een bijbel­ kring. Omringd door de trouw van de Eeuwige, die verder gaat dan ons geloof, hebben wij af­ scheid van Henk genomen. Eerst in de intieme familiekring, die hij snel moest verlaten omdat hij zijn lichaam ter beschikking van de weten­ schap heeft gesteld. Op 11 september was er een dankdienst in de Hoflaankerk, waar bleek met hoe velen hij verbonden was. Om deze grote kring heen was en is de aanwezigheid voelbaar van God, die ons kent en doorgrondt. Vanuit dit besef mogen allen die hem missen verder gaan. (ds Laurens Korevaar).

In memoriam Jacobus – Jacques – van de Wal Op 12 september overleed Jacobus van de Wal, ‘Jacques’, in de leeftijd van 86 jaar. Hij werd geboren in Rotterdam, groeide op in Eind­ hoven en vooral in Den Bosch. Zijn vader was zakenman. In zijn werkzame leven was

Een nieuwe start Half september ben ik verhuisd naar Krim­ pen a/d IJssel, Ratelaar 43, 2923 GG. (tel 0180-510484). Ik woon daar nu samen met Jan van Hulst. Ruim 23 jaar woonde ik in Prinsenland, waarvan vele jaren met Ger Moerman. Een hele verandering, maar ik ben dankbaar dat ik mijn leven weer met iemand in liefde kan delen. Ik blijf kerkelijk ingeschreven in Kralingen, maar dan onder mijn geboorte­ naam. Hartelijke groeten van Jeannette Schravesande [email protected]

hij predikant en heeft hij drie gemeenten ge­ diend. Van 1956 tot 1961 was hij voorganger van de Gereformeerde Kerk van Vrouwenpol­ der. Dat waren niet altijd gemakkelijke, maar wel heel gelukkige jaren. In die periode is hij ook een jaar legerpredikant geweest. Vervol­ gens werd hij predikant te Zwolle, waar hij en zijn vrouw met hun kinderen ook een heel goede tijd hadden. In 1970 werd hij verbonden aan de gemeente rondom de Nassaukerk aan de Kleiweg, die in 1988 werd gesloten, waarna eenwording plaatsvond met de Hervormde Oranjekerkgemeente. In deze laatste twintig jaar van zijn predikantschap speelden kwes­ ties als homofilie, kernwapens en kinderen aan het avondmaal. Ds Van de Wal was met zijn rustige, hartelijke persoonlijkheid in deze vaak woelige tijden een verbindende voorganger. Hij was vooral pastor, ‘een vader voor zijn gemeente’, zoals iemand zei. In de laatste eredienst in de Nassaukerk stond hij stil bij woorden uit de brief aan de Hebreeën, waarin we worden opgeroe­ pen de blik naar voren te richten en daarbij Jezus Christus niet uit het oog te verliezen, de Leidsman en Voleinder van het geloof. Hem volgen betekende voor Jacques heel praktisch ook: jezelf niet op de voorgrond stellen, je inzetten voor vrede, je leven en je huis open stellen voor wie je nodig heeft. Na zijn emeri­ taat in 1990 ging hij met zijn vrouw Bep, die in 2008 overleed – ze waren meer dan vijftig jaar gelukkig getrouwd geweest – wonen aan de Clazina Kouwenbergzoom. Hij bleef zich betrokken tonen bij kerk en gemeente en zong nog jarenlang mee in de (Pro Rege) Cantorij, die met leden en oud-leden bij de begrafenis op Oud-Kralingen haar medewerking verleen­ de. Bij velen zal de herinnering aan ds Jacques van de Wal gevuld zijn met gevoelens van liefde, vriendschap en respect. Op de rouwkaart lezen we: ‘Brood van leven, wijn van vreugde, leer ons leven, geef ons vrede’ en bovenaan: ‘God is goed’. In dat ge­ loof heeft hij geleefd, daaraan heeft hij vast­ gehouden en daarin is hij voorgegaan. In dat vertrouwen heeft hij, dankbaar voor een rijk leven met zijn geliefden, dit leven in vrede mogen verlaten. Ons meeleven gaat uit naar de vijf kinderen en hun gezinnen. Correspondentieadres: J. van de Wal, Schepen­ straat 46a, 3039 NJ Rotterdam Caleidoscoop – p. 7

Het medeleven dat wij vanuit de gemeente hebben mogen ontvangen na het zo plot­ seling overlijden van onze broer en oom, Wilko de Jong, is hartverwarmend. Het is goed om te weten, dat wij in ons verdriet niet alleen staan en wij met troost ondersteund worden door gemeenteleden. Hiervoor onze dank. Peter en Miriam, Robin en Debbie, Pascal en Yvenca

Bloemen Op 6 september ontving Chiel Bakker, v.d. Bas­ senstraat 4, de bloemen ter bemoediging bij het herstel na zijn hartinfarct. Op 13 septem­ ber gingen de bloemen naar Peter en Miriam de Jong-Roodhorst en familie, Lisdodde 22, Heerjansdam, als teken van meeleven na het overlijden van hun broer en zwager. Op 20 sep­ tember ontving broeder P. Oorschot, Oostplein 297, de bloemen ter gelegenheid van zijn ver­ jaardag: 102 jaar geworden! Hij was blij met de bloemen van de gemeente en vertelde dat hij uitkeek naar zijn 105de verjaardag … hoe goed, zo veel levenslust! Op 27 september werden de bloemen namens de gemeente gebracht naar zuster Geertruida v.d. Pol, ’s Gravenwetering 214. Zij herstelt in Zorghotel St. Franciscus na een operatie aan een gebroken knie.

Een open boek Voor jou ben ik een open boek, doorzichtig tot op mijn ziel. Mijn gedachten ze zijn je vertrouwd. Thuis weet ik mij door jou omgeven, ook onderweg kom je me te na. Geen woord op mijn tong of jij kent het. Rondom mij rust jouw hand op mij. Het gaat mijn begrip te boven. Sytze de Vries (hertaling naar Psalm 139)

hartelijke groet, ds Ilse Hogeweg en ds Rian Veldman

Samen eten in Pro Rege Menu: Hollandse pot vrijdag 6 november 17.30 uur ontvangst 18.00 uur eten | € 5,–

aanmelden bij Nico van Veen, t 452 68 72 inschrijven zondag 1 nov.

Ouders en kinderen Startzondag “goede buren” Met de kaars en een wereldbol gingen we met bijna 20 kinderen naar de kindernevendienst. De oudsten en de jongsten hoor­ den het verhaal van de barmhar­ tige Samaritaan en praatten met elkaar over buren dichtbij en bu­ ren ver weg. Voor wie kunnen wij een naaste zijn? Daarna samen aan de slag voor de actie schoenendoos. Ook dit jaar zullen we daar als gemeente weer aan meedoen en vandaag zijn de kinderen alvast begonnen met het versieren van de dozen. De jongsten werden geholpen door de oudsten en samen hebben de kinderen 14 dozen versierd en

mee naar de kerk genomen. Daar worden ze nu op zolder bewaard totdat ze later dit seizoen gevuld worden en naar kinderen toegaan die dit goed kunnen gebruiken. Voor, in en na de dienst heeft mu­ ziekmeester Peter de Jong met zijn gitaar liederen geoefend en ge­ zongen. Na de dienst bleven veel kinderen voor de workshop. Het klonk geweldig, erg leuk om te zien dat hele gezinnen bleven om samen het jaar zingend te begin­ nen! Namens de kindernevendienst, Lotte Suur en Marieke Bukman

Vooraankondiging Actie Schoenendoos

Zoals tijdens de startzondag al zichtbaar werd gemaakt, doen we dit jaar natuurlijk weer mee aan de Actie Schoenendoos. De actie start in de kerk op zondag 1 november en eindigt zondag 29 november. Deze actie wordt alleen een succes als veel mensen mee helpen … Alle hulp is welkom: van het (mede) coördineren van de actie, het ver­ sieren van schoenendozen, het inkopen van spulletjes, het controleren van dozen, giften … tot het inladen en wegbrengen van alle dozen naar het verzamelpunt. Ik reken op u! Voor info en aanmelden als ‘hulp’: Edith Stapelkamp | t. (010) 447 00 91 | [email protected]

Stemmen voor het Kleinkoor! Zondag 8 november is er weer een “kinderwoorddienst”. Wie heeft er zin om dan weer mee te zingen met het ‘Kleinkoor’? Op zondag 18 en 25 oktober en 1 november oefenen we na de dienst 45 minuten twee liedjes. Iedereen mag meedoen! Je hoeft alleen maar van zingen te hou­

De Sponsorloop

den en de rest gaat vanzelf! Tot nu toe zingen er drie jongens en vier meisjes mee tussen de 4 – 10 jaar. Maar we zoeken nog veel meer stemmen! Laat je het even weten als je zin hebt? [email protected] of 06 45786540

Vrijdagavond 11-09 stonden er heel veel fietsen bij de Kralingse Plas. Die bleken te zijn van de deelnemers en supporters van de Sponsorloop. Deze werd gehou­ den om geld op te halen voor het jeugdhonk. Voor dit ‘honk’ is al ruimte gereserveerd op de zolder in de Hoflaankerk. Het moet ech­ ter ook leuk aangekleed worden. Door rondjes te rennen hebben we daarvoor een mooi bedrag opge­ haald. Er waren twee mogelijkheden voor het hardlopen. In estafettevorm of individueel zoveel mogelijk rond­ jes hardlopen. Samen met mama (Marga) liep ik de individuele ver­ sie, maar dan wel samen. Er waren nog een hoop andere hardlopers. Zo liep het hele gezin Van As mee met Yoram en Rombert als hazen. Sabine liep mee samen met haar jongste zoon en Martin stond in het aanmoedigingskoor. De erva­ ring liep mee in de vorm van Lau­ rens en Sipke. Eén van de jongere, maar zeker niet minder sportieve deelnemers was Maxim. Hij heeft er ook aardig wat rondes opzitten. Jeanette en Teun hebben eveneens veel rondes in de benen en zagen ook regelmatig hun zonen Paul en Mark voorbij komen rennen. Wat een vaart hadden die zeg!! En met deze opsomming heb ik nog niet de helft van de lopers genoemd! De rondjes waren ongeveer 650 meter lang. En voordat je een Caleidoscoop – p. 8

nieuw rondje begon, moest je eerst je kaart laten stempelen. Dat werd door een aantal vrijwilligers gedaan, onder andere door Martin en Hiddo. Bij de start van ieder nieuw rondje ging je door de haag van suppor­ ters. Het geklap en gejuich moti­ veerde zeker om door te rennen! Het was heerlijk hardloopweer, de zon scheen nog een beetje over ons heen en de temperatuur was ook prima. Dat hielp natuurlijk ook mee om nog een extra rondje te rennen. Mama en ik hebben 13 rondjes gerend. Het laatste was een geza­ menlijk rondje met alle lopers als cooling down. Trudy bedacht nog wel om de laatste meters een eind­ sprint te trekken. Dat was dus nog flink aanpoten als slot. De estafetterenners konden tij­ dens hun “rustronde” genieten van een stuk fruit of wat zoetigs. En zij moesten natuurlijk de an­ dere lopers aanmoedigen. Na de groepsfoto en de speech van dominee Ilse, gingen we op huis aan. Douchen en daarna met de benen languit op de bank. We hebben er van genoten! Bij deze nogmaals dank aan de orga­ nisatie, medelopers, sponsoren en supporters! Valérie Hirschfeld

Opbrengst sponsorloop: 1377 euro!

Een impressie:

Uit de Algemene Kerkenraad

Kerkenraad op retraite

Splitsing: horen van de wijkgemeenten

Op zaterdagochtend 19 september jongstleden verzamelden de leden van de kerkenraad zich in de Hoflaankerk voor de jaarlijkse retraite. Dat is een bijeenkomst waarin we afstand ­nemen van de vaak overladen agenda van de reguliere kerkenraadsvergaderingen. We be­ zinnen ons dan op de vraag of we de goede din­ gen doen en of we de dingen goed doen. Maar ook vinden we ruimte om eens wat dieper op een thema in te gaan. Dat kan per jaar verschil­ len. Er waren 14 kerkenraadsleden present en 4 leden helaas verhinderd. Onder leiding van ds Rian Veldman vierden we een morgengebed in de kerkzaal. In de schrift­ lezing stond de boodschap uit de brief van Ja­ kobus over geloven en doen centraal. Rond de paaskaars sprak ieder zijn eigen gebedsinten­ ties uit, steeds bevestigd met “Houd ons bij U en bijeen, o God”. We stonden onder meer stil bij de vele rouwenden in onze gemeente. Het inhoudelijke programma vermeldde: te­ rugblikken, vooruitblikken en inzoomen op het proces Delen en Helen. Voor de zomer hebben de ambtsdragers in groepjes intervi­ siegesprekken gevoerd en daarvan schriftelijk verslag gedaan. Terugblikkend aan de hand van deze verslagen vroegen we ons af: wat ging er goed in het afgelopen jaar en wat zijn onze verbeterpunten? Het gesprek kwam op de ma­

nier waarop we communiceren met elkaar. Een e-mailbericht kan soms verkeerd overkomen. Het is goed dat we dan zelfbeheersing tonen en niet via de e-mail over elkaar heen buitelen. Het komt erop aan het in de kerkenraadsverga­ dering aan de orde te stellen. Vooruitblikkend gaan we in op de vraag hoe onze gemeente bestuurlijk te organiseren na het hervormde splitsingsbesluit (in het kader van het proces Delen en Helen). De hervormde wijkgemeenten in Kralingen staan dan los van de protestantse gemeente in Prins Alexander. Hoe gaan we dan verder in Kralingen? Komt er dan eindelijk een volledige fusie met de ge­ reformeerde kerk? Wat betekent dat dan voor wijkgemeente Kralingen West? Dat is een las­ tige puzzel, zowel met het oog op verschillen in identiteit als op de verschillende scenario’s voor het regelen van het vermogensbeheer. We kwamen daar dan ook op de retraite niet uit, maar het is goed dat we er eens rustig over heb­ ben gepraat. We stelden vast dat de tekst van het conceptbeleidsplan wellicht moet worden aangepast. Op 22 september volgt een geza­ menlijk overleg met de kerkenraadsleden van Kralingen West; wordt vervolgd. We hebben de retraite afgesloten met een geza­ menlijke lunch. Pim van Loon

Hervormingsdagherdenking 31 oktober in Gouda

Erasmus en het Nieuwe Testament In 1516 gaf Erasmus het Nieuwe Testament in het Grieks uit de taal waarin het NT oorspron­ kelijk is geschreven. In Erasmus’ tijd bestond er maar één tekst en taal voor de bijbel, in het Latijn. Met deze uitgave had Erasmus een groot aandeel in de reformatie: op grond van de door hem uitgegeven oorspronkelijke Griekse tekst schreef Luther zijn bijbelvertaling in het Duits en ontstonden vertalingen in het Engels en Frans en Nederlands. Ongehoord in een tijd waarin de bijbel in één taal met gezag uit Rome, de maatstaf was van alles.

ding van Sjirk Kuijper (Nederlands Dagblad) met elkaar en met enkele jongeren in gesprek. Wat betekent voor hen de Bijbel? Hoe gaan zij er persoonlijk en in hun werk mee om? In Museum Gouda, naast de Sint Janskerk, komt vanaf 5 februari 2016 een grote tentoon­ stelling met oorspronkelijke uitgaven en per­ soonlijke voorwerpen van Erasmus.

In Gouda, waar Erasmus is opgegroeid en zijn onderwijs kreeg in het klooster Stein, zal de uitgave van het Nieuwe Testament herdacht worden op Hervormingsdag 31 oktober, in de prachtige Sint Janskerk met een avondpro­ gramma. Christa Anbeek (Universiteit voor Humanistiek), Gerard de Korte (Bisdom Gro­ ningen), Roel Kuiper (Theologische Universiteit Kampen), Kees van der Staaij (SGP) en Anne Gravure uit een geïllustreerd boek over Erasmus. Hier in Westerduin (Royal Jongbloed) gaan onder lei­ Freiburg, samen met zijn secretaris Cognatus, ca 1530. Caleidoscoop – p. 9

Het proces van splitsing van de hervormde gemeente Kralingen (gevolgd door fusie van Immanuelgemeente en gereformeerde Verrij­ zeniskerk) vordert gestaag. Allereerst heeft de algemene kerkenraad op 24 september besloten tot samenvoeging van de wijkgemeenten Immanuel Oost en Immanuel West tot de wijkgemeente Immanuel, na toe­ stemming van het breed moderamen van onze classis en na terinzagelegging van ons verzoek aan het breed moderamen voor de gemeente. We zijn blij dat aan deze belangrijke voorwaar­ de voor afronding van de splitsing en de fusie is voldaan. Wat de verdere voortgang van de fusie betreft: de algemene kerkenraad heeft in zijn vergade­ ring van 25 juni jl. het voornemen uitgespro­ ken om in zijn vergadering van 15 oktober 2015 het breed moderamen van onze classis te verzoeken om tot splitsing van de hervormde gemeente Kralingen over te gaan, zodanig dat de wijkgemeente Immanuelkerk zich afsplitst met de bedoeling om te fuseren met de ge­ reformeerde Verrijzeniskerk in RotterdamAlexander. Intussen zijn we hard bezig met het vaststellen van de benodigde documenten: de splitsing van de kerkrentmeesterlijke en diaconale vermo­ gens en goederen, een meerjarenbegroting, de vaststelling van de grenzen, een nieuw beleids­ plan en een nieuwe plaatselijke regeling, etc. Ook de kerkenraden van de Immanuelkerk en de Verrijzeniskerk zijn hard bezig om de fusie verder vorm te geven. De juridische afhandeling zal na de laatste goedkeuringen plaatsvinden. U zult begrijpen dat voor een zo belangrijke be­ slissing ook onze wijkgemeenten moeten wor­ den gehoord. Dat gebeurt in de komende perio­ de, in bijeenkomsten per wijk door de eigen wijk­ kerkenraad. Onze wijkkerkenraden zijn voor die tijd gehoord door de algemene kerkenraad. U krijgt van uw eigen kerkenraad een uitnodi­ ging voor deze bijeenkomst. Wij hopen dat u daar aanwezig zult zijn en dat het proces van splitsing en fusie mede hierdoor naar de laatste fase kan overgaan. Namens de algemene kerkenraad, Paul Breevaart, voorzitter Arnold Zonnenberg, scriba [email protected]

Voor het horen van Protestants Kralingen over de splitsing van Kralingen: zie pagina 12 bij 11 oktober: er zal dan na de morgendienst een beraad gehouden worden.

“Gun uzelf een Prijs voor restauratie mausoleum ­prachtig concert!” welkom en vervolgens gaf voorzitter Luuk de Op zaterdag 17 oktober om 15.00 uur is er een optreden van de saxofonist Henk van Twillert met de pianist Tjako van Schie. Het thema is: “Bach4Ever”. Henk van Twillert is o.a. bekend van zijn vir­ tuoze uitvoering van de cellosuites van Bach op baritonsaxofoon. Vorig jaar promoveerde hij aan een New Yorkse universiteit op een proefschrift over de uitvoeringspraktijk van de muziek van Bach op saxofoon. Tijdens het concert wordt het boek, dat op basis van Henks proefschrift is geschreven, gepresenteerd. Het wordt een heel bijzonder programma, dat de start is van een serie van 4 concerten, waarbij de muziek van Bach centraal staat (Bach4Ever). De toegangsprijs voor dit concert is 17,50 euro. Wanneer u de kaarten koopt bij Boekhandel Amesz, Berlioz/la Mer of Van der Heijde Bladmuziek (Donner), is de prijs 15 euro. Kinderen tot 15 jaar gratis. U kunt ook bestellen via: ­[email protected].

Het Historisch Genootschap Roterodamum reikt jaarlijks een prijs uit voor een goed on­ derhouden of mooi gerestaureerd monument in Rotterdam. Op 12 september jl. viel deze eer te beurt aan het gerestaureerde en tot co­ Op zaterdag 31 oktober om 15.00 uur is er lumbarium ingerichte Mausoleum van familie een concert van de “Codarts Virtuosi”. Deze Kruijff op de begraafplaats Oud-Kralingen van musici zijn door Codarts geselecteerd vanwege de hervormde gemeente Kralingen. hun talent. Zij krijgen een aparte opleiding als De leden van het genootschap werden uitgeno­ ensemble. Op het programma staat: L. van digd daarbij aanwezig te zijn. In de aula konden Beethoven: Trio op. 70 no. 1 “Ghost”: (1. alle­ zij – en de andere bezoekers van monumenten­ gro vivace e con brio; 2. Largo assai ed espres­ dag – genieten van een filmpje over de restau­ sivo). Joh. Brahms: Piano Trio in B major opus ratie en konden ze het monument uitgebreid 8 (1. Allegro con brio; 2. Scherzo; 3 Adagio; 4. bezichtigen. De restauratie bleek een moeilijk Allegro). en intensief proces te zijn geweest, prima vak­ Toegang: 12,50 euro; voorverkoop: 10,– euro. Studenten 5 lui hebben zich van de beste kant laten zien. euro. Kinderen tot 15 jaar gratis. Om 4 uur heette Roterodamum voorzitter mevrouw M. Post van Ophem de aanwezigen Op vrijdag 6 november 20 uur is een eerste concert (van 4) in de serie “theatermuziek”, waarbij barokmuziek wordt uitgevoerd in de stijl die men gewend was in de tijd dat die mu­ Op zaterdag 10 oktober geeft Wouter van der ziek is ontstaan. Het Ensemble Musica Poëtica Wilt een concert in de Hoflaankerk. U hoort bestaat uit 18 musici. Dirigent is Jörn Boysen. werken uit de 17de en 18de eeuw: een Franse Soliste is de sopraan Beatriz Lafont Murcia. In Suite van Clérambault, een Toccata van Muf­ elk van de concerten zullen ook acteurs of dan­ fat, een Fantasia van Van den Kerckhoven en sers optreden. Musica Poëtica heeft voor Pro uiteraard is er plaats in het programma voor Rege gekozen, vanwege de uitstekende akoes­ Johann Sebastian Bach. tiek. De gesproken tekst is goed te verstaan.

Boer van de monumentencommissie een toe­ lichting. De toekenning is vanwege de buiten­ gewone inzet om dit monument te behouden. Kerkrentmeester Cees Jacobse kreeg daarna de oorkonde overhandigd. Hij vertelde dat al sinds 2005 werd gezocht naar mogelijkheden om het gebouwtje te restaureren, maar dat er te weinig geld voor was. In 2013 werd er een provinciale subsidie toegezegd die in combina­ tie met een subsidie van de Stichting bevorde­ ring van Volkskracht de restauratie mogelijk maakte. Op zeer kundige wijze is het werk uitgevoerd. De grafkelder heeft door eigentijds materiaal­ gebruik een nieuw elan gekregen en zal dienst doen als columbarium. Met een drankje werd de plechtigheid afgeslo­ ten. Op de foto van links naar rechts de archi­ tecten de heren Backx en Langelaan, kerkrent­ meester Cees Jacobse, mw Post van Ophem en dhr De Boer. De Kralingse kerkelijke gemeente heeft een schitterend hersteld bouwwerk naast de aula op de begraafplaats. Voor wie meer wil weten over het mausoleum en de restauratie, schreef een van de restauratie-architecten, de heer Ad Backx, een boek getiteld ‘Hoe lang duurde de eeuwigheid’. Verkrijgbaar bij de boekhandel, ISBN 978 90 5717 0421 voor € 34,50. Wilt u informatie over de mogelijkheden om een urn in het columbarium te plaatsen, zoek dan contact met de beheerder van de begraaf­ plaats: (010) 220 27 00. Gijs Roodhorst

Hoflaankerk concerten Vrijwilligers gezocht!

Toegang: 12,– euro; voorverkoop 10,– euro; studenten 5 euro en kinderen tot 15 jaar gratis. Het is ook mogelijk een passe partout voor de 4 concerten uit deze serie te kopen.

Op hervormingsdag, zaterdag 31 oktober, vindt in de Hoflaankerk een orgel- en sa­ menzangavond plaats. De Rijssense organist/ componist Dick Sanderman brengt het orgel tot klinken in diverse orgelsolo’s en in de bege­ leiding van de samenzang. In het programma liederen van Luther en psalmen en gezangen die passen bij het thema Reformatie.

Logeerhuis De Buren gaat uitbreiden en zoekt daarom meer vrijwilligers. Begin oktober opent het logeerhuis de deuren in het nieuwe Musacomplex, Astanaplein 7, pal naast het ­ metrostation Rijnhaven. Daar zijn 10 plaatsen beschikbaar voor mensen die bijvoorbeeld net uit het ziekenhuis komen en het alleen thuis zijn of zelf het huishouden doen, nog even niet aankunnen. Daarnaast zijn er 4 plaatsen voor chronisch zieken van wie de mantelzorger even een time-out nodig heeft (zogenaamde respijt­ zorg). Logeerhuis De Buren zoekt vrijwilligers die gastheer/gastvrouw willen zijn, maar ook zorg­ vrijwilligers, kookvrijwilligers en slaapvrijwil­ ligers.

Beide avonden beginnen om 20 uur. De verrichtingen van de speler kunnen via de beamer gevolgd worden. De entree is gratis, er is een collecte na afloop. De koffie staat voor u klaar! Van harte welkom!

Op www.logeerhuisdeburen.nl/vrijwilligers/vacatures/ tref je een uitgebreide omschrijving aan. Is je interesse gewekt bel dan naar: (010) 466 67 22 of stuur een mail: [email protected]

Caleidoscoop – p. 10

Kerkdiensten in Kralingen in oktober

Inzamelingen

• = diensten van Pro­testants Kralingen. Zondag 4 oktober hoflaankerk • 10.00 uur ds S. van de Graaf, Israëlzondag 17.00 uur ds D. de Roest uit Leiden pro rege 10.00 uur ds A. de Wit uit Besoyen verrijzeniskerk 9.30 uur ds G. Geitenbeek

Zondag 1 november hoflaankerk • 10.00 uur ds Ilse Hogeweg, Oogstdankdienst 17.00 uur (nog niet bekend) pro rege 10.00 uur ds N. de Jong, Rotterdam immanuelkerk 10.00 uur ds E-J. Vledder

Zondag 11 oktober hoflaankerk 10.00 uur ds J. Snaterse uit Vlaardingen 17.00 uur dr G. van den Brink uit Woerden pro rege • 10.00 uur ds Ilse Hogeweg, Maaltijd van de Heer • 19.30 uur Taizégebedsdienst immanuelkerk 10.00 uur ds E-J. Vledder termaathuis 16.30 uur mw dr C.M.G. Berkvens-Stevelinck

Zondag 8 november hoflaankerk 10.00 uur ds A. Verwijs uit Rockanje 17.00 uur ds C. van Duijn uit Delft pro rege • 10.00 uur ds Rian Veldman, kinderwoorddienst • 19.30 uur Taizé gebedsviering immanuelkerk 10.00 uur ds I.D. Hogeweg

Zondag 18 oktober hoflaankerk • 10.00 uur ds Rian Veldman 17.00 uur (nog niet bekend) pro rege 10.00 uur ds R. Boele uit Ridderkerk immanuelkerk 10.00 uur ds E-J. Vledder Zondag 25 oktober hoflaankerk 10.00 uur ds M.C. van Pelt, Heilig Avondmaal 17.00 uur dr B. Oosterom uit Oudewater pro rege • 10.00 uur ds Rian Veldman immanuelkerk 10.00 uur ds E-J. Vledder

Duurzame Agenda

Werkgroep duurzaamheid Zaterdag 7 november: Landelijke Natuurwerkdag in het Loetbos. De werkgroep Duurzaamheid wil met u graag de natuur van dichtbij ervaren en meedoen aan de Landelijke Natuurwerkdag. We hebben ge­ kozen voor een project in het Loetbos, waarbij het gaat om het realiseren van een vlinderbos. Daarvoor moet een bosje worden gesnoeid, waardoor een gunstige leefomgeving ontstaat voor vlinders en bijen. Volwassenen en kinde­ ren kunnen helpen. Deze natuurwerkdag in het Loetbos wordt georganiseerd door de Na­ tuur- en Vogelwerkgroep Krimpenerwaard. Er is werk voor ongeveer 10 volwassenen en een aantal kinderen (met begeleiding). De dag duurt van 9.00 tot ongeveer 14.00 uur. Lijkt het je leuk, dan graag opgeven bij Albert Taco Mo­ lenaar, [email protected], tel 591 55 68 of 06-106 252 77.

Collectes wijkgemeente Protestants Kralingen Hoflaankerk 9 aug. Kerk Zomerzendingscollecte 23 aug. Kerk Diaconie – ondersteuning In de zendingsbussen zat € 13,05

€ 115,40 € 115,95 € 162,38 € 196,32

Pro Rege 2 aug. 16 aug. 30 aug.

Kerk Open huis Crooswijk Kerk Hospice De Regenboog Kerk Woongroep Timon

€ 120,70 € 108,95 € 129,67 € 118,55 € 150,00 € 148,15

Agenda Prot. Kralingen Op de website protestantskralingen.nl staat een geheel vernieuwde agenda, die veel simpeler is bij te werken voor de redactie. De website zal worden aangepast om de agenda meer ruimte te geven en een mooier uiterlijk te geven.

Bijbelkring Woord en Beeld donderdag 8 oktober, Hoflaankerk. middaggroep 14.30 uur; avondgroep 20.00 uur ds Ilse Hogeweg

De eerste bijeenkomst zal gaan over Martha, n.a.v. Lukas 10: 38-42. Martha en Maria zijn vaak tegenover elkaar gezet, waarbij Martha altijd de minste moest zijn. Waarom eigenlijk? We zullen afbeeldingen bekijken en zien hoe kunstenaars besloten hebben Martha te tonen.

Advent: bezinning door schilderen De dag is verzet!! Deze avond zal nu plaatsvinden op woensdag 9 december, aanvang 20.00 uur in Pro Rege. Caleidoscoop – p. 11

Al vele jaren trof u in Caleidoscoop een uit­ gebreide toelichting op de wekelijkse inza­ melingen. Wij menen, dat – vanwege de steeds te­ rugkerende zelfde doelen – het beter is om maandelijks te volstaan met een uitgebreide toelichting voor één doel: We noemen dat de inzameling van de maand. Deze maand is dat Anak. In de rubriek ‘Bij de diensten’ volstaan we met de vermelding van de be­ stemming. Redactie Caleidoscoop

Inzameling van de maand

Filippijnen, Stichting Anak

Met een jaarlijkse economische groei van 7% en een bevolkingsgroei van 2%, is de Filippij­ nen een snel groeiend land. Maar de verschil­ len tussen arm en rijk zijn groot. Een groot deel van de bevolking leeft in armoede en veel jon­ geren uit arme milieus hebben wel capacitei­ ten, maar geen kansen om zichzelf te ontwik­ kelen. In die gevallen biedt de hulp van Anak uitkomst. Anak verstrekt studiebeurzen aan getalenteer­ de jongeren in Bacolod, die zonder deze steun worden ingeschakeld om ongeschoold werk te doen, terwijl ze meer kunnen en meer willen. Deze kinderen worden door Anak geselecteerd om studiebeurzen, trainingen en workshops te volgen. En hun toekomstdromen waar te ma­ ken. De stichting bestaat inmiddels 13 jaar en 67 scholieren hebben dankzij Anak een school­ opleiding kunnen afronden. En met de steun worden ook de families van de scholieren ge­ holpen en krijgen scholieren zelfvertrouwen, zoals blijkt uit de reactie van Nadin Berayo, die op 5 maart 2015 afstudeerde dankzij steun van Anak: “Stichting Anak helped me finish my studies through their financial help but not only that, they also molded me spiritually, emotionally, and socially to become the best person that I could be.” Vertaald: “Stichting Anak hielp mij door hun financiële hulp om mijn studie af te maken. Maar niet alleen dat, zij vormden mij geeste­ lijk, emotioneel en sociaal om de beste persoon te worden die ik maar kan zijn.” Meer informatie: www.anak.nl Albert Taco Molenaar

Bij de erediensten Gebedshouding Bidden doe je met gevouwen handen en je ogen dicht … zo doen wij dat als we onze diensten vieren. De oudste christelijke afbeeldingen la­ ten als gebedshouding zien: staan, met handen geheven. Het hart en de ogen gericht omhoog. Het is de ‘orante’ gebedshouding. Priesters en

Eenmaal in het jaar staan we bewust stil bij onze verbondenheid met het volk dat van God een bijzondere plaats heeft gekregen onder de volken. Israëlzondag valt ieder jaar in de tijd van de grote Joodse feesten. Dit jaar viel Nieuwjaar (Rosj Hasjana) op 14 en 15 septem­ ber, Grote Verzoendag (Jom Kippoer) op 23 september; het Loofhuttenfeest (Soekot) is van 28 september tot 4 oktober, met het slotfeest op 5 oktober. De feestmaand wordt op 6 ok­ tober afgesloten met het feest van de Vreugde van de wet (Simchat Thora). De tekstkeuze sluit aan bij het Loofhuttenfeest.

Zondag 11 oktober schriftlezing: Marcus 10: 17 - 31 • 2de collecte: Niños de Peru

Pro Rege, 10 uur: ds Ilse Hogeweg Maaltijd van de Heer • tienernevendienst

Orante in de catacombe van Priscilla, Rome

gelovigen in de tempel spraken hun gebeden staande uit. Paulus schrijft: ‘Ik wil dat bij iede­ re samenkomst de mannen met geheven han­ den bidden, vol toewijding, zonder wrok of on­ enigheid.’ (I Tim. 2: 8). Jezus zelf nam bij het broodwonder de vissen en broden, sloeg zijn ogen op naar de hemel en sprak het zegenge­ bed uit (Mt. 14: 19). Daarnaast komt soms de geknielde gebedshouding voor. Daniël knielde om tot God te bidden. In Handelingen knielt Petrus, om te bidden voor het zieke meisje Tabitha. Kerkvader Origenes vond de staande gebedshouding het meest passend voor chris­ tenen. Het concilie van Nicea (325) schreef voor dat de gelovigen op zondag en tijdens de hele paastijd moesten staan als herinnering aan de opstanding van Christus, waaraan ze participeerden. Bidden met ogen dicht en vin­ gers in elkaar gestrengeld is veel later het ge­ bruik geworden. Als een houding van inkeer en concentratie, jezelf kwetsbaar maken. Ver­ schillende houdingen maken de beleving van een gebed anders … het is goed om ons dat te realiseren, en waar het kan, te praktiseren!

Zondag 4 oktober Israëlzondag • lezingen: Deuteronomium 16: 13 - 17, Jesaja 12 en Johannes 7: 1- 17; 37 - 39 • 2de collecte: Kerk en Israël

Hoflaankerk, 10 uur: ds Sally van de Graaf-Leentfaar Zij is voor velen bekend als degene die een aantal jaren pastoraal werk voor onze gemeen­ te heeft verricht in Prinsenland. Fijn om haar weer in ons midden te hebben.

Jezus vraagt aan een rijke man om alles wat hij heeft te verkopen en zijn bezit weg te geven aan de armen. Een bijbelgedeelte waar alle gelovi­ gen door de eeuwen heen al mee in hun maag zitten. Op allerlei manieren is geprobeerd om de radicaliteit van Jezus’ vraag aan de rijke man te ontkrachten. Wat moeten we toch met de vraag van Jezus, die vraagt om alles op te geven?

Gemeenteberaad over splitsingsbesluit Op zondag 11 oktober 2015 zal er na afloop van de morgendienst in Pro Rege een ge­ meenteberaad zijn over het besluit om de hervormde gemeente Kralingen te splitsen in twee zelfstandige entiteiten in Prins Alexan­ der en Kralingen. Iedereen is van harte uit­ genodigd om met de kerkenraad over dit on­ derwerp van gedachten te wisselen. Pim van Loon, scriba Pro Rege, 19.30 uur: Taizé gebedsdienst Iedere tweede zondagavond van de maand is er in Pro Rege een korte viering op de manier van Taizé. Liederen van Taizé, gebeden en le­ zingen, stilte.

Zondag 18 oktober schriftlezing: Marcus 10: 32-45 • 2de collecte: Werelddiaconaat

Hoflaankerk, 10 uur: ds Rian Veldman Koffie na de dienst De derde en laatste aankondiging van het lij­ den roept verzet op bij de leerlingen. De emo­ ties lopen hoog op. Jezus is met zijn leerlingen onderweg naar Jeruzalem, de stad die zijn levensreis bepaalt, daar zal het gebeuren. De dienstknecht gaat op weg naar de plek waar geheerst wordt. Het dringt maar langzaam Caleidoscoop – p. 12

door tot de discipelen wat de messiaanse weg is die Jezus gaat. Jakobus en Johannes richten zich al op het laatste: de opstanding. Maar ze slaan het drinken van de beker over, ze sprin­ gen over het bittere heen naar het zoet. Jezus zegt: ‘Het mag bij jullie niet zo gaan dat het dingen naar een goede plaats ten koste gaat van anderen, anderen hun plek ontneemt.’ Het leidt tot conflict tussen de leerlingen. De beste plaatsen: voor wie zijn ze? Naar wie gaat Gods hart uit?

Zondag 25 oktober schriftlezing: Marcus 10: 46 - 52 • Stichting Anak (zie p 11)

Pro Rege, 10 uur: ds Rian Veldman Koffiedrinken bij Marjan Verveda en Henk van Drunen, zie p 4 In de lezing van deze zondag draait het om roeping en inzicht. Ongewenst oponthoud op weg naar Jeruzalem, door een armzalige bede­ laar. Bartimeüs roept: ‘Zoon van David, Jezus, heb medelijden met mij!’ Het is de oervorm van het kyriegebed: ‘Heer, ontferm u!’ Zoals Bartimeüs Jezus aanroept vanuit zijn nood, zo doen wij dat ook voor de nood van de wereld en van ons eigen hart. “Wat wilt u dat ik voor u doe?”, vraagt Jezus. Vorige week vroeg hij dat aan Jakobus en Johannes. Zij vroegen om de ereplaatsen om zo makkelijk te delen in Je­ zus’ glorie. Vol respect en geloof, maar zonder overgave en vertrouwen. Dat toont Bartimeüs: Raboeni, zorg dat ik weer kan zien. Het geloof dat hem redt, is het vertrouwen op Jezus. Met dat inzicht gaat hij mee naar Jeruzalem. De reisgenoten zullen straks worden teleurgesteld in hun verwachtingen, Bartimeüs heeft al het ware inzicht: het draait om vertrouwen, ook in de diepste nood. Actie voor vluchtelingen! De diakenen kon­ den bij Dorcas spullen afleveren uit twee vol­ le auto’s na de bliksemactie op 18 september. Hartelijk dank voor uw betrokkenheid!