C’est le
Paris P•• de
Julia Dotulong
C’est le P de Paris... Je suis le dauphin de la place Dauphine Et la place Blanche a mauvais’ mine Les camions sont pleins de lait Les balayeurs sont pleins d’balais Il est 5 heures, Paris s’éveille, Paris s’éveille Les travestis vont se raser Les strip-teaseuses sont rhabillées Les traversins sont écrasés Les amoureux sont fatigués Il est 5 heures, Paris s’éveille, Paris s’éveille Le café est dans les tasses
Il est cinq heures, Paris s’éveille Jacques Dutronc
Bij wijze van
O
Inleiding
p mijn 20e bezocht ik Parijs voor het eerst. Voor een overzichtstentoonstelling van de Nederlandse schilder Willem de Kooning in
het Centre Pompidou. We waren ‘s nachts vertrokken en kwamen bij ochtendlicht aan. De eerste cafés gingen open.
Les cafés nettoient leurs glaces
Terrassen werden klaargezet. Overal hoorde je het water
Et sur le boulevard Montparnasse
door de goten stromen. En boven het water uit klonk het
La gare n’est plus qu’une carcasse
geluid van bezems. De in groen geklede mannen van de
Il est 5 heures, Paris s’éveille, Paris s’éveille
ochtendschoonmaakploegen verspreidden zich over de stad.
Les banlieusards sont dans les gares
Parijs werd langzaam wakker. Ik waande me in het bekende
À la Villette on tranche le lard
chanson Il est cinq heures, Paris s’éveille.
Paris by night regagne les cars Les boulangers font des bâtards Il est 5 heures, Paris s’éveille, Paris s’éveille La Tour Eiffel a froid aux pieds
Was het een coup de foudre? Liefde op het eerste gezicht? Of ben ik pas in de loop der jaren, na vele latere bezoeken,
L’Arc de Triomphe est ranimé
verliefd geworden op de stad? Want dat ben ik: verliefd op
Et l’Obélisque est bien dressé
Parijs. En na mijn verblijf van vier maanden ben ik het nog
Entre la nuit et la journée
steeds. Of moet ik zeggen, nog sterker?
Il est 5 heures, Paris s’éveille, Paris s’éveille Les journaux sont imprimés
Dit gidsje is geen reisgids. Het is een verzameling van indruk-
Les ouvriers sont déprimés
ken, in de vorm van het alfabet. Niet een opsomming van de
Les gens se lèvent ils sont brimés C’est l’heure où je vais me coucher
gebruikelijke hotspots, maar een beeld van een wat onbeken-
Il est 5 heures, Paris s’éveille, Paris s’éveille
der Parijs, door de ogen van een geliefde.
Il est 5 heures Paris se lève
Julia Dotulong
Il est 5 heures je n’ai pas sommeil
•• 3
C’est le P de Paris...
☞
A
C’est le
de
Agriculteur
Nederlandse stadskinderen denken tegenwoordig steeds vaker dat melk van een witte koe komt en chocolademelk van een bruine. Dit soort onwetendheid zul je bij Parijse kinderen niet snel treffen. De fransman is veel meer begaan met zijn voedsel en voedselproductie dan wij Nederlanders. Op de jaarlijkse winterse Salon International de L’Agriculture in Parijs lopen ouders en hun (hele) jonge kroost enthousiast langs de honderden koeien, varkens, schapen, geiten, paarden, kippen, vogels, duiven, honden en katten. Franse kinderen krijgen de liefde voor het platteland - la campagne - met de paplepel ingegoten. Bij ieder ras hoort een verhaal - une histoire – die l’agriculteur met veel enthousiasme en passie aan het leergierige publiek vertelt. Bij de diverse concours waar de mooiste dieren worden verkozen, hangt de spanning in de lucht. Wie is dit jaar de mooiste vleeskoe? Alles, maar dan ook alles wat het Franse platteland biedt, gebruikt en oplevert staat negen dagen volop in de belangstelling. Dit jaar overtrof de beurs opnieuw haar bezoekersaantal: meer dan 150.000 mensen kwamen er op af! www.salon-agriculture.com < Prijswinnende schapen op de Salon International de L’Agriculture 2009
•• 5
C’est le P de Paris...
☞
B
C’est le
de
Bio
Biologische winkels zijn in Parijs ruim voorhanden. Onder de noemer ‘Naturalia’ te vinden in bijna alle twintig arrondissementen. En zelfs ook in de voorsteden, de zogeheten banlieus. Het assortiment verschilt niet veel van de Nederlandse biowinkels. Naast Naturalia bieden supermarkten als Franprix en Champion een steeds groter assortiment biologische producten aan. En op iedere markt zijn aanbieders van biologische groenten of kaas te vinden. Eén van de leukere zondagmarkten met een groot aantal biologische kramen is te vinden bij metrohalte Vavin. Niemand zal vreemd opkijken als je op een zomerse dag met je net op de markt gekochte kaasjes plaatsneemt op een van de nabij gelegen terrassen en die samen met je gasten proeft onder het genot van een glas heerlijke Bourgogne. Het enige dat de caféhouder verlangt is dat je de wijn bij hem koopt. Met heel veel geluk is het dan ook nog een bio-wijn. ‘Bio’ is in Parijs aan een opmars bezig! www.naturalia.fr
•• 7
C’est le P de Paris...
☞
C’est le
C
Cinéma
de
In het weekend naar de cinéma gaan in Parijs vereist nogal wat planning. Parijzenaars zijn echte filmliefhebbers. Op vrijdag, zaterdag of zondag een half uurtje voor aanvang een kaartje kopen, is dan ook bijna onmogelijk. De meest populaire films zijn dan al uitverkocht. Wie zeker wil zijn van een plaatsje, koopt de dag ervoor al een kaartje. Iedere week zijn in Parijs honderden films te zien in uiteenlopende bioscopen. Variërend van Studio 28 in Montmartre, tot UGC Ciné Cité Les Halles (19 schermen) en Cinéma Balzac vlakbij de Champs Elysee. Cinéma Balzac is een echt familiebedrijf (van vader op zoon) dat in 1935 begon met het vertonen van Amerikaanse films in de originele versie (VO) en is nu in handen van de zoon. De enige alternatieve bioscoop aan de Rive Gauche met Franse en buitenlandse films. Wie er op zaterdagavond naar een film gaat, krijgt voor aanvang van de film een kort gratis klassiek concert aangeboden, vaak uitgevoerd door talentvolle leerlingen van het Conservatoire. En op iedere tweede zondag van de maand is er een ‘Seance Pochette Surprise’; live-muziek bij de film.
www.cinemabalzac.com
•• 9
C’est le P de Paris...
☞
C’est le
D
de
Dîner
De eerste keer sta je vreemd te kijken. Om 20.00 uur heb je een tafel gereserveerd voor twee personen en op het moment dat je op het afgesproken tijdstip het restaurant binnenstapt, is er niemand. De enige gasten zijn jij en jouw tafelgenoot, en dat in een restaurant waarvan je weet dat reserveren de enige mogelijkheid is om op vrijdag- of zaterdagavond een tafeltje te bemachtigen. Maar nog geen uur later zit het restaurant bomvol. Parijzenaars eten laat. Om 21.00 uur zitten zij pas aan tafel. Eerst < Dineren in
wordt een aperitief genomen in een café en het liefst buiten op
Le Procope.
een terras waar de nieuwste films, boeken of exposities worden
Het restaurant be-
besproken en de ontwikkelingen in de politiek. Eenmaal in het
roept zich erop het oudste koffiehuis
restaurant wordt pas na uitgebreid advies van de kelner of res-
ter wereld te zijn
tauranteigenaar (vaak ook de kok) over de gerechten en bijpas-
(opgericht in 1686).
sende wijnen een keuze gemaakt. Qu’est-ce que vous proposez?
Voltaire, Molière,
Want wie de kelner aanspreekt op zijn kundigheid, heeft altijd
en Napoleon
een streepje voor (zeker met het oog op volgende bezoeken).
behoorden eens tot de clientèle.
En aan tafel gaat het onderling bijna alleen nog maar over het
Pas sinds 1989 is
eten of de wijn, in allerlei gradaties en superlatieven. Daarmee
het een restaurant.
gaat de avond pas echt van start. http://bonjourparis.com
•• 11
C’est le P de Paris...
☞
C’est le
E
de
Égards
In Nederland ben ik er inmiddels weer aan gewend geraakt. Bij binnenkomst in een winkel of tijdens het lopen in een park, groeten we elkaar niet. In de stad kijken we elkaar hooguit kort aan en als we vinden dat de ander vriendelijk genoeg kijkt, knikken we beleefd. In Parijs is dat niet zo. Overal waar je binnenkomt, wordt verwacht dat je ‘Bonjour Madame’ of ‘Bonjour Monsieur’ zegt, en als je weggaat zeg je opnieuw vriendelijk gedag. Elke vraag wordt steevast afgesloten met s’il vous plait. En waar we in Nederland steeds minder bedanken voor bewezen diensten, zal de Parijzenaar je uitvoerig zijn dank tonen als je zijn weggewaaide sjaal opraapt of de deur van een winkel openhoudt voor zijn kinderwagen. De woorden ‘merci beaucoup’ zijn verweven in de Franse taal. Die beleefdheid wordt door de Nederlander nogal eens uitgelegd als overdreven formeel. Ik zal wel ouderwets zijn, maar als dat in de dagelijkse praktijk tot meer vriendelijkheid leidt, teken ik ervoor. www.wereldomroep.nl/wereldpanel/beleefheidsonderzoek
•• 13
C’est le P de Paris...
☞
C’est le
F
de
Foire
Ze staan niet in de Pariscope genoemd, zoals de gewone Puces als die van ‘de St-Ouen’. Maar vanaf de maand april heeft ieder quartier in Parijs zijn eigen vlooienmarkt. Een combinatie tussen een brocante (antiekmarkt) en een vide-grenier (rommelmarkt). Met veel antiek, retrospullen (variërend van tweedehands meubels tot kleding) en artistieke producten. Er staan commerciële verkopers maar ook buurtbewoners die gezamenlijk hun grootmoeder’s zolderartikelen verkopen. Deze foires zijn een stuk kleiner dan de gebruikelijke puces, maar de kans dat je iets origineels vindt voor een schappelijke prijs is veel groter. Je moet ze wel zelf ontdekken, al lopende door Parijs. Let op de kleine affiches, met daarop datum en plaats, die op de ruiten hangen van cafés, bar-tabacs, winkels of bij de ingangen van metrostations. Overigens is de grootste puce van Frankrijk niet in Parijs, maar in Lille. Eenmaal per jaar, dit keer op 5 en 6 september, staat in het stadscentrum van Lille voor 100 km aan kraampjes. Er wordt traditioneel mosselen met friet gegeten. En alle restaurants doen mee met de wedstrijd: wie heeft na afloop de grootste lege mosselenhoop? www.lavoixdunord.fr/Braderie-de-Lille/
•• 15
C’est le P de Paris...
☞
C’est le
G
de
Grand Palais
Te imposant om aantrekkelijk te zijn. Dat was voor mij het Grand Palais altijd. Gebouwd voor de wereldtentoonstelling van 1889, voor twee enorme tentoonstellingen van Franse schilder- en beeldhouwkunst. Eenmaal binnen, blijkt waarom het gebouw zich zo goed leent voor kunsttentoonstellingen. Het grote glazen dak zorgt voor een prachtige lichtinval en het art nouveau ijzerwerk geeft het gebouw een majesteitelijk geheel. Grote imposante werken krijgen daar de ruimte die ze nodig hebben. Het hele jaar door zijn in de Galeries Nationales du Grand Palais tentoonstellingen te zien. In het vroege voorjaar bezocht ik in het Grand Palais de jaarlijkse Art Beurs Parijs en het driejaarlijkse La Force de L’art (actuele Franse moderne kunst). Vooral die laatste tentoonstelling was verrassend spannend. www.laforcedelart.fr
•• 17
C’est le P de Paris...
☞
H
C’est le
de
Hiver
Net als in Nederland sloeg koning winter dit jaar in Parijs goed toe. De afgelopen twintig jaar was het in de januarimaand nog nooit zo koud geweest als nu in 2009. Heel Parijs was wit, verborgen in de sneeuw. In Jardin du Luxembourg winterse taferelen: sleeën en ijsmutsen. Maar parken werden ook afgesloten om te voorkomen dat argeloze bezoekers vanwege de gladheid onderuit zouden gaan. Een heel ander Parijs toont zich in de winter. De clochards waren dan ook blij dat ze in de warme metrostations tegen de ijzige kou konden schuilen. www.weeronline.nl
< 6 Januari 2009, sneeuw in de wijngaard van Montmartre. De laatste wijngaard die Parijs nog telt.
•• 19
C’est le P de Paris...
☞☞
C’est le
I
de
Île
Parijs heeft de naam de meest romantische stad van de wereld te zijn. Maar voor wie iedere dag met de metro van de omringende banlieus naar Parijs gaat, of zich binnen Parijs dag in dag uit van huis naar werk verplaatst, merkt daar weinig van. Parijzenaars noemen die dagelijkse routine: metro - boulot - dodo. Een goede manier om dat romantische Parijsgevoel weer op te roepen, is op de Pont Neuf te gaan staan, die aan beide zijden van het Ile de La Cité loopt. Daar waar de wortels van Parijs liggen, het bootvormige eiland in de Seine. Dan voel je weer even het historische Parijs, en kun je de hectiek van alledag van je af laten glijden. www.vedettesdupontneuf.com
••
^ De Pont Neuf vanaf het water gezien. 21
C’est le P de Paris...
☞
C’est le
J
de
Jardins
Ontelbare tuinen en parken telt Parijs. In de winter heerst er de stilte van het seizoen en met de lente worden de geluiden van de natuur hoorbaar. Met het eerste lentezonnetje komen de Parijzenaars in groten getale naar buiten. Voor de parkwachters en de uitbaters van de theehuisjes begint dan langzaam het echte seizoen weer! Vanaf de lente worden de parken bevolkt door spelende kinderen, pratende ouders, warmte zoekende daklozen, sportieve mensen, lunchende kantoorgangers en verliefde stellen. Op zondagmiddag zie je er de Parijzenaars uren picknicken met hun vrienden. Samen even ontspannen, morgen begint hun drukke leventje weer. www.trivago.nl/parijs-36103/attractie/parkbotanische-tuinen/f_182=1 www.promenade-plantee.org
•• 23
C’est le P de Paris...
☞
C’est le
K
de
Klapisch
Een regisseur van het alledaagse, zo wordt het werk van de Franse regisseur Cédric Klapisch wel eens omschreven. In de film Chacun cherche son chat (1996) raakt oppas Madame Renée de kat kwijt van Chloé, terwijl in l’Auberge Espagnole (2002) de Franse student Xavier een jaar lang in Barcelona een huis deelt met nog zes andere studenten. Vorig jaar verscheen de laatste film van Klapisch genaamd Paris. En deze film was slechts één van de achthonderd films die jaarlijks in Parijs worden opgenomen. Variërend van eenvoudige reclamefilms tot televisieseries. Voor de echte cinefielen stippelde de Mairie de Paris zes filmroutes uit, met uitleg in het Engels en Frans. Zoals die van Paris’, ‘Paris, je t’aime’ en de film over Edith Piaf ‘La Môme’. www.cedric-klapisch.com www.youtube.com/watch?v=pQykUxMgyW8 www.paris.fr/portail/Culture http://fr.wikipedia.org/wiki/Catégorie:Film_se_ déroulant_à_Paris
•• 25
C’est le P de Paris...
☞
L
C’est le
de
Langue
Wil je snel het Frans leren dat de Fransen spreken, dan is een taalcursus in Parijs een aanrader. Dan kijk je niet meer op als vrouw in het gesproken Frans ‘nana’ is in plaats van femme, dat een man een ‘mec’ is en dat ‘fringues’ het woord voor kleding is in plaats van vêtements. Verwacht alleen niet dat je daarna vloeiend Frans spreekt, daarvoor is een langer verblijf nodig. Maar het is in ieder geval voldoende om in de metro het gemor van de Fransman op de politiek te verstaan. Tip: wie al redelijk Frans spreekt kan ook een taalcursus volgen via de gemeente Parijs, in verschillende arrondissementen worden op vijf niveaus Franse taalcursussen aangeboden. Voor nog geen fractie van de prijs die je betaalt bij particuliere taalscholen. Informeer hiervoor bij de Mairie de Paris (metro Hotel de Ville). www.efiparis.com www.campuslangues.com
•• 27
C’est le P de Paris...
☞
M
C’est le
Musée
de
Als je denkt alle musea te kennen in Parijs, duiken er plotseling toch nog onverwachte pareltjes op. Kleine musea – althans voor Parijse begrippen – zoals La Maison Rouge en Le Laberatoire waar hoofdzakelijk hedendaagse internationale beeldende kunst te zien is. Plekken waar volop wordt geëxperimenteerd met kunst en de plaats die zij inneemt in een globaliserende wereld. Voor wie liever gevestigde kunst ziet, zijn er de voor een groot publiek onbekende Fondation Cartier pour l’Art Contemporain en Musée Jacquemart-André. De eerste is opgericht in 1984 door het beroemde horloge- en juwelenfamiliebedrijf Cartier. Achter het uit veel glas opgetrokken gebouw ligt een wilde tuin waar bezoekers kunnen nagenieten van de tentoonstellingen. Musée Jacquemart-André bestaat deels uit de privé-collectie van Edouard André en zijn vrouw Nelie Jacquemart, maar biedt ook wisselende tentoonstellingen zoals de Italiaanse primitieven of de Vlaamse schilder Van Dijck. Ook dit museum heeft een prachtige tuin, maar het echte juweeltje is het restaurant – met buitenterras - dat haar kaart aanpast aan de tijdelijke tentoonstellingen. Zoals het opdienen van echte Gentse Waterzooi tijdens de tentoonstelling van Van Dijck. En dat in Parijs! www.foundation.cartier.fr www.musee-jacquemart-andre.com www.lelaboratoire.org www.lamaisonrouge.org
•• 29
C’est le P de Paris...
☞
N
C’est le
de
Nager
De eerste week van juli gaat het drijvende zwembad op de Seine weer open. Twee maanden lang kan in dit buitenbad worden gezwommen met uitzicht op de Seine. Goed of slecht weer doet er niet toe. Het bad wordt bij regen overkapt. Daarnaast telt Parijs nog vele binnenbaden waar dagelijks kan worden gezwommen, zoals Roger le Gall (12e), La Butte aux Cailles (13e) en in Les Halles (1e). Vrij zwemmen zoals bij ons is in Frankrijk veel minder gebruikelijk. Het zwembad is vaak verdeeld in banen en van de zwemmers wordt verwacht een badmuts te dragen. In Aquaboulevard (metro Balard) met meer dan 10 glijbanen kan wel vrijuit, tot 23.00 uur, en zonder muts worden gezwommen. www.paris.fr
•• 31
C’est le P de Paris...
☞
C’est le
O
de
OnVaSortir
Wat doe je als je niemand kent in Parijs en niet als kluizenaar wilt leven? Dan schrijf je je in op de site OnVaSortir. Een prachtige uitkomst voor buitenlanders maar ook voor de Fransen zelf die vanwege werk of andere redenen naar La Capitale zijn verhuisd. Op de site bieden inwoners van Parijs, in de leeftijdscategorie van eind 20 tot 60, honderden activiteiten aan: van mahjong tot wandelen. Van bioscoopbezoek tot zen-meditatie. Van joggen tot Italiaans koken. Je hoeft geen lid te worden, je krijgt geen spam in ruil en je bent niet verplicht om zelf ook een activiteit te organiseren. Je ontmoet Franse cinefielen, fervente wandelaars, tarotspecialisten, theaterkenners, kookliefhebbers en kunstkenners van nationaliteiten uit de hele wereld. Die allen één ding gemeen hebben: Parijs en de Franse taal. En de site beperkt zich niet tot Parijs, ook andere Franse steden (Lille, Lyon, Montpellier) en -deels- Franstalige landen als Marokko en Canada doen mee. Een uitkomst voor ieder die alleen in een ‘vreemde’ stad gaat wonen en mensen wil ontmoeten! www.onvasortir.com
•• 33
C’est le P de Paris...
☞
P
C’est le
de
Promener
In Valvins (gemeente Vulaines-Sur-Seine, departement Seine-EtMarne) ligt het museum van de Franse dichter Stephane Mallarmé, het huis waar hij tot aan zijn dood (1898) woonde. Het plaatsje wordt omgeven door weidse bossen en het dichtershuis met uitzicht op de Seine is dan ook een mooie bestemming voor een wandeling vanaf het station in Fontainesbleau. In 45 minuten ben je vanaf Gare de Lyon (Parijs) in Fontainesbleau. Neem wel een kaart mee! Tip: Het Comité Départemental de la Randonnée Pédestre de Paris biedt verschillende wandelingen aan. Lidmaatschap is vereist. Daarnaast maken zij iedere derde donderdag van de maand in groepsverband – vaak meer dan 100 mensen - een lange themawandeling (les universités, Jacques Prévert, jazz) door Parijs. Deze zogeheten Panamées zijn gratis. Parijs verkennen met een kleinere groep (maximaal zes personen) kan ook, onder begeleiding van een echte Parijzenaar. Ook deze wandelingen zijn gratis en kunnen worden aangevraagd via de site (www.parisiendunjour.fr). www.vulaines-sur-seine.fr www.seine-et-marne.fr www.rando-paris.org www.parcfloraldeparis.com www.parisbalades.com/ www.parisinconnu.com/promenades/
•• 35
C’est le P de Paris...
☞
C’est le
Q
de
Quartier
Vraag een doorsnee toerist een quartier te noemen in Parijs, en vrijwel zeker zal hij of Montmartre of Montparnasse zeggen. Montmartre (18e arrondissement, Parijs telt in totaal 20 arrondissementen) kende ik alleen van de Sacré Coeur en de omgeving rondom la Butte (met 130 meter het hoogste punt in Parijs) zoals Abbesses, Pigalle en Blanche. En van Halles Saint St.Pierre, een oud marktgebouw, en nu het museum van Art Brut – kunst gemaakt door niet-academisch geschoolde kunstenaars - dat we nooit overslaan als we in Parijs zijn. Al was het alleen om eenvoudig, maar heerlijk in alle rust te lunchen en in de bijbehorende boekhandel te snuffelen naar mooie, nieuwe uitgaven over Art Brut. De andere kant van La Butte, bij metrostation LaMarck/Calaincourt (foto omslag), waar ik afgelopen maanden heb gewoond kende ik amper. En dat is juist het deel waar geen toeristen komen, met gemêleerde buurtcafés, bakkers, slagerijen, groentewinkeltjes, supermarkten, boekhandeltjes, scholen, kleine hoeden- en kledingzaken en ontelbare restaurants met alleen maar buurtclientèle. Op zoek naar het echte hart van het Parijse buurtleven? Neem dan plaats op één van de vele terrassen in dit deel van Montmartre en laat Parijs aan je voorbij gaan. www.hallesaintpierre.org
•• 37
C’est le P de Paris...
Julia’s Top 5 Reserveer op tijd!
1. Bistro Poulbot 39, Rue Lamarck. Verscholen in Montmartre, met een vrouwelijke chef en een verrassende kaart. We aten er o.a. paté van gevogelte met bietenschuim en makreel geserveerd op een stuk leisteen.
2. La Victoire Suprême du Coeur 27 - 31, Rue du Bourg Tibourg. Haute cuisine vegetarisch restaurant in de Marais, zeer originele gerechten. Het niveau van geitenwollensokken ver ontstegen.
3. Le Trouquet 21, Rue François Bonvin Hét bewijs dat je in zogeheten volksbuurten uitzondelijk lekker kunt eten, in de zomer ook een paar tafels buiten.
☞
R
C’est le
de
Restaurant
Parijs telt meer dan 10.000 restaurants. Om daar een keuze uit te maken, is niet eenvoudig. Er is waarschijnlijk ook geen stad waar zoveel buitenshuis wordt gegeten. In iedere boekhandel zijn boekjes verkrijgbaar over waar, per type restaurant verdeeld, je in Parijs het beste kunt gaan eten. Vaak worden de restaurants in een aantal groepen onderverdeeld. Zoals de meer exquise restaurants, de brasseries, kleine eethuisjes (de buurtrestaurants), de specialiteitenrestaurants (oesterbar) en de buitenlandse eethuizen (Japans, Chinees, Libanees). Heeft het zin om een Top 5 van restaurants samen te stellen? Nee. Hiernaast toch een lijstje van mijn favorieten. Wat ze gemeen hebben is, dat je er meer Parijzenaars zult vinden dan toeristen, de eerlijke keuken, en de typisch Franse sfeer.
4. Caves Pétrissans 30bis, Avenue Niel In de chique omgeving van de Arc de Triomphe, maar weg van de toeristenmassa’s. Een restaurant waar alleen op de wijnkaart al vele Parijzenaars af komen.
5. La Pignatta 89, Rue de Martyrs Toegegeven, na 4 maanden in Parijs wilde ik ook wel eens iets anders dan de Franse keuken. Deze Italiaanse traiteur maakt pizza’s zoals pizza’s bedoeld zijn, en als je wilt gaan picknicken zijn er vele heerlijke gerechten om mee te nemen.
•• 39
C’est le P de Paris...
☞
C’est le
S
Soldes
de
Er zijn mensen die speciaal naar Parijs komen om te shoppen. En sommigen alleen met de soldes! Goed nieuws voor hen: gezien de economische crisis mag de Franse detailhandel vier keer in het jaar een solde organiseren en niet meer alleen in januari (start) en eind juni (start) gedurende een aantal weken, maar ook in april en oktober. In mijn minigidsje helaas voor de kooplustigen geen adressen van winkels. Om hen toch enigszins tegemoet te komen zijn de ‘hippe’ maar prijzige winkels ter hoogte van Canal St-Martin (10e) en rondom Place des Abbesses & Rue des Martyrs (18e) een tip. De Elle raadt hen die niet veel tijd hebben de driehoeksroute Rue Étienne Marcel > Rue Montmartre > Rue de Jour te lopen. Alle trendy merken op een vierkante kilometer! En anders zijn er altijd nog Galeries Lafayette en Printemps. www.galerieslafayette.com
•• 41
C’est le P de Paris...
☞
T
C’est le
de
Thalys
De snelste manier om naar Parijs te komen is met de Thalys. Je hoeft alleen je koffer mee te nemen en een goed boek. De aanspraak komt vanzelf, vooral als je alleen reist. Liefdesverhalen, levensverhalen, gemiste afspraken, werkstrubbelingen, de hele wereldproblematiek vliegt (vanaf Rotterdam) in een dikke drie uur voorbij. Hoewel ik zelf niet zo van heel ver vooruitkijken hou, beloont de Thalys de mensen die dat wel doen. Want wie ver vooruit boekt, betaalt het minst. www.tgv-europe.nl www.nshispeed.nl
•• 43
C’est le P de Paris...
☞
C’est le
U
de
Unique
Wat maakt Parijs zo anders dan andere steden? Is het de vitaliteit van de stad, die je al meteen bij aankomst voelt? Zijn het de vele contrasten die de stad kenmerkt: grote boulevards en kleine straatjes, paleizen en oude huisjes, de waanzinnige drukte op straat en de stilte in een klein park? De honderden auto’s, fietsers, wandelaars die voorbij gaan, en de mensen die op een terras het rustig langs zich heen laten glijden zonder zich ‘gestoord of opgejaagd’ te voelen? De kelner die in de deuropening bedaard zijn sigaretje rookt met een aantal vaste klanten en hardop mijmert over de Franse actualiteit? Haast lijkt niet te bestaan in Parijs. Dat is waarschijnlijk wat Parijs uniek maakt: die schijnbaar onmogelijke combinatie van gemoedelijke rust en bruisende vitaliteit. www.parisinfo.com/
< Weldadige rust op Place des Vosges. Het plein, volgens Parijzenaars een van de mooiste ter wereld, is na 400 jaar nog steeds intact.
•• 45
C’est le P de Paris...
☞
V
C’est le
de
Végétarien
Niemand kijkt meer raar op als je in Parijs zegt dat je vegetariër bent. Lekker en toch vegetarisch uit eten gaan, in plaats van een salade met een gebakken plakje geitenkaas of een simpel gekookt ei, is op steeds meer plekken mogelijk. Zoals in Le Marais, bij Le Potager du Marais (22, rue Rambuteau, metro Rambuteau), waar je bij mooi weer buiten op straat kunt eten. Een klein vegetarisch restaurant met een wisselend menu en een mooie kaart met daarop alleen gerechten gemaakt van organische ingrediënten. Een leuk adres om uitgebreid te lunchen en daarna Le Marais te bezoeken. Een restaurant voor de avond is La Victoire Suprême du Coeur (27, rue du Bourg Tilbourg, metro St. Paul), voor de echte gourmets! http://veganparis.com/ http://www.happycow.net
•• 47
C’est le P de Paris...
☞
W
C’est le
de
Week-end
Iedere woensdag verschijnt de nieuwe Pariscope met daarin alle films, theatervoorstellingen, kunsttentoonstellingen ofwel alle wetenswaardigheden van het culturele leven in Parijs. Voor pas geopende exposities of recente films, zijn de rijen in het weekend lang (maar gelukkig zijn veel musea vaak tot 20.00 uur open). De beste manier om deze te omzeilen is tijdens lunchtijd in de rij te gaan staan tussen 12.00 en 15.00 uur. Parijzenaars lunchen dan massaal. En zeker op zondag. Dan duurt de lunch vanaf midi tot ver in de après-midi (16.00u.). De rij is op dat tijdstip half zo lang als in de ochtend of late namiddag. http://spectacles.premiere.fr/pariscope
< De Pariscope, bij iedere krantenkiosk te koop. Voor 40 eurocent het complete culturele overzicht van Parijs.
•• 49
C’est le P de Paris...
☞
X
C’est le
de
Xénofoob
Bestaan ze nog de chauvinistische en xenofobe Fransen, die zich afsluiten van de mondiale (wereld)problematiek? Zeker is dat Fransen veel met zichzelf en hun eigen binnenlandse aangelegenheden bezig zijn. Aan Frankrijk hebben de Fransen genoeg. Buitenlanders die in Frankrijk werken, zijn niet altijd te spreken over hun Franse collega’s die van conservatieve patronen houden en daar moeilijk vanaf te brengen zijn. Nieuwkomers (zoals ik) verbazen zich erover hoe lang het kan duren voordat een echt contact tot stand komt. Zo verrassend snel als je met Amerikanen in contact komt, zo opmerkelijk lang duurt het bij de Fransman. Maar als het lukt behoor je ook voor altijd tot zijn intieme familie- en vriendenkring. Voor wie nieuwsgierig is naar de ware aard van de Fransman, is het boekje ‘Cultureshock!’ een aanrader. Het geeft antwoorden op de vragen: waarom Fransen zo graag discussiëren over alles, waarom een Fransman niet breeduit lachend over straat loopt, waarom hij geen kaart gebruikt wanneer hij in een vreemde stad loopt, waarom zachtjes praten de norm is en waarom het belangrijkste onderwerp voor iedere Fransman eten is. ‘Cultureshock!’ rekent af met alle vooroordelen en stereotypen over de Fransman! www.expatica.com/france
•• 51
C’est le P de Paris...
☞
Y
C’est le
de
Yoga
Alle vormen van yoga zijn in Parijs te beoefenen. Zelf had ik les van een Indiër, genaamd Joyson, en afkomstig uit het Zuiden van India. Niet echt het prototype van een yogaleraar. Zijn grapjes wisselde hij gelukkig af met serieuze oefeningen, in een mengtaal van Frans en Engels. In een vorig leven acteur geweest in derderangsfilms in het Indiaanse Bollywood, kwam hij op ons soms over als een kleine charlatan. Zijn bemoedigende woorden dat zijn hele familie spiritueel was en bestond uit drie generaties yogi’s, werkten dan ook slechts gedeeltelijk geruststellend. www.ff-hatha-yoga.com www.federationfrancaisehathayoga.com
•• 53
C’est le P de Paris...
☞
Z
C’est le
de
Zoo
Parijs heeft twee dierentuinen: een mooie, kleine, onder architectuur opgebouwde (opdrachtgever Napoleon) in de Jardin des Plantes waar de zoo alleen geen zoo heet, maar ménagerie. En in Bois de Vincennes. Prachtige soorten uilen zijn te bezichtigen in de ménagerie, maar ook apen en mini-kikkers in de meest fantastische kleuren. Van azuurblauw tot giftig geel. In Jardin des Plantes bevindt zich ook het Muséum National d’Histoire Naturelle. Dat op zichzelf al meer dan een bezoek waard is, met zijn prachtige verzameling opgezette dieren en dinosaurusskeletten. Ook voor kinderen een aanrader! www.mnhn.fr
•• 55
Wilt u reageren?
[email protected]
Mei 2009, Julia Dotulong
