B&W voorstel
Steller
:
van Helvert
Tel.
:
06 1586 2307
Portefeuille
:
Weyers
e-mail.
:
[email protected]
B&W
:
Onderwerp
:
Voorstel
:
Communicatie :
Besluit B&W
Agenda nr. : :
3597514
Openbaar
:
ja
BewonersBedrijf Hambaken
1. Het aanstellen van een kwartiermaker om het initiatief BewonersBedrijf Hambaken te ondersteunen in het operationeel vorm geven. 2. Aanstelling van een kwartiermaker voor een periode van maximaal een half jaar. 3. Alvorens tot aanstelling over te gaan wordt met betrokken partijen het commitment op de randvoorwaarden vastgesteld. Deze zijn: a. vooraf is geen sprake van exclusief eigenaarschap bij één van de partijen; b. concrete bewonersactiviteiten vormen de basis voor de verdere ontwikkeling; c. partijen instemmen met de aanstelling en de opdracht van de kwartiermaker. 4. Instemmen met het beschikbaar stellen van De Noorderpoort door Maatschappelijk Vastgoed vanaf 1 januari 2014 voor de periode van een half jaar. 5. De kosten voor kwartiermaker, huur Noorderpoort en uitvoeringskosten voor een bedrag van € 67.500 ter beschikking te stellen uit het Uitvoeringsplan 40+ Hambaken. Persbericht. Betrokken partijen in de wijk schriftelijk informeren over het besluit.
:
Paraaf steller
:
Paraaf directeur
:
Paraaf gemeente secretaris:
Reg.nr.
B&W-voorstel
Onderwerp: BewonersBedrijf Hambaken
1) Status Het voorstel betreft de beleidsvoorbereiding van BewonersBedrijf Hambaken, welke past binnen de vastgestelde programmabegroting 2) Samenvatting In het aandachtsgebied Hambaken bestaat het plan om een BewonersBedrijf op te richten. Het is één van de maatregelen uit het Uitvoeringsplan 40+ Hambaken dat vooral burgerkracht stimuleert. Dit plan sluit aan bij de Sociale Kracht van de Stad en de uitgangspunten van de werkwijze van De Nieuwe Aanpak. Het proces om tot daadwerkelijke realisatie van een BewonersBedrijf te komen vraagt in Hambaken van de gemeente tijdelijk extra ondersteuning. Dit krijgt vorm in het aanstellen van een kwartiermaker die gedurende een half jaar ondersteuning verleend voor het ontwikkelen van de programmering en de bedrijfsmatige opzet. Tevens wordt het gebouw de Noorderpoort voor een half jaar beschikbaar gesteld waarbij de huur- en exploitatie kosten gedekt worden uit het Uitvoeringsplan Hamabaken 40+. De kwartiermaker levert een rapportage aan waarin conclusies en aanbevelingen staan m.b.t. verdere doorontwikkeling van het BewonersBedrijf Hambaken.
3) Voorstel 1. Het aanstellen van een kwartiermaker om het initiatief BewonersBedrijf Hambaken te ondersteunen in het operationeel vorm geven. 2. Aanstelling van een kwartiermaker voor een periode van maximaal een half jaar. 3. Alvorens tot aanstelling over te gaan wordt met betrokken partijen het commitment op de randvoorwaarden vastgesteld. Deze zijn: a. vooraf is geen sprake van exclusief eigenaarschap bij één van de partijen; b. concrete bewonersactiviteiten vormen de basis voor de verdere ontwikkeling; c. partijen instemmen met de aanstelling en de opdracht van de kwartiermaker. 4. Instemmen met het beschikbaar stellen van De Noorderpoort door Maatschappelijk Vastgoed vanaf 1 januari 2014 voor de periode van een half jaar. 5. De kosten voor kwartiermaker, huur Noorderpoort en uitvoeringskosten voor een bedrag van € 67.500 ter beschikking te stellen uit het Uitvoeringsplan 40+ Hambaken.
Steller
: van Helvert
Tel.
: 06 1586 2307
E-mail
:
[email protected] 2
Aanleiding In 2012 is tijdens een bewonerscongres in Hambaken nadrukkelijk de wens van bewoners en de wijkraad (toen in oprichting) uitgesproken om in deze wijk een BewonersBedrijf op te zetten. Deze wens is opgenomen als één van de maatregelen in het Uitvoeringsplan Hambaken 40+ 2013/2014. Het uitvoeringsplan gaat uit van eigen kracht en burgerinitiatieven die waar nodig gefaciliteerd worden. De algemene kenmerken van een BewonersBedrijf zijn: Werkt aan economische, fysieke en sociale ontwikkeling van een gebied waarin bewoners zichzelf herkennen; Is onafhankelijk, zelfvoorzienend en eventuele winst vloeit terug naar de wijk en komt niet bij private personen terecht; Is geïnitieerd door (komt voort uit) bewoners, is in bezit van bewoners en wordt bestuurd door bewoners; Is gericht op samenwerking met bewonersinitiatieven, lokale overheid, instellingen en bedrijven. Een BewonersBedrijf sluit heel goed aan bij de uitgangspunten van de Sociale Kracht van de Stad. We kiezen ervoor om in de wijken de regie zoveel mogelijk bij de burger zelf te leggen en bewonersinitiatieven waar nodig te ondersteunen. De rol van de gemeente is beperkt, maar zij kan wel initiatieven mogelijk maken en stimuleren. In plaats van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’. Daarvoor is maatwerk nodig.Dit voorstel is bedoeld om het plan van een BewonersBedrijf in Hambaken kracht bij te zetten.
Nadere toelichting op het onderwerp: Waarom een kwartiermaker in Hambaken? Het proces om tot de oprichting van een BewonersBedrijf in Hambaken te komen verloopt op dit moment moeizaam. In de wijk komen partijen moeilijk tot slagvaardige samenwerking. Daarnaast is er onvoldoende georganiseerd kader om de ‘onderneming’ van de grond te trekken. Hambaken is bovendien een gebied waarin veel kwetsbare bewoners wonen. In het licht van de transitie AWBZ zijn vanaf 2015 deze bewoners steeds meer aangewezen op ‘inloop- en dagbestedingsvoorzieningen’ in de directe leefomgeving. Vrijwillige inzet, een herkenbare plek en een passende programmering in de vorm van een BewonersBedrijf bieden ook deze groepen kansen in het gebied. Ook daarom wordt in dit voorstel gekozen positief in te spelen op het initiatief en als gemeente in de startfase een actieve partner te zijn middels het inzetten van een kwartiermaker en tijdelijk De Noorderpoort te verhuren. De middelen die in het kader van het uitvoeringsplan 40+ Hambaken daarvoor gereserveerd zijn, worden daarvoor gebruikt. De formule van een BewonersBedrijf biedt het kader om reeds bestaande initiatieven zoals de kledingbank, fietsenmakerij, kapster en Masterchef-kookgroep te versterken en uit te bouwen. Ook nieuwe bewonersgestuurde initiatieven die bijdragen aan de aanpak van maatschappelijke vraagstukken krijgen een kader om zich te ontwikkelen. Als het gebouw de Noorderpoort zichtbaar wordt als centrum waarin bewoners activiteiten kunnen ontplooien dan verwachten we ook een positieve spin-off naar andere bewoners om tot vrijwillige inzet te komen. Daarbij komt dat het Sociale Wijkteam niet alleen werken vanuit problemen, maar vooral kijken naar kansen bij bewoners. Een actief BewonersBedrijf maakt deze verbinding concreet mogelijk. Voorgeschiedenis van BewonersBedrijf in Hambaken. Het proces in Hambaken is tot op heden niet gemakkelijk verlopen. In 2013 hebben verschillende partijen, te weten een initiatiefgroep van bewoners, Hambaken Gym en de wijkraad gewerkt aan een gezamenlijk plan om een BewonersBedrijf te realiseren in de Noorderpoort. Onderlinge verschillen in 3
het samenwerkingsproces en het creëren van noodzakelijk draagvlak hebben enkele maanden tijd gevraagd. In april heeft de wijkraad samen met Hambaken Gym een samenvattend plan overhandigd aan de gemeente. Op 14 mei gaf het college in een schriftelijke reactie aan het initiatief te ondersteunen en het proces te willen faciliteren door aan een werkgroep van initiatiefnemers adviesvouchers beschikbaar te stellen. Deze adviesvouchers waren bedoeld voor ondersteuning bij het opzetten van de bedrijfsvoering, marketing, draagvlakversterking en creëren van de financiële en juridische kaders. Van deze adviesvouchers is geen gebruik gemaakt. Er bleek nog onvoldoende basis in de wijk om als gezamenlijke partijen op te trekken. Er dreigde weer een impasse te ontstaan. De wijkraad heeft daarom half september in een overleg met de wethouder aan de gemeente gevraagd om het initiatief nog meer kracht bij te zetten en te zorgen dat het proces niet stil valt, maar richting en ruggesteun krijgt. De gemeente wil aan dit verzoek tegemoet komen door het inzetten van een kwartiermaker. Nadrukkelijke randvoorwaarden voor de inzet van een kwartiermaker zijn: - Partijen in de wijk hebben geen claim vooraf op het eigenaarschap van Het BewonersBedrijf. - Partijen in de wijk delen het uitgangspunt dat concrete activiteiten van bewoners de basis vormen voor het opzetten van een BewonersBedrijf; - Er is voor aanvang van het traject sprake van commitment van betrokken partijen op de inzet en opdracht van de kwartiermaker; Alvorens tot een daadwerkelijke inzet van een kwartiermaker overgegaan wordt en het pand De Noorderpoort beschikbaar gesteld wordt, vindt er een tussenstap plaats waarin het commitment van betrokken partijen in de wijk op genoemde randvoorwaarden verkend en vastgesteld wordt en het vertrouwen uitgesproken wordt om dat via de inzet van een kwartiermaker te realiseren. De Noorderpoort. Het leegstaande gebouw De Noorpoort leent zich goed als broedplaats voor een BewonersBedrijf. Met een eenvoudige facelift is het gebouw per direct beschikbaar. Kleinschalige aanpassingen worden uitgevoerd met inzet van bestaande bewonersinitiatieven op het vlak van klussen en onderhoud. En voldoet daarmee direct aan het kernprincipe van bewonersbedrijvigheid in de wijk. Kwartiermaker. Een BewonersBedrijf is van, voor en door bewoners. Het opzetten ervan vergt veel tijd en specifieke kennis. Kennis waar je anderen voor nodig hebt. Er zitten dan ook grenzen aan wat bewoners vrijwillig en in beperkte tijd kunnen doen. Maar ook om het proces in Hambaken een versnelling te geven is het wenselijk extra ruimte voor een kwartiermaker te maken. De functie daarvan is om de plannen verder bedrijfsmatig uit te werken en met het gezamenlijk vorm geven aan het organisatorisch verband het BewonersBedrijf in het gebouw de Noorderpoort startklaar te maken. De kwartiermaker wordt voor de periode van maximaal een half jaar aangesteld en start op kortst mogelijke termijn. De opdracht voor de kwartiermaker is: Opstellen programmering: Opstellen financieel meerjaren investerings- en exploitatiebegroting: Opstellen beheerplan; Keuze van een rechtsvorm; Samenstellen van een kerngroep representatief samengesteld uit bewoners van verschillende initiatieven in de wijk en in ieder geval een vertegenwoordiger van de wijkraad; De kwartiermaker gaat echter pas aan de slag als er een duidelijk commitment is op bovengenoemde randvoorwaarden. Aanvullende randvoorwaarden voor de opdracht aan de kwartiermaker en het beschikbaar stellen van het pand zijn: 4
Bij het opknappen en inrichten van de Noorderpoort worden wijkbewoners actief betrokken. Bestaande klussenprojecten in de wijk worden daarbij ingeschakeld; Er wordt voor de Noorderpoort géén alcoholvergunning verstrekt; Op 30 november en 22 december 2013 is De Noorderpoort kosteloos beschikbaar voor respectievelijk intocht Sinterklaas en viering van Missie X Mas
Vervolg stappen in het proces. Het resultaat van de inzet van een kwartiermaker is een bedrijfsplan waarin programmering, verdien model en organisatorische vormgeving staan. Deze vormen de basis voor conclusies en aanbevelingen aan het college over vervolgstappen en de slaagkans in de toekomst. Sociaal projectleider is de verbindende schakel naar de gemeente en draagt zorg voor tussentijdse voortgangsrapportage; De inzet in Hambaken kan ook leerpunten opleveren voor andere bewonersinitiatieven in de stad.
Financiële paragraaf Vanuit het uitvoeringsplan 40+ Hambaken wordt € 67.500 vrijgemaakt. De kosten zijn als volgt verdeeld: Kwartiermaker: € 35.000 Huurkosten Noorderpoort € 17.500 Uitvoering en exploitatie: € 15.000 Ten laste van FCL 6630710
Communicatie Persbericht Betrokken partijen in de wijk schriftelijk informeren over het besluit.
5
