Business Reporting nieuwe stijl

Business Reporting nieuwe stijl Verkort informatiedocument en gids voor geïnteresseerden

•

Sneller rapporteren aan wie dan ook

•

Betere kwaliteit van data en informatie

•

Minder administratieve lasten

Business Reporting nieuwe stijl

4

5

Inhoudsopgave VOORWOORD 6 KORTE LEESINSTRUCTIE 7 VRAGEN OM TE BEANTWOORDEN 7 INNOVATIE KOMT IN RAP TEMPO HET ONDERWIJS BINNEN

8

STREVEN NAAR DE GOEDE INSTEEK

9

VERANDERINGEN DOOR IT BEGRIJPEN VANUIT HET BUSINESSMODEL

9

GEBRUIKERS EN TOEPASSING 11 XBRL EN GEBRUIKERS 11 SBR EN GEBRUIKERS 12 TOEPASSINGEN XBRL EN SBR 13 OVERZICHT GEBRUIKERS IN DE KETEN

14

BUSINESS REPORTING NIEUWE STIJL: 5 PEILERS

16

DE KANTOORPRAKTIJK EN BUSINESS REPORTING NIEUWE STIJL

17

ANALYSE EN SAMENSTELLEN GAAN VERANDEREN

18

NIEUWE BEROEPEN DOOR BUSINESS REPORTING NIEUWE STIJL

18

VERWACHTINGEN BELANGHEBBENDEN OVER KENNISNIVEAU STUDENTEN

20

AANPASSEN CURRICULUM VOOR GOEDE PLEK XBRL EN SBR IN OPLEIDING

20

INFORMATIEBRONNEN 22 WEBSITES 22 PUBLICATIES/ARTIKELEN 23 BEKNOPT BEGRIPPENLIJST 24 OVER DE AUTEUR 26

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze , hetzij elektronisch, mechanisch, in fotokopie of anderszins zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the author


UITVRAGENDE PARTIJEN 15

Voorwoord

6

7

Korte leesinstructie

Hoe het onderwijs, middelbaar, hoger beroepsonderwijs en universitair, op een goede

In het voorwoord is de combinatie XBRL en SBR verschillende keren aan de orde

manier te betrekken bij een innovatie als XBRL en SBR is een hele uitdaging. XBRL en

gekomen om het belang van deze termen te onderstrepen. Naar mijn mening is het

SBR maken deel uit van slimme toepassingen binnen de IT en vinden hun weg naar

noodzakelijk om deze termen goed tot zich te nemen maar moet ook gezocht worden

diverse vakgebieden waaronder accountancy. De vraag hoe het onderwijs op een

naar het prettig leesbaar houden van de boodschap. Daarnaast is het mijn overtuiging

goede manier te betrekken, zo is mij gebleken, is geen gemakkelijke opgave. Vanaf het

dat het in essentie gaat om business reporting nieuwe stijl.

moment van het in aanraking komen met eXtensible Business Reporting Language (XBRL) en Standard Business Reporting (SBR) in 2007 was ik ervan overtuigd dat het onderwijs hier

Om reden zoals hiervoor toegelicht zal waar mogelijk XBRL en SBR worden vervangen

snel mee aan de slag moet. Nationaal en internationaal grijpen XBRL en SBR snel om

door “business reporting nieuwe stijl”. Waar het nodig is om het accent op een van deze

zich heen en het onderwijs moet mee met deze IT toepassing die het vastleggen van

termen of beide te leggen zal weer worden teruggegrepen op XBRL en/of SBR.

data en het gebruik van (financiële) informatie compleet zal veranderen. Bij business reporting nieuwe stijl komen naast XBRL en SBR andere nieuwe begrippen om XBRL is omstreeks 1999 gelanceerd vanuit de accountancy wereld door Charles

de hoek kijken. Deze worden in de begrippenlijst achter in de handleiding toegelicht.

Hoffman. In de afgelopen jaren heb ik mij als econometrist, dus niet accountant,

Het kan handig zijn om vooraf kennis te nemen van de begrippenlijst zodat termen

afgevraagd hoe ik dit redelijk technisch onderwerp op een niet-technische manier

gedurende het lezen enigszins bekend voorkomen.

duidelijk kan maken aan een brede groep waaronder onderwijsinstellingen. Mijn


at een prachtige kans om bijvoorbeeld het beroep van de accountant op een andere

Vragen om te beantwoorden

leest te schoeien verloren dreigt te gaan. Dankzij mijn kennis en ervaring op het snijvlak

Docenten willen weten wat er aan de hand is in IT land en welke impact dit heeft op de

van IT, economie en financiën, ben ik er in geslaagd XBRL en SBR zo dicht bij mijzelf

vakken die zij geven. Wat ook belangrijk is, is de link met het beroep waartoe zij opleiden.

te brengen dat ik het op diverse manieren kan uitleggen. Deze handleiding is de

Docenten en studenten hebben dan houvast aan elkaar en kunnen met veel meer

weerslag van mijn ervaringen in zowel onderwijsland, de zakelijke dienstverlening, met

enthousiasme aan de slag dan wanneer zij niet zouden weten over “waar toe? en waar

softwareleveranciers en de overheid. Allemaal zijn zij op een eigen manier betrokken bij

voor?”. Het grote plaatje dat IT in rap tempo het (accountancy) onderwijs binnen komt is

XBRL en SBR.

de kapstok voor het gaan beantwoorden van vragen zoals:

Om het onderwijs goed te kunnen betrekken bij XBRL en SBR zullen docenten kennis

• Wat is XBRL en wie gebruiken het?

moeten hebben van deze innovatie en wat er aan de hand is op het terrein van het

• Wat is SBR en wie gebruiken het?

vastleggen en gebruiken van informatie door standaardisatie en internettechnologie.

• Welke peilers karakteriseren XBRL en SBR?

Het gaat dus om begrijpen wat er anders zal zijn en hoe dit van invloed is op het beroep

• Welke behoefte leeft er bij (mkb) bedrijven en intermediairs aan kennis en vaardigheden?

waartoe zij opleiden. Dan kunnen docenten binnen hun eigen vakken aan de slag

• Hoe ziet de toekomst van een kantoorpraktijk met business reporting nieuwe stijl er uit?

om daar veranderingen aan te brengen die aansluiten op deze ontwikkelingen. Door

• Hoe ziet het beroep van de intermediair onder invloed van business reporting nieuwe stijl er

het beantwoorden van vragen die voor docenten relevant zijn wil ik hen helpen om met dit onderwerp aan de slag te kunnen gaan. Dit boek is de verkorte versie van een uitgebreider informatiedocument Hugo R. Esseboom directeur Humain bv januari 2012

in de toekomst uit?


overtuiging is dat zonder hun betrokkenheid XBRL en SBR het nooit zullen redden en d

Innovatie komt in rap tempo het onderwijs binnen

8

9

Streven naar de goede insteek

Binnen de zakelijke dienstverlening, en als exponent daarvan de accountancy,

Door het Ministerie van Economische Zaken Landbouw en Innovatie (EL&I), in

veranderen onder invloed van automatisering en IT een heleboel zaken in rap tempo.

samenwerking met marktpartijen, is besloten dat met ingang van 1 januari 2013 SBR

De fysieke kantoororganisatie met de klassieke indeling van advies, samenstel- en

het exclusieve aanleverkanaal is voor de aangiften vennootschapsbelasting (VpB) en

controle praktijk inclusief de daarbij behorende produkten, werkprogramma’s processen

inkomstenbelasting (IB). Het onderwijs en specifieke opleidingen als accountancy en

en functies zijn aan verandering onderhevig. Deze trend is al meer dan anderhalf

bedrijfseconomie spelen in dit verband ook een belangrijke rol.

decennium zichtbaar maar wordt onder invloed van eXtensible Business Reporting Language (XBRL) en Standard Business Reporting (SBR) steeds meer manifest. Digitalisering

Ervaringen met business reporting nieuwe stijl hebben geleerd dat het begrijpen

en standaardisering van de rapportageketen hebben grote impact op de ondernemer,

wat XBRL en SBR is, gecompliceerd kan zijn als niet een insteek wordt gekozen die

intermediair en diverse stakeholders (w.o. ook het onderwijs). Bij digitalisering als ook

beklijft en hanteerbaar is. Beide begrippen roepen een technisch gevoel op terwijl

standaardisering van de rapportage keten draait het allemaal om zogenoemde

hetgeen waartoe ze dienen redelijk praktisch van aard is. Het praktische zit hem in de

“tagged data”. Dit is data waaraan informatie is “opgehangen”. Een model dat

veranderende werkwijze, de snelheid van informatievergaring, de juistheid en betere

onderwijsinstellingen kan helpen met het organiseren en vervolgens implementeren van

kwaliteit van data, het meervoudig gebruik van data en/of informatie en de aanlevering

de IT verandering in diverse vakken wordt hier onder geïllustreerd

van data middels een gestandaardiseerde procesinfrastructuur. Insteken via een businessmodel en het schetsen van beroepenverandering (nieuwe beroepen) is een mogelijkheid om zowel het draagvlak als ook het begrip voor wat er verandert met XBRL


Veranderingen door IT begrijpen vanuit het businessmodel Het businessmodel van de intermediair (accountant, belastingadviseur) wordt door business reporting nieuwe stijl beïnvloed. Kennis hierover en begrijpen om welke facetten van het businessmodel het gaat zijn van belang voor de intermediair zelf maar ook voor het onderwijs. Inzicht en kennis bij opleidingen over veranderingen in het businessmodel van de intermediair maken het gericht ingrijpen in het curriculum duidelijker maar tegelijkertijd komt er ook antwoord op de “waarom” vraag. Docenten zijn hierdoor in staat zelfstandig of in interactie met elkaar en deskundigen vakken die aanpassing behoeven op te pakken. Intermediairs en het onderwijs moeten hoe dan ook het “huis op orde” hebben om mee te kunnen op de golf van business reporting nieuwe stijl voor de verandering van de business.


en SBR op een praktische wijze over het voetlicht te brengen.

10 Een klein voorbeeld maakt duidelijk wat bedoeld wordt. XBRL en SBR zijn als IT toepassing

11

Gebruikers en toepassing

van invloed op de onderdelen “propositie” en “activiteiten” van het businessmodel van de intermediair. Opleidingen binnen onderwijsinstellingen zullen hun vakken hierop

XBRL en gebruikers

moeten aanpassen en daar kennis over op doen. Door het businessmodel te doorlopen

Strikt genomen kent XBRL twee vormen: XBRL FR en XBRL GL. XBRL FR is XBRL Financial

kan gericht gekeken en begrepen worden waar en waarom het curriculum aangepast

Reporting terwijl XBRL GL staat voor XBRL Global Ledger. eXtensible Business Reporting

moet worden.

Language (XBRL) is een open standaard die informatiemodellering ondersteunt. Door een informatiemodel op basis van deze standaard te maken is informatie-uitwisseling tussen machines mogelijk. Waar XBRL FR een toekomst heeft in de uitwisseling van business en financiële informatie is XBRL GL bij uitstek geschikt voor (het in de toekomst) vastleggen en uitwisselen van financiële transacties. XBRL is voor bedrijfsgegevens wat de streepjescode is voor artikelen: een manier om gegevens te voorzien van labels die iets zeggen over de betekenis. Twee bijzonder eigenschappen van XBRL zijn dat het inhoud en betekenis aan elkaar koppelt en ook de harmonisatie en normalisatie van begrippen en rapportagestelsels stimuleert.


het vastleggen van meta-informatie. Die meta-informatie kan overeenkomen met bijvoorbeeld een rapportagestandaard zoals IFRS (International Financial Reporting Standard). De taxonomie zelf bevat dus zelf geen informatie maar beschrijft wel de betekenis van gegevens. Een taxonomie wordt gebouwd door een belanghebbende, bv. het Centraal Bureau voor de Statistiek (taxonomie voor statistische uitvraag), het Ministerie van Financiën (taxonomie voor belastingaangiften) en de banken (taxonomie voor kredietrapportages). Het bestaat in verschillenden talen Voorbeelden: stukjes taxonomie (Nederlands en Chinees)


De taxonomie vormt het hart van het XBRL concept. Een taxonomie dient voor

Een ander belangrijk item bij het concept van XBRL is de zogenoemde instance. Een

12

13

Toepassingen XBRL en SBR

instance document is niets anders dan een digitaal document (á la een spreadsheet)

Om met business reporting nieuwe stijl aan de slag te gaan is het implementeren

met XBRL gegevens. Met behulp van een softwareprogramma dat is voorbereid op XBRL

van XBRL een voorwaarde. De huidige stand van zaken is dat er drie vormen van

kunnen gegevens in het instance document en een betreffende taxonomie worden

XBRL implementatie zijn met elk een eigen kwaliteitsniveau. De zogenoemde “bolt-on

omgezet in een specifiek rapport. Dit is wat XBRL zo krachtig maakt. Er kan een digitaal

benadering” waarbij slechts sprake is van het (achteraf) converteren naar XBRL data is de

maatwerk rapport worden gecreëerd dat in elke gewenste presentatievorm kan worden

meest simpele en goedkope vorm. Deze benadering leidt niet tot de met SBR beoogde

omgezet. De zogenoemde stylesheets zijn hier voor verantwoordelijk.

standaardisering, harmonisering en hergebruik van data. Met de “built-in benadering” daarentegen wordt al wel een hoger niveau van datakwaliteit bereikt. XBRL is in dit geval

De kracht van XBRL als rapportage standaard voor financiële gegevens is ingezien

al geïntegreerd in het boekhoud en/of fiscaalsysteem. De gebruiker heeft controle over

door de Amerikaanse accountant Charles Hoffman. Hoffman is een certified public

de externe rapportage. De meest ideale vorm van implementatie is de zogenoemde

accountant (CPA) en was ten tijde van de internethype in 1998 werkzaam bij Knight Vale

“embedded benadering” waarbij de benodigde functionaliteit voor het opslaan en

and Gregory in Tacoma, Washington.

versturen van gegevens in XBRL al in de bedrijfssystemen zit. De gebruiker heet controle over zowel de interne als ook de externe rapportage en er is sprake van hergebruik van

SBR en gebruikers

gegevens en definities in diverse processen.

Standard Business Reporting (SBR) is de internationale naam voor gestandaardiseerde rapportage processen. De term SBR is voor het eerst geïntroduceerd door


die een gestandaardiseerde inrichting van voorzieningen en de uitvoering van rapportageprocessen mogelijk maken. Standard Business Reporting zorgt ervoor dat ondernemers minder werk hebben aan het maken en aanleveren van verplichte rapportages aan overheden en banken. Het eenmaal inrichten van de bedrijfsadministratie volgens SBR zorgt voor het efficiënt hergebruik van gegevens. Zo hoeven de verschillende rapportages niet handmatig samengesteld en verzonden te worden. Nederland kent naast de SBR aanpak ook het SBR Programma. Het SBR programma maakt gebruik van standaarden (o.a. XBRL), bouwstenen (o.a. architectuur Nederlandse Taxonomie, Nederlandse Taxonomie), voorzieningen (Digipoort, Banken Infrastructuur voorziening) en maakt het gemakkelijk aanleveren van rapportages mogelijk. In het SBR programma zijn verschillende taxonomieën al van te voren gedefinieerd w.o. een standaard Jaarrekening voor kleine ondernemingen (ten behoeve van de Kamer van Koophandel), fiscale jaarrekeningen (ten behoeve van de Belastingdienst) en de Bankentaxonomie (voor kredietrapportages). Het SBR programma is ontwikkeld door de Nederlandse overheid (Ministeries van Financiën, Justitie) in samenwerking met intermediairs, softwareontwikkelaars, IT dienstverleners en is de voorloper van het Nederlands Taxonomie Project (NTP). Aangezien financiële instellingen ook veel van doen hebben met ondernemers en intermediairs hebben drie banken (ABNAMRO, ING, RABO) besloten de SBR aanpak te adopteren.


Australië. Dankzij SBR bestaat er een concept met samenhangende bouwstenen

Overzicht gebruikers in de keten

14

Uitvragende partijen

Het is goed te beseffen dat XBRL zowel voor interne als externe rapportagestromen

Het zogenoemde XBRL instance document is een concreet product dat het gevolg

gebruikt kan worden. Dit maakt de gebruikersgroep van XBRL en SBR in de keten zeer

is van het mappen van XBRL elementen aan de taxonomie. Een ondernemer of

divers: intermediairs, softwareleveranciers, certificaat service providers en authenticatie

intermediair moet in de gelegenheid worden gesteld om dit instance document af te

service providers. Een bijzondere partner in de keten is Digipoort. Op basis van een SBR

kunnen leveren bij een instantie die hier om vraagt.

onderzoek zijn de volgende ketenpartners te onderscheiden. De Belastingdienst, Kamer van Koophandel, het Centraal Bureau Statistiek en de banken Tabel 1: overzicht ketenpartners Ketenpartner

Grote ondernemingen: ± 5000 Middelgrote ondernemingen ( ± 20.000) Kleine ondernemingen ( ± 1.200.000) (waarvan ±580.000 deponeringsplichtig) Intermediairs grote kantoren (± 45) Intermediairs middelgrote kantoren ( ± 400)

Intermediairs kleine kantoren (± 11.500) Business Reporting nieuwe stijl

Softwareleveranciers integrale functionaliteit (± 4)

Softwareleveranciers: boekhoudsoftware( ± 100)

Softwareleveranciers rapportagesoftware (± 8) Softwareleveranciers fiscale software (± 6) Certificate Service Providersa (CSP) Authenticatie Service Providers intern ( ±2 ) Authenticatie Service Providers extern portal (± 3) Authenticatie Service Providers extern direct (±2)

(ABN AMRO, ING en de Rabo) zijn voorbeelden van uitvragende partijen. Het XBRL XBRL-SBR relevantie interne als externe rapportageverplichtingen.

instance document wordt via de Digipoort of de Bancaire Infrastructurele Voorziening op een vernuftige wijze aangeleverd bij de betreffende instanties en vice versa. Een

interne als externe rapportageverplichtingen.

ondernemer of intermediair die een bericht stuurt naar de uitvragende partij behoort

voor de externe rapportage verplichting.

een retourbericht te ontvangen over de status van zijn verzending. De Digipoort of de

voor bedienen van wereldwijde klanten, eigen (partner) administratie, ontwikkelen nieuwe diensten en advisering ten aanzien van implementatie

Bancaire Infrastructurele Voorziening zijn een soort digitale rotonde die er voor zorgt dat

voor bedienen van grote lokale klanten, rapportage van meerdere vestigingen, ontwikkelen nieuwe diensten en advisering over implementatie voor snellere en gemakkelijker voeren van administratie, advisering vanwege gebruik van hun software

vanwege gebruik van hun software voor diverse aangiften en export van bestanden naar rapportage- en fiscale software vanwege gebruik van hun software voor diverse rapportagevanwege gebruik van hun software voor diverse aangiften vanwege de uitgifte van certificaten voor Digipoort en PKI vanwege het machtigingsregister vanwege machtiging naar Portal en verificatie bij AuSP vanwege machtiging en verificatie bij AuSP

alle communicatie tussen de verzenders en ontvangers op een effectieve en efficiënte wijze plaats vindt. Verantwoordelijk voor het beheer van de Digipoort die onderdeel is van de infrastructuur van de E-overheid is de overheidsorganisatie Logius. De beheerorganisatie aan de kant van de bandken heet Financiële Rapportage Coöperatief (FRC).

Business reporting nieuwe stijl: 5 peilers

16

17

De kantoorpraktijk en business reporting nieuwe stijl

Vanuit de gedachte van het businessmodel is het mogelijk om XBRL en SBR langs een

De automatisering en IT hebben een grote impact op de werkwijze en inrichting van

aantal peilers te organiseren. Zo wordt geprobeerd te begrijpen wat er anders wordt,

kantoren van intermediairs. Bij de zogenoemde basisdiensten als het boeken van de

hoe en wordt de impact van de innovatie meer en beter invoelbaar.

administratie, het samenstellen van de jaarrekening en het doen van belastingaangiften kunnen met IT en dankzij XBRL en SBR forse efficiency slagen worden gemaakt. Met XBRL en SBR wordt het beschikken over en uitwisselen van data/informatie relatief

De vijf peilers worden in de volgende tabel toegelicht.

snel en eenvoudig. Hierdoor kan een ondernemer sneller en vaker op afstand met

Tabel 2: Peilers

zijn accountant van gedachten wisselen. De accountant zal dus zijn werkproces en kantoororganisatie voor dit doeleind moeten inrichten.

Soortkantoorpraktijk peiler De en business Toelichting reporting nieuwe stijl

Techniek

XBRL en SBR zullen het business-‐model van de kantooren cliëntorganisatie veranderen. Te denken valt aan integratie van partijen in de informatieketen, veranderende werkprocessen binnen bedrijven en kantoororganisatie. Deze peiler houdt verband met zowel de technische kant van het bouwen en uitbreiden van een taxonomie, de procesinfrastructuur als ook de rol en betekenis van IT dienstverleners en software leveranciers.

Dat de papieren jaarrekening onder invloed van XBRl zijn langste tijd heeft gehad is een kwestie van tijd. Het werkproces bij de totstandkoming van een XBRL jaarrekening in een kantoororganisatie zal anders worden georganiseerd. Het boeken van de administratie en het samenstellen van de jaarrekening zullen vanuit de “cloud’ plaats vinden. De overgang naar het zogenoemde “cloud computing’ zet niet alleen IT organisaties op zijn kop maar vergt ook het nodige van afnemers van IT diensten en produkten waaronder intermediairs. Intermediairs, zoals accountants, zullen zich de vraag moeten


Werkprocessen en informatiestromen bij cliëntenen de eigen kantoororganisatie zullen onder invloed van XBRL en SBR anders gaan verlopen..

stellen hoe en waarmee de basisvoorzieningen van het internet ( de cloud) moeten

Juridische aspecten en wet en regelgeving

De taxonomie heeft naast een technische component een sterkjuridisch en wetgevingskarakter. Domeinkennis voor het ontwerpen en testen van de werkwijze en reikwijdte van de taxonomie is essentieel.

cloud computing zal kantoororganisaties er toe brengen om niet meer administratie,

Beroep

Onder invloed van XBRL en SBR verandert het beroep van de professional. Verandering van beroep betekent verandering van kennis, vaardigheden, beleving en gedrag. taxonomie is essentieel.

Processen

worden uitgebreid om te voorzien in de behoefte van de eigen organisatie en het in de cloud werken met de klant. Sofware as a service (SaaS) als een van de vormen van rapportage of fiscale sofware aan te schaffen maar deze vanuit de cloud te gebruiken. Intermediairs dienen zich te realiseren dat deze transformatie in werkwijze en voor de kantoororganisatie ingrijpend kan zijn.


Organisatie

Analyse en samenstellen gaan veranderen

18

19

Nieuwe beroepen door business reporting nieuwe stijl

Ondernemers en intermediairs hebben door de verschillende boekhoud- en

De digitalisering in de zakelijke dienstverlening heeft consequenties voor de

administratiepakketten verschillende werkprocessen, werkprogramma’s en manieren van

kantoororganisaties en de beroepen die hiermee verbonden zijn. Het is niet eenvoudig

samenstellen. Aangezien het merendeel van de bedrijven in Nederland een intermediair

om nu al aansprekende dan wel sluitende beroepsnamen te definiëren. De richting

betrekt bij zijn administratie of boekhouding zijn processen en werkprogramma’s op

waarin een beroep, bijvoorbeeld, dat van accountant door business reporting nieuwe stijl

verschillende manieren ingericht en worden diverse systemen gebruikt voor producten als

zal veranderen is met enige fantasie wel te duiden. De nieuwe beroepsnaam is omwille

bijvoorbeeld een jaarrekening en fiscale aangiften.

van herkenning middels een toevoeging verbonden met het “oude”. Het is niet gezegd, nogmaals, dat de beroepsnamen die hierna volgen stand zullen houden.

Met de XBRL specificatie kunnen (financiële) gegevens in een boekhoud- of administratiepakket op een gestandaardiseerde manier worden vastgelegd. In feite

• Accountant-toezichthouder

zijn deze gegevens dezelfde elementen die in de Nederlandse taxonomie voorkomen

• Accountant-coach


het Centraal Bureau Statistiek. Een alternatief is dat rubrieken in een rapportgenerator

Een korte toelichting op de verschillende toevoegingen bij het beroep van “accountant”

worden gedefinieerd conform de elementen van de Nederlandse taxonomie. In dat

is op zijn plaats. Het beroep accountant-toezichthouder kan worden gekoppeld aan

geval moeten dan grootboekrekeningen uit het boekhoudpakket worden gekoppeld

professionals die zich met het toezicht op taxonomieën, extensies van taxonomieën,

aan de juiste rubrieken in de rapportgenerator. Dit proces van het koppelen van

instance documenten en toezicht op gegevensvragers gaan bezig houden. Toezicht

grootboekrekeningen aan rubrieken in de rapportgenerator heet mappen (spreek uit als

houden op het bedrijf van een klant is eveneens een mogelijkheid.. Voor de accountant-

“meppen”).

coach geldt dat hij/zij dé echte business coach wordt van de mkb klant.


voor de verschillende domeinen van de Kamer van Koophandel, Belastingdienst en

Verwachtingen belanghebbenden over kennisniveau studenten De mogelijkheid om met XBRL over te gaan tot het rubriceren van grootboekrekeningen op basis van de Nederlandse taxonomie in het boekhoud- of administratiepakket

Van groot belang is dat studenten in de opleiding kennis hebben genomen van

of de rapportgenerator heeft impact op werkwijze binnen een kantoororganisatie.

ontwikkelingen op het terrein van XBRL en SBR en bekend zijn met het begrippenkader

SBR heeft zoals gezegd impact heeft op de kantoororganisatie, werkprocessen en

dat hiermee samenhangt. Daarnaast is het belangrijk dat studenten op enigerlei wijze

werkprogramma’s. Hiertoe behoort ook het vastleggen van een digitaal dossier door de

simulaties met XBRL en SBR hebben kunnen uitvoeren. Door hun kennis/ervaring van XBRL

intermediair of de ondernemer. Naast de kantoororganisatie zullen ook het beroep (en

en SBR zouden zij in staat moeten zijn om binnen kantoororganisaties de verandering

het verdienmodel; zie hiervoor) van de kantoororganisatie veranderen door business

handen en voeten te kunnen geven. Uit onderzoek aan de opleiding accountancy van

reporting nieuwe stijl.

de hogeschool Avans zijn de volgende zaken naar voren gekomen: • Een student dient te weten hoe SBR werkt, bijvoorbeeld het indienen van een

OB-aangifte met gebruik van SBR (De onderliggende gegevens zijn in XBRL formaat). • Een student dient te begrijpen wat het gebruik van XBRL en SBR voor invloed heeft op

het vak en de werkzaamheden van de (AA) accountant. • In het licht hiervan dienen communicatieve vaardigheden verder ontwikkeld te

worden. • Een student dient te weten wat de invloed van XBRL/SBR is op de jaarrekeningcontrole. • Een student dient kwalitatief te worden opgeleid, want accountancy is een kwalitatief

vak. Hij dient te weten wat er van belang is voor belanghebbende van XBRL en SBR. • Strategisch: vragen ten aanzien van veranderingen in de bedrijfsvoering. • Technisch: over het proces van rapporteren met SBR en de system to system

communicatie. • Implementatie: welke (rand)voorwaarden moet een ondernemer/de onderneming

voldoen.

Aanpassen curriculum voor goede plek XBRL en SBR in opleiding

20

In een korte bijdrage aan XBRL international voor meer aandacht in opleidingen voor XBRL en onderwijs heb ik de suggestie gedaan voor het ontwikkelen van een model waarbij zowel studenten als ook docenten kennis over XBRL en SBR met elkaar kunnen uitwisselen. Deze kennis komt de ontwikkeling van curricula ten goede. Het onderwijs in z’n algemeenheid, maar de desbetreffende opleidingen in het bijzonder, moet zich meer als stakeholder van de XBRL-SBR ontwikkeling gaan opstellen en daarmee kennisontwikkeling en de verspreiding een stap om hoog helpen. Gelet op het multidisciplinaire karakter van XBRL en SBR is het verstandig aanpassingen in curricula van opleidingen te doen die het meest verwant zijn met deze ontwikkeling. Grosso modo gaat het om de curricula van de opleidingen accountancy, bedrijfseconomie, bestuurlijke informatica, international business management, marketing/communicatie en rechten. Uiteraard zijn de aanpassingen in curricula afhankelijk van de soort opleiding. De keuze voor een structurele aanpassing of het aanbieden van een minor hangt af van de soort opleiding en de impact van XBRL en Business Reporting nieuwe stijl

SBR op het beroep dat met die opleiding uitgevoerd zal worden. Onderwerpen die aan de orde kunnen komen zijn: • De consequenties van rapportage op papier naar digitaal rapporteren voor informatiemanagement. (cloud computing etc.) • Hoe wordt een te deponeren jaarrekening in XBRL opgesteld? • Met welke software kan dit worden gedaan? • Welke taxonomieën worden hierbij gebruikt? • Zal de kwaliteit van verantwoordingsinformatie verbeteren door standaardisatie? • Welke invloed zal XBRL hebben op positie van intermediairs in de rapportageketen? • Welke nieuwe vormen van dienstverlening door zakelijke dienstverlening worden mogelijk door XBRL? • Op welke wijze vloeien de voordelen van XBRL terug naar de cliënt? De fijnmazige invulling van het curriculum is uiteindelijk de verantwoordelijkheid van de docenten. Een nog te benoemen curriculumcommissie geeft hier goedkeuring aan en bewaakt de kwaliteit van training en opleiding. In dit plan van aanpak wordt volstaan met het op hoofdlijnen benoemen van onderwerpen die appelleren aan de vijf peilers.

- XBRL en SBR: twee IT innovaties met grote impact - Waardevol voor bedrijfsleven en overheid - Een must have voor financieel-economische opleidingen

Informatiebronnen

22

23

Publicaties/artikelen

Er is een scala aan nationale en internationale bronnen die geraadpleegd kunnen worden. In plaats van te streven naar volledigheid wordt met onderstaand overzicht

• XBRL for Dummies, Charles Hoffman en Liv Apneseth Watson

de lezer op weg geholpen in de zoektocht naar informatie over XBRL en SBR. Op de

• Waarom XBRL belangrijk is voor accountants, Koninklijke NIVRA en XBRL Nederland

websites van verschillende organisaties, waaronder die van het NIVRA, de KvK en de

• Financieel Dagblad 21-10-2010: Betrek onderwijs bij rapportage standaard.

Belastingdienst is naast algemene informatie, ruimte gereserveerd voor white papers e.d. over het thema XBRL en SBR.

http://fd.nl/zoeken/?search=onderwijs+en+rapportage+standaard • Mondjesmaat aandacht voor XBRL: de Accountant, december 2010 • Planning for the future. Case study: south African XBRL retirement Fund initiative, PWC • In controle over XBRL. Beheerst anticiperen op informatiestandaard, KPMG


Naam

Opmerking

• www.xbrl.org

website XBRL International

• www.xbrl-eu.org

website XBRL Europe

• www.xbrl-nederland.nl

website XBRL Nederland

• www.sbr-nl.nl

website Standard Business Reporting

• www.exbrleducation.com

website Resource Center At Bryant University

• www.corep.info

website Europese toezichthoudende centrale banken

• www.sec.gov

website US Securities and Exchange Commission

• www.nltaxonomie.nl

website reportsets van de Nederlandse taxonomie

• www.instantreporting.nl

website van de Hogeschool van Amsterdam

• www.belastingdienst.nl

website belastingdienst, zoekwoorden xbrl en aangiften

• www.kvk.nl

website kamer van koophandel, zoekwoorden xbrl en deponering

• www.cbs.nl

website centraal bureau statistiek, zoekwoorden xbrl en statistieken

• www.nivra.nl

website NIVRA, thema ICT

• www.accountancynieuws.nl

website accountancy nieuws, zoekwoorden xbrl, sbr

• www.rapportageportaal.nl

website Federatie Rapportage Coöperatief (ING, ABN AMRO

en de Rabo bank)

• www.journalofaccountancy.com

website over internationale ontwikkelingen


Websites

Beknopt begrippenlijst

Tag

24

De communicatie over standard business reporting is veelal in het Engels. Een overzicht

Tag wordt zowel als werkwoord als zelfstandig naamwoord gebruikt. Als

van het gebruikte (XBRL) jargon dat hiermee samengaat is beschreven in diverse (XBRL)

werkwoord (tag-gen), spreek uit teggen, betekent het toepassen van tags aan

Glossaries. Een overzicht van woorden en begrippen die het gemakkelijker maken om

een instance document. Tag als zelfstandig naamwoord kan worden

standard business reporting goed te begrijpen volgt hierna. Niet alle begrippen die hier

omschreven als extra toegevoegde informatie aan een element in een

worden toegelicht hoeven te zijn voorgekomen in hoofdstukken hiervoor. Er is bij het

instance document. Het is voor te stellen als een vlaggetje met allerhande

samenstellesn van de begrippenlijst geen volledigheid nagestreefd.

informatie dat hangt aan een element om dit zo goed mogelijk te kunnen

duiden.

Concept

De XBRL technische term voor een element. Voorbeelden van een element

Style sheet

zijn winst, debit, activa, awewandelenkapitaal.

Een stukje computercode , te vergelijken met een webpagina, om XBRL

gegevens op en voor mensen leesbare manier te presenteren. Dankzij een

Element

Style sheet kan een instance document leesbaar worden gemaakt voor een

accountant, analist en andere mensen.

Een XBRL component van een te rapporteren financieel concept.

XBRL

Certificaat


eXtensible Business Reporting Language is de standaard en taal voor

Als in het kader van SBR gesproken wordt over een certificaat wordt bedoeld

(financiële) rapportages. XBRL bestaat uit een set van specificaties om

een X.509 certificaat. Dit certificaat kan gebruikt worden om een bestand te

gegevens vast te leggen. De specificaties worden beheerd door een niet-

voorzien van een digitale handtekening. Een certificaat is dus praktisch gezien

commerciële instelling.

een soort “paspoort”.

Taxonomie

Digipoort

Het mechanisme en de manier waarmee je in XBRL taal elementen en hun

Dit is het electronisch postkantoor van de overheid voor bedrijven. In essentie

onderlinge relaties vastlegt. Zeg maar een soort woordenboek voor financiële

verzorgt het de gemeenschappelijke infrastructuur voor het berichtenverkeer

rapportage dat naast ordening ook beschrijving aanbrengt. Een taxonomie

tussen bedrijven en overheid. Digipoort is een zogenoemde

wordt gemaakt en beheerd door de partij die informatie wilt uitvragen

procesinfrastructuur

BIV Extensie taxonomie

Dit is de Bancaire Infrastructurele Voorziening. Het is te vergelijken met de

Een uitbreiding van (boven op) een reeds bestaande taxonomie. Als de

Digipoort maar dan bestemd voor het bankenverkeer met en

Nederlandse Taxonomie (NT) de basis taxonomie is dan zijn de taxonomieën

tussen ondernemingen en/of intermediairs. BIV is eveneens een zogenoemde

van KvK, CBS, Belasting en de banken uitbreidingen hierop. Bedrijven kunnen

procesinfrastructuur

ook een eigen uitbreiding maken op de NT.

BAPI Mappen

Dit staat voor Belastingdienst Advanced Program Integration. Het beschrijft de

Het proces waarbij elementen uit een boekhouding of administratie worden

inhoud van de formulieren alsmede de manier waarop deze digitaal

gekoppeld aan standaard rubrieken in een rekeningschema.

ondertekent dienen te worden en verzonden aan de Belastingdienst. BAPI is

ook een procesinfrastructuur die op termijn wordt uitgefaseerd

Instance document

Technisch gesproken is dit een XML file met te rapporteren business informatie

AuSP

die verder zogenoemde tags bevat voor specifiek te rapporteren zaken. De

Dit staat voor Autorisatie Service provider. Een private partij die de houder

tags zijn afkomstig van een taxonomie. Praktisch gezien is het een ingevuld

is van een register van certificaten van een aanleverende partij. Ontvangende

electronisch formulier, een digitaal bestand, met ingevulde waarden van XBRL

en aanleverende partij hebben zo meer zekerheid over oorsprong van het

bericht en de bevoegdheid van de ontvanger.

elementen.

26

Over de auteur Hugo Esseboom is directeur van Humain bv (www.humainbv.nl) en is van huis uit econometrist. Gedurende zijn loopbaan heeft hij op diverse niveaus gewerkt in de private sector en bij de (semi-) overheid in Nederland en het buitenland. Na in aanraking te zijn gekomen met de IT sector waar hij vele jaren gewerkt heeft is zijn belangstelling voor innovatie met behulp van software gebleven. Met name het snijvlak van business en techniek en de verbinding met onderwijs hebben zijn belangstelling. Een zichtbaar resultaat van deze belangstelling was het project Digitale Trapveld in samenwerking met het beursgenoteerde IT bedrijf CTG en het Ministerie van Grote Stedenbeleid. Digitale Trapveld heeft mede de basis gelegd voor het op een laagdrempelige manier communiceren van de overheid met burgers. Binnen Humain zet hij zijn belangstelling voor economie, financiën, IT en de thema’s onderwijs, wonen en zorg voort. In samenwerking met de Hogeschool van Amsterdam, Domein Economie en Management en CreAim is in 2009 het expertise centrum Instant Reporting gerealiseerd. Dit expertise centrum is het eerste in zijn soort dat zich bezig houdt met het onderwerp standard business reporting. Humain biedt binnen de service line Business en Onderwijs diensten en producten aan het onderwijs. Onder andere op het terrein van XBRL en SBR.

Contact: Humainbv +31(0)620448510 [email protected] www.humainbv.nl

MANAGEMENT & INNOVATIE

Business Reporting nieuwe stijl

Recommend Documents