Achteraan vlnr.: Dirk Bulteel (Voka - KvK AW), Dino Nagels (KamerAmbassadeur Niel), Marc Van den Broeck (KamerAmbassadeur Schelle), Axel Boen (schepen Schelle), Wim Michiels (KamerAmbassadeur Hemiksem) en Jeroen Baert (burgemeester Boom) Midden vlnr.: Jan De Vocht (KamerAmbassadeur Rumst) en Youri Benoit (KamerAmbassadeur Boom) Vooraan vlnr.: Tom De Vries (burgemeester Niel) en Geert Antonio (schepen Rumst)
Rond de tafel met burgemeesters en KamerAmbassadeurs Boom, Hemiksem, Niel, Rumst en Schelle
54
rondetafel
55 % van de bedrijven in de regio Antwerpen-Waasland vindt de belastingdruk in de gemeente waar zij gevestigd zijn te hoog. Anderzijds is 69 % van de bedrijven tevreden over de dienstverlening die het gemeentebestuur levert. En die dienstverlening kost natuurlijk geld. Geld dat de gemeentebesturen voor een niet onaardig deel bij de bedrijven gaan halen. Tijd dat beide partijen elkaar dus beter leren kennen en beter begrijpen. Wij organiseerden een rondetafelgesprek met de burgemeesters en KamerAmbassadeurs van de gemeenten Boom, Hemiksem, Niel, Rumst en Schelle. Tekst: Katrijn De Lie | beelden: Wim Kempenaers
Uit de bevraging die de Kamer deed in 2011 bij de bedrijven uit het kanton Boom vonden de bedrijven in drie van de vijf gemeentes de belastingdruk te hoog. De meeste begrotingsbesprekingen voor 2014 zijn al achter de rug wanneer we op 24 oktober rond de tafel zitten met de burgemeesters, schepenen en KamerAmbassadeurs van het kanton. ‘In Rumst zullen we inzetten op efficiëntiewinsten en besparingen om zo de volgende zes jaar de belastingen gelijk te houden,’ zegt de schepen voor Lokale Economie in Rumst Geert Antonio. In Schelle vertelt schepen voor Lokale Economie Axel Boen alvast hetzelfde verhaal, met die kanttekening dat de belastingen niet zullen verhogen indien er geen onverwachte dingen gebeuren. Booms burgemeester Jeroen Baert doet er nog een schepje bovenop ‘Wij zijn in Boom antibelastingen. Toch hebben we hier te maken met een speciale situatie, want we zijn de gemeente met de op een na laagste huishoudelijke inkomsten en we hebben een historische schuldenlast. Maar het model waar wij voor kozen zegt dat je moet blijven investeren in openbare werken en veiligheid. Het is trouwens het ideale ogenblik om te investeren in openbare werken. Het is minder druk in de bouwsector, en daardoor werken de aannemers aan zeer scherpe prijzen. Zo bespaarden we 1,1 miljoen euro op de omgevingswerken aan de kliniek ten opzichte van de eerste offerte die we kregen.’ De gemeente Hemiksem, waarvan de burgemeester zich verontschuldigd had en schepen Koen Scholiers onverwacht niet aanwezig was bij het gesprek, verhoogde in 2013 al de onroerende voorheffing van 1.450 naar 1.550 opcentiemen. Niel verlaagde dan ONDERNEMERS. januari 2014
weer in datzelfde jaar de aanvullende personenbelasting met 0,1 % tot 8,40 %. ‘En dat willen we opnieuw doen, jaar na jaar,’ zegt burgemeester Tom De Vries. ‘Maar we moeten natuurlijk altijd voorzichtig blijven met wat er op ons afkomt. Want qua verleden zitten wij een beetje in hetzelfde schuitje als Boom. Ook wij hebben gezinnen met een zeer laag inkomen. Als gemeente hebben we een investeringsachterstand waardoor we de investeringskraan, zoals andere gemeentes wel doen, niet willen dichtdraaien. We werken er wel keihard aan om de werkingskosten te drukken.’ BBC niet zonder gevolgen De burgemeesters en schepenen rond de tafel waarschuwen ook voor de gevolgen die het nieuwe systeem van meerjarenplanning (BBC*) met zich meebrengt. Gemeentes met een groot negatief eigen vermogen, gemeentes die dus in het verleden veel geïnvesteerd hebben, worden nu gestraft omdat ze te veel schulden hebben en kunnen daardoor minder investeren. Als je weet dat lokale overheden goed zijn voor gemiddeld 49 % van de overheidsinvesteringen, is dat wel een gevaarlijke trend. De burgemeesters en schepenen doen ook een oproep aan Vlaams minister Philippe Muyters om de bijdrage die de gemeentes krijgen uit het gemeentefonds op te trekken. De grootsteden Antwerpen en Gent die meer dan 40 % van het budget ontvangen (terwijl hun bevolking maar zo’n 12 % is van het Vlaams Gewest) terwijl de Rupelstreek, die toch meer en meer verstedelijkt, 40 % moet delen met 300 andere gemeentes. 55
Wim Michiels, KamerAmbassadeur voor de gemeente Hemiksem: ‘Ik merk dat we steeds
minder dienstverlening krijgen, hoewel ons belastingaandeel almaar stijgt.’
En de belasting op drijfkracht? Bij die vraag blijft het even stil aan de overheidskant van de tafel. Dino Nagels, KamerAmbassadeur voor Niel en eigenaar van de firma Transico beaamt volmondig dat deze belasting een doorn is in het oog van menig bedrijfsleider. Niet in het minst in dat van hem. ‘Omdat wij heel wat materiaal met aanzienlijk vermogen hebben, en daar ook in blijven investeren, weegt deze belasting zwaar door. Zeker wanneer je weet dat deze machines het merendeel van de tijd niet in Niel worden ingezet. Wij vervoeren en verhuizen immers vaak buiten gemeentegrenzen en zelfs buiten de landsgrenzen.’ We hoorden het al vaker, bedrijven dragen graag hun steentje bij aan de inkomsten van de gemeentes, maar dan moeten ze wel waar voor hun geld krijgen. ‘Voor een goede dienstverlening betalen wij graag. Maar je moet dan wel een garantie krijgen dat je dankzij deze goede dienstverlening goed bereikbaar bent bijvoorbeeld’, merkt Wim Michiels op, die KamerAmbassadeur is voor de gemeente Hemiksem en daar het bedrijf Proviron leidt. ‘Bovendien merk ik dat we, hoewel ons belastingaandeel almaar stijgt, we wel steeds minder dienstverlening krijgen. Om maar een voorbeeld te geven: de bewaking op de bedrijventerreinen. Op een bepaald ogenblik hadden we daar te maken met een inbrakenplaag. De bedrijven hebben samen de hulp van private bewakingsfirma’s
ingeroepen. Nu gaat de gemeente er vanuit dat bedrijven zelf instaan voor de veiligheid op de bedrijventerreinen en er dus geen politie meer moet patrouilleren. Dus minder dienstverlening, maar geen reductie op de belastingbrief!’ De gemeentebesturen erkennen het probleem wel, maar hebben niet de financiële middelen om er iets aan doen. Toch is het niet allemaal negatief. Youri Benoit, KamerAmbassadeur voor Boom en managing director van het bedrijf FACE formuleert het zo: ‘Boom wendde onze belastingen wel positief aan. Er is nog wel werk aan de winkel, maar de gemeente is mooi geëvolueerd de laatste jaren.’ En Booms burgemeester Baert vult aan: ‘Punten ter verbetering zijn de waterhuishouding op het bedrijventerrein Waterschoot en de bewegwijzering naar de bedrijven in het algemeen. Maar dit zijn punten waarvoor we budget hebben voorzien in de begroting.’
Burgemeester van Niel, Tom De Vries:
‘We trachten de aanvullende personenbelasting jaar na jaar met 0,1 % te laten dalen deze legislatuur.’ De efficiënte overheid Met zo’n 9 personeelsleden per 1.000 inwoners komt de gemeente Hemiksem als minst efficiënte gemeente uit de statistieken (cijfers 2010) en scoort Rumst met gemiddeld 6 personeelsleden het best. We zouden dus concluderen dat de kleinere gemeentes meer personeelsleden hebben per inwoner. Maar om de kosten te drukken is er bij de gemeentebesturen zeker de wil om dingen samen te
Wim Michiels, KamerAmbassadeur Hemiksem en Tom De Vries, burgemeester Niel
ONDERNEMERS. februari 2014
57
Dino Nagels, KamerAmbassadeur Niel en Youri Benoit, KamerAmbassadeur Boom
Dino Nagels, KamerAmbassadeur voor Niel:
‘Omdat wij heel wat materiaal met aanzienlijk vermogen hebben, en daar ook in blijven investeren, weegt de belasting op drijfkracht voor ons zwaar door.’
Marc Van den Broeck, KamerAmbassadeur Schelle
doen. ‘Voor de dienstverlening op de containerparken, de intergemeentelijke rampenambtenaar, maar ook de aankoop van groot materieel dat we maar af en toe nodig hebben, kunnen we de krachten bundelen,’ aldus Geert Antonio. ’Zo kan je door een groepsaankoop van pakweg een hoogtewerker veel geld uitsparen door de aankoopprijs te delen en samen de onderhoudskost te dragen.’
Youri Benoit, KamerAmbassadeur voor Boom: ‘Boom
wendde onze belastingen positief aan. Er is nog wel werk aan de winkel, maar de gemeente is mooi geëvolueerd de laatste jaren.’
‘De Vlaamse overheid jaagt ons als gemeente soms op kosten door een gebrek aan consequentie’, stelt Booms burgemeester Baert aan de kaak. ‘Zo werden we een aantal jaar geleden min of meer verplicht een gesubsidieerde duurzaamheidsambtenaar aan te nemen. Nu worden die subsidies teruggedraaid, maar hebben we nog wel steeds die duurzaamheidsambtenaar in dienst. Zijn loon moeten we nu plots als gemeente zelf dragen omdat onze klanten deze dienstverlening ook verwachten.’ De gemeente Rumst organiseert zich om een betere digitale dienstverlening te leveren voor haar inwoners en bedrijven. ‘Maar we hebben in Rumst ook het voordeel om over een halftijdse ambtenaar lokale economie te kunnen beschikken. Toch moet deze in de toekomst nog meer het aanspreekpunt zijn tussen de gemeentediensten en de bedrijven. Zo’n ambtenaar moet uitgroeien tot een ambassadeur die meteen de juiste zaken bij elkaar zoekt om vragen van bedrijven te beantwoorden. 58
Marc Van den Broeck, KamerAmbassadeur in Schelle: ‘Een voordeel van een ondernemer
grondgebied. Samen met de POM en de bedrijven werken we op het oude industrieterrein Wienerberger aan een ontsluitingsweg, een betere afwatering van het terrein, een herschikking van de bestaande ruimtes en een langere kademuur voor betere transportmogelijkheden via het water. Op die manier kan bestaande ruimte beter benut worden.’
Deze legislatuur hebben we er ook al aan gewerkt om vergunningsaanvragen van bedrijven prioritair te behandelen. We zorgen er met andere woorden voor dat deze aanvragen niet op dezelfde stapel belanden als de aanvragen voor het bouwen van een veranda’, schetst schepen Antonio. Schelle beschikt niet over een ambtenaar. ‘Maar we werken wel aan een echt e-loket waar burgers en bedrijven alle dagen en op elk moment via een e-ID documenten kunnen opvragen,’ zegt schepen Boen. Ook Boom wil een apart ondernemersloket en zegt vooral ook aan de mentaliteit van het personeel te willen werken. ‘Onze mensen moeten ten dienste staan van zij die betalen voor die dienstverlening. Dat zijn dus zowel onze inwoners als onze bedrijven’, zegt burgemeester Baert. Wat de burgemeester uit Niel wel opmerkt, is dat de ondernemers die een vraag over een vergunning hebben, makkelijk contact opnemen met de burgemeester of het diensthoofd van de technische dienst. De KamerAmbassadeurs beamen dit. ‘Dat is het voordeel van ondernemer te zijn in een kleine gemeente’, zegt Marc Van den Broeck, KamerAmbassadeur in Schelle en CEO van Trafuco.
Schepen voor Lokale Economie in Rumst Geert Antonio: ‘In Rumst zullen we inzetten op
te zijn in een kleine gemeente is dat je makkelijk contact kan opnemen met de burgemeester of het diensthoofd van de technische dienst bijvoorbeeld.’
Ruimtelijke ordening Niel beschikt niet meer over erg veel bijkomende ruimte voor industrieterreinen. ‘Er is het industrieterrein Krekelenberg 2, maar dat ligt grotendeels op Booms
efficiëntiewinsten en besparingen om zo de volgende zes jaar de belastingen gelijk te houden.’ Boom heeft momenteel weinig gronden voor nieuwe ontwikkelingen. De laatste bedrijfsterreinen zijn in samenwerking met POM bedrijfsklaar gemaakt. ‘Wij moeten wel aandacht geven aan wat er gebeurt met de leegstaande bedrijfspanden op de terreinen. Het heeft geen zin om bijkomende terreinen te ontwikkelen als je anderzijds met een deel leegstand zit.’ Schelle voorziet geen bijkomende ontwikkeling van bedrijventerreinen. Door de goede ligging van de gemeente is er ook bijna geen leegstand. De schepen voor Lokale Economie Boen wil wel de look en feel van de bestaande bedrijventerreinen updaten en een hedendaagse uitstraling geven.
Schepen voor Lokale Economie Axel Boen van Schelle: ‘We werken aan een echt e-loket
waar burgers en bedrijven alle dagen en op elk moment via een e-ID documenten kunnen opvragen.’ Jeroen Baert, burgemeester Boom, Axel Boen, schepen Schelle en Geert Antonio, schepen voor Lokale Economie Rumst
ONDERNEMERS. februari 2014
59
de A12. De voorbereidingen vonden plaats in 2008. Later volgt nog een laatste fase: de verdere doortrekking van de weg in oostelijke richting, vanaf de rotonde over de A12 tot de Eikenstraat in Rumst. Het doortrekken van de N171 moet een antwoord bieden op het toenemende verkeer in de Rupelstreek. De gemeenten Boom, Rumst en Niel kampen al jaren met sluipverkeer tussen de A12 en de E19. De nieuwe gewestweg zal de woonstraten van die gemeenten ontlasten, wat zowel de leefbaarheid als de veiligheid zal verhogen. Het vrachtverkeer van en naar de industriezone Krekelenberg (die in de toekomst nog zal uitbreiden) raakt via de nieuwe gewestweg vlotter op zijn bestemming. Deze ontsluitingsweg zal de bedrijven op het terrein de kans geven sneller weg te kunnen naar de A12 en de E19.
Jan De Vocht, KamerAmbassadeur in Rumst
Jan De Vocht, KamerAmbassadeur in Rumst:
‘In de spits verspeel je aan de afrit Rumst van de E19 richting de N1 makkelijk een kwartier. Een stuk van amper 300 meter. Een paar eenvoudige ingrepen zouden al soelaas brengen.’ Rumst heeft heel wat bedrijventerreinen die historisch zijn ingevuld waardoor de ruimte niet optimaal benut is. ‘Samen met POM maken we momenteel een plan op om de kmo-zones Catenberg en Stuyvenberg een nieuw uitzicht te geven. Ook de Laerevelden zullen we deze legislatuur op een gelijkaardige manier aanpakken. Hierbij gaan we ook voor een logische inplanting kiezen zodat bijvoorbeeld een transportbedrijf dicht bij een ontsluiting gevestigd is en niet door een of twee dorpskernen moet’, zegt de schepen voor Economie. Ontsluiting Dat brengt ons naadloos bij het laatste thema: mobiliteit. Bij een banaan denken de meeste mensen aan de gele vrucht die in de fruitschaal ligt. In de Rupelstreek is de Banaan bekend als de langverwachte verbinding tussen de industriezone Krekelenberg (Boom en Niel) en de A12. De Banaan maakt deel uit van het grotere project om de gewestweg N171 door te trekken vanaf de E19 tot voorbij
De KamerAmbassadeur van Hemiksem klaagt ook aan dat het kruisen van de A12 zo moeilijk is. ‘Er is een plan nodig voor de hele A12, want alle kruispunten zitten vast. Het zou al veel helpen dat het verkeer dat moet afslaan voor elkaar kruist en dat het verkeer de kruispunten niet oprijdt wanneer het vlak na het kruispunt toch file is.’ ‘Nog zo’n pijnpunt is de afrit op de E19 van Rumst’, zegt de KamerAmbassadeur van die gemeente, Jan De Vocht (eigenaar van De Vocht Containers). ‘In de spits verspeel je daar makkelijk een kwartier om de N1 te bereiken, een stuk van amper 300 meter. Een paar eenvoudige ingrepen zouden al soelaas brengen.’ Marc Van den Broeck en Axel Boen, de schepen van Schelle, hebben een gelijkaardige verzuchting. ‘Schelle heeft geen rechtstreekse aansluiting op de A12 en moet daarvoor over een stukje Aartselaar. En daar knelt het schoentje. Want die gemeente doet er alles aan om het verkeer van de achterliggende gemeentes te stremmen. Snelheidsbeperkingen, stoplichten, straten die plots uitgezonderd plaatselijk verkeer worden ... Als alle gemeenten dat beginnen doen, staan we binnenkort helemaal stil’, besluiten ze.
Uw KamerAmbassadeurs KANTON boom Gemeente
Naam Bedrijf E-mail
Boom Youri Benoit FACE BVBA
[email protected]
Hemiksem
Wim Michiels PROVIRON & VIBH
[email protected]
Niel
Dino Nagels
TRANSPICO
[email protected]
Rumst Jan De Vocht
DE VOCHT CONTAINERS
[email protected]
Schelle
TRAFUCO
[email protected]
60
Marc Van den Broeck
Belastingtarieven 2013
10
2000
8 6
1550
1550
1550
1250
4
1500
1350 1128
2 0
Rechtzetting In het vorige rondetafelgesprek schreven we verkeerdelijk dat KamerAmbassadeur Christian Van Strydonck zegt dat Wommelgem en Ranst als enige gemeenten in het kanton nog een drijfkrachtbelasting heffen. Het zijn echter Wijnegem en Ranst die deze belasting heffen en niet Wommelgem.
Onroerende voorheffing 8,50 %
7,80 %
8,40 %
6,80 %
6,80 %
Boom
Hemiksem
Niel
Rumst
Schelle
6,56 %
1000
Algemene personenbelasting
Gemiddelde arro. Antwerpen
Percentage van de gemeentelijke belastinginkomsten dat bedrijven betalen (2012) 34,60 %
35 30
Booms burgemeester Jeroen Baert: ‘Het is het ideale
27,24 %
25 20
ogenblik om te investeren in openbare werken. Het is minder druk in de bouwsector, en daardoor werken de aannemers aan zeer scherpe prijzen.’
19,83 %
18,20 %
15
11,69 %
10 5 0
Boom
Hemiksem
Niel
Beleids- en beheerscyclus De Vlaamse regering heeft beslist om de beleids- en beheerscyclus (of BBC) in te voeren voor gemeenten, provincies en OCMW’s. In de BBC – die algemeen van kracht wordt op 1 januari 2014 – gaat het om de opeenvolgende stappen van de meerjarenplanning (enkele jaren vooruitkijken), de budgetopmaak voor het komende jaar, het uitvoeren (en registreren) van wat gepland was, hierover rapporteren en evalueren wat gebeurd is, om waar nodig bij te sturen. ONDERNEMERS. februari 2014
Rumst
Schelle
De impact op de gemeentelijke financiën is niet gering. Ten eerste moeten besturen jaarlijks een positief resultaat op kasbasis kunnen voorleggen, zijnde het begrote verschil tussen ontvangsten en uitgaven. Daar trekt men de zogenaamde bestemde gelden van af, middelen die men bewust tijdelijk reserveert voor specifieke toekomstige uitgaven. Ten tweede moeten de besturen kunnen aantonen dat de autofinancieringsmarge op het einde van de planningsperiode ten minste nul is. Deze marge
is het verschil tussen de exploitatieontvangsten minus de exploitatie-uitgaven en leninglasten (aflossingen en intresten). Is dat resultaat positief, dan is het bestuur in staat om op een structurele wijze de leninglasten uit de exploitatie te dragen. Bij een positieve autofinancieringsmarge beschikt een bestuur ook over de ruimte om (een deel van de) nieuwe (investerings)uitgaven zonder bijkomende financiering via leningen, of om bijkomende leninglasten te dragen. 61
