Jaarverslag 2012
Bunnik, juli 2013
Inhoudsopgave Pagina Voorwoord
3
1- Doelstelling, visie en beleid
5
2- Bestedingen 2.1 Projectbestedingen 2.2 Innovatie en projectontwikkeling
9 20
3- Communicatie
23
4- Fondsenwerving
26
5- Organisatie
28
6- Rapportage Raad van Toezicht
34
7- Financieel verslag
36
8- Toekomst
38
Bijlagen - Controleverklaring van de accountant - Overzicht leden Raad van Toezicht en medewerkers - Balans activa - Balans passiva - Staat van baten en lasten - Kasstroomoverzicht
[2]
Voorwoord Revalidatiefonds & Fonds verstandelijk gehandicapten: gebundelde kracht voor een samenleving waarin iedereen kan meedoen! Dat zijn de eerste woorden in ons meerjarenbeleidsplan voor 2012-2014. Afgelopen jaar was het eerste volledige jaar van deze beleidsperiode. Een bewogen jaar, zowel voor de doelgroepen van de twee fondsen als voor de organisatie als geheel. Het jaar 2012 was het jaar waarin de fondsen diverse activiteiten ondersteunden van (organisaties van) mensen met een handicap tegen de dreigende bezuinigingen. Door deze bezuinigingen wordt de zwaar bevochten participatie van mensen met een handicap in de samenleving bedreigd. Het belang en bestaansrecht van fondsen als Revalidatiefonds en Fonds verstandelijk gehandicapten is het steunen van mensen en organisaties van mensen met een handicap in hun strijd om hun gelijkwaardige positie in de samenleving te handhaven en wordt steeds urgenter. Daarnaast hebben we in 2012 relevant wetenschappelijk onderzoek gesteund zodat mensen met een handicap beter kunnen herstellen en/of functioneren, op traditionele en digitale wijze. Een mooi voorbeeld hiervan is de toepassing van een tablet in het revalidatietraject en dagelijks leven. U leest hierover en over de grote aantallen, kwalitatief goede, verzoeken om financiële steun die de fondsen in 2012 hebben ontvangen in dit jaarverslag. Stichting ‘Meedoen mogelijk maken’ is een solide, effectief en efficiënt opererende ‘mission based’ organisatie met meerdere doelgroep gerelateerde merken. Wij werken voor gelijkwaardig meedoen op alle levensterreinen voor mensen met een beperking en/of chronische ziekte. Dat kunnen en doen wij niet alleen! De organisatie onderhoudt optimaal contact met haar stakeholders zoals organisaties van en voor mensen met een handicap, collectanten, de revalidatiesector, collega-fondsen, overheid, goede doelen loterijen, bedrijven, CBF en haar donateurs. Helaas merken we dat het werven van fondsen, zowel door middel van direct mail, goede doelen loterijen als collecte, onder druk staat. Het vergt steeds meer energie om de inkomsten op peil te houden. Het is voor ons, samen met u, de uitdaging voor 2013 om de inkomsten te verhogen en zo meedoen mogelijk te maken voor mensen met een beperking. Ik dank alle particuliere donateurs, mensen die ons steunen via een gift in de collectebus, de VriendenLoterij, De Lotto, de SupportActie, vermogensfondsen, bedrijven, (collecte)vrijwilligers en medewerkers van harte voor hun inzet om de doelstelling van Fonds verstandelijk gehandicapten en Revalidatiefonds te realiseren. Ik heb het vertrouwen dit ook samen met u in 2013 en de jaren daarna te doen.
Drs. Mechteld van den Beld
directeur/bestuurder
[3]
Stichting Meedoen mogelijk maken De stichting is opgericht op 1 juni 2011. ‘Meedoen mogelijk maken’ is de overkoepelende stichting voor Fonds verstandelijk gehandicapten en het Revalidatiefonds.
De stichting Meedoen mogelijk maken heeft het CBF-keurmerk.
Fonds verstandelijk gehandicapten De stichting is opgericht op 5 september 1986. Per 1 juni 2011 is deze stichting opgeheven en is het merk Fonds verstandelijk gehandicapten onderdeel van de stichting Meedoen mogelijk maken.
Revalidatiefonds Het Revalidatiefonds is op 20 mei 1960 opgericht als Stichting Nationaal Revalidatie Fonds, statutair gevestigd te Bunnik. Per 1 juni 2011 is deze stichting opgeheven en is het merk Revalidatiefonds onderdeel van de stichting Meedoen mogelijk maken. Beschermvrouwe Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Margriet is beschermvrouwe van het Revalidatiefonds. Zij heeft belangstelling voor de gezondheidszorg en revalidatie in brede zin en voor de integratie van mensen met een handicap in de samenleving.
[4]
1- Doelstelling, visie en beleid Doelstelling Op 1 juni 2011 is de Stichting ´Meedoen mogelijk maken´ opgericht als resultaat van de fusie tussen Stichting Nationaal Revalidatie Fonds en Stichting Fonds verstandelijk gehandicapten. De gefuseerde organisatie heeft als doelstelling het bevorderen van het functioneren in de samenleving en/of verbetering van kwaliteit van leven van mensen met een handicap alsmede het zich inzetten ter voorkoming dat mensen met een beperking tussen wal en schip vallen. (zie het meerjarenbeleidsplan 2012-2014) Onze ambitie is een maatschappelijk ondernemende organisatie te zijn die op basis van eigen financiële kracht jaarlijks projecten en onderzoeken initieert en/of financiert zodat mensen met een beperking op een hen passende en innovatieve manier meer gelijkwaardig en op meer (onderdelen van de) levensterreinen kunnen meedoen in de samenleving. Missie van Revalidatiefonds en Fonds verstandelijk gehandicapten Mensen met een handicap en/of chronische ziekte doen gelijkwaardig, op een hen passende wijze, mee in de samenleving. Gedeelde waarden: •
Professioneel werken binnen een betrouwbare omgeving
•
Gericht op en betrokkenheid met de doelgroep
•
Innovatief en ontwikkelingsgericht werken
Deze ‘shared values’ hebben we in het kader van competentiemanagement vertaald naar vier kerncompetenties: resultaatgericht werken, samenwerken, omgevingsbewust en initiatief(rijk). Visie Wij zijn een solide, effectief en efficiënt opererende ‘mission based’ organisatie met meerdere doelgroep gerelateerde merken. Wij werken voor gelijkwaardig meedoen op alle levensterreinen voor mensen met een beperking en/of chronische ziekte. Wij zijn zichtbaar, herkenbaar en dichtbij de doelgroep én in de samenleving. Wij verkrijgen gelden uit de private sector (individuen, bedrijven, goede doelen loterijen en vermogensfondsen). Niet mensen met een beperking of chronische ziekte zijn gehandicapt of zielig maar hun situatie is schrijnend en de samenleving is (fysiek en mentaal) ontoegankelijk. Doelgroep Fonds verstandelijk gehandicapten Het fonds ondersteunt projecten van en voor mensen met een verstandelijke beperking en hun directe omgeving.
[5]
Doelgroep Revalidatiefonds Het Revalidatiefonds zet zich in voor mensen met een lichamelijke handicap en/of chronische ziekte. Werkwijze De fondsen binnen de stichting ‘Meedoen mogelijk maken’ financieren (wetenschappelijke) onderzoeken en projecten van organisaties zonder winstoogmerk of nemen zelf het initiatief om projecten of onderzoeken te starten. Bedoeling is dat de projecten ten goede komen aan meerdere mensen met een handicap. De fondsen geven geen individuele steun. Over de aanvragen wordt door de directeur/bestuurder besloten. De directeur/bestuurder wordt geadviseerd door een externe bestedingencommissie. Fonds verstandelijk gehandicapten kent naast landelijke aanvragen ook lokale en regionale aanvragen; deze worden van een advies voorzien door provinciale bestedingencommissies. De administratieve en financiële afhandeling en advisering rondom de aanvragen gebeurt bij de afdeling Bestedingen op het landelijk bureau. De directeur/bestuurder is verantwoordelijk voor de besluitvorming. Beleid Het beleid van het Revalidatiefonds en Fonds verstandelijk gehandicapten is erop gericht de binnenkomende gelden te besteden in het kader van de doelstelling. Het uitgangspunt is en blijft de inkomsten aan projecten uit te geven in de vorm van giften, garanties of renteloze leningen. Inkomsten De fondsen financieren hun activiteiten door middel van het werven en beheren van gelden. De inkomsten komen uit: -
Giften en schenkingen (o.a. via direct mail en collecte) Legaten en nalatenschappen Bijdragen van goede doelen loterijen (VriendenLoterij, De Lotto en de SupportActie) Vermogensfondsen Beleggingen
Voor Fonds verstandelijk gehandicapten is de jaarlijkse collecte in de laatste week van september de belangrijkste bron van inkomsten. Financiën Het beleid van beide fondsen is om alle ontvangen gelden rechtstreeks te gebruiken voor de ondersteuning van projecten. De stichting ‘Meedoen mogelijk maken’ heeft een beperkt eigen vermogen van ongeveer 0,5 maal de jaarlijkse bureaukosten. Dit is conform de richtlijnen van de Vereniging Fondsenwervende Instellingen (VFI). Beleggingsbeleid De stichting ‘Meedoen mogelijk maken’ heeft een beleggingsstatuut, waarin de beleggingsdoelstelling en het beleggingsbeleid wordt verwoord. In het beleggingsbeleid wordt gestreefd naar een verantwoorde synthese tussen financieel rendement/risico en sociale en milieugerichte aspecten. Binnen deze doelstelling streven we naar de opbouw van een portefeuille die de koopkracht van de portefeuille over een termijn van meerdere jaren tenminste in tact houdt bij zo laag mogelijke risico’s. Het beheer van het vermogen is [6]
uitbesteed aan de Triodos Bank en Staalbankiers. Er is in 2012 belegd binnen de afgesproken bandbreedtes en conform de afspraak, waaronder de duurzaamheidscriteria. Relaties en samenwerking De fondsen onderhouden contacten met verschillende landelijk, provinciale en regionale organisaties om gezamenlijk de belangen van mensen met een beperking te behartigen. Het Revalidatiefonds werkt o.a. nauw samen met de Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad en Revalidatie Nederland. De fondsen nemen deel aan de Samenwerkende Gezondheidsfondsen (SGF). Fonds verstandelijk gehandicapten heeft o.a. nauw contact met de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN), MEE Nederland en Platform VG. Daarnaast participeren de fondsen in www.aanvraag.nl, naast Johanna Kinderfonds, NSGK, VSBfonds en Skanfonds. Deze website biedt organisaties de mogelijkheid om, via één loket, financiële steun te zoeken voor projecten die voldoen aan de doelstellingen van deze fondsen. Voor de fondsen betekent de samenwerking in www.aanvraag.nl verbetering van de efficiency: één medewerker maakt de aanvraag gereed voor besluitvorming door de zes autonome fondsen. Binnen het informele samenwerkingsverband Fondsen Overleg Projecten vindt bespreking plaats van relevante inhoudelijke ontwikkelingen en thema’s. Ook worden er projecten besproken die bij meer dan twee fondsen zijn ingediend. Tijdens het informele samenwerkingsverband Fondsen Overleg Arbeidstoeleiding bespreken medewerkers van verschillende fondsen relevante ontwikkelingen en projecten op het gebied van arbeidstoeleiding. De stichting ‘Meedoen mogelijk maken’ is lid van de Vereniging voor Fondsenwervende Instellingen (VFI), de brancheorganisatie van erkende goede doelen. De centrale doelstelling van de VFI is het vertrouwen van het Nederlandse publiek in goede doelen te behouden en te vergroten. Fonds verstandelijk gehandicapten participeert in de Stichting Collecteplan (SCP). Hierin zijn alle fondsen die jaarlijks collecteren vertegenwoordigd. VriendenLoterij De VriendenLoterij steunt goede doelen die werken aan verbetering van welzijn en gezondheid in Nederland. Bij deze loterij kan men meespelen voor een zelf gekozen club, vereniging of stichting en dus ook voor Revalidatiefonds en/of Fonds verstandelijk gehandicapten. De goededoelenloterij is een bewezen en succesvol middel voor fondsenwerving. Inmiddels wordt er jaarlijks door de Goede Doelen Loterijen (Nationale Postcode Loterij, BankGiroLoterij, VriendenLoterij) €375 miljoen geworven voor het goede doel. Bovendien is de steun meerjarig en zijn de bijdragen vrij te besteden. Tijdens het Goed Geld Gala van de VriendenLoterij op 4 februari 2013 is de netto-opbrengst over 2012 bekendgemaakt. In totaal heeft de VriendenLoterij ruim 48 miljoen euro uitgekeerd aan goede doelen op het gebied van sport en gezondheid. Het Revalidatiefonds ontving een cheque van ruim acht ton (€823.789; 2011 €882.687). Fonds verstandelijk gehandicapten nam een cheque van bijna drie ton (€285.569; 2011 €222.220) in ontvangst. SupportActie Fonds verstandelijk gehandicapten neemt ook deel aan de SupportActie. Dit is een nationale loterij waarmee Nederlandse verenigingen, organisaties, goede doelen, stichtingen [7]
en instellingen fondsen kunnen werven. Door de verkoop van loten aan supporters, genereren de deelnemende organisaties extra structurele inkomsten. De Lotto Het Revalidatiefonds is een van de goede doelen op het gebied van sport, cultuur, maatschappelijk welzijn en volksgezondheid die delen in de opbrengsten van De Lotto en de andere merken van De Lotto (Toto en Krasloten). Over 2012 wordt voor het Revalidatiefonds een opbrengst verwacht van ongeveer €342.000. (2011 €403.268)
[8]
2 - Bestedingen 2.1 Projectbestedingen In het werkplan voor 2012 zijn concrete doelen en beoogde resultaten voor bestedingen beschreven. Deze zijn onderverdeeld in de drie speerpunten: 1. Innovatie en onderzoek 2. Onderwijs en arbeid 3. Eigen regie Innovatie en onderzoek Fonds verstandelijk gehandicapten Doel en beoogde resultaten: - Fonds verstandelijk gehandicapten heeft minimaal twee projecten gefinancierd betreffende versterking van het netwerk rond mensen met een verstandelijke handicap, waaronder minimaal een project met betrekking tot de problematiek rond ouder wordende verstandelijke gehandicapten. - Bijdrage aan de ontwikkeling van de leerstoel en onderwijscall voor Disability Studies in Nederland Resultaat: Er zijn binnen dit speerpunt door Fonds verstandelijk gehandicapten drie projecten gefinancierd. Zoals het project ‘Verstandelijk beperkt: zorg in de toekomst’ van VSOP. Dit betreft de ontwikkeling van een module transitie ten behoeve van de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Er is een bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de leerstoel en onderwijscall voor Disability Studies in Nederland. Bijna €50.000 is besteed aan dit speerpunt. Revalidatiefonds Doel en beoogde resultaten: - Minimaal één innovatie in de revalidatie gefinancierd door het Revalidatiefonds - Minimaal twee (revalidatie)onderzoeken gefinancierd door het Revalidatiefonds die positief effect heeft op kwaliteit van leven van mensen met een beperking. - Bijdrage aan de ontwikkeling van de leerstoel en onderwijscall voor Disability Studies in Nederland - Bijdrage aan het IIIe Programma Revalidatieonderzoek (ZonMw) Resultaat: Het Revalidatiefonds heeft bovenstaande resultaten ruimschoots bereikt. Er is aan dit speerpunt in totaal ruim €665.000 besteed. Zo is er een bijdrage toegekend aan de stichting Reade voor het project ‘Onderzoek veranderingen in zingeving na een dwarslaesie of hersenletsel’. Er zijn bijdragen toegekend aan Disability Studies in Nederland en ZonMw. Onderwijs en arbeid Fonds verstandelijk gehandicapten Doel en beoogde resultaten: - Minimaal twee projecten op het terrein van arbeid en/of onderwijs door het Fonds verstandelijk gehandicapten gefinancierd
[9]
Resultaat: Fonds verstandelijk gehandicapten heeft aan drie projecten binnen dit speerpunt €30.000 besteed. Voorbeeld van een project is de pilot van Krachtontbijt. Het Revalidatiefonds, organiseert al enkele jaren het Community Breakfast. Een ontbijt waaraan zowel werkgevers als jongeren met een lichamelijke handicap deelnemen. Het ontbijt is zowel gericht op ontmoeting en kennismaking, de beeldvorming, als om het matchen van beide partijen / baan vinden. Het netwerkontbijt blijkt in de praktijk een succes te zijn. Het zijn de goede ervaringen die voor Fonds verstandelijk gehandicapten aanleiding zijn om een vergelijkbaar middel aan te bieden aan mensen met een verstandelijke handicap. Fonds verstandelijk gehandicapten noemt dit geen ’Community Breakfast’, maar ‘Krachtontbijt’. Los van de Engelse naam, die voor de doelgroep moeilijk is, wordt het accent niet alleen op’ arbeid’ gelegd maar breder: de positie van de burger met een verstandelijke handicap in de lokale samenleving. De burger met een verstandelijke handicap laat zien wat hij/zij wel kan, welke talenten en mogelijkheden hij of zij heeft. Kortom, hij toont zijn kracht en niet zijn zwakte of afhankelijkheid. Revalidatiefonds Doel en beoogde resultaten: - Minimaal drie projecten op het terrein van arbeid en/of onderwijs door het Revalidatiefonds gefinancierd, waaronder minimaal een project over problematiek met betrekking tot de transitie van onderwijs naar arbeidsmarkt Resultaat: Voor bijna €140.000 is besteed aan tien projecten binnen dit speerpunt. Helaas heeft het fonds geen project gericht op problematiek rond transitie van onderwijs naar arbeid gefinancierd. Wel is er een initiatief gestart, in samenwerking met Fonds Psychische gezondheid, dat in 2013 zal leiden tot een Werkplaats over dit onderwerp. Eigen regie Fonds verstandelijk gehandicapten Doel en beoogde resultaten: - Minimaal drie projecten gefinancierd door het Fonds verstandelijk gehandicapten op het gebied van het versterken en ondersteunen van eigen regie. Resultaat: Fonds verstandelijk gehandicapten heeft voor ruim €90.000 besteed aan acht projecten binnen dit speerpunt. Een voorbeeld is het project Osani-kernen. Het project betreft de ontwikkeling van twee OSANI-kernen; sociale netwerken van families met een kind met een beperking en lokale ondersteuning. OSANI wil meebouwen aan een nieuwe maatschappelijke infrastructuur. Een kanteling in denken en doen is noodzakelijk in de komende jaren: • van verzorgd worden naar eigen regie en het zelf zaken ter hand nemen. • van het overnemen van zaken naar het faciliteren van eigen inspanning. • van goed verzorgen naar bouwen aan leven in de samenleving. Revalidatiefonds Doel en beoogde resultaten: - Minimaal twee projecten op het terrein van zelfmanagement door het [10]
Revalidatiefonds gefinancierd Resultaat: Het Revalidatiefonds heeft op dit terrein meer dan 20 projecten gefinancierd voor meer dan €200.000. Zoals het project ‘Weer op Weg’ van Dwarslaesie Organisatie Nederland. Het project beoogt mensen met een dwarslaesie te voorzien van kennis en gedragsalternatieven om later buiten het revalidatiecentrum zichzelf te kunnen handhaven, zelf keuzes te kunnen maken om gezond en met een goede kwaliteit van leven terug te keren in de maatschappij. In 2012 hebben de fondsen in totaal bijna 2 miljoen euro besteed aan projecten en onderzoeken. Van vakantieweken tot wooninitiatieven en van (revalidatie)onderzoeken tot snoezelmaterialen. In totaal zijn bij de fondsen ruim 800 aanvragen ingediend. Bij het Revalidatiefonds zijn 245 aanvragen ingediend, waarvan 71 aanvragen zijn toegekend. De ruim 170 overige aanvragen zijn afgewezen, niet in behandeling genomen, ingetrokken of nog in onderzoek. Bij Fonds verstandelijk gehandicapten zijn ruim 100 landelijke aanvragen en bijna 500 provinciale aanvragen ingediend. Van de landelijke aanvragen zijn er 20 toegekend en van de provinciale aanvragen zijn er 332 toegekend. De overige aanvragen zijn aangehouden, afgewezen, niet in behandeling genomen, afgelegd of ingetrokken. De toekenningen van Fonds verstandelijk gehandicapten zijn verdeeld in landelijke en provinciale projecten en op basis van categorieën. Landelijke projecten €301.984 Provinciale projecten €507.731 Provinciale projecten zijn verdeeld in de volgende categorieën: Voorlichting, zoals themabijeenkomsten t.b.v. ouders en verwanten, uitgave eigen periodiek, publiciteit, interne en externe informatie €20.833 Recreatie en ontspanning, zoals vrijetijds- en ontspanningsactiviteiten (zoals clubwerk), vakantie- en werkweken, eetcafé, vriendenkring, muziekactiviteiten, dans- en discoactiviteiten, speel-o-theken €285.444 Sport, zoals sportdagen, paardensport, voetbal, zwemmen, gymnastiek, schaatsen, judo, tennis €52.014 Geestelijke verzorging, zoals aangepaste kerkdiensten, catechese €22.730 Onderwijs, zoals werkweken en schoolreizen €42.135 Diversen €84.574
[11]
Fonds verstandelijk gehandicapten stelt daarnaast jaarlijks, via de ANGO, een klein budget beschikbaar voor individuele hulpvragen. In het verslagjaar zijn 13 aanvragen gehonoreerd voor een totaalbedrag van €13.950. Ook beheert Fonds verstandelijk gehandicapten het bestemmingsfonds Zwakzinnigenzorg Utrecht. Het bestemmingsfonds honoreert individuele aanvragen uit de provincie Utrecht. In 2012 zijn er vier aanvragen gehonoreerd voor in totaal €4500. Hieronder vindt u voorbeelden van projecten en onderzoeken die in 2012 zijn toegekend: Innovatie en onderzoek Project: Verstandelijk beperkt: zorg in de toekomst Aanvrager: VSOP Totale kosten: € 212.200 Bijdrage Fonds verstandelijk gehandicapten: € 15.000 Omschrijving: Het project ‘Verstandelijk beperkt: zorg in de toekomst’ betreft de ontwikkeling van een module transitie ten behoeve van de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Er is een toename van kennis over gezondheidsproblemen en gezondheidsrisico’s bij mensen met een verstandelijke beperking en meervoudige problemen op somatisch gebied, jonger dan 18 jaar. Dit leidt tot de ontwikkeling van preventieve screeningsprotocollen en behandelingsmethoden met een betere gezondheid en toegenomen levensverwachting als gevolg. Echter, de overgang (transitie) van de zorg van de kinderarts naar de zorg door een arts voor volwassenen met een verstandelijke beperking is nog steeds niet goed geregeld: de continuïteit van medische en psychosociale zorg valt weg bij het bereiken van de 18-jarige leeftijd. Er is geen duidelijke organisatiestructuur aanwezig die een goede follow up in de volwassenenzorg garandeert. Daardoor kan cruciale medische en psychosociale informatie verloren gaan op grond waarvan nieuw te ontwikkelen aandoeningen of complicaties voorkomen hadden kunnen worden en tijdige preventie of behandeling ingezet had kunnen worden. Uit de internationale literatuur blijkt dat er nog te weinig kennis is over hoe zorg in de transitiefase voor mensen met verstandelijke beperkingen goed vorm zou moeten krijgen, terwijl de ervaren problemen van ouders groot zijn. Transitiezorg richt zich zowel op het kind dat in de ontwikkeling naar de volwassenheid probleem-eigenaar wordt van zijn aandoening; als op de ouders/verzorgers die het probleemeigenaarschap leren los te laten en over te dragen aan hun kind. Overwegingen: - Dit project zal een zorgmodule opleveren die leidt tot een beter georganiseerde zorg in de eerste en tweede lijn waarbij uiteindelijk de kwaliteit van leven van (jong-)volwassenen met een verstandelijke beperking centraal staat. De zorgmodule transitie zal worden opgenomen in na- en bijscholingsmodules van medische opleidingen. - Met een zorgmodule ‘transitie bij mensen met een verstandelijke beperking’ zullen mensen met een verstandelijke beperking die de leeftijd van 18 jaar bereiken, niet meer ‘uit het zicht’ raken van de gezondheidszorg. Het voorkomt te late signalering van medische en sociale problematiek en het verloren gaan van medische en sociale informatie. Project: Spelenderwijs Aanvrager: Sophia Revalidatie Totale kosten: € 378.049 [12]
Bijdrage Revalidatiefonds: € 50.000 Omschrijving: De aanvraag betreft een onderzoeksproject met als titel ‘Spelenderwijs: Gamen in neuropsychologische revalidatie na CVA’. Jaarlijks worden ongeveer 120.000 mensen in Nederland uit het ziekenhuis ontslagen met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) als hoofd- of nevendiagnose, 41.000 van hen met de diagnose beroerte (CVA). In Nederland leven 600.000 mensen met de gevolgen van een NAH, 230.000 hiervan met de gevolgen van een CVA. CVA is in Nederland de grootste oorzaak van (blijvende) invaliditeit en onder vrouwen doodsoorzaak nummer één. De gevolgen van een CVA kunnen divers zijn: sensorisch, motorisch, cognitief, communicatief, sociaal, emotioneel en gedragsmatig. De impact van de gevolgen is afhankelijk van de aard en de ernst van het letsel, maar zeker ook van premorbide kenmerken, persoonlijkheid en sociale en omgevingsfactoren. Deze gevolgen zijn niet alleen ingrijpend voor de getroffenen maar ook voor hun partners en verdere sociale omgeving. Circa 60 procent van mensen met een CVA ondervindt op langere termijn matige en 33 procent ernstige hinder en is afhankelijk van zorg en beperkt in sociaal en maatschappelijk participeren. Secundaire problemen als depressie, verstoorde gezins- of familierelaties en vereenzaming komen verhoudingsgewijs vaak voor. Cognitieve revalidatie (CR) na CVA is gericht op verbetering van het dagelijks functioneren door training, het herleren van oude routines, aanleren van nieuwe strategieën, gebruik maken van compensatoire mechanismen en/ of het leren accepteren van en omgaan met de blijvende gevolgen van het hersenletsel. CR is effectief gebleken bij volwassenen na een CVA en kinderen met NAH. Virtual reality en gamen, vooral ‘standaard’ consoles als de Nintendo Wii, worden steeds meer gebruikt in de revalidatie en lijken veelbelovend als therapeutisch hulpmiddel om leren en motorische vaardigheden te verbeteren. Voor zover bekend zijn nog geen specifieke toepassingen van gamen in de cognitieve revalidatie in Nederland ontwikkeld. In een inventarisatie van succesvolle voorbeelden van cognitieve revalidatie in Nederland (Van Heugten, 2009) wordt gamen aanbevolen als veelbelovend middel: ‘.. kan hiermee de motivatie voor revalidatie en de compliance tijdens behandeling op eenvoudige wijze geoptimaliseerd worden’. Overwegingen: - Het betreft een innovatief onderzoek dat inspeelt op vergroting van de zelfredzaamheid van mensen die een CVA hebben gehad. - Gamen maakt oefenen in de thuisomgeving mogelijk met het voordeel van zelfmanagement: eigen regie en controle over wanneer, waar, hoe lang, wat en met wie geoefend wordt. - Gamen binnen de revalidatie is een innovatieve ontwikkeling. Het geeft mensen de kans om op een aangename manier aan hun herstel te werken. Toepassing thuis heeft veel voordelen t.o.v. de huidige vorm van therapieën. Onderwijs en arbeid Project: toolkit Roadmap to Success Aanvrager: Stichting CAP100 Totale kosten: € 50.000 Bijdrage Revalidatiefonds: € 50.000 Omschrijving: CAP100 gaat een toolkit ontwikkelen om het bedrijfsleven beter te kunnen ondersteunen bij het in dienst nemen van mensen met een lichamelijke beperking. Er zijn in het bedrijfsleven voldoende initiatieven en intenties om mensen met een beperking in dienst te nemen. Deze intenties liggen echter vaak bij een kleine groep mensen en zijn niet [13]
structureel belegd binnen organisaties. Hierdoor is de output kwetsbaar en niet duurzaam geborgd. CAP100 wil een concrete aanpak opzetten zodat organisaties dit thema breder en succesvoller kunnen implementeren. In deze toolkit zitten praktische tips over hoe zaken en faciliteiten (werkplekaanpassingen, subsidieregelingen) intern en extern te regelen, maar ook materialen die organisaties zelf kunnen gebruiken om de beeldvorming positief te kunnen beïnvloeden (films), onderbouwingen te geven (presentaties) en voorbeelden van geslaagde business cases en succesfactoren (o.a. ervaringen van onze partners). Daarnaast heeft het een onderdeel FAQ’s en brengt het de organisatie in contact met instanties die kunnen helpen bij specifieke vraagstukken. Overwegingen: - Het hebben van werk en daardoor actief onderdeel uit kunnen maken van de maatschappij is fundamenteel voor iemand functioneren en welzijn. Het hebben van een baan bevordert de sociale integratie binnen de samenleving. - Door inzet van CAP100 deelnemers wordt de doelgroep op verschillende manieren zelf ingezet om het project te realiseren. Project: Gebruik PC Tablet als hulpmiddel voor communicatie met gehandicapten Aanvrager: St. Christelijk SO en VSO voor de Noordoostpolder e.o. Totale kosten: € 114.451 Bijdrage Fonds verstandelijk gehandicapten: € 10.000 Omschrijving: De Zonnebloemschool is een christelijke school voor Speciaal Onderwijs – ZMLK. Tevens staat deze school open voor kinderen met een meervoudige handicap. Een belangrijk onderdeel van de les/behandelmethoden is het PECS (Picture Exchange Communication System). Dit programma is in eerste instantie ontwikkeld voor kinderen met een stoornis in het autistisch spectrum, die tevens een verstandelijke beperking hebben. Deze kinderen hebben vaak moeite om op een juiste manier aan te geven wat ze willen, zien of horen. Door PECS leren zij zelfstandig contact te initiëren. Het is zowel thuis als op school te gebruiken. De huidige PECS omvat een ringband met pictogrammen, die door klittenband op de plaats worden gehouden. De opbouw van PECS gebeurt in 6 stappen en kan op den duur de spraakontwikkeling stimuleren. In zijn huidige vorm heeft PECS beperkingen: kaartjes moeten maken, kapotte kaartjes, klittenband, te zware map. Opzet van het project is het programma beschikbaar te maken op een tablet-PC. De touchscreen bediening maakt het gebruik simpel en handig voor gehandicapten. De school heeft al langer ervaring met het gebruik van tablets bij oudere leerlingen en sinds een aantal maanden ook bij jongere leerlingen. Dit verloopt goed. Daarnaast wordt er binnen de school gewerkt met spraakcomputers en digiborden, waarmee op verschillende manieren met pictogrammen wordt gewerkt. Overwegingen: - Het is een project waarbij een bestaand communicatiesysteem wordt overgezet op tabletpc’s. Tegelijkertijd wordt gebruik gemaakt van de mogelijkheden van tablets om de bestaande communicatiesystemen uit te breiden en te verbeteren, bijvoorbeeld door gebruik van foto’s of gesproken teksten bij pictogrammen. - Het is de bedoeling dat kinderen met een verstandelijke beperking en communicatieproblemen met behulp van deze applicatie beter, sneller en zelfstandiger zullen gaan communiceren en zo ook sneller zelfstandig (educatieve) activiteiten kunnen ondernemen.
[14]
Eigen regie Project: Zorg onder handbereik; een digitaal dashboard voor zorg en welzijn Aanvrager: Vereniging Spierziekten Nederland Totale kosten: € 151.742 Bijdrage Revalidatiefonds: € 39.871 Omschrijving: De VSN signaleert dat mensen zich onvoldoende schikken naar het ideaalbeeld van de goed geïnformeerde, rationele zorgconsument, zoals dat door de overheid getekend is: de patiënt die zijn eigen dossier beheert, doelbewust door de gezondheidszorg navigeert, autonoom opereert en die op gelijkwaardig niveau samen met de arts zijn eigen gezondheid beheerst. Emoties kunnen in de weg zitten, maar ook de complexe organisatie van de zorg en welzijn. De formele gezondheidszorg is ver weg wanneer in de periode na de verpletterende diagnose de wanhoop toe slaat. Voor vrijwel iedereen is dan de hulp van een coach zeer welkom. Dit project wil een oplossing bieden voor deze problemen. Mensen krijgen de beschikking over een digitaal, persoonlijk dashboard dat hen drie dingen biedt: 1. een gerichte verwijzing naar de zorg die bij hen past 2. documentatie op maat, afgestemd op de persoonlijke situatie 3. een coach die op basis van eigen ervaring de persoon met een spierziekte steunt en begeleidt. Overwegingen: - Dit project biedt ondersteuning in de vorm van een coach en geeft praktische informatie. Daardoor krijgen mensen veel meer sturingsmogelijkheden en zijn ze beter in staat te participeren in de samenleving. - Mensen met een spierziekte spelen zelf een centrale rol in het project. Project: Landelijke kiezersdag voor mensen met een licht verstandelijke beperking Aanvrager: Platform VG Totale kosten: € 74.945 Bijdrage Fonds verstandelijk gehandicapten: € 15.000 Omschrijving: Het centrale doel is om mensen met een licht verstandelijke beperking op een informele en leuke wijze wegwijs te maken met de achtergronden van de politiek en met de dynamiek van de verkiezingen. Tijdens deze dag worden ze bewust gemaakt van het belang om te gaan stemmen en krijgen ze handvatten om een beeld te vormen van wat de politiek hen te bieden heeft. Het is ook een dag waarop politici de kans krijgen om met elkaar in debat te gaan en zich specifiek te richten op mensen met een licht verstandelijke beperking. De uitdaging is, om dit te doen in begrijpelijke en eenvoudige taal, zodat mensen met een verstandelijke beperking werkelijk geholpen kunnen worden om tot een stemkeuze te komen. Overwegingen: - Het project beoogt dat mensen met een licht verstandelijke beperking zich bewust zijn van het belang om te gaan stemmen en handvatten hebben om een beeld te vormen van wat de politiek hen te bieden heeft. En dat politici zich bewust zijn, van het potentieel stemgerechtigde mensen met een licht verstandelijke beperking. - Op een positieve wijze wordt duidelijk gemaakt dat het gaat om een substantiële groep mensen met een licht verstandelijke beperking die gewoon willen meedoen in onze (democratische) samenleving.
[15]
Project: Lokale eigen-regie-netwerken voor goede overgang van Begeleiding en Kortdurend Verblijf naar gemeenten Aanvrager: Per Saldo Totale kosten: € 189.812 Bijdrage Revalidatiefonds: € 23.286 Bijdrage Fonds verstandelijk gehandicapten: € 10.000 Omschrijving: De aanleiding voor het project is dat de functies Begeleiding en Kortdurend Verblijf uit de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) worden overgeheveld naar de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning). Met de decentralisatie van deze functies, komt de uitvoering bij de gemeenten te liggen. Gemeenten zullen vanaf 2013 verantwoordelijk zijn voor mensen die voor het eerst of opnieuw een beroep doen op de functies Begeleiding of Kortdurend Verblijf en vanaf 2014 voor alle mensen die in aanmerking komen voor een van beide functies. Per Saldo, de vereniging van mensen met een persoonsgebonden budget (PGB) vindt het van groot belang dat zorgvragers ook na de overheveling van de functies zorg krijgen, waarbij zij de eigen regie over verschillende levensterreinen behouden. Net zoals zij dat nu gewend zijn, door hun Begeleiding en Kortdurend Verblijf in de AWBZ te regelen met een PGB. Een groot deel van alle mensen met een PGB is ook geïndiceerd voor de functie Begeleiding. De hulpvraag van deze mensen moet door de gemeenten gecompenseerd worden op een wijze die past bij de individuele hulpvraag en individuele situatie waarin de hulpvrager zich bevindt. Gemeenten hebben beleidsvrijheid bij de specifieke invullen van de Wmo. Dit betekent dat zij zelf, op lokaal niveau, beleid maken en dit vastleggen in een verordening. Overwegingen: - Het is van groot belang dat mensen met een zorgvraag ook in de toekomst eigen regie kunnen behouden om zo te kunnen participeren in de samenleving. Het project speelt in op de gevolgen van de bezuinigingen die het kabinet momenteel doorvoert. Versterking van de positie van de doelgroep is daarbij broodnodig. Diversen Project: Kinderen in Tel voor het Gehandicapte Kind – Gehandicapte kinderen tellen mee Aanvrager: Defence for Children Totale kosten: € 71.200 Bijdrage Revalidatiefonds: € 10.000 Bijdrage Fonds verstandelijk gehandicapten: € 5.000 Omschrijving: Het project betreft de ontwikkeling van een indicator gehandicapt kind in 2012 en een thema-uitgave van het Databoek Kinderen in Tel in 2013. Kinderen in Tel brengt vanaf 2006 de leefsituatie van de jeugd per provincie en gemeente in beeld en stelt aan de hand van twaalf indicatoren een ranglijst samen. In 2008 zijn voor het eerst ook gegevens op wijkniveau gepresenteerd. De indicatoren zijn gebaseerd op het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK). Het onderzoek laat voor alle gemeenten, provincies en wijken in Nederland zien hoe het gesteld is met het welzijn van kinderen en in welke omstandigheden zij verkeren. De resultaten worden gepubliceerd in het Databoek. Overweging: - Met alle veranderingen in de zorg (zorgverzekeringswet, Wmo) en de bezuinigingen die overal worden doorgevoerd is het van belang dat de belangen van kinderen met een beperking op een goede manier kunnen worden behartigd. Dit instrument voorziet in gegevens waarmee belangenbehartigers gemeenten, verzekeraars, bestuurders, scholen, [16]
zorg- en welzijnsinstellingen kunnen aanspreken op hun beleid ten aanzien van deze kwetsbare groep kinderen. Project: Gebarentaal bij kinderfilms op dvd Aanvrager: Stichting ECAP Totale kosten: € 40.000 Bijdrage Revalidatiefonds: € 20.000 Omschrijving: Aanvrager wil populaire en kwalitatief hoogwaardige jeugdfilms toegankelijk maken voor dove en slechthorende kinderen. Dit gebeurt door het uitbrengen van dvd’s met deze films waaraan de gestandaardiseerde Nederlandse Gebarentaal (NGT) is toegevoegd, door een gebarentolk in het beeld te plaatsen. Beoogde zes titels voor dit project zijn: Lang en Gelukkig, Lepel, Het paard van Sinterklaas, Briefgeheim, Dik Trom en Morrison krijgt een zusje. Het wordt vanuit de doelgroep van groot belang geacht dat deze films voor dove- en slechthorende kinderen toegankelijk worden gemaakt. De belangenorganisatie voor doven Dovenschap heeft in een adhesiebetuiging het belang hiervan onderschreven. Door het ontbreken van een gebarentolk in beeld kunnen de kinderfilms in de huidige vorm helaas niet door de doelgroep bekeken worden. Door het aanpassen van deze kwalitatief hoogwaardige kinderfilms in NGT worden de films toegankelijk voor deze kinderen. Nederlandse films aanpassen voor doven is gezien de kosten en de kleine doelgroep commercieel nauwelijks interessant. Afgezien van een paar filmtitels zijn ze dan ook nergens te koop. Overwegingen: - Dit project bevordert de integratie doordat dove en slechthorende kinderen kunnen meepraten over populaire Nederlandse jeugdfilms. Zij kunnen dankzij dit project genieten van cultuur en amusement net als horende kinderen. - Het kijken van films in Nederlandse Gebarentaal stimuleert de taalontwikkeling van dove kinderen en bevordert daarmee het leren lezen en schrijven. Voor de ouders en andere familieleden van deze kinderen is dit materiaal uitermate geschikt om gebarentaal te leren of te oefenen en zo beter te kunnen communiceren in Nederlandse Gebarentaal. Projectenoverzicht Revalidatiefonds: Eigen regie Stichting Eigen Stek
Kleinschalige woonvorm Verbeter levenskwaliteit allochtone kinderen en jongeren met Stichting Fatusch beperkingen Dwarslaesie Organisatie Nederland Weer op Weg (WoW) Per Saldo Lokale eigen-regie-netwerken Per Saldo Lokale eigen-regie-netwerken Revalidatiecentrum De Hoogstraat Londen Times 2012 Stichting Woord en Gebaar Leesvertelwedstrijd 2012 Stichting Woord en Gebaar Leesvertelwedstrijd 2012 Stichting Handicamp Overijssel Nieuwe camper Stichting Commex Theaterweek 2012 PWA manege (Vereniging Paardrijden Gehandicapten) Paardrijkamp Stichting Integratie Gehandicapten Elburg & Omstreken Vijfdaagse culturele reis Mytylschool de Schalm Schoolreizen 2012: Tour de Vincent Nederlandse Stichting voor Doofblinden Midweek voor doofblinden 2012 Stichting Zelo Inrichting gemeenschappelijke ruimtes en tuin Stichting Bikkel Anne Unlimited naar de Paralympics Zorg onder handbereik; een digitaal dashboard voor zorg en Vereniging Spierziekten Nederland welzijn Heliomare Heliolympics 2012
[17]
€ 12.000 € 10.000 € 17.335 € 10.000 € 13.286 € 20.000 € 4.500 € 4.500 € 5.000 € 1.500 € 900 € 450 € 1.800 € 4.000 € 9.650 € 10.000 € 39.871 € 6.662
Stichting Wiel&Deal Stichting Wiel&Deal Stichting De Bastide Stichting Behoud Gehandicapten Emancipatie Stichting Papageno Huis
Wiel&Deal Wiel&Deal Inrichting gemeenschappelijke ruimte Miniconferentie Robinson Crusoe eiland Papageno Huis
€ 3.154 € 10.000 € 12.000 € 5.000 € 8.000 € 209.608
Innovatie & onderzoek Sophia Revalidatie Center for Language and Cognition (RUG) Stichting Reade Koninklijke Kentalis Revalidatiecentrum De Hoogstraat Universitair Medisch Centrum St Radboud afd. Revalidatie Nederlandse Stichting voor het Dove en Slechthorende Kind Revalidatiecentrum De Hoogstraat Revalidatie Nederland Stichting Mienskipssoarch Universiteit Utrecht Revalidatiecentrum De Hoogstraat Nederlandse Stichting voor het Dove en Slechthorende Kind Stichting Vrienden Jeroen Bosch Ziekenhuis Adelante Kenniscemtrum voor Revalidatie en Audiologie Universitair Medisch Centrum St Radboud afd. Revalidatie Stichting Milo Stichting Milo Stichting Innoveren met Zorg ZonMw
Spelenderwijs Klinische implementatie, spraakstoornissen bij kinderen onderzoek Veranderingen in zingeving na een dwarslaesie of hersenletsel COM-PAS International Labour market Integration Assessment in Spinal cord injury (ILIAS)
€ 50.000 € 50.000
HandArt Delphi Studie
€ 15.000
Participatieve video Nieuwe generatie Games voor gezondheidszorg - Fase 1 Telerevalidatie Nu! Onderzoek Duet Paralympische spelen: Interpretatie en Representatie Virtual Reality training van navigatievaardigheden voor CVA patienten
€ 10.000 € 50.000 € 63.473 € 9.920 € 14.960
Oudertraining in het gebruik van mental state talk Embedded Fitness voor het KEC cliëntgericht modulair revalidatieprogramma voor dwarslaesiepatiënten
€ 10.000 € 10.940
McARM Probleeminventarisatie Communicatie bij meisjes met Rett Syndroom Mijn Film, mijn Verhaal Het bad meester Vervolgprogramma Revalidatieonderzoek
€ 63.430 € 12.000 € 12.000
€ 20.955
€ 58.244 € 6.250 € 13.925 € 60.000 € 14.000 € 120.000 € 665.097
Onderwijs & arbeid Sint Maartenskliniek Stichting School Lyndensteyn Stichting CAP100 Stichting Vrienden van de Mytylschool Amsterdam Mytylschool De Brug Adelante (Mytylschool Franciscusoord) (Vrienden van) Mytylschool Ariane de Ranitz FOSS Onderwijs Centrum de Twijn Stichting Week van de Chronisch Zieken
klikprater: chat-by-click dialogen voor kinderen met communicatieproblemen Schoolreisjes en kampen 2012 Roadmap to Success Werkweken Werkweken/schoolreisjes 2012 Werkweken 2012 - 2013 Werkweken voor leerlingen van de mytylschool Ariane de Ranitz 2012 Spraaksaam4Ever Schoolkamp AVWD 1 en 2 Week Chronisch Zieken 2012 regionale activiteiten
€ 40.000 € 4.875 € 50.000 € 800 € 2.715 € 1.400 € 7.000 € 15.925 € 1.580 € 15.000 € 139.295
Overig Stichting Wielewaal St. Johanniter Hulpverlening Stichting Introdans Speeltuinvereniging De Speelkraam Defence for Children Wensstichting SHAMAJO Stichting ECAP Makkers Unlimited Stichting Speeltuin Kloosterplantsoen Stichting Rolstoel Tennis Toernooien Nederland
Meerkosten vakanties 2012 Johanniter Vakantieweken Dansvoorstelling De Ontmoeting XS Speeltuin de Speelkraam Kinderen in Tel voor het Gehandicapte Kind - Gehandicapte kinderen tellen mee Shamajo Fairs 2012 Gebarentaal bij kinderfilms op dvd doorstart Makkers Speeltuin Kloosterplantsoen IJsselstein Side Events Wereldkampioenschappen Rolstoeltennis voor
[18]
€ 8.333 € 9.200 € 10.000 € 10.000 € 10.000 € 10.000 € 20.000 € 2.600 € 5.000 € 2.900
Dubbels Stichting OTwee Stichting OTwee Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam Kenniscentrum Groen & Handicap Haagse Hogeschool;Academie voor Sportstudies Revalidatiefonds Stichting Wielewaal Sophia Revalidatie
Haptic Communications Haptic Communications Evenementen zonder beperking Wandelen, goed voor elkaar Studiereis Paralympische Spelen 2012 Wandelfeest 2013 Meerkosten vakanties 2013 Zitskireis 2013
€ 1.800 € 1.800 € 10.000 € 17.365 € 1.225 € 40.000 € 45.000 € 1.400 € 206.623
TOTAAL
De CG-Raad ontvangt meerjarensteun in de vorm van een projectsubsidie. Dat was in 2012 een bedrag van €300.000. Dit bedrag wordt verdeeld onder verschillende projecten. In 2012 waren dat: - Voorlichting VN-mensenrechten verdrag Tot op heden is het VN-verdrag voor mensen met een handicap nog steeds niet geratificeerd, maar het moment lijkt in zicht. De ratificering is onontbeerlijk bij het realiseren van een samenleving voor iedereen, een samenleving waarin iedereen kan meedoen. En daarmee dus noodzakelijk om het hoofddoel van de CG-raad te realiseren. Dit project draagt bij aan het verhogen van de bewustwording van het verdrag en de noodzaak daarvan. - Week van de toegankelijkheid Een evenement met elk jaar een ander thema rond toegankelijkheid. Doel van de Week is om te komen tot zoveel mogelijk lokale en regionale activiteiten waarin aandacht gevraagd wordt voor de brede toegankelijkheid voor mensen met uiteenlopende beperkingen. - Nibud onderzoek De CG-Raad voert jaarlijks een onderzoek uit naar de koopkracht en inkomenspositie van chronisch zieken. Het onderzoek dient als basis voor de input van de CG-Raad bij de begrotingsbehandeling van SZW, waarbij de koopkrachtontwikkeling aan de orde komt. Met de uitkomsten van dit onderzoek kan de CG-Raad bij de overheid blijvend aandacht vragen voor de inkomenspositie van chronisch zieken en deze waar mogelijk verbeteren. - Arbeidsparticipatie De arbeidsparticipatie van mensen met beperkingen blijft ver achter bij de rest van de beroepsbevolking. Dit moet veranderen. Een groot aantal factoren speelt daarbij een rol. Stelling van de CG-Raad is: maatschappelijk aan de zijlijn staan, kost de samenleving en het individu veel meer geld dan ‘gewoon meedoen’. - Belastinggids 2012 De Wtcg is op 1 januari 2009 van kracht geworden. Een belangrijk onderdeel van de Wtcg is dat mensen specifieke meerkosten via belastingteruggave kunnen terugvragen. Tot nu toe informeert de CG-raad haar leden over de manier waarop zij hun Wtcg-rechten het beste ten gelde kunnen maken. - De Verkiezingstour Dit project heeft tijdens de verkiezingen van 2012 de politieke wensen van chronisch zieken en gehandicapten zoveel mogelijk onder de aandacht gebracht bij politici en een breder [19]
€1.220.623
publiek. De CG-Raad heeft, samen met Platform VG, daarvoor gezamenlijk een verkiezingscampagne opgezet. - Vervolg Feiten & cijfers Er blijkt bij actuele politieke onderwerpen grote behoefte aan feiten en cijfers om de lobby te ondersteunen. Het jaarlijkse koopkrachtonderzoek na Prinsjesdag is hier een goed voorbeeld van. Uit de onderzoeken wordt duidelijk wat het effect van beleidsmaatregelen is. Projectenoverzicht Fonds verstandelijk gehandicapten (landelijk) Eigen regie Platform VG Stichting Fatusch Stichting WESP Vraaggericht Werken Stichting Woongroep Elysion Eindhoven Mikado kenniscentrum interculturele zorg Stichting Osani Platform VG Per Saldo
Dementietafel, delen en verbeteren Verbeter de levenskwaliteit van allochtone kinderen & jongeren met beperkingen Kinderparticipatie voor kinderen met een beperking die in groepen wonen Woongroep Elysion Eindhoven Mikado: thema verstandelijk gehandicapten Osani-kernen in Vlaardingen & Den Haag Landelijke kiezersdag voor mensen met een licht verstandelijke beperking Lokale eigen regie netwerken2013
€ 15.000 € 10.000 € 6.845 € 10.000 € 10.000 € 15.000 € 15.000 € 10.000 € 91.845
Innovatie & onderzoek Vereniging Cornelia de Lange Syndroom CMO Flevoland (Zorgbelang) VSOP
€ 22.476 € 10.000 € 15.000
Wiki bouwen over zelfbeschadigend gedrag Onderzoek 'LVB jongeren in beeld' Verstandelijk beperkt: zorg in de toekomst
€ 47.476
Onderwijs & arbeid Sint Maartenskliniek St. Christelijk SO en VSO voor de Noordoostpolder Fonds verstandelijk gehandicapten
Klikprater: chat-by-click dialogen voor kinderen met communicatieproblemen Gebruik PC Tablet als hulpmiddel voor communicatie met gehandicapten Pilot Krachtontbijt
€ 10.000 € 10.000 € 10.000 € 30.000
Overig Fonds verstandelijk gehandicapten ANGO Defence for Children Stichting Prokkel Fonds verstandelijk gehandicapten Theater Totaal
Wandelfeest 2012 Jaarbijdrage 2012 Kinderen in Tel voor het Gehandicapte Kind - Gehandicapte kinderen tellen mee Van Prokkel naar Prokkelen 2013 Wandelfeest 2013 optreden Theater Totaal
€ 51.813 € 20.000 € 5.000 € 15.000 € 40.000 € 850 € 132.663
Totaal
€ 301.984
Projecten Fonds verstandelijk gehandicapten (provinciaal) Het betreft 332 projecten van in totaal €507.731, waarbij de projecten minder dan €8000 per project toegekend hebben gekregen, met uitzondering van project stichting Osani (€10.000) en project stichting Steffie (€16.000). Het gemiddelde toegekende bedrag van de provinciale projecten is €1.560 (de toekenningen aan stichting Osani en stichting Steffie zijn hierin niet meegenomen).
[20]
2.2 Innovatie & Projectontwikkeling De fondsen initiëren projecten die bijdragen aan de volwaardige participatie van mensen met een lichamelijke en/of verstandelijke handicap en/of met een chronische ziekte. De te ontwikkelen projecten ontstaan op eigen initiatief (en dus proactief) en altijd in overleg met relevante partijen, zoals LFB, Skills Nederland, Revalidatie Nederland en stichting Groen en Handicap. Een goed netwerk binnen de gehandicaptensector en organisaties die vanuit hun maatschappelijke positie en/of functie te maken (kunnen of zelfs moeten) hebben met de participatie van mensen met een lichamelijke of verstandelijke handicap, is belangrijk. Voor het onderhouden van een deugdelijk netwerk zijn creativiteit en samenwerking duidelijke voorwaarden voor het goed functioneren van de afdeling I&P. Uitgangspunt ten aanzien van de formatie van de afdeling is deze compact en flexibel (projectmatig werken) te houden. Voor de projecten dient bij voorkeur externe financiering verkregen te worden. Resultaten 2012 De projecten van de afdeling I&P dienen aan een aantal criteria te voldoen. Realisatie in 2012: Jaarlijks wordt minimaal een nieuw project per merk ontwikkeld en/of in uitvoering gebracht. Doel: onderzoek naar de haalbaarheid om de methode ‘Ken elkaar’ door te ontwikkelen voor Fonds verstandelijk gehandicapten Resultaat: Dit onderzoek is uitgevoerd, daaruit is gebleken dat er behoefte is aan een voortzetting als maatschappelijke stage voor jongeren met en zonder handicap. Helaas zijn de financiën niet rond gekomen om het project ‘Ken elkaar’ uit te voeren. Doel: project Wajongkennismakings4daagse voor Revalidatiefonds Resultaat: Dit project is uiteindelijk anders opgezet, omdat vanuit de activiteiten in Rotterdam (o.a. het Community Breakfast op 24 maart 2011, twee bijeenkomsten met alle relevante partijen in regio Rijnmond) een sterke behoefte was om in het kader van inclusieve vakwedstrijden tijdens de Skills Masters-wedstrijden (medio maart 2012) een Community Breakfast (CB) te organiseren voor de technische sector. Door deze sector wordt aandacht gevraagd voor de groeiende vraag naar geschoolde technici. In dat kader wordt ook gekeken naar het potentieel van geschoolde arbeidskrachten met een handicap. Op 16 maart 2012 is dit CB Techniek georganiseerd in Rotterdam. Hieraan namen deel bestuurlijke vertegenwoordigers, werkgevers en jongeren met een technische opleiding. Hiervan is een verslag. Belangrijk resultaat dat is enerzijds de bevestiging dat de technische sector meer gebruik moet maken van dit potentieel aan arbeidskrachten met een handicap en de bereidheid van diverse organisaties uit deze sector om samen met het Revalidatiefonds hier verder aan te werken. Doel: Jaarlijks wordt minimaal een project in samenwerking met een bedrijf opgezet in het kader van MBO: Nedtrain, Firevaned. Resultaat: Dit is in 2012 niet op bevredigende wijze uitgevoerd. Doel: Jaarlijks zijn er gemiddeld vijf projecten in uitvoering Resultaat: [21]
* project Wandelfeest (Revalidatiefonds/Fonds verstandelijk gehandicapten) In 2012 is voor de tweede keer het Wandelfeest georganiseerd. Het doel van het Wandelfeest is ontmoeting voor/door iedereen met of zonder een handicap en het verwerven van gelden voor beide fondsen. Er was een specifiek doel voor de opbrengst: stichting Groen & Handicap. De opbrengst was ruim €22.000 en er wandelden ruim 1200 deelnemers mee. * project Ik ben bijzonder (Fonds verstandelijk gehandicapten) Het project ‘Ik ben Bijzonder´ is een project geïnitieerd door Fonds verstandelijk gehandicapten en in de periode 2007 – 2009 uitgevoerd. Het project richt zich op ontmoeting, zelfredzaamheid en empowerment. Onder de noemer ‘Ik ben bijzonder’ organiseerden jongeren, onder leiding van Fonds verstandelijk gehandicapten en hun docent, voor jongeren met een beperking een sportdag. In 2011 is een start gemaakt met een methodiek, in de vorm van een website, die zoveel mogelijk jongeren, docenten en scholen voor mensen met een beperking informeert over de mogelijkheden van het organiseren van een sportdag. Het project is gestart in 2012. De organisatorische planning van scholen voor het schooljaar 2012/2013 heeft de uitvoering enige vertraging opgeleverd. * project Community Breakfast (Revalidatiefonds/Fonds verstandelijk gehandicapten) In 2012 zijn twee Community Breakfasts georganiseerd, in Leiden en in Groningen. Daarnaast is er een bijeenkomst voorbereid voor 2013. Ook zijn er voorbereidingen getroffen voor een eerste Krachtontbijt in 2013. Dit is een afgeleide van de methode Community Breakfast voor mensen met een verstandelijke beperking. * project uitgave Bed&Breakfast zonder drempels (Revalidatiefonds ism ANWB) In samenwerking met de ANWB en auteur Eelke Kelderman is een plan ontwikkeld om een glossy boekje te schrijven met sfeervolle verhalen over ongeveer 20 toegankelijk adressen in Nederland. Het boekje is bedoeld om mensen met een beperking uit te nodigen op pad te gaan. Op 21 maart is door Hans Klein Breteler (lid van de Raad van Toezicht) het eerste exemplaar van deze uitgave aangeboden aan de hoofddirecteur van de ANWB, Guido van Woerkom. Het boekje is verschenen in een oplage van 5000 exemplaren en is te verkrijgen bij de ANWB-winkels en bij de reguliere boekhandel. * project hulpmiddelen en veiligheid (Revalidatiefonds) Met Life & Mobility en Mezzo is de workshop ‘Veiligheid en zorg: wie zorgt ervoor?’ georganiseerd voor consument, mantelzorger en professional. Door bezuinigingen en verandering in de samenleving ontstaat een nieuwe rol voor voor hen in de aanschaf van mobiliteitshulpmiddelen en het verlenen van zorg. Het doel: meer focus op veiligheid bij keuze én gebruik van hulpmiddelen in de zorg. Elk project dat wordt uitgevoerd (op basis van instemming over inhoud, organisatie en financiën) wordt beschreven vanuit de aanpak van de Social Return on Investment (SROIprincipe). Dat betekent dat expliciet de uiteindelijke resultaten van het project benoemd worden en daarmee toetsbaar zijn op de realisatie. Jaarlijks wordt voor elk merk een project ingediend bij de Vriendenloterij en een project gezamenlijk.
[22]
3 - Communicatie Interne communicatie Het is voor de stichting van belang om interne informatie over en van de twee fondsen te stroomlijnen. Medewerkers zijn op de hoogte van wat er speelt en wat er in de planning zit. Zo kunnen we op basis van goed afgestemde informatie helder en eenduidig naar buiten treden. In het werkplan 2012 is benoemd om te starten met een interne nieuwsbrief. Deze is in 2012 vijf keer verschenen. Daarnaast zijn er personeelsbijeenkomsten georganiseerd om medewerkers over diverse aangelegenheden te informeren, zoals over competentiemanagement. Externe communicatie De externe communicatie is gericht op naamsbekendheid van de fondsen en betrokkenheid van het publiek bij het werk van de beide fondsen. De fondsen kunnen rekenen op de steun van een trouwe groep donateurs. De fondsen houden hen en andere belangstellenden regelmatig op de hoogte van hun bestedingen en activiteiten. Daarnaast is voor 2012 gekozen om in te zetten op zichtbaarheid en waardering door donateurs, maar ook door andere communicatiedoelgroepen. Hiervoor zijn diverse middelen ingezet:
Brochures De fondsen hebben brochures om belangstellenden informatie over het desbetreffende fonds mee te geven of op te sturen. Ook worden brochures gebruikt bij openingen en evenementen van toegekende projecten.
Nieuwsbrieven Fonds verstandelijk gehandicapten heeft een nieuwsbrief voor donateurs, ‘Bijzonder Nieuws’. Deze is in 2012 twee keer verschenen in een oplage van 35.000 exemplaren per uitgave. Het Revalidatiefonds heeft een nieuwsbrief ‘Drempels Weg’. Deze is in 2012 vier maal verschenen. Door middel van deze nieuwsbrieven houden wij de donateurs op de hoogte van projecten die wij financieren. Daarnaast geven wij informatie over de organisatie, ontwikkelingen binnen de branche en verschillende mogelijkheden van doneren.
Websites Op de websites van de fondsen staat actuele informatie over projecten. Ook zijn nieuwsberichten te vinden die betrekking hebben op de fondsen, in de breedste zin van het woord. Voor aanvragers is er informatie te vinden over de procedure. Ook bieden de sites de mogelijkheid een vooraanvraag in te dienen.
Advertenties in dagbladen en tijdschriften Beide fondsen hebben standaardadvertenties voor gratis plaatsing in dagbladen. Dit zijn zogenaamde stopperadvertenties. Deze advertenties plaatsen dagbladen om ‘gaten’ op pagina’s te vullen. In 2012 hebben de fondsen geen actieve stoppercampagne ingezet. Fonds verstandelijk gehandicapten heeft geparticipeerd in het Logospel van de Telegraaf. De fondsen zijn een samenwerking aangegaan met het 100% NL magazine (oplage 130.000). Hierin verschijnen advertenties en redactionele bijdragen van de fondsen.
[23]
Advertenties in andere uitgaven De fondsen hebben ook advertenties geplaatst in uitgaven, die gericht zijn op een specifieke doelgroep. Bijvoorbeeld de Notarisagenda en G. Fikkert’s Jaarboek, almanak voor notariaat en registratie. Ook nemen de fondsen deel aan de jaarlijkse Goede Doelen Gids.
Televisie Beide fondsen hebben gebruik gemaakt van de zendtijd van Socutera (onderdeel van VFI). De spot van het Revalidatiefonds bestaat uit een korte spot van 20 seconden en een lange versie van 95 seconden. Deze zijn uitgezonden in het weekend van 28 januari 2013. De spots hadden in totaal ruim 1,8 miljoen kijkers. Fonds verstandelijk gehandicapten zendt de spots uit in het weekend van zaterdag 22 september 2012, voorafgaand aan de collecteweek. Deze spots hadden in 2012 totaal bijna 1,2 miljoen kijkers
Publiciteit De fondsen willen graag hun (naams)bekendheid vergroten bij het grote publiek. Een belangrijk middel hiervoor is publiciteit: betaald en gratis (free publicity). Daarbij gaat het om aandacht te besteden aan of te vragen voor het werk van de fondsen, informatie over handicaps, maar ook zeker de gefinancierde projecten. Projecten laten de meerwaarde en de noodzaak van de twee fondsen zien. Vanwege een aantal grote, publiciteitswaardige projecten hebben de fondsen veel vrije publiciteit gegenereerd in 2012, zoals het boekje is samenwerking met de ANWB (Bed & Breakfast zonder drempels) en het Wandelfeest. Zaterdag 21 april was de tweede editie van het Wandelfeest. Dit leverde veel landelijke en regionale persaandacht op. Onder andere een reportage in Shownieuws van SBS, een artikel in De Gelderlander en een reportage in 100% NL magazine. Daarnaast is er ook aandacht besteed vanuit de regionale pers aan lokale en regionale projecten die de fondsen hebben gefinancierd.
Social media De beide fondsen hebben een Twitteraccount en een Facebookaccount. Fonds verstandelijk gehandicapten (@Fondsvg) heeft ruim 1000 volgers. Het Revalidatiefonds (@revfonds) heeft ook ruim 1000 volgers. De fondsen zijn dit jaar meer activiteiten gaan plaatsen op Facebook. Deze media worden ingezet, naast de traditionele middelen, om onze bekendheid te vergroten en onze activiteiten onder de aandacht te brengen. Daarnaast heeft een aantal activiteiten ook een ‘eigen’ social media-account om daarmee gericht aandacht te vragen voor de activiteit. Dit zijn @wandelfeest, @downsupside en @ikbenbijzonder1.
Mediapartner 100% NL Magazine De fondsen zijn een samenwerking met 100% NL magazine (oplage 140.000). Het is het snelst groeiende magazine van 2011. Daarnaast heeft 100% NL een uitgebreid netwerk aan partners, zoals Menzis, ANWB, NS, NISB. In het zomernummer van 100% NL magazine zijn twee pagina’s verschenen over de geschiedenis van revalidatie. Ook de Lokomat kwam aan bod in het verhaal. Ook is er uitgebreid
[24]
aandacht besteed aan het Wandelfeest. In het decembernummer is een interview verschenen met Marc de Hond.
Campagne ‘Uw goede doel heet...’ van Fonds verstandelijk gehandicapten De campagne wordt ingezet om aandacht te vragen voor mensen met een verstandelijke beperking en het werk van Fonds verstandelijk gehandicapten in het algemeen en voor de collecteweek in het bijzonder. In de campagne staan zes mensen met een verstandelijke beperking centraal. Er is een speciale website www.uwgoededoel.nl met daarop portretten van de zes mensen. Ook is er de mogelijkheid om een verrassende e-card te versturen. Alle collectematerialen zijn herzien en aangepast aan de nieuwe campagne. Het gaat dan om posters, folders en kaarten. Deze materialen worden door de collecte-organisatie gebruikt om collectanten en andere vrijwilligers te werven voor Fonds verstandelijk gehandicapten en de collecte aan te kondigen. In verschillende lokale dagbladen is aandacht besteed aan de zes mensen van de campagne.
Landelijke publiciteit rondom collecte Fonds verstandelijk gehandicapten Socuteraspot met Annette Barlo (ambassadeur van Fonds verstandelijk gehandicapten) is uitgezonden in het weekend voorafgaand aan de collecteweek. Radiospot, ingesproken door Annette Barlo, is te horen geweest op regionale zender, Radio 2 en Radio 5. Daarnaast is er een zogenaamde preroll ingezet: een korte spot vóór het bekijken van filmpjes of uitzendingen op internet. Daarnaast heeft Fonds verstandelijk gehandicapten in de periode voor de collecte redactionele advertenties geplaatst in ca. 3,5 miljoen huis-aan-huisbladen. Twee vrijwilligers uit Baarn zijn, tijdens het collecteren, gewond geraakt door een omgevallen boom. Theo van Loon, waarnemend directeur/bestuurder, heeft een korte reactie gegeven aan RTV Utrecht over het ongeluk. Ter promotie van de collecte is er, in samenwerking met uitgeverij Nian, een huis-aan-huiskrant uitgegeven. Deze krant had een oplage van ruim 300.000 exemplaren en is in dertien regio’s verspreid.
Down’s Upside De reizende openluchtexpositie Down’s Upside toont veertig portretten uit het boek de Upside van Down van Eva Snoijink. Het doel van de expositie is om voorbijgangers en bezoekers de eenvoud en schoonheid van kinderen met het Downsyndroom te laten zien. Zodat iedereen die naar een kind met Downsyndroom kijkt, verder kan kijken dan het syndroom. En het kind achter het syndroom op waarde leert schatten. Het fonds verwacht dat deze expositie, in vervolg op het boek, bijdraagt aan een positieve beeldvorming en de acceptatie van kinderen en volwassenen met Downsyndroom in de maatschappij. De buitenexpositie Down’s Upside heeft in 2012 in Breda en Zwolle gestaan. Dat leverde o.a. publiciteit op in regionale dagbladen. Down’s Upside heeft ook een eigen Facebook- en Twitteraccount om aandacht te vragen voor de expositie en de locaties.
[25]
4 - Fondsenwerving Collecte 2012 van Fonds verstandelijk gehandicapten De collecte 2012 heeft € 1.212.351 opgeleverd. Studentenvereniging Unitas heeft zaterdag 29 september met ca. 100 eerstejaars studenten gecollecteerd in Utrecht. Het startsein is gegeven door burgemeester Aleid Wolfsen samen met ambassadeur Annette Barlo. Deze collecte heeft ruim €6.000 opgehaald. Daarnaast is er tijdens de collecte een proef geweest met Geef SMS: door een sms te sturen met de letters ‘FVG’ doneren mensen meteen €2,00 aan Fonds verstandelijk gehandicapten. Direct mailing: Fonds verstandelijk gehandicapten Er zijn zeven mailings naar het donateursbestand verzonden met een totale oplage van 88.935 mailpacks. Hierbij is drie keer de nieuwsbrief ‘Bijzonder Nieuws’ verstuurd (januari, juni en september). Daarnaast zijn er twee prospectmailings met een totale oplage van 80.475 mailpacks verzonden om nieuwe donateurs te werven. Ook zijn er drie reactiveringsmailings met een totale oplage van 17.481 mailpacks verzonden. Direct mailing: Revalidatiefonds Er zijn acht mailings met een totale oplage van 250.067 mailpacks verzonden aan het donateursbestand. Bij vier mailings is de nieuwsbrief ‘Drempels Weg’ verzonden (januari mei, september en november). Er zijn drie prospectmailings met een totale oplage van 197.473 mailpacks verzonden om nieuwe donateurs te werven. Ook zijn er twee reactiveringsmailings met een totale oplage van 20.121 mailpacks verzonden. Telemarketing Voor Fonds verstandelijk gehandicapten zijn twee telemarketingcampagnes uitgevoerd. Donateurs zijn gebeld om machtigingsdonateur te worden en/of het bedrag dat zij geven te verhogen. Eenzelfde campagne is uitgevoerd voor het Revalidatiefonds, verspreid over twee keer (april en november). Donaties De fondsen hebben een aantal mooie donaties mogen ontvangen (extra op de gewone donaties). Fonds verstandelijk gehandicapten heeft €10.000 ontvangen van een nieuwe donateur en van een donateur €3.000. Het Revalidatiefonds heeft van een donateur €5.000 mogen ontvangen. Beide fondsen hebben een aantal donateurs die € 500 per jaar geven. Loterijen VriendenLoterij Het Revalidatiefonds en Fonds verstandelijk gehandicapten ontvangen elk een vaste ongeoormerkte bijdrage. Daarnaast zijn er zogenaamde geoormerkte spelers. Zij geven bij hun deelname aan de loterij aan dat zij meespelen om een specifiek fonds te steunen. Van de lotenverkoop aan deze spelers ontvangen Fonds verstandelijk gehandicapten en Revalidatiefonds een extra opbrengst ter waarde van 50% van de verkoopprijs van de loten. Het Revalidatiefonds telde eind 2012 ca. 2000 deelnemers. Voor Fonds verstandelijk gehandicapten speelden ca. 1000 deelnemers mee. Als relatief jonge begunstigde van de VriendenLoterij heeft Fonds verstandelijk gehandicapten veel geoormerkte spelers. Deze zijn geworven tijdens de collecte van 2011 door middel van het uitgeven van krasloten. [26]
SupportActie voor Fonds verstandelijk gehandicapten De SupportActie-loterij loopt het hele jaar door en heeft elk kwartaal een trekking. Vrijwilligers of wervers van deelnemende organisaties en verenigingen werven zoveel mogelijk supporters om deel te nemen aan de loterij, om zo fondsen voor hun maatschappelijke activiteiten te realiseren. In 2012 zijn er ruim 2500 geoormerkte spelers geworven voor Fonds verstandelijk gehandicapten. In totaal spelen er nu bijna 10.000 deelnemers mee met de SupportActie met bijna 30.000 loten. Acties Dam tot Dam-loop 22 september Deze bekende hardloopwedstrijd tussen Amsterdam en Zaandam is van oudsher een moment in het jaar, waar het Revalidatiefonds met zichtbaarheid en inkomsten van lopers die zich laten sponsoren, aandacht vraagt voor de waarde van sporten en bewegen. In 2012 liepen vijf teams met elk tien lopers mee met de Dam tot Dam-loop. De enthousiaste deelnemers werden in 2012 extra gestimuleerd door sportpresentator en –commentator Toine van Peperstraten, die zelf ook meeliep ten bate van het Revalidatiefonds. De loop heeft €5.548 voor het Revalidatiefonds opgeleverd. Eeko Beide fondsen werken samen met Eeko, het inzamelprogramma van Van KlaverenCCC. Eeko zamelt cartridges, toners en mobiele telefoons in en zorgt ervoor dat deze producten op een milieuvriendelijke wijze worden hergebruikt of gerecycled. Voor de ingeleverde cartridges en mobieltjes ontvangen wij een vergoeding. Een mobiele telefoon levert €2,50 op en een lege cartridges is €0,25 waard. In 2012 heeft het inzamelprogramma bijna €1.000 opgeleverd voor Fonds verstandelijk gehandicapten en bijna €650 voor het Revalidatiefonds. Christmastree for Charity van Skyradio Vrijdag 7 december 2012 heeft het Revalidatiefonds meegedaan aan de Sky Radio Christmastree voor Charity! Viktor Brand en Patty Brard hebben de kerstboom versierd. Het event is opgepakt door verschillende media, zoals SBS shownieuws, RTL Boulevard en Story. Deelnemers ontvingen een cheque van €1.000. Mudmasters Een spectaculaire race van 6 of 12 kilometer hardlopen wordt afgewisseld met uitdagende hindernissen zoals schuine hellingen, touwnetten, ruiterpaden, kruipgangen, water en heel veel modder. In Nederland is dit evenement voor het eerst georganiseerd. De eerste editie van de Mudmasters Obstacle Run heeft bijna €2.500 opgeleverd voor het Revalidatiefonds. Het evenement vond plaats op zaterdag 6 oktober. Deze mooie opbrengst is bijeen gebracht door deelnemers die, naast hun inschrijvingsgeld, een extra bijdrage hebben gedaan speciaal voor het Revalidatiefonds. Puzzelactie in Story Beide fondsen zijn in 2012 begunstigde geweest van de puzzel in weekblad Story. De eerste helft van 2012 hebben lezers voor Fonds verstandelijk gehandicapten ruim €7.000 bij elkaar gepuzzeld. De opbrengst in de tweede helft van het jaar voor het Revalidatiefonds was ruim €6.000. Daarnaast is er aandacht besteed aan het werk van de twee fondsen in een artikel in Story.
[27]
5 - Organisatie Organisatiestructuur In 2012 is in samenwerking met Hans Rutjes van ‘Hoe? Zo! Veranderen’ competentiemanagement geïntroduceerd. De inzichten die hierdoor verkregen zijn, hebben geleid tot een aanpassing van de organisatiestructuur. Deze aanpassing betreft vooral de samenvoeging van de afdeling Bestedingen met de afdeling Innovatie & Ontwikkeling, waarmee een betere afstemming van in- en externe projecten gerealiseerd kan worden. Met ingang van 1 juli 2012 ziet de organisatie er als volgt uit:
In deze structuur is een goede scheiding aangebracht tussen bestuur en toezicht; de directeur/bestuurder is eindverantwoordelijk voor het bestuur van de organisatie, de dagelijkse leiding en uitvoering van het werkprogramma. Het toezicht daarop is belegd bij de Raad van Toezicht. Raad van Toezicht De Raad van Toezicht bestaat uit zeven personen; voorzitter is de heer Asje van Dijk. Zie bijlage voor een overzicht van de leden van de Raad van Toezicht en hun relevante nevenfuncties. De Raad van Toezicht is in het verslagjaar vijf maal bij elkaar geweest. Daarin zijn o.a. de volgende onderwerpen besproken: Jaarstukken 2011, Risico-analyse, Werkprogramma 2012 incl. begroting, Bestedingen, Rooster van aftreden Raad van Toezicht, Waarneming directeur/bestuurder, Profiel leden
[28]
Raad van Toezicht, Financiële kwartaal- rapportage, Programma/Begroting 2013, Beleggingsbeleid. Een delegatie van de Raad van Toezicht heeft een kennismakingsgesprek gevoerd met de Personeelsvertegenwoordiging van de organisatie. In de vergadering van de Raad van Toezicht zijn drie presentaties verzorgd door externen: Staal Bankiers en Triodos Bank over beleggingen en Laluz over crowd funding. Leden van de Raad van Toezicht hebben zich persoonlijk ingezet om de vacature in de raad per 2013 in te vullen. In december 2012 heeft de Raad afscheid genomen van de heren Hans Klein Breteler en Bert Groen. Conform afspraak zijn deze beide oud-voorzitters van Revalidatiefonds respectievelijk Fonds verstandelijk gehandicapten gedurende een jaar aangebleven ter implementatie van de fusie. In dezelfde vergadering is mevrouw Gerdi Verbeet benoemd tot nieuw lid van de Raad van Toezicht. Vergoeding Raad van Toezicht De Raad van Toezicht ontvangt geen vergoeding voor haar werkzaamheden; alleen de in het kader van de Raad werkelijk gemaakte reis- en verblijfkosten worden vergoed. Raad van Advies Voorzitter is de heer Jan de Vries. De Raad van Advies adviseert de directeur/bestuurder op de door de laatste geagendeerde onderwerpen. Het gaat daarbij met name om strategische vraagstukken. De Raad van Advies is in 2012 twee maal bij elkaar geweest en heeft daarbij gesproken over de volgende onderwerpen: ontwikkelingen op het gebied van arbeidsparticipatie door mensen met een beperking, fondsen en belangenbehartiging, investeren in innovaties. Ook de eerder vastgestelde risicoanalyse is voor commentaar voorgelegd aan de Raad van Advies. De Raad heeft een rooster van aftreden vastgesteld. Na een volledig jaar functioneren van de Raad van Advies kan vastgesteld worden dat de adviezen van de Raad een welkome aanvulling c.q. aanscherping van het beleid van de organisatie betekenen. Zie bijlage voor een overzicht van de leden van de Raad van Advies. Bestedingencommissie De bestedingencommissie wordt gevormd door enige leden van de Raad van Advies; voorzitter is de heer professor Arie Prevo. De commissie heeft tot taak alle landelijke aanvragen van beide fondsen boven de €15.000 te beoordelen en een advies te formuleren over de mogelijke toekenning van financiële middelen. Het advies wordt voorgelegd aan de directeur/bestuurder, die daarover vervolgens een besluit neemt. De bestedingencommissie is in 2012 vier maal bij elkaar geweest. Auditcommissie De auditcommissie heeft tot taak het voorbereiden van de besluitvorming van de Raad van Toezicht over de financiële gang van zaken van de organisatie. Tevens toetst de auditcommissie de administratieve organisatie en controle. Voorzitter is de heer Gijs Bak. De auditcommissie is in 2012 drie maal bij elkaar geweest en heeft de volgende zaken besproken: jaarrekening en jaarstukken 2011, risicoanalyse, managementletter 2011 en 2012, bevindingen interim-controle. De auditcommissie heeft twee maal overleg gehad met de accountant van de organisatie. Staal Bankiers heeft tenslotte een korte toelichting op beleggingsbeleid gegeven. Leden van de auditcommissie zijn bovendien aanwezig geweest
[29]
bij de presentatie van de Triodos Bank aan de Raad van Toezicht. Zie bijlage voor een overzicht van de leden van de auditcommissie. Remuneratiecommissie De remuneratiecommissie is, onder verantwoordelijkheid van de Raad van Toezicht belast met het beloningsbeleid van de directeur/bestuurder. Voorzitter is de heer Asje van Dijk. In verband met de langdurige ziekte van directeur/bestuurder Mechteld van den Beld is de commissie in 2012 niet bij elkaar geweest. In verband met het aftreden van de heren Klein Breteler en Groen zijn eind 2012 twee nieuwe leden in de remuneratiecommissie benoemd: mevrouw Hannie van Dijk en de heer Bart Bruggeman. Directie/bestuur In verband met de langdurige ziekte van Mechteld van den Beld is eind 2011 de heer Theo van Loon benoemd als waarnemend directeur/bestuurder, in eerste instantie tot medio 2012, daarna verlengd t/m december 2012. Voor de bezoldiging van de directeur/bestuurder en de waarnemend directeur/bestuurder is de Adviesregeling Beloning Directeuren van Goede Doelen van de VFI gevolgd. De functies zijn ingeschaald op in functiegroep I (jaarinkomen € 105. 257 incl. vakantiegeld en 13e maand). De reeds lopende regeling autolease is in 2012 gecontinueerd voor de waarnemend directeur/bestuurder. Personeelsbeleid In 2012 is het personeelsbeleid van de stichting Meedoen mogelijk maken ontwikkeld en geïmplementeerd. Met de ontwikkeling was reeds in 2011 een start gemaakt, hetgeen geresulteerd heeft in een Personeelshandboek, waarin circa tien P&O-instrumenten zijn opgenomen. Het handboek is voor alle medewerkers via het netwerk beschikbaar gesteld. De basis voor een goed personeelsbeleid is hiermee gelegd. Uiteraard zal e.a. doorontwikkeld moeten worden en zullen nieuwe instrumenten toegevoegd gaan worden. Prioriteit daarbij heeft het nog te ontwikkelen diversiteitsbeleid. Hiermee zal in 2013 een begin gemaakt worden. Met alle medewerkers is in 2012 een functioneringsgesprek gevoerd. De organisatie is veel dank verschuldigd aan Monique Roelfsema, P&Odeskundige, voor haar pro deo adviezen en ondersteuning. Monique Roelfsema heeft haar kennis en expertise beschikbaar gesteld via de stichting Laluz; eind 2012 kon zij haar werkzaamheden afronden. Competentiemanagement In het verslagjaar is intensief gewerkt aan de ontwikkeling en invoering van competentiemanagement. In het eerste halfjaar zijn voor alle functies de kerncompetenties, de discipline competenties en de functie specifieke competenties vastgesteld. Voor de organisatie leverde dat een nieuwe taken – en competentiematrix en organisatiestructuur op. Voor de medewerkers en voor de organisatie als geheel levert dat duidelijkheid over de eisen die aan medewerkers en functies gesteld worden. De inzichten die hieruit naar voren kwamen, hebben vervolgens geleid tot aanpassingen in de organisatiestructuur: samenvoeging van de afdeling Bestedingen met de afdeling Innovatie en Ontwikkeling tot de nieuwe afdeling Bestedingen. Daarnaast is de functie Communicatie losgemaakt van de afdeling Fondsenwerving en als corporate communicatie direct aan de directeur/bestuurder gekoppeld.
[30]
Het traject – competentiemanagement heeft als centraal motto:‘ Wij ondernemen - vind ik leuk’. Daarmee wordt de ambitie uitgedrukt om als organisatie maatschappelijke ondernemend te zijn. Maatschappelijk betrokken ondernemen (MBO) In het kader van maatschappelijk betrokken ondernemen hebben alle medewerkers een project met en voor onze doelgroep gedaan. Daartoe zijn zij in 5 teams opgedeeld, met de opdracht zelf een activiteit/project te organiseren met mensen met een verstandelijke en/of fysieke beperking. Dat heeft geresulteerd in de volgende activiteiten:
Organisatie van een rolstoeltafelvoetbal-toernooi voor leerlingen van diverse mytylscholen uit Brabant en Limburg. Het toernooi vond plaats in Eindhoven en werd o.a. bezocht door oud–Feyenoord speler John de Wolf. Organisatie van een dag over veiligheid in eigen huis voor 18 mensen met een licht verstandelijke beperking. Met medewerking van de brandweer in Houten en Reinaerde. Samen wilgen en andere bomen snoeien met drie bewoners met een licht verstandelijke beperking van Woonvorm Kortgerecht; in samenwerking met Natuurmonumenten. Assisteren bij de jaarlijkse oudhollandse spelletjesmiddag van Kinderdagcentrum de Wollevei. Samen met bewoners en begeleiders van Bartimeus naar Burgers Bush: voelen, ruiken en horen in de dierentuin door mensen met een lichte verstandelijke beperking die bovendien visueel beperkt zijn.
Medewerkers hebben hiermee een beter beeld gekregen van onze doelgroepen. Daarnaast hebben zij in teamverband samengewerkt op een niet-dagelijkse wijze. In een fusieorganisatie zijn deze ervaringen van groot belang. Daarnaast heeft een groep van ca. tien medewerkers deelgenomen aan de Heliolympics van Revalidatiecentrum Heliomare; teneinde goed voorbereid aan de volleywedstrijden te beginnen, hebben zij zelf enige trainingsavonden georganiseerd. Eind 2012 hebben alle medewerkers deelgenomen aan een clinic rolstoelbasketbal, onder leiding van rolstoelbasketballers Paul Toes en Marc de Hond. Ook deze activiteit heeft ons laten ervaren wat een deel van onze doelgroep ervaart! Medezeggenschap Het verslagjaar is het eerste jaar dat de organisatie een Personeelsvertegenwoordiging heeft. De PVT bestaat uit drie leden; voorzitter van de PVT is Catharina van Hien. Er is door de PVT veel kennis opgedaan over medezeggenschap, o.a. door het volgen van een cursus. Door de PVT is een reglement opgesteld, dat is goedgekeurd door de Raad van Toezicht. In het overleg met de directeur/bestuurder zijn o.a. de volgende onderwerpen aan de orde gekomen: Personeelsbeleid en de ontwikkelde HR-instrumenten, Competentiemanagement, jaarrekening 2011, stand van zaken 2012, plannen 2013. Op deze onderwerpen zijn door de PVT ook adviezen uitgebracht. De PVT heeft een gesprek gevoerd met de kandidaat- vertrouwenspersoon. Tevens heeft de PVT een gesprek gevoerd met enige leden van de Raad van Toezicht, waaronder de voorzitter. Dit overleg zal jaarlijks plaatsvinden. [31]
Na dit eerste jaar kan vastgesteld worden dat de PVT een goede aanvulling op de organisatie is. Tegelijkertijd moet vastgesteld worden dat het voor de leden van de PVT een tijdsintensieve investering is, hetgeen nog versterkt werd door een vroege wisseling van een pvt-lid. Vertrouwenspersoon Na de fusie in 2011 is door diverse medewerkers de wens uitgesproken een vertrouwenspersoon aan te stellen. In 2012 is de heer Peter Popping bereid gevonden deze taak op zich te nemen. Daarbij is een termijn van 1 jaar afgesproken, om daarna te evalueren of, en op welke wijze dit voortgezet moet worden. De heer Popping heeft zich voorgesteld in een personeelsbijeenkomst. In 2012 is geen beroep op hem gedaan. Vrijwilligers Ongeveer 30.000 vrijwilligers zetten zich jaarlijks in om de nationale collecte van Fonds verstandelijk gehandicapten mogelijk te maken. Dat blijkt echter niet voldoende te zijn om alle Nederlanders te bereiken in de collecteweek en moeten wervingsacties georganiseerd worden om het vrijwilligersbestand op peil te houden en zo mogelijk uit te breiden. Het belme-niet register is daarbij een flinke hindernis. Werving van vrijwilligers via wervingsbureaus is in korte tijd zeer kostbaar geworden en de baten wegen nauwelijks nog op tegen de kosten. De provinciale collectecoördinatoren ondersteunen de vrijwilligers en organiseren ook zelf werving van nieuwe vrijwilligers. Waar mogelijk benutten zij evenementen e.d. om vrijwilligers te werven of fondsen te werven. Op het landelijk bureau is verder gewerkt aan de opbouw van een databestand met NAWgegevens van alle vrijwilligers. De provinciale commissies van Fonds verstandelijk gehandicapten zijn samengesteld uit vrijwilligers met betrokkenheid tot de doelgroep. Zij beoordelen de lokale en regionale aanvragen en adviseren de directeur/bestuurder. Tenslotte zijn ook vrijwilligers actief op het landelijk bureau in Bunnik: secretariële werkzaamheden, archiveren, verzorgen van de lunch, klein onderhoud e.d. Daarnaast verrichten de meeste medewerkers een aanzienlijk aantal uren vrijwillig ten behoeve van activiteiten van de stichting. Ook deze inzet wordt zeer op prijs gesteld. Arbeidsvoorwaarden De organisatie volgt de CAO-Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening voor wat betreft de primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden. Voor de beloning van de directie wordt de VFI Adviesregeling Directie Goede Doelenorganisaties gevolgd. Ziekteverzuim Het ziekteverzuimpercentage in het verslagjaar was 5,9%. Dit is sterk negatief beïnvloed door de langdurige ziekte van de directeur. Het voor dit verzuim gecorrigeerde percentage voor 2012 is 2,2%. Dit is ruim onder het landelijk gemiddelde van 4,1%. Opleiding en training In 2012 is projectadviseur Sara van der Weerd gestart met de masteropleiding Sociale Interventie. De personeelsvertegenwoordiging heeft een eendaagse cursus medezeggenschap gedaan. [32]
Eind 2012 zijn de gesprekken rond persoonlijk ontwikkelplannen met de medewerkers gevoerd; op basis van de resultaten daarvan zal voor 2013 een opleidingsplan opgesteld worden.
[33]
6 - Rapportage Raad van Toezicht Het jaar 2012 heeft voor de Raad van Toezicht in het licht gestaan van twee belangrijke zaken: • de langdurige ziekte van directeur/bestuurder Mechteld van den Beld en de tijdelijke invulling van die functie door Theo van Loon. • de zorgwekkende ontwikkelingen op het terrein van fondsenwerving en de daarmee gepaard gaande teruglopende inkomsten. Medio 2012 heeft de Raad van Toezicht gekozen voor een offensieve strategie hierin. D.w.z. er moeten plannen ontwikkeld en uitgevoerd worden die leiden tot intensivering van de bestaande vormen van fondsenwerving en vooral nieuwe methodes van fondsenwerving moeten introduceren in de organisatie. Dit besluit heeft geleid tot een ambitieus werkplan 2013, dat in december 2012 door de Raad is goedgekeurd. Eind 2012 heeft de Raad afscheid genomen van de beide vicevoorzitters: Bert Groen en Hans Klein Breteler. De stichting is beide heren veel dank verschuldigd voor hun belangeloze inzet met name ten tijde van de fusie. De ontstane vacature kon eind december ingevuld worden door oud Tweede Kamer-voorzitter Gerdi Verbeet. De Raad van Toezicht wordt geadviseerd door een tweetal commissies: de auditcommissie en de remuneratiecommissie. De remuneratiecommissie is in 2012 niet actief geweest in verband met de ziekte van de directeur/bestuurder. Verantwoordingsverklaring De Raad van Toezicht, evenals de directeur/bestuurder, willen zich conformeren aan de drie principes van het CBF-keur: •
scheiding tussen functies toezicht houden, besturen en uitvoeren
Het organisatiemodel van de stichting Meedoen mogelijk maken waarborgt een juiste scheiding van functies. Toezicht wordt gehouden door de Raad van Toezicht, terwijl de uitvoeringsorganisatie bestuurd wordt door de directeur/bestuurder. Dit alles is vastgelegd in de statuten en in diverse reglementen. Statutair kent de organisatie een eenhoofdig bestuur: directeur/bestuurder. De Raad van Toezicht heeft maximaal zeven leden. In 2013 zal de Raad van Toezicht haar eigen werkwijze evalueren; daarin wordt ook de samenwerking met de directeur/bestuurder meegenomen. Leden van de Raad van Toezicht worden benoemd voor een termijn van vier jaren en zijn daarna een maal herbenoembaar. •
Optimaliseren van effectiviteit en efficiency van de bestedingen
De stichting Meedoen mogelijk maken besteedt veel aandacht aan een efficiënte en effectieve besteding van de beschikbare middelen. Deskundige medewerkers bereiden adviezen inhoudelijk voor volgens een vast format en conform een eerder vastgesteld toetsingskader. Voor bestedingen groter dan € 15.000 wordt bovendien advies gevraagd aan de bestedingencommissie. Deze commissie bestaat uit deskundigen uit het werkveld.
[34]
Voor bestedingen aan wetenschappelijk onderzoek kan een beroep gedaan worden op een aantal externe onafhankelijk deskundigen (referenten). In 2012 is de methode Social Return on Investment (SROI) toegepast op vier projecten. Deze methode geeft een goed beeld van de mate waarin projecten effectief en efficiënt zijn. De methode zal ook komende jaren/jaar toegepast worden bij projectaanvragen. De verantwoording van de wijze waarop de gelden besteed zijn worden volgens een vast format voorgelegd aan de Afdeling Bestedingen. Deze afdeling rapporteert daarover aan de directeur/bestuurder. •
Optimaliseren van de omgang met belanghebbenden
De organisatie gaat zeer zorgvuldig om met de vele contacten met belanghebbenden: van donateurs tot collectanten, van organisaties van de doelgroepen tot collega-organisaties, van medewerkers tot sponsoren etc. Belangrijk is vooral de communicatie met belanghebbenden: daartoe worden in- en externe nieuwsbrieven periodiek verspreid. De organisatie staat open voor ideeën, opmerkingen en wensen van de eigen stakeholders: deze worden onderzocht op wenselijkheid en mogelijkheden tot realisatie. Eventuele klachten worden altijd onderzocht en zo mogelijk weggenomen. Meerjarenbeleid Het verslagjaar was het eerste jaar van het Meerjarenbeleidplan 2012-2014. De Raad van Toezicht is zich ervan bewust dat de ontwikkelingen in de fondsenwerving vragen om een adequate reactie van de organisatie. In deze zin zal het Meerjarenbeleidplan in 2013 geëvalueerd en waar nodig bijgesteld worden. Dr. Asje van Dijk Voorzitter Raad van Toezicht
[35]
7 – Financieel verslag De jaarrekening is opgesteld overeenkomstig de Richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende instellingen (RJ 650) van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Na het fusiejaar 2011 heeft 2012 in het teken gestaan van verdere stroomlijning en financiële samenvoeging van de beide administraties van de afzonderlijke merken. De maandelijkse rapportage heeft in 2012 weer vorm gekregen en is management periodiek geïnformeerd over exploitatie ontwikkelingen. Er is voor gekozen de beide merken maximaal zelfstandig in de administratieve organisatie te registreren om daarmee in staat te zijn de kosten en opbrengsten per fonds weer te kunnen geven. Door continue druk op de inkomsten is tijdig het kostenniveau in lijn gebracht met de teruglopende opbrengsten. Het verslagjaar 2012 nader toegelicht Het verslagjaar 2012 is afgesloten met een batig saldo van €97.780 (2011 nadelig saldo € 313.838). De totale baten zijn teruggelopen van €5.550.928 in 2011 naar €4.802.100 in 2012, een daling van 13,5%, voornamelijk veroorzaakt door lagere opbrengsten uit mailingacties, giften en overige opbrengsten die €200.816 lager uitvielen ten opzichte van 2011. Daarnaast waren de opbrengsten in 2011 eenmalig positief beïnvloed door een incidentele bestemmingsgift. Ook de baten uit acties van derden (VriendenLoterij, De Lotto en de Support Actie) waren in 2012 weer lager dan in 2011 (daling van €157.223, - 9,5%) De rentebaten en baten uit beleggingen stegen met €52.541, een stijging van 29,5% ten opzichte van 2011. Historisch overzicht beleggingsresultaten Bedragen *€ 1000
2012
2011
2010
2009
2008
2007
obligatierente dividend Gereal koers resultaat Ongerel. koers resultaat Bruto beleggingsresultaat Kosten beleggingen Netto beleggingsresultaat
118 27 -91 163 217 42 175
117 21 -67 58 129 35 94
129 27 -47 163 272 27 245
170 25 88 110 393 52 341
181 28 2 -380 -169 62 -231
171 31 38 8 248 26 222
Rendement beleggingen
4,2
2,3
5,8
8,3
-6,1
4,9
27
5
8
27
Gemiddeld rendement % 2007 – 2012: 3,2% Gemiddeld rendement in € periode 2007 – 2012: 141 Netto resultaat liquide middelen (spaarrekeningen en deposito’s)
27
33
De som der lasten in 2012 was €1.160.446 lager dan in 2011. Aan directe bestedingen aan de doelstelling werd €881.355 minder besteed (-30,7%), terwijl aan indirecte bestedingen aan de doelstelling €227.456 minder werd besteed (-14%). De totale verwervingskosten [36]
waren in totaal €20.144 hoger (+2,6%) dat geheel veroorzaakt is door hogere kosten collectantenwerving voor de jaarlijkse collecte van Fonds verstandelijk gehandicapten. Tenslotte waren de kosten beheer en administratie mede als gevolg van de fusie €46.488 lager dan in 2011 (-7,9%) De kosten eigen fondsenwerving bedragen 23% (2011 19%) als gevolg van de lagere baten uit eigen fondsenwerving (- €503.737) alsmede de hogere kosten directe verwervingskosten (+ €80.608) ten opzichte van 2011. Daarmee nog onder de door het CBF voorgeschreven norm. De bestedingsratio lasten, ofwel de bestedingen ten behoeve van de doelstelling ten opzichte van de totale lasten, bedraagt 72% (2011 77%) en is daarmee verslechterd ten opzichte van 2011. In 2012 is derhalve de voor de fusie beoogde doelstelling niet gehaald De bestedingsratio baten, ofwel de bestedingen ten behoeve van de doelstelling ten opzichte van de totale baten is 71% en verslechterd ten opzichte van 2011 (81%). Al met al staan de opbrengsten nog steeds onder druk en vertonen een neergaande trend. Als gevolg daarvan zijn de organisatie kosten verder aangepast maar ook kon minder worden besteed aan de doelstelling. In nauw overleg met de Raad van Toezicht zijn midden 2012 maatregelen besproken en ook toegepast om deze negatieve spiraal te doorbreken. In de begroting van 2013 zijn maatregelen opgenomen de eigen fondsenwervende activiteiten uit te breiden om daarmee nieuwe bronnen aan te boren en geld te genereren voor onze doelgroep. Daarvoor is begin 2013 extra fondsenwervende capaciteit aangetrokken die tot hogere opbrengsten in 2013 moet leiden.
[37]
8 – Toekomst Medio 2012 is de organisatie op enige onderdelen aangepast aan de inzichten die o.a. naar voren kwamen uit de analyse van de inhoud en verdeling van functies en taken. De nieuwe opstelling van de organisatie ( zie bijlage: organogram) geldt als vertrekpunt voor de uitvoering van Plan 2013. De kern wordt gevormd door de volgende afdelingen: a. Afdeling Fondsenwerving Fondsenwerving, ook voor onze beide fondsen, is steeds meer gebaseerd op marketingconcepten. Om voldoende gelden te werven moeten we creatief zijn, weten wie onze doelgroepen zijn en wat ze nodig hebben, onze netwerken ontwikkelen en inzetten en ons ‘product’ goed verkopen. Daarbij moeten we inspelen op eerder beschreven ontwikkelingen, met name de nieuwe bindingen die mensen aangaan. Dat betekent ook dat we gebruik moeten maken van de mogelijkheden die social media bieden en dat we nieuwe vormen van fondsenwerving moeten ontwikkelen. In Plan 2013 zijn hiertoe activiteiten opgenomen als major donors, bedrijfsleven, evenementen en crowd funding. Maar ook de relatie met de huidige donateurs en de versterking van de collecte-organisatie gaan in 2013 onze volle aandacht krijgen. b. Afdeling Bestedingen In 2012 is de afdeling Innovatie & Ontwikkeling (I&O) samengevoegd met de afdeling Bestedingen. Waar I&O zelf projecten ontwikkelt en uitvoert is de afdeling Bestedingen belast met de beoordeling en financiering van externe projecten van aanvragende organisaties. In essentie gaat het in beide gevallen om projecten die bijdragen aan de realisatie van onze missie. Samenvoeging was ook gewenst om tot maximale kruisbestuiving te komen, gebruik te maken van de communicatieve waarde van de beide soorten projecten en daarmee nog beter zichtbaar te maken aan de stakeholders van de organisatie op welke wijze de middelen ingezet worden. Door de afdeling Bestedingen wordt invulling gegeven aan de eerdergenoemde inhoudelijke speerpunten van de organisatie: zowel door de toekenning van gelden aan externe projecten als in de ontwikkeling en uitvoering van eigen projecten. Met het besluit om een Programma Arbeid te gaan ontwikkelen in 2013 is de eerste stap gezet naar een verdere verfijning en onderbouwing van de speerpunten. In 2013 zal ook gekeken worden naar de mogelijkheid/wenselijkheid van een Programma Eigen Regie. De uitvoering van het Plan 2013 veronderstelt een voortdurende wisselwerking en communicatie met de omgeving. De samenleving verandert, de sociaal-economische omstandigheden veranderen en de invloed van Europa op de Nederlandse wet- en regelgeving wordt groter. Zo heeft de Europese regelgeving in de afgelopen jaren effect gehad op o.a. de toegankelijkheid van het openbaar busvervoer, veiligheidseisen aan rolstoelen en andere hulpmiddelen (NEN-normen) en aanbesteding van thuiszorg. De afdeling Bestedingen zal voortdurend actief zijn in het signaleren van ontwikkelingen en het adequaat inspelen op veranderingen. De primaire bron daarvoor ligt in de vele aanvragen die jaarlijks ontvangen worden. Meer dan voorheen zal dit rijke informatiebestand geanalyseerd worden op relevante ontwikkelingen en behoeftes: de zgn. antennefunctie van de afdeling Bestedingen. In 2013 zal de visie op Innovatie & Projecten getoetst en zo nodig bijgesteld worden. Daarbij zal met name gekeken worden naar de verantwoordelijkheid voor de fondsenwerving voor de in eigen beheer ontwikkelde projecten. [38]
c. Afdeling Communicatie Externe communicatie Ook voor organisaties geldt: bekend maakt bemind. In het meerjarenbeleidsplan 2012-2014 is daarom een belangrijke rol weggelegd voor communicatie: de twee merken van de stichting: versterken en een grotere naamsbekendheid. Naamsbekendheid is voor betrokkenheid bij beide fondsen cruciaal. Hierbij bieden eigen projecten veel kansen, maar ook projecten die door de fondsen gefinancierd worden, kunnen we gebruiken om onze naamsbekendheid te vergroten. De fondsen zullen dit jaar en de komende jaren tijd, energie en geld moeten besteden aan het vertellen en laten zien van de noodzaak van de fondsen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van een uitgebreide aanpak, waarbij gebruik van het middel wordt aangepast aan de doelgroep. Het gaat dan om online middelen, zoals website, e-mail en social media, rtv-middelen zoals radiospots en prerolls (spots op internet) en om middelen in print, zoals folders, flyers, advertenties etc. Interne communicatie Bijzondere aandacht verdient de interne communicatie in de organisatie. Interne communicatie is een belangrijk managementinstrument en een cruciaal middel bij evt. veranderingen in de organisatie. Keuzes vanuit het management voor de koers van organisatie kunnen consequenties hebben voor personeel en manier van werken. Goede communicatie en medewerkersbetrokkenheid is dan van groot belang. Interne communicatie is de verantwoordelijkheid van het management. De afdeling communicatie adviseert en ondersteunt. d. Organisatie De nieuw gevormde organisatie ‘Meedoen mogelijk maken’ zal in 2013 belangrijke stappen zetten in de richting van een maatschappelijke onderneming. Het eerste jaar na de fusie heeft sterk in het teken gestaan van de juiste inrichting van de organisatie, de gewenste invulling van functies en benoeming van vereiste competenties. Tevens is de basis in het gewenst HRM-beleid gelegd en zijn de bijbehorende instrumenten ontwikkeld. Dit alles zal in 2013 en volgende jaren door-ontwikkeld en geactualiseerd moeten worden, hetgeen uitdrukkelijk aandacht van het management vraagt. In 2013 zal de organisatie haar blik ook weer sterk naar buiten moeten richten om de maatschappelijke positie van de fondsen te borgen en verder te ontwikkelen. In 2013 wordt een opleidingsplan voor de organisatie gerealiseerd. In de begroting 2013 is rekening gehouden met een investering in deskundigheidsbevordering van de medewerkers. Eveneens in 2013 wordt de normering aangebracht in de functie-competentieprofielen. Daarmee is dan ook de volledige P&O-gesprekscyclus gereed: planningsgesprek, evaluatiegesprek(ken) en beoordelingsgesprek.
[39]
Bijlagen jaarverslag 2012 stichting ‘Meedoen mogelijk maken’
[40]
[41]
[42]
Leden Raad van Toezicht
De heer dr. J.W.A. van Dijk
voorzitter
De heer L.C. Groen
vice-voorzitter
De heer drs. J.J.A.H. Klein Breteler
vice-voorzitter
De heer A. Bruggeman
lid
Mevrouw J.P. van Dijk
lid
De heer drs. C.M.G. Raaijmakers
lid
De heer drs. J.A. Zwitser
lid
Nevenfuncties Raad van Toezicht De heer dr. J.W.A. van Dijk (voorzitter), burgemeester Gemeente Barneveld
Lid Raad van Commissarissen – Rabobank Bollenstreek Directeur Asje van Dijk Holding B.V. Voorzitter platform Associate Degree (adviescommissie t.b.v. de Minister van OCW voor de 2-jarige AD-opleidingen binnen het HBO) Voorzitter voor begeleiding van een onderzoek van Staatsbosbeheer tot terugkeer van de Wisent op de Veluwe Lid Task Force Beter & Concreter
De heer drs. J.J.A.H. Klein Breteler (vice-voorzitter), voorzitter Raad van Toezicht Vilans
Lid bestuur Molenstichting te Wateringen Lid Landelijke Geschillencommissie Arbodiensten BOA Voorzitter Stichting Perspectief Delft Lid Raad van Toezicht woningcorporatie ‘Mooiland-Vitalis’ te Amserfoort Lid Raad voor Economische Aangelegenheden, bisdom Rotterdam Voorzitter Regionale Commissie Gezondheidszorg, Nieuwe Waterweg-Noord Voorzitter Stichting Internationaal Healthcare Program Lid bestuur PGGM-coöperatie te Zeist Lid ZorgInnovatiePlatform VWS Voorzitter Raad van Toezicht, Stichting Zorg binnen bereik
De heer L.C. Groen (vice-voorzitter)
bestuurslid stichting beheer belangen Gasbedrijf Centraal Nederland voorzitter landinrichtingscommissie Noorderpark (Utrecht) lid raad van advies Netherlands Institute for Multiparty Democracy penningmeester stichting Bijstand Meander Medisch Centrum (Amersfoort) voorzitter districtscommissie Drenthe van de vereniging Natuurmonumenten [43]
voorzitter van de Stichting Toeristisch Informatiepunt De Wolden bestuurslid vereniging dorpsbelangen Ruinen
Mevrouw J.P. van Dijk, organisatieadviseur
Medewerker programma Schepper & Co (NCRV) Bestuurslid Dominicaans Studiecentrum Bestuurslid Stichting Epafras Vennoot VOF Levensdozen
De heer drs. C.M.G. Raaijmakers, voorzitter Raad van Bestuur Heliomare
Lid Bestuurscommissie Sturing, Financiering en Bouw RN (Revalidatie Nederland) Plaatsvervangend lid van de adviescommissie Cure Instellingen van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) Lid directiewerkgroep 60 Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland Lid Bestuursadviescommissie Besturing en Bekostiging Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) Lid Bestuur St. Administratiekantoor VIR E-care Solutions B.V. Lid Coördinatiecommissie Wijk aan Zee Lid bestuurlijk overleg Zorggroep IJmond Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Elisabeth Breda
De heer drs. J.A. Zwitser
Lid Raad van Toezicht PGO-Support Lid bestuur Fonds Autisme De Boerderij Lid Adviesraad GGZ Oost-Brabant Eigenaar Zwitser Consultancy
De heer A. Bruggeman
Lid bestuur Sien Vice-voorzitter Raad van Toezicht Stenden hogeschool Voorzitter Raad van Toezicht LOGOS, prot.chr. Basisonderwijs Leerdam-Gorinchem Lid Raad van Commissarissen N.V. Schade, Verz. Mij tegen WIA in de metaalsector
Mevrouw drs. M.J. van den Beld
Lid Comité van Aanbeveling Best Buddies Bestuurslid Stichting Loterijacties Volksgezondheid Voorzitter Commissie Kwaliteit van Leven SGF Bestuurslid B.O.V. KSG de Breul Adviseur Stichting AGW Lid MBO-stuurgroep MVO Nederland Lid Programmaraad Revalidatie Onderzoek ZonMw
[44]
Leden Raad van Advies de heer
J. de Vries
de heer prof. dr. A. Prevo mevrouw mr.
A. Saers
mevrouw dr.
M. Mootz
de heer drs.
P. Vos
de heer drs.
P.F. Hasekamp
de heer
W. Ludeke
de heer
B. Bruijnes
de heer dr.
B.A.C. Molewijk
mevrouw
I.D. Thijssen
de heer mr.
O.E.T. van Dijk
Leden bestedingencommissie de heer prof. dr.
A. Prevo
mevrouw dr.
M. Mootz
de heer
W. Ludeke
de heer
B. Bruijnes
de heer mr.
O.E.T. van Dijk
mevrouw mr.
A. Saers
Leden auditcommissie De heer prof. drs. G.G. Bak De heer drs. C.M.G. Raaijmakers De heer drs. J.A. Zwitser De heer G.A.P.M. Kannekens RA
[45]
Leden remuneratiecommissie De heer L.C. Groen De heer dr. J.W.A. van Dijk De heer drs. J.J.A.H. Klein Breteler Medewerkers De formatie was in het verslagjaar als volgt: Directie en bestuur
%
Mechteld van den Beld
directeur/bestuurder
100
Theo van Loon
directeur/bestuurder (wnd.)
100
Patricia van Wijnbergen
administratief medewerker officemanagement
100
Sylvia Wormgoor
directiesecretaresse/officemanager
92
Astrid Melein
administratief medewerker financiën
67
Peter Wisgerhof
hoofd financiële administratie & bedrijfsvoering
Marian Witkamp
controller
Officemanagement
Financiën
in dienst 01-12-2012
90 106
Fondsenwerving uit dienst 01-08-2012
Steven Groeneveld
hoofd fondsenwerving
Jeanine Klop
administratief medewerker fondsenwerving
44
Esther van Rossum
administratief medewerker fondsenwerving
100
Henk Vegter
projectondersteuner
[46]
nulurencontract
90
Swannet Walsh-Weis
hoofd fondsenwerving
in dienst 01-08-2012
90
Communicatie medewerker voorlichting en communicatie
100
Martijn da Costa
manager bestedingen
100
Maria Hibma
projectadviseur
44
Nelleke van Kempen
projectadviseur
90
Xandra Kok
projectleider
50
Linda Ostendorp
projectleider
Sara van der Weerd
projectadviseur
Lidewij Hartman Bestedingen
nulurencontract 90
Collectecoördinatie Angelique van Dam
administratief medewerker collecte nulurencontract
Leen Fijnekam
provinciale collectecoördinator
50
Marion van Heijst
provinciale collectecoördinator
50
Catharina van Hien
provinciale collectecoördinator
50
Max Kan
provinciale collectecoördinator
44
Dieneke Kuipers
provinciale collectecoördinator
50
Willy van Neste
provinciale collectecoördinator
50
Maarten Vermeulen
provinciale collectecoördinator
67
Dora Willemse
provinciale collecte coördinator
50
Lia van Woudenberg
landelijk collecte coördinator
67
Vrijwilligers Rens van Luyt
[47]
Dick Postema Leonie van Wingerden
Ambassadeurs Wim Kok, voormalig minister-president en sinds 2003 Minister van Staat, is voor beide fondsen ambassadeur. Lucille Werner, televisiepresentatrice, is ambassadeur voor het Revalidatiefonds. Annette Barlo, actrice en presentatrice, is als ambassadeur verbonden aan Fonds verstandelijk gehandicapten.
[48]
BALANS
BALANS 31 december 2012 €
31 december 2011 €
ACTIVA
Materiële vaste activa
Vorderingen en overlopende activa
Effecten
€
Totaal
€
31 december 2011 €
PASSIVA
46.038
58.050
678.064
877.407
4.108.457
4.132.250
Reserves en fondsen reserves stichtingskapitaal continuiteitsreserve reserve waardeverschillen beleggingen bestemmingsreserves
2.206.803
7.039.362
45 1.464.534 236.384 1.052.327
45 1.359.719 203.279 973.207 2.753.290
2.536.250
638.127
638.127
Totaal reserves en fondsen
3.391.417
3.174.377
Kortlopende schulden
3.647.945
4.229.355
Totaal
7.039.362
7.403.732
fondsen bestemmingsfondsen Liquide middelen
31 december 2012 €
2.336.026
7.403.732
[49]
STAAT VAN BATEN EN LASTEN
Werkelijk 2012 €
Begroting 2012 €
Werkelijk 2011 €
Besteed aan doelstelling te verstrekken subsidies te verstrekken subsidie inz Locomat Friesland (2010) directe kosten hulpverlening uitvoeringskosten eigen organisatie projecten Innovatie & Ontwikkeling uitgaven mediabudget projecten bestemmingsfonds ZZU voorlichting eigen activiteiten
1.501.966 195.000 8.661 755.606 280.970 7.068 644.286
2.625.000 820.000 200.000 11.900 500.000
2.867.952 820.476 813.940
totaal besteed aan doelstelling
3.393.557
4.156.900
4.502.368
70,7%
74,2%
81,1%
Verwervingskosten directe verwervingskosten uitvoeringskosten eigen organisatie
508.628 213.081
452.000 231.200
428.020 234.422
totaal kosten eigen fondsenwerving
721.709
683.200
662.442
Kosten acties van derden Wervingskosten spelers VriendenLoterij
6.843
75.000
35.098
Kosten van beleggingen bewaarloon, provisie en waardeverschillen
39.686
50.000
50.553
768.238
808.200
748.094
0
50.000
25.291
542.525
588.800
589.013
4.704.320
5.603.900
5.864.766
97.780
0
-313.838
4.802.100
5.603.900
5.550.928
19,0% 74,2% 74,2% 10,5%
18,5% 81,1% 76,8% 10,6%
LASTEN:
(in % van het totaal van de baten)
Totaal verwervingskosten Overige lasten Kosten beheer en administratie beheer & administratie
SOM DER LASTEN Saldo van baten en lasten
Resultaatbestemming 2012 Toevoeging/onttrekking aan: reserve waardeverschillen beleggingen continuiteitsreserve NRF bestemmingsreserve provinciale projecten bestemmingsreserve landelijke projecten continuiteitsreserve FVG
dotatie dotatie onttrekking dotatie onttrekking
33.106 24.426 -93.576 172.696 -38.872 97.780
Kengetallen Kostenpercentage eigen fondsenwerving Bestedingspercentage baten Bestedingspercentage lasten Kostenpercentage beheer en administratie
23,5% 70,7% 72,1% 11,3%
[50]
STAAT VAN BATEN EN LASTEN
Werkelijk 2012 €
Begroting 2012 €
Werkelijk 2011 €
BATEN:
Baten uit eigen fondsenwerving collecten mailingacties, giften en overige opbrengsten nalatenschappen bestemmingsgiften inkomsten mediabudget projecten projecten I&P
1.212.351 1.476.526 219.653 45.999 0 115.539
1.400.000 1.800.000 200.000 0 30.000 160.000
1.286.006 1.677.342 118.183 467.183 25.091 0
totaal baten uit eigen fondsenwerving
3.070.068
3.590.000
3.573.805
883.871 225.487 342.053 50.194
875.000 295.000 520.000 50.000
901.744 299.531 403.268 54.286
1.501.605
1.740.000
1.658.828
Rentebaten en baten uit beleggingen obligaties aandelen rente financiële instellingen
114.903 98.702 16.822
130.000 100.000 32.000
117.455 27.090 33.341
totaal baten uit beleggingen
230.427
262.000
177.886
Overige baten
0
0
140.409
Bestemmingsfonds Zwakzinnigenzorg Utrecht
0
11.900
0
4.802.100
5.603.900
5.550.928
Baten uit acties van derden
VriendenLoterij Loten VriendenLoterij Stichting Loterijacties Volksgezondheid: Lotto / Krasloterij Support Actie totaal baten uit acties van derden
SOM DER BATEN
[51]
KASSTROOMOVERZICHT 2012
Boekjaar 2012 € €
Saldo van baten en lasten Afschrijvingen materiële vaste activa
97.780 24.071
Kasstroom
Boekjaar 2011 € €
-313.838 26.810 121.851
Mutatie effecten Vorderingen en overlopende activa Langlopende verplichtingen Kortlopende verplichtingen
143.052 199.343 -581.410
-287.028 173.634 441.991 -140.000 -8.467
Toename/afname werkkapitaal
-239.015
467.158
Kasstroom uit operationele activiteiten
-117.164
180.130
Desinvesteringen in materiële vaste activa Investeringen in materiële vaste activa
0 -12.059
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Netto kasstroom
Liquide middelen begin boekjaar Liquide middelen eind boekjaar Mutatie liquide middelen
[52]
0 -18.161 -12.059
-18.161
-129.223
161.969
2.336.026 2.206.803
2.174.058 2.336.027
-129.223
161.969