BRIEFING. Binnenin alle informatie over de komende activiteiten

BRIEFING

België - Belgique P.B. Gent X 4/374 driemaandelijks 41ste jaargang nr. 1 P3A8134

Binnenin alle informatie over de komende activiteiten

Wiskunde en kunst op de VUB Afgiftekantoor Gent X Driemaandelijks magazine van de Oudstudentenbond-VUB vzw Triomflaan 40 - 1160 Brussel

OSB steunen?

TeleVisie voor mensen met een visie LICHTPUNT, de VRIJZINNIGE OMROEP, zendt uit op Canvas en op Eén, en wel op zondag om de veertien dagen. Lichtpunt brengt interessante grote documentaires, die een venster op de wereld vormen en enkele speelfilms, die net een tikkeltje anders zijn dan het doorsnee filmaanbod. Tenslotte is er nog de reeks Tijdgenoten met indringende gesprekken met binnen- en buitenlandse gasten. Televisie dus met hersens, zoals het hoort op Canvas en op Eén. Wie informatie zoekt over de komende of voorbije uitzendingen kan dit via onze website: www.lichtpunt.be Wie ons wil e-mailen kan dit via: [email protected] Wie ons wil bellen, faxen of schrijven: Lambermontlaan, 474, 1030 Brussel Tel.: 02 735 91 54 t
'BY





Stort een gift!

Wil je de Oudstudentenbond van de Vrije Universiteit Brussel een steuntje in de rug geven, dan is er de mogelijkheid om een gift te doen. Elke gift, hoe klein ook, betekent een hart onder de riem voor de OSB. Bovendien is een gift fiscaal aftrekbaar als het bedrag gelijk is aan of hoger is dan 40 euro.

Voor elke storting van minstens 40 euro op de giftenrekening 001-3677935-62 van het Steunfonds VUB-OSB, met vermelding "GIFT78638DCINK2*****" + uw naam en voornaam, zal er een fiscaal attest worden afgeleverd. Voor meer informatie over de werking van de OSB kan je terecht bij ons via [email protected] of 02 644 64 60

Het nieuwe logo van UVV, zie pagina 13

Boottocht 'Stille Waters' De Oudstudentenbond gaat varen! Op zondag 12 juni vertrekken we met onze boot, de Mozart, in Temse voor een idyllische rondvaart op de Schelde met gids. Alle informatie om in te schepen en in te schrijven binnenin deze Briefing!

Bezoek 'Kerncentrale van Doel' Het debat over kernenergie is volop aan de gang. Maar om mee te kunnen praten, informeert men zich best! Ga mee met de OSB op zaterdag 10 september en krijg een antwoord op vragen zoals hoe kernenergie juist opgewekt wordt en waar het afval bewaard wordt. Nadien kan je een wandeling maken in Doel en de polders.

Vrij onderzoek, altijd en overal 28 mei 2011 was een zwarte dag voor de wetenschap in ons land. Een stel actievoerders, waarvan de meesten uit het buitenland, vernietigde moedwillig een landbouwkundig proefveld in Wetteren. Op dat veld werden aardappelen gekweekt die door een genetische wijziging zouden kunnen groeien zonder pesticiden. De VUB had met die proeven niets te maken, maar een groep wetenschappers die niet bij dat onderzoek betrokken waren, hield in Wetteren een vreedzame actie om te pleiten voor de vrijheid van wetenschappelijk onderzoek onder het motto “Save our Science”. Hun woordvoerder was VUB-onderzoeker Geert Angenon. We kunnen ons als OSB alleen maar achter zijn verklaring stellen: “het vernietigen van wetenschappelijke experimenten kan niet in een democratisch land in de 21ste eeuw”. En toch gebeurt het in de 21ste eeuw. Het doet denken aan boeren die de eerste luchtballons te lijf gingen met hooivorken. Of de protesten tegen de eerste inwoner van de stad die een bliksemafleider op zijn dak zette. Laat ons eerlijk zijn. Het ontbreekt niet aan kritische bemerkingen over genetisch gewijzigde gewassen. Zeker over de commerciële toepassingen ervan, waar vooral grote multinationals van zouden profiteren. En er zijn de vragen naar onverwachte, schadelijke gevolgen voor andere plant- en diersoorten. Maar dat weten onze onderzoekers uiteraard ook. Wetenschappelijk onderzoek naar dit soort technieken houdt ook onderzoek naar de gevolgen in. Bovendien is er a priori geen reden om uit te sluiten dat genetische experimenten kunnen leiden tot duurzame en milieuvriendelijke vormen van landbouw. Het fanatisme waarmee actievoerders deze experimenten te keer gaan, ligt echter dieper. Het is gebaseerd op een angst dat de mens de natuur fundamenteel aan het veranderen is door aan de genen van planten en dieren te prutsen. Elk product dat op basis van genetisch gewijzigd voedsel is gemaakt, wordt als gevaarlijk beschouwd, alsof het getroffen is door een onzichtbare besmetting. Al meer dan tien jaar doen totaal uit de lucht gegrepen geruchten tegen de gevaren van Frankenstein food de ronde. Zo circuleerde enkele jaren geleden het bericht dat er al een paar miljoen Amerikanen gestorven zijn aan een mysterieuze ziekte, die uiteraard verband houdt met het feit dat zowat alle Amerikanen voedsel of basis van genetisch gewijzigd graan en soja eten. De angst voor de mens die voor God speelt of in de natuur ingrijpt heeft duidelijk een religieuze dimensie. In de 19de eeuw verzette een paus zich tegen inenting tegen de pokken en ook vandaag nog zorgen religieuze en andere fanatici (zoals aanhangers van “natuurlijke” geneeswijzen) ervoor dat ziekten als kinkhoest en zelfs polio slachtoffers maken. Omdat de mens de goddelijke ordening van de natuur niet mag verstoren. Maar sinds Darwin weten we dat die ordening in de natuur alleen het gevolg is van de strijd om het bestaan. De mens heeft daar al lang op ingegrepen – zeker sinds de uitvinding van de landbouw. Zodanig zelf, dat er geen weg terug is. Alleen vrij onderzoek, los van zakelijke belangen en los van irrationele vooroordelen, kan bepalen in hoeverre genetische manipulaties een rol zullen spelen in de toekomstige landbouw. Met de hoop dat deze de mensheid ten goede komt. 4 6 9 10 12

Raad van Bestuur 2011-2012 Pythagoras 9 x anders uitgelegd Boekbespreking Agenda In memoriam

13 14 16 17 18

Nieuw: DeMens.nu! Week van de Verlichting OSB-activiteiten Ooit student 30 jaar V.Ir.Br

3

Algemene Vergadering 2011 en nieuwe Raad van Bestuur 2011-2012 De jaarlijkse Algemene Vergadering werd dit jaar gehouden op zaterdag 19 maart 2011 in Leuven, “het hol van de leeuw” zoals sommigen het verwoordden... In de catacomben van het M Museum heette voorzitter Jimmy Baes iedereen welkom en blikte hij terugblik op het werkingsjaar 2010-2011: wie was de bestuursploeg, welke activiteiten stonden er op het programma, hoeveel leden telde OSB,...? Onze ondervoorzitter financiën, Geert Royemans, gaf vervolgens een financieel overzicht en analyseerde ook de budgettering voor 2012. De voorzitter keek ook vooruit: de plannen voor 2012 werden uit de doeken gedaan en de nieuwe ereleden werden voorgesteld en goedgekeurd. Daarna was het tijd voor de verkiezing voor de nieuwe Raad van Bestuur 2011-2012. Het resultaat van deze verkiezing vind je hieronder en op de volgende pagina! Je maakt kennis met 1. het Buro, verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur, 2. de verkozen Raad van Bestuur en 3. het secretariaat (dat je trouwens steeds kan bereiken op 02/644.64.60 of [email protected].

Voorstelling Buro Jimmy Baes voorzitter Studies: TEW Leeftijd: 33 Woonplaats: Sint-Niklaas Beroep: accountant-belastingconsulent.

Geert Royemans ondervoorzitter financiën Studies: 1 Kan Handelsingenieur - 1 Kan Rechten VUB Leeftijd: 36 Woonplaats: Elsene Beroep: IT-Consultant Levensmotto: Carpe Diem.

Na dit officiële gedeelte was het tijd voor een bezoek aan de collecties van het M Museum. Daarna begaf het bestuur en de andere aanwezigen zich richting restaurant ‘De Troubedour’ voor een welverdiende aperitief en een lekker diner.

Voorstelling secretariaat Sarah Vanbrabant Studies: communicatiewetenschappen (Universiteit Gent) Leeftijd: 28 Woonplaats: Gent Beroep: stafmedewerker bij Oudstudentenbond VUB Levensmotto: Perfectie is maar saai; bekijk alles wat als ‘niet normaal’ beschouwd wordt met een open geest.

4 Karolien Hantson Studies: kunstgeschiedenis en culturele studies (KUL) Leeftijd: 23 jaar Woonplaats: Diest Beroep: Assistent-stafmedewerker OSB Levensmotto/citaat dat bij me past: “Be yourself; everyone else is already taken” (cf. Oscar Wilde).

Stijn Peeters ondervoorzitter personeel en secretariaat Studies: Rechten - Notariaat Leeftijd: 36 Woonplaats: Antwerpen (t’ Kiel) Beroep: Notarieel jurist.

Filip Moeykens ondervoorzitter RvB VUB Studies: handelsingenieur met een bijz. licentie bedrijfskunde en bijz. licentie fiscaal recht Leeftijd: 44 Woonplaats: Brussel Beroep: CEO Patronale Life NV.

Voorstelling Raad van Bestuur 2011-2012 Christa Debeck Studies: Criminologische Wetenschappen Leeftijd: 46 Woonplaats: Oudergem Beroep: Adviseur bij de Federale Gerechtelijke Politie Brussel Levensmotto’s: 1) “Ik maak deel uit van die categorie mensen die van mening is dat elke actie tot een goed einde moet worden gebracht. Ik heb me nooit afgevraagd óf ik een bepaald probleem wel te lijf moest gaan, maar altijd hóe ik het te lijf moest gaan” (wijlen Giovanni Falcone) 2) “Mijn held is de onderzoekende mens” (Daniel Boorstin).

Tim Duerinck Studies: afgerond: master in de chemie; nog lopende: master of management Leeftijd: 25 Woonplaats: Brussel Beroep: doctoraatstudent Vrije Universiteit Brussel.

Jakobus Monteyne Studies: Manama Notariaat VUB Leeftijd: 25 Woonplaats: Dilbeek Beroep: Student Levensmotto: “Même sur le plus haut trône du monde, nous ne sommes assis que sur notre cul.” (Montaigne).

Bert Peeters Studies: Fysica Leeftijd: 25 Woonplaats: Geel Beroep: Student Motto: The truth is out there!

Karel Demuynck Studies: Burgerlijk bouwkundig ingenieur Leeftijd: 30 Beroep: projectmanager Woonplaats: Elsene Citaat: Je werk mag niet je leven zijn, maar wel een hobby die je te veel beoefent.

Bjorn Demeulenaere Studies: lic. rechten en bijz. licentie Internationaal en Europees recht (VUB) Leeftijd: 48 Woonplaats: Tienen Beroep: consultant overheidsopdrachten.

Kristel Pennewaert Studies: Communicatiewetenschappen aan de Vrije Universiteit Brussel Leeftijd: 29 Woonplaats: Mechelen Beroep: Supply Chain Representative - Warehouse Coordinator bij Dupont de Nemours Citaat: “Not everything that counts can be counted, and not everything that can be counted counts.” (Albert Einstein).

Marcel Matser Studies: Business Adminstration, hogeschool Arnhem & Nijmegen - Political Science, VUB Leeftijd: 26 Woonplaats: Brussel Beroep: project officer at www. imieu.eu Levensmotto: (mhh....) Alles is mogelijk!

Sylvain Peeters Studies: Bedrijfspsychologie UG - Aggregaat VUB - Menselijke Ecologie VUB Leeftijd: 63 Woonplaats: Sterrebeek Beroep: gepensioneerd Levensmotto: Altijd de optimistische blik vooruit (wie voortdurend omkijkt leeft in het verleden).

Tim Trachet Studies: wiskunde (1976-1980), wijsbegeerte (1980-1983), beide VUB Leeftijd: 53 Woonplaats: Jette Beroep: journalist Levensmotto: Doe wel en zie niet om.

Hélène Casman (afgevaardigde VUB) Studies: Rechten en notariaat Leeftijd: 63 jaar Woonplaats: Antwerpen Beroep: gewoon hoogleraar VUB/ULB, vicerector Studentenbeleid VUB Levensmotto/citaat: ‘Plus est en vous’.

5

Pythagoras negen keer anders uitgelegd Interview met Jean Paul Van Bendegem n.a.v. de tentoonstelling ‘Nul op tien?’

Bijvoorbeeld dit filmpje is de smaakmaker bij het binnen komen. Als je hiernaar kijkt, zie je dat een prostituee de stelling van Pythagoras uitlegt, op het raam van haar etalage.

Op vraag van de Dienst Cultuur van de VUB ging prof. dr. Jean Paul Van Bendegem de uitdaging aan om een expositie samen te stellen over de relatie tussen kunst en wiskunde. Het resultaat is een tentoonstelling die wiskunde toont op een manier waarop u dit nooit eerder ervaarde. OSB Briefing ging een kijkje nemen en kreeg hierbij een persoonlijke rondleiding van professor Van Bendegem zelf.

Is dit allemaal door u bedacht? Ja, de scenario’s en de concepten heb ik zelf bedacht. De uitwerking is er gekomen door Beeldenstorm (Beeldenstorm is een artistiek centrum in Anderlecht die “door kruisbestuiving van verschillende artistieke disciplines en verschillende culturen vernieuwende producties wil brengen”). Wat bij de uitwerking van Beeldenstorm heel plezant was, is dat ze er veel elementen hebben aan toegevoegd. De Pythagoras-prostituee heb ik bijvoorbeeld niet bedacht; daar kwam de kunstenaar Nick Honings mee voor de dag.

Wat was de opzet van de tentoonstelling ‘Nul op tien?’ en waaruit is het idee ontstaan? Jean-Paul Van Bendegem: Ik wilde niet dezelfde dingen doen die al eerder vertoond en gedaan zijn rond wiskunde. Ik wou verder gaan dan het evidente, zoals bijvoorbeeld het simpelweg ophangen van enkele etsen van Escher. De opzet was eigenlijk: zou het mogelijk zijn om het artistieke zélf in de wiskunde binnen te brengen? En met deze tentoonstelling zoeken we een antwoord, dat is het idee. De tentoonstelling bestaat uit negen kortfilms, die gemiddeld een vijftal minuten duren. Het idee is: we nemen een zelfde stelling, waar we van aannemen dat iedereen die kent en zoeken dan negen verschillende manieren om die stelling uit te beelden, waarbij het doel is om af te wijken van de standaardsituatie, nl. “de wiskundeleraar legt een stelling uit aan zijn leerling”. Deze tentoonstelling varieert op verschillende manieren op dit standaardgegeven door te kijken wat er zou gebeuren als we bepaalde constanten vervangen door iets helemaal anders. Heeft dit dan een didactische bedoeling? Ook.

6

Was het ook de bedoeling om wiskunde gemakkelijker of plezanter uit te leggen? Ja, wat we duidelijk merken is, dat de mensen die de tentoonstelling bezocht hebben, allemaal buiten gaan met een glimlach op het gezicht. En dit voor een tentoonstelling die over wiskunde gaat! Geef toe, dat is toch niet niks! Maar ik ben dus wel vertrokken vanuit de ‘saaie’ standaardsituatie: een leraar legt een stelling uit aan leerling zoals het hoort: netjes, kalm, de formules worden netjes opgeschreven. En dan is de opzet: wat gebeurt er als we dingen wijzigen?

Ja, dat werk hadden we inderdaad van u niet verwacht. (Lacht) Professor Van Bendegem loopt doorheen de tentoonstelling en geeft uitleg over de verschillende stukken. De eerste halte is bij een vleugelpiano. Is dit een gewone piano? Ja, een gewonen piano, máár met een ongewoon partituur. Ik wilde namelijk niet alleen werken met noten, maar met verschillende codes. Die combinatie was zeer verwarrend, dus heb ik maar een eigen notatie bedacht. Ik neem nu plaats achter de piano en zal even uileggen wat ik juist ga doen om te kunnen volgen. Ik heb het bewijs genomen van de stelling van Pythagoras en die strikt uitgeschreven in 11 lijnen. De eerste lijn luidt bijvoorbeeld: “ge-

geven: vierkantszijde C”, de twee lijn: “voeg toe: twee driehoekszijden D en E”, en ga zo maar door. Ik heb elke lijn ook een beetje gecomprimeerd. Na het uitschrijven van dit bewijs heb ik een inventaris gemaakt van de elementen die erin voorkomen. Op basis van deze inventaris heb ik drie groepen elementen kunnen onderscheiden. De eerste groep zijn elementen die uitdrukkingen voorstellen. Ze dienen om dingen met elkaar te verbinden, om zaken toe te voegen of juist zaken te schrappen. Ten tweede zijn er de verschillende wiskundige objecten die met een specifiek Nederlands woord worden aangeduid: zijde, schuine, driehoek, enzovoort. En dan zijn er natuurlijk de wiskundige symbolen zelf: A,B,C, 1, 2, 3, 4, +, X, -, kwadraat,...

En wat is dit hier? We staan hier voor een scherm met een bepaalde persoon voor een schoolbord (zie foto)? Ja, dat is de acteur Kurt Defrancq. Mijn vraag was wat er zou gebeuren als een acteur de stelling bewijst, iemand die geen of nauwelijks wiskunde kent. Bij Kurt was dit effectief het geval. Ik heb hem het scenario en het bewijs gegeven. Dit is dus een tekst zoals elke andere die hij als een acteur van buiten kan leren. Alleen heeft Kurt er nog iets aan toegevoegd: hij vertelt het bewijs helemaal in de stijl van Piet Huysentruyt. We hebben dit zo gelaten, omdat het zo schitterend is! Hij lijkt er inderdaad wel een beetje op. (Lacht) Ja, dat ook hé! Het is net alsof je in een kookprogramma zit, niet? Bij de meeste filmpjes is er bewust voor gekozen om niet te werken

Wat ik gedaan heb is de eerste groep elementen vervangen door handgebaren en andere lichaamsbewegingen, bvb. ‘voeg toe’ is dit (maakt wuifgebaar), ‘schrap’ is dat (maakt klikgeluid met duimen wijsvinger), enzovoort. De tweede groep elementen, de wiskundige objecten, heb ik simpelweg vervangen door letters. Zo is een vierkant I, een schuine is O, een driehoek is A, enzovoort. De wiskundige symbolen hangen vast aan een bepaalde toon. Zo is A verbonden aan dit (speelt bepaalde toon op piano) en D aan dat (speelt hogere noot). Ook het getal twee staat voor een noot, namelijk Fa kruis. Ook elk wiskundig teken is een bepaalde noot (speelt de noten voor x, +, - / en =). Ik ga nu uitdrukking geven aan de eerste zin: “Gegeven: vierkantszijde C”. (Klapt, zegt letters en speelt piano). Voila, dat gezegd zijnde, ga ik nu proberen het bewijs van de stelling van Pythagoras correct uit te voeren op piano. (De professor begint handgebaren te maken, letters te zeggen en piano te spelen en licht af en toe een stukje piano toe à la “Dit was A2 + B2”... Na het stuk volgt applaus.) Volgens mij is dat meer een muzikale voorstelling dan een bewijs. Als je de muzikale taal begrijpt, dan is het wel degelijk bewezen, maar je moet de taal, de code begrijpen. En dat is juist het idee hierachter: wiskunde is een code. Wat ik daarnet gedaan heb, is een even juist bewijs, maar dan met een andere code. Zou u ook een code kunnen ontwikkelen om bijvoorbeeld de Fourier-analyse weer te geven? Ah ja, natuurlijk, het mag best wat ingewikkelder zijn. Maar we wilden iedereen naar hier lokken, en het dus niet te hoogdrempelig maken.

met wiskundigen. Je merkt dat heel snel. Er is een manier van begrijpen van de wiskunde die ontbreekt. Alle stappen worden correct gezet, maar de manier van spreken, de wijze waarop iets uitgedrukt wordt, klopt niet altijd. Dit is dus allemaal rond de stelling van Pythagoras? Ja, omdat dit de bekendste is, en het bij de meeste mensen een belletje doet rinkelen. (Professor Van Bendegem loopt naar een volgend televisietoestel) Het volgende stuk is een hedendaagse uitvoering van de dialoog Meno van Plato, waarin Socrates een jonge slaaf een wiskundig probleem laat oplossen. Ik heb dit hier omgezet

7

naar het bewijzen van de stelling van Pythagoras. Wat opvalt, is dat de slavenjongen amper iets zegt of doet, het is vooral Socrates die de vragen stelt waarop de jongen enkel ja of neen dient op te antwoorden.

om hem niet serieus te nemen. Een leerkracht moet wel een zekere autoriteit hebben tegenover een leerling, maar als het te veel wordt, dan werkt het niet meer. (Van Bendegem loopt naar een volgend televisietoestel) Dit is hier een voorbeeld van wat ze in het Engels ‘Proof by Looking’ noemen. Het bewijs wordt helemaal uitgebeeld en je kijkt er gewoon naar. De studenten die het uitbeelden zijn studenten agogiek. En zo zijn we aan het einde gekomen.

De slaaf is een soort computer? Ja, het is een soort twintigvragen-spel. Deze dialoog is overgedaan in Anderlecht, bij het gewelf van het restaurant La Grande Eclusse. Dan zie je daar twee mannen in Griekse toga op straat aan het praten, terwijl het verkeer voorbij raast, dat is wel grappig. Eigenlijk zitten er veel humoristische elementen in de tentoonstelling, zoals ook dat van Huysentruyt. Ja, hoewel wiskunde op zich heel serieus is, is de hele tentoonstelling zeer luchtig. Beschouwen kunstkenners deze tentoonstelling als kunst? Ik wil geen definitie geven van kunst, maar is dit kunst volgens u? Het is inderdaad een luchtige tentoonstelling. Ik denk niet dat deze tentoonstelling in het SMAK of in de Bozar zal terecht komen. Alhoewel, het zou misschien kunnen... Ja, waarom niet? Wat is dit bijvoorbeeld (volgende performance). Dit is Eddy Verreyken, ook een acteur. Hem hebben we gevraagd om de stelling te bewijzen op een bijzonder agressieve manier. Hij doet dat schitterend: hij staat je voortdurend uit te schelden en hem kwaad te maken, waardoor je de neiging hebt om niet naar hem te willen luisteren,

En dat waren dus allemaal uw ideeën? Dat is heel bijzonder. Ik vind wel dat er weinig aandacht was voor deze tentoonstelling. Gisteren was het nochtans in ‘Reyers Laat’ en de opening was ook een behoorlijk succes: met een 200-tal mensen, wat ze op de VUB nog niet vaak hadden meegemaakt. Er melden zich ook scholen aan en ik geef verschillende rondleidingen voor diverse groep. Dus het is toch een succes. Wel, mijn felicitaties! Bedankt! Naschrift: Het is een bescheiden tentoonstelling, die echter zeker de moeite is om te bezoeken, ook voor wie geen snars om wiskunde geeft. De video’s met de ongewone bewijsvoeringen van de stelling van Pythagorias hebben soms een hoog Monty Python-gehalte. De manier waarop Kurt Defrancq de stelling oplost in pure Huysentruytstijl (“Piet Agoras weet raad”) is gewoon hilarisch.

Tim Trachet De tentoonstelling loopt op de VUB-campus te Etterbeek tot 19 mei 2011, maar wordt hoogstwaarschijnlijk nog herhaald op andere locaties. Voor meer info hieromtrent, kan je contact opnemen met de Cultuurdienst van de VUB op 02/629 23 25 of via [email protected]. Je kan ook alle nieuws rond de tentoonstelling volgen op de website http://www.kultuurkaffee.be.

8 De Oudstudentenbond VUB zoekt geëngageerde vrijwilligers! De OSB zoekt steeds mensen die bereid zijn om mee te helpen! Heb je een vlotte pen en wil je meeschrijven aan ons ledenmagazine? Ben je zot van cijfertjes en wil je onze penningmeester bijstaan? Ben je creatief en heb je toffe ideeën voor nieuwe activiteiten? Hou je van feesten en wil je helpen op ons Galabal? Laat dan van je horen door te mailen naar [email protected] of te bellen naar 02/644.64.60!

Vrij onderzocht: Onze waarden? Welke toekomst voor het humanisme? De neerslag van een lezingencyclus met dezelfde naam, georganiseerd door de vrijzinnige dienst van de universiteit Antwerpen. Een goed jaar geleden organiseerde de vrijzinnige dienst van de universiteit Antwerpen een lezingencyclus met dezelfde titel. De cyclus kwam in het nieuws toen de lezing van Benno Barnard met de titel “Het islamdebat: Leve god, weg met Allah” afgebroken werd nog voordat ze van start gegaan was, als gevolg van een aantal radicale moslims die hem het spreken belette, waarna de lezing werd afgeblazen en de zaal ontruimd.

dat een hoofddoek zijns inziens niet thuishoorde in scholen van het gemeenschapsonderwijs, alras gedoodverfd werd als “pretentieuze rechtse en verlichtingsfundamentalist”. Dit noopte hem tot een gewetensonderzoek en bracht ook hem tot de –bijzonder onderbouwde– conclusie dat de islam in zijn huidige vorm niet te lijmen valt met onze traditionele waarden, en dat er weliswaar een mogelijkheid tot seculariseren bestaat, maar dat die mogelijkheid zeker niet als hoofdstroming mag beschouwd worden. Magda Michielsens deed het aan de hand van een intrigerende haiku: Ik, vol ongeloof, Kijk vrijzinnig om me heen:

Vreemd genoeg ontbreekt de tekst van die bewuste lezing ook in het boekje. Jammer, want alle andere bijdragen waren stuk voor stuk zeer interessant, en uit hetgeen Jurgen Slembrouck –die instond voor de redactie– schrijft, blijkt ook dat die lezing wellicht interessant zou geworden zijn, met daarin een provocatie ...voor vrijzinnigen. Vooreerst is er de lezing van Dirk Verhofstadt die waarschuwt voor een duidelijke godsdienstige heropleving, met groeiende onverdraagzaamheid tot gevolg. Als alternatief pleit hij voor atheisme, met in ieder geval een seculiere moraal: een aantal rechten en plichten gebaseerd op de rede en ons mens-zijn. Gemeenschappelijke waarden worden meer nodig voor een vredige samenleving naarmate die meer multireligieus wordt. Wim Van Rooy geeft in zijn bekende stijl twaalf redenen waarom het gedachtegoed van de verlichting, dat de tand des tijds zo wonderwel had doorstaan, veel minder respect blijkt te genieten bij “links” als het over attitudes tegenover de islam gaat. Zoals hij wel meer pleegt te doen slaat hij spijkers met koppen, maar zet de zaken dermate dik in de verf dat de klodden onnodig in het rond vliegen. Op een veel meer bezadigde wijze beschrijft Ronald Commers hoe hij, na geschreven te hebben

Zwijgen of spreken? Waarna ze hem ook nog eens terdege uitlegt in een bijzonder toegankelijke bijdrage. Overigens leest het hele boekje als een trein, hetgeen bij dit soort literatuur geen evidentie is. De auteur wijst op evidenties die het niet langer meer zijn, en pleit voor een combattief vrijzinnig feminisme, waarbij het nodig is om op te komen voor een aantal waarden zoals de scheiding van kerk en staat, rationaliteit, wetenschappelijke methode en onderzoek, gelijke rechten en kansen voor mannen en vrouwen, geloof in de mens als drijvende factor in de wereld, meritocratie (maatschappijmodel waarbij individuen beoordeeld worden op hun verdiensten, niet op hun aanleg), het erkennen van ongelijkheden waar nodig en zelfbewustzijn. Raymonda Verdyck licht –als afgevaardigd bestuurder van het gemeenschapsonderwijs– toe waarom het zichtbaar dragen van levensbeschouwelijke kentekens werd verboden. Floris van den Berg tenslotte breekt een lans voor ecohumanisme, waarbij we –uitgaand van het feit dat mensen een afkeer hebben voor onvrijwillig lijden– fundamenteel onze relaties tot andere mensen, tot dieren en tot het milieu dienen te herbekijken. Al met al is dit een schitterend werkje en een neerslag van een al even schitterend initiatief. Je vraagt je alleen af waarom men in Antwerpen voor mekaar heeft gekregen wat men in Brussel klaarblijkelijk minder prioritair acht. Onze waarden? Welke toekomst voor het humanisme? Jurgen Slembrouck (red.), Univeristy Press Antwerp, 2010, 155blz.

9

OSB Info

AGENDA

BOOTTOCHT ‘STILLE WATERS’ Op zondag 12 juni 2011 laat de Oudstudentenbond het vasteland voor wat het is en verkennen we per boot één van de liefelijkste stukjes van de Schelde. We maken een boottocht met gids doorheen het prachtige natuurlandschap dat eerder al het decor was van de befaamde fictiereeks ‘Stille Waters’. We spreken af om 13u50 aan de Wilfordkaai in Temse waar onze boot ‘Mozart’ om 14u stipt vertrekt en om 17u45 weer aankomt. Indien je wil meevaren verwachten we je mailtje op info@osb. be of je telefoontje op 02/644.64.60. De deelnameprijs is 10 euro voor leden en 12 euro voor niet-leden. Dit bedrag dien je te storten op 001-0079426-59 met de vermelding ‘boottocht’. Tot dan, landrotten!

10

FAMILIEDAG De derde Familiedag komt eraan, deze keer in Bokrijk! Voor velen brengt dit misschien herinneringen aan de eerste schoolreis naar boven. Nu heb je de kans om samen met je kroost en de OSB dit prachtige openluchtmuseum te herontdekken. Bokrijk betekent niet alleen een terugblik in de tijd, de kleintjes kunnen zich uitleven in de enorme speeltuin, terwijl de volwassenen kunnen genieten van de prachtige natuur. Schrijf zondag 28 augustus alvast in je agenda, per mail ontvang je binnenkort alle informatie.

BEZOEK KERNCENTRALE VAN DOEL Op zaterdag 10 september bezoeken we de kerncentrale van Doel. Eerst krijg je een korte, maar boeiende powerpoint-voorstelling te zien waar je een antwoord krijgt op al je vragen over elektriciteit en (kern)energie.

Hierna begint de echte ontdekkingstocht: de gids leidt je langs de imposante koeltorens, je stapt doorheen de indrukwekkende machinezaal, bekijkt de fameuze zwembaden met de ‘afvalkokers’ en nog zoveel meer. Nadien kan je een wandeling maken in de ‘spookstad’ Doel en door de mooie polders. We spreken af aan het infocenter van de kerncentrale van Doel (Haven 1800, Scheldemolenstraat, 9130 Doel) om 13u45. Het bezoek gaat door van 14u tot 17u15. Inschrijving dient al te gebeuren voor 5 augustus 2011 (!) door een kopie of scan van je identiteitskaart door te mailen of op te sturen naar [email protected] of Triomflaan 40, 1160 Brussel. Opgelet! Min 16-jarigen worden niet toegelaten in de kerncentrale. Deze activiteit is gratis (zowel voor leden als niet-leden). OESTERTASTING “Sommige dingen moet je leren eten”, zegt men vaak. Wel, zo is het ook met oesters! Op zondag 18 september krijg je daar de kans toe dankzij de OSB-oestertasting in Oostende. Nick Trachet, bek end als culinair columnist in ‘Brussel Deze Week’, geeft een inleiding over oesters en de oesterkwekerij. Nadien prijzen verschillende oesterproducenten hun waren aan. Je kan aan elk kraampje verschillende soorten oesters proeven en dit natuurlijk met een goed glas witte wijn en dito gesprekpartners. En met een beetje geluk vind je misschien nog een parel ook.... We verwachten je vanaf 10u30 in het Vrijzinnig Centrum De Geuzetorre in Oostende. Inschrijven kan via onze website www.osb.be, via [email protected] of op 02/644.64.60. Prijs voor dit alles (inleidende lezing en een 6-tal oesters) zal rond de 5 euro liggen. Dit kan ter plaatse betaald worden OSB-GALABAL Schrijf zeker in je agenda: diner en galabal op vrijdag 21 oktober 2011!

ALUMNIVOORDELEN

LIDGELD AL BETAALD ?

Mits voorlegging van je alumnipas kan je de nodige toegangskaarten verkrijgen voor de UB en de sportinfrastructuur en genieten van een reductietarief in het universiteitsrestaurant.

Werkelijke leden (ingeschreven geweest aan de VUB of ULB (tot 1983) € 30, 00

UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK Centrale Bibliotheek (Etterbeek) Maandag tot donderdag: 9 - 21 uur Vrijdag: 9 - 19 uur - Zaterdag: 10 - 16 uur Medische Bibliotheek (Jette) Maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag: 9 - 19 uur Woensdag: 9 - 20 uur - Zaterdag: 9 - 16 uur Winter-, lente- en zomervakantieregeling beide bibliotheken Open van maandag tot vrijdag: 9 - 17 uur Gesloten op zaterdag en zondag Sluitingsdagen Gesloten op zondag, tussen 25 en 31 december en tijdens academische verlofdagen

Sympathiserende leden - categorie A: niet ingeschreven aan VUB of ULB (voor 1983) € 30,00 - categorie B: oud-studenten van promotie 2009 (tot einde 2010) € 0,00 Partnerlidmaatschap (zelfde domicilie) € 45,00 Bijkomende bijdragen (minimaal): Sympathiserend lid UAE-ULB + € 7,50 Studiekring Vrij Onderzoek: + € 2,50 Steunen kan je op 2 wijzen: 1) gewone bijdrage op de rekening 035-376001646 van de OSB met vermelding van lidnummer en naam en bijdrage 2011. 2) gift van minimum 30 euro op de rekening 001-3677935-62 van het steunfonds VUB-OSB met vermelding “GIFT78638DCINK2*****” en naam. Enkel via deze rekening kan een fiscaal attest worden afgeleverd.

Info: http://www.vub.ac.be/BIBLIO/

UNIVERSITEITSRESTAURANT Dagmenu (3 gangen) voor OSB-leden: € 4,60 Maandag tot vrijdag: 11.30 - 13.45 uur Zaterdag: 11.45 - 13 uur Sluitingsdagen St-Vé, wintervakantie en officiële verlofdagen Administratief en Technisch Personeel Info: http://www.vub.ac.be/resto

Op vertoon van uw OSB-lidkaart kan u genieten van een korting van 10% in Healthcity ELsene Openingstijden: maandag tot vrijdag: 9u00 - 22u00 zaterdag: 8u45 - 17u00 zondag: 8u45 - 14u00

COLOFON Verantwoordelijke uitgever Jimmy Baes Hoofdredactie Tim Trachet Eindredactie Sarah Vanbrabant Redactie Bjorn Demeulenaere, José Gavilan en Tim Trachet

Ondertekende artikels vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de Redactie OSB vzw Triomflaan 40 - 1160 Brussel T 02 644 64 60 - F 02 644 64 69 Email: [email protected] http://www.osb.be/ In samenwerking met Uitstraling Permanente Vorming vzw

11

We herdenken Jan Craeybeckx (1923-2011) Jammer genoeg zijn ze nog weinig talrijk: zij die de VUB mee hebben opgebouwd van bij haar geboorte. Jan Craeybeckx was zo iemand. In 1961 trad hij in dienst van de unitaire ULBVUB in 1961 om er, in het Nederlands, een cursus “Economische geschiedenis vanaf de 18de eeuw” te doceren. Deze Antwerpenaar, geboren in 1923, was een historicus die gedoctoreerd had aan de Gentse universiteit, waar hij werkleider was. Na enkele jaren stapte hij helemaal over naar Brussel: hij werd er full-time prof in 1964. Bij de oprichting van de zelfstandige VUB, in 1969, stond hij dus mee aan de wieg van de vakgroep Geschiedenis. Zijn invloed daarbij was niet gering. Zijn overlijden, op 9 januari 2011, doet ons met droefheid en dankbaarheid tegelijk terugblikken op zijn persoonlijkheid, zijn werk en zijn betekenis voor onze instelling.

12

Een academisch In memoriam beperkt zich vaak tot een droge opsomming van de boeken en artikels die de overledene heeft geschreven. Die lijst zullen we hier natuurlijk niet geven; wie belangstelling heeft voor de bibliografische nalatenschap van Jan Craeybeckx, kan teruggrijpen naar het “liber amicorum” dat hem werd opgedragen toen hij in 1987 emeritus werd, samen met zijn vriend en collega Etienne Scholliers (Arbeid in veelvoud, Brussel, VUB-Press, 1987). Voor mij en voor vele andere VUB-historici die hem van dichtbij hebben gekend, zal hij echter altijd meer zijn dan de auteur van een reeks publicaties. Hij was in de eerste plaats de innemende en charmante man die gepassioneerd was door zijn vak, en die deze passie, altijd zonder pretentie en met een vleugje humor, ook kon overmaken aan zijn leerlingen. Jans lessen en werkcolleges verliepen wellicht niet volgens het “boekje” van de beroepsdidactici; ze hadden vaak meer weg van een informele en gemoedelijke conversatie met zijn studenten dan van de droge, “goed gestructureerde” les. Maar die “conversaties” waren wel bijzonder stimulerend. Jan Craeybeckx bracht regelmatig een hele vracht recente werken en klassiekers mee naar het seminarielokaal waar hij les gaf; hij leende ze uit aan zijn studenten en zo besprak hij op opgedwongen manier de nieuwste inzichten van de geschiedschrijving. Het debat over de transitie tussen feodalisme en kapitalisme; de wereldsysteemtheorie van Wallerstein; Mark Elvins werk over The Pattern of the Chinese Past; Cheikh Anta Diops boek over prekoloniaal Afrika; en ga zo maar door: we kregen ze allemaal voorgeschoteld. Ik heb er veel van opgestoken, en daarvoor blijf ik Jan zeer dankbaar. Hij was een gewaardeerd historicus. Zijn collega’s apprecieerden zijn werk: hij werd verkozen tot lid

van de Koninklijke Commissie voor Geschiedenis (1971) en van de Koninklijke Vlaamse Academie (1972). Hij behoorde nog tot die generatie van historici die zich moeiteloos bewoog over de verschillende periodes heen (ook die groep wordt helaas steeds kleiner). Zijn eerste onderzoek handelde over de late middeleeuwen (zijn doctoraatsthesis handelde over de wijnhandel tussen Frankrijk en onze gewesten van de 13de tot de 16de eeuw); hij was ook een kenner van onze bewogen 16de eeuw (bijvoorbeeld met studies over Alva’s “tiende penning”); hij verrichtte baanbrekend werk op het gebied van de geschiedenis van prijzen en lonen; maar hij interesseerde zich gaandeweg ook voor de 18de eeuw (bijvoorbeeld met enkele klassieke studies over de Industriële Revolutie en over de Brabantse Omwenteling); en ten slotte stortte hij zich ook op de 19de en 20ste eeuw (onder meer met zijn artikels over de Belgische landbouw). Bij het bredere publiek is hij vooral bekend als coauteur, samen met Els Witte, van het vermaarde boek Politieke geschiedenis van België. In de eerste editie van dat standaardwerk (1981), analyseerde hij de periode vanaf de Eerste Wereldoorlog tot vandaag. Bij de daaropvolgende herdrukken zorgde hij altijd voor de update, die onmisbaar was gezien de vele complexe verwikkelingen van onze Belgische politiek... Politiek heeft hem trouwens altijd geboeid, ook buiten het strikt wetenschappelijke kader. Zijn familiale achtergrond was daaraan wellicht niet vreemd. Zijn vader, Joseph Craeybeckx, was socialistisch senator voor de provincie Antwerpen tussen 1946 en 1961 en een tijdlang burgemeester van Ekeren, Jans geboortedorp. Tijdens zijn humanioraopleiding aan het atheneum in Antwerpen heeft Jan (samen met Ernest Mandel, grote figuur van de internationale trotskystische beweging), les gevolgd bij Leo Michielsen – ook een overtuigd communist. Leraar en leerling zouden later nog collega’s worden aan de VUB... Allebei hebben ze zich trouwens ook ingespannen om Mandel te doen benoemen aan deze instelling, tegen het verzet van sommige collega’s in. Jan zelf heeft een tijdlang meegewerkt aan de groep rond het tijdschrift Links, zowat de luis in de pels van het toenmalige BSP-PSB-establishment. Dogmatisch en intolerant was hij echter nooit; met de jaren heeft hij dat actieve engagement ook teruggeschroefd, zonder zijn scherpe belangstelling voor het gebeuren in de wereld en in België te verliezen. Met Jan Craeybeckx verliest de VUB dus één van de figuren die onze universiteit niet alleen hebben uitgebouwd, maar ook een gezicht hebben gegeven. Guy Vanthemsche

Unie Vrijzinnige Verenigingen wordt deMens.nu! De Unie viert dit jaar haar veertigjarig bestaan. Proficiat Unie! Maar zoals dat gaat met 40-jarigen, wordt tram 4 niet louter met enthousiasme begroet. Vaak duikt er tegelijkertijd een heuse midlifecrisis op. 40-jarigen leggen hun voorbije leven onder de loep en staan stil over wat ze allemaal verwezenlijkt hebben. Deze verwezenlijkingen worden kritisch in vraag gesteld: ben ik tevreden met wat ik nu doe? Ben ik goed bezig? Wat wil ik eigenlijk? Moet ik zo verder gaan? Is het niet tijd voor iets anders? Midlifecrisis-ers hebben de neiging een andere koers te gaan varen. Zo ook met de Unie Vrijzinnige Verenigingen. Want UVV hééft effectief nagedacht over wat ze in het verleden verwezenlijkt heeft en –vooral– wat de plannen zijn voor de toekomst. Er wordt geconcludeerd dat de Unie er niet alleen moet zijn voor degenen die zich uitdrukkelijk ‘vrijzinnig’ noemen, maar ook voor degenen die dit woord nog nooit in de mond genomen hebben. En, laat ons eerlijk zijn, dan zijn er nog heel wat. De missie en visie van UVV wordt aangepast: vrijzinnigheid moet breder en vooral opener uitgedragen worden. UVV zal een nieuw strategisch plan ontwikkelen en de eerste vraag die men daarbij moet stellen is: wat is het doelpubliek? Wie wil de Unie bereiken? Voor wie is de Unie er? En, wat blijkt? De Unie is er voor iedereen, “voor elke mens”! En, belangrijk, die mens moet centraal staan in de werking en de doelstellingen van UVV. Bij deze nieuwe filosofie en uitdaging paste de naam ‘Unie Vrijzinnige Verengingen’ niet meer en daarom werd gekozen voor een nieuwe benaming... Dames en heren, de Unie Vrijzinnige Verenigingen is niet meer; deMens.nu is geboren! En met deze spectaculaire naamsverandering, wijzigt er nog veel meer. De ‘Centra Morele Dienstverlening (CMD’s)’ veranderen in ‘Huizen van de Mens’. Een moreel consulent dient zichzelf vanaf nu ‘vrijzinnig humanistisch consulent’ te noemen. En de vertrouwde rode fakkel zal je

vanaf nu enkel nog aantreffen in musea en op koffers van oude Fiatjes. Want bij een nieuwe naam hoort een nieuw logo: (met kleur zie blz 3)

Dit logo is –zoals je ziet– eigenlijk vooral de uitgeschreven naam van deMens.nu (terwijl vroeger de naam ‘Unie Vrijzinnige Verenigingen’ nooit gebruikt werd bij externe communicatie). Het hele logo is veel kleurrijker geworden en heeft er een onderschrift bij gekregen ‘is vrijzinnig humanistisch’. Ergens is ook nog ‘UVV’ te bewonderen. Critici kunnen opmerken dat dit logo zichtbaar uit een typisch Belgisch compromis ontstaan is. En ja, er kan inderdaad eveneens gediscussieerd worden over het kleurgebruik, de teloorgang van de rode fakkel of het puntje in de naam (hoe spreek je het juist uit ‘De mens nu’ of ‘De mens punt nu’?), maar wat iedereen zou moeten toejuichen is het feit dat deMens.nu er zal zijn voor iedereen en dat we ambitieus genoeg zijn om vrijzinnigheid en haar koepelorganisatie algemeen bekend te maken en vrijzinnigheid ook effectief uit te dragen. Onze maatschappij is sinds 40 jaar fel veranderd, dus het is niet meer dan logisch dat ook deMens.nu mee evolueert. Niet door felle kleurtjes te gebruiken, maar door trots te zijn op haar principes en deze bekend te willen maken aan iedereen die het horen wil! Voor meer informatie kan je surfen naar de spiksplinternieuwe website http://www.demens.nu/nl

Hier had uw advertentie kunnen staan! OSB -sponsoring – Briefing– verst uurd naar 20 0 0 abonnees 1 pagina 1⁄2 pagina 1⁄4 pagina 1 pagina 1⁄2 pagina 1⁄4 pagina

(éénmalig) (éénmalig) (éénmalig) (1 jaar) (1 jaar) (1 jaar)

1 1 1 4 4 4

editie editie editie edities edities edities

€ 750,00 € 400,00 € 250,00 € 2500,00 € 1400,00 € 800,00

Oudstudentenbond VUB, Triomflaan 40, 1160 Brussel Contactpersoon: Sarah Vanbrabant, tel: 02/644.64.60, mail: [email protected]

13

Week van de Verlichting Van 4 tot en met 9 april 2011 ging het project “Week van de verlichting” van start aan de VUB. Dit initiatief kwam er dankzij het Brussels StudentenGenootschap, Studentenraad VUB, Studiekring Vrij Onderzoek en de Oudstudentenbond. Voor dit project hebben we kunnen rekenen op steun van de Unie Vrijzinnige Verenigingen, Studentenraad VUB en de Almunidienst van de VUB. Een team van 6 personen bood een cluster van activiteiten aan met als doel het vrij onderzoek te promoten in de hedendaagse maatschappij. Het afbreken van dogma’s, het onderzoek naar waarheid en de levenswijze in een multiculturele samenleving zijn belangrijke tafelonderwerpen. De week werd geopend door Irina Veretennicoff met een lezing: “Van Maxwell en Einstein tot Metamaterialen: hoe vrij onderzoek kan leiden tot exotische fysica, wonderbaarlijke technologie en uitdagende toepassingen in de Fotonica”. Op begrijpbare wijze liet ze ons kennis maken met haar onderzoeksdomein, fotonica. Ook andere professoren lieten ons tijdens een middagmaal genieten van de inzichten in hun onderzoeksdomein. Claudia Spits liet ons kennis maken met haar onderzoek over stamcellen, Pieter Ballon gaf zijn visie over de ICT-platformen en de toekomst van het internet, Patrick Deboosere weerlegde menig doembeeld over vergrijzing en ontgroening en als afsluiter gaf Jef Van Bellingen een historische weergave over religie en verlichting. De eerste avond werd afgesloten met een film van Bill Maher: “Religulous”. Een satirische documentaire over geloof in alle vormen. Vervolgens werd er een kampvuur aangestoken waar men zich kon laten verwarmen door de fakkel, genieten van een streepje gitaarmuziek, een drankje nuttigen en meedoen aan de onvolprezen sport “nagelkloppen”. Dinsdag was er de vijfde editie

14

van de Cantus Bruxellensis voorzien. Deze cantus vond plaats op de Akenkaai in Brussel. Voorzien van een liedjesbundel, een speciaal voorzien glas en liters Rodenbach zongen we de aloude en nieuwe cantusliederen van de VUB en ULB. Op woensdag was er tijd om een zoektocht te beginnen naar de symbolen die de VUB en de ULB rijk zijn. Een poging tot een interpretatie van de symbolen, een historische uitleg maar vooral een ludieke kans om wat meer te weten te komen over de geschiedenis van de VUB, ULB en vrijzinnigheid. Om 20 uur begon in aula Q.A. een debat over religie versus vrijzinnigheid (zie foto). Het debat kon rekenen op de medewerking van kwalitatieve sprekers, met name Dirk Verhofstadt–auteur en doctor in de Moraalwetenschappen, Jürgen Mettepenninge–Kerkhistoricus KULeuven, Sonja Eggerickx–voorzitter Unie vrijzinnige Verenigingen, Prof. Dr. Em. Julien Klener–voorzitter van het Centraal Israëlitisch Consistorie van België en als moderator Johny Vansevenant–Journalist VRT. In dit debat werd menig thema aangesneden, o.a. de subsidiëring van levensbeschouwingen, het hoofddoekenverbod op scholen, de misbuiken in de kerkgemeenschap,.... De avond werd afgesloten met een concert van The Amazing Flowers die in het Kultuurkaffee covers brachten. Het feest werd voorzien vol swingende pop, rock, disco, soul en dance. Een avond vol meezingers en dansnummers die menigeen verleidde tot de dansvloer. Op donderdag was er tijd om de boekenbeurs van start te laten gaan. Op deze boekenbeurs waren verschillende uitgevers aanwezig met humanistische en vrijzinnige boeken. We konden rekenen

Vrijdagavond kwam Floris Van Den Berg (zie foto), oprichter atheïsmecampagne Nederland, een lezing brengen over “Filosofie voor een betere wereld. Werken aan het project van de Verlichting”. Dit interactief debat deed de aanwezigen nadenken over hun levenswijze en de visie over het inrichten van een wereld waar iedereen bij gebaat kan zijn. De lezing werd afgesloten met een receptie waar er nog danig werd gediscussieerd over de opgeworpen vragen.

op een reductieprijs van deze uitgevers waardoor de aanwezigen profijt deden bij de aankoop ervan. Op deze boekenbeurs werd er beroep gedaan op auteurs die hun boek kwamen voorstellen. Als opener kwamen Dirk Verhofstadt en Etienne Vermeersch hun boek voorstellen “Dirk Verhofstadt in gesprek met Etienne Vermeersch: Een zoektocht naar waarheid” (zie foto). Op vrijdag werden de boeken “De islam. Kritische essays over een politieke religie” en “Big Brother in Europa”voorgesteld waarna de auteurs even de tijd namen om hun boek te signeren. Naast deze uitgeverijen en boekvoorstellingen was er ook plaats voor organisaties zoals Amnesty international, de Maakbare Mens en 4uCampus. Donderdagavond verblijde het OSB-erelid Paul Cliteur ons met een lezing over “Vrijdenken: De Verlichting over de Verlichting”. In deze lezing ging hij het debat aan met het publiek over het standpunt van de vrijzinnige tegenover de religies. Voorafgaand aan deze lezing werd de uitslag bekend gemaakt van de essaywedstrijd. Gedurende 1 maand hadden de studenten Hoger Onderwijs de tijd om een essay te schrijven over “Vrijdenken als maatstaf”. De winnaars werden gehuldigd door de gerenommeerde jury met een trofee en een geldprijs.

Op zaterdag was er een heus studentencongres. Op dit congres werden er verschillende thema’s aangeboden om in een beperkte groep een kwalitatieve discussie te houden. De studenten konden kiezen tussen actuele thema’s zoals globalisatie, kernenergie, terrorisme en zingeving. Steeds werd dit thema ingeleid door een professor en vervolgens de discussie op gang gebracht in de groep. Op het einde van het studentencongres werd er tijd genomen om een weerslag te geven van de verschillende workshops en gaf ViceRector Casman ons de eer om mee te lopen in haar ervaringen op de VUB. Een rede die menig aanwezig heeft ontroerd door de hartstocht dat hierin aanwezig was. De avond en ook de week werd afgesloten met een tonzitting waar er voor de deelnemers stoofvlees werd voorzien en een heerlijke geus boon. De week van de verlichting was een droom die dankzij een team verwezenlijkt is. Het succes hiervan is te danken aan dat kwaliteitsvolle team en daarom wil ik de volgende personen in de bloemetjes zetten: Bert Van Bree, Niels Nijs, Lieselotte Thys, Dieter Rongé en Ischa Lambrechts (het hele team is te zien op de foto).

Indien u zelf wil op de hoogte blijven over dit project voor de editie 2012 of eventuele tips heeft, kan u steeds terecht bij www.wvdv.be of het emailadres [email protected]. Hopelijk ontmoet ik u op de volgende editie! “Live neither in the past nor in the future, but let each day’s work absorb your entire energies, and satisfy your widest ambition.” (Sir William Osler) Jakobus Monteyne

15

Verslagen van de OSB-activiteiten in maart, april en mei Algemene Vergadering - zaterdag 19 maart Het verslag lees je op pagina 4. Hieronder nog een foto van enkele aanwezigen op de vergadering in het M Museum te Leuven.

Brussels Career Event - woensdag 30 maart Op woensdag 30 maart vond de 10de editie van het Brussels Career Event plaats. Voor de organisatie van deze algemene jobbeurs sloegen OSB, Solvaykring en IRMO VUB de handen in elkaar. Er waren maar liefst 25 standen van evenveel bedrijven. Dit waren erg uiteenlopende instellingen en organisaties, van Defensie en de Federale Politie tot Campell Foods, Hewlett Packard en het Vlaams Bureau voor Sportbegeleiding (VLABUS). Daarnaast organiseerden we ook verschillende workshops. Laatstejaarsstudenten kregen nuttige tips tijdens de (druk bijgewoonde) sessies ‘succesvol solliciteren’ en ‘personal branding’. Diegenen voor wie de lokroep naar het buitenland groot is, woonden de workshop ‘Werken in Europa en daarbuiten’ bij, terwijl een andere workshop zich toespitste op ‘het werken bij Europese instellingen’. Voor elk wat wils dus! Tenslotte trakteerde OSB elke bezoeker op een broodje en een drankje. Schol en veel succes met jullie verdere loopbaan! De Zevende Dag - zondag 17 april Op zondag 17 april 2011 zat een 15-koppige delegatie van de Oudstudentenbond te blinken tijdens een live-opname van ‘De Zevende Dag’. Wie goed kijkt, herkent vast wel enkele OSB-getrouwen op de you-tube-filmpjes van die dag!

16

OSB-biertasting - vrijdag 29 april Iets waar de Oudstudentenbond goed in is, is drinken; en zeker bíer drinken! Maar kent de gemiddelde OSB-er ook iets van bier? Dit werd getest door de kersverse directeur van de beroepsvereniging voor de Belgische Bierbrouwers, Sven Gatz. In het Vlaams Parlement kwam een 40-tal nieuwsgierigen samen om te luisteren naar de kenmerken en karakteristieken van enkele Belgische bieren: gaande van de echte klassieker tot meer onbekende pilsjes. Na de theorie was het enthousiasme groot om de vers opgedane kennis in de praktijk

om te zetten. Er werd geproefd en (streng) beoordeeld. Want, waar een OSB-er ook goed in is, is kritisch zijn! Vrijzinnige wandeling - zaterdag 14 mei Voor de fameuze ‘vrijzinnige wandeling’ trok de OSB naar het mooie Gent. Frank voorspelde regen, maar gelukkig sloeg hij de bal mis. Onder een stralende zon heette de gids de 16 aanwezigen welkom in de schaduw van de Sint-Pietersabdij en het vrijzinnig centrum ‘Het Geuzenhuis’. De eerste halte was aan het beeld van de Geuzenprijs, waar alle namen van de winnaars van deze vrijzinnige prijs in vereeuwigd zijn (zie foto). De gids vertelde ons erbij dat niet iedereen verheugd is om in de steen gegraveerd te staan: alle winnaars zij gestorven binnen de twee jaar na de ontvangst van hun prijs. We houden dus ons hart vast voor Etienne Vermeersch en Erwin Mortier...

Nadien kregen we de prachtige binnentuinen van de Sint-Pietersabdij te zien met verhalen over een bezetting van een links kunstenaarscollectief en een korte uitweiding over de kruidentuin. Zo ging het richting Boekentoren, waar niet mei ‘68 aandacht kreeg, maar mei ‘69 (in Gent waren ze een jaartje achter). Nadien ging het richting Vooruit, de bakermat van het Gentse socialisme, en enkele beruchte Gentse cafés (zoals een café in de buurt van het Glazen Straatje waar de Dolle Mina’s vergaderden). Het eindpunt was de Studio Skoop, opgericht door cinefiel Ben Ter Elst, op het SintAnnaplein. Daarna gingen de hongerigen eten in een Grieks restaurantje, waar herinneringen opgehaald werden aan de studententijd en tegelijkertijd besloten werd om meer met de OSB op stap te gaan. Dit kunnen we natuurlijk alleen maar toejuichen!

Ooit student: Henri De Knibber Henri De Knibber studeerde af in 1965 als licentiaat in de economie. Hij speelde in de jaren ’70 een belangrijke rol als projectleider bij het tot stand komen van de gebouwen van de campus Oefenplein. Momenteel woont Henri in Blankenberge. Hij was OSB-voorzitter in 1977-1978 en is OSB-erelid. Waarom hebt u gekozen om aan de VUB te studeren? Waarom specifiek die studierichting? Ik wou in feite politie-inspecteur worden, maar aangezien ik Latijn-Wiskunde had gestudeerd op het Atheneum van Koekelberg, kon ik, in die periode, niet aan de Rechtsfaculteit studeren, dus dan maar andere een keuze maken, mijn vader (overleden toen ik drie jaar was) was een economist, dus: why not economie?! Welke profs hebben veel indruk op u gemaakt? Henri Van der Eycken (he is my mentor), Henri Simonet, Franz Bingen (hij leerde mij met integralen en afgeleiden spelen en dit met gratis bijlessen, chapeau!), Rocher (over de Indische culturen, een cursus om 08u00, we waren met moeite wakker maar het was zo boeiend dat iedereen er was). Was u studentikoos (bvb. lid van een studentenkring)? Ja, plezant! Ik was lid van de KEPS, als penningmeester en als doopmeester (ik schijn een echt varken geweest te zijn - shame on me!!), van BSG... Wat waren uw hobby’s tijdens uw studententijd? Kaarten en pinten pakken (en uiteraard achter de meisjes lopen!?). Wat was uw mooiste moment op de VUB (zowel studiegericht als buiten de studies)? Het mooiste moment was het afstuderen: eindelijk was ik een economist! Professor Van der Eycken zei toen wel: “ge zijt niet waardig van een economist te zijn”, omdat ik niet wist wie de Nobelprijs voor economie dat jaar gekregen had. Maar ik had wel grote onderscheiding. Nadien ben ik even bij Arthur Anderson gaan werken, tot 1968 de boel op stelten zette en Henri Van der Eycken mij vroeg om terug te komen naar de VUB/ULB; hij richtte een ploeg op om een meerjarenplan op te stellen (in die ploeg zat o.a. Bart De Schutter, de latere rector). Het was een super boeiende tijd, we werkten echt dag en nacht. De splitsing kwam eraan en ....we moesten een universiteit bouwen in Elsene, want rector Aloïs Gerlo wou een Vlaamse aanwezigheid in le bastion FDF! Als jonge snaak (27 jaar) word je projectleider van een bouwproject van ongeveer anderhalf miljard Belgische frank! Eigenlijk waanzin! Mijn bazen waren toen drie proffen: Franz Bingen, Frans De Pauw en Erik Schram: het was een perfecte samenwerking; dankzij hen kon ik met een Fullbright scholarship naar Amerika (University of Lexinton in Kentuckty) gaan, waarvoor mijn eeuwige dank. Wat was uw moeilijkste moment op de VUB (zowel studiegericht als buiten de studies)?

Na een fuif ofte cantus, vroeg opstaan om naar een cursus te gaan. Hoe zou u uw generatie als student omschrijven? PLEZANT, INTERESSANT en GEESTIG: we waren toen met 1374 Vlaamse studenten: een klein dorp eigenlijk. De faculteitssecretarissen, die geen Nederlands spraken, hadden schrik van ons (kwestie van geen ambras). Wat is/was je favoriete café? Als KEPS hadden we een café aan het kerkhof

van Elsene ingepalmd, ‘Bij Pauline’, we speelden er ‘4 boeren’: de eerste bestelt, de tweede kiest de samenstelling (bv: trappist met mostaard en slagroom), de derde drinkt uit en ... de vierde betaalt! Onnodig te zeggen wat bepaalde resultaten waren. Sommigen werden afgevoerd. En, uiteraard, ‘Margot’: l’Arlennaise qui aimait les Flamands (trouwens verre familie). Mijn wagen stopte automatisch bij Margot. Wat is/was je favoriete restaurant? ‘La Gueule de Bois’ (aan het kerkhof) en ‘le Nobel’ aan de Buyllaan. Heeft de VUB uw (vrijzinnige) overtuiging beinvloed? Neen, ik ben vrijzinnig, blijf vrijzinnig en zal sterven als vrijzinnige! Ik moet eerlijk zeggen dat ‘stomme’ pastoors mij geholpen hebben: om als jonge gast je communie te mogen doen, moest je een kaartje laten aftekenen dat je 1 maal per week naar de mis was geweest; ik ga biechten in Blankenberge (vakantie aan zee) en op mijn kaartje ontbraken twee handtekeningen. Vraag van de paster: “Zegt uw moeder niet dat ge naar de mis moet gaan?” Ik: “Neen”. De paster: ”Dan hebt gij een SLECHTE moeder”. Ik, zo fier als een gieter naar huis gegaan om aan mijn moeder te vertellen dat de pastoor had gezegd dat zij een slechte moeder was... I was happy!! Hebt u nog contacten met studiegenoten? Absoluut, vrienden zijn zo belangrijk, ik kan niet leven zonder vrienden . Zou u opnieuw aan de VUB studeren? Ben ik daarvoor niet te oud? Anders, ja!! Maar volgens mij is dit een domme vraag.

17

30 jaar V.Ir.Br Op dinsdag 22 februari 2011 waren alle V.Ir.Br-leden en sympathisanten van harte welkom in het Incubatiecentrum Arsenaal Brussel (ICAB) voor een gezellige babbel en een hapje ter ere van het 30-jarig bestaan van de V.Ir.Br. Er waren een 60-tal genodigden aanwezig om bij te praten over de verschillende evoluties in de geschiedenis van V.Ir.Br. Prof. Em. Jean Vereecken g af een lezing over het doel en de ontstaansgeschiedenis van het Incubatiecentrum. Ir. Dirk Boogmans (Voorzitter van de Vlaamse Raad voor wetenschap en renovatie) had het over de rol van de ingenieurs in de innovatie. Op deze sfeerbeelden kunt u zien dat het een zeer geslaagde avond was. Op naar de 35 jaar! De OSB wenst de V.Ir.Br van harte proficiat! Wenst u meer info over V.Ir.Br, de alumnivereniging voor VUB-ingenieurs, dan kan u surfen naar http://www.virbr.be/ of mailen naar info@virbr. be.

18

VUB vroeger & nu Meisjes in de zon...

... in 2011 Foto: Heleen van Schooneveld.

... in 1974 Foto: Universiteitsarchief VUB, collectie F. Fiers

Soms... is het geruststellend ergens heen te kunnen

Soms... is hulp nodig

Soms... verlang je naar een luisterend oor

Soms... zijn er belangrijke momenten in het leven die je zin wil geven een geboorte, adoptie, een trouwplechtigheid, jubileum een verlies, scheiding

... altijd... kan je hiervoor terecht in een Centrum of Antenne Morele Dienstverlening in jouw buurt: AALST, ANTWERPEN, BILZEN, BRUGGE, BRUSSEL, GENK, GENT, HALLE, HASSELT, HERENTALS, IEPER, JETTE, KORTRIJK, LEOPOLDSBURG, LEUVEN, LIER, MAASMECHELEN, MECHELEN, MOL, ROESELARE, RONSE, TIENEN, TONGEREN, TURNHOUT, ST.-NIKLAAS, ST.-TRUIDEN, VILVOORDE, ZOTTEGEM

Antenne, vakblad voor de morele dienstverlening. UVV-info, de stem van de Vlaamse Vrijzinnigheid met bijdragen en standpunten over actuele problemen. Om GRATIS een proefnummer te ontvangen of om u GRATIS te abonneren stuurt u een mailtje naar: [email protected] OF schrijf naar: UVV, Brand Whitlocklaan 87, 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe OF telefoneer naar: 02 735 81 92 met vermelding van naam, adres en tijdschrift(en)

www.uvv.be

Unie Vrijzinnige Verenigingen.be