Brief naar drieduizend vmbo ers harde deadlines. Het project De Overstap wil voorkomen stages te creëren voor jongeren die in

NR.5

Eind goed, al goed? Slotbijeenkomst:

door Hans de Boer, voorzitter Taskforce Jeugdwerkloosheid

En nu doorbijten!

Aan ambities en samenwerking geen gebrek als het om het 2e kans

steeds weer jongeren melden die nog niet bij de instanties bekend

beroepsonderwijs gaat. In deze laatste editie van de krant leest u

zijn. En die willen net zo goed aan de slag. Maar ze hebben te wei-

Op 25 juni is het zover. Dan trekt de

hoe 34 gemeenten jongeren zonder werk en startkwalificatie aan

nig opleiding, hun dag-en-nachtritme wijkt af of ze hebben extra

Taskforce Jeugdwerkloosheid de stekker

een leerbaan helpen. En hen daarmee perspectief bieden op de

begeleiding nodig. We zien rond de 38.000 structureel werkloze

eruit. Hoewel de cijfers van CWI en CBS

arbeidsmarkt. Jongerenloketten, overleg, acties: alles wordt uit de

jongeren en nog eens een risicogroep van 124.000.

een sterke daling van de jeugdwerkloos-

kast gehaald om jeugdige werklozen aan het werk te helpen.

‘Is dat nog wel nodig?’, hoor ik u vragen. ‘De jeugdwerkloosheid is toch spectaculair gedaald?’ Dat is zo, maar ik hoor ook dat zich

heid laten zien, blijft het onderwerp

Leren en werken

permanente aandacht nodig hebben.

Deze jongeren aan het leren en werken te krijgen kost moeite. Ik ben blij dat veel gemeenten die moeite nemen. Dat ze zich zo heb-

Leermeesters en gezellen

ben georganiseerd dat die jongens en meiden echt verder komen.

Daarom is de Taskforce blij met het

Door leren en werken krijgen ze perspectief op een startkwalificatie

initiatief van het Oranje Fonds om 1.000

en daarmee op een duurzame positie op de arbeidsmarkt.

mentorkoppels financieel te ondersteunen. Daaronder vallen koppels leermeesters en

Werkgevers die deze jongeren een leerbaan aanbieden, kennen

gezellen. Samenwerkingsverbanden in de

alleen maar voordelen: een kweekvijver van nieuwe medewerkers

35 gemeenten die het 2e kans beroeps-

bij een krappe arbeidsmarkt, een verhoogde WVA en een no-risk­

onderwijs hebben omarmd, komen in

polis die alle financiële risico’s bij ziekmelden wegneemt.

aanmerking voor een subsidie van 75.000 euro voor mentorprojecten. En dat vier

Samenwerking

jaar lang. Ook de ministeries van Jeugd en

De Taskforce Jeugdwerkloosheid stopt ermee. De jeugdwerkloos-

Gezin, OCW en SZW hebben toegezegd te

heid is sterk gedaald. Je zou denken: eind goed, al goed. Maar het is

zullen ‘doorbijten’ met activiteiten van de

nog lang geen tijd om achterover te leunen. Het is tijd om flink door

Taskforce: van voortijdig schoolverlaten en

te bijten. U heeft de nodige samenwerking op poten gezet en bent

de koppeling onderwijs-arbeidsmarkt tot

gedreven om een moeilijke groep jongeren kansen te bieden.

jongeren met een grote afstand tot school

Hulde daarvoor! En vooral: veel succes.

en werk.

Rotterdam

Den Haag

Dominic Schrijer, wethouder werk, sociale zaken

Sander Dekker, wethouder onderwijs, jeugdzaken en sport

en grotestedenbeleid

‘Resultaatafspraken en

‘Brief naar drieduizend vmbo’ers’

harde deadlines’ “Bij mijn aantreden als wethouder in

stagiairs opzij te schuiven. Luisterde heel

“Den Haag telde in 2005 nog circa 2.400

Op gesprek

2006 kreeg ik de opdracht om banen en

goed naar hun vragen en wensen. Dat

geregistreerde jonge werklozen. In 2006

“Het project De Overstap wil voorkomen

stages te creëren voor jongeren die in

leidde onder meer tot het creëren van

was dat aantal gedaald tot 1.500. Work

dat leerlingen ‘zoekraken’ tussen vmbo

Rotterdam aan de kant staan. Met de eco-

simulatieplekken voor jongeren die nog

First heeft effect, geholpen door een aan-

en mbo. De gemeente heeft een brief

nomische wind in de zeilen is er nu aan

niet toe zijn aan een echte werkplek.”

trekkende economie. De Taskforce heeft

gestuurd aan alle drieduizend vmbo-

ook een aardig steentje bijgedragen door

leerlingen die afgelopen voorjaar hun

werk geen gebrek in het Rotterdamse. Dat beamen ook de werkgevers en de

“Ook worden jongeren die stage lopen,

de jeugdwerkloosheid landelijk op de

diploma haalden. De leerlingen zijn opge-

onderwijsinstellingen. Met hen zit ik op

nu beter begeleid vanuit de ROC’s. Een

agenda te zetten.”

roepen voor een gesprek op het stadhuis

één lijn. We hebben tastbare resultaataf-

uitstekend voorbeeld van ‘hoe het zou

spraken gemaakt, gekoppeld aan harde

moeten’ vind ik de meerjarige stages bij

“In diverse delen van de stad zie je voor-

tijdig schoolverlaten. De jongeren die niet

deadlines.”

het hotelwezen in de Rotterdamse regio.

beelden van een effectieve samenwerking

op de brief reageren, zijn thuis bezocht.

Een tiental hotels heeft permanente,

tussen gemeente, onderwijs en bedrijfs-

Komend studiejaar gaan we deze actie

Makelaar

doorlopende stagecontracten afgesloten

leven. Zoals in de wijken Transvaal en

beslist herhalen. De groep die dreigt te

“De Rotterdamse ROC’s kampten een jaar

met een ROC. Veel stagiairs vinden na

de Schildersbuurt, waar veel allochtone

verdwijnen, haal je weer bij de les. En het

terug nog met een tekort van circa 2.300

hun stage een vaste werkplek bij één van

ondernemers zijn gevestigd. Zij stellen nu

werkt. De motivatie gaat met sprongen

stageplaatsen. Dat tekort is nu volledig

de deelnemende hotels. Wat natuurlijk

volop stageplekken en leerwerkplaatsen

omhoog als ze zien wat er allemaal

weggewerkt dank zij een praktische aan-

voor hen heel motiverend is.”

beschikbaar voor ROC-leerlingen. Met

mogelijk is op het mbo.”

met een ambtenaar van de afdeling voor-

pak en het inzetten van de juiste mensen.

tien bedrijven in Den Haag Zuid-West,

Zo vervulde voormalig Feyenoord-voorzit-

waaronder woningcorporaties, is een

ter Van den Herik met succes de rol van

convenant gesloten. Gedurende vijf keer

makelaar bij werkgevers. Van den Herik

twee weken lopen leerlingen hier een

haalde vele ondernemers over om even-

snuffelstage en doen ze de broodnodige

tuele eerdere, negatieve ervaringen met

werkervaring op.”



Pakken & Piercings: een boek van de Taskforce Door Hans de Boer en Mirjam Janssen

Ze zijn met één miljoen, jongeren tussen de 15 en de 22 jaar. Hoe kijken ze aan tegen werk? Wat zijn ze bereid te investeren? Hoe groot is de noodzaak om te gaan werken of studeren? Wat verwachten ze van een werkgever? En wat denken zij dat er van hen verwacht wordt? Eén ding is zeker: de jeugd van tegenwoordig vormt géén homogene groep. Zo is er de ‘generatie Einstein’ en de ‘generatie X’. Zo zijn er de willers en de niet-willers, de kunners en de niet-kunners. Er zijn hoogopgeleide jongens en meisjes, competente mbo-ers die het als vakmensen helemaal gaan maken. Maar er zijn ook drop-outs. Van de één miljoen maken zij 4 tot 5 procent uit. Zij verlaten school zonder startkwalificatie en ze hebben grote moeite met het vinden van een baan. Deels doordat ze niet wíllen, deels doordat ze niet kúnnen. En soms doordat ze onvoldoende weten wat hun mogelijkheden zijn. Of doordat hun ouders hen in de weg zitten.

Een mbo-opleiding elektrotechniek kampte met een tekort aan

de regering de jeugdwerkloosheid aanpakte. Het laat zien welke

studenten. Toen de school de opleiding aanbood onder de titel

benaderingen aansloegen en geeft handige tips voor iedereen die

‘sound and vision’, stroomden de leerlingen toe. Was dit alleen

met jongeren werkt en leeft. Ook wordt nieuw onderzoek gepre-

een slimme communicatietruc? Of hebben ouderen en jongeren

senteerd dat een licht werpt op de generatiekloof. Ergeren jeug-

een andere belevingswereld? Pakken & Piercings gaat over dit

dige werknemers en hun bazen zich wel eens aan elkaar? En kan

soort verschillen tussen jong en oud. En over de manieren om ze

dat: met een naveltruitje aan naar je werk? Wat vinden werkgevers

te overbruggen. Dit boek bundelt de ervaringen van de Taskforce

en hoe verwachten jongeren dat hun bazen zullen reageren?

Jeugdwerkloosheid, die van 2004 tot juli 2007 in opdracht van

Pakken & Piercings geeft het antwoord.

Hans de Boer haalde als voorzitter van de

Mirjam Janssen werkte als journalist,

Taskforce Jeugdwerkloosheid geregeld

onderzoeker en docent. Zij schrijft

het nieuws met zijn pittige uitspraken

vooral over onderwijs en arbeidsmarkt.

over de bestrijding van jeugdwerkloos­

Eerder publiceerde zij De kies-een-

heid. Als ondernemer en voormalig

school-gids, een boek dat ouders met

voorzitter van MKB Nederland weet hij

een kind in groep 8 de weg wijst in het

als geen ander waar de schoen wringt

middelbaar onderwijs.

bij het koppelen van jongeren aan werk­ gevers. Met de Taskforce hielp hij in dri­e jaar 40.000 jongeren extra aan een leerbaan. Na zijn ervaringen heeft De Boer vertrouwen in de komende generatie vakmensen: ‘Mbo’ers zijn de miljonairs van de toekomst.’

Hoe jongeren denken over werken Hoe werkgevers denken over jongeren Pakken & Piercings schetst een beeld van jongeren: hoe denken ze, hoe zien ze eruit, wat vinden ze belangrijk, wat zijn hun verwachtingen naar werk en toekomst? Aan het woord komen vooral de jongeren zelf, maar ook docenten, decanen, werkgevers, ouders en jongeGebonden • Full colour • kleurenfoto’s van Jantine Meeter • 196 blz. • Prijs € 19,95 • Verschijnt juni 2007 • isbn-13: 978 90 72219 23 7 •



renwerkers, diegenen die écht met de jongeren werken en in contact staan.

Amsterdam Hennah Buyne, wethouder werk en inkomen, educatie,

Jan Klaus, manager jongerenloketten,

jeugd en diversiteit

[email protected]

‘Direct naar een oriëntatieklas’

‘Kwijt? Dan zoeken we ze op’

“Kijk je naar de vraag op de arbeidsmarkt,

vinden. Toch proberen we ervoor te zorgen

“De samenwerking tussen de organisaties

Schoonheidsspecialist

dan heeft Amsterdam grote behoefte aan

dat zij die alsnog behalen. Valt de economie

die met jongeren bezig zijn krijgt in Amster-

“De uitval op de scholen loopt gelukkig

een gekwalificeerde bevolking. We hebben

weer tegen, dan zijn jongeren zonder start-

dam steeds beter gestalte. Als Jongerenloket

langzamerhand terug. We moeten wel

daarvoor twee convenanten afgesloten. Het

kwalificatie vaak de eerste slachtoffers.”

werken we samen met Leerplicht/RMC, de

oppassen dat jongeren niet opleidingen

eerste convenant heet Leren en Werken en

“We kennen momenteel twee instroom­

onderwijsinstellingen en de Dienst Maat-

gaan volgen voor beroepen waar weinig

moet bereiken dat 2.500 mensen een start-

momenten voor opleidingen op de beide

schappelijke Ontwikkeling die het onderwijs

vraag naar is op de arbeidsmarkt. Beroepen

kwalificatie op mbo-2-niveau gaan halen.

ROC’s in de stad. Komend jaar worden dat

onder zijn hoede heeft. Jongeren mogen

als kapper, schoonheidsspecialist of auto-

Het tweede convenant is Aanval op de Uitval

er vier. Ondertussen hoeven de jongeren

niet tussen wal en schip vallen. We staan

monteur. Met de scholen is afgesproken dat

waarmee we eind 2009 tien procent minder

niet thuis te zitten. Er zijn oriëntatieklassen

voor een sluitende aanpak. Als we ze ‘kwijt’

zij een terughoudend toelatingsbeleid tot

voortijdige schooluitvallers willen zien in

ingericht waar jongeren direct terechtkun-

zijn, dan zoeken we ze op in Amsterdam. De

deze opleidingen voeren en jongeren wijzen

Amsterdam.”

nen. Dat past binnen de sluitende aanpak

afgelopen maanden zijn ruim 1.400 huisbe-

op de gevolgen van een keuze voor deze

die we in Amsterdam willen.”

zoeken afgelegd.”

richtingen.”

“We doen er alles aan dat jongeren hun

“De samenwerking met de onderwijsinstel-

“De leerbanen zijn samen met de ken-

“In een grote stad als Amsterdam is het

opleiding afmaken. Maar er zijn allerlei oor-

lingen is sterk verbeterd. We weten nu dat

niscentra, Vacature Service Amsterdam en

werkveld per definitie complex. Met regel-

zaken te noemen dat jongeren voortijdig de

we als gemeente en onderwijsinstelling

het Platform Arbeidsmarkt en Onderwijs

matig overleg en verschillende acties probe-

opleiding verlaten. Problemen in de privé-

elkaar moeten versterken om het spook van

geacquireerd. Er is op dit moment geen

ren we zoveel mogelijk Amsterdams talent

sfeer. Psychische problemen of jongeren die

verzuim en schooluitval te bestrijden. Zon-

tekort aan stageplekken en leerbanen. Maar

te ontwikkelen. Een jongerenmanifestatie

met justitie in aanraking komen. De huidige

der dat we op elkaars stoel gaan zitten.”

we moeten wel constant alert blijven op

heeft plaatsgevonden evenals campagnes

economie brengt ook met zich mee dat zij

voldoende aanbod. Daarom zetten we ook

om de weg te wijzen van het vmbo naar het

nu zonder startkwalificatie werk kunnen

de no-riskpolis in.”

mbo.”

De eerste slachtoffers

Rotterdam

Den Haag Ronald Verwoerd, teamcoördinator CWI Den Haag

Adrie Jongenelen, senior beleidsadviseur,

Jongeren, [email protected]

afdeling scholing en integratie jeugd, onderwijs en samenleving, [email protected]

‘Voorlichtingsbijeenkomsten

‘Jongeren in hun wijk opzoeken’

werken uitstekend’

“De Maasstad telt 12.000 voortijdige

Stageservicepunt

“Korte lijnen tussen de ketenpartners en

Direct opvolgen

schoolverlaters. Circa de helft van hen

“Begin dit jaar is bij Daad het Stageser-

gezamenlijke voorlichtingsbijeenkomsten

“Je moet de voorlichtingsbijeenkomsten

heeft een baan die op de langere termijn

vicepunt Rotterdam van start gegaan. Het

voor jongeren zijn bij ons een groot suc-

wel opvolgen. Voor de NS heeft Den

geen zekerheid biedt. Gemeente, CWI,

servicepunt matcht werkgevers met stagi-

ces. Op dit moment heeft het CWI in Den

Haag eens tientallen jongeren geworven.

ROC en welzijnsinstellingen werken nauw

airs waarvoor de ROC’s geen plek vonden.

Haag 1.600 werkzoekende jongeren tot

Na de bijeenkomst werd met geïnte-

samen om deze jongeren op te sporen.

Bijzonder is de jaarlijkse Skills Masters in

23 jaar ingeschreven staan. In 2005 waren

resseerden direct een eerste afspraak

We geven ze nieuwe kansen in de vorm

Ahoy. Dat evenement brengt jongeren in

dat er nog 2.300.”

gemaakt. In de tweede week volgde een

van scholing, begeleiding en deskundige

contact met opleidingen en werkgevers.

hulp. Dankzij deze inspanningen zien we

De laatste editie, in maart 2007, trok ruim

“Wij voeren samen met onze ketenpart-

duidelijk wie was aangenomen waarna

de schooluitval dalen en het aantal stage-

25.000 bezoekers. 800 jongeren hadden

ners, de afdelingen SZW, OCW en RMC

een kledinginstructie bij de NS volgde

plekken toenemen.”

er een speedmeet met werkgevers.”

van de gemeente en het ROC, een actief

en een kennismaking met de andere

beleid om jongeren terug te krijgen naar

aangenomen sollicitanten. Korte lijnen

tweede gesprek. In de derde week werd

“Jongeren zonder startkwalificatie worden

“Andere gemeenten adviseer ik om

school. Voorlichtingsbijeenkomsten blij-

tussen samenwerkende partners helpen

actief in hun eigen wijk opgezocht en

gebruik te maken van de Kenniscentra

ken daarbij uitstekend te werken. Gemid-

en maken datgene wat je jongeren te

doorverwezen naar het Jongerenloket.

beroepsonderwijs bedrijfsleven. Zij hebben

deld twee keer per week organiseert het

bieden hebt, inzichtelijk.”

In Rotterdam-Centrum en Delfshaven

relevante informatie over de ontwikkeling

CWI zulke samenkomsten. We nodigen

spoort het Mentoraat voor Jongeren

van de arbeidsmarkt. De kenniscentra in

werkgevers uit te komen vertellen wat

schoolverlaters op en helpt ze bij het

Rotterdam werken nauw samen met de

zij aan personeel nodig hebben. Mensen

vinden van een passende opleiding of

Rotterdamse ROC’s, en maakten met OCW

vanuit het opleidingscircuit leggen uit

werk. Het Werkgeversservicepunt Daad

en de gemeente goede afspraken om te

welke opleidingen daarbij passen. Soms

adviseert werkgevers bij het vinden van

zorgen voor voldoende stageplekken voor

krijgen op die manier wel 25 jongeren

jeugdige kandidaten voor stages en

met name leerlingen op niveau 1 en 2.”

praktische voorlichting. Bijvoorbeeld

leerwerk­trajecten.”

supermarktbanen zijn op die manier zichtbaar aantrekkelijk te maken.”



Utrecht

Wytse de Jong, senior beleidsmedewerker afdeling onderwijs, 030 - 286 8308

Amersfoort

‘Succes dankzij samen­werking’ “We hebben in februari het evenement

Arriën Kruyt, wethouder sociale zaken en werkgelegenheid

‘Simpel werk verdwijnt én blijft’

Match2Work georganiseerd, waarop tweehonderd jongeren en vijftig bedrijven elkaar hebben ontmoet. Er was een informatie-

“De werkloosheid is in Amersfoort al een

markt, een vacaturemarkt, speeddating en

paar jaar lager dan het landelijk gemid-

Loodgieters

Rinda den Besten, wethouder jeugd,

hulp om je CV te verbeteren. Het succes van

delde en is nog steeds dalende. De econo-

“Wel zijn er nog altijd veel uitvallers in het

onderwijs en volksgezondheid

het evenement zat hem vooral in de samen-

mie draait goed, vooral in het midden- en

onderwijs. Een landelijk probleem. Met

werking tussen partijen als gemeente, CWI’s,

kleinbedrijf. Onze centrale ligging zal

man en macht moeten we ervoor zorgen

ROC’s en MKB Midden-Nederland.”

zeker met deze groei te maken hebben.”

dat onze jongeren een startkwalificatie

‘Zo persoonlijk mogelijk benaderen’

“Eerder hadden we een leerbanenproject,

halen. Want veel simpel werk verdwijnt

maar dat liep anders: de belanghebbende

“Onze sociale dienst is erg actief. Ook

naar lagelonenlanden. Hoewel er toch nog

partijen konden zich daar niet in herkennen.

dat houdt de werkloosheid laag. Work

altijd veel handenarbeid overblijft. De zorg

“Om onze Utrechtse ambities te ondersteu-

Dankzij Match2Work is een goed netwerk

First bestaat hier al enige tijd. Als iemand

aan het ziekenhuisbed, dat gaat niet weg.

nen, hebben we het idee van de Taskforce

aan de oppervlakte gekomen. Dat netwerk

zich meldt voor een uitkering dan kan hij

Er is nog altijd behoefte aan loodgieters en

letterlijk opgepakt: vijftig procent minder

benutten we in de komende periode ook voor

de volgende dag met werken beginnen.

onderhoudsmonteurs.”

verzuim en voortijdige uitval, tachtig pro-

de verdere uitbouw van het Jongeren­loket.

Ondanks de geringe jeugdwerkloosheid

“Leerbanen zijn van belang. Dan moet ik

cent van de 22-jarigen een startkwalificatie.

Zo blijft deze samenwerking behouden als

blijft de aandacht voor jeugd een con-

gelijk toegeven dat ons eigen stagebeleid

Zo konden we tegelijk de diverse partijen

het project van het 2e kans beroepsonderwijs

stante, want een derde deel van de Amers-

beter kan. Als overheid moeten we het

een duidelijk en gemeenschappelijk doel

afloopt.”

foortse bevolking is onder de 24 jaar. Dat

goede voorbeeld geven. Niet alleen direct

zal voorlopig ook niet veranderen.”

bij de eigen gemeentelijke organisatie

bieden: 250 jongeren terug in het beroepsonderwijs. Daar zijn scholen, werkgevers,

Per fiets

maar ook bij gesubsidieerde organisaties

CWI en gemeente bij gebaat.”

“Tijdens de actieweek ‘elke jongere telt’ in

zoals de schouwburg en de sportstichting.”

“De organisatie van het project lag bij ons

april zijn zestig medewerkers van diverse

gemeentelijk projectmanagementbureau,

organisaties – waaronder veel jongeren-

dat alle betrokkenen vrij vlot aan tafel

werkers - per fiets in koppels de wijken in

kreeg. De beleidsafdelingen zetten hun

getrokken, langs circa 250 jongeren die sinds

Carina van den Heijkant, projectleider no-riskpolis,

netwerken in, het projectmanagement

augustus 2005 als voortijdig schoolverla-

[email protected]

organiseerde het overleg en kreeg iedereen

ter geregistreerd zijn. We troffen niet alle

enthousiast. Er is samengewerkt met de

jongeren thuis: velen waren aan het werk.

ROC’s, CWI, de Taskforce, de kenniscentra,

Prima natuurlijk, al zouden we graag weten

de werkgevers van de Stichting Bundel

of deze jongeren voldoende perspectief

en Leerplicht/RMC. We hebben snel een

hebben in dat werk. Anderen waren al weer

actiedag gepland en daar naartoe gewerkt.

naar school gegaan en hadden zelfs een

“In Amersfoort hebben we allerlei acties om

nauwelijks jongeren. Dus kan de no-riskpo-

De jongeren kwamen zowel bij CWI, sociale

startkwalificatie gehaald. Het ging daarbij

jongeren te benaderen en te matchen met

lis hen helpen om moeilijker jongeren toch

zaken als RMC vandaan.”

steeds om een ROC buiten Utrecht; daar

leerbanen. Zoals speeddates en scholings-

een kans te geven.”

gaan we natuurlijk nog achteraan!”

en banenmarkten. Daarbij werken we

‘Geen grote groepen onzicht­bare jongeren’

samen met CWI, RMC-trajectbureau, kennis-

Nulmeting

“Het is te vroeg om te zeggen wat we heb-

“Mijn tip voor andere gemeenten is drie­

centra en de scholen. Op dit moment blijken

“Maar zijn die moeilijke jongeren er wel?

ben bereikt. We verwachten nog de nodige

ledig: pak steeds samen concrete acties aan,

er meer banen dan jongeren te zijn.”

In januari 2007 zijn we met een grondige

spin-off. Een zéker hoogtepunt was het

beleg de samenwerking ook bestuurlijk en

‘matching event’ van eind februari, daar

geef structuur met bijvoorbeeld een

“We hebben in Amersfoort 350 no-riskpolis-

jongeren van 16-23 jaar. De jongeren die

kwamen zo’n tweehonderd jongeren en

Jongerenloket.”

sen beschikbaar. Tot nu toe is er één ver-

geen opleiding doen, geen werk hebben

ruim vijftig bedrijven bij elkaar. Ook de ver-

kocht. Werkgevers zeggen bijvoorbeeld ‘we

en geen traject volgen, nodigen we uit

volgactie – het opzoeken van jongeren in de

zijn al verzekerd’. Of ze haken af omdat de

te reageren. Met hen wordt een afspraak

wijken, op de fiets – was een groot succes.

eerste vijf dagen niet zijn verzekerd terwijl

gemaakt. De jongeren die niet reageren,

Wij hebben goede ervaringen met het zo

jongeren juist na een weekeinde vaak even

motiveren we met een belactie of een huis-

persoonlijk mogelijk benaderen van jonge-

afwezig zijn. Wel zijn er geïnteresseerden

bezoek voor een combinatie van opleiding

ren. Maar we willen niet volstaan met alleen

in de no-riskpolis. Bouwbedrijven hebben er

en werk, voor werk of voor het volgen van

maar acties. Vóór het project eindigt, vragen

bijvoorbeeld oren naar. Met de polis nemen

een traject dat naar opleiding of werk moet

we alle partijen om de komende jaren volop

ze eerder jongeren met enige rugklachten

leiden. Van de nulmeting naar een slui-

door te gaan met de samenwerking. Dat

aan. Bedrijven in de technieksector vinden

tende aanpak dus. Maar duidelijk is wel dat

Matching event

nulmeting gestart onder alle Amersfoortse

kan bijvoorbeeld door bij te dragen aan

we geen hele grote groepen onzichtbare

het Jongerenloket, dat we binnenkort gaan

jongeren hebben.”

opzetten.”

Groningen

Otto Jongsma, RMC-coördinator regio centraal en westelijk Groningen, [email protected]

‘Het kan bedreigend zijn’ “Wij zijn erg tevreden over de effecten van het convenant dat onze

Speciale kaart

regio met het ministerie van OCW heeft gesloten. Het heeft de

“Alle afspraken zijn vastgelegd in het plan van aanpak Project 225,

aanpak van alle partijen flink aangescherpt. Volgens het convenant

dat tien maatregelen bevat. Vooral van het preventieproject ‘over-

moeten wij voor februari 2008 tien procent minder schoolverlaters

gang vmbo-mbo’ verwachten we veel. Doel is plaatsing van alle risi-

‘realiseren’. Dat komt neer op 225 jongeren die terug op de rails

coleerlingen op een onderwijsinstelling of leerwerktraject. Dat zijn

moeten. De gemeente en het RMC zijn daarom in gesprek gegaan

tot dusver gemiddeld zo’n honderd leerlingen per jaar. Resultaten

met de twee grote ROC’s in de RMC-regio. Het kán bedreigend zijn

van een eerder project waren erg goed en de aanpak is inmid-

voor scholen als anderen zich actief met hun beleid rond voortijdig

dels nog verbeterd. In plaats van aan het einde van het schooljaar

schoolverlaten gaan bemoeien. Maar in goed overleg zijn al duide-

vragen we alle vmbo-leerlingen al vroeg in het eindexamenjaar om

lijke afspraken gemaakt.”

op een speciale kaart ‘Wat doe je na je vmbo?’ aan te geven welke plannen ze hebben na hun eindexamen. Zo hebben we ruim de tijd om de leerlingen te begeleiden die dreigen uit te vallen.”



Emmen

Leeuwarden

Gezienus Evenhuis, wethouder sociale zaken, werkgelegenheid, economische zaken

Marco Florijn, wethouder sociale zaken, werk, bedrijfsvoering

‘Eerst de negatieve

‘Laat de jongeren

cirkel doorbreken’

zichzelf empoweren’

“Emmen maakt beleid dat erop is gericht jongeren naar de arbeidsmarkt te leiden

“Leeuwarden werkt met een 500-banen-

en we vertalen dat naar convenanten met

plan, waarin we breed kijken naar werk-

Zwakste schakel is bij ons het CWI, zij

onder andere onderwijs en werk. ‘O3’

gelegenheid, leerwerkmogelijkheden en

zoeken naar een passende rol binnen de

noemen we dat: Overheid, Onderwijs en

preventief beleid. Het terugdringen van

gewenste sluitende aanpak. Die wordt nu

Bé Lanting, projectleider Jongerenloket,

jeugdwerkloosheid valt onder dat plan,

vooral door het onderwijs geregisseerd.”

[email protected]

waarin ik overigens samen optrek met de

Ondernemers.”

Alternatieven “2e kans beroepsonderwijs gaat over jon-

‘Niet dralen, maar doen!’

geren met een afgebroken opleiding, met

wethouder jeugd en onderwijs. We kam-

“Bij staatssecretaris Aboutaleb hebben

pen met een uitval van 38 procent. Niet

we onlangs een pleidooi neergelegd. Als

iedereen is eraan toe om zich theoretisch

de ketenpartners zich niet op individueel

onregelmatigheid in het leefritme. Deze

“2e kans beroepsonderwijs is durven pio-

te scholen. Ik ben dan ook een groot voor-

niveau hoeven te verantwoorden, kunnen

jongeren willen we terug in een traject maar

nieren. Opereren vanuit je hart. In Emmen

stander van leren on-the-job.”

de beschikbare middelen veel preventiever

een reguliere school past niet. Dus zoeken

zijn we, via het Jongerenloket, al drie jaar

we naar alternatieven. Voor jongeren met

integraal bezig. Er is chemie in het samen-

Preventieve visie

redelijke pot met geld voort. Zet die voorin

een meervoudige problematiek moet eerst

werkingsverband tussen CWI, UWV en de

“Onze visie is gericht op preventief beleid.

het traject in, in plaats van aan het eind. Bij

die negatieve cirkel worden doorbroken.

gemeente Emmen. Twee jaar geleden is er

Idealiter signaleert het ROC jongeren met

een preventieve visie hoort immers preven-

Ze moeten uit de stigmatiseringshoek. Wij

een deskundige op het gebied van schulden-

een vsv-indicatie. Samen met het UWV en

tieve inzet van middelen.”

hebben voor die groep een aantrekkelijk

problematiek bij gekomen.”

CWI herken je zo vroegtijdig bepaalde doel-

pedagogisch-didactisch boekje rondom

worden ingezet. Uit de WWB komt een

groepen die je een geïntegreerde aanpak

“Voor de gemeente zien wij de regierol

schuldhulp ontwikkeld. En zeventig jonge-

“Ongeacht de herkomst wordt iedere jon-

kunt bieden. Vanuit sociale zaken kunnen

weggelegd. Zij beheren de uitvoeringsmid-

ren volgen een schuldhulpcursus. Dat is een

gere individueel opgepakt. De medewerker

dan verschillende voortrajecten starten.

delen. Maar alleen regisseren waar nodig.

begin. Laagdrempelige activiteiten zetten de

van het CWI heeft dezelfde mogelijkheden

Laat de jongeren zichzelf maar empowe-

meeste zoden aan de dijk.”

als de medewerker van de Sociale Dienst om

ren, dat werkt het beste.”

zo’n jongere weer op school of in een leer“En pragmatisch handelen. In Emmen

werktraject te krijgen. Soms moeten mensen

worden drie woonwijken geherstructureerd:

daarvoor in elkaars systemen. Via een verkla-

Emmerhout, Angelslo en Bargeres. De kunst

ring van goed gedrag én creatief gebruik

is die wijken niet alleen fysiek te herbou-

onderschrijven we allemaal het recht op

Feikje Gjaltema, RMC-coördinator,

wen, maar ook sociale zaken en werkgele-

privacy en komt de jongere eerst.”

[email protected]

met eigen – jonge! – mensen. In een gesprek

Leerbanenmarkt

‘Geld uit educatieve middelen’

met minister Ella Vogelaar hebben we al

“Een succesvol uitvloeisel van ons Jonge-

gezegd dat we ons model voor sociale

renloket is het vierpartijenoverleg tussen

herstructurering graag delen met andere

CWI, ROC, gemeente en de Taskforce. Samen

“Speeddaten was hier geen succes. Inventa-

tenties zijn daarvoor nodig, zowel vaktech-

gemeenten.”

bedenken we acties. Een mismatch was

risatie leverde minstens honderd jongeren

nisch als sociaal-maatschappelijk? Als het

genheid daarin mee te nemen. Opbouwen

de bustour, samen met MKB, door Noord-

op die in aanmerking kwamen voor een

nodig is vliegen we een jobcoach in, die

“Het Jongerenloket werkt, sinds 2003, boven

Nederland. Vijftig technische banen werden

leerbaan. Tijdens het speeddate-evenement

persoonlijk tot op de werkvloer begeleidt.

verwachting goed. Daar komen alle vragen,

binnengehaald. Slechts negentien jongeren

kwamen echter nauwelijks werkgevers

Evaluatie moet uitwijzen of de pilot is

van vacatures tot school en opleidingen,

kwamen in aanmerking. Eind mei hebben

opdagen. Konden al die jongeren teleurge-

geslaagd en hoe we verder moeten.”

samen en worden jongeren één op één

we daarom een leerbanenmarkt georga-

steld naar huis.”

verder geholpen.”

niseerd. Twintig werkgevers en vier ROC’s

“Pluspunt is dat ROC en CWI afspraken aan

gaven voorlichting. Daar zijn wel een aantal

Jobcoach

het maken zijn rondom doorverwijzing van

goede matches uit voortgekomen.”

“Nu hebben we het kleiner opgezet, meer

jongeren. Zodat het ROC niet eerst vraagt:

vanuit de jongere. Er loopt een pilot waar-

‘Heb je al een leerbedrijf?’ en het CWI zegt:

“De kracht van 2e kans beroepsonderwijs

bij we voor de reïntegratie van een groep

‘Eerst inschrijven op school!’ Bij de keten-

is niet dralen, maar doen! Geen ruime

van vijftien jongeren geld beschikbaar heb-

partners ROC, RMC, CWI en de gemeente

projectplannen, gewoon beginnen. Durf

ben gesteld vanuit ‘educatieve middelen’.

hebben zich inmiddels ook de Kenniscentra

beslissingen te nemen, de – financiële –

Met dat geld is een voortraject op de bbl

gevoegd. Zij helpen ons met de koppeling

verantwoording komt achteraf best goed!”

gestart, met een individueel programma.

van onderwijs en arbeid.”

Welk vak wil de jongere in? Welke compe-

Groningen

José van Schie, wethouder van onderwijs, jeugd, welzijn

‘Startkwalificatie is onontbeerlijk’ “Preventie van voortijdig schoolverlaten is bij ons een stevig speer-

aan de Groninger aanpak is het besef dat alle betrokkenen moeten

punt. Wij streven naar een kwalitatief goed arbeidspotentieel. Een

samenwerken: gemeente, ROC’s en EZ-partners. Daar zijn ook

startkwalificatie is daarbij, voor zover mogelijk, onontbeerlijk.”

afspraken over gemaakt. We werken aan een flexibele instroom en geen leerling gaat de deur uit zonder een advies van het Zorg

“Sommige jongeren zijn niet in beeld. Ik zie het als mijn taak deze

Advies Team, zodat er optimale afstemming is met het RMC.

jongeren weer terug in het vizier te krijgen. Iedere jongere ver-

Voortijdig schoolverlaten voorkomen kán niet zonder een integrale

dient immers een kans op een duurzame plek op de arbeidsmarkt.

aanpak van onderwijs, arbeidsmarkt en jeugdwerkloosheid.”

En het mes snijdt aan meerdere kanten. Het aantal jongeren met een uitkering daalt en de kwaliteit van de beroepsbevolking stijgt.”

“Wat in Groningen goed werkt, is speeddaten. In korte gesprekjes van vijf minuten maken werkgevers kennis met jongeren die graag

Zorg Advies Team

een baan of leerbaan willen. Als de ‘klik’ er is, wordt direct een

“Het convenant met het ministerie van OCW is onze aanjager. Dat

vervolgafspraak gemaakt. In januari was de eerste speeddate; half

behelst 225 minder schoolverlaters vóór februari 2008. Belangrijk

juni volgde alweer de tweede.”



Zwolle

Martin Knol, wethouder sociale en economische zaken

‘Zorg om de meest kwetsbare groepen’ “Zwolle telt 150 à 200 jongeren onder de 21 jaar die in een moei-

nauw samen in de matching van vraag en aanbod. In beide loket-

lijke positie verkeren. Ze hebben vaak geen afgeronde schoolop-

ten werken alle ketenpartners samen. Voor jongeren die behoefte

leiding en een aantal zit in de bijstand. Nu het economisch beter

hebben aan extra begeleiding is er de Werkelaar, waar ze een voor-

gaat, wordt deze groep kleiner. Toch blijven ze kwetsbaar, ook zij

traject kunnen volgen in de vorm van een werkervaringsplaats.”

die werken. De maatschappij vraagt nu eenmaal om startkwalificaties, waardoor deze groep op de lange termijn alsnog buiten de

“Kijkend naar Zwolle, maak ik me grote zorgen om de ‘wajonge-

boot dreigt te vallen.”

ren’ en de leerlingen uit het speciaal onderwijs. Dat zijn de meest kwetsbare groepen. Voor 30 à 40 jongeren is er geen passend

Werkloket en Jongerenpunt

werk voorhanden en dat vind ik onverdraaglijk. We maken op het

“We hebben één loket voor de werkgevers en dat is het Werklo-

moment over deze en andere groepen jongeren harde afspraken

ket De Lure. Daarnaast hebben we één loket voor jongeren voor

met werkgevers en gaan die de komende jaren omzetten in resul-

scholing, stage, werk en dat is het Jongerenpunt. Die twee werken

taten.”

Lelystad

Almere

Willem de Jager, wethouder sociale zaken

René Westerbeek, voorzitter stuurgroep

Martine Visser, wethouder economische

en grote­stedenbeleid

startkwalificatie, [email protected]

zaken en werkgelegenheid, 036 - 548 4253

‘Afspraken maken

‘Twee leerlingen

‘Voorkom dat

met uitzendbranche’

op één werkplek’

scholieren afhaken’ “Het 2e kans beroepsonderwijs is een prima

“We pakken de jeugdwerkloosheid in Lelystad op regionaal niveau aan. Een

Houvast

vangnet voor de jongeren die afhaken. In

belangrijk initiatief is het mkb-leerbanen-

“Op het moment is het relatief makke-

Almere verlaat twintig procent van alle

project. Een ketensamenwerking tussen

lijk om werk te vinden, ook als je geen

leerplichtige scholieren zonder diploma de

CWI, ROC, RMC, kenniscentra, gemeente

schooldiploma hebt. Het is vooral uitzend-

school. We zijn daar erg van geschrokken.

en Flevotalent, de opvolger van mkb-leer-

werk, dat jongeren vaak weinig houvast

De collegedoelstelling is om dit percentage

banen. Zij bemiddelen jongeren, ook die

biedt voor de toekomst. Ik wil hierover

te halveren. Je moet er dan wel in slagen

zonder startkwalificatie, naar banen in

afspraken maken met de uitzendbranche.

om die groep afhakers te bereiken. Zeker de

het midden- en kleinbedrijf. Daarbij letten

Wanneer scholieren zich inschrijven zonder

jongeren die zich niet melden bij het CWI

ze er in het bijzonder op of er sprake is

diploma, moet de branche deze jonge-

en nergens staan ingeschreven, zijn lastig te

van een goede match tussen jongere en

ren terugverwijzen naar de ROC’s of een

traceren.”

werkgever. De werkgever moet de jongere

organisatie als Flevotalent. Ze moeten in

een toekomstperspectief kunnen bieden

elk geval een leerwerktraject gaan volgen,

“Het RMC in Almere probeert al enkele

“Nieuwe wetgeving zal daar verandering

en bereid zijn in hem of haar te investeren.

want een uitzendbaan leidt meestal niet

jaren om jongeren zonder startkwalifica-

in brengen. Die voorziet in een uitbreiding

We hopen de komende drie jaar op deze

tot duurzame uitstroom.”

tie terug te leiden naar voltijds onderwijs

van de leerwerkplicht tot en met 27 jaar.

manier enkele honderden jongeren te

“Naar schatting telt Lelystad circa vijf-

of deeltijdonderwijs gecombineerd met

Jongeren zonder startkwalificatie moeten

plaatsen in het mkb.”

honderd jongeren zonder papiertje die

een leerbaan. Sinds het begin van dit jaar

zich straks verplicht melden bij het RMC, op

thuis zitten of een tijdelijke baan hebben.

gebeurt dat vooral in het Jongerenloket.

straffe van een boete. Een effectieve maat-

Deze groep wordt nu actief benaderd om

Almere telt ongeveer drieduizend jongeren

regel, maar zelf geloof ik vooral in goede

te voorkomen dat ze straks langdurig in

die voortijdig van school zijn gegaan. Dank-

preventie, in het binden van scholieren aan

de bijstand belanden. Om werkgevers te

zij een goede samenwerking tussen RMC,

de eigen school.”

verleiden jongeren een leerwerkbaan te

scholen, CWI en IB Groep hebben we meer

bieden, verstrekt de gemeente een loon-

dan zeventig procent van hen goed in beeld.

Matchpoint

kostensubsidie voor twee jaar.”

De meesten zijn doeners die een vak willen

“Vmbo’ers die overstappen naar het mbo,

leren. Tijdens actiedagen proberen we hen

worden geregistreerd en gevolgd. Dat geldt

Tammo Donker, projectleider aanpak jeugdwerkloosheid,

daarvoor te interesseren. Ze worden in con-

ook voor mbo’ers die naar het speciaal

[email protected]

tact gebracht met werkgevers die, zeker op

onderwijs of een praktijkschool gaan. Hun

dit moment, volop vacatures hebben.”

oorspronkelijke school houdt hen in de

‘Je moet ze even de weg wijzen’

gaten en komt in actie bij problematisch

Kwalificatieplicht

gedrag of spijbelen. De ROC’s in Almere en

“In Lelystad is het aantal jongeren met een

Flevotalent heeft verschillende actiedagen

“In de toekomst willen we twee leerlingen

Lelystad beschikken verder over Matchpoint.

bijstandsuitkering de afgelopen jaren sterk

georganiseerd die, zo blijkt, veel spin-

op één leer- en werkplek kunnen plaatsen.

Scholieren hebben daar onder andere speed-

gedaald tot ongeveer 70 nu. Een groot deel

off opleveren. Nog weken later worden

Dat is de actie ‘2 voor 1’ waarmee je een

dates met mogelijke werkgevers. Bedrijven

is echter uitgestroomd zonder startkwalifica-

jongeren door werkgevers benaderd voor

leerbaan permanent bezet. De kosten en

maken graag gebruik van deze mogelijk-

tie. Daarnaast staan circa 500 jongeren zon-

een leerwerkplek. De gemeente biedt de

risico’s zijn voor werkgevers nauwelijks

heid om op een vlotte manier vacatures

der startkwalificatie nergens geregistreerd.

werkgevers aan om gedurende twee jaar

hoger dan bij een jongere die geen oplei-

te vervullen, zeker in combinatie met een

Een groot deel van deze laatste groep is nu

de loonkosten door te betalen. We gaan

ding volgt. Een werkgever hoeft namelijk

no-riskpolis.”

vermoedelijk aan het werk, maar dreigt op

daarmee dus verder dan de no-riskpolis. TNO

minder aan premies af te dragen voor jonge-

termijn werkloos te raken.”

arbeid is betrokken bij een onderzoek naar

ren met een leerbaan. Natuurlijk is preventie

de mogelijkheden van deze jongeren. Uit dit

ook belangrijk. In dit verband verwacht ik

Doorbetalen

onderzoek blijkt dat ook bijstandsjongeren

veel van de kwalificatieplicht die jongeren

“De samenwerkende ketenpartners richten

gemotiveerd zijn om aan het werk te gaan.”

dwingt om tot hun achttiende op school te blijven, zolang ze nog niet in het bezit zijn

zich vooral op deze jongeren. Zij worden actief benaderd. Bij het project Streetwise

“De grootste winst valt echter te halen

bezocht het ROC 150 jongeren op hun huis-

met preventie. Het terugdringen van het

adres. Van hen zitten er nu 40 weer in de

aantal voortijdig schoolverlaters staat hierbij

“Een gouden tip heb ik niet, wel een goed

schoolbanken. Het regionale leerwerkloket

voorop. Onder de regie van de gemeente

advies. Houd je administratie op orde,

wordt ingezet op een warme overdracht van

zodat je over actuele en correcte gegevens

vmbo naar mbo. Het is een uitdaging om

beschikt. Andere partijen kunnen dan nooit

leerlingen al in een vroeg stadium de weg

het probleem bagatelliseren of ontkennen.

te wijzen naar een kansrijke opleiding of

Integendeel. Je kunt juist mensen wakker

leerwerkbaan.”

schudden.”



van een startkwalificatie.”

Zwolle

Tonnie Argante, projectcoördinator Jongerenpunt de Lure, [email protected]

‘Behoefte aan goede trajectbegeleiding’ “Zwolle telde in 2006 295 jongeren die voortijdig de school ver-

Jongerenteam

lieten en in aanmerking komen voor 2e kans beroepsonderwijs.

“Het Zwolse college wil bereiken dat in 2009 negentig procent van

Jongerenpunt de Lure wil hen weer terugleiden naar het onder-

de jongeren die uitvallen, terugkeert naar het onderwijs. Om dit te

wijs: plaatsing op een ROC of begeleiding naar een bbl-plaats. De

realiseren is De Lure met verschillende verbeteracties gestart. Wat

Lure is een samenwerkingsverband van de gemeente en het CWI.

we bijvoorbeeld zien is dat veel voortijdig schoolverlaters behoefte

Met de no-riskpolis hebben we helaas nog weinig resultaat kunnen

hebben aan een goede trajectbegeleiding. Het jongerenteam van

boeken. De twee plaatselijke ROC’s geven geen prioriteit aan het

De Lure verzorgt deze ondersteuning. In juni zijn we gestart met de

2e kans beroepsonderwijs. De onderwijscentra stellen zich op het

promotie van De Lure om het Jongerenpunt bekender te maken bij

standpunt dat ze er zijn voor álle jongeren.”

jongeren. Als Jongerenpunt richten we ons ook op onze ketenpartners. Die hebben we hard nodig om jongeren te bereiken en te begeleiden, om uitval te voorkomen en om jongeren terug te leiden naar het onderwijs.”

Enschede

Hengelo Bert Otten, wethouder sociale zaken en arbeidsmarktbeleid

Myra Koomen, wethouder werk en inkomen

‘Meer aandacht voor

‘Meer pr over de 2e kans

beroepskeuze’

op jongerenzenders’ Liesbeth de Jong, RMC-coördinator/

“Een misschien wel ongewenst nevenef-

werven ook een accent op het aanleren

beleids­medewerker onderwijsbeleid,

fect van de oplevende economie is dat

van sociale en praktische vaardigheden.”

[email protected]

vele voortijdige schoolverlaters in de leeftijd van 16 tot 17 jaar vrij gemakkelijk

“In Enschede pakken wij het probleem

aan de slag kunnen. In elk geval tot het

van voortijdig schoolverlaten gezamenlijk

moment dat ze recht hebben op het wet-

aan. De tijd dat er vijf dossiers bestonden

“Hengelo heeft met andere gemeenten,

telijke minimumloon. De meesten worden

over dezelfde jongere is gelukkig voorbij.

CWI en instellingen voor jeugdhulpverle-

dan te duur. 2e kans beroepsonderwijs

In het Werkplein is één loket gecreëerd

ning de handen ineen geslagen. We leiden

kan hen daarvoor behoeden.”

voor jongeren én werkgevers. Nu is het

‘Jongeren maatwerk bieden’

zoveel mogelijk voortijdig schoolverlaters

zaak om voortijdig schoolverlaters er naar

richting een startkwalificatie. Lukt dat niet,

Vangnet

toe te lokken. Ik zie daarom graag dat er

“2e kans beroepsonderwijs is een belangrijk

dan bemiddelt het RMC-trajectbureau op de

“Het RMC in Enschede verwijst veel

op jongerenzenders zoals TMF en MTV

wapen in de strijd tegen jeugdwerkloosheid.

arbeidsmarkt, eventueel gekoppeld aan een

jongeren door naar de medewerkers van

meer commercials komen die jongeren

Veel Hengelose jongeren die zonder school-

scholings- of hulpverleningstraject. Iedere

Arbeidstoeleiding & Coaching. Zij begelei-

wijzen op het 2e kans beroepsonderwijs.

diploma gaan werken, worden uitzendkracht

jongere heeft nu eenmaal een andere achter-

den voortijdig schoolverlaters richting een

Alleen al op het vlak van pr heeft de Task-

of hebben flexcontracten. Deze groep heeft

grond: schulden, een problematische gezins-

opleiding of vaste baan. Het AKA-profiel

force Jeugdwerkloosheid prima werk ver-

vaak geen recht op een uitkering. We zijn

situatie of psychische problemen. Ze hebben

van het ROC is een goed vangnet voor

richt. Het probleem wordt nu in elk geval

nu met uitzendbureaus in gesprek om deze

maatwerk nodig.”

jongeren met sociaal-emotionele leerpro-

breder onderkend in de samenleving.”

groep jongeren te scholen zodat ze een sterkere positie op de arbeidsmarkt krijgen.”

blemen. Daarin ligt naast vakkennis ver-

Orthopedagoog “Voor een beperkt aantal uren in de week

“Met de oplevende economie is er een groot

is een orthopedagoog verbonden aan het

aanbod van banen in de metaal, techniek en

RMC-trajectbureau. Op verzoek van de

de bouw. Helaas hebben jongeren voor-

trajectbegeleiders voert zij een onderzoek

oordelen over sectoren als de techniek. Dat

uit bij jongeren waarbij onduidelijk is welke

je vies werk doet en dat het slecht betaalt.

persoonlijkheidsstoornis de oorzaak is van hun

Terwijl het juist een sector is waar fantasti-

problemen. Regelmatig lukt het om via deze

“De gemeente Enschede eist van jon-

sche kansen liggen. We zijn nu samen met

weg jongeren snel te plaatsen op een intensief

geren dat ze over een starkwalificatie

het ROC bezig jongeren die gekozen hebben

hulpverleningstraject.”

beschikken, zodat ze zich later beter

Ineke Kleine, hoofd RMC, [email protected]

‘Begeleiding én vacatures’

kunnen handhaven op de arbeidsmarkt.

voor motorvoertuigentechniek te interesseren voor beroepen in de metaal. Daar is het

“Een aantal jongeren ontbreekt het aan

Wij kennen hier in Twente het Regionaal

arbeidsmarktperspectief florissanter.”

basale vaardigheden zoals op tijd komen, of

Platform Arbeidsmarkt waarin de vier

Voor de eerste actiedag belden leerlingen

leven met een normaal dag-en-nachtritme.

RMC-gemeenten, de CWI’s en het ROC van

van het ROC vanaf het gemeentehuis in

Vakmensen

Deze groep kan terecht bij De Opstap voor

Twente samenwerken voor de organisatie

Enschede met jongeren om hen te bewe-

“Werkgevers zitten te springen om jonge

een intensief trainingsprogramma. Ze lopen

van Twentse actiedagen.”

gen naar de actiedag techniek te komen.

vakmensen en kunnen die niet vinden. Dat is

gedurende drie maanden ‘stage’ en volgen

de huidige tragiek. RMC, ROC’s, sociale werk-

tegelijkertijd een praktijkgerichte opleiding,

Geen Ali B

mensen bij elkaar die pragmatisch, oplos-

plaatsen en werkgevers in Hengelo werken

bijvoorbeeld tot heftruckchauffeur.”

“Elke actiedag stond in het teken van

singsgericht en op een creatieve manier

een specifieke sector. In december 2006

naar een gezamenlijk doel toe werken

gelukkig nauw samen om jongeren zonder

Ging uitstekend! Mijn gouden tip: breng

schooldiploma op te sporen en terug te bren-

“Een groot voordeel hier in Twente zijn de

presenteerden vijftien werkgevers uit de

en die bereid zijn over de eigen organisa-

gen naar school. Tijdens actiedagen tonen we

korte lijnen en de goede samenwerking. Het

techniek zich met concrete banen aan

tiegrenzen heen te kijken. Dat is ook de

het verband tussen een vakopleiding en een

merendeel van de ROC’s meldt leerlingen die

ruim zestig jongeren. De tweede dag,

grondhouding van de medewerkers van

goede baan.”

afvallen direct bij het RMC. Van deze afvallers

op 26 april in Almelo, was gewijd aan de

de vier CWI’s, het ROC en de RMC’s die

wordt ruim dertig procent op korte termijn

sector handel en horeca. Ook hier geen

samen het actieteam Leren en Werken

“Er is een alsmaar groeiende groep jongeren

weer teruggeplaatst. De groep die niet

Ali B, maar begeleiding door actieteams

vormen.

die op bijna alle fronten kampt met proble-

terugkeert, gaat naar de bbl, De Opstap, naar

én vacatures. De derde actiedag, in juni, is

men. Zij hebben een voortraject nodig waarin

werk of krijgt deskundige hulp. De succesvolle

het de beurt aan werkgevers in de bouw.”

naast zorg ook aandacht is voor werken en

aanpak in Twente stoelt overigens in belang-

leren. We gaan die aanpak uitbreiden. We

rijke mate op de sociale betrokkenheid van

“Je moet jongeren op een originele

moeten met alle partners constant creatief

werkgevers. Zij zijn bereid jongeren een kans

manier zien te lokken naar zulke dagen.

zijn om de knelpunten aan te pakken.”

te geven binnen hun bedrijf.”



Arnhem Rita Weeda, wethouder economische en sociale zaken Jolanthe Bothof, afdelingshoofd BVG-locatie,

‘Jongeren actief opzoeken’

[email protected]

‘Aansluiting tussen

“In het schooljaar 2005-2006 hadden we 785 voortijdig schoolverlaters. 512 van hen zijn

arbeidsmarkt en opleiding’

herplaatst richting school of werk. De jongeren die zich niet melden, zoeken we op.

krijgen, hielden we laatst een bijeenkomst

Bij instellingen als jeugdzorg of ambulante

Kleurrijk Ondernemen. Met werkgevers, jon-

“In 2004 zijn we gestart met een integrale

van de situatie van de jongeren, proberen

hulpverlening vragen we na, of zij bij hen

geren, scholen, CWI, UWV en intermediairs.

werkwijze voor jongeren. Het jongerenloket

we hen terug te leiden naar school of naar

bekend zijn. Hebben ze geen opleiding of

Allochtone ondernemers bieden jongeren

is een samenwerking tussen CWI, UWV en

een leerbaan. Via de Pasvorm, een onderdeel

werk dan gaat onze ‘bemoeizorg’ verder en

al kansen. Maar het zijn wel vaak kleine

de Gemeenten Overbetuwe en Arnhem. Elke

van het ROC Rijn IJssel, kunnen deze jonge-

gaan we bijvoorbeeld op huisbezoek.”

ondernemers die aan veel eisen moeten

jongere die zich meldt krijgt één medewer-

ren begeleid worden naar de arbeidsmarkt.

“Om al deze jongeren aan een opleiding of

voldoen, willen ze jongeren als stagiairs

ker toegewezen die de hele begeleiding op

De Pasvorm richt zich op jongeren die het

een baan te helpen, hebben we veel initi-

in dienst nemen. Net als de MBO Raad zie

zich neemt, van inschrijving tot uitstroom.

prettig vinden om te leren door te doen. Via

atieven genomen. Onlangs organiseerden

ik graag dat we voor deze werkgevers de

Uitstroom kan terug naar school zijn, of werk

deze speciale onderwijsmethode kunnen veel

we bijvoorbeeld een Stage- en Banenfes-

regels wat versoepelen.”

of een combinatie van beide.”

jongeren terugkeren naar de arbeidsmarkt

werkgevers. Een leuk middel, waar we onze

“We bezitten een werkgeversservicepunt

Pasvorm

jongeren goed op hebben voorbereid.”

dat ook bemiddelt bij leerbanen. In het

“De meeste jongeren gaan terug naar

“Werk is er voor deze jongeren, als ze maar

tival. Met speeddating tussen jongeren en

met een diploma.”

servicepunt werken we samen met CWI en

school. Voortijdig schoolverlaters worden

bereid zijn een brede kijk te hebben op hun

Kleurrijk Ondernemen

scholen. We willen het uitbouwen tot een

gemeld bij het team Voortijdig Schoolverla-

arbeidskansen. De toelatingscriteria voor

“Allochtone jongeren kunnen vaak moei-

loket Werken en Leren. Zeker voor werk-

ters dat hen probeert terug te leiden naar

opleidingen moeten meer arbeidsmarktge-

lijk een stageplaats vinden. Waarom? Ja,

zoekenden, maar ook voor werknemers en

school. Jongeren die niet gemeld worden

richt worden. Dan sluiten arbeidsmarkt en

niemand zegt ‘ik neem ze niet aan vanwege

werkgevers, om de beroepskwalificaties

bij het team en zich inschrijven bij het CWI,

opleiding beter op elkaar aan.”

hun achternaam’. Om een beter beeld te

over de hele linie te verbeteren.”

komen bij het Jongerenloket. Afhankelijk

Nijmegen

Lazlo van Donkelaar, projectleider ketenaanpak voortijdig schoolverlaten en jeugdwerkloosheid, [email protected]

‘Makkelijker doorstromen’ “Al sinds begin 2005 zijn wij bezig om in de regio Nijmegen acht

zo’n 56 jongeren ondergebracht in een opleiding of een baan. Daar-

gemeenten, CWI, UWV, RMC en een aantal zorgorganisaties bij

naast zijn er ook vele die op eigen houtje iets gevonden hebben. Een

elkaar te brengen. Met de ROC’s hebben we een speciaal traject

kleine groep is nog in bemiddeling.”

ontworpen, vorig jaar september extra inschrijfdagen geregeld en afspraken gemaakt over flexibele instroom. Voor de inschrijfdagen

“Jongeren die nog niet weten wat ze willen of geen leerbaan heb-

was bijzonder dat Sociale Zaken ook brieven heeft gestuurd aan

ben, kunnen bij de AKA-opleiding terecht, dat is 2e kans beroeps-

jongeren die tevergeefs een uitkering hebben aangevraagd.”

onderwijs. Na de komende zomer kunnen ze elke week van het jaar instromen. Zo ver zijn we nog niet bij alle opleidingen, maar we

Kapper

werken wel hard aan deze flexibele instroom. Dan kunnen ook de

“Naast directe inschrijvingen op school, hadden we zo’n 140 jonge-

jongeren uit de AKA-opleiding makkelijker doorstromen.”

ren die nog een leerbaan zochten. We hebben geen gebrek aan leer-

Deventer

banen, werkgevers zitten om jongeren te springen. Het probleem

“Begin 2008 gaan we onze ketensamenwerking vastleggen in een

is jongeren daar te krijgen waar het werk is. Als ze allemaal kapper

regionaal Jongerenloket, van waaruit jongerenwerkers de hele regio

willen worden, dan lukt dat natuurlijk niet. In februari hadden we

gaan afreizen om alle jongeren in beeld te krijgen en te houden.”

te halen, maar komen er niet aan toe door

Arjan te Wierik, projectleider no-riskpolis,

over leerbanen kunnen zij vertellen dat ze

hun houding of thuissituatie. Dat zie je dan in

[email protected]

de no-riskpolis en de WVA-korting meebren-

hun gedrag terug: ze maken amok, verzuimen Jos Fleskes, wethouder wmo, werk

gen. Vooral de verhoogde WVA-korting is

school of verlaten de school voortijdig.”

‘Een steuntje in de rug’

BOP Academie

“Ik ben vanaf april bezig om de no-riskpolis

“Deventer heeft nu ook een no-riskpolis

“Na de zomer gaan we starten met de BOP

in deze streek ten uitvoer te brengen. Niet

beschikbaar voor 23-plussers. Zoals we

Academie. Het idee is ontstaan vanuit bedrij-

alleen in Deventer maar ook in zes andere

leerbanen inzetten voor jongeren, is er nu

ven die samenwerken in het BedrijfsOntwik-

gemeenten die mee profiteren van de

steeds meer aandacht voor combinaties van

kelingsPunt: BOP. Deelnemende bedrijven

status van Deventer. Wij werken namelijk

leren en werken bij ouderen. In de toekomst

binnen BOP zijn een grote beddenfabrikant,

samen binnen de Stedendriehoek, waar

zou ik graag de bbl al in het vmbo zien.

installatiebedrijven, en bedrijven in cv-ketels

bijvoorbeeld ook Zutphen en Apeldoorn toe

Dan voorkom je dat jongeren voortijdig de

en verpakkingen. De bedrijven hebben er

behoren. Na de zomer verwacht ik de eerste

school verlaten. Want velen onder hen heb-

voor gezorgd dat de landelijke overheid een

resultaten te boeken. Het SMEOT wil bij-

ben moeite hun aandacht bij de boeken te

startsubsidie van twee miljoen beschikbaar

voorbeeld 15 jongeren met een no-riskpolis

houden.”

heeft gesteld. Met dat geld kunnen op de BOP

aan de slag laten gaan. Zij verzorgen prakti-

Academie het eerste jaar zo’n veertig jonge-

sche opleidingen in de metaal en electro.”

nog erg onbekend.”

en inkomen, integratiebeleid, samenlevings­opbouw

‘Van acht tot acht’

ren van acht uur ‘s morgens tot acht uur ‘s avonds terecht. Jongeren worden aangepakt

WVA-korting

“We hadden zo’n 350 jongeren zonder werk,

op hun gedrag en leren met vrije tijd omgaan.

“Maar het aantal jongeren voor leerba-

opleiding en startkwalificatie in onze bestan-

Ook kunnen ze via een leerwerkbaan de juiste

nen is aan het opdrogen. Kijk je in het

den staan. Honderd daarvan hebben we aan

kwalificaties behalen. In vier jaar tijd kan de

CWI-bestand in Deventer dan vind je 110

werk of een opleiding geholpen. Dat waren

BOP Academie uitgroeien naar een leerschool

jongeren. De direct bemiddelbaren daaron-

de jongeren die nog goed plaatsbaar waren.

voor 150 jongeren per jaar.”

der zijn, bij wijze van spreken, op de vingers

Nu moeten we ons richten op de jongeren die

van twee handen te tellen. Maar je kunt

tussen wal en schip vallen. Ze bezitten de cog-

“De Academie laat zien dat het bedrijfsleven

jongeren die een leerbaan gaan zoeken,

nitieve vaardigheden om een startkwalificatie

zich verantwoordelijk voelt voor de toekomst

wel de no-riskpolis meegeven. Preventief,

van jongeren. Diezelfde jongeren kunnen

als een steuntje in de rug. We proberen nu

door eigen inspanning op een goede manier

jongeren van niveau 1 en 2 onder de pannen

aan de samenleving gaan deelnemen.”

te krijgen. In hun gesprekken met bedrijven



Almelo Monique Albers, coördinator RMC Almelo, [email protected]

‘Voorkomen dat leerlingen niet doorstromen’ “Dankzij de Taskforce is het probleem van de jeugdwerkloosheid nu landelijk op de kaart gezet. Hier in Twente pakken wij de jeugdwerkloosheid in regionaal verband aan. Het

preventieproject. We proberen te voorko-

opleidingsniveau van de jongeren is rela-

men dat leerlingen na het vmbo afhaken en

tief laag en de schooluitval hoog. Gelukkig

niet doorstromen naar het mbo. Ze moeten

onderkennen alle betrokken instanties de

daarom aangeven wat ze na hun eindexamen

omvang van dit probleem. OCW heeft met

gaan doen. Leven er bij hen onduidelijkhe-

onze regio een convenant afgesloten om aan

den of kampen leerlingen met problemen,

het einde van het schooljaar 2006/2007 het

dan krijgen ze advies of ondersteuning vanuit

aantal voortijdige schoolverlaters met tien

het ROC en het RMC. Het ROC informeert

procent terug te brengen. Voor Twente komt

leerlingen uitgebreid over de opleidingen

dit overeen met een aantal van 216 leerlin-

aan het mbo en begeleidt ze persoonlijk bij

gen. Het RMC Almelo, ROC, CWI en werkge-

het maken van de beroepskeuze.”

vers proberen deze doelstelling gezamenlijk te realiseren.”

“Twente telt veel enthousiaste en sociaal betrokken werkgevers. Dát is mij het afgelo-

Beroepskeuze

pen jaar opgevallen. Ze willen zich oprecht

“Het RMC, de vmbo-scholen in de regio en

inzetten om jongeren een betekenisvolle

het ROC van Twente nemen deel in een

toekomst te bieden.”

Nijmegen

Paul Depla, wethouder werk en inkomen, ruimte en bouwen

‘De mythe van de startkwalificatie’

“We willen coûte que coûte voorkomen dat jongeren langdurig

voor de mythe van de startkwalificatie. Jongeren opdragen een

buiten de boot vallen. Daarbij baren de jongeren die we niet ken-

startkwalificatie te halen is natuurlijk goed bedoeld, maar goede

nen, ons de meeste zorgen. De ongekende stad, noem ik dat. Bij

bedoelingen kunnen averechts werken. Sommige jongeren zijn

jongeren die zich niet melden, kun je denken ‘dat zit wel goed’,

bekwaam met de handjes, maar wiskunde zullen ze écht nooit

maar het zit gewoonlijk helemaal niet goed. Ik schat dat er toch

leren. Geef ze een mentorschap of een bedrijfsopleiding, en maak

wel zo’n vijfhonderd hier rondlopen die wel in de GBA staan maar

met de lokale werkgevers goede afspraken welke praktijkgerichte

niet op school zitten of aan het werk zijn. Jongerenconsulenten

opleidingen daar bij passen. In de bouwsector en de beveiligingsin-

gaan hen actief opzoeken.”

dustrie zie je knappe voorbeelden van het inzetten van leerbanen.”

Bedrijfsopleiding “Geen jongere moet van school gaan zonder diploma. Maar wat voor diploma vraag je van ze? Ze moeten klaar zijn om te werken. Maar het middel, het diploma, moet geen doel zijn. Anders val je

Alkmaar

Femke Blokker, beleidsmedewerker RMC-functie, [email protected]

‘Een warme en snelle overdracht’ Rian van Dam, wethouder ‘Werk’ “Wij willen jongeren bij voorkeur binnen

‘Haal de stagebegeleiding

het onderwijs houden of er weer naar terug leiden. Daartoe proberen we met ons jeugd-

uit hun handen’

beleid de zorgstructuur op het ROC in onze regio te verbeteren. Verzuimbegeleiding is belangrijk. Breng jongeren die verzuimen

“Rond jeugdwerkloosheid is er in Alkmaar

deze bedrijven hun hoofd boven water

op de agenda van het zorgteam op school.

in andere regio’s aanpakken. Mogelijk gaan

geen red alert. De economie trekt aan. Jon-

moeten houden. Dan moet een nieuwe

Voer niet alleen een exitgesprek met een

we meer huisbezoeken afleggen.”

geren worden al gevraagd voor een baan

kracht wel vrij snel meedraaien. En dat is

jongere die van school af wil, maar geef ook

als ze nog op school zitten. Omdat bedrij-

niet altijd makkelijk in bijvoorbeeld een

het RMC een telefoontje of mailtje als een

Simulatieplekken

ven mensen nu hard nodig hebben, moeten

elektrotechnisch bedrijf. Dergelijke sec-

jongere de school verlaat. Zo zorg je voor

“Leerbanen zijn van groot belang voor jon-

we daar als overheid van profiteren. Wat

toren hebben als oplossing hun leerwerk-

een warme en snelle overdracht van ROC

geren die zich al een tijdje zelf bedruipen.

helpt is om belemmeringen voor werkge-

bedrijven. Zoals Tetrix voor de metaal- en

naar RMC. Als je twee à drie weken wacht

Die zijn aangewezen op een inkomen. In de

vers weg te nemen. Dat geldt niet zozeer

elektrobranche. Ze verzorgen het vaktech-

met zo’n signaal, dan is die jongere uit

detailhandel of de bouw zijn er leerbanen

voor grote bedrijven. Maar hier in Alkmaar

nische gedeelte van tweejarige BBL-oplei-

beeld. Is een jongere van school af, dan wil-

te vinden. Maar er is vaak een kloof tussen

hebben we vooral te maken met het mid-

dingen en stomen zo nieuwe werknemers

len we die zo vlot mogelijk via het regionale

wat jongeren willen en wat de arbeidsmarkt

den- en kleinbedrijf. Haal de stagebegelei-

klaar voor de sector.”

Jongerenloket in een traject krijgen.”

vraagt. Voor echte risicojongeren moet je

Dat kan als de scholen hun stagiairs beter

“We zien graag dat onderwijs en arbeids-

“Een goede registratie is van belang. Wij

sociale vaardigheden en een goed dag-en-

begeleiden.”

markt beter op elkaar aansluiten. Maar was

hebben nu de bestanden van RMC en ROC

nachtritme aanleren.”

simulatieplekken inrichten. En hen eerst

ding voor een groot deel uit hun handen.

dat eenvoudig, dan was het al gebeurd. Wil

gekoppeld en schonen ons eigen bestand

Leerwerkbedrijven

je die aansluiting, dan moet je weten wat

van zo’n 1.300 voortijdig schoolverlaters.

“In een kleiner bedrijf is het opzetten van

het bedrijfsleven over drie à vier jaar nodig

Veel blijken toch op hun pootjes terecht

stageplekken en leerbanen ook wel eens

heeft. Het onderwijs kan niet à la minute

gekomen of verhuisd te zijn. We zullen

lastig. De bedrijfsmatige realiteit is dat

voldoen aan wisselende behoeften.”

kijken hoe ze jongeren die zich niet melden,



Zaanstad

Job de Lange, beleidsadviseur, afdeling jeugd en onderwijs, [email protected]

Alphen aan de Rijn

‘Rond de Kerst een transfermarkt’

Michel du Chatinier, wethouder jeugd en onderwijs

“Samen met omliggende gemeenten heb-

‘Een Leerpark met onderwijs

ben we de website kiesvoorlater.nl gemaakt. Leerlingen en scholen vinden daar uiteenlo-

en bedrijfsleven’

pende informatie over voortijdig schoolverlaten. De site is sinds april 2007 in de lucht. Piet Keijzer, wethouder werk en inkomen

Jongeren kunnen er natuurlijk zelf naartoe

“Al enige tijd zijn we in Alphen bezig met

stekend kwijt in een Leerpark. Momenteel

en integratie

surfen. Maar ook hulpverleners brengen de

de ontwikkeling van het concept Leerpark.

zijn we bezig met een haalbaarheidsstudie

site onder de aandacht van jongeren. De

Dat is één locatie waar we leren en werken

van het concept Leerpark.”

site geeft ons een waaier aan communicatie-

bij elkaar willen brengen. Praktische oplei-

mogelijkheden, zoals het aankondigen van

dingen en het bedrijfsleven naast elkaar.”

‘Alle jongeren aan de bak vereist maatwerk’

nieuwe acties en open dagen.”

Grootstads “Ik ben zelf een Alphenaar. De grootstadse

“We zien het concept Leerpark als een

problemen met de jeugd kennen we hier

“Op verschillende manieren proberen we in

“Vorig jaar zijn ze op het ROC met verschil-

goed middel om een aantal ongewenste

niet. Maar we willen als Alphen nog wel

Zaanstad jongeren die vast dreigen te lopen,

lende opvanggroepen gestart. Voor jonge-

effecten tegen te gaan. Hiermee kan je de

verder groeien. Van 70.000 inwoners nu

opnieuw een kans te geven. Bijvoorbeeld

ren die niet tevreden zijn met hun oplei-

toename van het voortijdig schoolverlaten

naar zo’n 90.000 in 2018. Een kinderrijk

door leren en werken dichter bij elkaar te

ding. Voor jongeren die zich te laat hebben

terugdringen. De aansluiting tussen vmbo,

gebied zijn we. Integraal jeugdbeleid is

brengen. Jongeren moeten nu al erg vroeg

aangemeld. En voor jongeren die zich tijdig

mbo en hbo verbeteren. En de aansluiting

daarom van groot belang. Zorg niet alleen

keuzes maken in hun opleiding. Ik zie liever

hebben aangemeld maar nog twijfelen over

tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt

voor een goede aansluiting tussen onder-

dat ze wat ruimer worden opgeleid.”

hun beroepskeuze.”

versterken. De sectoren techniek en zorg &

wijs en arbeidsmarkt in het concept Leer-

welzijn gaven de aanzet tot het plan, maar

park, maar combineer dat met aandacht

“Over het algemeen komen werkgevers wel

Snuffelen

ook de ondernemers binnen de Alphense

voor vrije tijd, veiligheid en zorg, zoals het

met leerbanen. Maar er zijn grote verschil-

“Mijn ideaal is dat jongeren in het mbo de

ondernemersvereniging zijn enthousiast.

tegengaan van verslavingsproblemen.”

len tussen bedrijven. De één doet graag mee

eerste maanden kunnen snuffelen. Een soort

Het 2e kans beroepsonderwijs kun je uit-

met leerbanen, de ander zegt: ‘laat ze maar

propedeuse. Leren wat de verschillende stu-

bij me werken, ik school ze wel zelf.’ Willen

dies inhouden en doorkrijgen wat de school

we dat alle jongeren aan de bak komen, dan

van je wil. Dan, rond de Kerst, een transfer-

moeten we maatwerk leveren. Eén ideale

markt. Een van de belangrijkste oorzaken

Marco Parinussa, beleidsmedewerker welzijn en onderwijs,

oplossing bestaat niet.”

van uitval is dat de opleiding tegenvalt.

[email protected]

Richt je onderwijs dan zo in dat wisselen

Meervoudige problematiek

van opleiding geen probleem is, maar een

“Als wethouders zijn we ook bij elkaar

zinvolle actie.”

‘Met alphen.nu een groter bereik’

gekropen. Waar zitten de witte plekken? Ik wil alle jongeren in beeld hebben. Daarom

“Er zijn nu zoveel instanties die zich met

gaan we de gegevensbestanden waarover

voortijdig schoolverlaten bezig houden dat

“Er is veel bedrijvigheid in Alphen. Het

we beschikken, naast elkaar leggen: GBA,

het als gemeente moeilijk is je eigen koers

werkloosheidspercentage is laag, ook

school, werk, uitkering.”

vast te houden. Je kunt de krant niet open-

onder jongeren. Maar hebben we wel alle

slaan of je leest wel weer over een nieuw

jongeren te pakken? Als wijkcoördinator

geweest zonder de site. In het najaar willen

“We zien tegenwoordig steeds meer jon-

plan voor voortijdig schoolverlaters. Ik denk

stedelijke vernieuwing ben ik betrokken

we samen met alphen.nu een jongereneve-

geren met een meervoudige problematiek.

dat het handig is als gemeenten enige tijd

geweest bij een voetbaltoernooi, georga-

nement in het stadshart organiseren. Dat is

Die kunnen geen vak leren als bijvoorbeeld

met rust worden gelaten.”

niseerd door Stichting Welzijn. We kregen

gericht op leren en werken maar kent ook

thuis alles hopeloos is. Zij hebben zwaardere

zeventig jongeren aan het voetballen, een

leuke onderdelen zoals pannavoetbal. We

ingrepen van verschillende goed samenwer-

groot succes. Succesfactor bleek de banner

hopen daarmee in contact te komen met

kende partijen nodig. Dat gaat verder dan

te zijn die we op de site van alphen.nu

jongeren die niet bij het Jongerenloket

het 2e kans beroepsonderwijs.”

hadden geplaatst. Een community site waar

aankloppen. De bedoeling is ook om ons

momenteel 28.500 jongeren lid van zijn!”

Jongerenloket meer smoel te geven. Bij-

“De no-riskpolissen zijn een oplossing voor

voorbeeld een jongerencorner in de huisstijl

een niet-bestaand probleem. Als werk­gevers

Smoel

de indruk hebben dat jongeren goed gemo-

“Bij die voetballende jongeren waren er

tiveerd zijn, dan kunnen ze aan de slag.

zo’n twintig bij van 15 en 16 die van school

“Jongeren komen niet vanzelf, daar moet

Met of zonder no-riskpolis. Wij moeten

af waren, thuis zaten, niks deden en niet

je actief naar op zoek gaan. Op straat, maar

investeren in de wilskracht en motivatie

waren ingeschreven bij het CWI. Het berei-

ook op het internet. Want dat zijn de hang-

van deze jongeren.”

ken van deze groep was niet mogelijk

plekken van de jeugd van tegenwoordig.”

Haarlem

van alphen.nu.”

Rogier Kooijman, stafbureau beleid en bedrijfsvoering, sociale zaken en werkgelegenheid, [email protected]

‘Alle jongeren registreren’ “Wij willen zoveel mogelijk jongeren zonder startkwalificatie

groep waarvan onbekend is wat er met hen gebeurt. Een gevaar is

terugleiden naar een opleiding om ze de kans te geven alsnog een

dat deze jongeren in de criminaliteit terecht komen.”

startkwalificatie te halen. Daartoe werken we als gemeente samen met CWI, Jongerenloket Haarlem, ROC, RMC en Bureau Jeugdzorg.

Flyeren

Korte lijnen tussen de partijen en goede communicatie zijn van

“Ons Jongerenloket is begin maart begonnen alle jongeren die

groot belang. Voor het 2e kans beroepsonderwijs hebben we de rol

zich bij het loket melden, te registreren – ook of ze een startkwa-

van het Jongerenloket versterkt door een coördinator aan te stel-

lificatie bezitten, wat de reden is dat ze de school verlieten en wat

len en de formatie tijdelijk uit te breiden.”

ze op het moment uitvoeren. We studeren op een koppeling met de RMC-bestanden. We bereiken jongeren via actieweken van het

“We hebben jongeren zonder werk, opleiding en startkwalificatie

Jongerenloket en via acties op het ROC. Ook trekken de leden van

voor een deel in beeld. Sommigen onder hen vragen een bijstands-

het loket regelmatig de stad in om te flyeren. We hebben al meer

uitkering aan, al is de instroom de laatste tijd een stuk lager. Een

dan tweehonderd jongeren op een leerbaan kunnen plaatsen.”

groep is bekend bij het CWI of bij Bureau Jeugdzorg. Maar er is een

10

Leiden

Gouda Wieke Bertina, beleidsadviseur onderwijs en jeugd, [email protected]

‘Portfolio met cv, wensen en keuzes’

Marion Suijker, wethouder sociale zaken en werkgelegenheid

‘Niet opleiden voor werkloosheid’

“Voor voortijdig schoolverlaters hebben we

“Onlangs hebben we met ongeveer zestig

verschillende projecten opgezet. Ons beste

partners het convenant ‘sluitende aanpak

project vind ik de monitor met uitvalgege-

jeugdwerkloosheid’ ondertekend. Bedrijfs-

Werkgevers

vens per onderwijstak per school. Je ziet

leven, voortgezet onderwijs en organisa-

“De sluitende aanpak bestaat uit vier,

duidelijk wat jongeren aantrekt en wat

ties op het gebied van werk en inkomen

elkaar onderling versterkende routes. De

niet. Een goede beroepskeuze maken is zó

investeren samen in Goudse jongeren.

eerste route is gericht op het voorkomen

belangrijk. We laten jongeren nu op het

Deze aanpak ging in 2006 van start, met

van schooluitval. De tweede beoogt het in

vmbo starten met een portfolio over zich-

als aanjager de Taskforce Jeugdwerkloos-

beeld brengen van alle jongeren zonder

Paul Jonas, wethouder sociale zaken

zelf: een cv-achtig verhaal gekoppeld aan

heid. Na een jaar is er al veel bereikt. Met

opleiding en startkwalificatie. De derde

en cultuur

wensen en aan argumenten voor de keuzes

de regiogemeenten en ketenpartners is

route verbindt onderwijs en arbeidsmarkt

die ze maken.”

een Jongerenloket opgezet. De instel-

en waarborgt dat jongeren een passende

lingen voor voortgezet onderwijs en het

baan vinden en werkgevers de juiste

Peer support

ID-college werken samen in het onder-

werknemer. De vierde route is de werk-

“We hebben verschillende mentorprojecten.

wijsplatform. Het Goudse bedrijfsleven,

geversbenadering. De vraag vanuit de

Mbo-jongeren die vmbo-leerlingen bege-

verenigd in het werkgeversplatform, heeft

werkgevers is leidend voor het traject dat

“Tachtig procent van de jongeren die in

leiden, dat gaat volgend schooljaar starten.

tweehonderd extra stageplaatsen en vaca-

de jongeren volgen. We moeten jongeren

Leiden langdurig werkloos zijn, heeft geen

Peer support om de vmbo’ers richting te

tures toegezegd voor jongeren. Op 12 april

niet opleiden voor werkloosheid. Vanaf

startkwalificatie. Dat is een te grote groep.

geven. Er loopt al een project waarin jon-

zijn in Gouda negen ambassadeurs geïn-

2010 mag er geen jongere onder de 27 jaar

Die willen we terug naar het onderwijs

geren die een startkwalificatie hebben als

stalleerd uit verschillende bedrijfstakken.

meer buitenspel staan.”

krijgen, of naar onderwijs in combinatie met

rolmodel fungeren voor jongeren die nog

Zij gaan zich binnen én buiten hun eigen

werk. Als dat niet lukt dan zorgen we dat

bezig zijn hun diploma te halen.”

branche sterk maken voor jongeren.”

‘Geef jongeren de kans om te leren’

deze jongeren aan het werk kunnen.” “Ook hebben we de overgang van vmbo “In 2006 zijn we gestart met het Jongeren-

naar mbo verbeterd. De uitval van leerlin-

Suzanne Geertsema, beleidsmedewerker dienst arbeid

loket. Van de bijna 400 jongeren die zich in

gen in deze periode is bij ons nu erg laag,

& inkomen, [email protected]

2006 daar hebben aangemeld, zijn er nog

vergeleken met omliggende gemeenten. Al

maar iets meer dan honderd in begeleiding.

die projecten zijn vaak erg mooi, maar ons

Van de overige is tachtig procent terug

eigenlijke spin in het web is het Jongeren-

naar het onderwijs gegaan. Voor ons is het

loket. Daar haal je heel veel uit. Het bestaat

“Gouda telt circa 150 jongeren tot 27 jaar

belangrijk dat de schotten wegvallen tussen

pas sinds juni 2006, maar er kwamen vorig

die werkloos zijn en in een moeilijke privé-

de financiële middelen, zoals de Wajong- en

jaar al 380 jongeren op af, relatief veel

situatie verkeren. Denk aan tienermoeders

WWI-gelden. Wij willen het geld gebruiken

allochtone jongeren. 95 procent had geen

of jonge asielzoekers die een tamelijk

waar het nodig is.”

startkwalificatie. We proberen ze altijd rich-

geïsoleerd bestaan leiden en een grote

als werkzoekend ingeschreven bij het CWI.

ting die kwalificatie te krijgen. Als het niet

afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Ze

Via onze ketenaanpak, waarin de gemeen-

lukt, dan pas naar werk.”

Uniek in Nederland

‘Betrek de jongeren er zelf bij’

bezitten geen startkwalificatie, werken niet

telijke dienst arbeid en inkomen samen-

“Via ons werkgeversloket kunnen we bedrij-

en zitten evenmin op school. In samenwer-

werkt met CWI, UWV, Jongerenloket en

ven ook jongeren uit de bijstand leveren.

king met welzijns- en zorginstellingen gaan

jongerenvoorziening Promen, proberen wij

Dat is uniek in Nederland. We zetten in

we deze jongeren opsporen, motiveren en

deze jongeren duurzaam te re-integreren

op leerbanen. In contacten met de horeca

begeleiden naar werk of een opleiding.

door middel van duale leerroutes.”

hebben we dat ook als eis gesteld. Willen

Omdat ze niet staan geregistreerd, zoeken

jullie jongeren, zet ze dan niet alleen op de

we ze zelf op in de wijken. De stap naar

Jeugdraad

terrassen, maar laat ze ook leren. Zodat ze

vast werk is voor veel van deze jongeren

“Het is in grote mate te danken aan de

later bijvoorbeeld als kok verder kunnen.

nog te groot. Ze zijn beter af met een

Taskforce Jeugdwerkloosheid dat kwetsbare

Werkgevers beseffen ook best dat jongeren

gecombineerde leerwerkplek of met een

jongeren in Gouda nu zo veel aandacht

de kans moeten krijgen door te groeien

voortraject, onder begeleiding van een

krijgen. Mijn advies aan andere gemeen-

zodat er aan de onderkant weer plaats vrij

personal coach.”

ten is om ook de jongeren zelf er bij te betrekken. In Gouda is de Jeugdraad nauw

komt voor nieuwe mensen.”

Haarlem

“In Gouda staan er 219 jongeren die onvol-

betrokken bij de aanpak van jeugdwerk-

doende zijn opgeleid voor de arbeidsmarkt

loosheid.”

Maarten Divendal, wethouder onderwijs, jeugd, sport

‘Niet meer op vakantie’ “Door verschillende omstandigheden kunnen jongeren hun grip

ROC. Zo hebben we nieuwe leerbanen weten te scheppen. Maar

op de situatie kwijtraken. 2e kans beroepsonderwijs helpt om deze

soms schort het nog aan een goede matching van studenten en

groep weer terug op de arbeidsmarkt te krijgen. Een tweede kans

leerbanen. Ons nieuwe platform voor arbeidsmarkt en onderwijs

is voor iedereen belangrijk. En eenmaal op de arbeidsmarkt moet je

kan daarbij helpen.

kunnen blijven leren.” “Belangrijk is de doorstroom van vmbo naar mbo. Vroeger gingen

Leerwerkbedrijven

CWI en onderwijs op vakantie in de zomermaanden. Nu niet meer.

“Wij proberen in Haarlem en omstreken vooral te voorkomen dat

Jongeren die overstappen, worden ook in de zomer begeleid. En

jongeren zonder diploma de school verlaten. Bijvoorbeeld door de

sinds anderhalf jaar bezitten we een Jongerenloket, dat uitstekend

RMC-functie te professionaliseren. We bezaten al traditionele leer-

loopt. Ook daarmee kunnen we jongeren goed opvangen.”

werkbedrijven in de horeca, scheepsbouw en bouw. Nu proberen we ook in het midden- en kleinbedrijf leerwerkbedrijven van de grond te krijgen. Werken gekoppeld aan beroepsopleidingen in het

11

Zeeland

Henk Loof, projectleider samenwerkende RMC’s en voorzitter platform ‘Jongeren, leren en werken in Zeeland’, 06 - 23 16 52 19

‘We gaan voor de lange termijn’ “Elk jaar hebben we in de Zeelandhallen in Goes de bedrijvenbeurs

Netwerk

‘Contacta’. Eind 2006 hebben we daar aan deelgenomen met een

“Op die bedrijvenbeurs hebben we alle organisaties en overheden

eigen themaplein ‘Jongeren, leren en werken’. Hans de Boer was

in dit veld bij elkaar weten te brengen. We hebben dus veel net-

daar en interviewde jongeren over de problemen die ze tegenko-

werkverbanden kunnen leggen, een eerste vereiste om überhaupt

men bij het vinden van een bbl-plaats. De jongeren presenteerden

meer te kunnen doen. Onlangs hebben we het platform ‘Jonge-

zich in ‘speedmeets’ en voerden gesprekken met werkgevers die

ren, leren en werken in Zeeland’ opgericht. Daarmee willen we

een vacature hadden. Uiteindelijk leidde dat tot ongeveer twintig

bijvoorbeeld een verschuiving realiseren van bol naar bbl. Met het

matches.”

CWI hebben we afgesproken dat we eerder gaan voor een goede kwalificatie dan voor een plaatsing. Dus we gaan voor de lange en niet voor de korte termijn.”

Breda

Dordrecht

Frans Kuiper, beleidsmedewerker

Hans Spigt, wethouder arbeidsmarktbeleid

Marjan Middelburg, projectleider route 23,

arbeidsmarktbeleid, 076 - 529 42 31

en grotestedenbeleid

[email protected]

‘Het probleem bestaat

‘Geen uitkering,

‘Route 23 is gemeen­

vooral op papier’

maar werken’

schappelijke werkwijze” “Route 23, gestart in april 2004, biedt jonge-

“Wij hebben in 2006 onmiddellijk een projectteam van drie fte in het leven

jongeren voor twee jaar op een bbl-traject

ren van 16 tot 23 jaar trajecten met scholing,

geroepen. We hebben de ROC-lijsten met

in de zorg plaatsen.”

werk, hulpverlening of een combinatie daar-

schoolverlaters doorgenomen en van alle

“We hebben in Breda een Jongerenloket

van. Het is een gemeenschappelijke werkwijze

jongeren achterhaald wat ze nu doen. Van

geopend. Tussen oktober 2006 en maart

van veel partners, waaronder Dordrecht en

de 2.831 jongeren zonder startkwalificatie

2007 hebben zich 137 jongeren aangemeld

gemeenten dichtbij, CWI, UWV, Bureau Jeugd-

bleken er 1.779 toch al werk te hebben.

die we hebben bemiddeld. Het merendeel

zorg, ROC, Leerplicht en Stichting MEE.”

250 van hen volgden een of andere oplei-

heeft nu een leerbaan, volgt een oplei-

ding. Uiteindelijk bleven er ongeveer 500

ding, zit in een opvangklas of is aan het

“Ze werken samen aan het voorkomen van

van de 2.831 over, minder dan 20 procent,

werk.”

voortijdig schoolverlaten en het bestrijden van jeugdwerkloosheid in de regio. Een jongere

waarvoor we een oplossing moesten zoeken. Uit deze screening blijkt dat ‘het

“Mijn tip voor andere gemeenten? Stel

probleem’ vooral op papier bestaat.”

een projectleider aan en geef die ook een

die zich meldt bij het CWI krijgt een intakegesprek en wordt op basis hiervan ingedeeld

budget. Zodat hij slagvaardig regelingen

“Jongeren die in Dordrecht aankloppen

in de categorie A, goed bemiddelbaar, of B,

Zorginstellingen

kan treffen. Zoals wij bijvoorbeeld met de

voor een uitkering krijgen bij ons in eerste

moeilijk bemiddelbaar.”

“We hebben met de scholen gekeken

zorginstellingen. De jongeren die we wil-

instantie nul op het rekest. We geloven niet

waar moeilijk stageplekken zijn te krij-

len helpen, vallen al tussen de systemen in,

in uitkeringen, maar in meer werk.”

gen. Zorginstellingen bijvoorbeeld boden

dus moet je naar bijzondere oplossingen

nauwelijks leerplaatsen aan omdat ze de

zoeken die als smeerolie functioneren.”

“Het CWI gaat aan de slag met de jongere in een A-traject en bemiddelt naar werk. Is dat

“Voor moeilijk bemiddelbare jongeren is

na tien weken niet gelukt, dan gaat hij naar

jongeren onvoldoende konden begeleiden.

het CWI een verplicht voorportaal voor

Route 23. Bij indeling in categorie B volgt

Daar hebben we samen een oplossing voor

werk, scholing of zorg. Voor sommigen is

direct een Route 23-intake gesprek. De meeste

gevonden, onder andere door een subsidie

ons tijdelijk onderwijs een eerste stap. De

jongeren doen in de werkplaats werkritme

op hun loonkosten. Nu kunnen we tien

Permanente Commissie Leerlingzorg 40.2

en werkervaring op. Dit traject duurt drie

is de Dordrechtse instantie die een leerling

maanden en kan met nog eens drie maanden

plaatst in een van onze drie voorzieningen

worden verlengd. De eerste vier weken ver-

voor tijdelijk onderwijs. In het schooljaar

richten ze productiewerk, waarna de jongeren

Marja Heerkens, wethouder sociale zaken,

2005-2006 hebben we in totaal 81 leerlingen

via stages uitstromen naar werk.”

wmo en grondbeleid

daar kunnen onderbrengen. Een aantal waar

‘Over de eigen muren heen kijken’

we trots op zijn.”

Champagneontbijt “Route 23 organiseert regelmatig acties bij

“Elke voorziening voor tijdelijk onderwijs is

bedrijven en instellingen, zoals het Route 23

“De jeugdwerkloosheid en de bijstand aan

ingericht voor een specifieke groep leerlin-

champagneontbijt. We nodigden daar mensen

jongeren is in onze regio de laatste tijd

gen. De Hans Petrischool is er voor school-

uit die in het dagelijkse werk jongeren spre-

sterk gedaald. Maar we weten niet zeker

Jongerenontmoetingsplaats

verlaters uit het basisonderwijs of speciaal

ken en ze op het spoor van Route 23 kunnen

wat de oorzaak is. Misschien puur omdat de

“We kunnen deze jongeren genoeg moge-

basisonderwijs die door hun didactische

zetten. De aanpak van Route 23 is succesvol.

economie aantrekt en jongeren sneller een

lijkheden bieden. Ook via stageplaatsen.

achterstand of een ontwikkelingsstoornis niet

Het aantal WWB’ers en NWW’ers vertoont

baan vinden?”

Maar hoe bereik je jongeren die alle hulp

in het vmbo zijn te plaatsen. Het Stedelijk

sinds 2004 een spectaculaire daling. We geven

en zorg uit de weg gaan? We proberen het

Dalton Lyceum is er voor voortijdig school-

veel info op www.route23.nl.”

“Toen wij de lijsten met vroegtijdig uit-

op verschillende manieren. Via een Jonge-

verlaters uit vooral de onderbouw van het

gevallen leerlingen analyseerden, bleken

renloket bij het CWI. Met trajectbegeleiders

vmbo, die niet in het reguliere onderwijs zijn

veel van die jongeren toch wel een baan te

die jongeren naar een startkwalificatie

te handhaven, maar wel een goed perspectief

hebben, ook al hebben ze geen startkwali-

begeleiden. We hebben een projector-

hebben. De Leerwerkplaats Halte Patersweg

ficatie. De omvang van het probleem is dus

ganisatie opgezet en een projectleider

is er voor voortijdig schoolverlaters uit vooral

minder groot dan het lijkt, wel is het inge-

vrij gemaakt. We richten met het project

de bovenbouw van het vmbo, die niet nu

wikkelder. Het is heel moeilijk om de jonge-

‘Tracks’ een speciale jongerenontmoetings-

en ook niet later in het reguliere onderwijs

ren die wel problemen hebben, te vinden,

plaats in.”

passen.”

“Op bestuurlijk niveau moeten we ervoor

“In mijn ogen is de meest kwetsbare groep

zorgen dat organisaties over hun muren

die van de jongeren met een Wajong-uitke-

heen kijken en outreachend werken. Dat is

ring. Ze willen graag aan het werk, kunnen

niet makkelijk omdat iedereen zijn eigen

het ook, maar stuiten op werkgevers die

financieringswijze en eigen doelen heeft.”

jammer genoeg huiverig zijn ze een kans te

te motiveren en betrokken te houden.”

12

geven.”

Zeeland

Ellie Walrave-Troost, wethouder sociale zaken en arbeidsmarktbeleid in Vlissingen

‘Aandacht, begeleiding en coaching’ “Dat het stadsgewest Vlissingen/Middelburg heeft kunnen meedoen

hebben het liefst leerlingen van niveau 3 en 4, maar die zijn er nauwe-

met het actieprogramma van de Taskforce Jeugdwerkloosheid is

lijks. Ze moeten interesse krijgen in leerlingen van niveau 1 en 2.”

bijzonder, want we zijn geen grote gemeentes. De Taskforce heeft katalyserend gewerkt, als aanjager van nieuwe initiatieven. De mensen

Participatiebudgetten

in de uitvoering weten elkaar nu te vinden. Er is een breed platform

“Die leerlingen moeten goed begeleid worden, maar dat is vaak niet

‘Jongeren, leren en werken in Zeeland’ opgericht. Wat nog minder

mogelijk. De no-riskpolis lost dat probleem niet op. Voor begeleiding

goed is neergezet, is de bestuurlijke structuur. Naast onze regie in

zijn ook budgetten nodig. Participatiebudgetten die voor diverse doel-

arbeidsparticipatie vanuit de WWB of de Wet Sociale Werkvoorziening

groepen vrijuit in te zetten zijn. Dan kun je als lokale overheid meer

Gemeenten moeten we naar een breder arbeidsmarktbeleid. Dat staat

faciliterend optreden. Met als vervolgresultaat dat je in staat bent om

in de steigers.” “Die bestuurlijke structuur is ook nodig om op dat

jongeren aandacht, begeleiding en coaching te geven. En ga dan nog

niveau contacten met werkgevers te versterken. We hebben in Zeeland

eens goed door je kaartenbak heen, kijk wat voor jongeren je hebt en

vooral bbl-plaatsen nodig, veel meer dan bol-plaatsen. Werkgevers

waar de problemen écht zitten.”

Eindhoven

Tilburg Elleke Schoenmakers, beleidsmaker sociale zaken, 013 - 542 93 57

‘Voor een halfjaar een arbeidsovereenkomst’

Marriët Mittendorff, wethouder jeugd en gezin

‘Sluitend zicht op jongeren’’

“Jaarlijks begeleidt het Regiepunt Jongeren ongeveer vierhonderd jongeren terug de

Gon Mevis, wethouder sociale zaken

‘Alle jongeren naar school of werk in onze stad’

schoolbanken in of naar werk. Dertig tot

“In Eindhoven vinden we het belangrijk

veertig procent gaat terug naar school of

dat álle jongeren een perspectief heb-

behaalt een startkwalificatie via een leerbaan.

ben. Het gaat dan om vrije tijd, school en

De overige zestig tot zeventig procent bieden

werk. Daarom hebben we een gemeen-

we een halfjaar een arbeidsovereenkomst aan.

tebreed programma ‘Actieve jeugd’ inge-

Kordate uitvoering

Wij verwachten dat de jongeren na die zes

richt. In dat kader gaan we binnenkort

“Op korte termijn gaat een projectleider

maanden zelf een goede kans hebben op de

van start met een Jongerenloket. Dat is

aan de slag die zich fulltime op een aantal

arbeidsmarkt. Ook bemiddelt het CWI deze

een volgende stap in onze netwerksa-

jongerenprojecten richt. Het is belangrijk

jongeren. Vanaf juli dit jaar worden de inspan-

menwerking die we de laatste jaren sterk

dat iemand binnen de gemeentelijke

ningen van deze organisaties gebundeld in

verbeterd hebben. We hebben de ambitie

organisatie zich volledig kan richten op

ons Jongerenloket.”

om nog dit jaar de onbekende groep

de uitvoering van alle goede voornemens

jongeren in beeld te brengen waarvan de

op het terrein van jeugdwerkloosheid en

“Als het Jongerenloket van start gaat, kun-

systemen niet aangeven wat hun dagbe-

voortijdig schoolverlaten. We weten intus-

“In Tilburg hebben we afgesproken dat alle

nen we jongeren nog beter matchen met de

steding is. We willen niet alleen dat de

sen prima hoe we de meeste problemen

uitgevallen jongeren van 16 tot 23 jaar terug

beschikbare banen. De manier van matching is

aanpak sluitend is, maar ook dat het zicht

aan moeten pakken; het gaat nu om een

moeten naar school of een baan moeten

voor deze groep erg belangrijk. Vaak hebben

op de jongeren sluitend is.”

kordate uitvoering!”

hebben. In eerste instantie terug naar school,

jongeren een steuntje in de rug nodig, bij-

is dat niet haalbaar dan begeleiden we ze

voorbeeld bij een sollicitatiegesprek, bijvoor-

naar een baan. Jongeren staan namelijk

beeld met jobcoaching.”

aan de basis van onze samenleving. Je kunt

Florence Kuyper, unit strategie, dienst werk,

beter snel reageren wanneer werkloosheid

Flexibele schil

ontstaat. Dat is zowel voor de jongeren van

“Veel banen voor jongeren zijn te vinden in

belang als voor de kracht van de stad.”

de uitzendbranche, jongeren zonder startkwalificatie bevinden zich vaak in de flexibele schil

zorg en inkomen, [email protected]

‘Grote stappen, snel thuis is er niet meer bij’

Leerbanen

van een bedrijf. Daarom is het zo belangrijk

“Tilburg kiest voor een aanpak waarin

jongeren alsnog een startkwalificatie te laten

onderwijs centraal staat en de talenten van

behalen, liefst op de werkvloer, via het leren

“In Eindhoven werken netwerkpartners

jongeren zo veel als mogelijk benut worden.

in de praktijk.”

steeds beter met elkaar samen. In een overkoepelend overleg, de regiegroep

Via het Regiepunt Jongeren. In juli starten we in samenwerking met het CWI een Jongeren-

“Er is ook een groep jongeren die nog niet

jeugdwerkloosheid, zitten vertegenwoor-

loket, om de mismatch tussen jongeren en

voldoende in beeld is. Noch bij de onderwijs-

digers van CWI, ROC, RMC, UWV en onze

arbeidsmarkt verder te verkleinen. Bedrijven

instellingen noch bij het Regiepunt Jongeren.

dienst werk, zorg & inkomen. Samen met

hebben nu veel vacatures, ook voor onge-

Die sporen we op. We werken daarbij samen

de werkgevers van het regionale MKB.

schoold werk. Wanneer je echter kiest voor

met de professionals in de wijk, waaronder

Onder de regiegroep functioneert een

maatwerk geworden. ‘Grote stappen, snel

duurzaamheid en voor startkwalificaties, dan

jongerenwerk. We hebben al driehonderd

actieteam dat knelpunten in de keten

thuis’ is er niet meer bij.”

kunnen we nog veel winnen. Dan heb je leer-

huisbezoeken afgelegd. We gaan de komende

oplost en problemen zo nodig aankaart

banen nodig en moet een werkgever bereid

tijd op pad voor nog zo’n tweehonderd.”

bij de regiegroep. Maar de leden van het

“De uitdaging voor de komende tijd is om

team behandelen ook concrete casussen

de onbekende groep in beeld te brengen.

van jongeren.”

Omdat de bestanden kleiner worden,

zijn om de begeleiding te verzorgen.”

zou je bijna denken dat er geen werkloze

Echt maatwerk

jongeren meer zijn. Maar dat is natuur-

“Momenteel is het grootste probleem

lijk niet zo. In Eindhoven maken we daar

de mismatch. Ondanks de aantrekkende

werk van!”

economie zijn er nog jongeren werkloos. Dat zijn vaak niet de jongeren waarop werkgevers zitten te wachten. Bemiddelen naar school en werk is daardoor echt

13

Helmond Seyit Yeyden, wethouder economische en sociale zaken, centrumontwikkeling

‘Groot denken, klein beginnen’’ Gerrit Wunderink, beleidsmedewerker arbeidsmarkt,

“We moeten het 2e kans beroepsonderwijs

0492 - 58 74 46

als een gegeven accepteren als het erom gaat jongeren te behoeden voor uitval. Ons

‘Trek in de schoorsteen’

huidige schoolsysteem is zo ingericht dat succesvolle kinderen weinig problemen kennen.

bbl-traject voedingsmiddelen. Zeven hebben

Maar de jongeren met twee gouden handjes

inmiddels hun kwalificatie gehaald én een betaalde baan.”

“We zijn bezig met een project ‘voorkoming

Leren en werken

vallen soms buiten de boot. Voor die groep

jeugdwerkloosheid’ naar aanleiding van de

“We hebben ook iemand aangesteld, speci-

móeten we iets doen!”

Agenda van de Toekomst van het ministerie

fiek om jongeren te begeleiden. Dit gebeurt

“Het is grote winst dat wij deze groep dui-

Project Kans Kwadraat

van SZW. Binnen het project gaan we pro-

binnen het Werkplein, het bedrijfsverzamel-

delijk in beeld hebben. Onderwijs, jeugd-

“Voortvloeiend uit het project Kans Kwa-

beren om de ‘zorgstructuur’ opnieuw in te

gebouw van de samenwerkende organisaties

werk, gemeente en CWI wisselen structureel

draat sluiten we binnenkort een raamover-

richten. Hiertoe licht de Fontys Hogeschool

als UWV, CWI, gemeente, opleidingscentra

informatie uit over kinderen die het einde

eenkomst met vertegenwoordigers uit het

de bestaande structuur door, vooral de over-

en uitzendbureaus. Het Werkplein heeft

van hun opleiding naderen. Wie niet is

bedrijfsleven en het beroepsonderwijs.

gang tussen vmbo en mbo. Ook wordt de

ook een Jongerenloket en een Leerwerklo-

aangemeld voor een vervolgopleiding sporen

Daarmee gaan we in de toekomst verschil-

uitval uit het mbo bekeken. Dit in combina-

ket. Dat laatste is ook voor werkenden, dus

we persoonlijk aan toch weer naar school te

lende vraaggeïnitieerde projecten opzetten.

tie met het RMC en een registratiesysteem

breder georiënteerd. Want als je werkenden

gaan, liefst via de bbl.”

Toegankelijk voor tien tot vijftien jongeren,

om jongeren te volgen. Het doel is een orga-

extra weet te scholen, ontstaat er doorstro-

“Samen met de Stichting Beroepskwalifica-

voornamelijk gericht op bbl-startkwalificaties

nisatiestructuur op te zetten om jongeren te

ming en meer kansen op de arbeidsmarkt.

tie en het ROC organiseren we het project

in de logistiek, transport en voedingsindu-

kunnen benaderen en te bewegen voor een

Je creëert dan trek in de schoorsteen. In Hel-

Kans Kwadraat. Als een bepaalde bedrijfstak

strie. Je moet in deze materie groot denken

traject richting scholing, werk, bbl of bol.”

mond benaderen we de arbeidsmarkt in zijn

kampt met vacatures, leiden we jongeren op

en klein beginnen. En betrek de werkgevers

geheel, maar het 2e kans beroepsonderwijs

tot het benodigde kwalificatieniveau. In de

erbij. De jeugdwerkloosheid in Helmond is

heeft daarin een prominente plaats.”

voedingsmiddelenindustrie loopt momenteel

sterk gedaald. Nog slechts dertig jongeren

zo’n project. Twaalf jongeren startten een

onder de 21 jaar ontvangen een uitkering.”

Heerlen

Ella Croonenberg, manager bureau werken en inkomen, [email protected]

‘Werkgevers met sociaal hart’ “De schooluitval bij het ROC in Heerlen is in de afgelopen periode

Techniek

sterk afgenomen. Een grote verdienste van de regionale project-

“De no-riskpolis is hier nog weinig ingezet, omdat werkgevers vaak

groep in Zuid-Limburg, het integraal jongerenteam. Dit is een

geen financiële motieven hebben. Ze willen gewoon een gemo-

samenwerking van het Bureau Werk en Inkomen, het ROC en het

tiveerde jongere die iets kan en waar ze op kunnen rekenen. We

Bureau Voortijdig Schoolverlaten. Het integraal jongerenteam komt

hebben goede ervaringen met een onlangs gehouden jongeren­

elke veertien dagen bijeen en houdt casusbesprekingen over speci-

banenmarkt. Behalve werkplekken voor jongeren kun je op zo’n dag

fieke jongeren. Deze methode blijkt goed te werken. We houden

ook aan imagoverbetering doen. Zo heeft de sector techniek ten

elke jongere tegen het licht en bekijken wat voor hem de beste

onrechte een vies imago. Tijdens de banenmarkt kan de sector zich

oplossing is. De meeste werkgevers in de regio hebben gelukkig een

profileren en laten zien dat het schoon en vaak goedbetaald werk

sociaal hart en zijn vaak bereid om jongeren een kans te geven.”

is. Vandaar dat we het komend jaar zeker weer een actiedag zullen organiseren.”

Venlo Ramon Testroote, wethouder werk

moet geven. Het was beter geweest als de

en inkomen, sociale zaken en

polis op landelijk niveau was ontwikkeld. Ove-

werkgelegenheid, onderwijs

rigens wijzen bij ons de cijfers uit dat de no-

‘Goede ervaring met no-riskpolis’

riskpolis goed wordt gebruikt. Als onderdeel

Wil van Horck, beleidsmedewerker

alle jongeren op de lijst persoonlijk benaderd.

jeugdwerkloosheid, [email protected]

Hun medewerkers zijn gespecialiseerd in

‘Maak gebruik van middelen uit het ESF’

van het stedencollectief Brabantstad hadden

individuele en groepsgerichte jongerenhulpverlening. Tot onze verbazing bleken veel jongeren ‘gewoon’ aan het werk. Een deel dat niks deed, kreeg het aanbod om samen de stap terug naar het onderwijs of een leerwerk-

wij al een goed contact met een verzekerings-

“Het 2e kans beroepsonderwijs valt bij ons

traject te nemen. Dertig jongeren volgen nu

maatschappij. Die heeft voor ons de no-risk-

onder de beleidsterreinen jeugdwerkloosheid

een begeleidingstraject om die stap te gaan

polissen opgesteld.”

en voortijdig schoolverlaten. In Venlo zijn vrij

zetten.”

weinig jongeren met een bijstandsuitkering,

Vertekend beeld

dus dit onderwijs is vooral gericht op het

“Wij hebben deze trajecten betaald via de

“Vanuit Achilles kent Venlo al een stevige net-

voorkomen van voortijdig schoolverlaten.

WWB en het ESF, waarbij Leerplicht/RMC het

werkstructuur van ketenpartners. Overheer-

We hebben een coördinatiegroep onderwijs-

klantmanagement voert. Dat we als gemeente

sende filosofie is de activiteiten van onderuit

arbeidsmarkt opgezet waarin CWI, ROC, het

gebruik kunnen maken van behoorlijke subsi-

te stimuleren. De overheid moet niet als

Regionaal Meldpunt Voortijdig Schoolverlaten

die uit het ESF-fonds, helpt ons verder

bindende factor gelden. Leuk is dat een jour-

en de gemeentelijke afdelingen onderwijs,

op weg.”

nalist mij op de dag van mijn aantreden vroeg

welzijn en economische zaken samenwerken.

naar één SMART-doelstelling waarop ze mij

Een uitdaging, want de beleidsterreinen

“Wij hadden al het programma Achilles voor

na vier jaar mochten aanspreken. Ik noemde:

onderwijs en arbeid spreken compleet verschil-

een sluitende aanpak van jeugdwerkloosheid.

het halveren van de jeugdwerkloosheid. Veel

lende talen. De Taskforce heeft mede de aan-

Maar de Taskforce heeft in haar aanjaagfunc-

jongeren waren buiten beeld, dus een team

zet tot samenwerking gegeven. Aan ons de

tie zeker zijn nut bewezen. Jammer is wel dat

heeft ze letterlijk thuis opgezocht. Nu hebben

taak die samenwerking te laten beklijven…”

bijvoorbeeld de no-riskpolis op een conferen-

we verschillende groepen in kaart, waarmee

tie in Rotterdam werd gelanceerd. Terwijl je

het officiële cijfer van de jeugdwerkloos-

Persoonlijk benaderd

als gemeente er verder zelf invulling aan

heid in Venlo is gestegen. Ik maak me niet

“Het Regionaal Meldpunt speelt in het 2e kans

druk, het is een vertekend beeld. Door onze

beroepsonderwijs een cruciale rol. Zij hebben

bewuste aanpak kunnen we nu immers méér

een actie opgezet waarbij ruim 400 jongeren

jongeren aan werk helpen.”

‘met onbekende bestemming’ persoonlijk

14

werden opgezocht. Een extern bureau heeft

Maastricht Luc Winants, wethouder sociale zekerheid,

Mike Reneman, projectleider 2e kans beroepsonderwijs,

inclusief arbeidsbeleid

coördinator Jongeren@Work, [email protected]

‘Heb je genoeg personeel?’

‘Pimp my keten’

“Het liefst laten we niemand meer zonder

“Er is meer nodig dan alleen bedrijven om

diploma van school af gaan. In de praktijk is

jongeren te kunnen plaatsen op een betaalde

dat vrijwel onmogelijk, maar we streven wel

stageplek. Het zijn uiteindelijk de mensen die

naar een sluitend systeem om zoveel mogelijk

het doen. Anderhalf jaar geleden begonnen wij met Jongeren@Work. In het expertteam

Mentoring

“Maastricht wil toe naar gerichte opleidin-

zaten naast medewerkers van ROC en CWI

“Die geweldige investering wordt tot nu

Racing Team Maastricht

gen. Niet zozeer naar individu; groepsgewijze

ook jongerenwerkers en jeugdhulpverleners.

toe betaald uit het reguliere systeem. Alle

“Via het programma ‘Jongeren@Work’ pro-

leertrajecten werken onderling vaak meer

We schiepen korte lijnen met reïntegratie- en

partners hebben steeds een beetje geïnves-

beren we ook op andere manieren jongeren

motiverend. Maar wel direct gericht op de

uitzendbureaus. We pleiten voor het pimpen

teerd, maar voor de toekomst hebben we

op de rit te houden. De oprichting van Racing

markt. Ik zit als wethouder op de perfecte

van de keten: breng enthousiaste mensen

structurele financiering nodig. Daarom zijn

Team Maastricht is zo’n manier. De vmbo-

stoel. Als een vastgoedondernemer bij mij

samen, die zien dat er actief geïnvesteerd

we, nu de IPW-subsidie voor Jongeren@Work

opleiding autotechniek kampte met veel

komt met een aanvraag voor het uitbreiden

moet worden en bereid zijn dat ook echt te

eindigt, ook zo blij met het Oranje Fonds en

uitval. In Maastricht lijkt snel geld verdienen

van zijn hotel, vraag ik: ‘Heb je genoeg per-

doen! In Maastricht moet nog veel gebeuren,

hun stimulerings- en imagocampagne rond

in de horeca soms een beter alternatief. Nu

soneel?’ Hetzelfde geldt voor projectontwik-

maar het commitment is er. Met als resultaat

mentoring. Dát is echt iets voor ons!”

proberen we die jongeren terug te ‘winnen’

keling. De komende vijftien jaar worden in

dat we in de afgelopen acht maanden ruim

met het Racing Team. In een garage knappen

Maastricht 3.500 nieuwbouwhuizen neer-

130 jongeren hebben opgepikt die als ‘onbe-

jongeren in hun vrije tijd auto’s op, waarmee

gezet. Ik beding dan dat alles met leerling-

kend’ bij het RMC geregistreerd stonden. We

ze dan onderling gaan racen. Omdat een

bouwplekken moet worden gerealiseerd.

laten zo’n jongere niet meer los totdat hij bij

docent ter plekke begeleidt en theorieles

Dat komt in de besteksvoorwaarden. Door

een van de ketenpartners onder de pannen

geeft, worden na verloop van tijd heuse

te zoeken naar directe, praktijkgerichte kop-

is.”

kwalificatiediploma’s uitgereikt.”

pelingen kom je heel ver.”

uitval van jongeren tegen te gaan.”

Heerlen

Riet de Wit, wethouder economische zaken, werkgelegenheid, onderwijs, jeugdbeleid

‘Met busjes naar bedrijven’

“Wij zijn een bijzondere regio als het gaat om jongeren en werk.

is onderdeel van ons Werkplein, het bedrijfsverzamelgebouw waar

Door de mijnsluiting kampen we nog steeds met een zwakke

de gemeente samenwerkt met CWI, UWV en ROC. De project-

sociale structuur. We hebben de grootste praktijkscholen en sociale

leider woont het wethoudersoverleg bij en komt in actie als het

werkvoorziening in Nederland. Van de vijftig grootste gemeenten

zijn onderwerp betreft. Samen hebben we al speciale activiteiten

hebben wij de hoogste jeugdwerkloosheid. Daar móeten we wat

gelanceerd. Onlangs wonnen we de prijs voor Beste Jongerenmarkt

aan doen. 2e kans beroepsonderwijs is voor ons dan ook méér dan

van Nederland, die we samen mét jongeren hebben opgezet. Met

een project. Het moet structureel onderdeel zijn en blijven van

busjes vol jongeren zijn we naar bedrijven gegaan om letterlijk te

onze sluitende aanpak van jeugdwerkloosheid. Dat moet een inte-

kijken wat het betekent om te werken. Want veel jongeren hebben

grale aanpak zijn, want standaardoplossingen zijn er niet.”

geen duidelijk beroepsbeeld.”

Beste Jongerenmarkt

“Overigens is onze eerste zorg een jongere weer terug te leiden

“We hebben een Jongerenteam opgericht en een projectleider

naar school en dan pas naar werk. We willen werkloosheid voorkó-

voor het 2e kans beroepsonderwijs aangesteld. Het Jongerenteam

men.”

Sittard-Geleen

Berry van Rijswijk, wethouder inkomen, zorg, cultuur en jong zijn

Piet Schoonbrood, senior beleidsmedewerker werk en inkomen, [email protected]

‘Samen kunnen we meer doen

‘Maatwerk voor werkgevers, dát werkt’

dan ieder apart’

“In onze regio bestaat bij werkgevers wat

“Ik ben sowieso een voorstander van het

schroom om te werken met het 2e kans

geven van kansen, dus ook van tweede

beroepsonderwijs. De meervoudige proble-

kansen. Bijkomende ‘verplichting’ is die

matiek van jongeren die écht buiten de boot

ander dan ook te motiveren om zijn kansen

vallen, schrikt werkgevers af. Ooit organi-

verantwoordelijk begeleider aangewezen met

te pakken. Binnen het programma ‘Jong

Zo te werk gaand, kwamen we erachter

seerden wij een voorlichtingsbijeenkomst

de afspraak dat in het volgende casusoverleg

zijn in Sittard-Geleen’ werken we actief aan

dat we samen veel meer voor zo’n jongere

waar veertig bedrijven op af kwamen, maar

wordt gerapporteerd over de voortgang. In

het voorkomen van jeugdwerkloosheid.

kunnen doen dan ieder apart. En het gaat

allen reageerden negatief op het project 2e

de praktijk werkt dat positief. De jongere die

Strevend naar een sluitende aanpak zoeken

er echt niet altijd vriendelijk aan toe. Koffie­

kans beroepsonderwijs. De no-riskpolis kon

in kaart is, blíjft in kaart.”

én vinden de verschillende partijen elkaar

drinken doen we op de markt.”

daar helaas niets aan veranderen.”

steeds beter. Als gemotiveerde professio-

Halfjaarcontract

nals.”

“De Taskforce heeft ons op het juiste spoor

“Dan komt het aan op de kracht van samen-

“Maatwerk voor werkgevers, dát werkt.

werkende ketenpartners om met deze groep

Onderhandelen over loon- of opleidings-

Waterdicht

zijn inmiddels goed op dreef. Ons doel

jongeren tóch iets te bereiken. De bereid-

subsidie. Als de gemeente de opleiding van

“Het belangrijkste is de jongeren die drei-

is honderd risicoleerlingen te plaatsen.

heid van CWI, RMC-leerplicht, ROC Leeu-

de jongere betaalt en hij kan twee à drie

gen uit te vallen, goed in kaart te hebben.

Daarvan zitten er nu 45 op leerbanen; met

wenborgh, en kenniscentrum Kenteq om

maanden met behoud van uitkering aan de

Voor 99 procent is ons monitorsysteem nu

18 jongeren voeren we voorbereidende

samen te werken was groot, maar sluitende

slag, dan moet de werkgever daarna een

waterdicht. Leerplicht, Sociale Dienst en

gesprekken.”

afstemming blijft moeilijk. Daarom wor-

halfjaarcontract aanbieden. Bij een groot

ROC hebben elke drie weken een casus-

den verantwoordelijkheden nu individueel

transportbedrijf hebben we zo onlangs

overleg. Onderling wordt uitgewisseld wie

bepaald. In het driewekelijkse casusoverleg

twintig jongeren op de interne opleiding

waar mee bezig is en welke jongere welke

worden de jongeren individueel doorge-

heftruckchauffeur kunnen plaatsen.”

aandacht behoeft. De jongere staat bij ons

sproken. Een van de partners wordt als

gezet. Nu moeten we het zelf doen en we

centraal, niet de instelling of het instituut.

15

Steden en thema’s: een leeshulp Geïnteresseerd in bepaalde thema’s? Het overzicht kwijt? Hieronder een aantal hints voor het lezen (met paginanummers!). Samenwerking

Alkmaar

Regie, Regels en Middelen

Preventie

Onderwijs -

Jongerenloket/

Arbeidsmarkt

Jongerenplein

Acties

Trajecten

Leerbanen

Flexibele

Onbekende

instroom

Jongeren

9 Van Dam 9 Blokker

Almelo

9 Albers

Almere

6 Visser 6 Westerbeek

Alphen

10 Du Chatinier 10 Parinussa

Amersfoort

4 Kruyt 4 Van den Heijkant

Amsterdam

3 Buyne 3 Klaus

Arnhem

8 Weeda 8 Bothof

Breda

12 Heerkens 12 Kuiper

Den Haag

1 Dekker 3 Verwoerd

Deventer

8 Fleskes 8 Te Wierik

Dordrecht

12 Spigt 12 Middelburg

Eindhoven

13 Mittendorff 13 Kuyper

Emmen

5 Evenhuis 5 Lanting

Enschede

7 Koomen 7 Kleine

Gouda

11 Suijker 11 Geertsema

Groningen

5 Van Schie 4 Jongsma

Haarlem

11 Divendal 10 Kooijman

Heerlen

15 De Wit 14 Croonenberg

Helmond

14 Jeyden 14 Wunderink

Hengelo

7 Otten 7 De Jong

Leeuwarden

5 Florijn 5 Gjaltema

Leiden

11 Jonas 11 Bertina

Lelystad

6 De Jager 6 Donker

Maastricht

15 Winants 15 Reneman

Nijmegen

9 Depla 8 Van Donkelaar

Rotterdam

1 Schrijer 3 Jongenelen

Sittard-Geleen

15 Van Rijswijk 15 Schoonbrood

Tilburg

13 Mevis 13 Schoenmakers

Utrecht

4 Den Besten 4 De Jong

Venlo

14 Testroote 14 Van Horck

Zaanstad

10 Keijzer 10 De Lange

Zeeland

13 Walrave 12 Loof

Zwolle

7 Knol 6 Argante Correspondentieadres

Fotografie

Vele organisaties maken het 2e kans beroeps­

Ministerie van Sociale Zaken en

Portretten wethouders geleverd door

onderwijs mogelijk: MBO Raad, CNV, Colo,

Werkgelegenheid

gemeenten. Alle andere portretten zijn

CWI, FNV, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en

Uitgave

t.a.v. de Taskforce Jeugdwerkloosheid

van Fleur Kooiman.

Wetenschap, Ministerie van Sociale Zaken en

Taskforce Jeugdwerkloosheid

Postbus 90801

Werkgelegenheid, MKB Nederland, Taskforce

2509 LV Den Haag

Jeugdwerkloosheid en VNO-NCW.

Colofon 16