Brede School Welke mogelijkheden voor jeugddiensten & jeugdwerk? 13 december 2012 VVJ Limburg - Ham Lia Blaton Universiteit Gent – Steunpunt Diversiteit & Leren
Overzicht sessie Wat is Brede School? – Ontwikkelingen in Vlaanderen & Brussel – Referentiekader
Wat doet een Brede School? Brede School & de jeugdsector Brede School in praktijk: voorbeelden Brede School & het lokale beleid Werken aan Brede School: handvatten + Welke vragen hebben jullie? Wat willen jullie nog graag te weten komen?
WAT IS BREDE SCHOOL?
Brede School is … Schrijf op een post-it een aantal woorden/zinnen om aan te geven wat Brede School volgens jou is. Kleef deze bij ‘start’ Overloop – Gelijkenissen/gemeenschappelijke elementen? – Verschillen?
Brede School in Vlaanderen en Brussel Samenwerking school & buurt: reeds langer op de agenda, vb. Jouw kind groeit op in de wijk (Gent); Vlaggen & Wimpels; … 2004: Studie Brede School (Hiva) 2006-2009: proefprojecten Brede School (vanuit beleidsdomeinen onderwijs & jeugd). Momenteel lopen nog BS-projecten vanuit jeugd. 2006-2011: Vanuit departement onderwijs: opdracht voor Steunpunt GOK/vanaf 2010 voor Steunpunt Diversiteit & Leren: ondersteunen van ontwikkeling Brede School in Vlaanderen & Brussel. (cfr. referentiekader) Brede School – In Brussel: VGC: platform Brede School, sinds september 2012: start heel wat nieuwe BS! – In Vlaanderen: Brede School opgenomen door steden en gemeenten (cfr. verder); aantal Brede Scholen; …
Referentiekader Brede School is … een samenwerkingsverband tussen verschillende sectoren waaronder één of meerdere scholen die samen werken aan een brede leer- en leefomgeving in de vrije tijd en op school met als doel maximale ontwikkelingskansen voor àlle kinderen en jongeren Een kwalitatieve bredeschoolwerking heeft oog voor diversiteit, verbindingen en participatie. De concrete werking hangt af van de lokale context.
Als dit een school is met oriëntaties op de omgeving …
… dan is dit een Brede School:
Uit: Extended Schools. An overview.
De organisatie van een Brede School Ontwikkeling van de kinderen en jongeren Meerdere sectoren Win- winsituatie Planmatig, langere termijn Leerkrachten betrokken Coördinatie
Waarom samenwerken? Integrale ontwikkeling ‘To the doctor, the child is a typhoid patient; to the playground supervisor, a first baseman; to the teacher, a learner of arithmetic. At times, he may be different things to each of these specialists, but too rarely he is a whole child to any of them. (White house conference on children and youth, 1930)’) Complexiteit sociale ongelijkheid Maatschappelijk relevant voor diverse sectoren
Strong impacts on targeted children Small impacts on short-term overall attainment Strong impacts on targeted families
Potential impacts on area
Alan Dyson & Bronfenbrenner Few impacts on social structures
Er is sprake van een Brede School wanneer … diverse partners samenwerken aan heldere gezamenlijke doelen de werking zich richt op concrete problemen en de veranderingen zichtbaar maakt voor iedereen de werking planmatig verloopt en wordt uitgezet op zowel lange, middellange als korte termijn een coördinator het geheel van de werking overkoepelt, aanstuurt en opvolgt leerkrachten actief worden betrokken bij de bredeschoolwerking er sprake is van een win-win situatie voor de betrokken partners
Er is sprake van een Brede School wanneer … maximale ontwikkelingskansen van kinderen en jongeren centraal staan de werking breder is dan die van een school zowel in doelen, publiek,activiteiten,… er een duidelijke band is met de omgeving in doelen, acties en partners een contextanalyse de basis vormt voor het formuleren van maatschappelijk relevante doelen er wordt gestreefd naar diversiteit in activiteiten en verschillende registers aan bod komen (breed leren, verbreden en versterken) er verbindingen worden gelegd tussen binnen- en buitenschools leren
BS + BS = 3 Hoe werkt/Draait/… ziet een BS eruit? Lokale context Afhankelijk van plaats van coördinator Afhankelijk van partners …
Ticket Brede School Metroplan Tickets
Illustratie: Brede School De Triangel Maasmechelen Gegroeid vanuit een school Link met buurt, organisaties, … – Openstellen speelplaats – Animatoren speelpleinwerking kameleonateliers op school – Boksles – Turkse en Italiaanse les – Buurtbewoners …
WAT DOET EEN BREDE SCHOOL?
Een brede leer- en leefomgeving Kinderen ontwikkelen zich in interactie met de diverse omgevingen waarin ze zich bewegen Een kwaliteitsvolle en brede leer- en leefomgeving ondersteunen en creëren Zodat kinderen een brede waaier aan leef- en leerervaringen kunnen opdoen
Breed leren – Verbreden - Versterken
verbreden – versterken – breed leren Verbreden - omgeving verrijken (nieuwe contexten en/of het toegankelijker maken van het bestaande aanbod) Versterken - hindernissen wegwerken en omgeving ondersteunen breed leren - levensecht leren (competenties in concrete maatschappelijke context). Verschillende registers opentrekken (geleidelijk aan – contextgebonden)
Verbreden
Nieuwe contexten creëren
Bestaand aanbod toegankelijk maken
Infrastructuur openstellen en herinrichten
Versterken
Barrières wegwerken
De omgeving informeren en competenter maken
De fysieke omgeving optimaliseren
Ontmoeten
Oefenen
Breed leren
Creëren en deelnemen
BREDE SCHOOL & DE JEUGDSECTOR
Jeugd & Brede School 2006-2009: proefprojecten Brede School vanuit Onderwijs & Jeugd Momenteel lopen nog proefprojecten vanuit Jeugd (http://www.sociaalcultureel.be/ ) – – – –
Antwerpen: Baobab - netwerkvorming Leuven: Jeugdcentrum Vleugel F Schaarbeek: Wijkpartenariaat Brabantwijk Brussel: De Broej (project Brom+)
In Brede Scholen: jeugdsector betrokken (speelpleinwerking, jeugddienst, ...)
Wat leerden we uit proefprojecten 2006-2009? Jeugdsector minder vertegenwoordigd binnen Brede Scholen In de 22 bevraagde Brede Scholen werden 18 partners onder de categorie “jeugd” aangeduid, gaande van een lokale Chiro- of KSJ-werking of een jeugdhuis tot jeugdwelzijnswerkorganisaties en gemeentelijke jeugddiensten. Rol die opgenomen wordt: zeer verschillend – Klein engagement coördinator (1 jeugdhuis)
Een rol voor de jeugdsector Jeugdsector als aanbieder – Jeugdorganisaties in Brede School zijn vaak aanbieder van activiteiten. – Vooral spel & plezier als corebusiness – Maar ook als expert in ‘anders leren’
Jeugdsector in een lerende rol – Samenwerken met andere organisaties – Bereiken van diverse groep kinderen en jongeren
Jeugdsector als verdediger van kinderen en jongeren – Jeugdorganisaties denken na vanuit standpunt van kinderen en jongeren (dit doen ze meer dan andere organisaties) (uit Krax)
BREDE SCHOOL IN PRAKTIJK
Voorbeelden Brede School Sluizeken-Tolhuis-Ham – Bewegingen die Brede School teweeg brengt
Brede School Nieuw Gent – Partners & activiteiten
Brede School Het Keerpunt (Antwerpen) – Delen van infrastructuur
Brede School: proefprojecten jeugd
Brede School Gent Filmpje http://prezi.com/d9nl3dzex4ic/brede-schoolfilm-ok/
Brede School Sluizeken-Tolhuis-Ham
Bron: AGIOn
Brede School Sluizeken-Tolhuis-Ham
Brede School Nieuw Gent: partners 3 basisscholen (leerkrachten en brugfiguren) Werken aan Onderwijs, Cultuur en Kunst (WOCK - stad Gent) Ambrosia’s Tafel Bibliotheek Nieuw Gent (buurtprofiel) Intercultureel netwerk Gent
Vzw Jong Speel-o-theek Snuffel Speelpleinwerking (particulier) Inloop team Reddy Teddy Buurtwerk Nieuw Gent
Samenwerking Coördinatie Jeugdoverleg Telkens meerdere partners bij betrokken, wisselende combinaties
Brede School Nieuw Gent: brede leer- en leefomgeving Breed leren: Beeldende ateliers (muzische vorming, buurt, de stad in) Drama-ateliers (idem, DKO) Versterken: Buurt: Wijkreporters, Shabini’s droom,’ (cultuur, buurt, ouders, buurtbewoners, scholen,…) Ouders: Méér-taal
(ouders, opvoeding en meertaligheid, kleuterscholen); Nederlands op de schoolvloer; Oudergroepen; Samenspelactiviteiten (spelen, ouders, kinderen, scholen);…
Verbreden: Nieuw aanbod (garageboxen, kleuters, jongeren), Opentrekken bestaand aanbod (sportdag,
spokentocht), Impulsen uit andere bredeschoolwerkingen (bibliotheek: Boek-opbezoek, stoet)
Verschillende registers: Jeugdoverleg, Afstemming, waar willen we naartoe? Betrekken leerkrachten
Brede School Nieuw Gent Garageboxen
Brede School het Keerpunt (Antwerpen): een huis voor meerdere bewoners Gedeelde infrastructuur van CLW (initiatiefnemer) Afspiegeling van de stedelijke omgeving. Wisselwerking en wederzijdse beïnvloeding, ook op breder maatschappelijk vlak. De werkingen en doelgroepen zijn zeer divers. Kruisbestuivingen (leren jgren, taverne, onthaal). Praktische + inhoudelijke verdieping van de samenwerking. Was een proefproject jeugd, maar gestopt omdat er geen inschrijvingen kwamen van +12 & -16 jarigen
Brede School - Jeugd Antwerpen – Baobab – Netwerkvorming rond bereiken van kinderen & jongeren
Brussel: De Broej (project Brom+) – http://dbroej.wordpress.com/ – Jongeren in actie (jeugdhuizen)
Schaarbeek: Wijkpartenariaat Brabantwijk – http://brabantwijkbouge.be – www.facebook.com/HogeSchoolBuurtWerking
Leuven: – Activiteiten voor jongeren, vanuit jeugd & cultuur – i.s.m. scholen jongeren laten kennismaken met aanbod – http://vimeo.com/42183169
BREDE SCHOOL EN HET LOKALE BELEID
Rol voor het lokale beleid In beleidsaanbevelingen Brede School (2010): regierol voor lokale beleid
Rol voor het lokale beleid Aantal steden & gemeenten nemen deze rol op, bijvoorbeeld: – Gent: reeds langer actief op terrein van BS (vanuit PBD) – Antwerpen: via baobab projectwerking • Momenteel: Netwerk 'Brede school, jongeren en vrije tijd‘
– Leuven: binnen dienst jeugd i.s.m. cultuur
Mijn gemeente … Samenwerking tussen diensten? Rol jeugddienst? Mogelijkheden/uitdagingen?
BREDE SCHOOL EN DE RUIMTE
Infrastructuur Nood aan infrastructuur Gebruik maken van gebouwen Kan aanleiding zijn tot samenwerking, inhoudelijke afstemming Brede School Delen van infrastructuur: aandachtspunten – Verzekeringen – Afspraken – Inrichting
In de wijk Ruimte: – Infrastructuur en gebouwen – Situeert zich ook in de wijk • Aandacht: verbindingen tussen verschillende delen • Cfr. Speelweefsel
– Ken je de buurt?
Voorbeeld: een school verkent de buurt
WERKEN AAN BREDE SCHOOL: HANDVATTEN
Impactbevraging proefprojecten Samenwerking zorgt voor meer samenwerking Meer visieontwikkeling Partners ondersteunen elkaar Aanbod voor kinderen, jongeren, buurt & ouders verandert Effect op maatschappelijk vlak/omgeving Voor scholen: levensecht leren, band tussen leerlingen en school, communicatie Voor verschillende organisaties: doelgroep bereiken, eigen doelen beter realiseren, uithangbord Brede School = groeiproces
Impactbevraging proefprojecten Kinderen en jongeren werden bevraagd (35 van 6 Brede Scholen) door VSK, Steunpunt Jeugd & Vlaamse Jeugdraad – Brede Schoolactiviteiten bekend, maar niet alles – Vaak weten kinderen en jongeren niet wie wat organiseert – Kinderen & jongeren hebben nog veel wensen op vlak van activiteiten – Participatie van kinderen & jongeren = zeer beperkt!
Voorbeeld: VSK (december 2012): “Ze organiseren vanalles voor ons, beatboxen en graffiti omdat ze denken dat we dat cool vinden”.
Tien en één tips voor een succesvolle bredeschoolwerking 1. 2. 3. 4. 5.
Laat je Brede School aansturen door een coördinator. Het is samenwerken dat zorgt voor méér samenwerken. Formuleer heldere, gezamenlijke doelen. Pak concrete problemen en veranderingen doelgericht aan. Probeer op termijn breder te werken dan in functie van een schoolwerking en schoolpopulatie. 6. Maak werk van breed leren. 7. Betrek leerkrachten bij het bredeschoolverhaal. 8. Besteed in de activiteiten voor kinderen en jongeren ook expliciet aandacht aan de band met de buurt. 9. Zorg voor diversiteit in het activiteitenaanbod. 10. Probeer een divers publiek aan te spreken. 10 + 1 Brede School is een proces in wording, zowel op vlak van een kwalitatieve samenwerking, brede leer- en leefomgeving als het realiseren van ontwikkelingskansen.
Brede School = proces Brede School in de startblokken Plannen maken
3…2…1… “vollen bak” Brede School
Materialen, methodieken, … Visieontwikkeling Wat doet een Brede School? Coördinatie van een Brede School Andere aandachtspunten
Andere aandachtspunten Jeugd <> onderwijs – Afstemming – Vb. momenten van overleg – Onderwijs & leren
Participatie van kinderen & jongeren Eigenheid verschillende organisaties bewaren Linken leggen tussen sectoren
Ticket Brede School Tramtickets: interessante ideeën Metroplan: wat is je eindhalte? Wat zijn tussenhaltes om die eindhalte te bereiken?
Meer lezen? Volgende publicaties kan je vinden op www.diversiteitenleren.be
Meer lezen? Bohez, H. & Feys, S. (2012). In ruimte naar de Brede School. Onderzoek naar de ruimtelijke vertaling van een pedagogisch en maatschappelijk concept. Brussel: AGIOn. Doornenbal, J., Van Oenen, S. & Pols, W. (red.). (2012). Werken in de Brede School. Een pedagogische benadering. Bussum: Uitgeverij Coutinho. Joos, A., Ernalsteen, V., Engels, M., Morreel, E. (2010). Eindrapport Brede School. Verslaggeving en aanbevelingen na drie jaar proefprojecten Brede School in Vlaanderen en Brussel. Gent: Steunpunt Diversiteit & Leren. Pirard, F., Ruelens, L. &Nicaise, I. (2004). Naar een brede school in Vlaanderen. Leuven: Katholieke Universiteit Leuven, Hoger Instituut voor de Arbeid.
Meer lezen? Interessant: verbindingsweefsel – Verbindingsweefsel in Gent. Visie- voorbeelden en inspiratieboek voor een kwalitatieve inrichting van veilige en speelse verbindingen binnen het speelweefsel. – Meer info te vinden via deze link.
Spel "Brede school, een speelse verkenning": Via de website van het Centrum Informatieve Spelen.
Meer lezen? Dyson, A. & Kerr, K. (2011). Taking Action Locally: schools developing innovative area initiatives. Manchester: Centre for Equity in Education, University of Manchester. Dyson, A., Kerr, K., Raffo, C. & Wigelsworth, M. (2012). Developing children’s zones for England. London: Save the Children Duckworth, Kathryn (2008). The influence of context on attainment in primary school: interactions between children, family and school contexts. London: Centre for Research on the Wider Benefits of Learning, Institute of Education. Muijs, D. (2010) Effectiveness and disadvantage in education: Can a focus on effectiveness aid equity in education?, in: C. Raffo, A. Dyson, H. Gunter, D. Hall, L. Jones & A. Kalambouka (Eds) Education and poverty in affluent countries. London, Routledge), 85-96.
Bedankt voor uw aandacht! Lia Blaton Steunpunt Diversiteit & Leren Sint-Pietersnieuwstraat 49 9000 Gent
[email protected] 09/264 70 40 www.diversiteitenleren.be
