Brandveilig Constructief Ontwerp Toepassing van de nieuwe op performantiecriteria gebaseerde ontwerpcodes

T

Brandveilig Constructief Ontwerp

BCO t

Toepassing van de nieuwe op performantiecriteria gebaseerde ontwerpcodes

Case studie Patershofkerk Contact:

Partners:

Dr. Ir. Lincy Pyl Docent Bouwkunde Hogeschool voor Wetenschap & Kunst Campus DE NAYER Jan De Nayerlaan 5 BE-2860 Sint-Katelijne-Waver Tel. +32 (0)15 31 69 44 Fax +32 (0)15 31 74 53 [email protected] http://www.tetra-brandveiligheid.be IWT-project 080157 Brandveilig Constructief Ontwerp

Case Studie Patershofkerk_wettelijk kader

Pagina 1 van 48

T


BCO t

Case studie: “Patershofkerk”

Inhoudstafel 1 Inleiding ....................................................................................................................................................................... 4 2 De projectgeschiedenis ............................................................................................................................................... 4 Overzicht:..................................................................................................................................................................... 4 3 Projectgegevens.......................................................................................................................................................... 5 3.1 Project.......................................................................................................................................................................... 5 3.2 Bouwheer..................................................................................................................................................................... 5 3.3 Architect....................................................................................................................................................................... 5 3.4 Raadgevende ingenieur (staalconstructie) ................................................................................................................. 5 3.5 Staalconstructiebedrijf ................................................................................................................................................. 5 3.6 Algemene aannemer ................................................................................................................................................... 6 3.7 Veiligheidscoördinator? ............................................................................................................................................... 6 3.8 Controlebureau............................................................................................................................................................ 6 4 Het concept.................................................................................................................................................................. 6 5 De uitwerking van het concept .................................................................................................................................... 7 6 Toepassing van het wettelijk kader ............................................................................................................................. 8 6.1 Algemene eisen........................................................................................................................................................... 8 6.2 Hoogte van het gebouw .............................................................................................................................................. 8 6.3 Federale wetgeving ..................................................................................................................................................... 9 6.4 Gemeenschappen en gewestelijke wetgeving............................................................................................................ 9 7 Vergelijking van het wettelijk kader ............................................................................................................................. 9 7.1 De inplanting en toegangswegen................................................................................................................................ 9 7.1.1 Inplanting........................................................................................................................................................ 9 7.1.2 Toegangswegen........................................................................................................................................... 13 7.2 Bouwelementen......................................................................................................................................................... 14 7.2.1 Structurele elementen .................................................................................................................................. 14 7.2.2 Dak ............................................................................................................................................................... 14 7.2.3 Plafonds – valse plafonds ............................................................................................................................ 14 7.2.4 Wanden binnentrappenhuizen ..................................................................................................................... 15 7.2.5 Deuren binnentrappenhuizen....................................................................................................................... 15 7.3 Compartimentering.................................................................................................................................................... 15 7.3.1 Grootte van de compartimenten .................................................................................................................. 15 7.3.2 Wanden tussen de compartimenten ............................................................................................................ 17 7.3.3 Deuren tussen de compartimenten.............................................................................................................. 19 7.3.4 Brandoverslag .............................................................................................................................................. 19 7.3.5 Zolder opgebouwd uit houten gewelven ...................................................................................................... 20 7.4 Actieve brandbeveiliging ........................................................................................................................................... 20 7.4.1 Branddetectie – waarschuwing, melding en alarm ...................................................................................... 20 7.4.2 Rook- en warmteafvoerinstallatie................................................................................................................. 20 7.4.3 Automatische blusinstallatie......................................................................................................................... 20 7.4.4 Doormelding van de brand........................................................................................................................... 21 7.4.5 Centrale controle en bedieningspost ........................................................................................................... 21 IWT-project 080157 Brandveilig Constructief Ontwerp


Pagina 2 van 48

T


BCO t


7.5 Evacuatie................................................................................................................................................................... 22 7.5.1 Aantal uitgangen .......................................................................................................................................... 22 7.5.2 Nieuwe trappen ............................................................................................................................................ 22 7.5.3 Nieuwe binnentrappen ................................................................................................................................. 23 7.5.4 Evacuatiewegen........................................................................................................................................... 23 7.5.5 Kamers/appartementen................................................................................................................................ 24 7.5.6 Technische lokalen ...................................................................................................................................... 24 7.5.7 Stooklokaal................................................................................................................................................... 25 7.5.8 Liften............................................................................................................................................................. 25 7.5.9 Rookkoepel .................................................................................................................................................. 26 8 Bijlage ........................................................................................................................................................................ 27 8.1 Bijlage 1: Inplantingsplan .......................................................................................................................................... 27 8.2 Bijlage 2: Detail gebouw en inplanting ...................................................................................................................... 28 8.3 Bijlage 3: Verslag van de brandweer ........................................................................................................................ 29 8.4 Bijlage 4: Doorvoeringen verwijzing naar aanbevelingen......................................................................................... 35 8.5 Bijlage 5: Aanbeveling doorvoeringen....................................................................................................................... 37 8.6 Bijlage 6: Aanvraag afwijking compartimentering Patershofkerk.............................................................................. 44 8.7 Bijlage 7: Goedkeuring afwijking compartimentering Patershofkerk ........................................................................ 45 8.8 Bijlage 8: Oplegsloffen .............................................................................................................................................. 48 Figuren Figuur 1: Stratenplan Het Patershof .................................................................................................................................. 10 Figuur 2: Inplantingsplan Patershofkerk ............................................................................................................................ 10 Figuur 3: Grondplan gelijkvloerse verdieping..................................................................................................................... 11 Figuur 4: Verticale snede ................................................................................................................................................... 12 Figuur 5: Oppervlakte van de verschillende verdiepingen van het gebouw...................................................................... 17 Figuur 7: Schematische weergave raam - brandoverslag ................................................................................................. 19 Figuur 8: Voorkoming van brandoverslag .......................................................................................................................... 20 Figuur 9: Centrale controle en bedieningspost .................................................................................................................. 22 Figuur 10: Binnentrappenhal.............................................................................................................................................. 23 Figuur 11: Zelfsluitende deuren met een brandweerstand R 30 ....................................................................................... 25 Tabellen Tabel 1: Afmetingen van het gebouw ................................................................................................................................ 12 Tabel 2: Afstanden tot andere gebouwen .......................................................................................................................... 13 Tabel 3: Oppervlakte van de verschillende verdiepingen van het gebouw ....................................................................... 17

IWT-project 080157 Brandveilig Constructief Ontwerp


Pagina 3 van 48

T


BCO t

1


Inleiding

De case studie betreft een renovatie van een kerk. De “Paters-Minderbroederskerk” wordt omgevormd tot een hotel genaamd “Martin’s Patershof” (http://www.martins-hotels.com/en/hotel/martins-patershof/) (http://www.ibonv.be/nl/node/424). Deze case studie werd aangeleverd door dhr. Erwin Close van het bedrijf Investpro nv. 2

De projectgeschiedenis

Het gebouw dagtekent van het eind van de XIXde eeuw en maakte deel uit van het Minderbroedersklooster. Deze orde, bestaande uit volgelingen van Franciscus van Assisi, kwam omstreeks 1231 naar Mechelen en drukte zijn stempel op de stadsgeschiedenis. Op het einde van de XVIIIde eeuw, ten tijde van het Franse absolutisme, werden de broeders verjaagd maar kort na de onafhankelijkhjeid van België keerden ze terug. De bouw van hun nieuwe kerk, die in neogotische stijl werd opgetrokken, ging in 1867 in de Heihoekwijk van start en werd in 1873 afgerond. Vervolgens werd er ook een klooster gebouwd. Na de Tweede Wereldoorlog werd het pand (tot het eind van de jaren 1970) verschillende keren gerenoveerd en werd het o.m. voorzien van nieuwe glasramen en mozaïek. Op het eind van de jaren 1990 verlieten de laatste minderbroeders het klooster en werd het pand te koop gesteld. De tuin en een gedeelte van het klooster werden vervolgens omgevormd tot een residentieel complex, dat « Patershof » werd gedoopt. In 1999 werd de kerk ontwijd en nadien verkocht aan een privépersoon. Maar in 2008 werd uitgekeken naar een nieuwe bestemming voor het ten dode opgeschreven gebouw. Minder dan 14 maanden later kon met de opening van “Martin’s Patershof” het project tot een goed einde worden gebracht. Overzicht:

1999 Ontwijding van de kerk 2000 Principiële goedkeuring herbestemming 2001 Aanvraag kantoorproject van +/- 5000m² 2002 Goedkeuring bouwvergunning 2006 Aanvraag huidig hotelproject 2007 Goedkeuring en aanvang van de werken



Pagina 4 van 48

T


BCO


t

3

Projectgegevens

3.1

Project

Projectnaam:

KERKHOTEL PATERSHOF

Adres:

Karmelietenstraat 4 B-2800 Mechelen

Bouwjaar:

2008-2009

Aanvang werken: voorjaar 2008 Oplevering: 8 mei 2009 Bouwtijd: 14 maanden 3.2

Bouwheer

Bedrijf:

Patershof nv (Investpro nv)

Adres:

Steenweg op Blaasveld 56a B-2801 Heffen-Mechelen

Contactpersoon: 3.3

Erwin Close

Architect

Bedrijf:

Projectbureau Signa nv

Adres:

Koningsstraat 237

Contactpersoon:

B-1210 Brussel Architect Dan Jonckers

3.4

Raadgevende ingenieur (staalconstructie)

Bedrijf:

Jelina bvba

Adres:

Leuvense baan 18 B-3120 Tremelo

Contactpersoon: 3.5

Ivo Van Baelen

Staalconstructiebedrijf

Bedrijf:

IMW nv (International Metal Works nv)

Adres:

Industrieterrein Ravenshout/3006 Havenlaan 1 B-3980 Tessenderlo

Contactpersoon:

Eric Van den Heuvel



Pagina 5 van 48

T


BCO


t

3.6

Algemene aannemer

Bedrijf:

Investpro nv

Adres:

Steenweg op Blaasveld 56a B-2801 Heffen-Mechelen

Contactpersoon: 3.7

Bob Feyfer

Veiligheidscoördinator?

Bedrijf:

Projectbureau Signa nv

Adres:

Koningsstraat 237 B-1210 Brussel

Contactpersoon: 3.8

Architect Dan Jonkers

Controlebureau

Bedrijf:

Vinçotte

Adres:

Jan Olieslagerslaan 35 B-1800 Vilvoorde

Contactpersoon:

Patrick Zandbergen

Ter beschikking gestelde documenten: -

Plannen

-

Verslag brandberekening

-

Afwijkingen

4

Het concept

Het is niet evident geweest een leegstaande kerk, met een aantal bijgebouwen te “herbestemmen”. Zeker voor de kerk, waren er bepaalde randvoorwaarden, die het definitieve ontwerp hebben bepaald. Het concept is een compromis tussen de vorm, de bestaande afmetingen, de bestaande draagconstructie (stabiliteit), de lichtinval, de eisen van de betrokken bouwdiensten en de eisen van de hotelketen. Er diende dus speciale aandacht te gaan naar verschillende punten. Als eerste was er het bestaande gebouw waarbinnen de constructie moest worden gebouwd. Er moest rekening worden gehouden met de beperkte hoogte van de kerk en de verschillende vloerniveaus die om architecturale redenen juist moesten gepositioneerd worden (bogen, nissen, ramen…). Nauwkeurige metingen van de kerk waren vereist en voor het globale beeld werd de constructie op voorhand in 3D uitgetekend. De stabiliteitseisen bij omgevingstemperatuur dienden gerespecteerd te worden. Bovendien gold een eis wat betreft de brandweerstand van 1 uur voor het de hele constructie(R 60). Het gewicht moest beperkt blijven opdat met een minimale aanpassing van de bestaande funderingen de bijkomende belasting zou kunnen opgenomen worden. De stad Mechelen eiste de eventuele IWT-project 080157 Brandveilig Constructief Ontwerp


Pagina 6 van 48

T


BCO


t

herstelbaarheid van de kerk. De toegevoegde constructie moest kunnen worden afgebroken zonder beschadiging aan het bestaande bouwwerk. Een strikte timing diende te worden gevolgd. Met de economische haalbaarheid in het achterhoofd is het project dan ook een proces geworden waar alles nauwkeurig diende te worden overwogen. Uiteindelijk is het ontwerp van het Kerkhotel Patershof, genoemd naar het woonerf ernaast, uitgemond in een 4-sterren hotel met 77 luxe hotelkamers, waarvan 56 kamers zich in de kerk bevinden, verspreid over de 6 verdiepingen. 5

De uitwerking van het concept

Juist omwille van de complexiteit van de gegevens is er geopteerd te werken met een staalconstructie. Volgende aspecten werden grondig geanalyseerd: a. De beperking van de dikte van de vloeren (binnenhoogte van de kerk) De totale dikte van de vloer, zonder afwerking, is 24 cm. Er werd gewerkt met staalplaat-betonvloeren met betonlaag in lichtbeton (Argex granulaten) omwille van het lager eigen gewicht. De opleg van de staalplaat-betonvloeren op de stalen liggers gebeurt op verbrede onderflenzen, gerealiseerd door extra platen vastgelast aan de liggers. Omwille van de beperkte hoogte, en de soms lange overspanningen, zijn een aantal liggers met tegenpeil uitgevoerd om de doorbuigingen te beperken. Voor de sterkte was het zelfs nodig om met zulke lage profielen, over te gaan op staalkwaliteit S355. De binnenhoogte van de kamers bedraagt 2,5 meter. Het plafond van de inkom van de kamers is 20 cm minder lager vanwege de leidingen van de technieken die passeren in dit verlaagd plafond. b. De stabiliteit (sterkte, brandweerstand) De kolommen zijn beschermd tegen brand met beton enerzijds en met een brandbeschermende verf anderzijds. Op het gelijkvloers en de 1e verdieping zijn de stalen kolommen ingebetonneerd. Een verf R 30 is aangebracht. Op de andere verdiepingen is gekozen voor een brandwerende verf met R 60 op de profielen. Betonbescherming zou leiden tot een te groot eigen gewicht. De stalen liggers worden enkel aan de onderzijde blootgesteld aan brand. Om deze te beschermen tegen brand werd deze zijde geschilderd met een witte brandwerende verf die een brandweerstand R 60 moet garanderen. Een vraag is of een massiever profiel deze brandwerende verf nodig zou hebben gehad. In deze case werd nu enkel de onderflens geschilderd. Wat zou de kostprijs zijn van zwaardere profielen en wat is de meerprijs mits de geschilderde profielen overbodig waren? Kan je op een andere manier niet voldoende brandweerstand krijgen? Bijvoorbeeld met een gipskartonplaat, mdf plaat, vezelcementplaat, Eternitplaat… zou dit beter zijn? c. Het gewicht van de constructie (funderingen) De 5 tussenvloeren worden uitgevoerd met staalplaat-betonvloeren, opgevuld met lichtbeton met kleikorrel granulaten (type Arval Cofraplus 77 LS dikte1 mm gevuld met pompbaar, constructief, lichtbeton met kleikorrel granulaten type Argex Pompmix LC IWT-project 080157 Brandveilig Constructief Ontwerp


Pagina 7 van 48

T


BCO


t

16/18 D1,6). Het voordeel is dat er een gewichtsbesparing (±15%), t.o.v. normaal beton van dezelfde dikte werd gerealiseerd, wat belangrijk is voor de beperking van de zettingen. De afwerking van de vloeren bestaat uit een akoestische isolatiemat (1 cm) en een dunne chape (4 cm). d. De akoestiek (hoteleisen) De leidingen voor de technieken hangen aan de onderzijde, in de akoestisch geïsoleerde, verlaagde plafonds. Voor de wanden is er geopteerd te werken, met dubbele, geïsoleerde lichte scheidingswanden met gipsplaten. Deze hebben een brandweerstand van 1 uur. e. De eventuele herstelbaarheid van de kerk (eis van de Stad Mechelen) De 6 verdiepingen bestaan uit een volledige staalconstructie met kolom-ligger verbindingen enerzijds, en liggers ingewerkt in de bestaande muren anderzijds. Om deze verbindingen mogelijk te maken werden op voorhand metselwerktesten uitgevoerd. Op het metselwerk werden zowel druk- als trekproeven uitgevoerd. Hieruit bleek dat verdeelsloffen aan de uiteinden van de profielen nodig zijn om de krachten te kunnen spreiden over het metselwerk. [Zie bijlage oplegsloffen] De posities van de kolommen zijn zodanig gekozen dat ze gefundeerd zijn op de wanden van de ondergrondse technische ruimte. Deze wanden vormen tevens verstijvingen van de funderingsplaat. De staalconstructie werd met brandvertragende verf geschilderd waardoor ze een brandweerstand krijgt van 1 uur. f.

De snelheid van werken De renovatie is gerealiseerd in een tijdspanne van 14 maanden. De overspanningen van de staalplaten zijn bewust beperkt (3,2 m), zodat geen onderstempeling nodig was en de krachten op de bestaande muren beter verdeeld werden. Zo kon er op bepaalde plaatsen al met de afwerking begonnen worden, terwijl men elders nog beton aan het storten en zelfs nog staal aan het monteren was.

6 6.1

Toepassing van het wettelijk kader Algemene eisen

De brandweer van Mechelen legde bijkomende eisen, buiten het wettelijk kader, op. Van bij de aanvang werd nauw overleg gepleegd met de brandweer. Ook de stad Mechelen had specifieke eisen, want vanuit de monumentenzorg werd geëist dat de hotelconstructie afbreekbaar moest zijn, indien het herstel van de kerk in zijn oorspronkelijke staat ooit zou gewenst worden. 6.2

Hoogte van het gebouw

De afstand tussen het afgewerkte vloerpeil van de hoogste bouwlaag en het laagste peil van de door de brandweerwagens bruikbare wegen omheen het gebouw ligt tussen de 10 en 25 meter wat betekent dat de constructie IWT-project 080157 Brandveilig Constructief Ontwerp


Pagina 8 van 48

T


BCO


t

een middelhoog gebouw is. Het dak, met uitsluitend technische lokalen, wordt bij deze hoogtemeting niet meegerekend. Het gebouw is als dusdanig ongeveer 21 meter hoog. Het evacuatieniveau bevindt zich op het gelijkvloers niveau van het gebouw. 6.3

Federale wetgeving

Op federaal niveau zijn de basisnormen van toepassing. Omdat de constructie tot de middelhoge gebouwen behoort en de aanvraag voor de bouwvergunning na 31 december 1997 werd ingediend, is de bijlage 3 van toepassing. 6.4

Gemeenschappen en gewestelijke wetgeving

Op het niveau van de gemeenschappen en gewesten is op de constructie de wetgeving van de logiesverstrekkende bedrijven, namelijk de hotelwetgeving van toepassing. Anders dan in de basisnorm worden hotels in de hotelwetgeving aangeduid in 3 categorieën: - Categorie 1:

de lage gebouwen

gebouwen met 1, 2 of 3 bovengrondse bouwlagen

- Categorie 2:

de middelhoge gebouwen

gebouwen met meer dan 3 bovengrondse bouwlagen, maar waarvan de hoogte niet meer dan 25 m bedraagt

- Categorie 3:

de hoge gebouwen

waarvan de hoogte meer dan 25 m bedraagt

Het hotel Patershof valt onder de categorie 2. 7 7.1

Vergelijking van het wettelijk kader De inplanting en toegangswegen 7.1.1 Inplanting

Basisnormen

Hotelwetgeving

Het gebouw dient van de nevenliggende constructies gescheiden te worden door wanden met een R 120.

Het gebouw dient van de nevenliggende constructies gescheiden te worden door wanden met een R 60.

Het gebouw is bereikbaar voor de brandweer via 1 lange gevel langs de weg.

Het gebouw is altijd bereikbaar voor de brandweerwagen



Pagina 9 van 48

T


BCO t


Figuur 1: Stratenplan Het Patershof

In Figuur 2 wordt de inplanting van de Patershofkerk weergegeven. Het gebouw ligt met een korte zijde aan de Karmelietenstraat.

Figuur 2: Inplantingsplan Patershofkerk

Het gebouw is gelegen op vlak terrein en bereikbaar voor de brandweer en hun voertuigen langs 3 zijden bereikbaar voor de brandweer. De bereikbaarheid wordt gerealiseerd via de Karmelietenstraat. Figuur 3 toont een grondplan van de gelijkvloerse verdieping. Aan het bestaande gebouw, de kerk, zijn een aantal kamers aangebouwd, zoals te zien is op Figuur 3 bovenaan.



Pagina 10 van 48

T


BCO t


Figuur 3: Grondplan gelijkvloerse verdieping



Pagina 11 van 48

T


BCO t


De afmetingen van de Patershofkerk zijn weergegeven in Tabel 1. Afmeting

m

De lengte binnenzijde, muur tot muur

47,70

De breedte van de kerk

25,94

De breedte van de kerk en de kamers naast de kerk

36,94

De hoogte tot de punt van de toren

38,50

De hoogte tot de bovenkant van de zolder

25,50

Tabel 1: Afmetingen van het gebouw

De oppervlakte van het hele gebouw bedraagt 3375 m². De Patershofkerk bevat volgende bouwlagen: -

-1 (de kelder)

-

De gelijkvloerse verdieping

-

5 verdiepingen (waar de kamers zich bevinden)

-

Een extra verdieping (de zolder)

Figuur 4: Verticale snede



Pagina 12 van 48

T


BCO


t

7.1.2 Toegangswegen Basisnormen

Hotelwetgeving

De toegangswegen worden bepaald in akkoord met de brandweer. Op ten minste 1 van deze toegangswegen moeten het materieel en de voertuigen van de brandweer kunnen rijden, stilstaan en werken.

Het gebouw is ten allen tijde bereikbaar voor de brandweervoertuigen. De afstand tussen gebouwen is minimum 8 meter.

De afstanden tot de naburige gebouwen worden in de Tabel 2 weergegeven. Voorkant

woning op 11,34 m

Achterkant

woning op 4,50 m

Linkerzijde

woning op 4,37 m

Rechterzijde

woning op 6,80 m

(aangrenzend aan de kerk bevinden zich extra hotelkamers)

Tabel 2: Afstanden tot andere gebouwen

De toegangswegen voor de brandweervoertuigen zijn -

aan de voorkant

de Karmelietenstraat

-

aan de achterkant

de Mosselschelpstraat



Pagina 13 van 48

T


BCO t

7.2


Bouwelementen

Wat de brandweerstand betreft schrijft de hotelwetgeving voor dat alle bouwelementen een brandweerstand van 1 uur moeten hebben. Dit is ook geldig voor de evacuatiewegen. De wanden tussen de kamers hebben een brandweerstand van 1 uur, zoals dit volgens de Basisnorm voor Middelhoge gebouwen is vereist. De hotelwetgeving is hierin minder streng en eist R 30. De hotelwetgeving schrijft voor dat een keuze kan gemaakt worden tussen R 30 of het voorzien van een automatische brandmeldinstallatie. De liftwanden hebben een brandweerstand van 1 uur. De wanden binnen de trappenhuizen hebben eveneens een brandweerstand van 1 uur. Volgens de Basisnorm Middelhoge gebouwen wordt een R 60 geëist boven 0 en R 120 onder 0 voor de wanden van binnentraphuizen. De hotelwetgeving vergt R 30.

7.2.1 Structurele elementen Basisnormen

Hotelwetgeving

Boven Ei: R 60

Boven Ei: R 60

Onder Ei: R 120

Onder Ei: R 60 Niet van toepassing op de constructieve elementen van het dakwerk Indien niet: automatische brandmeldinstallatie

7.2.2 Dak Basisnormen

Hotelwetgeving

Stabiliteit bij brand: 1 uur

7.2.3 Plafonds – valse plafonds Basisnormen

Hotelwetgeving

Stabiliteit bij brand: ½ uur Verlaagde plafonds in evacuatiewegen, publiek toegankelijke lokalen IWT-project 080157 Brandveilig Constructief Ontwerp


Pagina 14 van 48

T


BCO t


en collectieve keukens

7.2.4 Wanden binnentrappenhuizen Basisnormen

Hotelwetgeving

Onder 0: R 120

R 30

Boven 0: R 60

7.2.5 Deuren binnentrappenhuizen Basisnormen

Hotelwetgeving

R 30, zelfsluitend, open in vluchtrichting

Deur R 30

(Evacuatieweg voorzien)

Deur gewapend glas Deur massief hout

7.3

Compartimentering

Binnen de kerk werd een skelet van staal opgebouwd dat de totale hoogte van de kerk verdeelt in 6 niveaus. Op de gelijkvloerse verdieping bevinden zich de inkomhal, de lobby en de ontbijtruimte. Op de verdiepingen zijn de kamers ondergebracht. Volgens de hotelnormen werd er een compartimentering geëist. Hiermee werd door de architecten creatief omgegaan. Vanuit de stad Mechelen, namelijk de monumentenzorg was er aangedrongen op bepaalde doorkijkzones die zorgen voor een zo goed mogelijk bewaard zicht van beneden uit naar de bovenzijde van de kerk. Dit was niet te verzoenen met de eis van afgesloten compartimenten. De architecten waren dan ook aangewezen op het gebruik van vloeren uit brandwerende beglazing. Buiten de glaspartijen zijn de verdiepingen gemaakt in een constructie van staal en beton. In het gebouw zijn overal rook- en brandwerende constructies aanwezig zoals wanden, vloeren, deuren … deze hebben allemaal een bepaalde brandweerstand. De staalplaat-betonvloeren hebben een brandweerstand Euroklasse A1. De wanden en deuren hebben een brandweerstand van 1 uur. De wanden van de binnentrap daarentegen hebben maar een brandweerstand van 30 minuten. De vooropgestelde brandweerstand van het gebouw is een R 60, dus 1 uur. Dit geldt ook voor de compartimenten. Er zijn voorzieningen getroffen ter bescherming van de structurele elementen. De liggers en kolommen zijn beschermd met een brandwerende verf, dit met aangepaste diktes voor een bepaald type profiel om een brandweerstand van 1 uur te bereiken. 7.3.1 Grootte van de compartimenten Basisnormen


Hotelwetgeving


Pagina 15 van 48

T


BCO t


Het gebouw is verdeeld in compartimenten waarvan de oppervlakte kleiner is dan 2500 m². De oppervlakte mag echter groter dan 2500m² zijn indien het gebouw uitgerust is met een automatische blusinstallatie en een rook- en warmteafvoerinstallatie.

De oppervlakte van een compartiment is kleiner dan 1250m². De afstand tussen 2 punten in het compartiment mag niet meer dan 75 meter bedragen.

De hoogte van een compartiment stemt overeen met de hoogte van 1 bouwlaag. Een duplex mag ook in geval dat de gecumuleerde oppervlakte van die bouwlagen niet groter is dan 2500m².

Het compartiment is maximaal 1 bouwlaag, met uitzondering van de duplex (2 opeenvolgende verdiepingen met binnentrapverbinding). Deze mag maximaal een oppervlakte van 700m² hebben.

Indien de duplex zich op de hoogste 2 bouwlagen bevindt dan mag de oppervlakte van het compartiment maximaal 2500m² per bouwlaag bedragen. De benedenverdieping en de eerste verdieping (of tussenverdieping) mogen eveneens een compartiment vormen, op voorwaarden dat het totale volume niet groter is dan 25000m³.

Indien de duplex op de gelijkvloerse verdieping en de 1ste verdieping ligt dan mag de som van het volume max.10000m³ bedragen.

Op de figuur 4 wordt weergegeven dat de oppervlakte van de gelijkvloerse verdieping 1135 m² bedraagt en het volume de 10 000 m³ niet overstijgt waardoor het compartiment overeenstemt met de voorschriften. Op de eerste verdieping is er een doorkijkuitsparing die een wandelgalerij vormt. De ontbijtzaal wordt door een verticale glaswand van de foyer gescheiden en vormt over drie niveaus, met verdiepingen 1 en 2, één compartiment. De oppervlakte bedraagt 200m² en het volume is kleiner dan 10000 m³. Tussen de 1ste en 2de verdieping wordt een wandelgalerij hernomen, maar dan mits een deel van de vloer in glas. De oppervlakte van de tweede verdieping bedraagt 640 m², die van de 3de verdieping 460 m². Een deel van de derde verdieping wordt van de onderliggende ontbijtzaal gescheiden door een glazen vloerdeel. De 4de en 5de verdieping moeten samen één compartiment vormen, de oppervlakte bedraagt 940 m². Omdat een duplex maximaal 700m² mag bedragen is hiervoor een afwijking aangevraagd. Door de 4e en de 5e verdieping als één compartiment te beschouwen, kan de bovenzijde van de glasramen doorlopen. Daarentegen zou als bezwaar het risico op vlamoverslag van de 4e naar de 5e verdieping kunnen bestaan. Hiervoor werd een afwijking aangevraagd aan de Vlaamse Minister voor toerisme. De afwijking werd toegestaan [zie bijlage afwijkingsaanvraag en bijlage afwijkingsgoedkeuring].



Pagina 16 van 48

T


BCO


t

Figuur 5: Oppervlakte van de verschillende verdiepingen van het gebouw

Verdieping:

m²

Foyer bestaande uit de gelijkvloerse en 1e verdieping:

1135

De tweede verdieping:

640

De derde verdieping:

460

De vierde en vijfde verdieping

940

De ontbijtzaal:

200

Tabel 3: Oppervlakte van de verschillende verdiepingen van het gebouw

Alle kamers op de verdiepingen zijn aparte compartimenten. De muren hebben een R 60, dus een brandweerstand van 1 uur. Indien een brand in de kamer ontstaat mag deze niet overslaan naar de gang, want de gang doet dienst als een brandweg. De aanbevelingen zoals gesteld in het artikel ‘Aanbevelingen brandwerende doorvoeringen’ uit Aannemer 115 – Juni 2008 – Nadia De Leyn, om de doorvoeringen in de wanden brandwerend te maken werden gevolgd. Een afdichting met mortel of rotswol werd toegepast. 7.3.2 Wanden tussen de compartimenten Basisnormen


Hotelwetgeving


Pagina 17 van 48

T


BCO t


Boven Ei: R 60

Boven Ei: R 60

Onder Ei: R 60

Onder Ei: R 60 De wanden tussen de compartimenten hebben tenminste een R 60. Indien niet voldaan is moet het compartiment uitgerust zijn met een algemene of automatische brandmeldinstallatie.

Over verschillende verdiepingen heeft men “doorkijkzones” gecreëerd, opdat de kerk nog steeds in het hotel aanschouwd kan worden. Omwille van de compartimentering moest dit uitgevoerd worden door de toepassing van brandwerende beglazing. Zo heeft men in de foyer, bij het binnenkomen op de gelijkvloerse verdieping nog zicht op het grote glas-in-lood raam aan de voorzijde van de kerk, en in de kruisbeuk kan men zelfs nog kijken tot de nok van het dak, …

Figuur 6: Zichtassen in de constructie



Pagina 18 van 48

T


BCO


t

7.3.3 Deuren tussen de compartimenten Basisnormen

Hotelwetgeving

Via sas met wanden R 60

R 60

Deuren zelfsluitend R 30, oppervlakte 2m²

Deur R 30 Deur zelfsluitend of bij brand zelfsluitend Indien niet: automatische brandmeldinstallatie

7.3.4 Brandoverslag Er diende een bepaalde afstand gegarandeerd te zijn tussen het gedeelte raam om de ene verdieping ten opzichte van het gedeelte raam op een andere verdieping. In plaats van een grote borstwering kon dit worden opgelost met een uitstulping van 1 meter. Hierdoor vermindert het risico op brandoverslag van de ene naar de andere verdieping.

Figuur 7: Schematische weergave raam - brandoverslag



Pagina 19 van 48

T


BCO t


Figuur 8: Voorkoming van brandoverslag

7.3.5 Zolder opgebouwd uit houten gewelven Op de zolderverdieping werd een houten roostering gelegd om de verluchtingskokers op te leggen. Deze uitvoering werd goedgekeurd. 7.4

Actieve brandbeveiliging 7.4.1 Branddetectie – waarschuwing, melding en alarm 7.4.2 Rook- en warmteafvoerinstallatie 7.4.3 Automatische blusinstallatie



Pagina 20 van 48

T


BCO t


7.4.4 Doormelding van de brand Er is een doormelding naar de brandweer van Mechelen voorzien. 7.4.5 Centrale controle en bedieningspost In de brandcentrale is alles gekoppeld, van hieruit worden de liften, detectoren, brandkleppen gestuurd. Volgens NBN S 21-205 - § 6.5.2. geldt: - De elektrische leidingen die installaties of toestellen voeden, die bij brand absoluut in dienst moeten blijven, worden zodanig geplaatst dat de risico’s van algehele buitendienststelling gespreid zijn. - Op hun weg naar het compartiment waar de installatie zich bevindt, zijn de elektrische leidingen ofwel van de klasse F3 volgens NBN C30-004, ofwel zijn ze beschermd om gedurende een ½ uur te voldoen aan de voorwaarden van de brandweerstandsproef Rf van de norm NBN 713-020. De bedoelde installaties en toestellen zijn: a) de veiligheidsverlichting en eventueel de noodverlichting; b) de installaties voor melding, waarschuwing en alarm, c) de installaties voor rookafvoer, d) de waterpompen voor de brandbestrijding en eventueel de ledigingspompen. NBN C 30-004 F1= vlamvertragend (bv.: een kabel individueel en vertikaal opgesteld.) F2 = niet brandverspreidend (bv.: kabels in bindels, vertikaal geplaast F3 = vuurweerstand gekenmerkt door strenge eisen: spanningsproef = nominale spanning (1000 V) temperatuur = 900°C duur = 3 uur mechanische weerstand = 2 schokken per minuut NBN C 30-004/A2:2008 2008 Blanke draden, geleiders en kabels - Algemeenheden - Brandbestendigheid van elektrische kabels en leidingen - Classificatie en beproevingsmethoden voor de classificatie Volgens § 7.4.4. van de inrichtingsvereisten in Bijlage 1 van het BESLUIT VAN DE VLAAMSE REGERING TOT VASTSTELLING VAN DE VOOR LOGIESVERSTREKKENDE BEDRIJVEN GELDENDE EXPLOITATIEVOORWAARDEN EN TOT REGELING VAN DE TOEKENNING VAN DE VOOR DIE EXPLOITATIE VEREISTE VERGUNNINGEN worde volgende eisen opgelegd aan de algemene automatische brandmeldinstallatie: Wanneer het onderhavig reglement de automatische brandmeldinstallatie eist, bestaat deze uit een aantal branddetectoren en een centrale. De detectoren worden geplaatst in de kamers, de evacuatieruimten, de technische lokalen, de burelen, de lokalen toegankelijk voor het publiek, de keukens en de bergplaatsen die deel uitmaken van de hotelinrichting. Deze detectoren worden aangepast aan het brandrisico. Kamers en evacuatiewegen moeten beveiligd worden door rookdetectoren. De centrale is aangepast aan de detectoren en minimaal uitgerust met: * een optisch signaal dat de inbedrijfinstelling van de installatie aanduidt; * een akoestisch waarschuwingssignaal; * een optisch waarschuwingssignaal, dat toelaat de plaats waar de brand ontstaan is te lokaliseren. Dit lokaliseren moet ten minste mogelijk zijn per verdieping. IWT-project 080157 Brandveilig Constructief Ontwerp


Pagina 21 van 48

T


BCO t


* een akoestisch en optisch storingssignaal, dat verschilt van het waarschuwingssignaal bij brand. De centrale wordt gevoed door het openbaar elektriciteitsnet en beveiligd met afzonderlijke zekeringen. In geval het openbaar elektriciteitsnet uitvalt, zorgt een secundaire stroombron automatisch voor de voeding van de installatie. Volgens de brandweer Mechelen was ook voor de bekabeling tussen de rookdedectoren van de hotelkamers klasse F3 in plaats van de oorspronkelijke vooropgestelde klassen F2 vereist.

Figuur 9: Centrale controle en bedieningspost

7.5

Evacuatie 7.5.1 Aantal uitgangen

Basisnormen

Hotelwetgeving

1 uitgang voor < 50 personen 2 uitgangen voor 50 tot 500 personen

2 uitgangen waarvan de 2e uitgang: binnentrap of buitentrap (1e uitgang is een binnentrap)

2+n uitgangen voor > 500 personen (n = max bezetting/1000)

Bezettingsgraad voor het bepalen van de breedte van de deuren  hotelnorm 7.5.2 Nieuwe trappen Basisnormen

Hotelwetgeving

Stabiliteit bij brand 1 uur

Enkel rechte trappen zijn toegelaten met langs weerszijde een leuning



Pagina 22 van 48

T


BCO


t

7.5.3 Nieuwe binnentrappen Basisnormen

Hotelwetgeving

A0

Enkel rechte trappen zijn toegelaten met langs weerszijde een leuning

Figuur 10: Binnentrappenhal

7.5.4 Evacuatiewegen 7.5.4.1

Wanden

Basisnormen

Hotelwetgeving

Op evacuatieniveau: R 60


Niet op evacuatieniveau: R 30


7.5.4.2

Deuren

Basisnormen

Hotelwetgeving

Op evacuatieniveau: R 30, zelfsluitend




Op de gelijkvloerse verdieping hebben de evacuatiewegen een brandweerstand van 1 uur en een breedte van  265 cm  180 cm  120 cm  100 cm Inplanting en breedte van de in- en uitgangen van het gebouw IWT-project 080157 Brandveilig Constructief Ontwerp


Pagina 23 van 48

T


BCO


t

Zie plannen

7.5.5 Kamers/appartementen 7.5.5.1

Wanden

Basisnormen

Hotelwetgeving

R 60

R 30 Indien niet: automatische brandmeldinstallatie

7.5.5.2

Deuren

Basisnormen

Hotelwetgeving

R 30

7.5.6 Technische lokalen 7.5.6.1

Wanden

Basisnormen

Hotelwetgeving

Onder 0: R 60 Boven 0: R 120

7.5.6.2

Deuren naar aanpalende compartimenten

Basisnormen

Hotelwetgeving

R60

7.5.6.3

Deuren naar trappenhuis

Basisnormen

Hotelwetgeving

Via sas met wanden R 60 Deuren zelfsluitend R 30, oppervlakte 2 m²



Pagina 24 van 48

T


BCO


t

Figuur 11: Zelfsluitende deuren met een brandweerstand R 30

7.5.7 Stooklokaal 7.5.7.1

Wanden

Basisnormen

Hotelwetgeving

NBN B61-001

R 60

7.5.7.2

Deuren naar aanpalende compartimenten

Basisnormen

Hotelwetgeving


op 01/06/1972 best. stookplaatsen: houten deur + 2x staalplaat zelfsluitend of deur R 30 zelfsluitend

Deuren zelfsluitend, R 30, oppervlakte 2m²

01/06/1972 nieuwe stookplaatsen: deur R 30 zelfsluitend

7.5.8 Liften 7.5.8.1

Wanden schacht

Basisnormen

Hotelwetgeving

R 60

R 60

7.5.8.2

Toegang lift

Basisnormen

Hotelwetgeving


Liftbordzijde: stabiliteit + vlamdichtheid: ½ uur

Deuren zelfsluitend of bij brand zelfsluitend, R 30

De lift bevat zelfsluitende liftdeuren. Dit is overal aanwezig behalve op de gelijkvloerse verdieping omdat je bij brand daar nog uit de lift moet weg kunnen.



Pagina 25 van 48

T


BCO t


7.5.9 Rookkoepel Basisnormen

Hotelwetgeving

1 m²

0.5 m²



Pagina 26 van 48

T


BCO t

8 8.1


Bijlage Bijlage 1: Inplantingsplan



Pagina 27 van 48

T


BCO t

8.2


Bijlage 2: Detail gebouw en inplanting



Pagina 28 van 48

T


BCO t

8.3


Bijlage 3: Verslag van de brandweer



Pagina 29 van 48

T


BCO t




Pagina 30 van 48

T


BCO t




Pagina 31 van 48

T


BCO t




Pagina 32 van 48

T


BCO t




Pagina 33 van 48

T


BCO t




Pagina 34 van 48

T


BCO t

8.4


Bijlage 4: Doorvoeringen verwijzing naar aanbevelingen



Pagina 35 van 48

T


BCO t




Pagina 36 van 48

T


BCO t

8.5


Bijlage 5: Aanbeveling doorvoeringen



Pagina 37 van 48

T


BCO t




Pagina 38 van 48

T


BCO t




Pagina 39 van 48

T


BCO t




Pagina 40 van 48

T


BCO t




Pagina 41 van 48

T


BCO t




Pagina 42 van 48

T


BCO t




Pagina 43 van 48

T


BCO t

8.6


Bijlage 6: Aanvraag afwijking compartimentering Patershofkerk



Pagina 44 van 48

T


BCO t

8.7


Bijlage 7: Goedkeuring afwijking compartimentering Patershofkerk



Pagina 45 van 48

T


BCO t




Pagina 46 van 48

T


BCO t


`



Pagina 47 van 48

T


BCO t

8.8


Bijlage 8: Oplegsloffen



Pagina 48 van 48

Brandveilig Constructief Ontwerp Toepassing van de nieuwe op performantiecriteria gebaseerde ontwerpcodes

Recommend Documents