Brandpreventie op arbeidsplaatsen Kristof WELLENS ATECON vzw
2
Historiek – Sociale wetgeving ARAB 11/02/1946 AREI 01/01/1983 CODEX 28/09/1993 V&G-signalering 17/06/1997
© Atecon - 2015
Brandpreventie op arbeidsplaatsen 28/03/2014
AREI 01/10/1981 Arbeidsmiddelen 12/08/1993
Elektrische installaties 04/12/2012 Arbeidsplaatsen 10/10/2012
Wet op het Welzijn 04/08/1996 Opslag van ontvlambare – brandbare vloeistoffen 13/03/1998
CBM 30/08/2013
Explosieve atmosferen 26/03/2003
PREBES - 27.03.2015
Algemeen preventiebeleid 27/03/1998
Gebruik van mobiele Arbeidsmiddelen 04/05/1999
Codex
3
Koninklijk Besluit
KB - 28.03.2014
BS – 23.04.2014
Koninklijk besluit betreffende de brandpreventie op de arbeidsplaatsen Wijziging artikel 52 van het A.R.A.B.
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014
4
Inhoud KB Afdeling 1
Toepassingsgebied en definities
Afdeling 2
Risicoanalyse en preventiemaatregelen
Afdeling 3
Specifieke preventiemaatregelen
Afdeling 4
Het intern noodplan
Afdeling 5
Het brandpreventiedossier
Afdeling 6
Opleiding en informatie van de werknemers
Afdeling 7
Werkzaamheden uitgevoerd in de inrichting van een werkgever
Afdeling 8
Wijzigings- en opheffingsbepalingen
Afdeling 9
Slotbepalingen
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014
5
Afdeling 1 Toepassingsgebied en definities
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014
6
Afdeling 1 - Toepassingsgebied • Artikel 1
• Van toepassing op de werkgevers en werknemers zoals beschreven in art. 2 van de wet van 4 augustus 1996. • Wet van 4.08.1996 is toepasselijk op de WG en WN. Een aantal categorieën personen worden gelijkgesteld met de WN. • Werknemers:
• De personen die, anders dan krachtens een arbeidsovereenkomst, arbeid verrichten onder het gezag van een ander persoon; • De personen die een beroepsopleiding volgen waarvan het studieprogramma voorziet in een vorm van arbeid die al dan niet in de opleidingsinstelling wordt verricht; • De personen verbonden door een leerovereenkomst; • De stagairs; • De leerlingen en studenten die een studierichting volgen waarvan het opleidingsprogramma voorziet in een vorm van arbeid die in de onderwijsinstelling wordt verricht;
• Werkgevers:
• De personen die de hierboven genoemde personen tewerkstellen.
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 1
7
Afdeling 1 - Toepassingsgebied • Artikel 2 • Van toepassing op arbeidsplaatsen bedoeld in art. 2 van het KB van 10.10.2012 tot vaststelling van de algemene basiseisen waaraan arbeidsplaatsen moeten beantwoorden. • KB 10.10.2012: • Een arbeidsplaats omvat de werkplekken in een gebouwen van de onderneming of inrichting, met inbegrip van elke andere plaats op het terrein van de onderneming of inrichting waartoe de werknemer in het kader van de uitvoering van zijn werk toegang heeft.
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 2
8
Afdeling 1 - Toepassingsgebied • De volgende specifieke arbeidsplaatsen worden uitgesloten: • Buiten de onderneming of inrichting gebruikte transportmiddelen en de arbeidsplaatsen binnen transportmiddelen; • Tijdelijke of mobiele bouwplaatsen; • Winningsindustrieën; • Vissersvaartuigen; • Velden, bossen en andere terreinen die deel uitmaken van een landbouwbedrijf of bosbedrijf doch buiten het bebouwde gebied van dat bedrijf gelegen. © Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 2
9
Afdeling 1 - Definities • Artikel 3: definities • Brand: geheel van de verschijnselen behorend bij een niet- gecontroleerde schade toebrengende verbranding;
• Gebouw: Elke bouwconstructie die een voor personen toegankelijke overdekte ruimte vormt, geheel of gedeeltelijk met wanden omsloten; © Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 3
10
Afdeling 1 - Definities • Compartiment: Deel van een gebouw, al dan niet onderverdeeld in lokalen, begrensd door wanden die de brandvoortplanting naar het aangrenzende compartiment of compartimenten gedurende een bepaalde tijd dienen te beletten;
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 3
11
Afdeling 1 - Definities • Veilige plaats • Een plaats buiten het gebouw of, in voorkomend geval, het gedeelte van het gebouw dat gelegen is buiten het compartiment waar er brand is en vanwaar het mogelijk is om het gebouw te verlaten zonder door dat compartiment te moeten gaan;
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 3
12
Afdeling 1 - Definities • Evacuatieweg: • Doorlopende en onbelemmerde weg die toelaat de veilige plaats te bereiken door gebruik te maken van de normale circulatiewegen;
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 3
13
Afdeling 1 - Definities • Nooduitgang: • Uitgang die specifiek bestemd is voor de evacuatie van het gebouw in geval van nood;
• Nooddeur: • Deur die geplaatst is in een nooduitgang;
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 3
14
Afdeling 1 - Definities • Waarschuwing: • Informatie over de ontdekking van een brand doorgegeven aan de personen die deel uitmaken van het personeel van de werkgever die specifiek daartoe zijn aangeduid;
• Melding: • Informeren van de openbare hulpdiensten over de ontdekking van een brand;
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 3
15
Afdeling 1 - Definities • Alarm: • Bevel aan de gebruikers van één of meerdere compartimenten om te evacueren;
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 3
16
Afdeling 1 - Definities • Beschermingsmiddel tegen brand: • Elke uitrusting die toelaat brand te detecteren, te signaleren, te blussen, zijn schadelijke gevolgen te beperken, of de tussenkomst van de openbare hulpdiensten te vergemakkelijken;
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 3
17
Afdeling 1 - Definities • Veiligheidsverlichting: • Verlichting die, wanneer de locatie in gebruik is, van zodra de normale kunstverlichting uitvalt, de herkenning en het veilig gebruik van de voorzieningen voor evacuatie op elk moment verzekert en die, om alle risico op paniek te voorkomen, een verlichting voorziet die de aanwezigen toelaat om de evacuatiewegen te herkennen en te bereiken;
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 3
18
Afdeling 1 - Definities • Ontvlambare vloeistof:
• Ontvlambare, licht ontvlambare, zeer licht ontvlambare en brandbare vloeistof zoals omschreven in artikel 3 van het KB van 13.03.1998 betreffende de opslag van.
• De wet:
• De wet van 4.08.1996, betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk;
• Risicoanalyse:
• De RA zoals bedoeld in art. 8 van het KB van 27.03.1998 betreffende het beleid inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk;
• Comité:
• Het comité voor Preventie en Bescherming op het werk, bij ontstentenis van een Comité, de vakbondsafvaardiging en bij ontstentenis van een vakbondsafvaardiging, de WN zelf overeenkomstig de bepalingen van art. 53 van de wet;
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 3
19
Afdeling 1 - Definities • Bevoegde preventieadviseur: • De preventie-adviseur bevoegd voor arbeidsveiligheid;
• Brandbestrijdingsdienst: • Dienst georganiseerd door de WG, zoals bedoeld in de art. 8 en 9.
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 3
20
Afdeling 2 Risicoanalyse en preventiemaatregelen
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
21
Afdeling 2 - RA • RA betreffende het brandrisico uitvoeren • Bepalen van risico’s: • Omstandigheden op de arbeidsplaats die brand kunnen veroorzaken • Waarschijnlijke scenario’s
• Omvang gevolgen
• Bepalen van preventiemaatregelen: • Middelen aanduiden die scenario’s voorkomen • Best reageren indien zich scenario voordoet
• RA bijwerken indien wijzigingen brandrisico’s © Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 4
22
Afdeling 2 - RA • RA rekening houden met 9 risicofactoren: • 1°
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 4
23
Afdeling 2 - RA • 2°
© Atecon - 2015
Arbeidsmiddelen
Gebruikte stoffen
Processen
Interacties
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 4
24
Afdeling 2 - RA • • • •
3° de aard van activiteiten 4° de grootte van de onderneming of inrichting 5° het maximaal aantal WN en andere personen aanwezig 6° de specifieke risico’s eigen aan bepaalde groepen van personen aanwezig in de onderneming of inrichting • 7° de ligging en bestemming van de lokalen • 8° de aanwezigheid op eenzelfde arbeidsplaats van verschillende ondernemingen • 9° werken uitgevoerd door externe ondernemingen
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 4
25
Afdeling 2 - Preventiemaatregelen • WG neemt op basis van de RA noodzakelijke materiële en organisatorische preventiemaatregelen: • Brand te voorkomen • De veiligheid te verzekeren en indien nodig de snelle evacuatie van de werknemers en alle aanwezige personen op de arbeidsplaats zonder hen in gevaar te brengen • Vlug en efficiënt elk begin van brand te bestrijden om uitbreiding ervan te vermijden • De schadelijke gevolgen van een brand te beperken • De tussenkomst van de openbare hulpdiensten te vergemakkelijken © Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 5
26
Afdeling 2 • Art. 6 • RA en PM voorleggen aan comité
• Art. 7 • Resultaten van evacuatieoefeningen • Ervaring bij branden en incidenten Dynamisch risicoberheersingssysteem (KB 27.03.1998)
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 6 - 7
27
Afdeling 2 - RA STAP 1: Inventariseer alle mogelijke brandrisico’s RISICO-ANALYSE BRAND Bedrijf: Adres: Locatie
Uitgevoerd door: -
-
-
Datum:
Scenario: Gevolgen: 1. Bepalen van het risico op brand BRANDLAST:
5 < 10 kg vaste brandbare stoffen (190 MJ)
BRANDBAARHEID ENERGIE
ZUURSTOF NAAKT RISICO Brand
0,005
25
Maatregel Maatregel 1: Maatregel 2: Maatregel 3: Maatregel 4:
onbrandbaar materiaal (staal - steen - …)
0,1
geen elektriciteit - geen verwarming
0,1
zeer lage zuurstofconcentratie ( < 10 %)
0,1
normaal brandrisico, basisbeveiliging
Keuze maatregel
geen geen geen geen
Risicoreduc tiefactor 1 1 1 1
Opmerking REST RISICO Brand
0,005
© Atecon - 2015
25
normaal brandrisico, basisbeveiliging
PREBES - 27.03.2015
Projectgroep Brand - Prebes
28
Afdeling 2 - RA 2. Bepalen van het risico bij evacuatie geen automatische detectie, slapend of niet detectietijd zelfredzaamheid afstand > 50 m afstand
evacuatieoefening uitgangen evacuatietijd
10 10
geen evacuatieprocedure
10
één uitgang of meerdere bij elkaar onbekend
2 1
Opmerkingen REST RISICO EVACUATIE
evacuatie voldoende
10 25 3 Brandbestrijdingsdienst Kennis & kunde Middelen
Brandbestrijdingsdienst, geen periodieke opleiding
7
Draagbare blusmiddelen rekening houdend met de brandklasse / risico
1
Opmerkingen REST RISICO Dienst
0,035
© Atecon - 2015
25
brandbestrijdingsdienst adequaat
PREBES - 27.03.2015
Projectgroep Brand - Prebes
29
Afdeling 2 - RA STAP 2: Bepaal het naakt brandrisico Brandlast omschrijving ( / 20 m²) < 10 kg vaste brandbare stoffen (190 MJ)
Brandbaarheid waarde 5
code Geen
omschrijving onbrandbaar materiaal (staal - steen - …)
waarde 0,1
code Niet
< 50 kg vaste brandbare stoffen OF < 25 l brandbare vloeistof OF continue brandstoftoevoer naar stooklokaal
15
Lage
compact gestapeld papier - hout - textiel moeilijk in brand te steken
0,5
Moeilijk
< 100 kg vaste brandbare stoffen OF < 50 l brandbare vloeistof,OF < 25 l (licht) ontvlambare vloeistof
25
gemiddeld
te ontsteken met een gloeiend voorwerp (bijv. brandend sigaret )
1
gemiddeld
< 1000 kg vaste brandbare stoffen OF < 200 l brandbare vloeistof, OF < 50 l (licht) ontvlambare vloeistof
50
verhoogde
te ontsteken door de aanwezigheid van een vlam. (brandbaar)
4
brandbaar
> 1000 kg vaste brandbare stoffen OF > 200 l brandbare vloeistof, OF > 50 l (licht) ontvlambare vloeistof OF mogelijks explosieve atmosfeer (gas of stof).
100
Hoge
direct te ontsteken door een vlam of een vonk.(licht ontvlambaar)
10
ontvlambaar
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
Projectgroep Brand - Prebes
30
Afdeling 2 - RA STAP 2: Bepaal het naakt brandrisico Zuurstof
Energie omschrijving geen elektriciteit - geen verwarming beperkte elektriciteit - weinig verblijf
omschrijving zeer lage zuurstofconcentratie ( < 10 %) lage zuurstofconcentratie ( < 16 % )
waarde 0,1 0,5
code Geen Laag
normale atmosferiche omstandigheden (21 % )
1
normaal
verhoogd
oxiderende stoffen aanwezig
4
verhoogd
Aanwezig
hoge zuurstofconcentratie (> 24 %)
10
hoog
waarde 0,1 0,5
code Geen Laag
kantoortoestellen - computers - verlichting - …
1
gemiddeld
warmte productie ( keuken - stookplaats), elektrische installaties ( lasposten - machines - …)
4
werken met open vlam - branders - …
10
BRANDRISICO < 25 100 400 10000
© Atecon - 2015
Omschrijving normaal brandrisico, basisbeveiliging verhoogd brandrisico, maatregelen nodig hoog brandrisico, technische maatregelen nodig zeer hoog brandrisico,
PREBES - 27.03.2015
Projectgroep Brand - Prebes
31
Afdeling 2 - RA STAP 3A: Bepaal het restrisico brand
© Atecon - 2015
Maatregelen Maatregel EX-materiaal conform zonering
RF 40
brandkast / compartimentering
10
detectie met beveiliging
10
periodiek onderhoud & keuring
10
reduceren zuurstofconcentratie < 10 %
10
reduceren zuurstofconcentratie < 16 % vuurvergunning met adequate maatregelen beperken brandlast rookverbod. vonkarm materieel geen
5 5 2 2 2 1
PREBES - 27.03.2015
Projectgroep Brand - Prebes
32
Afdeling 2 - RA STAP 3B: Bepaal het restrisico evacuatie gemeten tijd tot veilige locatie tijd < 1 minuten tijd < 3 minuten tijd < 5 minuten tijd < 10 minuten tijd < 15 minuten onbekend
afstand 0,1 0,5 1 5 10 1
detectietijd geen automatische detectie, slapend of niet zelfredzaamheid
10
geen automatische detectie, wakend EN zelfredzaamheid
2
automatische detectie, slapend of niet zelfredzaamheid
1
automatische detectie, wakend en zelfredzaamheid
0,5
automatische detectie met automatische blussysteem
0,1
© Atecon - 2015
afstand < 10 m
0,3
afstand < 20 m
0,6
afstand < 30 m
1
afstand < 50 m
5
afstand > 50 m
10
PREBES - 27.03.2015
Projectgroep Brand - Prebes
33
Afdeling 2 - RA STAP 3B: Bepaal het restrisico evacuatie evacuatieoefening begeleiders voor evacuatie aanwezig + opleiding en jaarlijks deelname aan evacuatie
0,2
opleiding en jaarlijks deelname aan evacuatie
0,5
opleiding mbt evacuatieprocedure
1
geen jaarlijkse evacuatieoefening
5
geen evacuatieprocedure
uitgangen (doorgangseenheid = # pers/60) twee uitgangen tegenovergesteld één uitgang of meerdere bij elkaar uitgangcapaciteit > 60 pers / doorgangseenheid
1 2 5
10
EVACUATIERISICO < 25 100 400 10000
© Atecon - 2015
Omschrijving evacuatie voldoende evacuatie onvoldoende, maatregelen nodig evacuatie problematisch, technische maatregelen nodig evacuatie onbestaande, dodelijke slachtoffers
PREBES - 27.03.2015
Projectgroep Brand - Prebes
34
Afdeling 2 - RA STAP 3C: Bepaal de kennis en de kunde van de interne brandbestrijdingsdienst Brandbestrijdingsdienst Geen brandbestrijdingsdienst. Brandbestrijdingsdienst, geen periodieke opleiding Brandbestrijdingsdienst, periodieke opleiding (theorie en praktijk) Brandbestrijdingsdienst getraind voor bedrijfsspecifieke brandrisico's Bedrijfsbrandweer opgeleid in industriële brandbestrijding
10
Brandbestrijdingsmiddelen Geen eerste interventiemiddelen
10
7
Draagbare blusmiddelen zonder rekening te houden met de brandklasse / risico
7
0,1
Draagbare blusmiddelen rekening houdend met de brandklasse / risico
1
0,05
Draagbare brandblusmiddelen en muurhaspels/hydranten aangesloten op het openbaar drinkwaternet.
0,5
0,01
Draagbare brandblusmiddelen en muurhaspels/hydranten aangesloten op een bedrijfseigen brandweernet.
0,1
Brandbestrijdingsdienst < 25 100 400 10000
© Atecon - 2015
Omschrijving brandbestrijdingsdienst adequaat brandbestrijdingsdienst onvoldoende brandbestrijdingsdienst problematisch brandbestrijdingsdienst onbestaande
PREBES - 27.03.2015
Projectgroep Brand - Prebes
35
Afdeling 3 Specifieke preventiemaatregelen
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014
36
Onderafdeling 1 Brandbestrijdingsdienst
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014
Onderafdeling 1 – Brandbestrijdingsdienst • Vroeger
37
• Nu
• Brandbestrijdingsdienst oprichten indien:
• Iedere WG richt een brandbestrijdingsdienst op
• > 50 WN •
© Atecon - 2015
1ste
groep (stockeren ontvlambere producten met een vlampunt < 21°C met hoeveelheid > 50l, …
• Minstens 1 persoon kan tussenkomen bij het begin van een brand
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 8
Onderafdeling 1 – Brandbestrijdingsdienst
38
• Taken van de dienst: • Melding: • Deze moet steeds bij de brandweer eindigen • Vast telefoontoestel • Brandcentrale met doormelder • Mobiel telefoontoestel
• Waarschuwing: • Ontvangen door een aangeduid persoon, gepast behandeld wordt • Groep van personen informeren over het begin van een brand • Via brandcentrale • Detectoren • Drukknoppen • DECT systeem • Doormelder © Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 8
Onderafdeling 1 – Brandbestrijdingsdienst
39
• Taken van de dienst: • Brand bestrijden • Maatregelen uitvoeren om hulpdiensten de onderneming te laten betreden • Hulpdiensten naar de plaats van het onheil leiden • Meewerken aan de RA • Situaties signaleren die de evacuatie hinderen of brand kunnen uitlokken => Taken uitvoeren volgens de schriftelijke procedures © Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 8
Onderafdeling 1 – Brandbestrijdingsdienst
40
• WG zorgt voor: • Voldoende middelen • Volledig en efficiënt vervullen
• In functie van activiteiten, aantal personen, specifiek brandrisico, beschikbare middelen: • • • • •
Aantal WN dat deel uitmaakt van de dienst Bekwaamheden Specifieke opleidingen Verdeling van de WN zodat alle arbeidsplaatsen gedekt zijn Regels i.v.m. uitvoeren van de taken
• WG vraagt advies van PA en het comité © Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 9
41
Onderafdeling 2 Preventie van brand
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014
42
Preventie van brand • Gevaren uitschakelen en alle gevaarbronnen elimineren: • 1° gebruik, productie of opslag van ontvlambare vloeistoffen • 2° explosies • 3° activiteiten die het gebruik, opslag of productie van brandbare gassen inhouden • 4° gebruik van toestellen of installaties van verwarming en airco • 5° gebruik van toestellen, arbeidsmiddelen en producten die vermoedelijk een brand kunnen veroorzaken
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 10
43
Preventie van brand • Indien uitvoering van het werk het gebruik van ontplofbare stoffen, brandbare gassen of ontvlambare of voor zelfontbranding vatbare vloeistoffen of vaste stoffen vereist, neemt de WG bijzondere maatregelen: • • • •
Beperken tot strikt noodzakelijke op de arbeidsplaats Opslaan op passende wijze Afstanden respecteren t.o.v. ontstekingsbronnen Omstandigheden beheersen waarbij zelfontbranding kan optreden • Afvalstoffen plaatsen in passende veiligheidsrecipiënten met een hermetische sluiting • Regelmatig verwijderen van de afvalstoffen © Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 10
44
Preventie van brand • A.R.A.B. art. 52.6
• A.R.A.B. art. 52.8
• Gaslekken moeten worden voorkomen • Verplaatsbare recipiënten voor vloeibaar gemaakte petroleumgassen zijn verboden in lokalen van kelderverdiepingen • Niet gebruikte recipiënten moeten in open lucht opgeslagen worden
© Atecon - 2015
• Ontplofbare atmosfeer: opletten met vuur, vonken statische elektriciteit • Ontvlambare/giftige vloeistoffen of gassen: strikt minimum op de werkplaats en in onbreekbare recipiënten die hermetisch kunnen afgesloten worden. In labo’s glazen recipiënten tot 3 liter toegelaten • Geen gemakkelijke brandbare stoffen, … nabij warmtebronnen • Geen opslagplaats brandstoffen op de werkplaats • Ovens: uit onbrandbare materialen / behoorlijk onderhouden / voldoende ver van brandbare stoffen
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 10
45
Onderafdeling 3 Verzekeren van de snelle en veilige evacuatie van werknemers en alle personen aanwezig op de arbeidsplaats
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
46
Snelle en veilige evacuatie • WG neemt de nodige maatregelen dat: • WN • Andere aanwezige personen • Op arbeidsplaatsen
=> Evacuatie naar veilige plaats in optimale veilige omstandigheden
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 11
47
Snelle en veilige evacuatie • WG bepaalt op basis van: • • • • •
=>
RA ARAB art. 52.5.2 ARAB art. 52.5.8 ARAB art. 52.5.10 ARAB art. 52.5.18
Aantal evacuatiewegen, uitgangen en nooduitgangen
• Deze komen zo rechtstreeks mogelijk uit op een veilige plaats © Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 12
48
Snelle en veilige evacuatie • A.R.A.B. art. 52.5 – Uitgangswegen en ontruiming • Lokalen op bovenverdieping of in kelder: altijd minstens één trap naast elk ander toegangsmiddel • Lokalen (verdiepingen) vanaf 100 personen en lokalen van de eerste groep: minstens 2 afzonderlijke uitgangen (trappen) behalve indien enkel opslag • Lokalen (verdiepingen) vanaf 500 personen: minstens 3 afzonderlijke uitgangen (trappen)
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
ARAB - art. 52.5
49
Snelle en veilige evacuatie • A.R.A.B. art. 52.5 – Uitgangswegen en ontruiming • Breedte deuren ≥ 70 cm • Breedte trappen, uitgangswegen, uitgangen en wegen die er naar toe leiden ≥ 80 cm • Uitzondering: Trappen in gebouwen van vóór 1 juni 1972: ≥70 cm • Deuren van lokalen 1ste groep: opendraaien in de richting van de uitgang of in beide richtingen
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
ARAB – art. 52.5
50
Snelle en veilige evacuatie • A.R.A.B. art. 52.5 – Uitgangswegen en ontruiming • Totale breedte uitgangselementen: • Deuren en uitgangswegen: 1 cm/persoon • Dalende trappen: 1,25 cm/persoon • Stijgende trappen: 2 cm/persoon
• Onderstelling: verdieping is ontruimd als personen van de andere verdieping toekomen • Helende vlakken met een helling ≤ 10%: OK • Roltrappen: NOK
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
ARAB – art. 52.5
51
Snelle en veilige evacuatie • A.R.A.B. art. 52.5 – Uitgangswegen en ontruiming • Aantal personen: verantwoordelijkheid van de WG • Winkels > 2000m² forfait bepaald door de wet: • Kelderverdieping: 1 persoon/6m² • Gelijkvloers: 1 persoon/3m² • Bovenverdieping: 1 persoon/4m²
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
ARAB – art. 52.5
52
Snelle en veilige evacuatie • Evacuatiewegen, uitgangen en nooduitgangen en de wegen die toegang geven tot moeten vrij gehouden worden.
• De evacuatiewegen, uitgangen en nooduitgangen moeten uitgerust zijn met veiligheidsverlichting en gepaste signalisatie © Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 12
53
Snelle en veilige evacuatie • Signalering moet op gepaste plaatsen worden aangebracht en moet haar eigenschappen in de tijd behouden
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 12
54
Snelle en veilige evacuatie • Nooddeuren moeten openen in de richting van de evacuatie • • • •
© Atecon - 2015
Geen schuif- of draaideuren Moeten onmiddellijk kunnen geopend worden Mogen niet op slot zijn Bevinden zich op het traject
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 12
55
Snelle en veilige evacuatie • Evacuatieplan: • Aan ingang • Per niveau • Uitgewerkt in samenwerking met PA en Comité
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 13
56
Evacuatieplan • Evacuatieplan omvat: • • • •
Indeling en bestemming van de lokalen Situering van de compartimentsgrenzen Ligging van de lokalen met een verhoogd gevaar voor brand Ligging van de uitgangen, nooduitgangen en verzamelplaatsen na evacuatie en het tracé van de evacuatiewegen
• Evacuatie wordt georganiseerd overeenkomstig de schriftelijke procedures © Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 14 - 15
57
Onderafdeling 4 Elke begin van brand vlug en doelmatig bestrijden
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
58
Brand bestrijden • Art. 16: • Art. 4 – 20 van het KB 30.08.2013 (CBM) toepassen • Keuze • Aankoop • Gebruik
• Zelfs indien deze niet beantwoorden aan de definitie van CBM
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 16
59
CBM • Elke beschermingsuitrusting die tot doel heeft de WN te beschermen tegen één of meerdere gevaren die zijn V&G op het werk kunnen in het gedrang brengen evenals alle aanvullingen of accessoires die hiertoe bestemd zijn, en die gelijktijdig volgende kenmerken vertonen: • Ze is dermate ontworpen en geïnstalleerd dat ze zo rechtstreeks mogelijk inwerkt op de oorzaak van het risico zodat dit risico maximaal wordt beperkt; • Ze is bestemd om, voorafgaand aan de uitvoering van het werk te worden geïnstalleerd; • Ze is van die aard dat een WN niet actief moet tussenkomen om zijn V&G op het werk te verzekeren. © Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 30.08.2013 art. 3
60
Brand bestrijden • WG houdt rekening met: • De inrichting van de arbeidsplaats en de risico’s die ermee verband houden; • De fysische en chemische eigenschappen van de aanwezig stoffen; • De arbeidsprocessen en de arbeidsmiddelen en de risico’s die ermee verband houden; • De kenmerken van de WN die de beschermingsmiddelen moeten gebruiken; • Het maximale aantal personen dat op de arbeidsplaats aanwezig kan zijn; © Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 17
61
Brand bestrijden • Het standaard materiaal van en het personeel van de openbare hulpdiensten; • De nodige tijd voor de openbare hulpdiensten om de plaats van interventie te bereiken.
• WG neemt voor deze punten contact op met de openbare hulpdiensten
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 17
62
Brand bestrijden • De niet-automatische beschermingsmiddelen: • • • •
© Atecon - 2015
Zichtbaar geplaatst worden Duidelijk gesignaleerd worden Toegang en bediening moet gemakkelijk zijn Doel moet aangeduid zijn
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 18
63
Brand bestrijden • Signalering van de beschermingsmiddelen: • • • •
Wettelijke bepalingen betreffende V&G signalering Gepaste plaatsen Eigenschappen behouden (duurzaam) W- en A-signalen: • Goed waarneembaar voor alle betrokken personen • Niet verward worden: • Met elkaar • Andere signalen
• Beschermingsmiddelen gebruiken volgens procedures
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 19 - 20
64
Onderafdeling 5 De schadelijke gevolgen van een brand beperken
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
65
Gevolgen beperken • WG vergewist zich dat de constructie van het gebouw toelaat dat: • WN en andere personen aanwezig op de arbeidsplaatsen zich vlug kunnen evacueren zonder zich in gevaar te brengen; • De leden van de openbare hulpdiensten in alle veiligheid kunnen optreden.
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 21
66
Gevolgen beperken • WG vergewist zich dat de RA toegepast wordt tijdens de ontwerpfase van de constructie: • 1° stabiliteit van de dragende elementen en structuur van het gebouw gedurende bepaalde tijd waarborgen (REI); • REI: Europese classificatie • R: Draagvermogen, weerstand of stabiliteit • E: Vlamdichtheid • I: Isolatiecapaciteiten
• 2° Ontstaan en verspreiden van vuur en rook beperken; • 3° Uitbreiding van brand naar aanpalende gebouwen vermijden;
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 21
67
Onderafdeling 6 Het vergemakkelijken van de interventie van de openbare hulpdiensten
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
68
Interventie hulpdiensten • WG stelt interventiedossier ter beschikking aan de ingang • Inhoud: • Elementen van het brandpreventiedossier (art. 25); • De locatie van de elektrische installaties; • De locatie en de werking van de sluitkranen van de gebruikte fluïda; • De locatie en de werking van de ventilatiesystemen; • De locatie van de branddetectiecentrale.
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 22
69
Onderafdeling 7 Periodieke controle en onderhoud
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 23
70
Periodieke controle en onderhoud • Beschermingsmiddelen tegen brand = CBM (KB 30.08.2013) • Instructies fabrikant of installateur volgen
• Indien afwezig of minder streng • Minimum 1x/jaar
• Controles en onderhoud uitvoeren volgens de voorschriften van de fabrikant
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 23 §1
71
Periodieke controle en onderhoud • KB 30.08.2013 betreffende keuze, aankoop en gebruik van CBM: • WG neemt maatregelen dat CBM: • Periodiek onderhoud • Periodieke controle
• Volledige gebruiksduur voldoen aan toepasselijke bepalingen • Overeenkomstig instructies van de fabrikant • WG zorgt dat bijzondere controles gebeuren bij uitzonderlijke gebeurtenissen: • Ongevallen • Lange perioden van buitengebruikstelling • natuurverschijnselen
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 30.08.2013 – art. 21 §1
72
Periodieke controle en onderhoud • Controles dienen uitgevoerd te worden door: • Intern deskundige • Extern deskundige
• Resultaten schriftelijk vastleggen
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 23 §2
73
Periodieke controle en onderhoud • Gas-, verwarmings- en airco-installaties • Elektrische installaties 1° in goede staat (onderhoud) 2° periodieke controle verplicht • Volgens wetgeving • Voorschriften van de fabrikant of installateur / • Meest strenge en meest geschikte regels van goed vakmanschap
=> Resultaten schriftelijk vastleggen
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 23 §2
74
Afdeling 4 Het intern noodplan
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
75
Intern noodplan • WG stelt schriftelijke procedures vast voor: • 1° de uitvoering van de taken toevertrouwd aan de brandbestrijdingsdienst; • 2° de evacuatie van personen; • 3° de evacuatieoefeningen; • • • •
© Atecon - 2015
4° het gebruik van de beschermingsmiddelen tegen brand; 5° de informatie en de opleiding van de WN. Vraagt advies van PA en Comité Procedures worden voor gezien ondertekend door de PA.
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 24
76
Afdeling 5 Het brandpreventiedossier
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
77
Brandpreventiedossier • WG houdt dossier bij met inhoud: • • • • • • •
© Atecon - 2015
1° Resultaten van de RA en preventiemaatregelen; 2° Organisatie brandbestrijdingsdienst; 3° Opgemaakte procedures; 4° Evacuatieplan; 5° Interventiedossier; 6° Vaststellingen evacuatieoefeningen; 7° Lijst van beschermingsmiddelen tegen brand die beschikbaar zijn op de arbeidsplaats en hun situering op plan;
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 25
78
Brandpreventiedossier • 8° de date v/d controles en de onderhoudsbeurten en de vaststellingen: • • • • •
Beschermingsmiddelen tegen brand Gasinstallatie Airco-installatie Verwarmingsinstallatie Elektrische installaties
• 9° Individuele afwijkingen op basis van A.R.A.B. art. 52 • 10° Adviezen verstrekt door: • • • •
PA PA-Arbeidsgeneesheer Comité Openbare hulpdienst
• 11° Informatie overgemaakt door openbare hulpdienst © Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 25
79
Afdeling 6 Opleiding en informatie van de werknemers
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
80
Opleiding en informatie • WG geeft de nodige informatie aan de WN betreffende de preventiemaatregelen (KB 27.03.1998 art. 17) • Deze informatie bevat voor iedere WN: • De brandrisico’s; • De preventiemaatregelen met in het bijzonder deze die het ontstaan van een brand tijdens de uitvoering van hun taak voorkomen; • De W- en A-signalen; • De toe te passen maatregelen in geval van brand; • De evacuatie.
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 26
81
Opleiding en informatie • WG geeft alle info door aan de WN ten laatste op de dag van indiensttreding. • Info wordt bijgewerkt in functie van de evolutie van de risico’s en preventiemaatregelen. • Informatie overgedragen volgens de procedures.
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 26
82
Opleiding en informatie • WG geeft de nodige vorming aan de WN betreffende de preventiemaatregelen (KB 27.03.1998 art. 21) • Opleiding heeft voor de WN tot doel bekwaamheden te verwerven: • Gedrag aannemen dat van die aard is om het ontstaan van een brand tijdens de uitvoering van de taken te voorkomen; • Op gepaste wijze te reageren in geval van de ontdekking van een brand of de aanwezigheid van rook;
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 27
83
Opleiding en informatie • Waarschuwing te geven;
• Het begrijpen van de W- en A-signalen; • Instructies betreffende de evacuatie in geval van A te volgen en correct toe te passen
• Evacuatieoefening min. 1x/jaar
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 27
84
Afdeling 7 Werkzaamheden uitgevoerd in de inrichting van een werkgever
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
85
Werkzaamheden • De WG waar werkzaamheden door aannemers of onderaannemers worden uitgevoerd geeft informatie: • Risico’s: • • • •
De inrichting van de lokalen; De stoffen die er opgeslagen of behandeld worden; De nabijheid van gevaarlijke installaties; De activiteiten in de onmiddellijke omgeving van de uit te voeren werkzaamheden;
• De getroffen preventiemaatregelen; • De informatie voor het goed begrijpen van de preventiemaat.;
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 28
86
Werkzaamheden • WG ziet erop toe dat de aannemers en OA informatie verstrekken betreffende de brandrisico’s aan de eigen uit te voeren werkzaamheden.
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 28
87
Werkzaamheden • Indien WG vaststelt dat er een bijkomend risico is, WG geeft voorafgaande toestemming. • Voorafgaande toestemming wordt vastgelegd in document: • Plaats en aard van de uit te voeren werkzaamheden; • RA en PM die moeten genomen worden; • Bijkomende PM;
• Document wordt ondertekend door: • WG • PA • Aannemer of OA ontvangt een afschrift © Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 29
88
Werkzaamheden • Voorbeeld werkvergunning Opdrachtgever: ………………………….
Tel: ………………
Handtekening: ………………………….
Werkopvolger: ………………………….
Tel: ………………
Handtekening: ………………………….
Plaatsverantwoordelijke(n): …………………………. Tel: ……………...
Handtekening: ………………………….
………………………….
Handtekening: ………………………….
Tel: ………………
Uit te voeren werken: Plaats: .................................................................................................................................................... .......... Omschrijving:
…………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………… Regiewerk Vast project Weekendwerk Vuurvergunning Stelling Besloten ruimten Graafvergunning Uitschakelen elektrische installaties ………………………….. Mogelijke risico’s en hinder: Val op begane grond Val van voorwerpen Chemische hinder van hoger gelegen vlak Geïsoleerd werk Spatten Snijwonden Lawaai Stof Verbrijzeling Trillingen Gas, dampen Rondvliegende scherven
Warmte Andere
Brandwonden Koude ……………………. Elektrische risico’s
© Atecon - 2015
Vochtigheid …………………….
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 29
89
Werkzaamheden • Indien de werkzaamheden worden uitgevoerd door een WN van de WG • Voorafgaande toestemming wordt aan hiërarchische lijn gegeven die belast is met de leiding van de dienst die de werkzaamheden uitvoert
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 art. 30
90
Afdeling 8 Wijzigings- en opheffingsbepalingen
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
Afdeling 8 – Wat nog van toepassing is
91
A.R.A.B. • 52.1.2 & 52.1.3
• Definiëren van brandweerstand van bouwelementen
• 52.2
• Classificatie van lokalen: 1ste, 2de, 3de groep
• 52.3
• Bouw
• 52.5.2 tot 52.5.8, 52.5.10, 52.5.11, 52.5.12a), 52.5.18
• Uitgangswegen en ontruiming
• 52.6
• Gasinstallaties
• 52.7
• Verwarming van de lokalen
• 52.8
• Voorkoming van brand
• 52.9.3
• Brandbestrijdingsmiddelen - sprinklers
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 31
Afdeling 8 – Wat nog van toepassing is
92
A.R.A.B. • 52.10.4 & 52.10.7
• Waarschuwing en alarm. Organisatie v/d brandbestrijding: Verschillende netten W en A en stilleggen roltrappen, Airco
• 52.14
• Verbouwingen en uitbreidingen
• 52.15.1, 52.15.2
• Afwijkingen en meubelwinkels
• 52.16
• Overgangsmaatregelen
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 31
93
Afdeling 8 – Wat is opgeheven A.R.A.B.
KB 28.03.2014
• 52.1.1
• Algemene bepalingen op gebied van preventie van brandgevaar
• Art. 5
• 52.4
• Toegang
• Art. 11 tot 13
• 52.5.1, 52.5.9, 52.5.12b) tot 52.5.17, 52.5.19
• Uitgangswegen en ontruiming
• 52.9.1, 52.9.2, 52.9.4
• Brandbestrijdingsmiddelen: uitrusting om brand te bestrijden, raadpleeg brandweer, onderhoud
• Art. 16 tot 19, 23
• 52.10.1 tot 52.10.3
• W en A middelen
• Art. 16 tot 19, 23
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 31
94
Afdeling 8 – Wat is opgeheven A.R.A.B.
KB 28.03.2014
• 52.10.5 tot 52.10.6
• Private dienst voor het voorkomen en bestrijden van brand
• Art. 8 en 9
• 52.11
• Periodieke controle
• Art. 23
• 52.12
• Informatie van het personeel
• Art. 26 en 27
• 52.13
• Plannen
• Art. 14
© Atecon - 2015
PREBES - 27.03.2015
KB – 28.03.2014 – art. 31
