BRAND preventie 23 mei 2012
Zorg voor brandveiligheid pagina 3
‘Mens is zwakste schakel’ pagina 7
Rondetafelgesprek pagina 8 en 9
ADVIESBUREAU EDENS • Brandveiligheidsadvies • Ontrokingssystemen • Ontruimingsplannen • Gelijkwaardige oplossingen • Gebouwinspecties • Inspecties doorvoeringen
0592-404368 • www.ontroking.nl
3 oktober 2012 Voor het programma, meer informatie en inschrijven ga naar onze website. www.vbe.novb.nl
Zorgen voor een brandveilige Zorg
SEMINAR
BRAND preventie
2
advertorial
Besam, specialist en partner in slimme entreeoplossingen Besam, onderdeel van het Zweedse ASSA ABLOY Entrance Systems, is al 50 jaar betrouwbare leverancier van automatische deuren en slimme entreeoplossingen. Met een schat aan ervaring op diverse terreinen levert Besam advies op maat voor elke gewenste entree. Een goede entree biedt alles: gastvrijheid, bescherming, veiligheid en zekerheid. Besam kijkt voor al deze eigenschappen net iets verder!
Automatische brandwerende schuifdeuren zijn gecertificeerd en getest door TNO Efectis volgens de meest recente norm op het gebied van brandwerendheid, de NEN-EN 1634-1
Goed om te weten… Deuren met een brandwerende functie sluiten automatisch bij brandmelding. Vooral in de zorg is het belangrijk dat bijvoorbeeld deurdrangers niet te veel weerstand geven bij het dagelijks gebruik, maar wél automatisch sluiten bij een brandmelding. Voor deze situatie biedt Besam een serie vrijloopdrangers. Deze bieden geen weerstand, maar worden aan het brandmeldsysteem gekoppeld zodat de deur automatisch sluit bij brandmelding. Ook de stille automatische draaideurdranger (type SW100) en de krachtige PowerSwing voldoen aan de eisen voor brandwerendheid en kunnen daardoor toegepast worden op entrees met brandwerende functie. Firescreens behoren ook tot het gamma van Besam. De serie hermetische automatische deuren maakt het pakket compleet. Deze zijn uit te voeren in 60 of 90 minuten brandwerendheid en zijn daarnaast ook volledig af te stemmen op diverse wensen op het gebied van stralingswerendheid, geluid demping en esthetica.
Veilige werking
Regelmatig onderhoud, veilige werking
Besam heeft haar oorsprong in de zorgsector en weet als geen ander dat een veilige werking van automatische entreesystemen van levensbelang is. Precies daarom voldoen alle producten aan de hoogst mogelijke eisen op het gebied van veiligheid.
Om optimale en veilige werking van automatische entreesystemen en vrijloopdrangers te garanderen, biedt Besam verschillende onderhoudspakketten. Op basis van behoefte en budget wordt een onderhoudspakket samengesteld. Dit geavanceerde deurmanagementsysteem van Besam is een investering in de toekomst. Want met een pakket op maat en periodieke evaluatie blijft de conditie van de entree gegarandeerd voor jaren.
Veranderende eisen Veiligheidsnormering en wetgevingen veranderen na verloop van tijd. Hetzelfde geldt voor de gebruikerswensen op het gebied van comfort en gebruiksgemak. Besam inspecteert sensoren op de juiste werking en kan installaties upgraden op basis van de laatste technieken en innovaties. Dit resulteert in veilige en optimale werking op het gebied van prestatie, comfort en energieverbruik.
Brandwerende entreeoplossingen Als totaalaanbieder levert Besam diverse entreeoplossingen met brandwerende functie. Automatische schuifdeuren kunnen worden toegepast als normale doorgang, maar kunnen ook uitgevoerd worden met een 30-, 60-, 90-, of zelfs 120-minuten brandwerende functie. Op esthetisch gebied is er volop keuze. De schuifpuien kunnen uitgevoerd worden met- en zonder zijlichten, met één- of meerdere schuivende delen, met- en zonder tussenbanden en in alle gewenste kleuren.
Meer weten over de mogelijkheden die Besam biedt? Neem contact met ons op via telefoonnummer +31 0318 698969, per e-mail
[email protected] of kijk alvast op www.besam.nl
BRAND preventie
3
Zorg over brandveiligheid Brandveiligheid in de zorg is al jaren een hot issue. Ook nu staat het onderwerp weer volop in de belangstelling. De hernieuwde aandacht vloeit voort uit het eind vorig jaar uitgebrachte inspectierapport ‘Brandveiligheid van zorginstellingen’ en het op 19 april dit jaar door de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) gepubliceerde rapport ‘Brand in Rivierduinen: veronderstelde veiligheid’. De brandveiligheid in de zorg schiet volgens de recente onderzoeksrapporten nog bij veel instel lingen tekort. De rijksinspecties constateren dat veel gebouwen niet voldoen aan de bouwvoor schriften. Bij dertig procent van de gevallen was direct ingrijpen noodzakelijk. Ook blijkt een groot deel van de instellingen in organisatorisch opzicht onvoldoende op een brand te zijn voor bereid. De inspecties concluderen dat het brand veiligheidsbewustzijn in de zorg onvoldoende is en dat bestuurders van zorginstellingen te weinig weet hebben van de brandveiligheid en te weinig sturing geven aan de verbetering daarvan. Van de bestuurders denkt negentig procent aan alle brand veiligheidsvoorschriften te voldoen, terwijl dit, volgens het rapport, slechts bij twee procent van de instellingen het geval is. De OVV concludeert dat instellingen zich met hun brandveiligheids beleid primair richten op het voldoen aan wet- en regelgeving. Het rapport van de OVV over de brand in Rivierduinen, waarbij op 12 maart 2011 drie dodelijke slachtoffers vielen, wijst uit dat dat nog geen garantie is voor een brandveilig ver blijf. De OVV merkt op dat de zorginstellingen ‘samenhang moeten realiseren tussen de zelfred zaamheid van de patiënten en veiligheidsmaat regelen’. Die integrale benadering moet de norm zijn voor brandveiligheid. Eerdere acties Bovenstaande bevindingen zijn niet nieuw. Sinds de ‘Schipholbrand’ van oktober 2005 gaat de zorg over brandveiligheid vooral uit naar de risico’s die veel instellingen lopen door het niet op orde hebben van de benodigde brandveiligheidsmaatregelen. In 2007 inven tariseerde het Bouwcollege in opdracht van het ministerie van VWS hoe het met de brandveiligheid in de zorg was gesteld. Op basis van de alarmerende rapportage heeft het ministerie van VWS een specifiek op de zorg gericht actieplan uitgerold. Op tal van manieren is de brandveiligheid aan de orde gesteld. Via
FIREFISH is: Firesafety for healthcare Veel zorginstellingen in Nederland hebben onvoldoende inzicht in de brandveiligheidssituatie in en rond hun gebouwen. TNO ontwikkelde met name voor eigenaren en gebruikers van zorgvastgoed, de FIREIFSH applicatie.
Onder meer via beurzen is gewerkt aan het verbeteren van het brandveiligheidsbewustzijn.
c irculaires, regionale en landelijke bijeenkom sten en brandveiligheidsbeurzen is gewerkt aan het verbeteren van het brandveiligheids bewustzijn en zijn ondersteunende tools zoals de
‘De inspecties concluderen dat het brandveiligheidsbewustzijn in de zorg onvoldoende is’ randveiligheidsmatrix, E-learningspakketten en B de Bestuursmethodiek Brandveiligheid ontwik keld en onder de aandacht van de zorgsector
g ebracht. Op het eerste gezicht lijkt er sinds 2007 niets veranderd. Uit eigen waarneming weten we dat tal van instellingen wél werk maken van de verbetering van de brandveiligheid en duidelijk invulling geven aan hun verant woordelijkheid op dit gebied. Ook zijn er diverse instellingen die met toepassing van automatische brandbestrijdingssystemen, het brandveiligheidsniveau bewust op een hoger plan brengen. Dit ontkracht (helaas) niet de constateringen van de rijksinspecties en de Onderzoeksraad. De brandveiligheid in de zorg is (per saldo) nog lang niet op orde en altijd is er de vrees voor een grote calamiteit.
FIREFISH staat voor Firesafety for Healthcare en is een toegankelijk model waarmee inzicht wordt verkregen in de mate van brandveiligheid. De resultaten kunnen gebruikt worden voor het vormgeven of optimaliseren van het brand veiligheidsbeleid. Het door TNO ontwikkelde model draagt bij aan het verhogen van het brand veiligheidsbewustzijn in de zorg. FIREFISH is gebaseerd op het nieuwe Bouwbesluit 2012 en bevat naast de wettelijke eisen ook vragen over extra maatregelen die de brandveiligheid ver groten. Het brandveiligheidsmodel is ontwik keld voor de Ipad. Binnen de applicatie kunnen er verschillende scanvarianten gekozen worden; de keuze voor een type scan is afhankelijk van de gebruikersfunctie en het gebouw. Zo is er een variant voor gebouwen met een gezondheids zorgfunctie en voor gebouwen voor wonen met zorg waarbij onderscheid wordt gemaakt naar bestaande bouw of nieuwbouw. Nadat de scan is uitgewerkt, is het mogelijk om een rapport te genereren waarin inzicht wordt gekregen in de mate van brandveiligheid op deelaspecten. Voor meer informatie kijk op tno.nl/firefish. De appli catie is eind mei 2012 gratis te downloaden in de App Store.
De teksten op deze pagina zijn samengesteld door
Bijzondere taak voor brandveiligheidsspecialisten Brandveiligheidsspecialisten hebben in de zorg een bijzondere rol en taak. Allereerst is er de doelgroep. Naast de zorg voor de veiligheid van medewerkers is er de zorg voor patiënten/ cliënten en bezoekers. En ook de continuïteit van de bedrijfsvoering speelt een rol. Dan is er de inhoudelijke component: brand veiligheid bestrijkt bouw, installaties en organi satie (BIO). Daarnaast zijn er veel instanties die iets over brandveiligheid te zeggen hebben. Al met al een uitdaging, temeer daar steeds meer duidelijk wordt dat we af moeten van puur het op volgen van wettelijke regels (een compartiment mag maximaal zoveel m2 zijn) en dat we moeten kijken wélke maatgevende scenario’s in de instel ling aan de orde zijn en hoe we ons daartegen gaan beschermen? Het OVV-rapport over de brand in Rivierduinen geeft dit ook aan. Dit risico-denken vergt een heel andere benadering van brand veiligheid dan voorheen. Niet alleen doet het een beroep op de kennis en kunde ten aanzien van het onderwerp, maar ook ten aanzien van competen ties om met diverse partijen in dialoog te gaan. De specialisten kunnen de directies helpen bij het maken van keuzes. Waar moet de bescherming hoog en waar kan deze nominaal? En hoe wordt deze bescherming vormgegeven? Welk samen
spel van bouwkundige, installatietechnische en organisatorische maatregelen zorgen voor de voor die afdeling optimale keuze? En hoe wordt het be oogde niveau vastgehouden tijdens het gebruik en nieuw- en verbouw trajecten? Breed team Stel bij voorkeur een breed team samen en maak het proces door. Dit is effectiever dan het als specialist solo opstellen en dan aanbieden van een rapport met conclusies en aanbevelingen. Voor veel gebruikers is brandveiligheid ‘ver van het bed’ en anderen kunnen nog vastzitten in normdenken. De specialist kan zowel inhouds deskundige als procesbegeleider zijn of deze rollen scheiden. • Stel het gewenste beschermingsniveau per afdeling/gebouw vast (op basis van de door de RvB vastgestelde ambitie). • Stel maatgevende scenario’s op (liefst niet alleen voor brand, maar ook voor explo sie, waterschade, chemicaliën spills, uitval utiliteitsvoorzieningen, etc.) • Werk de beschermende maatregelen uit (BIO) • Bied de resultaten aan de bestuurder aan en laat deze bekrachtigen • Bespreek de resultaten met het bevoegd gezag. Deze aanpak voorkomt ook dat er steeds weer
d iscussie plaats vindt over de uitgangspunten. De uitdaging zit erin om de resultaten vast te houden en voor borging te zorgen. Dit kan onder meer door: • Het op te nemen in de inkoop criteria • Het onderdeel te laten zijn van ver- en nieuw bouw PvE • Er specifiek aandacht aan te besteden bij onder houd (denk aan de doorvoeringen) • Zorg te dragen voor kennis en kunde bij
André Bode en Raphaël Gallis, met medewerking van IJsbrand van Straalen, allen werkzaam bij TNO.
b etrokkenen • Het Bedrijfsnoodplan aan te passen op basis van de maatgevende scenario’s • De BHV op orde houden (of krijgen) • Oefeningen en trainingen te (laten) organise ren. • Ervoor te zorgen dat aannemers en andere derden bekend zijn met de eisen. Al met al een uitdaging.
Brandveiligheidsspecialisten hebben in de zorg een bijzondere rol en taak.
BRAND preventie
4
7
... en onze automatische schuifdeuren beschermen ze tegen brand Elk jaar breekt er in de zorg zo’n 1.000 keer (!) brand uit. Veelal zijn het patiënten die onbedachtzaam zijn. Daar kunt u weinig aan doen. Waar u wél wat aan kunt doen, is zorgen dat wánneer er brand uitbreekt deze snel wordt gecompartimenteerd. Met behulp van gecertificeerde brandwerende schuifdeuren. En juist daarmee kunnen wij u uitstekend helpen. Benieuwd hoe wij anderen geholpen hebben en hoe wij u kunnen helpen? Neem dan contact met ons op, 0299 38 08 08 of
[email protected].
www.zorgentrees.nl
BRAND preventie
5
Verantwoordelijk bestuur
Medewerkers als schakel in keten Medewerkers vormen een belangrijke schakel in de brandveiligheidsketen. Zij zullen bij het begin van brand handelend op moeten treden (melden, blussen en beginnen met ontruimen). Om dit te kunnen doen is het van belang dat zij weten wat te doen.
Het gaat er niet om precies de regeltjes te volgen, maar om een optimaal veilige omgeving te creëren.
Wat moeten bestuurders met brandveiligheid? Deze vraag kan vanuit vele invalshoeken gesteld worden. De patiënten, medewerkers en vergunningverleners zullen terecht opmerken dat het onderdeel is van de integrale verantwoordelijkheid in het kader van de wettelijke zorgplicht. Tegelijkertijd speelt dat het onderwerp zo divers is dat een bestuurder zich de materie niet tot in detail kan eigen maken. Daarvoor heeft hij in- en externe deskundigen. Wat kan een bestuurder dan wel? De algemene tendens is dat verantwoordelijk heden meer worden neergelegd waar ze horen. Dit betekent dat bestuurders, meer dan voor heen, aan moeten kunnen tonen dat wat zij ge daan hebben verantwoord was (governance). Met het nieuwe Bouwbesluit 2012 dat op 1 april van kracht werd, krijgt de bestuurder meer ruimte om het niveau van brandveiligheid op verschil lende manieren vorm te geven. (Zie ook ons artikel in de ziekenhuiskrant van 2 novem ber 2011, pagina 15). Voorheen werden de drie zuilen van brandveiligheid (Bouw, Installaties en Organisatie, BIO) afzonder lijk vormgegeven. Nu worden zij in samen hang gezien. Dit biedt handelingsperspectief voor de instellingen. Bijvoorbeeld: in plaats van bouwkundige brand- en rookwerendescheidingen (statisch, duur) kan gekozen worden voor auto matische blussystemen en/of een versterking van de BHV. Gelet op de mogelijk ernstige gevolgen van een brand is het van groot belang dat zowel de bestuurder als diens toezichthouder beeld heeft
van de mate van brand(on)veiligheid en gericht sturing geeft aan een eventuele verbetering daar van. Het mag duidelijk zijn dat bestuurders niet zitten te springen om wéér een nieuw manage ment systeem naar binnen te halen. Dat hoeft ook niet. In zowel de NIAZ-accreditatie als de JCIsystematiek staan al veel aangrijpingspunten.
‘Belangrijk is dat de omslag gemaakt wordt van het ‘normdenken’ naar ‘risicodenken’ Ook is in het kader Actieplan brandveiligheid in de zorg (VWS) speciaal voor toezichthouders en Raden van Bestuur de ‘Bestuursmethodiek brand veiligheid voor jeugdzorg en zorginstellingen’ ontwikkeld die hier nadere invulling aan geeft. Belangrijk is dat de omslag gemaakt wordt van het ‘normdenken’ naar ‘risicodenken’. Het gaat er
niet om precies de regeltjes te volgen, maar om een optimaal veilige omgeving te creëren. Dat be tekent dat keuzes gemaakt worden in het bescher mingsniveau. Hoog waar nodig (hot floors), en nominaal waar het kan (bijvoorbeeld kantoren). Het maken van deze keuzes kan door deskundi gen op basis van maatgevende scenario’s en tegen de doelstellingen en het ambitieniveau dat de instelling heeft verwoord. Het is daarmee aan de bestuurder om een visie op het gewenste niveau van veiligheid neer te leggen. De be stuurder zal een beslissing moeten nemen op de aangeboden keuzes. Groot voordeel hier van is dat er een lange termijn beleid ontstaat en dat er coherentie en consistentie in keuzes komen. Omdat het normdenken bij zowel archi tecten, adviesbureaus en overheden nog preva leert ligt hier een uitdaging voor bestuurders. Zij zullen de betrokken partijen mee moeten nemen in hun risico-denken.
Medewerkers vormen een belangrijke schakel in de brandveiligheidsketen.
Lijst met afkortingen BHV bedrijfshulpverlening BIO bouw, installaties en organisatie Slow-whoop akoestisch ontruimingsalarm GBS gebouw beheerssysteem BMC brandmeldinstallatie VWS ministerie van Verkeer en Waterstaat JCI Joint Commission International NIAZ Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg PvE Programma van Eisen OVV Onderzoeksraad voor Veiligheid
Verbetering vraagt om een nieuwe aanpak De verbetering van de brandveiligheid in de zorg vraagt om een nieuwe aanpak. De hoofdlijnen daarvan zijn uiteengezet in de brief van 7 februari 2012 van de beide ministers en staatssecretarissen van de VWS en BZK aan de Tweede Kamer. Centraal in deze nieuwe aanpak blijft de eigen, primaire verantwoordelijkheid van de zorginstel ling voor een brandveilig gebouw en een brand veilig gebruik en de zorgplicht die de instelling heeft voor de cliënten. Op diverse manieren zal de voorlichting naar de instelling worden op gepakt, daarbij komt ook de verspreiding van ‘goodpractices’ aan bod. Nieuw is de ontwikke ling van de ‘Roadmap brandveiligheid’ voor de zorg. Deze door TNO te ontwikkelen roadmap zal de basis gaan vormen voor de omslag van een regelgerichte naar een risicogerichte benadering. Deze benadering verplicht de zorginstellingen na te denken over de wijze waarop de brand veiligheid wordt bereikt en geborgd. De roadmap geeft de route aan waarlangs we in Nederland
Hiervoor is nodig: bekendheid met de afspraken (noodplan, melding- en ontruimingsprocedu res), bekendheid met de werking van de hulp middelen (blussers, haspel) en bekendheid met noodnummers en handmelders. In preventieve zin spelen medewerkers ook een belangrijke rol. Dan gaat het om praktische zaken als het vrijhouden van deuren en gangen, het beperken van opslag, het voorlichten van patiënten en het bij hen wegnemen van zorg. (Brand)veiligheid is vaak ‘ver van je bed’ en de aandacht dreigt onder te sneeuwen onder alle dagelijkse beslom meringen. Juist hierom is het van belang elkaar scherp te houden. Bevraag elkaar, help nieuwe collega’s vertrouwd te raken met de specifieke afspraken van de afdeling, ken de voorzieningen en weet ze te gebruiken.
De teksten op deze pagina zijn samengesteld door André Bode en Raphaël Gallis, met medewerking van IJsbrand van Straalen, allen werkzaam bij TNO.
Centraal in deze nieuwe aanpak blijft de eigen, primaire verantwoordelijkheid van de zorginstelling voor een brandveilig gebouw en een brandveilig gebruik
v erwachten de brandveiligheid van zorginstel lingen in de nabije toekomst op orde te brengen. Dit moet leiden tot een overzicht van acties die
s takeholders met elkaar afspreken in de vorm van een agenda. Deze roadmap zal duidelijkheid moeten geven over de rollen van alle betrokken
partijen, hoe we naar differentiatie in de zorg vanuit het gezichtspunt brandveiligheid moeten kijken, hoe we om moeten gaan met de risico benadering (scenariodenken, stellen van doelen), op welke wijze dit via het prestatiebeginsel in een samenhangend beoordelingssysteem is te vatten, hoe keuzen gemaakt kunnen worden tussen bouwkundige, installatietechnische en organisa torische aspecten en hoe deze met een kostenbatenanalyse zijn te beoordelen.
BRAND preventie
6
Geef vuur géén kans Besam: Brandwerende deuren Besam levert, installeert en onderhoudt alle typen brandwerende deuren. Het assortiment bestaat uit Automatische Schuifdeuren, Automatische Draaideuren, Deurdrangers, Sluitsystemen, Rolluiken en Rolschermen. Ook voor onderhoud aan uw brandwerende installaties kunt u terecht bij Besam.
✓ ✓ ✓ ✓
tot 120 min. brandwerende schuifdeuren voldoen aan meest recente normen 24/7 betrouwbare service alle typen brandwerende deuren
Kijk op www.besam.nl
Besam Nederland BV • Tel: 0318-698969 • Fax: 0318-638346 •
[email protected] • www.besam.nl ASSA ABLOY, the global leader in door opening solutions
adv-brandwerend-264x362.indd 1
08-05-12 14:50
BRAND preventie
7
‘Mens is zwakste schakel’ Een pand kan op het gebied van brandveiligheid volledig aan de regels voldoen, maar toch niet brandveilig zijn. Het gaat om het gebruik van het gebouw, om het gedrag van de mensen die er werken en verblijven. De brandveiligheid staat of valt met hun het gedrag. “Het menselijk aspect is de zwakste schakel”, zegt Charles Meijer, voorzitter van de vakgroep Veilig Gebruik van de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR) en sectorhoofd risicobeheersing Breda van de Regionale Brandweer Midden- en West-Brabant. “Je kunt alles goed voor elkaar hebben in een pand. Tot aan zelfsluitende brandwerende deuren toe. Maar als medewerkers die deuren voor hun eigen gemak vast zetten, heb je er bij brand niets aan.” Deuren sluiten om een brand beperkt te houden is een eenvoudige maatregel, die grote ge volgen kan hebben wanneer dit niet gebeurt. Dat was het geval bij de fatale brand in de psychia trische instelling Rivierduinen in Oegstgeest, waarbij drie doden vielen. Hetzelfde gebeurde in 2009 in een rusthuis in België, waardoor negen bejaarden de dood vonden. “Als de medewerkers de situatie niet op de juiste wijze inschatten, kun je aan alle regelgeving voldoen, maar toch is het gebouw niet brandveilig”, legt Charles Meijer uit. Iedereen in het gebouw zou bewust moeten worden gemaakt van de risico’s van een brand. “Dat gebeurt nu veel te weinig, of eigenlijk niet.” Dat moet, vindt Charles Meijer, een doorlopend traject zijn. Vaak is er zo af en toe een keer een brandoefening. Maar in veel zorginstellingen is het verloop onder het personeel groot. De kennis verwatert dan snel. “Brandveiligheid is een gedeelde verantwoordelijkheid. Iedereen in de organisatie gaat het aan. Iedereen moet weten waarom bepaalde afspraken worden gemaakt. En er moet controle op zijn. Als iemand de deur open laat staan, dan moet hij of zij op het gevaar ervan worden gewezen. Die integrale benadering is er op dit moment nog niet.” Het Bouwbesluit regelt het minimum aan brandveiligheid. Instellingen zijn volgens Charles Meijer niet zo snel geneigd meer te doen. “Waarom zouden we meer doen, hoor ik vaak. Op basis van de statistie ken is de kans zo klein dat het in onze instelling gebeurt. Waarom zouden we zoveel kosten maken?” De paar instellin gen die wel struc tureel aandacht hebben voor brandpreventie zijn volgens Charles Meijer die organisaties die in het verleden te maken hebben gehad met brand. Daar zijn ze zich bewust van de gevaren en de gevolgen ervan. Uit de rapporten van de rijksinspecties blijkt dat er de afgelopen twaalf jaar niets wezenlijks is ver anderd op het gebied van brandveiligheid in zorg instellingen. “Als brandweer hebben we tot nog
Afdelingshoofden (verpleegkundig en medisch), hoofden van lab’s, CSA en anderen hebben eveneens een rol bij het brandveilig maken en houden van hun instelling. Zij vormen de schakel tussen het beleid van de RvB en de uitvoering door de werkvloer. Natuurlijk is dit maar een deel van hun werk en veel kan door anderen worden opgepakt. Belangrijk is dat zij hun rol pakken en verant woordelijkheid nemen. Dit kan door: ervoor te zorgen dat medewerkers bekend zijn met het noodplan en de meldings- en ontruimingspro cedures. Dit kan bijvoorbeeld door er aandacht aan te schenken in het afdelingsoverleg. Ruim tijd in voor medewerkers om brandblustrainin gen te volgen en stimuleer hen lid te worden van de BHV. Vraag de specialisten (Hoofd BHV, Hoofd veiligheid) om langs te komen en een rondje te maken. Op de bouwkundige en instal latieve brandveiligheid mag vertrouwd worden. Wel rust bij het afdelingshoofd de verantwoor delijkheid dat die voorzieningen ook werken. Dus geen keggen onder deuren etc, het laten zorgen voor vrijhouden van deuren en gangen en het beperken van de hoeveelheden brandbaar materiaal (denk aan handenalcohol).
De brandweer gaat inzetten op het bevorderen van het bewustzijn. Ook bewoners krijgen voorlichting over brandpreventie.
toe gewerkt op de traditionele, toetsende, manier. Die zet geen zoden aan de dijk. Daarom gaan we nu inzetten op het bevorderen van het bewust zijn in alle lagen van de organisatie: van directie tot technische dienst, van Raad van Bestuur tot verpleegkundigen en bewoners. We verwachten daar een hoger rendement van. Als brandweer kunnen we dat niet alleen. We hebben als NVBR contact gezocht met TNO Bouw, met de Vereniging Bouw- en Woning Toezicht Neder land (VBWTN) en ActiZ (de koepelorganisatie van de zorgondernemers). Met elkaar willen we werken aan bewustwording. Dit zit nu in de start fase. We hebben een aantal goede voorbeelden in het land. We gaan kijken hoe we die kunnen uitrollen.” De bedoeling is dat de brandweer meer pro actief en ondersteunend gaat optreden. Aanwijzingen geeft en alternatieven voorstelt.
Daarmee hoopt men de mensen beter te bereiken. “Bij de volgende ronde van de rijksinspecties in 2015 moet het totaal anders zijn op het gebied van brandveiligheid. Er moet iets gebeuren!” Door Marja den Otter
‘Als de medewerkers de situatie niet op de juiste wijze inschatten, kun je aan alle regelgeving voldoen, maar toch is het gebouw niet brandveilig!’
Charles Meijer
Sprinklers zorgen voor meer veiligheid Onderzoek leert dat sprinklers bij een beginnende brand voor 99,7 procent betrouwbaar zijn. Dat is betrouwbaarder dan welk brandblussysteem ook. Bovendien blijken vier sprinklers meestal genoeg om een brand te blussen. De gedachte is dat sprinklers duur zijn. Dat valt wel mee als zij tijdens de bouw worden aangebracht. En wat te denken van de mogelijk omvangrijke kosten die ontstaan als een brand niet effectief wordt bestreden, de materiële en de immateriële, zoals een deuk in het imago? Jaarlijks ontstaat in een op de vijf zorginstellingen brand. Patiënten zijn fysiek en doorgaans mentaal kwetsbaarder en bedlegerig. Zij hebben meer hulp nodig de plek des onheils te verlaten dan een gezond mens. Een sprinklerinstallatie die snel de brandhaard dooft, kan paniek voorkomen, de noodzaak tot vluchten
Speciale rol voor afdelingshoofden
Een sprinklerinstallatie die snel de brandhaard dooft, kan paniek voorkomen
doen afnemen en een evacuatie stukken veiliger maken. Patiënten, personeel en bezoekers vinden geen of een stuk minder moeilijk te openen zelf sluitende deuren op hun weg. Sprinklers zijn ook bedrijfseconomisch interessant. Met een sprin klerinstallatie vervalt goeddeels de noodzaak van brandwerende afscheidingen. Dat maakt een ge bouw flexibeler in het gebruik zodat bestemmin gen van vertrekken gemakkelijk te wijzigen zijn. De Nederlandse Organisatie voor Brandveilig heid bepleit daarom het risico op grote materiële en immateriële schade en de bedrijfseconomische voordelen van sprinklers structureel mee te wegen bij aanvang van het bouwproces. Zo draagt zij bij aan een brandveiliger Nederland. Meer informa tie over brandbeveiliging en sprinklers vindt men op www.sprinkler.nl Door Rob Hartgerink (NVOB)
Brandveiligheid, wat merk ik ervan? Er is veel te doen over brandveiligheid in de zorg. Dan komen allerlei vragen op zoals: is het wel veilig en wat als er brand uitbreekt gaat het dan wel goed? In ieder ziekenhuis is er aandacht voor brand veiligheid. Dat begint al vóór de bouw met het bepalen van bouwkundige voorzieningen en loopt door tot en met het gebruik. Denk hierbij aan de bedrijfshulpverlening. Als patiënt merk je van veel maatregelen niets want die zitten ver borgen in de wanden, de installaties en de mede werkers. Maar als je goed oplet dan is er veel te zien. Zie bijvoorbeeld de folder die u krijgt als u wordt opgenomen. Daarin staat vast iets over noodprocedures. Zo niet dan kan de verpleging u informeren. Overal zijn automatische brandmel ders aangebracht, die reageren op rook. Deuren in gangen gaan bij een melding automatisch dicht. Trappenhuizen zijn apart beveiligd, in de gangen hangen slangenhaspels, blussers en handmelders. Beddengoed, gordijnen en meubi lair zijn vaak brandvertragend uitgevoerd. De medewerkers zijn getraind en geoefend om met incidenten om te gaan. Kortom, beter kan altijd maar er is in veel ziekenhuizen al veel geregeld. Dit alles primair gericht op het voorkomen van slachtoffers en in tweede instantie het beperken van eventuele schade.
Alles is primair gericht op het voorkomen van slachtoffers. De teksten op deze pagina zijn samengesteld door André Bode en Raphaël Gallis, met medewerking van IJsbrand van Straalen, allen werkzaam bij TNO.
BRAND preventie ROCKWOOL 4 in 1 Steenwol isoleert niet alleen bij koude, ook wanneer het warm is blijft de hitte veel langerbuiten. Verder heeft steenwol nog vier voordelen en die noemen wij 4 in 1, te weten duurzaamheid, akoestiek, lange levensduur en brand veiligheid. Duurzaamheid Steenwol van Rockwool wordt gemaakt van vulkanisch gesteente dat in grote hoeveelheden voorhanden is. Verder wordt veertig procent van alle steenwolafval weer gerecycled en verwerkt in nieuwe Rockwool producten. Akoestiek Isolatie en akoestische plafondpanelen van Rockwool dempen het geluid waardoor een prettig werk- of leefklimaat ontstaat. Lange levensduur De isolatiematerialen van Rockwool blijven jarenlang stabiel en voorkomen het ontstaan van koudebruggen. Brandveiligheid Rockwool steenwol is bestand tegen tempera turen tot 1000° C en dus uitzonderlijk goed bestand tegen brand. Deze brandbestendigheid vertraagt de ontwikkeling van een brand.
HDI-Gerling Verzekeringen N.V. is de leidende schadeverzekeringsmaatschappij voor de indus triële sector in zowel Nederland als België. Wij bieden maatwerkverzekeringen aan voor ondernemingen en doen dat in hechte samenwerking met gespecialiseerde professionele assurantie makelaars en tussenpersonen. Wij kunnen bogen op de kennis en inzet van een groot aantal spe cialisten op het gebied van bedrijfsmatige en industriële risico’s. Het credo ‘Maatwerk ver zekerd’, is voor HDI-Gerling de allesomvatten de omschrijving van een filosofie, waarin risicobeheer een centrale plaats inneemt.
8
BRAND preventie
9
Rondetafelgesprek: ‘Brandveiligheid gaat verder dan regelgeving’ Er valt binnen de zorginstellingen nog het nodige te doen aan bewustwording van de gevaren en de gevolgen van brand. Zeker gelet op het onderzoek van vier rijksinspecties waaruit blijkt dat de brandveiligheid van veel zorginstellingen tekort schiet. Het Bouwbesluit 2012 legt de verantwoordelijkheid voor de brandveiligheid meer dan voorheen bij de zorgbestuurders zelf. Van groot belang dus dat zij zich bewust zijn van de impact van een mogelijke brand. Dat vinden Louis Cleef (Rockwool), Peter Vink (HDI Gerling), Maarten de Groot (Altavilla) en Rens Verhagen en Anton van Nieff (Legrand Nederland). In een rondetafelgesprek bij de Gouda Media Groep praten zij over het grote belang van bewustwording, het formuleren van geaccepteerd restrisico en de gevolgen van Bouwbesluit 2012.
Rens Verhagen en Anton van Nieff noemen als voorbeeld de renovatie van het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) in Nijmegen, waarbij Legrand betrokken was. Legrand leverde daar de EZ-Path als flexibele brandwerende muurdoorvoering. In een ziekenhuis moeten enorm veel brandwerende doorvoeringen worden gemaakt. Een ziekenhuis is nooit een statische omgeving. In verband met de voortdurend veranderende installaties moeten er steeds kabels worden bijgelegd, vooral voor de data installatie. In het verleden werden jaarlijks bij tussentijdse wijzigingen extra gaten gemaakt in de muren om kabels bij te leggen. (Huis) installateurs kwamen de brandwerende doorvoeringen afdichten met brandwerende zakjes, kit of coating. Dat werk is echter moeilijk controleerbaar en heeft daardoor vaak niet de voorkeur van de brandweer.
Brandveiligheid gaat verder dan regelgeving. Kunt u deze stelling onderschrijven?
De brandveiligheid in zorginstellingen schiet tekort en moet worden verbeterd. Dat concludeerde de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) in april in een rapport over de fatale brand in de psychiatrische instelling Rivierduinen in Oegstgeest. Daarbij kwamen vorig jaar maart drie patiënten om het leven. Uit het onderzoek bleek dat Rivierduinen voldoet aan alle wettelijke eisen op het gebied van brandveiligheid. Het gebouw en de technische installatie zijn in orde en de bedrijfshulpverleners worden jaarlijks getraind. De regels worden goed nageleefd, maar dat bleek toch niet voldoende. Dat kwam onder meer doordat de bedrijfshulpverleners geen rekening hielden met de verminderde zelfredzaamheid van de patiënten. En zaken als een brandvertragend matras en deuren die automatisch sluiten bij een brand, hadden veel leed kunnen voorkomen. Wat valt er van deze gebeurtenis in Oegstgeest te leren?
Maarten de Groot: Als adviesbureau spreken wij vaak aden van Bestuur over brandveiligheid. Wat we zien is dat zij R aan de wet willen voldoen. Maar als je doorvraagt, realiseren ze zich dat ze verder moeten kijken dan uitsluitend de regelgeving. Wat doet een brand bijvoorbeeld met het imago van een instelling? Ik denk aan het Twenteborgeffect. In dat ziekenhuis viel bij een brand op de OK één dode. En iedereen weet het nog. Je moet verder kijken dan de brand op zich. Wat betekent het als je MRI’s verloren gaan, of als de OK’s moeten sluiten? Dat is ook brandveiligheid. Peter Vink: Het is ook een economisch en maatschappelijk probleem. Niet alles is verzekerbaar en alle extra kosten in dat geval moeten ergens vandaan komen. Maarten de Groot: De brandveiligheid kan op een bepaald moment geregeld zijn. Maar een ziekenhuis is een dynamische organisatie. Hoe houd je het niveau vast? Wat kost het om die brandveiligheid in stand te houden? Ziekenhuizen schrikken vaak als ze horen wat een erkend applicateur kost. Louis Cleef: Ze willen hun geld graag besteden aan het verlenen van zorg. Ze moeten behalve aan brandveiligheid aan zoveel zaken denken: luchtkwaliteit, infectiepreventie. Brandveiligheid is een bijrol. Raden van Bestuur hoor ik vaak zeggen: ‘Hoe vaak komt het nu voor dat er een brand is? Ze vinden het moeilijk om daaraan zoveel geld te besteden. Peter Vink: In een ons bekend ziekenhuis heeft de eigen facilitaire dienst de applicatie deels in handen genomen in overleg met brandweer en Raad van Bestuur. Het ziekenhuis wilde kosten besparen, zonder in te boeten op kwaliteit. Dat heeft als groot voordeel dat de eigen mensen betrokken zijn geraakt bij het complexe onderwerp brandveiligheid. Daardoor is er de nu zo belangrijke bewustwording op een bijna natuurlijke manier op gang gekomen. En betrokkenheid is juist dat wat je als organisatie wenst. Louis Cleef: Ook dit jaar houdt de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR) zich bezig met het thema ‘Brandveilig leven’. Het hoofddoel van dit landelijke project is bewustwording en gedragsverandering realiseren bij burgers, bedrijven en instellingen op het gebied van brandveiligheid. De aandacht gaat meer van effectbeheersing (als de brand ontstaat, moet dat niet meteen fataal zijn) naar preventie, het voorkomen van een brand. De regelgeving is de minimale eis. Die eisen zijn geregeld in het Bouwbesluit. Wat niet is geregeld is schade en bedrijfscontinuïteit, maar ook bijvoorbeeld imagoschade. Dat risico is voor de gebruiker van het gebouw. Maarten de Groot: Gebouwen voldoen nogal snel aan de eisen van het Bouwbesluit. Maar je hebt een groot restrisico. Wat is een geaccepteerd restrisico? Daarover moeten Raden van Bestuur nadenken. Van tevoren
Ing. Peter Vink (senior acceptant technische verzekeringen)
Altavilla is specialist in brandveiligheidsadvies en bouwprojectmanagement. Wij zijn in 2006 opgericht en uitgegroeid tot een slagvaardig bureau dat indrukwekkende projecten realiseert in heel Nederland. Opdrachtgevers kiezen voor ons vanwege onze betrokkenheid, helderheid en pragmatische instelling. Voor slimme en verantwoorde brandveiligheidsoplossingen! Is mijn huisvesting of ontwerp brandveilig en voldoet het aan de geldende voorschriften? Het antwoord op deze vraag is vaak niet meteen te geven. Een wereld van wet- en regelgeving openbaart zich. Wij adviseren u doeltreffend voor zowel bestaande als nieuwe huisvesting. Onze adviseurs vinden samen met u de best passende oplossing die voldoet aan de regels en bovendien een brandveilige situatie oplevert. Stapsgewijs de juiste keuzes maken! Altavilla vertaalt huisvestingsvraagstukken in concreet gedefinieerde en gefaseerde bouw processen. Wij beheersen elke fase van het bouwproces, van voorbereiding tot en met reali satie. Uw bouwzorgen nemen we uit handen. Tegelijkertijd stellen we uw belangen voorop.
Maarten de Groot: Je kunt elk jaar oefenen met de
oeten ze definiëren wat ze verstaan onder brandveiligheid. Bouwkundig, m installatietechnisch en organisatietechnisch moet alles in evenwicht zijn. Rens Verhagen: Met name het in stand houden van (bouwkundige) brandveiligheid door het toepassen van duurzame onderhoudsvriendelijke producten is belangrijk. We moeten meer kijken naar de totale levensduur van gebouw en installaties. De huidige onderhoudskosten gefaseerd over tien tot vijftien jaar inzichtelijk maken (een kosten-batenanalyse). Hierdoor wordt extra voldaan aan de brandveiligheid voor de komende jaren en indirect kunnen kosten worden bespaard. Zo komen we bij het Bouwbesluit 2012. Zien deze heren dat als toetsingsof als ontwerpinstrument? Gaat het om de norm, of om het werkelijke gevaar?
Louis Cleef: Het Bouwbesluit is geschikt als toetsinstrument, niet als
o ntwerpinstrument. Het is goed om het als uitgangspunt te gebruiken bij het bepalen van het restrisico. Maarten de Groot: De rol van architecten bij de bouw van ziekenhuizen is niet altijd helder. Zij kijken vooral naar de functionaliteit van het gebouw. Als architecten meer kennis zouden hebben van zaken als compartimentering, horizontaal ontruimen zou daarmee bij de bouw meer rekening worden gehouden, verwacht ik. Louis Cleef: De norm wordt aangestuurd door het Bouwbesluit. Die gaat uit van een genormaliseerd standaard brandscenario met als doel veilig
Anton van Nieff (business development manager Legrand Nederland) en Rens Verhagen (product manager Legrand Nederland)
kunnen ontruimen, veilig vluchten. Dat is misschien wel voldoende, maar het zegt niets over het reële gevaar. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als er een container in brand vliegt die tegen de buitenmuur van het ziekenhuis staat? Daarvoor is geen norm. Voor het reële gevaar is te weinig aandacht. Maarten de Groot: Het Bouwbesluit gaat tot aan de constructie. Het gaat niet over de materialen die je gebruikt voor de inventaris. En daar gaat het juist om. Het Bouwbesluit geeft daar geen antwoord op. Aan de inventaris wordt geen aandacht besteed. Rens Verhagen: Er is nog veel onduidelijk in het Bouwbesluit. Ook voor de beslissers. De meeste organisaties gaan ervan uit dat het goed is als het juridisch voldoende is. Maar ze moeten juist verder kijken. Neem de data netwerken. Een ziekenhuis kent een hoge dynamiek wat betreft bekabeling. Dat de bekabeling en de muurdoorvoeringen goed wordt uitgevoerd is van groot belang. Als het niet goed wordt uitgevoerd en er zijn ongeoorloofde openingen in muren, dan heeft dat direct gevolgen voor de compartimentering en de verspreiding van de rook door het gebouw. Peter Vink: Over die rook gesproken, dat is één van de meest complexe factoren die de organisatie rond ontruiming en brandbestrijding ernstig verstoort. Bij alle brandgevaarlijke werkzaamheden die wij op het vlak van CAR en AVB verzekeren voor de uitvoerenden zowel als voor opdracht gevers werken we altijd met een (werk)vergunningverplichting. Op redelijk eenvoudige wijze wordt zo een organisatorisch niveau afgedwongen waarbij de kans op brand en rookverspreiding tot een absoluut minimum wordt beperkt of sowieso tot een brand- en rookdicht compartiment beperkt blijft.
Ing. Maarten de Groot (directeur brandveiligheid Altavilla)
b edrijfshulpverlening, maar als er echt brand is, blijkt het Legrand Nederland: weten wat werkt! toch een ander verhaal. Zo’n proces loopt altijd anders dan je denkt. BHV’ers zijn na enkele cursussen nog geen profesLegrand Nederland is onderdeel van de wereldsionals. Flashovers heb je al na een paar minuten. En dan doe wijd opererende Legrand Group. Of het nu gaat je als BHV’er niet veel meer. Tijd is heel erg belangrijk in termen van brandom schakel- en verdeelinrichtingen, railkokervoortplanting. Je moet er vooral voor zorgen dat een gebouw zo is ingericht systemen, datanetwerken, kabeldraagsystemen dat je tijd hebt om patiënten horizontaal te verplaatsen. (functiebehoud bij brand), deurcommunicatie Peter Vink: BHV’ers worden vaak getraind op een standaard manier. Maar of schakelmateriaal: de systemen van Legrand als je een matras ziet branden, als je de rookontwikkeling ziet die dat geeft, zijn optimaal op elkaar afgestemd en kunnen dán schrik je. De rookontwikkeling is zo gigantisch en verstikkend. Zien, eenvoudig, veilig en snel worden gemonteerd. ervaren, voelen en ruiken is geloven. Wij proberen als verzekeraar onze beOok dit is Legrand! middelaars zo veel mogelijk kennis te laten nemen van met name die prakwww.legrandnederland.nl tijk. Samen met hen trekken we ook vaak op om zorgrelaties zo goed mogelijk te informeren over de risico’s opdat er overwogen beslissingen kunnen worden genomen tegen een dan billijk premieniveau. Louis Cleef: Rookwerendheid van bouwconstructies gaat helaas pas in 2014 een belangrijke rol spelen. In Europees verband is dat al zo, Nederland loopt op dit gebied enorm achter. Het is aan te bevelen hier nu al rekening mee te houden. Maarten de Groot: Brandveiligheid moet een agendapunt zijn. Er moeten uitgangspunten worden geformuleerd. Die uitgangspunten moeten in de organisatie fungeren De conclusie van dit geanimeerde rondetafelgesprek is dat er hard als een soort bijbel waarin staat: met de verpleeg gewerkt moet worden aan bewustwording. Idealiter agenderen Raden afdeling gaan we zo om, met de afdeling Radio- van Bestuur steevast het punt brandpreventie. Ze bespreken welk niveau logie op die manier, de ontruiming is zo geregeld, van brandveiligheid zij aanvaardbaar vinden. En welk restrisico ze met de bezoekers in het gebouw gaan we zo om. acceptabel vinden. Dat moet binnen de organisaties duidelijk zijn. Er is Ik ben betrokken bij brandveiligheidsplannen in het volgens de heren nog veel (veld)werk te doen. LUMC. Daar maakt men zo’n concept.
Ing. Louis Cleef (fire safety manager Rockwool).
Brandveiligheid is meer dan regelgeving. In dit filmpje gaan Peter Vink, Louis Cleef, Maarten de Groot en Anton van Nieff kort in op deze stelling.
BRAND preventie
10
Actuele gewetensvraag:
Brandveilig ja / nee? Als zorgbestuurder wilt u het beste voor uw klant. Misschien niet uw eerste gedachte maar brandveiligheid is een belangrijk onderdeel van de door u te leveren zorgkwaliteit. En juist nu actueel omdat de regels flink zijn veranderd.
Uw brandveiligheid proactief benaderen? Kies dan voor watermist, dé brandblusbeveiliging van de toekomst! • Een veilig gevoel voor u, uw werknemers, cliënten, patiënten en bezoekers • Minimale (in)directe schade bij brand • Waarborgt de continuïteit van uw instelling bij brand • Maximale ontwerpvrijheid met minimale bouwkundige voorzieningen • Nagenoeg geen beheerlast van bouwkundige brandveiligheidsvoorzieningen
FRC Nederland is expert in bouwkundige brandpreventie. FRC zorgt dat uw instelling brandveilig is en blijft. Onze specialisten kunnen u adviseren over hoe gewenst beleid en actuele wetgeving omgezet kunnen worden in uitvoering en handhaving. Neem contact met ons op om bovenstaande vraag echt goed te kunnen beantwoorden.
Experts in bouwkundige brandpreventie
Voor vragen en advies belt u met Henk Jan Kooijmans: 06-23956005
[email protected] tel. 010 - 482 01 05 www.frcnederland.nl
Unica Brandbeveiliging
De Wel 15 3871 MT Hoevelaken www.unica.nl/watermist
T (033) 247 80 80
KONE totaalconcepten in brandveiligheid Brand. U moet er niet aan denken. Maar als het gebeurt, dan wilt u op het ergste voorbereid zijn. De bouw van gebouwen wordt steeds complexer en ruimten moeten langer brandvrij en rookvrij gehouden kunnen worden. Onze uitgebreide reeks aan (automatische) deuren, maar ook liften en roltrappen zorgen ervoor dat bewoners, personeel, patiënten, bezoekers Zorgsector en goederenAdvertentie zich probleemloos, efficiënt en betrouwbaar binnen een gebouw kunnen verplaatsten. Vooral bij brand is het van groot belang om het gebouw tijdig en veilig te kunFormaat 130 x 180 net Spiegel / FMC nen verlaten, via vluchtwegen en met de juiste compartimentering.
18-05-2012 KM/v01
KONE People Flow® KONE denkt FRC met Nederland u mee overBV hoe mensen en goederen zich zo efficiënt mogelijk in uw gebouw kunnen verplaatsen, ook bij brand. Deur- en liftsystemen zijn hierin een essentieel onderdeel voor de toegankelijkheid in zorginstellingen en vormen het hart van uw gebouw. KONE is wereldleider op het gebied van People Flow; in onze ogen het soepel, veilig, comfortabel en zonder wachttijden verplaatsen van personen en goederen in en rond gebouwen. In zorginstellingen vraagt het evacueren van patiënten en minder valide bewoners juist extra aandacht.
Uw partner in de gezondheidszorg voor een complete inrichting van alle ruimten in uw gebouw Automatische deuren
Hermetische deuren
Zweefdeuren
Met KONE Deursystemen kan iedereen door een deur! In 2011 nam KONE Deursystemen twee bedrijven over, te weten Mondoor Zweefdeuren uit Zaltbommel en Markus Hermetische Deuren uit Krimpen aan den IJssel. Door deze overname kan KONE een compleet en meest uitgebreide productportfolio voor de gezondheidszorg aanbieden. Van hoofdentree tot aan de goederenontvangst en van kantoorruimten tot aan de operatiekamers. Hierdoor kan voor elke afdeling en ruimte de best passende oplossing gerealiseerd worden. Alle brandwerende deuren zijn door TNO-Efectis getest en gekeurd. De deur op een kier, optimale verplaatsing, doorstroom en veiligheid binnen uw gebouw. In samenwerking met Vetrotech (brandwerende beglazing) organiseert KONE Deursystemen “ inhouse seminars” over de brandveiligheid in de zorg.
n cepTe lconh d a u a o T o T derERHOUD AAN AL UW in on OND bARE KELIJK TROUW EEN bE NAFHAN LATIES. MERKO . R DAg INSTAL FLOW UUR PE PEOPLE NINg 24 LE ER Ev SERvIc
www.kone.com
Onderwerpen die uitgebreid aan bod komen: - Wet- en regelgeving en veiligheid met betrekking tot brandwerendheid; waarom brandveiligheid, compartimentering, vluchtwegen, CE-markering, herkenning en controle van brandwerend glas. - Nieuwe ontwikkelingen en innovaties op het gebied van (brandwerende) automatische deuren. - Hoe reageert brandwerende beglazing en welke temperaturen zijn waar te nemen aan de niet-brandzijde, dit doormiddel van een brandproef. Voor meer informatie kunt u terecht bij Nicole van Brederoode,
[email protected].
BRAND preventie
11
St. Antonius kijkt vooruit
Gespecialiseerde gezondheidszorg In de afgelopen 25 jaar is de gezondheidszorg drastisch gewijzigd. Het startschot werd eind jaren tachtig gelost door de Commissie Dekker. Sindsdien zijn kostenbesparing, efficiencyverhoging en marktwerking sleutelbegrippen. In toenemende mate is sprake van specialisatie van de ziekenhuiszorg.
Het nieuwe St. Antonius Ziekenhuis gaat in 2013 open.
In Utrecht Leidsche Rijn verrijst de nieuwe locatie van het St. Antonius Ziekenhuis. De bedoeling is dat het nieuwe ziekenhuis in 2013 opengaat. Hoe is de brandveiligheid geregeld, zowel op de oude locaties als in de nieuwbouw? “Er is al ver vóór de start van de bouw een Commissie Brandveiligheid Nieuwbouw in het leven geroepen, waarin gezamenlijk met brandweer, ingenieursbureaus, aannemer, bouwmanager ziekenhuis en BHV-organisatie aan brand preventie in de bouw wordt gewerkt. Zodoende zijn steeds op voorhand (en niet achteraf) brandpreventiemaatregelen toegepast in de bouw. Uitgangspunt is het Integraal Plan Brandveiligheid (IPB) en de gebruiksvergunning. Deze commissie zorgt er ook voor dat gedurende het bouwproces de genomen maatregelen steeds kritisch worden beoordeeld en getoetst. De maatregelen hebben betrekking op bouwkundige aspecten, techniek én organisatie. Voorbeelden: In het gebouw is rekening gehouden met kleinere brandcompartimenten dan maximaal toegestaan in het Bouwbesluit. Ook de laagbouw is voorzien van droge bluswater aansluitingen, wat normaal alleen geldt voor hogere gebouwen. De droge bluswateraansluitingen zijn zowel in het gesprinklerd gebied als in het niet gesprinklerd gebied voorzien, zodat men geen brandscheiding hoeft te doorkruisen. Voor de ziekenhuisbouw is het opstellen van een IPB nog geen gemeengoed. In overleg met de brandweer is gekeken naar veilige aanvalsroutes. Hiervoor zijn extra brandscheidingen opgenomen. Voor een eventuele gehele of gedeeltelijke ontruiming is gekeken naar scenario’s, om zodoende de druk op trappenhuizen te optimaliseren, wat de doorstroming bevordert. Bouwmaterialen, meubilair en stoffering zijn waar mogelijk brandwerend en/ of brandvertragend behandeld.” In het rapport van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid ‘Brand in Rivierduinen: veronderstelde veiligheid’ (van 19 april) wordt gesteld dat instellingen te weinig rekening houden met de verminderde zelfredzaamheid van patiënten. Op welke manier is de veiligheid van deze patiënten in uw ziekenhuis geregeld (nu en straks in de nieuwbouw)?
“De veiligheid van niet zelfredzame- of verminderd zelfredzame patiënten is in ons ziekenhuis geborgd door bouwkundige-, technische en
organisatorische voorzieningen. Bouwkundig: Gebouwen zijn in overeenstemming met bouw wet- en regelgeving brandveilig ingericht. Zogenaamde brandcompartimentering zorgt dat mogelijke brand- en rookverspreiding beperkt blijft tot een relatief klein gebied.
‘Ons ziekenhuis beschikt over een enorm grote bedrijfshulpverleningsorganisatie’ Techniek: Gebouwtechniek verzorgt een tijdige branddetectie en alarmering. In het geval van de sprinklerinstallatie wordt op de locatie van een mogelijke brand bij voldoende vuurbelasting zelfs een automatische blusactie verricht. Organisatie: Ons ziekenhuis beschikt over een enorm grote bedrijfshulpverleningsorganisatie. Met circa 460 bedrijfshulpverleners en een poule van ongeveer 72 (plaatsvervangend) hoofden bedrijfshulpverlening borgen wij 24 uur per dag, zeven dagen per week een volledige bezetting van de BHV-organisatie over al onze ziekenhuislocaties. Ook in de nachtelijke uren en tijdens weekeinddiensten beschikken wij dus over voldoende opgeleid personeel. Een intensief programma van opleiden-trainen en oefenen van bedrijfshulpverleners borgt het kennis en competentieniveau. Iedere medewerker die geen BHV’er is, is ontruimer. Iedere ziekenhuismedewerker of specialist is daardoor mede verantwoordelijk voor het uitvoeren van een veilige ontruiming bij brand of een ander incident. Op afdelingsniveau worden alle afdelingen beoefend in het ontruimen als gevolg van een incident. Door regelmatig te oefenen in ontruimen blijven de vaardigheden geborgd.” Nieuwbouwlocatie “Om dit hoge niveau van veiligheid voor niet * De teksten op deze pagina zijn aangeleverd door de betreffende organisaties of bedrijven
zelfredzame- en overige patiënten te borgen wordt ook kritisch gekeken naar het toekomstige brandveilig gebruik van de nieuwbouwlocatie in Utrecht. Alle betrokken specialismen zijn vertegenwoordigd om gebouwtechniek, bouwkundige brandveiligheidsvoorzieningen en de BHV organisatie van de nieuwbouw optimaal op elkaar af te stemmen. In het Integraal Plan Brandveiligheid Ziekenhuizen worden alle gemaakte afspraken vastgelegd, zodat in een later stadium (vóór ingebruikname) kan worden getoetst of de getroffen maatregelen en voorzieningen functioneren zoals ze zijn ontwikkeld. Door goede afstemming met gemeente en brandweer is het brandveilig gebruik niet een statisch iets, maar een continue proces waar dagelijks medewerkers mee bezig zijn.”
Gespecialiseerde ziekenhuizen met een regio nale of landelijke functie garanderen de patiënt de beste zorg, maar aan die ontwikkeling zijn ook grote risico’s verbonden voor de continuïteit van zorg. Een brand in het enige of een van de paar specialistische ziekenhuizen kan de zorg voor duizenden patiënten stilleggen en unieke en dure apparatuur in rook doen opgaan. Dat risico schept een grote verantwoordelijkheid voor besturen en directies van zorginstellingen ten aanzien van de brandveiligheid van het gebouw. Het sec voldoen aan wat de wet voorschrijft is in het licht van de mogelijk grote en soms fatale gevolgen lang niet altijd voldoende. Er zal meer in brandveiligheid moeten worden geïnvesteerd, maar de huidige budgetteringsregels zijn daarop nog niet toegesneden. Als samenleving dienen wij hier een oplossing voor te vinden. De brandbeveiligingsbedrijven en deskundigen, verenigd in de Nederlandse Organisatie voor Brandveiligheid, anticiperen daar al op door ontwikkeling van specifieke, betaalbare brandbeveiligingsconcepten. Zo draagt de NOVB bij aan een brandveiliger Nederland. Door Rob Hartgerink (NOVB)
Een brand kan dure apparaten in rook op doen gaan.
Brandpreventie onderschat aspect * In het algemeen is brandpreventie een onderschat aspect, wellicht ook omdat er behoorlijke investeringen mee zijn gemoeid die normaal gesproken niet worden gebruikt. Maar bij een calamiteit zijn die gedane investeringen goud waard, zodat de gevolgen veelal beperkt blijven tot materiële schade. Het Bouwbesluit houdt rekening met diverse zaken voor zowel nieuwbouw als in bestaande bouw. Hierbij valt te denken aan het veilig en tijdig het gebouw kunnen verlaten, het bestrijden van een beginnende brand, installaties en bouwkundige voorzieningen ter verhoging van de brandveiligheid en bereikbaarheid voor hulpverleners. Van alle bovengenoemde items is in het Bouwbesluit een nadere omschrijving opgenomen, echter hiervoor zal wel een hoge mate van deskundigheid aanwezig moeten zijn om tot een juiste en kostentechnisch aanvaardbare invulling te komen. Deze deskundigheid is bij EFPC aanwezig voor alle bovengenoemde items op het gebied van regelgeving, blussystemen en
eldsystemen voor iedere denkbare situatie en m meer. Denk bijvoorbeeld ook aan organisatorische maatregelen, wat helaas vaak wordt onderschat. Immers hoe vaak is de bemensing van een nachtdienst in uw verzorgingshuis (te) summier? Aan u de actie! Voor alle vragen en deskundig advies op het gebied van brandveiligheid kan men terecht bij: telefoon (030) 225 2400.
Ronald van Brakel, directeur EFPC.
BRAND preventie
12
• Advisering • Producten • Montage • Onderhoud
Applicom Zeker in brandveiligheid!
BOUWKUNDIGE BRANDPREVENTIE
Hulzenseweg 10-20 • Nijmegen • T: +31 (0)24 35 22 571
www.applicom.nl AFG Group, volledige brandpreventie in één hand Applicom Brandpreventie is onderdeel van AFG Group. Een groep in brandpreventie gespecialiseerde bedrijven met als core business: • • • • •
Applicatie en onderhoud brandwerende doorvoeringen/voorzieningen: Applicom Productie en verkoop van brandwerende coatings en producten: Flame Guard en SEAC Productie en verkoop van aerosol blusmiddelen (de blusbom): DSPA Applicatie en onderhoud van staalbescherming: BSG en HSC Advies, tekenwerk, vluchtwegaanduiding en logboeken: AP en De Wit Cad tekenbureau
Voor slimme en verantwoorde oplossingen Bouwplanadvies Brandbeveiligingsinstallaties Projectmanagement Gelijkwaardigheidsbepalingen Huisvestingsvraagstukken Vergunningen
Bouwmanagers & Brandveiligheidsadviseurs
Altavilla B.V. Bouwmanagers Brandveiligheidsadviseurs
Postadres Postbus 1026 5602 BA Eindhoven
T 088 23 23 500 E
[email protected] I www.altavilla.nl
BRAND preventie
13
Erasmus MC goed voorbereid
Brandbeveiliging Erasmus MC * Het Erasmus MC (onder meer bestaande uit de locaties Centrum, Faculteit, Erasmus MCDaniel den Hoed en Erasmus MC-Sophia) in Rotterdam heeft gekozen voor Siemens Building Technologies als partner voor de service aan en het onderhoud van de gehele brandbeveiligingsinstallatie. Ook voert Siemens de maandelijkse beheerstaken voor het Medisch Centrum uit.
De twee belangrijkste steekwoorden voor de nieuwbouw zijn ‘Sprinkler’ en ‘Compartimentering’.
De nieuwbouw van het Erasmus MC in Rotterdam moet voldoen aan de wet- en regelgeving op het gebied van brandveiligheid. De twee belangrijkste steekwoorden op dit gebied zijn ‘Sprinkler’ en ‘Compartimentering’. In de hele nieuwbouw, met uitzondering van onder meer enkele specifieke laboratoria en ver pleegafdelingen, wordt sprinkler aangelegd. Een sprinklerinstallatie is een vast aange brachte brandblusinstallatie om een begin nende brand te detecteren, te signaleren en te beheersen dan wel te blussen. De installatie maakt gebruikt van sproeikoppen (sprin klers) aan het dak of plafond die bij een bepaalde temperatuur water gaan sproeien. Doordat de sprinklers al bij een beginnen de brand in werking treden wordt de brand vaak goed onder controle gehouden en omdat ze zeer lokaal werken blijft de omvang van de bij het blussen veroorzaakte waterschade beperkt.
De nieuwbouw is onderverdeeld in verschillende brandcompartimenten.
‘Met behulp van deze compartimenten is het mogelijk om bijvoorbeeld de verpleeg afdelingen bij brand horizontaal te evacueren’ Een brandcompartiment is een deel van een gebouw dat bij brand als zelfstandige eenheid be schouwd kan worden. De brandcompartimenten
moeten ervoor zorgen dat gedurende een bepaalde tijd van minimaal dertig of zestig minuten vuur en rook tegengehouden kunnen worden, zodat een veilige vrije vluchtroute gegarandeerd is. Met behulp van deze compartimenten is het mogelijk om bijvoorbeeld de verpleegafdelin gen bij brand horizontaal te evacueren. Men verplaatst zich naar een brandvrij comparti ment zodat er voldoende tijd is om daar via een trappenhuis, die zestig minuten brandvrij blijft, het gebouw te verlaten. Voor de hoge toren zijn de eisen nog strenger vanwege de hoogte. Daar zijn twee aparte trappenhuizen die beide gebruikt kunnen w orden bij brand.
De overeenkomst tussen Siemens en het Erasmus MC heeft een looptijd van drie jaar, met opties voor verlenging tot vijf jaar. De service en het onderhoud aan de brandbeveiligingsinstallatie lopen parallel met de modernisering en de uit breiding die het Erasmus MC de komende jaren tot eind 2017 te wachten staat. Mede vanwege de verschillende locaties, de hoge complexiteit en de betrouwbaarheid in combinatie met de functionaliteit van de installaties, die ook tijdens de werkzaamheden gewaarborgd moet blijven, heeft het Erasmus MC voor Siemens gekozen, die ook de modernisering en de uitbreiding van de brandmeldinstallatie verzorgt. De service en onderhoudsovereenkomst is gebaseerd op NEN 2654-1. Deze norm stelt eisen voor het beheer, de controle en het onderhoud van brandmeldin stallaties in gebouwen en is van toepassing op autonome brandmeldinstallaties, waarbij de ap paratuur en bekabeling niet wordt geïntegreerd met andere installaties.
Suzan Willems, manager Operations Erasmus MC en Koen Bogers, directeur Siemens Building Technologies (Siemens persfoto).
Ontroking biedt extra tijd bij ontruiming *
Woordenboek
In plaats van vuur is rook bijna altijd de reden dat mensen omkomen bij een brand. In de Nederlandse wetgeving is het voorkomen van verspreiden van rook echter gekoppeld aan de brandwerendheid van een ruimte. De brandwerendheid van een patiëntenkamer bij voorbeeld zou tenminste dertig minuten moeten zijn en is daardoor 45 minuten rookwerend! (vol gens de Nederlandse wet). In werkelijkheid is het echter zo dat al na twee of drie minuten een brandwerende scheiding niet meer rookdicht is. Een standaard brand kan in twee minuten een ruimte van 20.000 m³ volzetten met rook. Dat zijn ruwweg 150 grote ziekenhuiskamers. Bijkomend probleem is dat door veel rook een redding door BHV’ers niet meer mogelijk is. Een ontroking systeem (rookafzuiging in verkeersruimten) is een systeem dat zich kenmerkt door een aantal extra voordelen ten opzichte van andere installaties. Naast het afkoelen van de ruimte door rookafzui ging (waardoor geen snelle uitbreiding zal ont staan) zorgt een ontrokingssysteem er voor dat de toxische gassen worden afgevoerd en geen gevaar * De teksten op deze pagina zijn aangeleverd door de betreffende organisaties of bedrijven
Een flash over is de vlamoverslag bij een zuurstofbeheerste brand als de brandbare gassen, afkomstig van brandende en door de rookgassen opgewarmde elementen in de ruimte, plotseling ontbranden door de toevoer van zuurstof. Dit kan gebeuren als er verse lucht de ruimte binnenstroomt, bijvoorbeeld als er een deur wordt geopend. Door de brand daalt namelijk het zuurstofgehalte van de lucht in de betref fende ruimte, waardoor brandbare gassen niet of veel moeilijker ontvlammen. Stroomt er dan plotseling veel verse lucht binnen, dan krijgen de gassen ineens wel genoeg zuurstof om te ver branden, zodat er een soort explosie ontstaat. meer vormen buiten de ruimte waar de brand is ontstaan. Het systeem wordt aangestuurd door de brandmeldinstallatie. Wanneer rook gedetec teerd wordt zal het systeem in werking treden en de aanwezige rookafvoeren door speciaal gepre pareerde kanalen. Resultaten van ontroking zijn zo goed dat in bijvoorbeeld, USA, Frankrijk en België het systeem al jaren verplicht is. Met een
ontrokingssyteem kunnen BHV’ers veel langer ontruimen of bluspogingen doen. De brandweer kan zich daarna snel en zonder oriëntatieproble men naar de brand begeven en de brand blussen. De veroorzaakte schade zal veel lager uitvallen doordat er weinig rookschade is. Door Wietse Edens, directeur Adviesbureau Edens
BRAND preventie
Brandveiligheid in de praktijk 30 mei 2012 Locatie: Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, Hilversum
De eisen binnen de bouwbranche worden steeds complexer en de marktomgeving is sterk in ontwikkeling. Voor alle bedrijven in de bouwkolom is het belangrijk om voortdurend in ontwikkeling te blijven en de trends op het gebied van bijvoorbeeld energy efficiency, duurzaamheid, renovatie en wetgeving te volgen. Gedurende de afgelopen halve eeuw heeft Rockwool ontzettend veel expertise vergaard. Ook de partners van Rockwool hebben veel kennis en ervaring in huis. Binnen het Rockwool forum wordt al deze expertise samengebracht. Schrijf u in via www.rockwool.nl/forum
14
BRAND preventie
15
‘Kennis en bewustzijn’
*
In een recent door FRC Nederland georganiseerde workshop is uitgebreid stilgestaan bij het thema Brandveiligheid in de Zorgsector. Aan tafel zaten bouwkundig specialisten, toeleveranciers en vertegenwoordigers van het Erasmus MC in Rotterdam. Aanleiding voor de dag is de gewijzigde regelgeving rondom brandveiligheid middels het nieuwe Bouwbesluit. Daarnaast is het eind vorig jaar door VROM gepubliceerde rapport ‘Brand veiligheid in de Zorgsector’ besproken waarin klip en klaar is vastgesteld dat er veel zaken niet in orde zijn en verbeterd moeten worden. Bouwbesluit 2012, een verbetering? Vooraf gezegd; nog niet alles is helder en duidelijk rond het vernieuwde Bouwbesluit. Er is nog steeds sprake van een overgangsregeling echter kunnen betrokkenen niet rustig afwachten hoe zaken uitgelegd kunnen gaan worden. Feit is (al jaren) dat bij wet de principaal verantwoordelijk is voor afdoende beleid en procedures rondom het waarborgen van brandveiligheid in de zorgomgeving. “Het nieuwe bouwbesluit voorziet in strakkere definities en een duidelijke normering”, aldus Bart van de Hoef van FRC Nederland, “waarbij binnen Europees verband aansluiting gezocht wordt met EU regelgeving en materiaal normering. En daar zijn zaken duidelijk anders dan voorheen. Materialen moeten voorzien zijn van CE-markering en certificaten die aan strengere testeisen moeten voldoen. Onderschat niet de impact van deze maatregel; sommige materialen, technieken en protocollen voldoen straks niet meer; en de eindverantwoordelijke moet straks compliance en periodieke controle aan kunnen tonen.” Aldus Bart. “Bouwkundig gezien kun je nu al zaken aanpakken, signaleren en aansluitend corrigerend beleid inzetten.” Het VROM-rapport heeft aangetoond dat veel zaken rondom de brandveiligheid niet in orde zijn. Veel zaken hierin komen terug bij de mens op de werkvloer. Maar ook bouwkundig is veel niet juist of niet meer conform wetgeving en hierin kan een instelling met meer kennis, betere procedures en strakker toezicht gericht beleid ontwikkelen en handhaven. Men hoeft niet per definitie meer te doen maar men moet een aantal zaken wel anders gaan doen. Wat en hoe moet vaak lokaal bepaald worden. “Om deze reden heeft FRC Academy (de opleidingstak van FRC Nederland) een programma ontwikkeld dat een zorginstelling helpt bij het inventariseren van de stand van zaken rondom haar brandveiligheid; dit vooral ook op bouwkundig niveau. Dit traject wordt op locatie ingezet met een technische
Op de trainingslocatie in Rotterdam is een speciale testcontainer geplaatst met een fireproof ruimte. Hier kunnen praktijk situaties nagebootst worden voor brandwerende oplossingen.
inventarisatie. Aansluitend wordt het programma in de schoolbanken voortgezet; betrokkenen worden bewust gemaakt en gezamenlijk maakt men stappen richting verbeterd beleid. Kennis maakt macht en inzicht brengt oplossingen”, aldus Bart van de Hoef. Ruim inzicht wordt onder meer verkregen door zaken praktisch en duidelijk neer te zetten. Reden waarom de FRC Academy naast theorie ook de praktijk in beeld brengt. Op de trainingslocatie in Rotterdam is een speciale testcontainer geplaatst met een fireproof ruimte. Hier kunnen praktijk situaties nagebootst worden voor brandwerende oplossingen. Brandwerend materiaal, geprepareerde doorvoeringen, brandwerende coatings, etc. kunnen hier toegepast en getest worden. Juist met deze toevoeging worden praktijksituaties beter inzichtelijk gemaakt. “Doel van de testruimte is te laten zien hoe materialen werken en dus hoe ze correct toegepast moeten worden”, aldus Bart. Mede hierdoor gaat men situaties die thuis aangetroffen worden beter kunnen beoordelen en wordt met kennis aangestuurd op een betere handhaving. Eindresultaat voor de instelling is dat men de meest actuele regels weer paraat heeft en de bouwkundige brandveiligheid goed op orde kan (laten) brengen. De FRC Academy kan hierin
een belangrijke rol in spelen. FRC Nederland is specialist op het gebied van bouwkundige brandpreventie en organiseert onder de naam FRC Academy regelmatig cursussen, bijscholingen en workshops op en rondom het thema brandveiligheid (zie www.frcnederland.nl). Informatie over het traject Brandveiligheid / Bouwbesluit 2012 kunt u aanvragen op
[email protected]
‘Kennis maakt macht en inzicht brengt oplossingen’
De Nederlandse Organisatie voor Brandveiligheid, een samenwerkingsverband dat zich inzet voor een brandveiliger Nederland, vindt van niet. De NOVB pleit voor een integrale benadering. Het creëren van een brandveilige omgeving vloeit voort uit een mix van bouwkundige, installatietechnische en organisatorische maatregelen. Als de brandveiligheid van de zorginstelling vanuit deze drie-eenheid wordt bekeken, is een scala van alternatieve en betaalbare oplossingen voorhanden. Dit integrale model biedt ruimte voor ‘onderhandeling’ om te komen tot maatregelen die de brandveiligheid vergroten en de kosten binnen de perken houden. Sprinkler- en watermistsystemen zijn betaalbare oplossingen die de veiligheid voor patiënten, medewerkers en bezoekers bij gelijke exploitatiekosten fors doen toenemen. Beide systemen pakken de brand bij de bron aan, zodat die zich niet uitbreidt tot een volledige brand. De brand is onder controle voordat de brandweer arriveert. Last but not least: Patiënten kunnen dan niet alleen rekenen op de beste medische behandeling en zorg, zij kunnen ervan verzekerd zijn dat aan inperking van brandveiligheidsrisico’s alles is gedaan.
Dat is toch bij wet geregeld...? Een voorbeeld van brandwerende doorvoeringen.
Brandveiligheid staat hoog op de agenda van zorgcentrum de Vijverhof in Capelle aan den IJssel. En dat is niet voor niets. In de nacht is immers een beperkt aantal personeelsleden aanwezig. Voor de nieuwbouw die momenteel gerealiseerd wordt, besloot het zorgcentrum dan ook extra maatregelen te nemen om de veiligheid van haar bewoners te waarborgen. Met name in het intramurale gedeelte, omdat daar kwetsbare niet zelfredzame ouderen ver blijven.
Het nieuwe zorgcentrum de Vijverhof.
a ppartementen worden gerealiseerd. Oplevering staat gepland voor eind 2012. Het hele gebouw voldoet dan aan de eisen die worden gesteld door de brandweer en de gemeente. Een veilig gevoel voor de bewoners en medewerkers van de Vijverhof. Voor vragen en advies over water-
Niemand gaat voor de lol naar een zorg instelling. Wie onder het mes moet, moet zich geen zorgen hoeven te maken over welk risico hij loopt als er brand uitbreekt. Directies en besturen van zorginstellingen dienen dat wel te doen. Zijn zij zich voldoende bewust van de brandveiligheidsrisico’s die patiënten, bezoekers en zijzelf lopen? Houdt hun ver antwoordelijkheid op als aan de (minimum) wettelijke brandveiligheidsvoorschriften is voldaan?
Door Rob Hartgerink (NOVB)
Unica beveiligt zorgcentrum met watermist*
Het watermistsysteem van Unica bleek de meest optimale oplossing. Belangrijkste argumenten voor het zorgcentrum om voor watermist te kiezen, zijn het lifesafety aspect van dit systeem en de zeer beperkte waterschade bij een eventuele calamiteit. De Vijverhof anticipeert met deze blusoplossing tevens op een toekomstig mogelijk verminderde inzet van de brandweer. Bijkomend voordeel is dat het blussysteem nauwelijks zichtbaar is, doordat de leidingen deels zijn verwerkt in de betonvloer. In maart 2010 is de eerste paal geslagen voor het nieuwbouwproject, waarbij 120 intramurale plaatsen en 129 zelfstandige
Kies voor een veilige zorg
mist kan men bellen met HenkJan Kooijmans van Unica Brandbeveiliging: (033) 247 80 80.
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd door de betreffende organisaties of bedrijven
In het Bouwbesluit 2012 is een aantal nieuwe begrippen geïntroduceerd die van belang zijn voor de bouwkundige inrichting van het ziekenhuis. Beschermd subbrandcompartiment en verminderde materiaal eisen in geval van twee vluchtroutes, zijn hiervan voorbeelden. Door alleen te voldoen aan de bouwregelgeving is de brandveiligheid nog niet gegarandeerd. Ook de organisatie moet zo ingericht worden dat zij kan voldoen aan de randvoorwaarden waarop de wet gestoeld is. De ARBO-wet geeft een extra handreiking om de toetsing uit te voeren. Is het dè oplossing voor alle situaties? Neen, de wet geeft alleen maar het minimale toetskader. Elke instelling moet zelf na blijven denken over haar eigen omstandigheden en de voor haar aannemelijke brandscenario’s. Naarmate de personele bezetting verandert of het aantal apparaten in een patiëntenkamer toeneemt, zal het brandbeveiligingsconcept hieraan moeten worden aangepast. Dat concept is het samenspel van bouwkundige, organisatorische en installatietechnische maatregelen dat leidt tot het gewenste veiligheidsniveau. In de tijd gezien is het een dynamisch geheel dat zich voortdurend dient te ontwikkelen en één geheel vormt met het algemeen veiligheidsbeleid. Samenwerkingsmodellen als het Model Integrale Brandveiligheid Bouw werken (Model IBB) ondersteunen de zorg instelling bij dit proces. Door Rob Hartgerink (NOVB)
BRAND preventie
16
“Investeren in veiligheid is investeren in maatregelen die, op het moment dat het er werkelijk toe doet, onbetaalbaar zijn.” Onafhankelijke advisering in onder meer integrale brandveiligheid en explosieveiligheid
www.efpc.nl
www.hse-advies.nl
Gelre ziekenhuis, Royal Haskoning
HSE-advies & European Fire Protection Consultants (EFPC) Dé specialisten voor u op het gebied van: • Brandveiligheid in zorginstellingen • Regelgeving in relatie tot brandveiligheid • Brandpreventievoorzieningen • Inbraakbeveiliging/Toegangscontrole; • Arboveiligheid, bijv. gerelateerd aan verminderd zelfredzame personen • Elektrische veiligheid in medische ruimten
European Fire Protection Consultants B.V.
Internationale beveiligingadviseurs Leyenseweg 113G Postbus 261, 3720 AG Bilthoven Telefoon: 030 225 24 00 | Fax: 030 225 24 49
[email protected] | www.efpc.nl Nieuwbouw Erasmus MC, illustratie EGM Architecten