Bouwfysische Gegevens Akoestische Isolatie Toelichting bij de bladen met akoestische prestaties
Toelichting bij de bladen met akoestische prestaties. Op het blad is de theoretisch berekende geluidisolatie van de (dichte) gevel grafisch weergegeven. Tevens is een tabellarisch overzicht gegeven met de geluidisolatie van alle bouwelementen. De geluidisolatie is weergegeven in de vorm van een ééngetalsgrootheid (Rw) met daaronder tussen haakjes de geluidisolatie in octaafbanden.
1 Geluidisolatie bouwelementen De grafiek geeft detailinformatie ten opzichte van de ééngetalsgrootheden. De akoestische prestatie van een bouwelement wordt aangeven middels de Rw (= gewogen geluidisolatie). Hierbij wordt de geluidisolatie(-curve) vergeleken met normwaarden. De curve van de normwaarden wordt zodanig verschoven dat het kleinst mogelijke negatieve verschil ontstaat. De dan af te lezen waarde bij 500Hz is de Rw-waarde. De invloed van een standaardspectrum voor binnengeluid en buitengeluid wordt aangegeven middels een correctieterm resp. C en Ctr. De in de bouw gebruikelijke A-gewogen geluidisolatie RA van een bouwelement wordt verkregen door Rw te corrigeren met een van deze correctietermen. Voor suskasten wordt uitgegaan van de ééngetalsgrootheid (Dn,e,w) voor kleine bouwelementen (NPR 5079). RA = Rw + C en RA,tr = Rw + Ctr In bovenstaand overzicht is de A-gewogen geluidisolatie RA,tr van de gevel: 36 – 2 = 34 dB Geluidisolatie dichte gevel: 70
Rw (C,Ctr) = 40 (–1,–1) (31, 40, 44, 39, 39)
60
Luchtgeluidisolatie Index R [dB]
NBD BOUWDETAILS WONINGBOUW JULI 2009
Op het informatieblad met de akoestische prestatie is de karakteristieke geluidwering van de gevel (GA;k) weergegeven voor de situatie met een dichte gevel met de opbouw als aangegeven in het detail en met ramen van verschillende grootte. De geluidwering wordt gegeven voor 3 spectra: wegverkeer, railverkeer en vliegverkeer.
Geluidisolatie HR++ glas (6 15(A) 4 mm):
50
Rw (C,Ctr) = 33 (–1,–4) (24, 21, 28, 40, 39)
40
30
Geluidisolatie Suskast:
20
Dn,e,w (C,Ctr) = 36 (–1,–4) (28, 25, 30, 40, 55)
10
63
125
250
500
1000
Frequentie [Hz] 1/3 oc t
Berekende geluidsisolatie dichte gevel
1/1 oc t
2000
4000
Kierdichting: RA = 40 dB(A)
Bij het bepalen van de akoestische prestatie van de gevel is voor de beglazing uitgegaan van HR++ glas. Voorts is er rekening mee gehouden dat in de ramen een redelijk gedempte ventilatie- voorziening is opgenomen waarmee aan de eisen van het Bouwbesluit kan worden voldaan. De gehanteerde gegevens zijn op het blad vermeld. 2 Karakteristieke geluidwering gevel De karakteristieke geluidwering van de gevel is bepaald op basis van een standaardwoning met een beukmaat van 5,7 m en een diepte van 8,6 m. Er zijn twee situaties onderscheiden: de geluidbelaste gevel betreft de volle beukmaat van binnenuit gezien (Plattegrond A) of de geluidbelaste gevel betreft slechts een deel van de gevel (Plattegrond B). Een akoestische prestatie wordt toegekend aan bouwelementen, bouwdelen en constructiedelen.
A
B
GA;K (tr/rv/lv)
29/32/30
25/29/26
26/30/27
27/30/28
GA;K (tr/rv/lv)
28/31/29
24/28/26
25/29/26
26/30/27
3 Woningscheidende constructie De akoestische prestatie van een woningscheidende constructie wordt aangeduid middels het A-gewogen genormeerd karakteristieke luchtgeluidniveauverschil DnT,A,k en het A-gewogen genormeerd contactgeluidniveau LnT,A. Deze laatste twee grootheden komen binnen afzienbare tijd in de plaats van respectievelijk de karakteristieke isolatie-index voor luchtgeluid Ilu;k en de isolatie-index voor contactgeluid Ico. Dit impliceert onder andere dat de eisen in het Bouwbesluit iets anders zullen worden geformuleerd
NBD BOUWDETAILS WONINGBOUW JULI 2009
Van belang zijn de geluidwering van en naar verblijfsgebieden en verblijfsruimten. De akoestische prestatie van een gevel wordt uitgedrukt in de A-gewogen karakteristieke geluidwering van de uitwendige scheidingsconstructie en aangegeven met de ééngetalsgrootheid GA,k. Wanneer de invloed van de achter de gevel liggende ruimte wordt meegenomen wordt gesproken over de A-gewogen geluidwering van de gevel, de hierbij horende grootheid is GA. Deze ééngetalsgrootheden zijn frequentie-afhankelijk en worden bepaald door de geluidisolatie van de afzonderlijke componenten van de gevel. Op het blad zijn de ééngetalsgrootheden gegeven voor achtereenvolgens wegverkeerslawaai/railverkeerslawaai/luchtvaartlawaai.
De grootheden DnT,A,k en LnT,A voor het betreffende detail zijn bepaald op basis van de woningscheidende constructie. Hierbij is de invloed van de gevel op de geluidwering meegenomen. De akoestische prestatie is uitgedrukt in de nieuwe prestatiegrootheden, met tussen haakjes de “oude” prestatiegrootheden. Het detail is beoordeeld op basis van de detaillering als aangeven op het detailblad met inachtneming van de invloed van de getekende aansluitingen. Onder de tabel zijn de extra aandachtspunten vermeld. Woningscheidende wand 300mm Kalkzandsteen: 1A-03-02-W5 DnT,A,k
52 dB* (Ilu;k 0dB) 40 dB (Ico +19dB)
LnT,A
* gevelbekleding mag geen starre koppeling tussen kozijnen bewerkstelligen. Kunststofprofiel niet stijf.
Grofweg kunnen de volgende relaties worden aangehouden:
NBD BOUWDETAILS WONINGBOUW JULI 2009
DnT,A,k ≈ Ilu;k + 52 ; LnT;A ≈ 59 - Ico Geluidwering uitwendige scheidingscontructies De zoekstructuur van de NBD Details Woningbouw gaat primair uit van bouwmethodes die kenmerkend zijn voor de verbinding van de materialen in het gevelvlak ten opzichte van de draagconstructie. Het gevelvlak speelt een rol bij de geluidwering van externe geluidbronnen en de geluidwering van en naar verblijfsgebieden/-ruimten i.v.m. flankerende overdracht. Belangrijk is te onderscheiden dat de eisen in het Bouwbesluit zijn uitgedrukt in indelings- en afmetingsonafhankelijke grootheden, voornamelijk volgend uit het beginsel van vrije indeelbaarheid voor het verblijfsgebied; de eisen zijn daarbij geformuleerd voor verblijfsgebieden. Elke gevelcomponent heeft zijn karakteristieke geluidisolatie. De akoestische prestatie is afhankelijk van de gevelopbouw en de locatie in verband met de geluidoverdracht via de aansluitende bouwdelen. De karakteristieke geluidwering van de gevel GA,k voor een verblijfsgebied wordt berekend uit GA volgens 55, 3 .V G A ,k = G A − 10 lg c .T0 . Su met: V = het volume van de achter de gevel gelegen ruimte [m3] c = de voortplantingssnelheid van het geluid; hiervoor dient een waarde van 331,8 m/s te worden ingevuld, waardoor de verhouding tussen de accolades reduceert tot V/6T0Su; voor woningen dus V/3Su.
T0 = referentienagalmtijd = 0,5 [s] voor woningen; Sr,u = oppervlakte van de uitwendige scheidingsconstructie tussen buiten en ontvangruimte [m2]
De eisen zijn zo gedefinieerd dat de geluidwering van een uitwendige scheidingsconstructie met de in de zin van de Wet geluidhinder geluidgevoelige verblijfsgebieden zodanig moet zijn dat een zeker geluidniveau, de binnengrenswaarde, niet wordt overschreden. Om de vereiste karakteristieke geluidwering te kennen, dient dus ook de geluidbelasting bekend te zijn. De vereiste karakteristieke geluidwering GA,k is het verschil tussen de geluidbelasting en de binnengrenswaarde. Tabel Binnengrenswaarden in Lden voor geluid
- woningen en woongebouwen - niet tot bewoning bestemde gebouwen (met geluidgevoelige verblijfsgebieden)
verblijfsgebieden
verblijfsruimten
33 dB(A) 33 dB(A)
35 dB(A) 35 dB(A)
In alle gevallen geldt dat de karakteristieke geluidwering van de uitwendige scheidingsconstructie tenminste 20 dB(A) moet bedragen als het de scheiding met een verblijfsgebied betreft en tenminste 18 dB(A) als het de scheiding met een verblijfsruimte betreft. Indien de geluidbelasting Lden hoger is dan 53 dB(A), dient de karakteristieke geluidwering minstens gelijk te zijn aan het verschil van de geluidbelasting B en de binnengrenswaarde: voor woningen bijvoorbeeld: GA,k ≥ geluidbelasting – 33 dB. Voor luchtvaartlawaai is de vereiste karakteristieke geluidwering van de uitwendige scheidingsconstructie gegeven bij een geluidbelasting uitgedrukt in Kosten-eenheden (Ke). Tabel Vereiste karakteristieke geluidwering voor luchtvaartlawaai Geluidbelasting in Ke 36-40
41-45
46-50
> 50
woningen en woongebouwen
30
33
36
39
niet tot bewoning bestemde gebouwen
30
33
36
39
kantoorgebouwen
27
30
33
36
woningen en woongebouwen
28
31
34
37
niet tot bewoning bestemde gebouwen
28
31
34
37
kantoorgebouwen
25
28
31
37
GA,k in dB voor verblijfsgebieden in:
GA,k in dB voor verblijfsruimten in:
Een uitwendige scheidingsconstructie die de scheiding vormt tussen een verblijfsgebied van een gebruiksfunctie die bijzonder gevoelig is voor luchtvaartlawaai en de buitenlucht, zoals bv slaapkamers, moet een geluidwering hebben die niet kleiner is dan het verschil tussen de LAeq geluidbelasting veroorzaakt door structureel uitgevoerd nachtelijk vliegverkeer, op die constructie en een A-gewogen equivalent geluidniveau van 26 dB. De LAeq geluidbelasting voor startend en landend vliegverkeer buiten een gebruiksfunctie, uitgedrukt in dB(A), wordt berekend overeenkomstig de “Regeling berekening nachtelijke geluidsbelasting”, waarbij de geluidwering van de uitwendige scheidingsconstructie, onderscheiden naar startend en landend vliegverkeer (∆Lgevel;m), gelijk wordt gesteld aan 0 dB(A).
NBD BOUWDETAILS WONINGBOUW JULI 2009
Om te voorkomen dat in geval van verblijfsgebieden met meer dan één ruimte ongewenste situaties ontstaan, geldt voor een verblijfsruimte een 2 dB(A) hogere binnengrenswaarde.
Aangezien een gevel uit meerdere elementen kan bestaan zijn op het toelichtingsblad voor de hand liggende combinaties voor de gevelopbouw m.b.t. percentage en type beglazing, ventilatie e.d. opgenomen. De geluidisolatie RA van het gevelvlak wordt bepaald uit de geluidisolatie RA van de samenstellende delen en hun oppervlakte. Daarnaast speelt de kierdichting een belangrijke rol. n S j − RAj 10 − DneA RA = − 10 lg ∑ 10 10 + 10 10 + K S j =1 S met: RAj = de (laboratorium)geluidisolatie van gevelelement j in dB(A) = de oppervlakte van gevelelement j in m2 Sj Dn,e,A = het op 10 m2 genormeerde geluiddrukniveauverschil van een geluidgedempte ventilatievoorziening in dB(A) K = de kierterm
NBD BOUWDETAILS WONINGBOUW JULI 2009
Op het toelichtingenblad zijn de gebruikte geluidisolatiewaarden opgenomen. In NEN-EN 12354-3 en NPR 5272 worden geluidisolatiewaarden gegeven voor veel voorkomende typen beglazing, kozijn, muren, borstweringen, daken en ventilatievoorzieningen. In het stadium van het dimensioneren van de gevel kan het handig zijn de deelbijdragen van de diverse gevelelementen aan GA te kennen om snel doeltreffende maatregelen te nemen ingeval van onvoldoende geluidwering. Deze deelbijdrage kan berekend worden door de formule toe te passen op één gevelelement, alsof dat alleen bepalend zou zijn en de rest te verwaarlozen zou zijn: G Aj = RAj + 10 lg
V − 3 + Cg 6T0 S
GA volgt dan uit: n
G A = − 10 lg ∑10 1
−
G Aj 10
