iza
magazine
Bouwen aan mijn wijk
IZA scoort 7,7 Sneller een behandeling Gezond gewicht, zo doe je dat! | goed voor elkaar |
3|2010
Voor verzekerden werkzaam in de publieke sector
Inhoud
COLOFON IZA Magazine verschijnt vier keer per jaar voor IZA-verzekerden
Naar de top!
Oplage 320.000
Eén vinger in een greep, een teen op een trede. Langzaam omhoog. Met sportklimmen verlegt u persoonlijke en objectief meetbare grenzen.
Verschijningsdatum 2010 10 december Redactie Anoek Bleumer, Chris van der Hulst, Josje Kets, Hans de Klerk, Christine Liebrecht, Wies Peters, Dirk van Sambeeck en Walter Withagen Fotografie Anoek Bleumer, Adriaan van Dam, Hollandse Hoogte (Menno Boermans, Theo van Pelt, Irma Bulkens) iStockphoto, Luuk van der Lee, Masterfile, Naturalis, Shutterstock, Spaarnestad Photo (G. v.d. Werff), Ruben Oreel, August Swietkowiak, Norbert Voskens Illustratie Anne Besselink Met medewerking van Hans Dalmeijer, PuzzelPro, Voedingscentrum Concept en realisatie HDtt Communicatieadvies, Nijmegen Artdirection en vormgeving Wunderbar, Nijmegen Druk Senefelder Misset, Doetinchem
10 6
Uit de brand Brandweerkorpsen kampen met een tekort aan vrijwilligers. Met een wervingsactie rekruteerde de brandweer van VlissingenMiddelburg nieuwe mensen.
Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten en verantwoordelijkheden worden ontleend. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen of illustraties kan alleen na schriftelijke toestemming van de redactie. IZA Magazine verschijnt ook in gesproken vorm voor mensen met een leeshandicap. Bel voor deze gratis service Dedicon in Grave: (0486) 48 64 86. Redactieadres: IZA Magazine Postbus 445 5600 AK Eindhoven IZA 0900-8024 IZA Gemeentezorgpolis 0900-8036 E-mail:
[email protected] www.iza.nl Wilt u IZA Magazine niet meer ontvangen, laat dit dan weten aan de redactie. © 2010 IZA
Extra = te veel
Veel Nederlanders slikken extra vitaminen en mineralen. “Onnodig”, stelt het Voedingscentrum, “en soms zelfs schadelijk”.
30
33 Gratis tijdschrift Meldt u een gezinslid aan bij IZA? Dan ontvangt u een gratis tijdschriftabonnement.
COLUMN
Afscheid
20
Kijk in de wijk Marjan Wertwijn is wijkmanager in Utrecht. Ze is de schakel tussen wijk en stadhuis. “Ik ken geen baan met zo veel diversiteit.”
Verder in dit nummer 4 9 10 12 16 19 20 24 27 28 34 35 35
Fitfeitjes: de kracht van een middagdutje Doe de gezondheidstests Genieten van de Rotterdamse haven IZAken: Goed rapport voor IZA Mantelzorg verlenen in uw eigen achtertuin Eropuit: Ontdek de geheimen van de natuur Sneller aan de beurt met wachtlijstbemiddeling Eczeem: lastig aan te pakken Vraag & antwoord Vies worden in de herfst Kortingsacties speciaal voor u Regionale telefoonnummers Puzzel
Dit is mijn laatste column voor IZA Magazine. Na tien jaar met veel enthousiasme bij IZA te hebben gewerkt, waarvan ruim zes jaar als algemeen directeur, wordt het voor mij tijd om de bakens te verzetten. Aan de ene kant is dat spannend, want het betekent dat ik nieuwe uitdagingen aan zal gaan onder andere omstandigheden en met andere mensen om me heen. Aan de andere kant is het niet leuk, want ik laat veel achter: een mooi bedrijf, fijne collega’s en u – alle verzekerden. Maar, zoals de bekende oud-voetballer en -trainer Johan Cruijff ooit zei: ‘elk nadeel heb z’n voordeel’. Ik ben ervan overtuigd dat het goed is om mijn aandacht en energie op andere zaken te richten. Want ik vind het geen goed idee om te lang in een functie als deze te blijven zitten. Of ‘aan het pluche te kleven’, zoals politici zouden zeggen. Op een gegeven moment wordt het tijd om het roer over te geven aan anderen. Die kunnen er dan vanuit hun deskundigheid met een frisse blik naar kijken. Zoals ook ik het stokje van een ander overneem en gebruikmaak van alles wat ik bij IZA heb geleerd. Eerlijk gezegd laat ik toch wel een klein stukje van mezelf bij IZA achter. Want dit is niet zomaar een bedrijf of zomaar een zorgverzekeraar. IZA heeft altijd een eigen karakter en een eigen sfeer gehad. Dat zal ik missen. Want IZA, daar hóór je bij. Ik hoop oprecht dat u dat nog heel lang zult blijven doen. Astrid Visser Directeur IZA
Fitfeitjes
Het geheim van een middagdutje Een middagdutje is niet alleen nuttig voor kinderen en ouderen. Uit onderzoek is gebleken dat iedereen die overdag kort slaapt, een lager stressgehalte en een hogere concentratie heeft. Dat komt doordat de activiteit in de hersenen even afneemt en voor een korte periode van rust zorgt. Eenmaal wakker is nieuwe informatie gemakkelijker te onthouden, en stijgen productiviteit en creativiteit. Let op dat zo’n powernap niet langer dan een kwartier duurt en blijf daarna niet langer liggen. Dan is de effectiviteit het grootst. Slaapt u langer dan 45 minuten, dan komt u in een te diepe slaap en wordt u moe wakker. Overigens is de tijd van een middagdutje gemakkelijk weer ingehaald. Na een siësta vordert het werk beduidend efficiënter.
Geef me de vijf! Een stevige handdruk staat niet alleen voor zelfvertrouwen en respect. Wetenschappers van de University of London ontdekten dat een stevige handdruk een maatstaf kan zijn voor een lang leven. Uit onderzoek onder 10.000 60-jarigen bleek dat wie last had van ‘slappe handjes’ tot 67 procent meer kans had om vroegtijdig te overlijden. (bron: gezondheidsnet.nl)
Gezonder eten via internet Wie denkt dat jongeren alleen maar friet en pizza willen eten, heeft het mis. De helft van de Nederlandse jongeren wil juist van de slechte eetgewoonten af, zo blijkt uit onderzoek van het Voedingscentrum. Dit geldt vooral voor jongeren met ongezonde eetgewoonten, bijvoorbeeld omdat ze niet ontbijten, nauwelijks zelf koken en vaak voor de televisie eten. Het liefst krijgen jongeren op een gemakkelijke manier praktische tips om gezonder te eten, bij voorkeur via internet. Het Voedingscentrum voorziet in die behoefte met de campagne Het Nieuwe Eten. Via deze maandelijkse e-mailservice krijgen jongeren tips om met kleine stapjes hun eetgewoonten te verbeteren. >www.voedingscentrum.nl
4
IZA Magazine 3| 2010
Gezichtsherkenning: kolfje naar uw hand?
Verantwoord
waven
De verschillen tussen links- en rechtshandigen zijn al vaak onderzocht. Zo zouden linkshandigen creatief zijn en goed in taal. Van rechtshandigen wordt beweerd dat ze langer leven. Britse onderzoekers hebben nu ook ontdekt dat mensen die links zijn, beter gezichten onthouden. Ze zijn bijvoorbeeld over het algemeen beter in staat gezichten van bekenden te herkennen tussen foto’s van andere mensen. Rechtshandigen gebruiken hiervoor maar één hersenhelft, terwijl linkshandigen beiden helften aanwenden.
Waveboarden is de nieuwste straatrage onder kinderen. Al swingend met hun achterste been stuwen ze het flexibele board vooruit en vertonen daarbij geweldige trucs. Van acid drops tot kick flips en ollies. Waveboarden is niet alleen cool, maar ook actief en daarmee lekker gezond. Maar het is ook een topper op de afdeling Spoedeisende Hulp. Door te veel risico of slecht materiaal. Op internet zijn veel websites te vinden die uitleggen hoe trucs in zijn werk gaan en waar u op moet letten bij de aanschaf van een veilig waveboard. Bijvoorbeeld www.waveboard.nl en www.waveboard-streetsurfing.nl. Vergeet u de helm, knie-, pols- en elleboogbeschermers niet?
Vroeger Den Haag | 1941 De manschappen van de beroepsbrandweer poseren in hun nieuwe uniform: marineblauw met rode biezen. Behalve een uitrukuniform krijgen ze ook een uitgaanstenue.
5
Goed voor elkaar
6
IZA Magazine 1| 2010
Blussen waar je woont of werkt Veel brandweerkorpsen in Nederland kampen met een tekort aan vrijwilligers. De Stadsgewestelijke brandweer VlissingenMiddelburg heeft in het voorjaar met succes nieuwe mensen geworven. Commandant Ruud Maljaars vertelt over zijn aanpak. “We hadden meteen 23 sollicitanten.”
post Olympiaweg in Brandweerauto’s van de jaar enkele malen Vlissingen konden vorig tekort aan parate niet uitrukken door een ntrale moest toen vrijwilligers. De alarmce gers van de post noodgedwongen vrijwilli om op 1 augustus Oost-Souburg oproepen te bestrijden. een brand in Vlissingen
Dit berichtje stond onlangs in de Zeeuwse krant PZC. De genoemde post in Vlissingen is met 300 uitrukken per jaar de drukste van het korps, zegt commandant Maljaars. De post heeft als enige twee brandweerwagens, de rest heeft er één. Hij vertelt dat post Olympiaweg vorig jaar kampte met een tekort van zo’n tien vrijwilligers. “Het probleem is vooral ontstaan nadat de kazerne vijf jaar geleden is verplaatst. Met name de wat oudere ‘gesettelde’ vrijwilligers die rond de toenmalige post woonden, gingen niet mee naar de nieuwe. Jongere wel.” Vlissingen vormt met Middelburg een duostad met 90.000 inwoners. Daarbij hoort eigenlijk een kazerne met 24-uursbezetting van beroepskrachten. De commandant: “Wij hebben echter één kazerne met acht-uursbezetting en zes met alleen vrijwilligers. Dat is uniek in Nederland.” Het belang van voldoende vrijwilligers is dus groot voor dit Zeeuwse korps. “Als er te weinig zijn, lever je in aan slagkracht.” Het heeft overigens niet voor gevaarlijke situaties gezorgd.
Vanaf begin 2010 heeft het korps de werving van nieuwe vrijwilligers ter hand genomen. Maljaars vertelt dat de brandweer op verschillende manieren is gaan werven. “De doelgroep vormde iedereen die binnen een straal van drie of vier minuten van de kazerne woont. En dan liefst mensen die in de dag en avond beschikbaar zijn. Ook mensen van andere korpsen die in Vlissingen werken, zijn interessant. Blussen waar je woont of werkt.”
Veel publiciteit De brandweer plaatste een informatiestand in het gemeentehuis. Ook schakelde het korps de regionale pers in om te helpen bij het zoeken naar vrijwilligers. Die zijn daar goed op ingesprongen: de brandweer kreeg veel publiciteit met haar campagne. Maar het beste middel dat het korps volgens zijn commandant inzette, was de brochure die het had laten maken. “Het is heel uitgebreid met veel informatie over de vrijwillige brandweer. Beetje glossy met een harde kaft. De meeste mensen krijgen zoveel ongeadresseerd drukwerk: het moest opvallen zodat ze het toch even gaan lezen!” De brochure werd door de brandweerlieden huis aan huis bezorgd en beschrijft nauwkeurig wat het werk van de vrijwillige brandweer inhoudt en welke eisen aan kandidaten gesteld worden. Tegelijkertijd organiseerde het korps een open dag voor de buurt. Bewoners en andere geïnteresseerden konden met eigen ogen zien wat er allemaal komt kijken bij de brandweer.
Toppers en ongeschikten Het korps kreeg volgens de commandant veel positieve reacties. Ook van de gemeenteraad en de burgemeester.
7
Baarden verboden Vroeger was het wellicht de bakker of de opticien die bij het horen van de sirene zijn winkeltje sloot om vervolgens geheel vrijwillig de brandweerspuit ter hand te nemen. Tegenwoordig krijgen vrijwillige brandweerlieden een vergoeding per bijgewoonde oefening én voor elke keer dat ze uitrukken. De hoogte van de vergoeding verschilt nog per gemeente. De huidige vrijwilligers zijn professionals die hetzelfde werk doen als beroepskrachten. Voor ze aan de slag mogen krijgen ze een keuring en moeten ze een opleiding volgen. Daarna bekleden ze de functie van aspirant-brandwacht. De werkgever moet overigens wel toestemming geven voor deelname aan de vrijwillige brandweer. Je kunt immers ook onder werktijd opgeroepen worden.
Commandant Ruud Maljaars: “Je moet het leuk maken voor de mensen”
Eisen Zowel mannen als vrouwen kunnen vrijwilliger worden. Eisen? Een goede conditie en goede gezondheid natuurlijk. Opleiding VMBO-c met wis- en natuurkunde of gelijkwaardig. Rijbewijs B is gewenst. Bril of contactlenzen zijn geen bezwaar, al hangt het wel af van de sterkte. Baarden en te grote bakkebaarden en snorren zijn verboden, hoogtevrees is een groot bezwaar. Maar bovenal geldt dat je moet wonen of werken in de buurt van de kazerne. (bron: brandweer.nl) > www.brandweervrijwilligers.nl
Maar belangrijker: binnen de kortste keren had Maljaars 23 sollicitanten. Zestien daarvan werden door een commissie voor een eerste gesprek geselecteerd. Mensen van allerlei leeftijden en met verschillende achtergronden, onder wie verhuisde brandweerlieden en sollicitanten van de jeugdbrandweer. “We maakten een selectie van toppers, geschikten en ongeschikten. Van de zestien hebben we er negen een pre-test voor de brandweerkeuring laten doen op de fitnessschool. Zeven kwamen door de test en zijn vervolgens ook goedgekeurd. Op 1 september zijn ze gestart met hun opleiding.” De redenen waarom mensen zich aanmelden voor de vrijwillige brandweer verschillen, zegt de commandant. “Hulpverleners vinden het vaak prachtig iets te doen voor hun naaste omgeving. Daarnaast is de brandweer een
8
IZA Magazine 3| 2010
hechte club die veel met elkaar meemaakt. Dit leidt tot veel onderlinge vriendschappen. Brandweerlieden zijn groepsmensen.” Ook de spanning speelt een rol: in welke situatie kom je terecht na een oproep? “De vrijwilligers zijn parttime professionals die niet meer enkel de slang afrollen als er brand is, zoals vroeger. Het is een serieus vak en zeker niet vrijblijvend.” Er komt namelijk nogal wat bij kijken, zoals verplichte keuringen, opleidingen, bijscholingen en oefeningen. Maljaars ziet wel een generatieverschil: “Voor de oudere vrijwilligers is het een way of life. Als de pieper gaat, komen ze. De nieuwe generatie heeft toch een wat lossere band met het korps en kent ook meer verloop.”
Mannenbolwerk Maljaars heeft zijn tekort aan vrijwillige brandweerlieden weer enigszins opgevuld. Maar hoe behoudt hij zijn medewerkers? “Je moet het leuk maken voor de mensen. Als het eerste jaar je pieper gaat, stijgt de adrenaline tot over je oren. Na vijftien jaar heb je dat wel gezien. We denken er veel over na hoe we mensen kunnen boeien en binden. We proberen het in elk geval met sociale activiteiten en met een actieve personeelsvereniging.” Maljaars zou graag meer vrouwen aan zich binden. Het is al lastig werven onder deze groep, en slechts drie tot vier procent blijft. “We zien wel dat een groepje vrouwen in een korps langer blijft dan een dame alleen. De brandweer was altijd een mannenbolwerk maar de cultuur verandert. Dat vergroot ook ons potentieel.” Heeft hij nog tips voor andere korpsen? “Dichter bij de burgers komen zodat deze weten wie de brandweer is. Dan komen ze je niet pas tegen bij een brand. En probeer goed in de etalage te zetten wat voor mensen je nodig hebt.” ■
IZA innoveert
IZA doet meer dan het verzekeren van goede zorg. Speciaal voor u ontwikkelen we diensten die u helpen gezond te blijven. En producten die uw leven prettiger maken. Deze keer: de Sportkeuzewijzer en de Gezond Leven Test. U vindt ze op www.gezondiza.nl
Test 1-2-3 Welke sport? En waarom? Sportkeuzewijzer
Heeft u besloten (weer) te gaan sporten? Maar weet u eigenlijk niet welke sport u zou willen beoefenen? De Sportkeuzewijzer van IZA kan u daarbij helpen! Met een eenvoudig keuzemenu doorloopt u tien vragen. Die gaan over verschillende aspecten van sporten. Wilt u bijvoorbeeld afvallen? Sport u graag buiten of in teamverband? Hoeveel contributie wilt u betalen en welk bedrag kunt u uitgeven aan de uitrusting? Elke vraag is voorzien van verhelderende achtergrondinformatie. Na het beantwoorden van alle vragen krijgt u uw score te zien. Een lijstje van tien sporten geeft aan welke het beste bij u passen. En dan … in de startblokken! > Gezondiza.nl > Interactief > Bewegen
?
!
Gezond Leven Test Test uw fitheid Hoe fit bent u eigenlijk? Eet u gezond en krijgt u voldoende slaap? Heeft u niet te veel stress? De Gezond Leven Test neemt alles onder de loep en geeft antwoord op deze vragen. De test bestrijkt de gebieden gezondheid, bewegen, voeding en psychosociaal. Per onderdeel beantwoordt u een aantal vragen. Vervolgens krijgt u een score en ziet u of het nodig is om uw gewoonten te veranderen. Bijvoorbeeld meer sporten of minder alcohol drinken. Daarnaast krijgt u heldere informatie en bruikbare tips om uw leefgewoonten aan te passen.
?
> Gezondiza.nl > Interactief > Tests
9
Geniet
10
Klimmen geeft een kick. Hoe hoger en steiler, hoe spannender. Daarvoor hoeft u niet naar de Alpen.
Klimmen! In de Belgische Ardennen en in de mergelgrotten van Zuid-Limburg kunt u onder begeleiding van een gids de grotten bedwingen. Vastgeketend aan een touw daalt u af in spelonken, klimt u over rotsen, en kruipt u door scheuren. Daarbij kunt u de mooiste dingen tegenkomen, zoals ondergrondse rivieren en zalen vol stalactieten en stalagmieten waar duizenden jaren geleden mensen verbleven. Bent u claustrofobisch? Dan kunt u beter bovengronds blijven. Ook daar valt genoeg te klimmen. Door het hele land staan steeds meer klimmuren, binnen en buiten. U kunt via verschillende routes de top bereiken. Door de grootte van de grepen en de afstand ertussen variëren die in moeilijkheidsgraad. Op de meeste plekken in het land kunt u een clinic volgen of met een georganiseerde wedstrijd meedoen. Daarbij moet u zo snel mogelijk naar boven klimmen. Klimkriebels? Er is vast een klimmuur bij u in de buurt! Kijk op klimgids.climbing.nl.
KORTING OP EEN KENNISMAKINGSLES ZIE PAGINA 34
11
IZAken
Goede rapportcijfers voor IZA Verzekerden zijn tevreden over IZA. Zij waarderen de zorgverzekeraar gemiddeld met het rapportcijfer 7,7. Een mooi resultaat. De overgrote meerderheid (88 procent) geeft aan ook volgend jaar klant te willen blijven bij IZA. Dat blijkt uit een klanttevredenheidsonderzoek dat IZA samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft laten uitvoeren. IZA en VNG hielden hiertoe een representatieve steekproef onder de verzekerden. In het onderzoek is bijvoorbeeld gekeken naar wat verzekerden vinden van het contact met IZA. De meesten blijken het liefst telefonisch contact te hebben. Daarover zijn ze dan ook tevreden en geven hiervoor een 7,5. Ook zijn de verzekerden te spreken over de infor matieverstrekking en snelheid van uitbetalen door IZA, beide krijgen een 7,6. De website van IZA blijkt eveneens te voldoen aan de verwachtingen: de meeste klanten vinden hier waarnaar ze op zoek zijn. U waardeert met name de duidelijkheid en overzichtelijkheid van de site. Velen weten de weg ook te vinden naar www.iza.nl. Zeker een derde van de verzekerden surfte er dit jaar al minimaal één keer naar toe. Meest voorkomende reden
12
IZA Magazine 3| 2010
is informatie over vergoedingen. Toch zijn er ook punten die verbeterd kunnen worden, aldus de klanten. Zo mag bijvoorbeeld het betalingsoverzicht duidelijker. Daar staat tegenover dat de meerderheid (65 procent) geen vergoedingen mist en relatief veel verzekerden de vergoedingen voor zwangerschap en kraamzorg overbodig vinden.
Overgrote meerderheid wil bij IZA blijven Hoewel de meeste verzekerden heel tevreden zijn over IZA, heeft 7 procent van de ondervraagden wel eens bij IZA aan de bel getrokken omdat iets niet goed verliep. Meestal ging dat over de financiële administratie, zoals uitbetaling van declaraties en premiebetalingen. Vrijwel iedereen was vervolgens heel tevreden over hoe IZA dit afhandelde. Niet alleen willen bijna alle verzekerden bij IZA blijven, de meeste klanten zouden IZA aanbevelen bij collega’s. Volgens de onderzoekers komt dit “omdat men het een goede verzekering vindt waar men tevreden over is”.
Heeft u het
nieuwe Vergoedingenoverzicht
In september heeft IZA het nieuwe Vergoedingenoverzicht in gebruik genomen. Daarin ziet u in één oogopslag welke kosten er zijn gemaakt, of deze kosten gevolg hebben voor de hoogte van uw eigen risico en of er een eigen bijdrage geldt. Ook het saldo van het totale (verplicht en vrijwillig) eigen risico wordt overzichtelijk weergegeven. Dit nieuwe Vergoedingenoverzicht vervangt de uitkeringsspecificatie en het kostenoverzicht, die u voorheen ontving. Tegelijk of kort na de ontvangst van het Vergoedingenoverzicht krijgt u zo nodig een aparte vorderingsbrief en een acceptgiro. In deze brief staat het volgnummer van het Vergoedingenoverzicht waarop de vordering betrekking heeft. In de vorderingsbrief staan de bedragen die IZA nog van u te vorderen heeft. Zo ziet u direct op welke kosten de vorderingsbrief betrekking heeft. In onze rubriek Vraag en antwoord op pagina 27 vindt u meer praktische informatie over dit onderwerp.
al ontvangen?
Dienstverlening op orde Sluiting bezoekadressen Sinds 1 augustus 2010 zijn de bezoekadressen van IZA gesloten. We hebben namelijk gemerkt dat de behoefte van onze verzekerden aan persoonlijk advies via de bezoek adressen sterk is afgenomen. Om u goed van dienst te zijn, kunt u uw vragen uiteraard blijven stellen via onze website of Klantenservice. Heeft u een vraag? Kijk dan eens bij veelgestelde vragen op www.iza.nl. Kunt u het antwoord op uw vraag daar niet vinden? Neem dan contact op met onze Klantenservice via telefoonnummer 0900-8024 (lokaal tarief). Op werkdagen staan onze medewerkers u graag te woord tussen 8.00 en 20.00 uur en op zaterdag tussen 9.00 en 13.00 uur. Uiteraard kunt u uw vragen ook stellen via
[email protected].
De afgelopen tijd was de dienstverlening niet altijd zo goed als u van ons mocht verwachten. IZA heeft daarom hard gewerkt aan het verbeteren van haar werkprocessen en doorlooptijden. Het nieuwe automatiseringssysteem voor zorgkosten, declaraties en polissen werkt inmiddels naar behoren, onze telefonische bereikbaarheid is verbeterd en verzekerden krijgen tijdig antwoord op vragen en klachten. Ook heeft IZA goed geluisterd naar uw kritiek en adviezen. Zo hebben we bijvoorbeeld het Vergoedingenoverzicht aangepast. De huidige, nieuwe vorm sluit beter aan bij uw wensen. In het artikel hierboven leest u meer over de wijzigingen. Ook al is de dienstverlening inmiddels op orde, we zullen onze processen continu blijven monitoren. Zo kunnen we u zo goed mogelijk van dienst zijn, nu en in de toekomst.
13
Preventie
Helft van de Nederlanders heeft overgewicht
Hoe hoog is uw BMI? De helft van de Nederlanders heeft overgewicht. Is de Body Mass Index (BMI) hoger dan 25, dan neemt de kans op suikerziekte, een hoog cholesterolgehalte, hart- en vaatziekten en een hoge bloeddruk toe. Verlagen dus die BMI! Diëtiste Maartje Punt en bewegingsdeskundige Maarten Pijls van de Nederlandse Obesitas Kliniek beantwoorden samen vragen over de beste aanpak. BMI? “De BMI zegt iets over het risico dat je gewicht oplevert voor je gezondheid. De index is gebaseerd op de verhouding tussen gewicht en lichaamslengte, en is eenvoudig te berekenen. Noteer je gewicht in kilo’s en je lengte in meters. Deel dit gewicht door de lengte, en deel de uitkomst nogmaals door de lengte. Deze som geldt overigens alleen voor volwassenen tot 70 jaar.”
IZA gaat overgewicht te lijf Samen met de Nederlandse Obesitas Kliniek ontwikkelt IZA het project ‘Regie op je BMI’. Het project – momenteel in de pilotfase – is bedoeld voor mensen vanaf 18 jaar met een BMI van 30 tot 35. Wie ouder is, kan na overleg meedoen. Zij krijgen een fysiek behandelprogramma van acht weken bij de Nederlandse Obesitas Kliniek en twee jaar multimediale behandeling. De deelnemers worden begeleid door een specialistisch team van een arts, psycholoog, fysiotherapeut, diëtist en zorgcoördinator. Kijk op www.iza.nl/regieopjebmi voor meer informatie.
14
IZA Magazine 3| 2010
Wat moet je vooral niet doen om de BMI te verlagen? “Ga niet lijnen! Weinig eten en calorieën tellen werkt alleen op de korte termijn. Is het lichaam eenmaal gewend aan de kleinere hoeveelheid voedsel, dan past het zich aan. De stofwisseling wordt efficiënter, waardoor je steeds minder en minder moet eten om de kilo’s kwijt te raken. Dat is niet te doen. Na verloop van tijd vliegen de kilo’s er dubbel en dwars weer aan.”
Hoe is de BMI dan wel te verminderen? “Houd regelmaat in je eetpatroon. Eet zes keer per dag: drie hoofdmaaltijden en drie tussendoortjes. Neem bij stille trek basisvoedsel. Hiermee bedoelen we brood, fruit, yoghurt of salade. Dat vult goed en is nog gezond ook. Tussendoortjes als fruitbiscuit en per stuk verpakte ontbijtkoek zijn niet zo gezond als je denkt. In één zo’n pakje zit bijna evenveel energie als in twee boterhammen! Ook fris, sport- en fruitdrank
zijn veel te energierijk. Vruchtensap bevat van zichzelf bovendien veel (vruchten)suiker. Drink daarom niet te vaak zulke dranken. In koffie, thee en water zit veel minder energie.”
Helpt sporten? “Bewegen is goed voor de gezondheid. Wanneer je kracht en uithoudingsvermogen beter worden, gaan dagelijkse activiteiten gemakkelijker. En de stofwisseling verhoogt, dat is essentieel om de BMI blijvend te verlagen. Het is beter om kort intensief te trainen dan lang op een laag en stabiel niveau. Hiervoor hoef je niet per se naar een sportschool, je kunt ook bij het traplopen, fietsen of wandelen het tempo afwisselen en zo nu en dan aanzetten. Uiteraard is het verstandig om op een haalbaar niveau te beginnen en dan langzaam uit te breiden in intensiteit. Laat je hierbij wel begeleiden door een deskundige om blessures te voorkomen.”
“Door beweging verhoogt de stofwisseling. Dat is essentieel om de BMI blijvend te verlagen” Hoe kunnen mensen zich geestelijk voor bereiden? “Het psychologische aspect moet je niet onderschatten. Om de BMI blijvend te verlagen, is inzicht in het eetgedrag nodig. Op welke momenten ga je bijvoorbeeld meer eten of snoepen? Onderzoekster Tatjana van Strien heeft hiervoor een speciale vragenlijst ontwikkeld, die bij de huisarts is aan te vragen. Verlang bovendien niet te veel van jezelf in een keer. Stel een langetermijndoel en ga stapje voor stapje op weg. Je mag trots zijn op gewichtsverlies van vijf tot tien procent per jaar. Het gaat erom dat het lichaam weer in balans is. Schroom niet om bij dit proces professionele hulp in te schakelen.” ■
Nog meer tips: wees niet te streng voor jezelf! 1
Probeer ontspannen met eten om te gaan.
3
Heb vertrouwen en geloof in eigen kunnen.
2
Misstap gemaakt? Geen zorgen: zet de volgende stap gewoon weer recht.
4
Sta jezelf af en toe iets toe wat je erg lekker vindt.
5
Kies bewust: niet en-en-en, maar of-of-of.
15
Grote behoefte aan mantelzorgwoningen
Zorg in de achte Vroeger was het gebruikelijk om zorgbehoevende ouders in huis te nemen. Tegenwoordig willen kinderen en ouders dat vaak niet meer. Maar opname in een verpleeg- of verzorgingshuis vinden ze ook geen optimaal alternatief. Ineke van Wijk en haar moeder Ria uit Lent kozen voor een andere oplossing: de mantelzorgwoning. “Ik spreek mijn moeder niet altijd, maar zie haar elke dag.”
16
IZA Magazine 3| 2010
In de achtertuin van het witte boerderijtje uit 1850 van de familie Van Wijk staat een splinternieuwe mantelzorgwoning. Speciaal voor moeder Ria, die door haar invaliditeit wél zorg nodig heeft, maar niet van plan was om haar vertrouwde stek te verruilen voor een verpleeghuis. “Ik heb hier samen met mijn man gewoond, de kinderen zijn hier opgegroeid. Ik ga hier echt niet weg. De vrijheid die ik hier heb, is heerlijk. Vrij zicht en een mooie grote tuin … Wat wil je nog meer?“ Ook voor dochter Ineke was een mogelijk vertrek uit huis onbespreekbaar. “Mijn vader had de laatste jaren de zorg voor moeder op zich genomen. We wisten dat ze naar een verpleeghuis zou moeten als mijn vader eerder zou overlijden. Dat wilde zij niet, maar ik ook niet. In overleg met mijn man Rits besloten we om in dat geval het huis van mijn ouders te kopen en hier de zorg op ons te nemen.” In eerste instantie overwogen Ineke en Rits een aanbouw om Ria te huisvesten. Vader had bovendien al ideeën uitgewerkt voor een uitgebouwde garage. De plannen kregen een onverwachte wending toen de familie in contact kwam met een ergotherapeut van zorginstantie PasAan. Die vertelde over de prefab mantelzorgwoning, speciaal voor ouderen of mensen die zorg nodig hebben. “Hij had het over een chalet”, herinnert Ineke zich. “Ik dacht aan zo’n houten tuinhuisje. Maar dat bleek het allerminst te zijn.” Na een bezichtiging van een modelwoning in Oirschot wisten ze dat dit de ideale oplossing
rtuin
voor hen was. “We wilden in ons oude huis liever niet breken. Daar komt bij dat de offertes van aannemers voor een aanbouw schrikbarend hoog waren. We besloten het huis van mijn moeder te kopen en met dat geld kon zij de mantelzorgwoning financieren.”
54 vierkante meter Moeder Ria glundert als ze met haar rolstoel door haar woning rolt. Het huis heeft een eigen voordeur en hal, een ruime woonkamer met open keuken, een grote slaapkamer en volledig aangepaste badkamer. Voorzieningen als geavanceerde klimaatbeheersing, licht op afstands bediening en een intercom vergroten het wooncomfort.
Ria: “De drempels zijn weg en het aanrechtblad is verlaagd. Ik kan daardoor zelf koffie zetten of een kopje soep maken. Ik kan hier mijn eigen gang gaan.” In een verpleeghuis kun je bijna niks van jezelf meenemen, vertelt ze verder, maar in de 54 vierkante meter grote woning, heeft ze al haar spulletjes bij elkaar. “Het is zo groot, je kunt er gemakkelijk met zijn tweeën wonen.”
“Alles is nu goed geregeld. Het verlenen van zorg kost minder energie” Ook voor Ineke en Rits is de situatie perfect. Niet alleen woont Ineke in het huis waar ze is opgegroeid, belangrijker vindt ze de emotionele rust die het geeft om haar moeder in de buurt te hebben. “We weten dat alles nu goed geregeld is. Als er iets gebeurt, zijn we altijd dichtbij. Het verlenen van de zorg kost minder energie.” Het is echt niet zo dat de familie elkaars deur platloopt. “Moeder gaat haar eigen gang, heeft haar eigen vrienden en afspraken. Ik zeg vaak: ik spreek mijn moeder niet elke dag, maar zie haar wel altijd.” Voor de kleinkinderen is het leuk dat ze hun oma zo vaak kunnen zien. Ze past nog regelmatig een paar uurtjes op. Ineke: “Zo blijft ze zich nuttig voelen.” Ria lacht: “De kinderen komen vaak logeren. Dan nemen ze hun dekbed onder de arm en slapen ze een nachtje bij mij op de slaapbank.”
Terugkoopgarantie In totaal zijn Ineke, Rits en Ria drieënhalf jaar bezig geweest om de woning geplaatst te krijgen. Veel te lang, vinden ze alle drie. Dat kwam vooral door ingewikkelde wetgeving en moeizame communicatie. “We hebben geluk gehad dat PasAan alles voor ons heeft geregeld”, zegt Ineke. “In sommige gemeenten geven woningbouw verenigingen subsidies. Er is zelfs een gemeente die een stuk gemeenteplantsoen voor een woning beschikbaar heeft gesteld. Het is goed als mensen die een mantelzorgwoning willen plaatsen, informatie inwinnen over wat er al geregeld en mogelijk is.” Ria heeft nu voor haar huis een gedoogvergunning. Dat betekent dat als Ria er niet meer is, de woning binnen drie maanden van het erf af moet zijn. Ineke: “We hebben met PasAan een terugkoopgarantie afgesproken. Dit betekent dat zij het huis direct voor een schappelijke prijs terugkopen als het niet meer nodig is.” Als het aan Ria ligt komt het daar voorlopig niet van. “Ik wil hier nog heel lang wonen, het is hier veel te fijn!” ■
17
Eropuit
Voor even
topvoetballer of popster Voetballen in prachtige stadions onder het gejuich van tienduizenden mensen, wie wil dat niet? Of waan je Lady Gaga of Bono van U2 voor een dag! U ervaart dit gevoel met een rondleiding door een van de voetbaltempels in Nederland. In ons land staan fraaie exemplaren. Wat dacht u van het eerste stadion waarbij het dak dicht kan, de Amsterdam ArenA, of het Gelredome met de verschuifbare grasmat? De Kuip heeft traditioneel het beste veld waarop legendarische wedstrijden worden gespeeld, zoals finales en interlands. Zo heeft ieder stadion zijn eigen verhaal.
18
IZA Magazine 3| 2010
Een gids vertelt u alle bijzonderheden. De geschiedenis, belangrijke gebeurtenissen en anekdotes. U komt op unieke plekken, zoals de kleedkamers, perskamer, luxe businessclub en het museum. Bij de meeste voetbalclubs kunt u de rondleiding combineren met een arrangement. Zoals het bijwonen van een training van de selectie of van een wedstrijd. Als hoogtepunt van veel tours komt u vanuit de kleedkamer via de spelerstunnel bij de grasmat. Denk de supporters of muziekfans op de tribune erbij en voel uzelf voor even topvoetballer of popster.
Meer informatie: onder meer bij www.ajax.nl, www.vitesse.nl/rondleidingen of www.dekuip.nl.
Ontdek de geheimen van de natuur
De aarde leeft: stenen en fossielen ontstaan, planten groeien en dieren ontwikkelen zich voortdurend. In Naturalis, het Natio naal Natuurhistorisch Museum in Leiden, geeft de natuur haar geheimen prijs. In dit fascinerende museum reist u van de oertijd naar het heden. Onderweg vertellen meer dan 10.000 dieren, planten, stenen en fossielen uit de hele wereld hun verhaal, ondersteund met film, muziek en lichteffecten. Het is niet alleen kijken, maar vooral ook doen in Naturalis. Zo kunt u zelf een aardbeving veroorzaken, een energiequiz of speurtocht doen of een dodoskelet in elkaar zetten. Naast een uitgebreide vaste tentoonstelling heeft het museum ook tijdelijke tentoonstellingen. De komende tijd kunt u er een gigantische dinosaurusschedel van 170 bij 120 centimeter bewonderen. Of leer meer over de ontwikkeling van walvissen en dolfijnen. Tot 20 februari 2011 is er een tentoonstelling over de vogeltrek. Hieraan gekoppeld zijn allerlei veldexcursies bij de Vogelbescherming, zoals een trekvogeltocht, ganzen- of watervogelexcursie. Nieuwsgierig? Bekijk dan als voorproefje de virtuele tentoonstellingen op www.naturalis.nl, telefoon (071) 568 76 00.
Ludieke stadswandeling Een stadswandeling saai? Niet met typetjes Jaap F. Grolleboer en Henk Z. Knotjes! Want lachen én wandelen is gezond. Uitgedost in jarenzestigkostuum met alpinopet, jampotbril, aktetas en paraplu leiden zij u door het karakteristieke ’s-Hertogenbosch. In de leukste straatjes van de stad maakt u kennis met de meest fascinerende historische en culturele hoogstandjes. Zoals de geschiedenis van de Bossche Bol, voorgekauwde kwat en halve kloten. Soms lijken het zotte verhalen. Wat is waar en wanneer nemen Jaap en Henk u in het ootje? Ervaar het zelf met deze ludieke stadswandeling! Meer informatie: www.ludiekwandelen.nl
19
Persoonlijk
‘JE WIL TOCH SNEL WETEN WAAR JE AAN TOE BENT’
20
IZA Magazine 1| 2010
Aan goede hulp in een ziekenhuis gaat vaak een lange periode van wachten vooraf. Met wachtlijstbemiddeling komen verzekerden in veel gevallen sneller aan de beurt. Chris Bremer (65) uit Eindhoven waagde er ook een telefoontje aan. “Ik kon binnen een week terecht.”
“I
Daarna gaan we bekijken of mijn klachten te verhelpen k ben sinds 1 april gepensioneerd. En daar geniet zijn door een passieve therapie of door een operatie. ik volop van. Ik fiets namelijk heel erg graag, wekeIk ben zeer te spreken over de hulp die ik van mijn zorglijks zo’n 300 kilometer. Vorig jaar november kreeg verzekeraar heb gehad. Als patiënt wil je toch zo snel ik echter opeens pijn in mijn rechterbeen. Vooral als ik mogelijk weten waar je precies aan toe bent. Dankzij de van mijn fiets afstapte, bijvoorbeeld om in een winkel iets wachtlijstbemiddeling won ik binnen twee dagen vier te eten of te drinken te kopen. Dat vond ik merkwaardig: weken tijd! Bijkomend voordeel is dat ik in het ziekenminder bewegen, maar toch meer pijn. Mijn huisarts huis in Geldrop ook nog eens zeer prettig ben geholpen. dacht aan een peesschedeontsteking. Ik kreeg pijnstilDe sfeer was er gemoedelijk en lers en werd naar de fysiotherapeut ik voelde me er op mijn gemak. gestuurd. Die kon echter niks afwij“Binnen twee dagen won Ook aan de balie was ik direct aan kends vinden. Gelukkig verdween ik vier weken tijd!” de beurt en werd ik vriendelijk de pijn vanzelf na een periode van geholpen. Zonder de bemiddeling relatieve rust. ’Hoera, dat hebben we zou ik dat nooit hebben ontdekt. Ik kan andere verzeook weer gehad’, dacht ik nog. De pijn bleef lang weg, kerden dan ook aanraden om bij lange wachttijden een totdat hij in het begin van de zomer opnieuw opspeelde. beroep te doen op wachtlijstbemiddeling. De meeste Ik herkende de klachten direct. Omdat de oorzaak nog mensen weten niet dat deze service bestaat en zullen er, altijd onbekend was, verwees de huisarts me direct door net als ik, alleen per toeval achterkomen. Ik hoop dat ik naar de neuroloog. Het lag voor de hand om naar het ze met mijn goede ervaring op het spoor van snellere hulp Catharina-ziekenhuis in Eindhoven te gaan, omdat ik kan zetten. daar zelf heb gewerkt en omdat ik er eerder behandeld ben. Het duurde alleen vijf weken voor ik er terecht zou kunnen. Toevallig ontdekte ik de wachtlijstbemiddeling. Bij een bezoek aan een kunsthandel moest ik vóór het afrekenen even gaan zitten vanwege de pijn in mijn been. De ver Wachtlijstbemiddeling door IZA koper zag dat, vroeg wat er was en wees me vervolgens op wachtlijsthulp. Ik verwachtte niet dat die in mijn IZA bemiddelt voor verzekerden die te maken hebben met onaanvaardbaar lange wachttijden voor een situatie veel effect zou hebben, aangezien vijf weken al medisch onderzoek of behandeling. Eerst zoeken we in best een korte wachttijd is. Ik besloot toch te informeren. de regio, vervolgens nationaal, en daarna in België of De adviseur wilde haar best doen om te kijken wat er Duitsland. In zo’n 93 procent van de gevallen kunnen mogelijk was. Al snel had ik mijn antwoord via de mail: wij u een alternatief aanbieden, waarbij u verzekerd ik kon binnen een week terecht bij neuroloog dr. Boon in bent van minimaal dezelfde kwaliteit van zorg. Sinds 2000 voert de afdeling Wachtlijstbemiddeling bemidhet St. Anna Ziekenhuis in Geldrop. delingen uit voor alle verzekerden van IZA. Per jaar De specialist had het in twee minuten gezien: mijn vinden er meer dan 8.500 bemiddelingen plaats. klachten hadden niets te maken met mijn pezen of het Wilt u meer weten of gebruikmaken van onze fietsen, ik had waarschijnlijk last van het zogeheten service? Bel dan met IZA Wachtlijstbemiddeling syndroom van Verbiest. Dit is een vernauwing van 0900-202 10 56 een zenuwbaan. Een mri-scan moet uitwijzen waar de vernauwing precies zit, in mijn been of in mijn rug.
”
21
De werkdag van…
Wijkmanager Marjan Wertwijn
Link tussen wijk en bestuur Utrecht heeft 300.000 inwoners en telt tien wijken. Allemaal met een eigen wijkbureau, dat fungeert als schakel tussen bewoners, ondernemers en het gemeentebestuur. In Noordoost en Oost werkt wijkmanager Marjan Wertwijn. Ze overlegt, ontmoet, besluit, zit voor en leeft mee. Van ’s morgens vroeg tot, vaak, ’s avonds laat. “Een wijk is geen statisch geheel.” In de Utrechtse Biltstraat is het een drukte van belang. Ondernemers hebben hun winkels open, studenten fietsen richting de nabijgelegen universiteit en stadsbussen komen en gaan. Aan het eind van de straat ligt het wijkbureau. Wijkmanager Marjan fietst er elke dag naartoe. Fluitend. Want twee van de meest authentieke wijken van Utrecht zijn haar werkplek. “We zijn de vooruitgeschoven post van de gemeente”, legt ze uit in haar lichte en transparante kantoor. “Het beleid uit het stadhuis laten we landen in de wijk. Daarvoor heb ik directe lijnen met B en W, vaak via de wijkwethouder. Tegelijkertijd heeft ons wijkbureau oog en oor voor bewoners en ondernemers. We brengen hun ideeën om de wijk leefbaar te houden het ambtelijk apparaat binnen.” In dit ‘wijkgericht werken’ is de wijkmanager de link tussen wijk en bestuur. Marjan helpt het bestuur afgewogen beslissingen te nemen voor bewoners en ondernemers. Volgens Marjan werkt ze in ‘de leukste wijken van Utrecht’. Ze wijst op de statige Maliebaan, het groene Griftpark en de compacte jarendertigbuurten. “Je vindt hier veel eigenwoningbezit en studentenhuizen, maar ook sociale woningbouw.” Bewoners typeert ze als kritisch en bereid de schouders eronder te zetten. “De betrokkenheid is groot. De houding naar de overheid is anders dan bij mensen in
22
IZA Magazine 3| 2010
bijvoorbeeld kansarmere wijken.” Er liggen ook genoeg uitdagingen, zoals het hoge aantal inbraken, vertelt Marjan tijdens een kort overleg met haar gebiedsmanager Veiligheid. “Niet alleen doordat er relatief veel welgestelden wonen, ook studenten beschikken over dure apparatuur.” Naast woninginbraak staat de openbare orde op de agenda. “Onlangs zijn we met een groepje hangjongeren in gesprek gegaan. Samen hebben we een alternatieve plek gezocht. Ze krijgen van ons een bank en een vuilnisbak. De tegenprestatie is ondertekening van een convenantje over de verantwoordelijkheid. Wij beloven een overkapping als ze zich eraan houden.”
Bewoners stimuleren In het wijkgericht werken speelt de participatie van bewoners en ondernemers volgens Marjan een grote rol. “We willen bewoners actief betrekken. De realisatie van een idee moet liefst een co-productie zijn.” Ze vertelt dat de gemeente met het zogeheten leefbaarheidsbudget bewoners stimuleert hun ideeën uit te voeren. Bijvoorbeeld voor het opfleuren van de straat, een culturele activiteit of een nieuw fietsenrek. De ideeën komen van de bewoners, het wijkbureau faciliteert en stimuleert. Marjan bespreekt de nieuwe inzendingen met haar assistent-wijkmanagers en betrokken diensten binnen de
gemeente. “Vorig jaar wilden bewoners in Oost meer aandacht voor cultuur. Met het budget hebben zij zelf onderzocht hoe die behoefte in de wijk leeft.”
De wijk in Marjan stapt op de fiets. Ze gaat naar het stadhuis voor een vergadering met de andere Utrechtse wijkmanagers. Ze bespreken er stadsbrede strategische ontwikkelingen en stemmen sleutelprojecten op elkaar af. Terwijl ze fietst, houdt ze haar ogen open. “Ik wil de wijk door en door kennen. Als iemand aan de balie staat met een klacht over een niet geknipte heg, wil ik eigenlijk kunnen zeggen ‘oh, die naast die rode brievenbus’. Niet eenvoudig. Want de wijk is geen statisch geheel, maar verandert voortdurend. Na het wijkmanagersoverleg is de werkdag van Marjan nog lang niet afgelopen. Ze gaat naar een bewonersavond over de mogelijke nieuwbouw van een school in de buurt “Ik ken geen baan met zo veel diversiteit in inhoud, rollen en ontmoetingen. Dat is ook een valkuil: ik ben vaak ’s avonds of in het weekend aan het werk.” Niet erg, vindt de bevlogen wijkmanager. “Voor mij geen baan als ambtenaar in Brussel. Ik werk liever aan de alledaagse werkelijkheid van de mensen in onze wijk. De wereld waar mensen instappen als ze hun voordeur uitgaan.” ■
09.15 uur
13.20 uur 08.30 uur Marjan fietst naar haar werk. Ze houdt oren uur Overleg met de assistentwijkmanagers en betrokken diensten 13.20 uur Op weg
en ogen open 09.15
naar het stadhuis even langs bij een ondernemer
16.45 uur Marjan hecht veel waarde aan persoonlijk uur Nog niet naar huis: voorbereiding
contact 17.30
08.30 uur
16.45 uur
op een bewonersavond
17.30 uur 23
Diagnose
Dermatoloog Dick van Gerwen: “Je wordt niet met eczeem geboren”
Eczeem: te behandelen, niet Jeuk, uitslag, schilfering: wie eczeem heeft, kan daar flink last van hebben. Ruim 400.000 mensen in Nederland lijden eraan. Genezen van deze chronische aandoening door medisch ingrijpen is niet mogelijk. Soms gaat het op oudere leeftijd vanzelf over. Gelukkig kan eczeem wel steeds beter behandeld worden, zegt dermatoloog Dick van Gerwen. Van Gerwen werkt als specialist in het Lievensberg ziekenhuis in Bergen op Zoom. De afdeling voor dermatologie heeft hij hier mee opgezet. Met succes: weekblad Elsevier riep de afdeling in 2008 en 2009 uit tot de beste van Nederland. Hij vertelt dat eczeem een ontstekingsreactie is van de huid. Er zijn drie soorten. “Allereerst is er de chronische irritatie, ook wel huisvrouweneczeem genoemd.” Dit krijg je als je veelvuldig in contact komt met irriterende stoffen. De huidbarrière gaat kapot en het
24
IZA Magazine 3| 2010
afweermechanisme treedt in werking. “Dit krijgt iedereen die bijvoorbeeld te lang in zeepsop zit.” Een andere vorm is allergisch contacteczeem. “Die krijg je bij aanraking met chemische stoffen als parfum of nikkel. Of als je allergisch bent voor bijvoorbeeld leer of cement. Erg vervelend als je dan je beroep niet meer kunt uitoefenen.” Als derde onderscheidt de specialist het constitutioneel eczeem. Door bijvoorbeeld een wondje of aanraking met een bepaalde stof, komt het afweerapparaat van de huid in werking. “Bij mensen met eczeem is dat overgevoelig afgesteld. Het reageert niet alleen op prikkels waarop het moet reageren, maar ook op onschuldige prikkels als kattenharen of huisstofmijt.” Vaker nog ontstaat eczeem als reactie op stress, zweet, krabben of textiel.
Droge huid Eczeem begint vaak op vroege leeftijd. Soms al wanneer een baby enkele weken oud is. “Je wordt er niet mee geboren: in de baarmoeder zit een baby veilig.” De aandoening komt veel voor bij kinderen omdat die van nature een droge huid hebben. “Als daar barstjes in komen, ziet het afweersysteem die als wondjes.
“Tussen mijn 18e en 22e is het eczeem heel extreem geworden: jeuk, vlekken, krabben, open huid, meer jeuk” Suzanne heeft eczeem. Lees haar verhaal op pagina 26.
te genezen De slechte huidbarrière is bij het minste of geringste aangetast, waardoor het afweersysteem actief wordt.” Omdat op latere leeftijd de huid verandert, kan eczeem in de kinderjaren verdwijnen. Vaak is dit echter niet het geval. De dermatoloog vertelt dat dan in de meeste gevallen eenvoudige maatregelen als zalf van de huisarts het eczeem onder controle kunnen krijgen.
“Lukt het op die manier niet, dan komen de patiënten bij ons”, zegt Van Gerwen. “Wij kijken verder: om welke vorm van eczeem gaat het? Welke factoren beïnvloeden het eczeem?” Zijn afdeling heeft ook een speciaal verpleegkundig spreekuur waar iemand met eczeem uitgebreide uitleg krijgt over hoe hij er beter mee om kan gaan. Er zijn inmiddels ook een aantal middelen die de symptomen fors kunnen terugdringen. Zo is er bijvoorbeeld protopiczalf waar geen hormonen in zitten. Dit middel kan daardoor langdurig en veilig gebruikt worden.
Krachtige behandeling
“Er is onder patiënten veel angst voor bijwerkingen van medicijnen, maar dat hoeft niet” Er zijn maatregelen die mensen met eczeem zelf kunnen nemen. “Vermijd een droge huid”, zegt Van Gerwen. Dan kan door vettende zalf te gebruiken die de huid versterkt. Douchen is in elk geval niet goed, zeker niet met warm water en zeep. Insmeren na afloop is dan geboden.
De aandoening kan ook behandeld worden met hormoon zalven. Van Gerwen: “Er is onder patiënten veel angst voor bijwerkingen, maar dat hoeft niet. De huidige medicijnen zijn uitgebreid getest en veel veiliger dan die van vroeger.” Toen konden mensen last krijgen van bijvoorbeeld hun organen. “We weten nu hoe je ze op een veilige manier kunt gebruiken. Je plast het middel snel uit en het blijft niet lang in het bloed. Het is een kortdurende, krachtige behandeling”, aldus de dermatoloog. “We kunnen eczeem echter niet genezen. Het afweer systeem is genetisch bepaald, net als een droge huid. Omdat eczeem een samenspel is van genetische factoren, is het lastig de ziekte aan te pakken.” ■
25
Diagnose
Leren leven met eczeem Van jongs af aan heeft Suzanne Barthel eczeem. Regelmatig wordt ze gek van de jeuk. Met vallen en opstaan heeft ze geleerd om een zo prettig mogelijk bestaan op te bouwen. Dat betekent vooral veel dingen laten. Al heeft Suzanne soms lak aan wat niet kan. “Dan is het een paar dagen boeten.” Tijdens haar kinderjaren kwam en ging de eczeem keurig om de drie jaar. Toen was er ook nog de hoop dat ze er ‘overheen zou groeien’. “Niet dus”, zegt de 34-jarige ambtenaar. “Tussen mijn 18e en 22e is het heel extreem geworden.” Dat betekent: jeuk, vlekken op m’n lichaam, krabben, open huid, meer jeuk en meer krabben. “Dan wordt het weer erger, zo blijft het doorgaan. Het ergste is als je er zo’n jeuk van krijgt dat je er niet van kunt slapen.” In die periode kon ze er bijna niet mee leven, er was alleen jeuk en pijn. “Ik kon bijna geen kleren meer aan doen. Door de rode vlekken ziet ook iedereen wat je hebt. Veel mensen denken dat het besmettelijk is. Ik werd daar heel onzeker van en had moeite een sociaal leven op te bouwen.” Omdat ze niet tegen warme ruimtes kan, is kroegen en disco’s bezoeken niet fijn. Ook alcohol drinken is er niet bij. “Of je doet het wel en dan moet je een paar dagen boeten.” Maar het moeilijkste was om te accepteren dat ze eczeem heeft.
26
IZA Magazine 3| 2010
“Op een gegeven moment wórd je de ziekte in plaats van dat je ’m hebt.”
Bad met visjes Suzanne leerde haar aandoening in de loop der jaren aanvaarden. Al heeft ze de gekste dingen gedaan om er vanaf te komen. Van lichttherapie en paardenmelk drinken tot in een bad met visjes liggen. “Je doet alles wat je kan.” Van hormoon behandelingen kreeg ze bijwerkingen, zoals last van de darmen. Nu heeft ze nog acupunctuur. De eczeem is niet verdwenen. Suzanne is ook nog altijd aan het krabben. “Het is een levensbeheersende ziekte. Je went niet aan de jeuk, wel aan de pijn.” Leven met eczeem vraagt van haar veel discipline; met insmeren, met medicijnen slikken – alles om te proberen de aandoening onder controle te houden. “Na het douchen ben ik een uur bezig met insmeren.” Door het slechte slapen is ze vaak moe en kan ze zich slecht concentreren. Toch richt ze zich nu op wat ze wel heeft. “Ik werk 40 uur per week, doe vrijwilligerswerk bij de Vereniging voor Mensen met Constitutioneel Eczeem en studeer er nog naast. Daar ben ik trots op.” En ze zegt: “Af en toe moet je doen wat je eigenlijk moet laten. Soms is dat de pijn waard.” ■
Vraag & antwoord
IZA krijgt elke dag veel vragen van verzekerden. Hieronder een greep uit de meest gestelde vragen.
Hoe meld ik mijn baby aan bij IZA? Als uw baby is geboren, hoeft u niet meteen de eerste dag IZA daarvan op de hoogte te stellen. U mag dat gerust later doen, maar u moet het beslist niet vergeten. Op grond van de Zorgverzekeringswet bent u verplicht om het kind binnen vier maanden te verzekeren. Na die datum riskeert u een boete voor te late aanmelding. Aanmelden kan overigens eenvoudig via MijnIZA of door het inschrijfformulier op te sturen, dat u van de website kunt downloaden.
Kan ik mijn IZA Zorgverzekering uitbreiden? Stel, u heeft ooit gekozen voor de IZA Aanvullende verzekering Start. U kon volstaan met dat pakket van de Gemeentezorgpolis omdat u op dat moment geen extra tandheelkundige dekking nodig had. Dat kan op een gegeven moment veranderen. U kunt uw verzekering dan eenvoudig aanpassen via MijnIZA of door het insturen van een wijzigingsformulier. Zo’n wijziging gaat overigens pas in op 1 januari van het nieuwe jaar, maar u moet deze wijziging dan wel vóór 31 december bij ons hebben ingediend.
Kunnen omschrijvingen van zorgsoorten en zorgverleners in het Vergoedingenoverzicht worden gespecificeerd? Voorheen stond in het Vergoedingenoverzicht gedetailleerde informatie, zoals de exacte naam van geleverde medicijnen. De huidige wet- en regelgeving laat het vermelden van dergelijke uitgebreide informatie over de gezondheid van een verzekerde (schriftelijke medische informatie) niet meer toe. In het vernieuwde overzicht wordt daarom gewerkt met algemenere beschrijvingen van de gedeclareerde en verwerkte kosten. Bijvoorbeeld ‘Tandheelkundige zorg’ of ‘Hulpmiddelen’.
Waarom brengt de zorgverlener zijn kosten niet direct bij mij in rekening? IZA heeft met veel zorgverleners afgesproken dat ze hun nota’s in alle gevallen direct aan ons richten. Ook als u een eigen bijdrage moet betalen. Vaak gaat het om fysiotherapie, oefentherapie of tandheelkunde. Wij betalen de hele nota en schieten uw eigen bijdrage voor. Die innen we vervolgens weer bij u. Op het Vergoedingenoverzicht vindt u die bedragen terug.
27
De herfst is in geuren en kleuren ons land binnengetrokken. Betekent dat gure, natte dagen om binnen bij de kachel te zitten? Helemaal niet, er is buiten veel te zien en te ontdekken! IZA geeft tips voor diverse avontuurlijke uitstapjes in de natuur. Voor jong en oud, groot en klein. Trek uw regenjas en laarzen aan, want: vies worden mag!
Wadlopen
Zwerven over de zeebodem Tweemaal per dag komt een uniek stukje Nederland bloot te liggen: de Waddenzee. Door de wisseling van eb en vloed ontstaan nieuwe geulen en prielen, zandplaten komen en gaan, mosselbanken groeien en worden weggeslagen. Zon, water en wind hebben vrij spel. Laat uw voetstappen achter op de bodem van de zee! Maak een zwerftocht langs de kustlijn of steek met een gids vanaf het vaste land over naar één van de eilanden of zandplaten. Tegenwoordig kunt u ook ’s nachts wadlopen. Dat is een adembenemende wandeling in niemandsland onder de uitgestrekte sterrenhemel.
> www.wadden.nl
Mountainbiken
Stoer en avontuurlijk Ruige terreinen als bossen, duinen en weilanden bedwingt u op de mountainbike. Door het hele land zijn speciale routes uitgestippeld over smalle paden met veel klimmetjes en afdalingen. Hierbij worden uw uithoudingsvermogen, long inhoud en beenkracht op de proef gesteld. Maar mountainbiken is meer dan dat. Het draait ook om rijtechniek, zoals balans en inzicht. Heeft u nog nooit gebiked? Volg dan eens een clinic om uzelf deze technieken aan te leren. Of ga samen met uw collega’s of kinderen op pad. Voortaan beheerst u ieder avontuurlijk parcours met gemak.
> www.mtbroutes.nl en www.mtbclinic.nl
28
IZA Magazine 3| 2010
Het bos in
Wonderen ontdekken In de herfst is er veel te doen in het bos. Slangen, vleermuizen, kikkers en egels maken zich op voor de winterslaap, terwijl reeën, wilde zwijnen en eekhoorntjes druk op zoek zijn naar voedsel. Paddenstoelen schieten uit de grond. Kent u meer soorten dan de rood-met-wittestippen vliegenzwam en het bekende elfenbankje? Na een rondleiding met een boswachter van Staatsbosbeheer wel. Hij kan alles vertellen over paddenstoelsoorten, geuren en kleuren, en hun leefomgeving. Geniet ook van de schitterende spinnenwebben die door de dauw bezet zijn met parels. Of houd een bladergevecht met de kinderen! Kastanjes, eikels en beukennootjes zijn leuk om te verzamelen. Daar kunt u leuke figuren mee maken, als u weer binnen bij de kachel zit.
> www.staatsbosbeheer.nl
29
Eten & Weten
Extra vitamines vaak onnodig Bijna de helft van de Nederlanders gebruikt vitamine- Hoe meer vitamines je eet, hoe beter “Je bouwt geen extra weerstand op door meer vitamines en mineralenpillen als aanvulling op het eten en te eten dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH). drinken. Hiermee hopen ze hun weerstand te verhoOvermatig vitamines eten kan zelfs een averechts effect gen. “Helemaal niet nodig”, stelt Roy van der Ploeg hebben op het lichaam, zoals darmklachten. Houd hiermee rekening als je voor aanvullende supplementen van het Voedingscentrum. Hij weerlegt vijf veelgekiest, want daarin is de concentratie veel hoger dan in hoorde beweringen over weerstand en vitamines. voedsel. Neem daarom supplementen met maximaal 100 procent van de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid voedingsstoffen. Dat staat op de verpakking.”
Met de ‘r’ in de maand zijn extra vitamines nodig “Onzin, want in de zomer verbruikt het lichaam evenveel voedingsstoffen als in de winter. Vroeger was er in de winter niet altijd vers en gezond voedsel beschikbaar. Toen moest je dus extra vitamines slikken om het gehalte op peil te houden. Tegenwoordig zijn het hele jaar door verse en gezonde producten verkrijgbaar. Bovendien is de kwaliteit van groenten in pot, blik en diepvriesverpakking sterk verbeterd. Aanvullende vitamines zijn dus niet meer noodzakelijk.”
Vitamines voorkomen een verkoudheid “Het lichaam heeft vitamines nodig voor een goede weerstand. Dat wil niet zeggen dat je beter bestand bent tegen verkoudheid als je extra vitamines slikt. Ook als je veel vitamines binnenkrijgt, kun je ziek worden. Zo zijn er meer fabels. Sommige fabrikanten beweren dat je van vitamines slimmer of mooier wordt. Daarvoor bestaat geen bewijs.”
Alleen met supplementen krijgt het lichaam voldoende vitamines “Wie gezond en gevarieerd eet volgens de welbekende Schijf van Vijf, krijgt voldoende vitaminen en mineralen binnen. Voor sommige bevolkingsgroepen is het wel aan te raden om goed op het vitaminegehalte te letten. Jonge kinderen, ouderen en mensen met een donkere huidskleur hebben extra vitamine D nodig. Dit geldt ook voor vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven. Naast vitamine D doen zij er goed aan om foliumzuur te nemen.”
30
IZA Magazine 3| 2010
Alle vitamines verhogen de weerstand “Vitamine A, C, D, E en B6 en de mineralen zink en selenium dragen bij aan het in stand houden van een goede weerstand. Deze zitten in verschillende voedingsmiddelen, zoals margarine (A, D, E), brood (B6, zink, selenium), vlees (zink, selenium, B6), fruit en groente (C). In het boek van het Voedingscentrum lees je hier meer over. Daarin staan ook tips voor verschillende bereidingswijzen van voedsel. Houd je bijvoorbeeld niet van gekookte bloemkool, dan kun je die ook wokken of in een groentetaart verwerken. Zo kun je altijd gevarieerd eten en krijgt het lichaam voldoende vitamines en mineralen binnen.” ■ >www.voedingscentrum.nl
WIN! Het boek van het Voedingscentrum Alles over vitamines, mineralen en supplementen IZA GEEFT 10 BOEKEN WEG. KIJK SNEL OP PAGINA 34
Groente
in een pakje Bereidingstijd: 15-30 minuten
Voedingswaarde per portie Energie 50 kcal/ 2.020 kJ Koolhydraten 7 gram Vetten 1 gram (waarvan 0 gram verzadigd vet) Eiwitten 4 gram Vezels 6 gram
Ingrediënten voor twee personen: • • • • • • •
2 stengels bleekselderij stukje knolselderij 1 kleine winterwortel 1 kleine rode ui geraspte schil van 1 limoen ½ dl bouillon bakpapier
Bereidingswijze Maak de groente schoon. Snijd de bleekselderij in smalle reepjes, de knolselderij in kleine blokjes en de wortel in dunne plakken. Meng de groente met de limoenschil en de bouillon. Knip vier grote stukken bakpapier en verdeel de groente er over. Vouw het bakpapier als een snoeppapiertje luchtig dicht. Leg de pakjes in een stoompan of een vergiet. Breng een bodem water in een pan aan de kook en plaats het andere deel van de stoompan of het vergiet er op. Stoom de groente met een deksel op de pan in 15-20 minuten gaar.
Menusuggestie Dit recept smaakt nog lekkerder met een rundersaucijs en röstirondjes uit de oven erbij!
31
IZA-vriendendiensten
Gratis
tijdschriftabonnement? Meld een gezinslid aan! U maakt gebruik van de IZA Zorgverzekering met de ruime vergoedingen én collectief voordeel. IZA doet meer, zoals de ledenvoordelen en de Vriendendiensten. Uw partner of kind kan zich hier nu ook van verzekeren. Omdat u gebruikmaakt van de IZA-polis, gelden de premiekortingen op de IZA zorgverzekering ook voor uw gezinsleden! Meld nu een premiebetalende partner of kind (tot 30 jaar) aan en ontvang een blad cadeau: een cadeaubon voor een abonnement op een tijdschrift naar keuze in een mooie geschenkverpakking. Aanmelden kan gemakkelijk via www.iza.nl/gezinsactie. Hier leest u ook de actievoorwaarden.
Kies de sterkste rechtshulpverzekering van Nederland
Juridische steun met de kracht van 200 juristen Steeds meer mensen doen een beroep op juridische steun. Bijvoorbeeld bij ontslag of strijd over garantie. Kies daarom de sterkste rechtshulpverzekering van Nederland. 200 juristen van de Stichting Univé Rechtshulp pakken uw vraag op. Samen beheersen zij alle specialismen! Wilt u persoonlijk advies? Kom dan langs bij een van onze 150 kantoren of kijk voor meer informatie op www.unive.nl/rechtshulp.
Univé Budgetpakket: waar voor uw geld! Dit kant en klare pakket dekt juridische steun bij de meest voorkomende conflicten. De Consumentenbond zei: ‘De beste prijs-kwaliteitverhouding!’ Wij staan achter u, voor € 8,97 per maand (alleenstaande) of € 11,95 (gezin).
32
IZA Magazine 3| 2010
Univé Optimaalpakket: hoogste rapportcijfer! De Consumentenbond vergeleek 37 rechtsbijstandverzekeringen. Het Univé Optimaalpakket kreeg de hoogste score: 8,8! Dit is naar wens samen te stellen. U staat sterk, voor € 16,09 per maand (alleenstaande) of € 21,45 (gezin).
Univé Rechtshulp verzekering wint:
Beste
Koop
Als Beste
getest
MijnGemak altijd op zak Een oppas regelen die de kinderen van school haalt. Of zorgen dat iemand uw gecrashte computer komt repareren. De bemiddelingsservice MijnGemak is sinds eind augustus ook beschikbaar als applicatie voor smartphones. Hierdoor heeft u voortaan altijd een betrouwbare oplossing op zak voor de meest uiteen lopende klusjes. Overal, snel, makkelijk en betrouwbaar. Met de applicatie kunt u als klant van IZA nog gemakkelijker toegang krijgen tot de diensten van MijnGemak. Via de applicatie op uw mobiele telefoon kunt u direct een aanvraag doen. De verdere bemiddeling vindt telefonisch plaats. Kijk op www.mijngemak.nl hoe u de gratis applicatie op uw mobiele telefoon kunt downloaden.
Behandeling in ziekenhuis Benidorm
Zorgverzekerden van UnivéVGZ-IZA-Trias die in de buurt van de Spaanse stad Benidorm overwinteren of op vakantie gaan, kunnen voor een ziekenhuisbehandeling voortaan zonder administratieve rompslomp terecht in het plaatselijke Hospital Clinica Benidorm. Vanaf 1 oktober 2010 gaat de samenwerking van IZA met dit ziekenhuis van start.
Vrijval spaarloonregeling per 15 september Minister van Financiën Jan Kees de Jager heeft besloten per 15 september 2010 het spaarloon vrij te geven. Het gaat om alle spaarloontegoeden die in de periode van 2006 tot en met 2009 zijn opgebouwd. De bedragen die in 2010 zijn gespaard, blijven geblokkeerd. Deze kunt u alleen opnemen voor de wettelijk erkende bestedingsdoelen, zoals een Lijfrenterekening of de aankoop van een eigen woning. Opname van het vrijgegeven spaarloon is niet verplicht en in sommige gevallen
nog ongunstig ook. Op dit moment is het saldo op de spaarloonrekening vrijgesteld van vermogensrendementsheffing. Als u uw spaarloon op een reguliere spaarrekening zet, is het dus mogelijk dat u hierover belasting gaat betalen. Daarnaast is de rente op de spaarloonrekening soms hoger dan de rente op de vrij opvraagbare spaarrekeningen. Kijk op www.iza.nl voor meer informatie over de IZA Spaarrekening.
33
Speciaal voor u
10 euro korting
Senz Stormparaplu: Zelfs bij windkracht 10 stijlvol door de regen
✁
Wie zich in de herfst buiten waagt, kan eigenlijk niet zonder een goede paraplu. Met de originele stormparaplu van SENZ trotseert u probleemloos onstuimig herfstweer. Dankzij het aerodynamische ontwerp vindt de paraplu namelijk altijd de beste positie in de wind. Ook omklappen behoort tot het verleden: de supersterke plu kan met gemak windsnelheden tot kracht 10 aan. Voor IZA-verzekerden kost de
BON
Naam
Postcode
Rekeningnummer
E-mail
stormparaplu slechts 39,95 euro in plaats van 49,95 euro. Dit is inclusief de verzendkosten en -koker. De paraplu is verkrijgbaar in oceanblue. De actie loopt tot en met 17 december 2010 of zolang de voorraad strekt. Bestellen? Maak het bedrag over, vul de bon in en stuur deze op naar Natalis BV, Antwoordnummer 361, 1300 VB, Almere. U krijgt uw paraplu binnen 15 werkdagen thuis gestuurd.
Adres Woonplaats
Telefoonnummer Datum
Handtekening
Maak 39,95 euro over op rekeningnummer 112364535, t.n.v. Natalis BV te Almere, u krijgt binnen vijftien werkdagen na ontvangst van betaling uw Senz-paraplu geleverd. Vergeet niet uw rekeningnummer, postcode en huisnummer te vermelden. De actie loopt tot en met 17 december 2010.
3 euro korting Kennismakingsles klimmen Altijd eens willen leren klimmen? IZA biedt u de kans om met korting een kennismakingsles te volgen bij een van de klimcentra van Mountain Network! Deze organisatie heeft klimhallen in Arnhem, Nieuwegein, Heerenveen en Amsterdam. Binnenkort opent een vijfde vestiging in Dordrecht. Elke zaterdagochtend kan iedereen vanaf 7 jaar twee uur lang zich de beginselen van het klimmen eigen maken. Als IZA-verzekerde krijgt u drie euro korting op een kennismakingsles. Deze kortingsactie duurt tot en met 31 december 2010. De bon geldt niet in combinatie met andere aanbiedingen of kortingen en is niet inwisselbaar voor geld. Maximaal vier personen per bon.
✁
34
IZA Magazine 3| 2010
win win win Alles over vitamines Bijna de helft van de Nederlanders gebruikt vitamine- en mineralenpillen als aanvulling op het eten en drinken. Maar is dat eigenlijk wel nodig? Op pagina 30 van IZA Magazine leest u meer over de zin en onzin ervan. Wilt u nog meer weten over de rol van vitamines in ons lichaam? Lees dan het boek Alles over vitamines, mineralen en supplementen van het Voedingscentrum. IZA geeft tien boeken weg! Stuur voor 1 december een e-mail naar
[email protected] met als onderwerp Voedingscentrum. Onder alle inzendingen verloot IZA tien exemplaren van het boek. Prijswinnaars krijgen vanzelf bericht.
Regionale telefoonnummers
Regio Noord-Holland Telefoon (072) 576 77 77
Regio Gelderland Telefoon (026) 369 92 40
Regio Zuid-Holland en Zeeland Telefoon (015) 262 05 91
Regio Utrecht Telefoon (030) 609 66 01
Regio Noord-Brabant Telefoon (073) 649 04 00
Regio Overijssel en Flevoland Telefoon (0541) 57 15 71
Regio Limburg Telefoon (046) 459 61 33
Regio Groningen, Friesland en Drenthe Telefoon (050) 529 79 05
Algemene telefoonnummers IZA-website www.iza.nl E-mail
[email protected] IZA Gezondheidslijn 0900-555 66 65 GezondIZA-website www.gezondiza.nl IZA Wachtlijstbemiddeling 0900-202 10 56 IZA Kraamzorg 0900-899 85 00 IZA Alarmcentrale +31 50 404 08 88 IZA Sparen (030) 607 45 74 IZA Reisverzekering (030) 609 66 80
Alle woorden uit de lijst zijn kriskras verborgen in het veld met letters. Sommige letters worden meer dan één keer gebruikt. Als u alle woorden uit de lijst in het letterveld heeft doorgestreept, vormen de overgebleven letters in de leesrichting de oplossing van deze puzzel. Noteer de oplossing op een briefkaart met uw naam, adres en polisnummer en stuur deze, voldoende gefrankeerd, naar: IZA, postbus 445, 5600 AK Eindhoven. Vermeld op de envelop: puzzeloplossing IZA Magazine. Of stuur uw oplossing digitaal in via www.iza.nl en klik op IZA Magazine. Uiterste inleverdatum: 1 december 2010 De winnaars krijgen thuis bericht en worden bekendgemaakt in het volgende IZA Magazine. Hoofdprijs: elke twee weken een gratis bos bloemen, een halfjaar lang Tweede prijs: cadeaucheque ter waarde van 45 euro Derde prijs: cadeaucheque ter waarde van 25 euro
BESSEN BLADVAL BOMEN BRANDWEER DIERENDAG EGEL ETEN FIETSEN GEEL GUUR
HAZELNOTEN HEKSENKRING HERFSTTINTEN HERFSTWANDELING KLEUR KLIMMEN KNUS MANTELZORG MODDER MUSEUM
NATUUR NEVEL REGEN ROOD STADION STEKELVARKEN UTRECHT VIES VITAMINES VOETBAL
VRIJWILLIGER WADDEN WANDELEN WEERSVOORSPELLING WINTERSLAAP WINTERVOORRAAD WIJK ZEELAND
Oplossing IZA Magazine 2|2010:
Met IZA goed voorbereid op vakantie Uit de inzendingen hebben wij de volgende winnaars geselecteerd: 1. Mevrouw G. van Ewijk-Kosterman, Bilthoven 2. De heer A. van den Broek, Vlissingen 3. De heer W. Kobus, Bergum
35