Pe
# 02 I ZOMER 2015 I JAARGANG 11
Pensioenbewust
‘Ik zou het moeten redden’ BpfBOUW legt uit Hoe zit het eigenlijk met de marktrente? p. 19
Gereedschap Hoe heet dit gereedschap uit de vorige eeuw? p. 15
Beleggen in vastgoed Als pensioenfonds bouwen aan een beter Nederland. p. 20
n ij
Naar een toekomstvast pensioenstelsel
z L: t IA us EC ew SP nb e io
ns
Bouw pensioen
Magazine voor deelnemers en gepensioneerden van bpfBOUW
02 I inhoud + voorwoord
Inhoud #2 I zomer 2015
Regels 16 Nieuwe regels, beter voorbereid op de toekomst
12
Boy 24 is trots!
10
Special: 09 pensioenbewustzijn Pensioen is steeds vaker een gespreksonderwerp: het is goed om te weten waar je aan toe bent.
Op zijn stucwerk en wil meester in zijn vak worden.
Bouwen
aan een beter
Nederland
20 >>> De Algemene nabestaandenwet is
Bouwpensioen #2 I 2015
I
03
Van de voorzitter Markt·ren·te n·te
19
Jan Ruis is bestuursvoorzitter bij bpfBOUW namens de werkgeversorganisaties.
Fotografie: Jessica Brouwer
BpfBOUW legt gt uit:
‘Onze financiële stabiliteit behouden en waar mogelijk verbeteren’
‘E
Welk gereedschap 15 is dit? Scheve tanden door dit gereedschap van de timmerman.
& verder in dit nummer Blikvanger Wijnhavenkwartier Den Haag: ministeries worden kantoren en winkels.
04
Kort nieuws Over ons jaarverslag en de
06
nieuwe Wet werk en zekerheid.
Vraag & antwoord Ik heb mijn UPO gekregen: waar moet ik op letten?
Mijn pensioen ‘Ik heb het vertrouwen dat het met mijn pensioen wel snor zit.’
Puzzel Doe mee en maak kans op een geschenkbon van 25 euro.
18 22 23
per 1 juli gewijzgd. Lees er meer over: 08
r staat op dit moment veel druk op bpfBOUW, maar dat geldt eigenlijk voor alle pensioenfondsen. De Pensioenwet is veranderd en alle fondsen zijn heel druk bezig om nieuw beleid te vormen dat voldoet aan de nieuwe wet- en regelgeving. En dat in een tijd dat het sowieso hectisch is op de financiële markten. We hebben daarom alle kennis en kunde van het bestuur, het bestuursbureau en onze uitvoerders nodig om dit voor elkaar te boksen, maar ik ben er van overtuigd dat wij dit proces goed en tijdig gaan afronden. In deze lastige tijd is het overigens fijn om te constateren dat bpfBOUW het in pensioenland goed doet. Onze dekkingsgraad is, ondanks de bijzonder lage rentestand, nog altijd van een redelijk goed niveau en wij zullen er alles aan doen om onze financiële stabiliteit te behouden en waar mogelijk te verbeteren.
‘We doen het goed in pensioenland’
We mogen daarbij vooral niet vergeten om onze deelnemers en gepensioneerden in begrijpelijke taal op de hoogte te houden van alles wat we doen. We zullen voortdurend duidelijke informatie geven en waar nodig uitleggen dat sommige aspecten van de nieuwe regelgeving zeker op korte termijn negatieve financiële aspecten kunnen hebben. Daarbij denk ik bijvoorbeeld aan de mogelijkheden om te indexeren, die bij de huidige wetgeving aanzienlijk beperkter zijn dan in het oude systeem. Maar we communiceren tegenwoordig al veel meer en beter, ook over moeilijke onderwerpen. Onze deelnemers en gepensioneerden zijn daardoor beter voorbereid op wat hen te wachten staat.’ #2 I 2015 Bouwpensioen
04 I
Blik vanger
�
Wijnhavenkwartier, Den Haag In het Haagse Wijnhavenkwartier worden de voormalige ministeries van Veiligheid & Justitie en Binnenlandse Zaken & Koninkrijksrelaties omgebouwd tot een levendige binnenstad. De transformatie van de twee hoge en twee lage gebouwen gebeurt in fasen. De hoogen laagbouw aan de kant van station Den Haag Centraal zijn alseerste aan de beurt. Deze gebouwen worden gestript tot aan de draagconstructie en daarna opnieuw opgebouwd. Uiteindelijk komen er appartementen, kantoren, winkels, horeca en een dependance van de Universiteit Leiden. De oplevering staat gepland voor de tweede helft van 2016. Opdrachtgever: Rijksvastgoedbedrijf Ontwerp: Geurst & Schulze Architecten Aannemer: Heijmans Bouwoppervlak: 125.000m² Investering: 65 miljoen euro
Bouwpensioen #2 I 2015
Beeld: OSSIP Architectuur Fotografie
blikvanger I 05
#2 I 2015 Bouwpensioen
06 I
Jaarverslag 2014
Kort nieuws
Trots!
Hoe deden wij het in 2014? Hieronder staan de belangrijkste cijfers op een rij.
tje
8+
voor nieuw magazine In het eerste nummer van het vernieuwde Bouwpensioen Magazine hebben we jullie gevraagd om op de website van bpfBOUW je mening over het nieuwe jasje van het magazine te geven. Enkele positieve reacties: ‘Het is overzichtelijker en gezellig van binnen’, ‘modern van stijl, goede indeling van foto’s, nodigt uit tot verder inzien’ en ‘frisse uitstraling’. Het gemiddelde cijfer van 8,2 is dan ook iets om trots op te zijn! Bouwpensioen #2 I 2015
In 2014 heben we 500 miljoen euro geïnvesteerd in Nederlandse bouwprojecten. Dit jaar beleggen we ongeveer 530 miljoen euro in Nederlands vastgoed. Bouwinvest beheert het vermogen in vastgoed. Bouwinvest is voor honderd procent een dochteronderneming van bpfBOUW. Meer over dit onderwerp vind je op pagina 20.
IN 2014: waren 839.044 deelnemers en pensioengerechtigden aangesloten bij bpfBOUW. waren 11.271 werkgevers aangesloten bij bpfBOUW. was onze dekkingsgraad 115,1 procent. Dit is een stijging van 3,6 procent ten opzichte van de dekkingsgraad in 2013. behaalden onze beleggingen een rendement van 24,5 procent. keerden we ruim 1,18 miljard euro aan pensioen uit. scoorde de informatiebeveiliging van onze pensioenadministratie op 98 procent van de onderdelen een voldoende. Dat is ruim boven het gemiddelde van 75 procent. waren de gemiddelde kosten per deelnemer 107 euro. Dit is gelijk aan 2013. De kosten voor pensioenbeheer namen in 2014 af met 8,5 procent. Ze daalden van 44,1 miljoen euro naar 40,6 miljoen euro. Maar omdat het aantal deelnemers en pensioengerechtigden ook daalde met 8,5 procent, zijn de kosten per deelnemer gelijk gebleven.
kort nieuws I 07
Door de nieuwe Wet werk en zekerheid zijn per 1 juli van dit jaar de spelregels voor de Werkloosheidswet gewijzigd.
Wat betekent werkloosheid voor mijn pensioen?
� Informeer naar de mogelijkheid om je
pensioenopbouw te laten doorlopen.
15,5%
Minder WW-uit keringen bouwnijverhei d dan een jaar geleden.
Bron: CBS, pe ild
D
oor de nieuwe Wet werk en zekerheid zijn per 1 juli van dit jaar de spelregels voor de Werkloosheidswet gewijzigd. Informeer je goed naar de mogelijkheden, mocht je onverhoopt je baan verliezen. Als je geen salaris hebt, bouw je ook geen pensioen op. Maar de opbouw van je pensioen hoeft niet direct te stoppen. Vaak zet het aanvullingsfonds van jouw sector de opbouw van je ouderdomspensioen voor een aantal maanden voort. Je betaalt hiervoor geen premie. Daarom spreken we van premievrije pensioenopbouw. Neem tijdig contact op met je vakbondsconsulent, werkgever of de Pensioen Informatielijn om te kijken of je voor premievrije pensioenopbouw in aanmerking komt. Want je moet premievrije pensioenopbouw zelf aanvragen. Vrijwillige voortzetting Je bouwt met premievrije pensioenopbouw geen volledig pensioen op. En je doet ook niet meer mee aan de aanvullingsregelingen. Je krijgt dan later minder pensioen. Dat kun je voorkomen door het ontbrekende deel zelf op te bouwen. Dat noemen we vrijwillige voortzetting. Je kunt kiezen om de aanvullingsregeling - of aanvullingsregeling én pensioenregeling - maximaal 3 jaar vrijwillig voort te zetten. Je betaalt dan ook de premie die de werkgever normaal betaalt. Je kunt de premie berekenen via de Premiecalculator op onze website. Ook de vrijwillige voortzetting moet je op tijd zelf aanvragen. Kijk op bpfbouw.nl/werkloos voor meer informatie.
?
Vragen?
atum decembe
r 2014
Betaaldata
bpfBOUW
Iedere maand maakt bpfBOUW het pensioen over. Dit zijn de eerstvolgende betalingsdata: • 24 juli 2015 • 24 augustus 2015 • 24 september 2015 • 23 oktober 2015 • 24 november 2015 • 18 december 2015 #1 I 2015 Bouwpensioen Het geld wordt overgemaakt op je bankrekening. Hoe snel je er over kunt beschikken hangt af van je bank. Dat duurt gemiddeld één tot drie werkdagen. De betaaldata zijn onder voorbehoud. BpfBOUW kan hier in bijzondere situaties van afwijken.
bpfbouw.nl #2 I 2015 Bouwpensioen
08 I kort nieuws
De overheid heeft per 1 juli 2015 voor de nabestaandenuitkering Anw de kostendelersnorm ingevoerd.
Nabestaandenuitkering Anw verandert Wonen nog andere mensen van 21 jaar of ouder bij je in huis? Dan wordt ervan uitgegaan dat zij kunnen meebetalen in de kosten van je huishouden. Deze Het normbedrag van 70 mensen worden procent van het minimumkostendeler loon wordt verlaagd per: genoemd. 1 juli 2015 naar 68% Ontvang je een Anw-uitkering 1 januari 2016 naar 65% en woont er een 1 januari 2017 naar 60% kostendeler bij je? Dan wordt vanaf 1 januari 2018 naar 55% 1 juli 2015 je Anw1 januari 2019 naar 50% uitkering in stapjes verlaagd. Meer info over de Anw-uitkering vind je op svb.nl/anw
UNIFORM
PENSIOEN
OVERZICHT 2015
UPO We hebben je voor 1 juli het UPO opgestuurd. UPO staat voor Uniform Pensioenoverzicht. Je krijgt dit overzicht een keer per jaar. Het UPO dat je nu hebt gekregen, laat jouw gegevens zien van 2014. Op je UPO zie je hoeveel pensioen je hebt opgebouwd. En hoeveel pensioen je waarschijnlijk krijgt als je straks met pensioen gaat. We berekenen dat op basis van wat je nu per jaar aan pensioen opbouwt. Je ziet op je UPO ook hoeveel je krijgt uit de aanvullingsregeling. Lees meer over het UPO op p. 18: Vraag & Antwoord
Raadpleeg je UPO : bpfbouw.nl/mijnbouwpensioen
Op de hoogte blijven? >>> Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief. Dan houden wij je op de hoogte van relevant pensioennieuws en de pensioenregeling van bpfBOUW. Ga naar bpfbouw.nl/nieuwsbrief
special: pensioenbewustzijn I 09
Johan Nagtzaam (52) Torenkraanmachinist
Weten
wat je nodig hebt
Hoe vul je een “pensioengat het beste aan? ”
Jan Reuvers (52) Metselaar
Doe ik er goed aan, “met een vervroegd pensioen? ”
Antoine Lauwen (51) Voorman/timmerman
“
Pensioen is steeds vaker een gespreksonderwerp: het is goed om te weten waar je aan toe bent. Dat vinden ook de medewerkers van aannemersbedrijf Van Agtmaal uit Oudenbosch.
Wat blijft er uiteindelijk over?
”
� #2 I 2015 Bouwpensioen
10 I
Verdiep je in je situatie
‘Die lijfrenteverzekering van toen blijkt nu een goede aanvulling.’
Johan Nagtzaam: 'Ik zou het moeten redden, maar toch: wie weet nou hoe de situatie er tegen die tijd uitziet?'
Bouwpensioen #2 I 2015
H
ij heeft nog zeker negen dienstjaren voor de boeg. Maar daarna? Jan Reuvers (52) weet het zo net nog niet. Hij heeft het als metselaar goed naar z’n zin bij aannemersbedrijf Van Agtmaal in het Brabantse Oudenbosch. Maar toch, een vervroegd pensioen blijft een aantrekkelijk alternatief. ‘Ik weet alleen niet of ik daar wel goed aan doe. Want hoe hoog is dan mijn pensioen? Mijn kinderen zijn het huis uit, wat me meer ruimte biedt om te sparen. Een aanvullende verzekering ga ik in elk geval niet meer afsluiten. Ik zou het moeten redden, maar toch: wie weet nou hoe de situatie er tegen die tijd uitziet?’
Je persoonlijke situatie
Wat Jan maar zeggen wil: de wereld van pensioenen verandert. En met die veranderingen is het goed om je toch eens in je persoonlijke situatie te verdiepen. Vandaar dat Jan deze middag de voorlichtingsbijeenkomst over pensioenen bijwoont. Samen met nog een handjevol collega’s luistert hij naar Jan de Snoo van bouwconcern VolkerWessels, waartoe ook Van Agtmaal behoort. Jan is adjunctdirecteur van het Pensioen Kennis Centrum en bezoekt deze dagen meerdere ondernemingen van VolkerWessels. Bedoeld om de laatste stand van zaken rondom pensioen nog eens op een rij te zetten. Maar ook om vragen
Fotografie: Duco de Vries
special: pensioenbewustzijn I 11
te beantwoorden. En die zijn er genoeg, zoals blijkt tijdens de bijeenkomst bij Van Agtmaal. Want hoe vul je een pensioengat het beste aan? Hoe zit het met de veranderingen als het gaat om partnerpensioen? En hoe moet je de bedragen op het UPO (Uniform Pensioenoverzicht) nu precies lezen? Pensioen biedt in Oudenbosch voldoende aanleiding tot gesprek. Zo ook bij Johan Nagtzaam (52). Torenkraanmachinist van beroep, en samenwonend met zijn vriendin. ‘We hebben een samenlevingscontract en bouwen ieder ons eigen pensioen op. Kom ik te overlijden, dan krijgt mijn vriendin 70 procent van wat
Wat is lijfrente?
ik zou hebben opgebouwd tot mijn pensioengerechtigde leeftijd.’ Dat Johan eerder getrouwd was, maakt het ingewikkelder. Na hun scheiding heeft zijn ex-vrouw niet alleen recht op het partnerpensioen uit die tijd, maar ook op de helft van zijn ouderdomspensioen. ‘Daardoor heb ik een pensioengat, wat ik aanvul met een lijfrenteverzekering.’
'Hoe ziet ons pensioen er straks uit?'
�
Een lijfrente is een levensverzekering waarvoor je periodiek of eenmalig een premie betaalt aan een verzekeringsmaatschappij. Je sluit hem af om op een later tijdstip een bedrag uitgekeerd te krijgen. Bijvoorbeeld als aanvulling op je ouderdomspensioen. Met de verzekeraar spreek je af wanneer je de lijfrente krijgt uitgekeerd. Daarbij geldt dan wel als voorwaarde dat je op het moment van uitkering in leven bent. Is dat niet zo, dan hoeft de verzekeraar niet meer uit te keren. Vandaar de term 'lijfrente'. #2 I 2015 Bouwpensioen
Fotografie: Duco de Vries
12 I
Bewust
van je pensioen ‘Ook voor mij is pensioen met de jaren een grotere rol gaan spelen.’
Bouwpensioen #2 I 2015
special: pensioenbewustzijn I 13
Antoine Lauwen: 'Ik heb via een oud-werkgever jarenlang een lijfrenteverzekering gehad. Een mooie aanvulling, zo blijkt nu.'
Regel het nu goed, dan kom je later niet voor verrassingen te staan
A
lle deelnemers aan de bijeenkomst zijn de 50 gepasseerd. Dat geen van de jongere medewerkers is aangeschoven is jammer, maar volgens Johan wel begrijpelijk. ‘Ook voor mij is pensioen met de jaren een grotere rol gaan spelen.’ Hetzelfde geldt voor zijn collega Antoine Lauwen (51). Werkzaam bij Van Agtmaal als voorman/timmerman en zich goed bewust van zijn pensioen. Toch zijn er twijfels. ‘Want wat blijft er uiteindelijk over? De pensioengerechtigde leeftijd schuift op. Hoe ziet ons pensioen er straks uit? Dát is waar we het tijdens pauzes wel eens over hebben.’
Sparen voor straks
De kinderen van Antoine wonen nog thuis. ‘Gaan zij straks het huis uit, dan kunnen mijn vrouw en ik meer sparen. Dat zou voor ons voldoende moeten zijn, wanneer ik met pensioen ga. Bovendien heb ik via een oud-werkgever jarenlang een lijfrenteverzekering gehad. Een mooie aanvulling, zo blijkt nu.’ Tijdens de bijeenkomst komen de drie pijlers van het pensioenstelsel ruimschoots aan bod: AOW en Anw, de pensioenregeling door
de werkgever en de individuele regelingen. Het is heel wat informatie, geeft metselaar Jan Reuvers toe. ‘Maar wel goed om het zo weer langs te hebben zien komen. Ik breng snel weer eens een bezoek aan de website van bpfBOUW. Even inloggen op Mijn Bouwpensioen kan zeker geen kwaad.’ Brabantse gemoedelijkheid, dat zeker. Maar dan wél met de schouders eronder. De 76 collega’s bij aannemersbedrijf Van Agtmaal in Oudenbosch weten van aanpakken. En dat bovenal als team, benadrukt directeur Jacco Snepvangers. ‘We doen veel samen, hebben veel aan onze medewerkers te danken. Zij zijn goed voor het bedrijf – en het bedrijf op haar beurt voor hen. Ook als het gaat om pensioen.’ Jacco maakte dan ook graag gebruik van het aanbod van VolkerWessels voor een presentatie over pensioen. ‘Het onderwerp leeft. Onze mensen krijgen er veel over mee, lezen en horen er van alles over. Dat leidt tot vragen. En meestal zijn die heel persoonlijk. We hebben die vragen met deze bijeenkomst zo veel mogelijk willen beantwoorden.
Zelf verantwoordelijk
Van Agtmaal licht de eigen medewerkers geregeld voor over pensioen, stelt Jacco. ‘Ik vind dat simpelweg onze plicht. Zoals naast bpfBOUW ook de overheid die heeft. Het is immers de overheid die sleutelt aan de regels van het pensioen.’ Toch is het uiteindelijk aan de medewerker om wat met die informatie te doen. ‘Wij doen de handreiking, maar mensen zijn zelf verantwoordelijk voor hun eigen keuzes.’ Dat die verantwoordelijkheid door iedereen anders wordt ervaren, blijkt uit de wat tegenvallende opkomst tijdens de voorlichtingsbijeenkomst van VolkerWessels. Vooral de jongere medewerker liet het afweten. Jacco: ‘Ik snap dat wel. Het pensioen is ook zo ver weg. Maar hoe eerder je je in pensioen verdiept, hoe beter. Regel je het nu goed, dan kom je later niet voor vervelende verrassingen te staan.’
�
Mijn bouwpensioen bpfbouw.nl/mijnbouwpensioen
#2 I 2015 Bouwpensioen
14 I special: pensioenbewustzijn
Lager pensioen dan verwacht:
een pensioengat?
Alvast voor
straks
‘Even inloggen op Mijn Bouwpensioen kan zeker geen kwaad.’
Check!
Een pensioengat betekent dat je pensioen straks veel lager is dan je inkomen nu. Het kan op verschillende manieren ontstaan: Je hebt minder dan veertig jaar gewerkt en daardoor minder pensioen opgebouwd; Je hebt verschillende werkgevers gehad. Bij de overgang naar een andere werkgever kan een pensioentekort ontstaan, omdat de pensioenregelingen per bedrijf en per branche vaak anders zijn; Je bent gescheiden en je ex-partner heeft recht op een gedeelte van je pensioen; Of je hebt een jaar of langer in het buitenland gewoond. Daardoor mis je een gedeelte van je AOW. Je bouwt namelijk geen AOW-rechten op als je in het buitenland woont. Zien hoeveel pensioen je hebt opgebouwd? Kijk dan eens op Mijn Bouwpensioen
Het kan geen kwaad om eens stil te staan bij wat er gebeurt met je pensioen bij:
Lager pensioen of langer doorwerken?
Arbeidsongeschiktheid Werkloosheid Overlijden Samenwonen Trouwen Kinderen krijgen Scheiden Uit elkaar gaan Je eerste baan Een andere baan Eigen baas worden Verhuizen
Het Centraal Bureau voor de Statistiek deed in 2014 onderzoek naar sociaaleconomische trends. Een van de dilemma’s die het bureau presenteerde ging over de gewenste pensioenregeling. Kiest de werknemer voor een hogere premie om later meer pensioen te krijgen, of wil men nu een lagere premie en daarmee later een lager pensioen? De meerderheid (54 procent) heeft een voorkeur voor een hoger pensioen later, ook al zouden ze dan nu meer premie moeten betalen. De belangrijkste reden om voor een hogere premie en een hoger pensioen te kiezen, is dat mensen het prettig vinden om onbezorgd oud te worden. Zij vinden, zo is de redenering, het belangrijk om hun levensstandaard te kunnen behouden en om leuke dingen te kunnen blijven ondernemen. Daarbij speelt voor sommigen ook dat het leven alleen maar duurder zal worden. Ook wordt regelmatig gezegd dat het geld nu gemist kan worden. �
Bouwpensioen #2 I 2015
Meer lezen? bpfbouw.nl
gereedschap I 15
Fotografie: Maarten Willemstein. Met dank aan Gereedschapmuseum Mensert in Delft
Welk gereedschap is dit?
Scheve tanden De timmerman heeft tegenwoordig een handzaag die fabrieksmatig scherp is gemaakt. In de vorige eeuw moest de timmerman dit zelf doen. De tanden van de handzaag werden om en om een beetje naar buiten gebogen, waardoor de zaagsnede wijder werd dan de zaagdikte. Zo voorkwam men dat de zaag in het hout klemde. Het buigen van de tanden werd met dit gereedschap gedaan.
Weet jij de naam van dit gereedschap? Mail je oplossing voor 29 september naar:
[email protected] of stuur je oplossing naar: Redactie Bouwpensioen, Postbus 637, 1000 EE, Amsterdam. We verloten twee geschenkbonnen van € 50,- onder de inzenders van de juiste oplossing.
Oplossing vorig nummer: Het juiste antwoord was: spookschaaf of spokeshave. De winnaars: De heer J. v/d Hoven uit IJsselstein en de heer J. Dijk uit Ommen.
#2 I 2015 Bouwpensioen
16 I
Nieuwe regels, FTK, beter voorbereid op de toekomst Pensioenfondsen moeten beter bestand zijn tegen de onrust in de financiële wereld. Daarom moet een pensioenfonds vanaf nu meer eigen vermogen hebben dan in het verleden. Zo kunnen pensioenfondsen financiële tegenvallers beter opvangen dan voorheen. Dit zorgt voor meer stabiliteit en een evenwichtige verdeling. Tussen werkenden en gepensioneerden én tussen jong en oud.
Verhogen van je pensioen moeilijker
Eventueel verlagen van je pensioen zal stapsgewijs gebeuren
Elk jaar kijken wij of het mogelijk is om je pensioen te verhogen. Wij streven ernaar om je pensioen mee te laten groeien met de stijgende prijzen. Doordat we nu meer eigen vermogen moeten hebben, is dit wel moeilijker dan eerst. Dit betekent namelijk dat we je pensioen in de toekomst minder snel verhogen. Maar ook minder snel hoeven te verlagen. Op deze manier kunnen wij je meer zekerheid bieden over uw pensioen. Kunnen we in een jaar je pensioen niet verhogen? Dan doen we ons best om dit later in te halen.
Als wij een langere tijd financiële tegenvallers hebben moeten wij je pensioen verlagen. Wel mogen we deze verlaging spreiden over een periode van tien jaar. Hierdoor zal een eventuele verlaging van je pensioen stapsgewijs gebeuren. Hebben wij je pensioen moeten verlagen? Dan proberen we dit later te herstellen. Gelukkig hebben wij je pensioen nog nooit hoeven te verlagen.
Verhogen als het kan, verlagen als het moet Wij informeren je elk jaar of je pensioen verhoogd wordt of niet. De beleidsdekkingsgraad is hier een belangrijke graadmeter voor. In de afbeelding hiernaast zie je wanneer wij je pensioen mogelijk moeten verlagen of eventueel kunnen verhogen.
Kijk op bpfbouw.nl/nieuweregels Bouwpensioen #2 I 2015
financiële spelregels I 17
Dekkingsgraad DE VERHOUDING TUSSEN:
HET GELD IN KAS VAN HET FONDS
Mogelijke verhoging:
Vanaf 110% bekijken we of het mogelijk is om uw pensioen gedeeltelijk te verhogen. Vanaf ongeveer 130% bekijken we of het mogelijk is om uw pensioen volledig te verhogen. Wij moeten niet alleen nu de pensioenen kunnen uitbetalen, maar ook in de toekomst. Wij verhogen de pensioenen alleen als het écht kan.
Mogelijke verlaging:
Als de dekkingsgraad meer dan vijf jaar achter elkaar lager is dan 104,3% Als het ons niet lukt om binnen tien jaar de dekkingsgraad te laten stijgen naar minimaal 120%.
HET GELD VOOR DE UITBETALING VAN DE PENSIOENEN
De dekkingsgraad geeft een goed beeld van de financiele situatie van een pensioenfonds en dat blijft zo. Deze geeft namelijk de verhouding weer tussen al onze bezittingen en alle pensioenen die wij moeten uitbetalen. De dekkingsgraad kon maandelijks schommelen. Daarom is de beleidsdekkingsgraad ingevoerd. Dat is het gemiddelde van de dekkingsgraad van de voorgaande twaalf maanden. We gebruiken deze beleidsdekkingsgraad om te bepalen of we je pensioen kunnen verhogen. Bij een dekkingsgraad lager dan 110% mag bpfBOUW je pensioen niet verhogen. Boven 110% hangt het van meerdere factoren af of er deels toeslag kan worden verleend. Volledige verhoging kan pas bij een dekkingsgraad van ongeveer 130%. Kunnen we een jaar niet verhogen of moeten we verlagen? Dan doen we ons best om dit in te halen. We houden precies bij wat iedereen in een jaar mist. Als de buffers hoog genoeg zijn, maken we eerst eventuele verlagingen ongedaan, daarna halen we gemiste verhogingen in.
Ongeveer 130% 110%
MOGELIJKE VERLAGING
GEEN VERHOGING
MOGELIJK GEDEELTELIJKE VERHOGING
104,3%
MOGELIJK VOLLEDIGE VERHOGING
#2 I 2015 Bouwpensioen
18 I vraag & antwoord
Vraag & antwoord
Ik heb mijn UPO gekregen: waar moet ik op letten? Je hebt niet zo lang geleden van bpfBOUW het Uniform Pensioenoverzicht (UPO) 2015 gekregen. Dat is je jaarlijkse pensioenoverzicht. We leggen hier uit waar je op moet letten.
Wil je berekenen hoe hoog jouw pensioen wordt? Met de pensioensimulator op Mijn Bouwpensioen kun je zien wat je krijgt als je op een bepaalde leeftijd stopt met werken. Je ziet daar ook netto bedragen! Kijk op bpfbouw.nl/mijnbouwpensioen Op bpfBOUW.nl/upo vind je informatie én een overzicht met antwoorden op de meest gestelde vragen over het UPO. Heeft u dit jaar geen UPO ontvangen? Neem dan contact met ons op via de Pensioen Informatielijn.
Bouwpensioen #2 I 2015
I
edereen die pensioen opbouwt bij bpfBOUW krijgt jaarlijks een Uniform Pensioenoverzicht. Het overzicht geeft aan hoeveel pensioen je ongeveer kunt verwachten als je met pensioen gaat en als je arbeidsongeschikt raakt. Ook kun je op je UPO vinden hoeveel je partner en kinderen aan pensioen krijgen als je overlijdt. Bij het pensioenoverzicht zit ook een toelichting. Daarmee kun je opzoeken wat iets betekent, als je je UPO leest.
Waar moet ik op letten?
Dit jaar is de pensioenregeling gewijzigd. Daarom is het UPO dit jaar anders dan in voorgaande jaren. De pensioenleeftijd is van 65 naar 67 gegaan. Je ziet op je UPO het pensioen dat je hebt opgebouwd en het pensioen dat je kunt opbouwen tot je 67ste.
En wat nog meer?
Kijk goed je persoonlijke gegevens na. Kloppen deze? Zo niet, neem dan contact op met bpfBOUW. Kijk wat je opgebouwde pensioen is. Op je UPO kun je onder andere nalezen hoeveel pensioen je tot nu toe hebt opgebouwd en hoeveel pensioen je kunt verwachten als je tot je pensioendatum pensioen blijft opbouwen bij bpfBOUW. Het partnerpensioen staat ook op je UPO vermeld.
Wat kan ik ermee?
Het UPO geeft vooral inzicht. Wat voldoende pensioen is, is voor iedereen anders. Op het UPO kun je zien of dat wat je aan pensioen opbouwt, overeenkomt met wat jij nodig denkt te hebben. Is dat niet het geval, dan kun je zelf gaan sparen, aanvullend pensioen opbouwen of je verwachtingen bijstellen.
bpfBOUW legt uit I 19
BpfBOUW legt uit
Markt·ren·te
(de; v(m); renten, rentes) Pensioentermen Als het over pensioenen gaat, horen we regelmatig het begrip marktrente voorbijkomen. Deze rente heeft veel invloed op de dekkingsgraad van pensioenfondsen. Hoe zit dat? De marktrente wordt bepaald op de financiële markten. Als er veel vraag is naar kapitaal stijgt de marktrente, bij veel aanbod daalt de marktrente. Pensioenfondsen moeten een van de marktrente afgeleide rente gebruiken. Wij gebruiken de rekenrente om te bepalen hoeveel geld wij nu al in kas moeten hebben om in de toekomst alle pensioenen uit te kunnen betalen. Als de rente laag staat hebben wij meer geld nodig om de pensioenen te kunnen betalen. De rente is al een tijd erg laag. Gelukkig hebben we ons voor een groot deel ingedekt tegen een lage rentestand. Dat betaalde zich uit: bpfBOUW heeft over 2014 een goed rendement behaald.
Meer lezen? bpfbouw.nl
In elk nummer behandelen we een pensioenterm die wat toelichting verdient. Suggesties voor een onderwerp? We horen het graag via
[email protected].
20 I
BpfBOUW wil een goed pensioen voor haar meer dan 800 duizend deelnemers. Een deel van de pensioenpremies wordt daarom belegd in vastgoed, via Bouwinvest. Dat geeft een stabiel rendement en draagt bij aan de leefbare omgeving.
Bouwen
aan een beter Nederland A
ls je geld wilt laten groeien, heb je verschillende mogelijkheden. Je kunt het sparen via de bank, maar de rente die je ontvangt is nu heel laag en de groei dus klein. Daarom kiest bpfBOUW ervoor om pensioenpremies op een andere manier te laten groeien: beleggen. Een deel van het pensioengeld wordt belegd in aandelen en obligaties. Dat kan een mooi rendement opleveren maar heeft ook risico’s. De waarde van aandelen en obligaties kunnen namelijk sterk veranderen. Het geld kan dus snel in waarde groeien maar ook afnemen. Een ander deel van de pensioenpremies wordt belegd in vastgoed, in Nederland en het buitenland. Het geld geïnvesteerd in vastgoed verandert nauwelijks; de groei of afname is dus beperkt. Dat levert een stabiel rendement: Bouwinvest verwacht de komende jaren een rendement tussen de 5 en 7 procent op vastgoed.
Spreiding
‘Het rendement op vastgoed is stabiel dankzij een goede spreiding over landen en sectoren’, vertelt Dick van Hal, CEO van Bouwinvest. ‘We beleggen in vastgoed in Nederland – dat is tweederde van het geheel - en het buitenland, van Sydney tot Stockholm. Ook zorgen we ervoor dat we een goede mix hebben tussen woningen, winkels, Bouwpensioen #2 I 2015
Nuttig Via alle projecten wordt jaarlijks 500 miljoen van bpfBOUW geïnvesteerd in de Nederlandse bouwsector. Van Hal: ‘Dat betekent concreet: banen. En niet alleen in de bouw maar ook in andere sectoren – denk aan alle leveranciers en aanverwante bedrijven. Dus terwijl het geld groeit voor later, doet het nu al nuttig werk. Dat is een heel mooie gedachte!’
kantoren, zorgvastgoed en hotels. Hiermee spreiden we het risico.’ Bouwinvest investeert alleen in kwalitatief goed vastgoed, voornamelijk in steden. Dat wil zeggen: vastgoed waar vraag naar is. ‘De panden worden verhuurd tegen goede prijzen. Dat levert vaste inkomsten op’, gaat Van Hal verder. ‘Daarnaast investeren we met name in regio’s met goede economische vooruitzichten. Ook dat draagt bij aan een stabiel rendement en een laag risico.’
Kansen zien
Ieder jaar stelt Bouwinvest een beleggingsplan op voor het deel van het pensioenvermogen dat bpfBOUW in vastgoed belegt. ‘Daarin staat in welke landen, regio’s en sectoren we willen beleggen, waar we goede kansen zien’, vertelt Friso Berghuis, die als Strategisch Beleggingsadviseur bij Bouwinvest verantwoordelijk is voor de vastgoedbeleggingen van bpfBOUW. ‘Ook geven we aan hoe we de beleggingen optimaal spreiden om een zo stabiel mogelijk rendement te maken.’ Het plan wordt besproken met bpfBOUW. Na de goedkeuring kan Bouwinvest beleggingen doen die passen binnen dit plan. Berghuis: ‘Natuurlijk houden we bpfBOUW goed op de hoogte van de ontwikkelingen van de vastgoedportefeuille. We brengen hierover elk kwartaal uitgebreid verslag uit.’
bouwinvest I 21
Hiernaast de voormalige Citroëngebouwen bij het Olympisch stadion in Amsterdam.
Meerwaarde
Tweederde van de beleggingen wordt gedaan in Nederlands vastgoed. Van Hal: ‘Dat heeft voor een deel te maken met kosten en risico’s. Zo wordt er in Nederland alleen met eigen vermogen geïnvesteerd en zijn de kosten lager. Ook kennen we de locaties goed en kunnen we onze vastgoedbeleggingen van dichtbij volgen en sturen. Maar het heeft ook te maken met wat wij noemen het maatschappelijke rendement. Met de investeringen in Nederlands vastgoed voorzien we in vastgoed waar vraag naar is en zo dragen we bij aan de leefbare omgeving in Nederland. Dat vinden bpfBOUW en wij belangrijk.’ Veel van de Nederlandse investeringen hebben een duidelijke meerwaarde voor de omgeving. Van Hal: ‘In Amsterdam werken we bijvoorbeeld aan een groot aantal nieuwbouwwoningen. De behoefte aan betaalbare huurwoningen is enorm. Dankzij onze projecten kunnen veel mensen prettig wonen in de stad.’
maar brengen we ook levendigheid in de buurt’, zegt Berghuis. ‘En in Den Haag verbouwen we een oud Shell-hoofdkantoor in het Benoordenhout om tot appartementencomplex. Daarmee krijgt een leeg pand een nuttige nieuwe bestemming en creëren we tegelijkertijd nieuwe woningen, waar vraag naar is in Den Haag.’ Als een van de eerste vastgoedbeleggers in Nederland investeert Bouwinvest ook in zorgvastgoed. ‘Prettig wonen blijft belangrijk, ook als je ouder wordt en meer hulp nodig hebt’, aldus Van Hal. ‘In de Watergraafsmeer in Amsterdam zijn we een zorgcentrum voor dementerenden aan het herontwikkelen zodat het voldoet aan de eisen van nu én die van de toekomst. Ook dat is meerwaarde.’ Meer weten over de beleggingen van bpfBOUW of Bouwinvest? Kijk op bpfbouw.nl /jaarverslagen of bouwinvest-annualreports2014.com voor de online jaarverslagen.
Levendigheid brengen
Ook (lege) kantoorgebouwen kunnen die meerwaarde hebben. ‘In Amsterdam bouwen we de voormalige Citroëngebouwen om tot kantoorruimte voor jonge, creatieve bedrijven. Daarmee houden we een monument in stand #2 I 2015 Bouwpensioen
22 I mijn pensioen
Fotografie: Wout Jan Balhuizen
Mijn pensioen
‘Ik heb vertrouwen dat het met m’n pensioen wel snor zit’ Maikel Koelewijn (29) is voorman en leidt momenteel een 2 onder 1-kapwoningproject in Leersum. Al 11,5 jaar bouwt hij via zijn Brabantse werkgever pensioen op bij bpfBOUW, maar in al die tijd heeft hij er nog geen blik op geworpen. ‘Ik ben totaal niet met mijn pensioen bezig. Het duurt nog zeker 38 jaar en mijn interesse ligt er simpelweg niet. Ik heb zelfs nog nooit ingelogd op de website van bpfBOUW. Dat wilde ik doen voor dit interview, maar ik had mijn inlogcode niet bij de hand. Het lijkt me wel leuk om te weten hoe ik ervoor sta, maar dat vergeet ik waarschijnlijk zo weer. Natuurlijk vind ik mijn financiën belangrijk, maar ik investeer nu liever in bijvoorbeeld de aflossing van mijn koophuis dan mijn pensioen. Ik werk voor een gerenommeerd bedrijf. Ik heb het Bouwpensioen #2 I 2015
vertrouwen dat het met m'n pensioen wel snor zit, en dat mijn werkgever erover waakt. En eigenlijk geldt dat ook voor bpfBOUW: geen nieuws is goed nieuws, toch? Al zou ik het een service vinden als de adviseurs van bpfBOUW contact met mij opnemen als zij denken dat er meer uit te halen valt of wanneer ik meer moet inleggen voor een fijne oude dag.’
Mijn bouwpensioen www.bpfbouw.nl/mijnbouwpensioen
Maikel Koelewijn: ‘Geen nieuws is goed nieuws toch?’ CHECK HET ZELF Veel mensen vertrouwen erop dat het wel goed zit met het pensioen. Door alle wijzigingen in de pensioenregels is het steeds belangrijker om je te verdiepen in je pensioen. Op Mijn Bouwpensioen vind je alle informatie. Je ziet er hoeveel pensioen je nu hebt opgebouwd. En je kunt berekenen hoe hoog je pensioen wordt. Met de pensioensimulator kun je zien wat je krijgt als je op een bepaalde leeftijd stopt met werken. Vraag je inlogcode aan via de website.
puzzel & colofon I 23
Pu zz el*
Colofon Bouwpensioen is een uitgave van bpfBOUW. Het magazine verschijnt drie keer per jaar en wordt toegestuurd aan alle deelnemers en gepensioneerden van bpfBOUW.
Sudoku raadsel 9 3
7
2
2
O
1 8
5 E
1 4
3 9
Redactieraad bpfBOUW Denise Davids (APG) Peter Hoopman (Bestuursbureau bpfBOUW) Roger Bremer (APG) Lydia Reinewald (Stifa) Kees Scheepens (Bouwend Nederland) Bart Westenbroek (Technisch Bureau Afbouw) Gerard van Santen (CNV Vakmensen)
1 N
3 6
4 5
9
2 7
8
A
6
6 7
U
7
L
3
1
9 3
6
8
Aan dit nummer werkten mee: Wout Jan Balhuizen, Jessica Brouwer, Duco de Vries, Maarten Willemstein.
7 W
8
7
G
1
Zet de letters uit de gekleurde vakjes over naar het oplossingsbalkje. We verloten 2 geschenkbonnen van 25 euro onder inzenders van de juiste oplossing.
Stuur je oplossing voor 29 september 2015 in naar:
[email protected], of per post naar: Redactie Bouwpensioen, o.v.v. puzzel Zomer02, postbus 637 1000 EE Amsterdam. Vergeet niet je adresgegevens en telefoonnummer te vermelden. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd. De prijswinnaars van de vorige keer zijn: Mevrouw M. Bos uit Emmen en de heer T. Heijmans uit Oegstgeest. De oplossing was: beleggen.
Gossepuzzels Baambrugge © 2015
B
BpfBOUW heeft de uitvoering van de pensioenregeling ondergebracht bij APG Algemene Pensioen Groep NV. APG is gespecialiseerd in pensioenuitvoering en verzorgt voor bpfBOUW het vermogensbeheer, de pensioenadministratie en de communicatie.
Concept en realisatie APG – afdeling Marketing, Communicatie & Distributie, Scripta Communicatie, Amsterdam www.scripta.nl Artdirection & Vormgeving Het Zomerpaleis, Saskia Franken Druk Roto Smeets Oplage: circa 400.000 Wil je reageren op Bouwpensioen? Stuur dan een e-mail naar onze redactie:
[email protected] of stuur een brief. Ons adres is: Redactie Bouwpensioen, Postbus 637, 1000 EE Amsterdam. U ontvangt dan zo snel mogelijk een reactie van ons. Het magazine Bouwpensioen is bedoeld om je te informeren over relevante ontwikkelingen rondom jouw pensioen. We stellen het magazine met veel zorg samen. Toch is het mogelijk dat er onverhoopt fouten in staan. Aan deze uitgave kun je dan ook geen rechten ontlenen. Voor een volledige beschrijving van de rechten en verplichtingen verwijzen wij je naar de reglementen van onze pensioenregeling. Je kunt deze raadplegen op bpfbouw.nl of aanvragen bij de Pensioen Informatielijn.
#2 I 2015 Bouwpensioen
trots I 24
Fotografie: Wout Jan Balhuizen
Boy is trots!
Boy Schuurmans (27) uit Lith heeft samen met zijn broer een stukadoorsbedrijf. Hij is al elf jaar aan het werk, maar besloot om zich verder te specialiseren als restauratiestukadoor. Daarom startte hij vorig jaar met de opleiding voor Meester Restauratiestukadoor. ‘Het is een unieke kans om deel te nemen aan deze driejarige opleiding. Ik ben heel gemotiveerd. Ik ben nu op een punt dat ik weer graag nieuwe technieken wil leren en meester in mijn vak wil worden. De opleiding is mogelijk gemaakt door het Stucgilde. Hiermee willen ze zorgen dat er in de nabije toekomst weer een nieuwe generatie restaurateurs klaarstaat, om bijvoorbeeld een Silberling-plafond te restaureren. Stukadoren is een prachtig vak! Een echt ambacht, waarvan de technieken veelal ongewijzigd zijn. Wij maken van niks iets fraais. Als wij klaar zijn bij een klus, dan zie je echt verschil: dan is het mooi geworden!’
Ook trots op je werk? Stuur ons dan een foto met beschrijving naar Redactie Bouwpensioen, Postbus 637, 1000 EE Amsterdam, of mail
31.0045.15.1
naar
[email protected]
Indien onbestelbaar retour: Redactie Bouwpensioen, Postbus 637, 1000 EE Amsterdam.