Boulevard Hazenkamp te Venlo-Blerick

Boulevard Hazenkamp te Venlo-Blerick Projectbeschrijving bij ‘Voor Jong en Oud. Onderwijs en zorg

als gemeenschappelijke bouwopgave’

In opdracht van;

Aedes-Arcares Kenniscentrum Wonen-Zorg Postbus 8258 3503 RG Utrecht, Oudlaan 4 3515 GA Utrecht Telefoon 030 273 97 75, fax 030 273 96 52 www.kenniscentrumwonenzorg.nl

Froukje van Rossum Anke Kilian-Polhuijs Hans van Rossum Fotografie: Rufus de Vries RIGO Research en Advies BV De Ruyterkade 139 1011 AC Amsterdam telefoon 020 522 11 11 telefax 020 627 68 40 http://www.rigo.nl

Rapportnummer: 91660 maart 2006

Boulevard Hazenkamp te Venlo-Blerick Opdrachtgevers:

Architecten:

Oplevering

1

Inleiding

1.1

Aanleiding

•

Stichting Fundare, mede namens gemeente Venlo

•

Antares Woonservice

•

Edwin Meyer-Viol van Architectenbureau Duijsens & Meyer Viol te Maastricht

•

Bart Wauben van Wauben Architects te Sittard-Geleen

•

Fase 1 2005

•

Fase 2 en 3 2006

De naoorlogse wijk Hazenkamp in Venlo-Blerick is een zogenaamde ‘aandachtswijk’. De woningvoorraad is eenzijdig samengesteld. De jongeren en autochtone gezinnen trekken weg en de wijk vergrijst. Begin jaren negentig verdwijnen twee van de drie basisscholen. De laatste school, basisschool De Regenboog, zit onder de opheffingsnorm. Het schoolbestuur stelt een interim-directeur aan om de problemen te inventariseren en een ontwikkelingsplan op te stellen. Dit is het begin van een verandertraject om de achterstand van kinderen en ouders weg te werken. Er wordt een netwerk van zorg rond kinderen en ouders gevormd en De Regenboog wordt hiermee de eerste Communityschool in Venlo.

1.1.1

De locatie Naast de school liggen de voorzieningen van welzijnsorganisatie Stichting Wel.kom. De peuterspeelzaal is buiten de wijk in de kelder van het wijkgebouw gevestigd. Al deze gebouwen zijn aan vervanging toe. Corporatie Antares Woonservice heeft een bouwtitel (het recht om te bouwen) direct naast deze locatie voor een appartementencomplex. Met de gemeente hebben zij de visie Wonen, welzijn en zorg ontwikkeld en Parkeren aan de zijkant van het gebouw

www.kenniscentrumwonenzorg.nl

1

Aedes Arcares

zij zien kansen hier iets met de Zorggroep Noord-Limburg te realiseren. Naast de locatie staat overigens ook nog een school voor voortgezet onderwijs, die over 1,5 jaar gesloopt wordt en bij de verdere plantontwikkeling kan worden betrokken.

1.1.2

Initiatief De initiatiefnemers van het project Boulevard Hazenkamp zijn vier partijen: • Stichting Fundare voor katholiek primair onderwijs in Baarlo en Blerick; • Antares Woonservice; • Stichting Wel.kom; • Gemeente Venlo. Verder is Zorggroep Noord-Limburg betrokken. De projectcoördinatie verloopt via de projectcoördinatiegroep, waarin het management van deze partijen is vertegenwoordigd. In het kader van de herstructurering worden in Hazenkamp de woningen en infrastructuur aangepakt en voorzieningen gerealiseerd. Er is geld beschikbaar voor inhoudelijke projecten vanuit diverse subsidiestromen zoals het Grotestedenbeleid, Wijkontwikkelingsbeleid en Onderwijskansenbeleid. Daarnaast hebben de partijen middelen uit de eigen organisaties vrijgemaakt.

1.2

Beschrijving Boulevard Hazenkamp bestaat uit twee scholen, een sporthal, woningen en een multifunctioneel centrum

Het concept van ontmoeting van jong en oud Maatschappelijke participatie van oud en jong zijn belangrijke pijlers van het inhoudelijk concept. Het gebouw is zo ontworpen dat jong en oud elkaar tegenkomen. “Het ontstaat spontaan zonder geforceerde impulsen” vertelt Marleen Kessels van de Zorggroep Noord-Limburg. Ruimtes zijn transparant zodat men elkaars activiteiten kan zien. Zo is vanuit de dagopvang een doorkijk mogelijk naar de peuterspeelzaal. Verder komt zowel de school als het woonzorgcomplex uit op het MFC.


Ontmoetingsplaats

2

Aedes Arcares

Voorzieningen Boulevard Hazenkamp zal de volgende functies en voorzieningen krijgen:

Multifunctioneel centrum (1.466 m2 BVO)

Scholen (3.333 m2 BVO) • Basisschool De Regenboog met 10 klassen

• Peuterspeelzaal

• School voor speciaal basisonderwijs De Schans met 10 klassen

• Twee speellokalen • Buitenschoolse opvang

• Schoolvoorzieningen zoals handenarbeidlokaal worden door de scholen gedeeld

• Consultatiebureau • Speel-o-theek • “Dorpsplein”: open inloop voor ontmoeting

Woningen • Appartementencomplex met 64 zorgwoningen rond een atrium (zorgindicatie nodig), fysiek verbonden met het multifunctioneel centrum. Oppervlakte is 86 m2 per appartement.

• Spreekkamers • Activiteitenruimtes • Dagopvang voor ouderen • Muziekschool

• Appartementencomplex met 32 levensloopbestendige woningen. Oppervlakte is 97 m2 per appartement.

• Digitaal trapveld • Grand-café • Daktuin op het MFC

Sport (943 m2 BVO) • Twee gymzalen op het dak van de school (kunnen worden samengevoegd tot sporthal)

De totale BVO exclusief de woningen is 5.742 m2. De scholen en de zorgwoningen zijn verbonden met het multifunctioneel centrum. De gemeente is eigenaar van de sportzalen. Voor het opdrachtgeverschap heeft zij Fundare gemandateerd. Stichting Fundare is eigenaar en opdrachtgever voor de scholen en Antares voor het multifunctioneel centrum en de woningen. De bouwopgave is als volgt gefaseerd: Fase 1: scholen, multifunctioneel centrum en sportaccommodatie Fase 2: woningen Fase 3: herinrichting straat en plein


3

Aedes Arcares

Presentatie het totale project met op de voorgrond het woonzorgcomplex met aansluitend het multifunctionele gebouw en het schoolgebouw. In de rode steensoort is het appartemtenencomplex te zien.

. Fase 1 is afgerond en de scholen en het MFC zijn in november 2005 in gebruik genomen. Fasen 2 en 3 zullen tegelijkertijd uitgevoerd worden en in de loop van 2006 worden afgerond.

Bijzondere verwarming Voor het totale gebouw van de scholen, MFC en beide wooncomplexen is een warmtepomp aangebracht. Het grondwater wordt van circa 125 m diep opgepompt en gebruikt om het gebouw te verwarmen dan wel te koelen. Deze energiezuinige methode gaf voor de installatie een meerprijs. Met energieleverancier Essent is een concept bedacht waarin de meerkosten van de pomp worden verrekend in de energieprijs. De kosten voor bewoners blijHet dak van het schoolgebouw


4

Aedes Arcares

ken overigens lager te zijn dan bij traditionele verwarming door een zuinig energieverbruik en de forse prijsstijgingen van gas.

De uitrusting van de woningen De appartementen van het woonzorgcomplex hebben twee slaapkamers, waarvan een als ‘zorgkamer’ kan fungeren. Wanneer een bewoner bedlegerig wordt, kunnen de openslaande balkondeuren naar het atrium toe zorgen voor contact met de buitenwereld. Deze zorgkamer is toegankelijk via de dubbele voordeur, waardoor zorgverleners ’s nachts niet het huis door hoeven te lopen. Dat geeft de eventuele partner een normale nachtrust en privacy. De zorgwoningen zijn geschikt voor het gebruik van tilliften. In de levensloopbestendige woningen van het ernaast gelegen complex wordt bij de woningplattegrond rekening gehouden met de benodigde draaicirkels van rolstoelen. In de beide appartementencomplexen zijn alle kabels in plintgoten weggewerkt. De woningen krijgen diverse Domotica-voorzieningen, zoals een videofooninstallatie en een digitaal sleutelsysteem. In de zorgwoningen wordt ook looppadverlichting van de slaapkamer naar de badkamer aangebracht.

Herinrichting straat en plein De verbetering van de verkeersveiligheid is een belangrijk uitgangspunt bij de herinrichting van de straat en het Hubertusplein. Daarvoor zullen onder andere een verkeersremmende wegenstructuur en brede oversteekplaatsen worden gemaakt. Ook zal er extra parkeerruimte komen, onder andere voor de busjes van de leerlingen van De Schans.

1.2.1

Wijze van architectenselectie In de projectcoördinatiegroep wordt besloten een vijftal architecten uit te nodigen voor een presentatie. Daaruit komen twee architecten naar voren. Edwin MeyerViol heeft ervaring met scholen en multifunctionele gebouwen, Bart Wauben brengt expertise in de woningbouw en de zorg mee. De architecten gaan akkoord met een gezamenlijke opdracht. De stedenbouwkundige supervisie ligt bij Wauben.

1.2.2

Architectonische uitgangspunten De beide architecten bereiken overeenstemming wat betreft de stedenbouwkundige uitgangspunten, de globale bepaling van de bouwmassa’s en de materiaalkeuze. Wauben is verantwoordelijk voor de woningen, Meyer-Viol voor de scholen, de gymzalen en het multifunctioneel centrum. Meyer-Viol startte zijn werkzaamheden met het opstellen van een programma van eisen, het helder maken van de visie van de gebruikers en het ontwerpen van relatieschema’s. Samen met de betrokken organisaties werd nagegaan welke ruimtes met elkaar in contact moeten komen en welke ruimtes voor dubbelgebruik geschikt zijn. Met kleurenvellen werden de doelgroepen helder. Pas toen


5

Aedes Arcares

daar overeenstemming over was werd er ontworpen. Daarbij is de architectuur het logische vervolg van de inhoud meent Meyer-Viol. Een belangrijk uitgangspunt van de architect is om het gebouw ‘leesbaar’ te maken zodat duidelijk is waar de verschillende functies gesitueerd zijn. De ‘doos’ op de school is herkenbaar als gymzaal, achter de galerijen ter ontsluiting van de school bevinden zich de klassen en het kantorenblok lijkt in de bouwmassa gedrukt, wat ook weer op een afzonderlijke functie duidt. Ook door het type ramen en het materiaalgebruik te variëren per functie wordt het onderscheid leesbaar. Het sportgedeelte wordt gekenmerkt door staal, het schoolblok is gemetseld en het multifunctioneel centrum heeft als hoofdmateriaal grijs en gekleurd beton. . De verschillende functies zijn leesbaar

Presentatie van het multifunctioneel centrum, de daktuin en het schoolgebouw

Een ander uitgangspunt van het ontwerp is de (fysieke) verbinding tussen de kinderen en de ouderen. Binnen het multifunctioneel centrum en de meer beschermd gelegen daktuin krijgt dit vorm.


6

Aedes Arcares

1.2.3

Financieel kader De gemeente was eigenaar van de grond. De grondkosten heeft de gemeente relatief laag gehouden voor Antares om de huurprijs van de woningen te drukken en het multifunctioneel centrum te kunnen realiseren. De zorgwoningen worden onder de aftoppingsgrens huursubsidiewet aangeboden en de levensloopbestendige appartementen onder de liberaliseringsgrens. De kosten zijn als volgt verdeeld: Scholen

MFC

Sport

64 wozoco

32 woningen

Totaal

Grondkosten

0

24.266

0

896.052

530.303

1.450.621

Bouwkosten

3.974.994

1.737.480

1.206.840

5.931.696

3.384.000

16.235.010

Bijkomende kosten

444.476

257.746

149.160

1.081.180

597.697

2.530.259

4.419.470

2.019.492

1.356.000

7.908.928

4.512.000

20.215.890

Raming investering

Bron: Bijlage D Investeringsopzet bij Samenwerkingsovereenkomst Boulevard Hazenkamp Alle organisaties hebben de personele ontwikkelkosten voor eigen rekening genomen. Voor de extramurale zorginfrastructuur ontvangt de Zorggroep Noord-Limburg een vergoeding van de huurcomponent en een tegemoetkoming voor de kosten van energie, onderhoud en schoonmaak en afschrijving van het meubilair van het CTG. Zorggroep NoordLimburg heeft met de gemeente afspraken gemaakt over collectieve aanpassingen in het kader van de WVG. Wanneer ongeveer drie maanden voor oplevering de bewoners van de appartementen bekend zijn, worden de aanpassingen in één keer

In de school

door de gemeente behandeld, waardoor ze nog in het bouwproces kunnen worden aangebracht.


7

Aedes Arcares

2

Samenwerking

2.1

Planfase In 2002 gaf de gemeente Venlo het groene licht voor de plannen en werd een projectorganisatie opgezet. Het project kent de volgende structuur:

Stuurgroep (bestuursleden organisaties, wethouder zit voor)

I Projectcoördinatiegroep (management van de organisaties)

I Werkgroepen (direct leidinggevenden) beheer en financiën scholen MFC zorgwoningen

De samenwerking tussen de partners verloopt naar wens en vlot. Goedkeuringsprocedures verlopen echter traag. Zo moest er een groot aantal vergaderingen worden belegd met de welstandscommissie. De gemeente heeft echter wel voor een aantal zaken gezorgd, waardoor het project toch redelijk vlot kan worden gerealiseerd. Zo is er een extern projectleider aangetrokken om de gemeentelijke activiteiten te coördineren. Deze projectleider nam deel aan de projectcoördinatiegroep. Daarnaast is de wethouder, die de stuurgroep voorzit, gemandateerd door de andere wethouders. Ook heeft de gemeente de ontwikkeling van de gymzalen overgedragen om een vlot verloop te garanderen. De rol van Antares wordt door de andere partijen als zeer efficiënt en waardevol ervaren. De corporatie heeft kennis van zaken, contacten en de benodigde financien. Met de wijkbewoners werd eenmaal per zes weken overlegd in de wijkteamvergaderingen. Ook is er een drietal informatieavonden geweest.


8

Aedes Arcares

2.2

Bouwfase Tijdens de bouwfase was een bouwteam samengesteld, waarin ook de projectcoordinatiegroep vertegenwoordigd was. Een aandachtspunt dat door Ton Dols van Fundare wordt genoemd is het tempo van de afwerking.

2.3

Gebruiksfase Ten tijde van het onderzoek zijn de scholen en het MFC opgeleverd. De gebruikers zijn over het geheel genomen tevreden met het gebouw. Een minpunt vinden vooral de ouderen de grote onafgewerkte betonnen muur in de dagopvang. Verder zou het wenselijk zijn om de keuken van de dagopvang meer centraal te plaatsen om de ouderen meer gevoel van betrokkenheid bij de maaltijdbereiding te geven. Hoewel de woningen nog niet zijn opgeleverd, is het toch al druk in het multifunctioneel centrum. Architect

Meyer-Viol

waarschuwt dat het project ook aan zijn eigen succes zou kun-

De verschillende gebruikersgroepen komen elkaar tegen

nen bezwijken als het te druk wordt bevonden, vooral wanneer de woningen zijn opgeleverd.

Sinds het eerste gebouw is opgeleverd is ook de werkgroep communicatie en pr actief. In deze werkgroep zitten de communicatiemedewerkers van de afzonderlijke organisaties.

2.4

Beheer en exploitatie Na de oplevering is vanwege de verwevenheid van de eigendommen een VvE opgericht met daarin als participanten de gemeente Venlo, Stichting Fundare en Antares. De Stichting Wel.kom huurt het gehele multifunctionele centrum van Antares en heeft daarvoor een langlopend huurcontract van 40 jaar afgesloten. Stichting Wel.kom draagt zorg voor het dagelijks beheer en de facilitaire dienstverlening en verhuurt ruimten aan andere gebruikers, zoals aan de Zorggroep Noord-Limburg. Het overige beheer (onderhoud etc.) ligt bij Antares. De exploitatie van het beheer van de school en MFC is deels met gesloten beurzen afgewikkeld doordat beide organisaties eigen personeel inzetten. Alleen de kosten voor de schoonmaak en technische dienst worden afzonderlijk verrekend.


9

Aedes Arcares

Rond de beveiliging van het gebouw heeft men gemerkt dat de eisen van de verzekering conflicteren met de wensen van de gebruikers. Het gebouw is inmiddels van zeven afzonderlijk te beveiligen delen teruggegaan naar vier delen, en dit wil men nog verder terugbrengen. Ook hier is men te laat mee merken de gebruikers op. Men had liever gezien dat alleen de buitenkant van het gebouw beveiligd was. Nu geeft het alarmsysteem al een foutmelding als een tussendeur niet goed gesloten is. Verbinding MFC met de school

Zorggroep Noord-Limburg draagt zorg voor het wachtlijstbeheer rond de toewijzing van de zorgwoningen.

2.5

Succesfactoren rond samenwerking Een aantal factoren wordt genoemd als positieve impuls voor de samenwerking: • Bestuurlijke gedragenheid: in de stuurgroep werden de besluiten ‘afgehamerd’ en niet de discussie overgedaan; • Gemeenschappelijke visie: dit bindt de organisaties en de ‘trekkers’ van het project wat betreft de inhoud van het project en het proces. Samen ruimen we de beren van de weg, en voor problemen zijn altijd oplossingen; • Chemie tussen mensen: het is belangrijk dat het ‘klikt’, dat men vertrouwen in elkaar heeft en dat men verder kijkt dan de eigen organisatie; • Procesevaluatie: regelmatig stilstaan bij het verloop van het proces. Worden doelen gehaald en verloopt het proces naar wens?; • De grote lijnen voor ogen houden: In de projectcoördinatiegroep heeft men zich gericht op de grote lijnen en niet op de details.

3

Bijzonderheden Dit project heeft een aantal bijzonderheden wat betreft geplande en gerealiseerde voorzieningen en het proces daar naartoe. Zo is het opvallend dat ook een school voor speciaal basisonderwijs is ondergebracht in Boulevard Hazenkamp. Bij andere multifunctionele projecten is het altijd regulier (basis)onderwijs. Rond de woningen is de constructie van de zorgkamers in de appartementen van het woonzorgcomplex een vernieuwing. De bijzondere verwarmingsinstallatie voor ener-


10

Aedes Arcares

gieopwekking is genoemd. Het ontwerp van het gebouw is gemaakt voor een natuurlijke ontmoeting tussen jong en oud, waardoor meer gerichte activiteiten waarschijnlijk overbodig zullen zijn. Opvallend aan het proces is de rol van de gemeente. Zij heeft waar dat kon partijen de ruimte gegeven en haar eigen rol beperkt. Op deze wijze heeft de gemeente een versnelling mogelijk gemaakt.

4

Boulevard Hazenkamp: gemengd maar niet geforceerd De (voormalige) aandachtswijk Hazenkamp krijgt met de Boulevard een positieve impuls voor maatschappelijke participatie van jong en oud. Daarnaast wordt door de verbindingen tussen de scholen met het MFC en het woonzorgcomplex met het MFC gezorgd voor een natuurlijk gezamenlijk gebruik van ruimte. Daarbij nodigt deze ruimte nog eens extra uit tot contact, zoals de glazen scheidingswanden tussen de verschillende functies. Er zal geen speciaal activiteitenprogramma worden opgezet om de ontmoeting tussen jong en oud te stimuleren. Er zullen spontane en niet-geforceerde ontmoetingen ontstaan, is de verwachting. De eerste ervaringen wijzen dit ook al uit.

5

Meer informatie Ø Dhr. T. Dols, lid Raad van Bestuur Fundare, tel. 077- 396 88 88 Ø Dhr. J.H.M. Meelkop, manager Marketing en Beleid Antares Woonservice, tel. 077 – 373 3666 Ø Mw. W. Zaeyen, facilitair coördinator Boulevard Hazenkamp, tel. 077 - 326 66 66 Ø Mw. M. Kessels, projectadviseur Wonen, Welzijn en Zorg, Zorggroep NoordLimburg, tel. 077 – 355 9403 Ø Dhr. E. Meyer-Viol, Architectenbureau Duijsens & Meyer Viol tel. 045 – 566 0305


11

Aedes Arcares

Boulevard Hazenkamp te Venlo-Blerick

Recommend Documents