BOGO-kwalificatieprofiel voor oefenleider van elementaire en basisoefeningen

BOGO-kwalificatieprofiel voor oefenleider van elementaire en basisoefeningen Inleiding In dit document staan de kerntaken van de oefenleider centraal zoals deze gelden voor de Stichting Brandweeropleidingen BOGO. Dit kwalificatieprofiel is gebaseerd op de gegevens zoals deze zijn opgenomen in het opleidingsplan oefenleider (NIFV). Positionering Oefenleider is geen functie maar een rol binnen het vakbekwaam blijven van de brandweer. De oefenleider maakt deel uit van de oefenorganisatie (vakbekwaam blijven) van het brandweerpersoneel. De oefenleider is degene die het beleid moet omzetten naar de praktijk. Het is dan ook van belang dat de oefenleider, in zekere mate, kennis heeft van het oefenbeleid en waar zijn organisatie naar toe wil. Van een oefenleider wordt verwacht dat hij samenwerkt met de oefenstaf. De werkzaamheden van een oefenleider bestaan uit: • Organiseren van een oefening: de oefenleider is de organisator en planner van oefeningen. Hij is verantwoordelijk voor een gestructureerde voorbereiding, uitvoering en evaluatie van een oefening. • Uitvoeren van een oefening: de uitvoering van een oefening bestaat uit voorbereiding, uitvoering en nazorg. De oefenleider regisseert en stuurt de oefenstaf aan in alle drie fasen. • Evalueren van een oefening: Na afloop fungeert de oefenleider als gespreksleider bij het evalueren van de oefening, waarbij hij waarnemers inzet voor de inhoudelijke feedback. Kerntaak 1: Organiseren van een oefening Werkzaamheden

Beoordelingscriteria

*Overleggen met de oefencoördinator over het opstellen van een draaiboek *Vertalen van operationele doelen, opdracht en beoordelingscriteria naar een uitdagend scenario. *Het formeren van de oefenstaf *Ensceneringmateriaal kiezen *Oefenobject selecteren *Eenvoudig veiligheidsplan maken (RIE) *Briefing voorbereiden *Evaluatie voorbereiden *De oefenleider kent verschillende formats voor een draaiboek *Hij kan een link leggen tussen doelen, opdracht(en), beoordelingscriteria naar het uiteindelijke scenario *Bekendheid met soorten werkvormen voor oefeningen en kiest bij de oefening passende werkvormen *Is bekend met de diverse ensceneringmaterialen en – mogelijkheden en kiest bij de oefening passende materialen *Kent de oefenobjecten *Kan een oefenstaf formeren en briefen

BOGO-kwalificatieprofiel Oefenleider elementair/basis - versie november 2011

Pagina 1 van 5

Keuzes en dilemma’s (wat maakt het moeilijk)

*Kent de specialisaties en kan specialisten op een juiste wijze inzetten *Kan een eenvoudig RIE maken en controleert de locatie vooraf op veiligheid *Kan samenwerken met oefencoördinator, veiligheidsfunctionaris, ensceneerder, waarnemer en specialist *Creatief en kritisch omgaan met mogelijkheden van het oefenobject. De criteria van de oefening zijn leidend. *Hoe kom ik aan voldoende leden van de oefenstaf? *Uitdagend scenario tegenover doelgericht. *Wat als geschikte oefenmiddelen voor het bereiken van de oefendoelen ontbreken? *Hoe houd je overzicht als oefenleider? *Hoe spreek je mensen aan tijdens de oefening?

Kerntaak 2: Uitvoeren van een oefening Werkzaamheden



*Briefen van deelnemers en oefenstaf *Controleren van locatie *Regisseren van een oefening *Bewaken van en bijsturen tijdens de oefening (tijd, doelen, veiligheid) *Kan op heldere wijze informatie presenteren richting deelnemers en oefenstaf *Controleert de vooraf de locatie en de middelen *Kan bijsturen en problemen oplossen tijdens de oefening: - bewaken van de tijdsplanning - bewaken van het halen van oefendoelen - overzicht houden over de oefening - mensen effectief aanspreken op hun functioneren *Bewaakt de veiligheid *Kan (als spin in het oefenweb) samenwerken met alle betrokkenen *Wanneer een oefening afbreken, stilleggen, bijsturen of doorzetten? *Hoe ingrijpen?

Kerntaak 3: Evalueren van een oefening Werkzaamheden


*Evaluatiegesprek leiden -Gesprek leiden -Samenvatten en leerpunten formuleren *Verslag voor oefencoördinator opstellen -Zijn de doelen al dan niet bereikt? -Registratiegegevens verzamelen *Benoemt de rolverdeling tijdens de evaluatie *Benoemt het doel van de evaluatie


Pagina 2 van 5

*Beschikt over gesprekstechnieken evaluatiewerkvormen *Kan uitkomsten helder en duidelijk samenvatten *Kan omgaan met weerstand vanuit de groep *Kan een verslag geven van het verloop van de oefening *Kan de doelen en het resultaat met elkaar verbinden * Verzamelt de registratiegegevens *Beoordelen tegenover een sfeer creëren waarin deelnemers durven te benoemen wat beter kan. *Wanneer ingaan op weerstand? *Hoe treed je op als gespreksleider: -uit de discussie blijven -iedereen wil naar huis -het doel bereiken in de gegeven tijd *Hoe krijg ik kwalitatief goede gegevens terug?


Competentiematrix In de competentiematrix wordt het verband tussen competenties en kerntaken weergegeven. In bijlage 1 staat elke hieronder genoemde competentie uitgewerkt. Deze uitwerking is afkomstig uit het competentiewoordenboek van het rapport functie- en competentieprofielen brandweerfuncties op (v)mbo-niveau, november 2007.

Kerntaken Competenties Flexibel Inleven Mondeling communiceren Onafhankelijk Plannen, organiseren en coördineren Probleem oplossen Samenwerken Taakgericht leiderschap

Kerntaak 1: Organiseren van een oefening

Kerntaak 2: Uitvoeren van een oefening Niveau 1

Kerntaak 3: Evalueren van een oefening Niveau 1 Niveau 1

Niveau 1 Niveau 1

Niveau 1

Niveau 1 Niveau 1 Niveau 1


Niveau 1

Pagina 3 van 5

Bijlage 1: Competenties voor de rol oefenleider Flexibel (niveau 1) Aanpassen van de eigen stijl, benadering en gedrag aan wisselende eisen en omstandigheden. Openstaan voor nieuwe ideeën en actief zoeken naar alternatieven om het gestelde doel te bereiken. • pakt nieuwe zaken snel op, ook bij aangrenzende werkzaamheden. • interpreteert regels en richtlijnen en richt zich daarbij op de bedoeling van de vastgestelde regels. • accepteert dat werkzaamheden door partners/experts en door omstandigheden bepaald worden en handelt daarnaar; staat open voor veranderingen en verbeteringen die partners/experts voorstellen. • past gedrag aan bij veranderende omstandigheden/ schakelt snel tussen verschillende werkzaamheden. Inleven (niveau 1) Onderkennen van gevoelens en behoeften van anderen. Verplaatsen in anderen en zich bewust tonen van de invloed van het eigen handelen. • beïnvloedt het gesprek en de sfeer door gevoelens te benoemen, stuurt het gesprek in de juiste richting en houdt de relatie goed; beheerst de eigen emoties. • toont belangstelling, luistert actief, vraagt door, houdt rekening met eigen emoties en die van anderen en reflecteert hierop. • houdt rekening met omstandigheden en praktijkervaringen van partners/experts en toont begrip en waardering. • communiceert open en durft eigen vragen, zorgen en leerpunten bespreekbaar te maken. Mondeling communiceren (niveau 1) Ideeën, meningen en informatie aan anderen overdragen in voor de ontvanger begrijpelijke taal, gebaren en non-verbale signalen. Tactvol en effectief reageren op behoeften en gevoelens van anderen, taal en terminologie aanpassen aan de doelgroep (incl. Engels) • drukt zich zowel mondeling als schriftelijk goed uit bij contacten van verschillend niveau, onderbouwt de boodschap met duidelijke argumenten. • stelt zich open en onbevooroordeeld op in een gesprek, interpreteert verbale en nonverbale signalen en vraagt na of de boodschap goed begrepen is. • formuleert tactvol, stemt taal, gebaren en houding af op de behoefte en belangen van de ander. • stelt open vragen en vraagt door; geeft feedback wanneer daar om wordt gevraagd. • redigeert interne documenten en schrijft documenten voor extern gebruik. Onafhankelijk (niveau 1) Zelfstandig en zelfbewust werken. Om kunnen gaan met eisen, veranderingen en hindernissen. Eigen standpunten innemen en verdedigen, rekening houdend met de missie van de organisatie. • vertrouwt op zichzelf, maakt zelfstandig keuzen binnen het eigen takenpakket en aandachtsgebied en laat zich daarbij niet weerhouden door belemmeringen. • vraagt feedback en hulp op het juiste moment op basis van een inschatting van de eigen kennis en vaardigheden. • werkt zelfstandig en vaart duidelijk een eigen koers binnen gestelde kaders. BOGO-kwalificatieprofiel Oefenleider elementair/basis - versie november 2011

Pagina 4 van 5

Plannen, organiseren en coördineren (niveau 1) Vanuit een vastgesteld doel bepalen welke taken/activiteiten georganiseerd en gepland moeten worden en daar naar handelen. Bepalen van prioriteiten en aangeven van een volgorde van werkzaamheden. • plant eigen werkzaamheden, stemt deze planning af met partners/experts. • werkt ordelijk en systematisch volgens vooraf opgestelde planning. • heeft overzicht over eigen werkzaamheden; toetst eigen voortgang. • wendt de juiste middelen aan die nodig zijn om de planning te realiseren. • stelt doelen en prioriteiten voor zichzelf. Probleem oplossen (niveau 1) Het signaleren van (potentiële) problemen/knelpunten en deze zelfstandig of in samenwerking met anderen verhelpen. • signaleert tijdig knelpunten binnen het eigen organisatieonderdeel en lost deze binnen de gestelde kaders op. • formuleert binnen gestelde kaders verschillende alternatieven of oplossingen. • dringt door tot de kern van het probleem; achterhaalt onderliggende oorzaken om herhaling te voorkomen. • voorziet problemen en anticipeert hierop. Samenwerken (niveau 1) Zich inzetten om met anderen resultaten te bereiken en daarmee bijdragen aan een gezamenlijk doel. Denken en handelen vanuit gemeenschappelijke belangen. • draagt bij aan gemeenschappelijk doel en komt afspraken na; informeert partners/experts over eigen activiteiten en houdt zich op de hoogte van activiteiten van partners/experts. • toont belangstelling voor collega’s en helpt hen op verzoek. • vraagt collega’s naar hun mening en geeft eigen mening. Taakgericht leiderschap (niveau 1) Op inspirerende wijze richting geven. Tonen van voorbeeldgedrag. Delegeren. Randvoorwaarden scheppen en mensen motiveren zodat resultaten bereikt worden. Charisma • brengt eigen denkbeelden onder woorden en toetst deze. • begeleidt partners/experts in het realiseren van doelen; geeft heldere instructies en houdt toezicht op de prestaties. • wijst deel van de eigen taken toe aan de juiste persoon; geeft hierbij eigen verwachtingen, gewenst resultaat en eigen verantwoordelijkheid van de persoon aan. • staat open voor vragen, wekt vertrouwen en motiveert partners/experts.


Pagina 5 van 5

BOGO-kwalificatieprofiel voor oefenleider van elementaire en basisoefeningen

Recommend Documents