Bodem Bodemleven Composteren Bodemverzorging
Gevorderdencursus dl 1 TT Boxtel Volkstuinvereniging Ceres 2013-2014
Vanavond….
• • • •
Bodem: leer je bodem kennen Bodemvoedselweb Composteren Bodem verbeteren en voeden
Waarop tuinier je?
Zandgrond!
Wat heb je nodig? Gezonde teeltlaag : • • • •
goede structuur vocht vasthouden teveel vocht doorlaten voedingsstoffen vasthouden
Vaststellen van eigenschappen van zand Stukjes steen 63 micrometer en 2 millimeter
– – – – – –
laat vocht snel door houdt weinig voeding vast slaat snel dicht gemakkelijk te bewerken warmt snel op soms wat zuur
Potjesproef
• Meet heel simpel de samenstelling van je tuin grond
Ph meten
Bodemprofiel
• Waar? – representatieve plek – Probleemplek
• Wanneer? – als er volwassen gewas is
Kluit
• • • • • •
Steek een kluit uit van de bovenste 25 cm, liefst rond plant Haal die naar boven op bv plankje Bekijk en meet lagen, wortelgroei in de lagen Breek de kluit door Kijk in elke laag naar wormgangen en verteerd materiaal Herhaal voor kluit van 25-50 cm diep
Beoordeling structuur
Kruimels, goed voor doorworteling “Blokjes” 1-10 cm, moeten breken kunnen Scherpe brokken, kunnen meestal niet worden doorworteld. In bovenste 25 cm min. 25 % kruimels, verder brokjes In onderste 25 cm 25 % kruimels of brokjes
Beoordeling Beworteling
Hoeveelheid per laag Type wortels, oud, dik, haarwortels Gezond, aangetast Vorm: ongestoord gegroeid, gedraaid,dikke punten = veel weerstand
Eventueel bodemanalyse
Alleen dood materiaal?
• Biodiversiteit onder de oppervlakte • Meewerken met de natuur?
De natuur werkt voor ons!
• Gezond bodemleven werkt voor de plant – voedsel, hormonen, bescherming
• Maar…de plant stuurt
Bodemvoedselweb
Bodemvoedselweb in actie Eten en gegeten worden
Vasthouden en beschikbaar stellen
Wat precies? • De bad-guys: eten plantenwortels brengen ziektes over
• De roofdieren: houden populaties in orde
• De goeie jongens: – – – –
leggen energie vast (fotosynthese) maken organisch materiaal klein voor andere organismen maken voedsel beschikbaar uit organisch materiaal beschermen plantenwortels
Bacteriën
Archaeen
Straalschimmels
Schimmels
Mycorrhyza-schimmels
Eencelligen
Nematoden
Grotere bodemdiertjes
Close up
mijt
pissebed
Wormen
Wormen
Wormgang
Bodemvoedselweb controleren
De moestuin…..
• Teelt voornamelijk éénjarig. • Bodem pH ± neutraal • Bodembacterieën > bodemschimmels
Beoordeling bodemleven Rode wormen: afbraak mest, plantaardig materiaal
Grauwe wormen: produceren stabiele humus
Pendelaars:afbraak; verticale gangen, doorbreken lagen
Onderhoud
• • • •
Zo weinig mogelijk spitten Los maken, niet keren Vochtig houden bij droogte Beschermen tegen weersinvloeden, vooral in de winter.
Voeden • compost • organische mest: verteerde mest of korrels, max. 10-10-10 • groenbemester • bacteriepreparaten-mycorrhyzapreparaten • gesteentemelen
Composteringsproces Nabootsing processen in de natuur Dezelfde bodemorganismen werken……
Kies de juiste compostsoort
• Moestuin… – éénjarige teelt – bacteriële dominantie
• Compost met veel groen= N als basis – of… heel klein aangeleverd in proces
Mulchen
• Dun laagje gras of hooi • Fijn gemaakt droog blad
• Voorjaar als bodem opgewarmd is • Najaar ter bescherming en wintervoeding bodem leven
Compostthee Voedsel voor plant en bodemleven Licht antibiotische werking Bescherming tegen ziektes Stimuleert wortelontwikkeling Stimuleert kieming en rijping
Aan het werk: voorjaar
• Keer de composthoop van vorig jaar • Zet een nieuwe hoop (gespaard materiaal en vers maaisel)
• Haal de oude mulch weg (opwarmen) • Kijk wat er aan bodemleven is • Compost of goed verteerde mest waar nodig • Nieuwe laag mulch onder struiken en fruitbomen als grond is opgewarmd • Spit zo weinig mogelijk, liefst niet • Plant in gaten , breng rond opgroeiende planten weer mulch aan.
Aan het werk: zomer
• Hou je tuin onkruidvrij, liefst met de hand of heel oppervlakkig schoffelen. • Zorg voor extra compost bij grote eters • Leg groene mulch tussen groenteplanten • Fruitbomen en struiken verzorgen met compost en bladaarde als mulch • Houdt vocht in de gaten!
Aan het werk: najaar
• Verzamel zo veel mogelijk groen materiaal en gevallen blad • Kijk of er voldoende organisch materiaal rond bomen en struiken is voor de winter • Dek de bedden af met bladaarde, compost of wat voor handen is.
En in de winter…. Plan vooruit en verdiep je in het bodemvoedselweb!
