Blz: 11,12 Krachttraining voor Wadzeilers Paul Raasveld. Zeker geen weekdier ( Japanse oester ) A.J. Zijlstra

� � � � ��� � �� �� � � � �� � � � �� �� �� � �� � � �� � � � � � �� �� � � � �

���� JULI

�� �� �� �� � ��

- Juli 2011

Blz: 4 Blz: 5 Blz: 6 Blz: 7,8,9,11 Blz: 11 Blz: 11,12 Blz: 13,14 Blz: 14,16 Blz: 17 Blz: 18,19 Blz: 19,21 Blz: 22 Blz: 23

Voor u gelezen Roel Luiten Van de Voorzitter Jan Asselbergs Dat zou genoeg moeten zijn Eilard Jacobs Beheerplan N 2000 op los zand Ciska van Geer onderschrift Maarten Snel Krachttraining voor Wadzeilers Paul Raasveld Naar de Oost ( vervolg ) Gerke Brouwer Voorbij de Generatiekloof Eilard Jacobs Zeker geen weekdier ( Japanse oester ) A.J. Zijlstra Vuurtorens Maarten Snel Van de Bestuurstafel Taakverdeling binnen het bestuur Uitspraak Raad van State Oproepen: Wad…………. vakantie verhalen Wadpoten Gedicht C.S.Adema van Scheltema 1909

Fotoverantwoording Berichten 80. Omslag voorzijde: vliegerfoto vlag Pag. 4: Dellewal Pag. 5: tekening Pag. 6: echolood Pag. 7: zeehonden Pag. 8 vogels Pag. 10: bolletjeswier Pag. 13: licht Pag. 14: aak Pag. 16: gezin Pag. 17: oester Pag. 18: vuurtoren Pag. 20: vogels Pag. 22 boven: wadstutten Pag. 22 onder: omvaller Pag. 23: Brandaris

Gerrit Bart Volgers (met vriendelijke toestemming) Ciska van Geer Sieny van Weesep archief Berichten advertentie Marktplaats Jan Asselbergs Ciska van Geer Floris Hartzuiker (met vriendelijke toestemming) Gerke Brouwer Gerke Brouwer Evert Jan de Kluizenaar Maarten Snel Ferdi Uuldriks Ciska van Geer Ronald Boontje Ton Wegman Benni Leemhuis (met vriendelijke toestemming)

Correctie Berichten 79: De foto van de zeilboot zonder kiel is niet van Rob Valk maar van Hugo Plokker.

- Juli 2011

Pag. 3

Het Wad geeft je niet alleen rust, de wind, de vogels en de zon. Onrustig moet je wel worden van die vele overleggen en ontwikkelingen over het Wad. De Raad van State heeft ons in het ongelijk gesteld zonder in te gaan op onze inhoudelijke argumenten, schrijft Jan Asselbergs in zijn commentaar. Wij moeten het in de toekomst meer in de politiek gaan zoeken. Ciska van Geer heeft zich ondertussen als ons eigen wetenschappelijk bureau vastgebeten op de NEA (nadere effecten analyse) van Natura 2000. Veel onzekerheden en waarschijnlijkheden maar er is al een beetje opluchting omdat “voor vrijwel alle niet NB-wet vergunningplichtig gebruik geen significant negatief gevolg op natuurwaarden kan worden aangetoond.” Om deze geheimtaal te ontcijferen, zult u echt het artikel zelf moeten lezen. Vertaald, is dit voor ons Wadvaarders dan eindelijk een eerste verlossend woord, buiten de artikel 20 gebieden weliswaar. Ondertussen blijft Ciska noodgedwongen meepolderen in het N2000-gremium. Wat zeker positief is dat de Erecode pregnant in het beleid staat. Zelfs in de haven van Terschelling draait op het beeldscherm de actie “Ik pas op het wad” en is aandacht voor de Erecode. Even verderop staat de Brandaris nog volop in werking ook op marifoonkanaal 2: het zal er begin juli omspannen hoe het zit met de evaluatie van de radarbegeleiding van de ZVC (Zee-Verkeers-Centrale). Maarten Snel zal dit proces op de voet volgen. Op het echte Wad is natuurlijk ook veel te beleven en dat is te lezen in het laatste deel van Gerke Brouwer als hij terugkeert uit “de Oost”. Paul Raasveld heeft een interessante bijdrage en laat zien dat zeilen zeker geen suf gebeuren is. Paul raadt aan om als zeiler aan krachttraining te doen. Ik ga dit nu zelf zeker doen. Is dit ook geen ingang om meer jeugd bij de Wadvaarders te krijgen? Een brainstormgroepje buigt zich over het slechten van de generatiekloof en laat zien dat de Wadvaarders vooral bestaat uit de protestgeneratie. Dat is toch niet zo gek met al die regelzucht op het Wad!? Een waarschuwing wordt gegeven voor wadlopers: de Japanse oester smaakt weliswaar heerlijk maar kan vervelende snijwonden veroorzaken zelfs door de bootschoenen heen. Als culturele toegift verhaalt een luisterrijk oud gedicht over de vuurtoren, rood met witte strepen als een vissersjongen in een trui. Roel Luiten

- Juli 2011

Pag. 4

Rond het Wad is het nooit rustig. Op het Wad gelukkig wel. Binnen het bestuur vergaderden wij eindelijk eens over de onderlinge taakverdeling. Die staat nu op de site. Het zijn van die onderwerpen die niet altijd de aandacht krijgen die ze verdienen omdat de bestuurlijke onrust rond het Wad ons steeds zo bezig houdt. Die discussie over de taakverdeling legde ook iets anders bloot: Wie doet wat als een bestuurslid (even) niet beschikbaar is? Felix had te kampen met overbelasting, we hebben nu geregeld dat we elkaars taken moeiteloos kunnen overnemen. Onze taakverdeling staat in dit nummer van Berichten onder “Van de bestuurstafel”, blz …. We gingen het nieuwe jaar in met enkele zware onderwerpen in het verschiet: 1. Hoe gaat de overheid zich herschikken rond het Wad? 2. Wat wordt de uitspraak van de Raad van State en waar zal dat toe leiden? Om met dat laatste te beginnen: Op punten wees de Raad van State bezwaren van de bezwaarden. Dat kan je zien als groot verlies, maar de positieve kant is dat nu hand van heel precies duidelijk is waar we niet moeten zijn. Wij hadden te maken met een onderdeel van een departement waarvan de Raad van State zegt dat ze hun werk goed deden, “De minister handelde zorgvuldig.” Wij weten nu dus dat de ambtenaren niet gehouden zijn om ook maar enige inhoud in hun voorstellen aan de minister te doen. Beest gezien, hek erom is voldoende. Sterker nog: We verwachten daar beesten, hek erom. Het voorzorgprincipe. Nederland hanteert als enige land ook het “voorzorgsprincipe” waar de Europese wetgeving niets van zegt. Een van de grootste bedreigingen tegen onze argumenten. Die ambtenaren zijn misschien zelf nog wel het meest verbaasd over deze uitspraak, want ze reageren wel op de stroom van inhoudelijke argumenten waarmee Ciska ze bestookt. Helder is dus dat we ons moeten richten op de politiek, de enige macht die een minister kan doen buigen. Het TOW en omstreken hebben hun belangrijkheid verloren. Daarmee is ook het eerste punt helder geworden. Daar is nog een reden voor: Natura 2000 begint in volle hevigheid los te barsten. Alles waar we tegen streden komt opnieuw aan tafel, maar nu heet het Natura 2000. Met Nederland weer als beste jongetje van de klas met 166 benoemde natuurgebieden (Frankrijk zes (6). Kor heeft zich vastgebeten in de Monitoring. Staatsbosbeheer heeft dat nu tot in de punten geregeld. Wij verwachten en hopen dat veel leden zich er op zullen storten, een jaar of vijf geleden hebben we al bewezen dat we dat goed kunnen. Jaap wil zich graag ook meer dan alleen secretarieel roeren. Zeker met het oog op het bewerken van de politiek geen luxe. Hoe dan ook: Wij wensen alle Wadvaarders een prachtig seizoen op het ons nog resterende Wad. Jan Asselbergs

- Juli 2011

Pag. 5

Een zeilboot werkt op natuur, wind en stroom, dat is wat je gebruikt om vooruit te komen. Dat zou genoeg moeten zijn – en dat is het ook eeuwen geweest - maar we hebben daar het geduld niet meer voor en dus verbranden we vaak wat oernatuur in een uiterst inefficiënt apparaat, de motor. Dat zou genoeg moeten zijn. Maar je moet ook nog weten waar je vaart en daar komen kompas en zeekaarten bij kijken. Dat zou genoeg moeten zijn, maar dan heb je tegenwoordig zulke leuke electronica. Die GPS is wel erg handig, al ging het vroeger zonder ook wel. Wind- en snelheidsmeters zijn leuk, vooral om het effect van stroom zichtbaar te maken, maar je kan prima zonder. Er is nog één electronisch apparaat waar we in theorie wel zonder kunnen maar wat wel erg gemakkelijk is bij het wadvaren: het echolood. En laat dat het nu net begeven de afgelopen wadvakantie! Hij had al langer kuren, soms bleef het scherm blank, op andere momenten deed hij wat hij moest doen: diepte meten. Meestal kreeg ik het ding door een paar keer aan en uitschakelen wel weer aan de praat. Maar net nu we het Wad op waren gegaan gaf hij er helemaal de brui aan. Het eerste wat je dan probeert is het apparaat uit elkaar halen om te kijken of er soms een draadje los zit. Nou bestaan die moderne dingen vooral uit fraai ogende printplaatjes met wat draadjes er aan, begrijpen doe ik daar niets van. Dus toen ik gezien had dat de printplaatjes er nog keurig op het oog ongeschonden in zaten en met veel moeite de hele boel weer in elkaar geprutst had, was mijn taak volbracht. En hij deed het weer!.... een uurtje of twee. Daarna weer een geheel blank scherm of zo nu en dan een opdracht als “set all”, maar al mijn gedruk op allerlei knopjes bracht daar geen verandering in.

en als de getallen daarop verdacht klein werden weer een beetje naar de geul toe sturen (waar zich dan prompt een bankje tussen jou en de geul genesteld blijkt te hebben). De geul opkruisen kan met echolood tot ver buiten de tonnen, je ziet keurig wanneer je overstag moet. Ook daar kijk je anders tegenaan als het metertje dood blijft. Ons vorige schip had nog een keurige back up in de vorm van zwaarden die opliepen als het ondiep werd, maar we hebben nu een vaste kiel die slechts waarschuwt doordat je met een schuivend geluid stil komt te liggen (of met een harde klap). Droogvallen zonder echolood is eigenlijk nog het minst lastig, daarvoor gebruiken we toch al de vaarboom om te peilen. Het apparaat laat ons dan al met allerlei signalen weten dat we gevaarlijk bezig zijn en zo meteen de grond raken (wat inderdaad onze bedoeling is). Wat misschien nog wel het lastigst is om naast de geul te ankeren, voldoende uit de stroom, dus niet te diep maar op voldoende diep water om ook bij LW vrij te blijven. Als ik de vaarboom tot de druif in het water kan prikken zonder bodem te voelen is aan de laatste voorwaarde wel voldaan, maar de eerste is niet meer te controleren, althans niet voordat je de ankerketting hebt laten vieren. Maar gelukkig kom je dan een redactielid van Berichten tegen die ook wil ankeren en wél een werkend echolood heeft en je zo de diepte over het water kan toeroepen. Dat zou genoeg moeten zijn. Eilard Jacobs

Dus Wadvaren zonder echolood dan maar. En dan merk je dat je toch wel heel erg gewend bent aan dat displaytje met cijfertjes. Afsteken was altijd een kwestie van op het metertje kijken

- Juli 2011

Pag. 6

Het is begin 2009 als op initiatief van LNV, RWS, de provincies Fryslân, Groningen en Noord-Holland vertegenwoordigers van ecologische, visserij, militaire, civiele, recreatieve en economische belangen in het Waddengebied en Noordzee kustzone zich hebben verzameld in het Eden Oranje hotel in Leeuwarden voor een uitleg over een grote klus: het ontwikkelen van één samenhangend beheerplan voor de Waddenzee, de duingebieden van de vijf Waddeneilanden en de Noordzeekustzone; Natura 2000.

Er is vastgesteld dat 9 habitattypen en 62 diersoorten waaronder zoogdieren, broedende en fouragerende watervogels en vissoorten ons werelderfgoed zo bijzonder maken. Voor deze soorten en habitat typen zijn instandhoudingdoelen geformuleerd. Als voor de kernwaarden de situatie onder controle of buiten de invloedsfeer is wil men behouden en als het slecht(er) gaat wil men verbeteren. Er is vergunningplichtig en niet vergunningplichtig gebruik *). Het beeld is bijna compleet. Alleen bestaande maar nog niet geregistreerde kitesurf locaties moeten worden toegevoegd. Wadvaren staat ingedeeld bij niet vergunningplichtig bestaand gebruik. De volgende te nemen stap is het bepalen of het niet vergunningplichtig bestaand gebruik mogelijk een negatief effect heeft op de doelen. Is er geen aantoonbaar negatief effect van een activiteit, dan kan deze zonder vergunning blijven plaatsvinden. Bij twijfel moet een nadere effectanalyse (NEA) helderheid geven. Het lijkt simpel, maar de werkelijkheid kan soms erg weerbarstig zijn. Het bevoegd gezag benadrukt dat bij het maken van iedere stap in het proces alle

belanghebbenden zoveel als mogelijk zullen worden betrokken. Dit is belangrijk om transparantie te bieden en moet zorgen voor de opbouw van draagvlak voor het beheerplan. Maar praten met zo'n grote club mensen zou behoorlijk ophouden en de tijd dringt. Het streven is om in het voorjaar 2011 het definitieve beheerplan af te ronden. Dat is kort dag voor zoveel pratende, naar elkaar luisterende, meedenkende, lezende en schrijvende partijen. Overheden, bedrijven, maatschappelijke organisaties en instanties waaronder de Wadvaarders- zullen er ook heel wat tijd in moeten steken. Defensie volgt in de procedure een geheel eigen traject. De beoordeling van de militaire activiteiten, dus de globale en NEA in het eigen gebied zal in eigen beheer worden uitgevoerd; er zijn vele vragende gezichten in het gehoor. Vragen worden gesteld in 4 consultatiegroepen: civiele werken, natuur, recreatie en visserij. Aan de tafel van recreatieve belangen delen wij onze zorgen met vertegenwoordigers van het Watersport-verbond, de Waddenvereniging, de Vereniging Toerzeilers, de Waddengemeenten en SSB. Vragen voeren de boventoon: Wat wordt precies verstaan onder verstoring? Welke ruimte is ingeruimd voor gewenning, voor het feit dat dieren zich kunnen verplaatsen? Wanneer is een effect significant? Wat is de status van de huidige art 20 gebieden? Bij wie ligt de bewijslast? Kan een nu niet vergun-ningplichtige activiteit wel vergunningplichtig worden? En welke mitigerende maatregelen **) staan er te wachten? Silhouetwerking komt aan de orde. Er wordt verwezen naar onderzoeken, die een maat geven voor opvliegafstanden voor vogels, voor verstoringsafstanden voor zeehonden. De feitenkennis, belangeninformatie en wetenschappelijk onderzoek vormen de basis van definities, aannamen en van de beoordeling zelf (de NEA). In de uitleg komt naar voren dat de verschillende informatie-bronnen medebepalend zijn voor de beoordeling van eventuele effecten op de instandhoudingsdoelen via een kwalitatieve expertbeoordeling en dus rijst de vraag hoe de invulling van de expertgroep wordt bepaald.

- Juli 2011

Pag. 7

Uit de praatgroep recreatieve belangen staan vertegenwoordigers op die ook de belangen van de Wadvaarders in één van de 4 klankbordgroepen willen behartigen: Janny du Bois van het Watersportverbond en Steef Engelsman van de ANWB. Hun inzet wordt zeer op prijs gesteld. Het netwerk van het Toeristisch Overleg Wadden (TOW) wordt genoemd als mogelijke weg om de informatiestroom vanuit de klankbordgroepen richting achterban door te geven. Onze suggestie om deze taak bij bureau Arcadis onder te brengen wordt niet gehonoreerd en werk te verzetten met het credo van de dag in het achterhoofd: De verantwoordelijkheid voor de informatievoorzienning naar de verschillende achterbannen blijft in het vage. Al met al veel achterban door te geven. Onze suggestie om deze taak bij bureau Arcadis onder te brengen wordt niet gehonoreerd en de verantwoordelijkheid voor de informatievoorzienning naar de verschillende achterbannen blijft in het vage. Al met al veel werk te verzetten met het credo van de dag in het achterhoofd:

Een volgende bijeenkomst dat jaar staat in het teken van de procedure. Begrippen volgen elkaar in hoog tempo op. Het bijbenen van de hoofdlijnen vraagt veel van de concentratie. Niet alleen het wadden-systeem is behoorlijk gecompliceerd, de opbouw van het beheerplan is ook niet voor de poes. Het uitgangspunt is helder: er is bestaand gebruik en er zijn bestaande natuurwaarden in ruimte en tijd. Daar waar beide elkaar raken kunnen knelpunten ontstaan. De uitleg van methode voor effectbepaling is een ingewikkeld betoog dat kort gezegd loopt via voortoets naar NEA, eerst per onderdeel, later uitmon-dend in een optelling: het cumulatieve effect. Effecten zouden op herleidbare wijze moeten worden vastgesteld, maar zal in de praktijk zwaar op expert judgement leunen. Conclusies kunnen leiden tot mitigerende maatregelen **). Er is betrok-kenheid bij het proces van de regelgeving mogelijk en dat geeft de wadvaarder vertrouwen.

Nog in 2009 ligt er een 237 paginas (!) dik concept rapport van de NEA voor Wadden-zee en Noordzee kustzone. De eerste reacties zijn gemengd. Er is blijdschap bij de KNRM vanwege een kans om in de toekomst bij het plannen van oefeningen beter rekening te kunnen houden met de oefeningen bij Defensie. En het lijkt nu nog een droom, maar het zou ertoe kunnen leiden dat vergunningsaanvragen voor een en hetzelfde gebied bij een en dezelfde instantie ondergebracht kunnen worden, en dus niet verdeeld over ministeries en provincies. Er is boosheid over zoveel tekst en zo weinig tijd. Er is opluchting over de conclusie dat voor vrijwel alle niet NBwet vergunningplichtig gebruik geen significant negatief gevolg op natuurwaarden kan worden aangetoond. Voor ons Wadvaarders is dit dan eindelijk een eerste verlossend woord. Wadvaren inclusief droogvallen buiten art. 20 gebieden is dus niet ver-storend, waarbij aangetekend dat de erecode hoog in het vaandel moet blijven staan en er geen activiteiten zullen zijn bij Hoogwater Vlucht Plaatsen (HVPs) tijdens hoogwater en in of nabij broedlocaties in het broedseizoen. Monitoring moet effecten in kaart brengen. De monitoring voor en door Wadvaarders kan zich beperken tot 6 locaties. Onderzocht moet worden of er - in vakjargon uitgedrukt - een dosis-effect relatie op de ecologische waarden van het gebied kan worden vastgesteld. Genoemde locaties zijn de Richel, de oostpunt van Terschelling, Oerd, Engelsmanplaat, oostpunt van Schiermonnikoog en Simonszand. Verrassenderwijs worden in de havenvisie van

- Juli 2011

Pag. 8

26 maart 2010 vier verstorings-gevoelige locaties meer genoemd en om de verwarring helemaal compleet te maken spreekt het Pact van Rede na een mondelinge inventarisatie op 15 april 2010 juist over minder knelpunten. Monitoring is het vage toverwoord dat net als in het convenant vaarrecreatie van december 2007 ook in dit verband vooral mogelijkheden moet open houden. Monitoring moet ruimte bieden om een vinger aan de pols te kunnen houden. Volgens de havenvisie zou monitoring het begrip verstoring moeten uittillen boven het niveau van individu naar de populatie; via verstoring naar verdringing. Nu na ruim 3 jaar uitstel en ondanks de inhoudelijke vragen die er blijven, is op initiatief van Staatsbosbeheer een begin gemaakt met de monitoring en dat kan niet zonder ons watersporters. Onze eerdere waarnemingen in de jaren 2003 tot 2006 zijn niet voor niets geweest. En mocht de opzet van nu misschien niet leiden tot vergaande conclusies, voor de beeldvorming is monitoring zeker waardevol. Doe dus mee en meld je aan bij Kor Wijngaarden (zie ook berichten 79, geef u op via [email protected]). Terug naar de opzet tot ontwikkeling van het beheerplan, naar de in opdracht van het Ministerie van Defensie op de militaire terreinen uitgevoerde NEA en toegespitst op de doelsoort eidereenden. Op Vlieland is er tijdens oefeningen een kans op sterfte, maar het effect van deze verliezen is op de schaal van de populatie te verwaarlozen, zo wordt gesteld. Niet alleen de Eider, maar ook de Bontbekplevier, Strandplevier, Visdief en Noordse stern zoekt en vindt tijdens de oefeningen vaak een veiliger heenkomen. Zeehonden raken na een aantal vluchtpogingen gewend aan militaire activiteiten en blijven in het gebied. De eindconclusie is dat geen significante effecten kunnen worden vastgesteld. De boodschap is duidelijk en enigszins hilarisch.De vraag of er misschien sprake is van opzettelijke verstoring wordt niet gesteld.

blijkt wel hoe lastig het is om het effect van een activiteit op het al dan niet behalen van natuurdoelen in termen van significantie uit te drukken. "Vermoedelijk", "waarschijnlijk", "kunnen" en "aannemelijk dat" zijn in het rapport veel gebezigde termen. De grens tussen een zekerheid en een aanwijzing hebben is lastig te trekken. Hoe het ook zij, eind 2010 is wel duidelijk dat de voortgang van het N 2000 proces in het waddengebied niet hard genoeg opschiet. Of dit veroorzaakt wordt door de complexiteit van de materie of door de behoefte aan meer dialoog tussen bevoegde instanties blijft in het midden. Er wordt besloten om in drie themagroepen aan voorwaardenkaders te werken: waterrecreatie, kleinschalige visserij en civiele werken (baggeren, kustsuppleties, schelpenwinning). Het eerste overleg waterrecreatie vindt nog voor de jaarwisseling plaats. Vanuit de watersport wordt ingezet op de eigen verantwoordelijkheid met als vertrekpunt de Erecode en aangevuld met een gedragsbeinvloeding zoals deze al is ingezet in de campagnes van “Ik pas op het wad.” Vanuit het ministerie van EL&I wordt een eerste stap tot verbetering van het proces van aanwijzing art 20 gebieden gezet. Voor de aanwijzing van art. 20 gebieden in 2011 is maatwerk voor Blauwe Balg en Simonszand toegepast. De Vereniging Wadvaarders werd hierbij echter niet betrokken en dat moet zeker anders. Ook voor een ander knelpunt in de sector vaarrecreatie, de mogelijkheid voor kanovaarders tot kamperen op droogblijvende zandplaten, wordt naar een oplossing gezocht: 'paalkamperen' .

Het rapport van de NEA 1 staat halverwege 2010 op Interwad -de site van het Regionaal Wadden College en de Wadden Academie.Uit de schriftelijke reacties van betrokkenen

- Juli 2011

Pag. 9

- Juli 2011

Pag. 10

Nu al is duidelijk dat het voornemen van EL & I om huidige ingestelde art. 20-gebieden in de winter 2011/2012 te gaan evalueren nog even op zich laat wachten. Onderzoek kost niet alleen tijd en geld, het is mensenwerk. Alle inspanningen tot nu toe hebben een mooi overzicht van natuurwaarden en activiteiten in het waddengebied opgeleverd. Echter, de onderbouwing van mitigerende maatregelen compleet met significantie lijkt nog ver te zoeken. En dus zal het bevoegd gezag intensief met vertegenwoordigers van de medegebruikers en natuurorganisaties moeten overleggen bij het nemen van maatregelen. Het blijft polderen met de zekerheid dat we geen polders in ons werelderfgoed willen. Ciska van Geer Naschrift redactie, over het Natura 2000 jargon *) Vergunningplichtig gebruik betekent dat er een vergunning nodig is om de bedoelde activiteit te mogen uitvoeren. In het jargon van Natura 2000 wordt gesproken van ”vergund gebruik” als de activiteit niet is toegestaan zonder vergunning. Dus “vergund” uit het jargon van N2000 betekent in gewoon Nederlands “vergunningplichtig”. Omdat de redactie dat verwarrend vindt is in bovenstaande tekst met goedkeuring van Ciska van Geer “vergund gebruik” gewijzigd in “vergunningplichtig gebruik”. Maar let dus op het jargon als je de stukken van N2000 leest. **) “Mitigerende maatregelen” is ook zo'n voorbeeld van jargon waar de redactie niet vrolijk van wordt; vraagtekens in onze ogen. Ciska vindt dat wel een intrigerend woord. De redactie vertaalt het en licht toe. Met het woordenboek in de hand: verzachtende maatregelen. In deze situatie is bedoeld: maatregelen om het effect van een eventuele verstoring minder ernstig te maken. De redactie

Het zeilen in een New classic 700 vraagt om nogal wat spierwerk. Paul Raasveld ontdekte de voordelen van krachttraining voor wadzeilers. Ten noorden van de Stevinsluizen bij Den Oever ligt op het westwad de Lutjeswaard. Een noordoostenwind en nog een paar uurtjes ebstroom nodigen uit om een rondje om dit gebied te zeilen tegen de klok in. Parallel aan de Afsluitdijk bleek er toch minder wind dan voorspeld, zodat bij de scheidingston voor de Vlieter het stormfok werd gewisseld voor het gewone fok. Zoals zo vaak bleek de wind toch door te zetten naarmate je van de Afsluitdijk afzeilde met als gevolg veel helling op ons kleine jachtje. Te veel helling en dus uit het roer lopen. Het scheepje werd bijgedraaid om in alle rust de voorzeilen te wisselen. Maar ook al bleek de zeegang stevig, toch weer ongelijnd naar het voordek… Fok omlaag, strompelend terug naar de kuip, stormfok in de hand weer naar het voordek. Alleen een impulsieve “graai” naar de preekstoel zorgde ervoor dat de solozeilende schipper niet overboord sloeg. Te veel nonchalance had lelijk kunnen uitpakken. Ter hoogte van de Vlieter 3 was in mijlen geen schip te bekennen en eenmaal overboord zou een solozeiler langdurig zijn conditie moeten testen in verlaten water. Gelukkig was de “graai” krachtig genoeg geweest, ook al was het een drieste “warming up”. Het was het resultaat van krachttraining die we noodzakelijk vonden om met dit jachtje solo te kunnen zeilen. Maar heu, krachttraining voor wadzeilers? Het moet toch wel leuk blijven?! Hoewel het internet vol staat met instructies en schema's voor allerlei sporten, blijft het aantal “hits” voor de combinatie krachttraining en zeilen op het internet angstvallig nul. Toch is het een thema dat elke schipper wel bekend zal voorkomen, ook al zwijgen we er meestal maar over. Sommigen kopen op een bepaald moment een elektrische lier… Toch kan het

- Juli 2011

Pag.11

ontwikkelen van meer spierkracht in bovenlichaam, schouders en armen voor de solozeilende wadvaarder geen kwaad. Zodat je geen spierscheurtjes hoeft op te lopen, maar ook om eigen stommiteit op het laatste moment ten goede te keren. Zoals met de “graai”. Maar hoe doe je dat?Wadzeiler naar de sportschool. Eerst tien minuten op de roeimachine warm worden, dan het echte werk. Allereerst de “triceps pull down”, een touw met twee uiteinden boven je hoofd dat je naar beneden moet trekken, een mooie imitatie van een zware grootzeilval. Ook met één hand aan deze “pull down” om een lastige operatie met één hand aan bijvoorbeeld de kraanlijn na te doen. Dan de “adjustable pulley”, eenzelfde lijn met twee uiteinden maar dan bijna op de grond, die je juist omhoog moet halen, net alsof het de treklijn is van de motorheffer of het roerblad. Een oefening op de “abdo-minal crunch”, een apparaat met twee stengels die je zittend met de armen naast je lichaam naar beneden drukt, een mooie imitatie van een rotklusje aan de mast dat je liggend aan dek probeert te volbrengen. Een variant hierop is de “chestpress”, opnieuw zittend maar nu met beide armen de stengels vanaf schouderhoogte omhoog duwen, een mooie oefening om de giek omhoog te krijgen als trekken aan de kraanlijn alleen niet voldoende is. De “triceps press” is een tegenovergestelde oefening, zittend alsof je de motorheffer met kracht omlaag moet zien te worstelen. De “biceps curl” doe je ook zittend, maar nu als imitatie van de beweging bij het goed afzetten met de voeten in de kuip bij rukwinden. De “dual adjustable pulley” tenslotte maakt een imitatiebeweging mogelijk van het met één hand omhoog lieren van onze veel te zware hefkiel, een oefening die gericht is op kracht èn op uithoudingsvermogen vanwege de vreselijk lange haallijn. De wadzeiler kan dus een gemoedelijke sportschool zoeken en een schemaatje maken met oefeningen waarmee je zeilhandelingen imiteert. Eén keer per week trainen is je lichaam pesten, in elk geval twee keer in de week dus en in ons geval het hele jaar door.Tegen de klok in vervolgden we onze weg om de Lutjeswaard. Van Texelstroom 33 in een kromme lijn naar de

inloopton Vaarwater over de Bollen 1, je moest alleen niet in wat mosselzaadpercelen vastvaren. Daarna vervolgens het gorgelende water onder de Bollen 1 durven inschieten, met voor de zekerheid je hefkiel nog net wat hogerop geslingerd. “Hé, nog net op tijd”, dachten we met vlammende bovenarmen, terwijl het jachtje bij laagwater het Vaarwater over de Bollen doorzeilde. Krachttraining is goed voor de preventie zodat de Tijgerbalsem of SRL-crème thuis kan blijven, maar geeft ook nog wat reserve. Daardoor hoef je ook niet meer op te zien tegen een zware trekklus, de beloning voor de solozeiler is dan veel meer vrijheid. Ook in het Visjagersgaatje bleven we buiten de boeien. Daarna kon het gebeuren dat je langzaam meer respect voor de betonning kreeg, zeker als, zoals nu, de uitwateringssluizen open stonden. Tegen de beginnende vloedstroom stond een buitenaardse eb te trekken langs de O10 en de leidam. Het tochtje van 26 mijl eindigde voorlopig voor de draaibrug van de Stevinsluizen die volgens de gemoedelijke sluiswachter nog zeker twee uur dicht bleef. Krachtvertoon van deze zeilersvriend? Nee, file op de Afsluitdijk en A7. Daar hielp geen krachttraining tegen. Konden we eindelijk een borreltje inschenken, een welverdiende “cooling down”. Naschrift Een redelijke spiermassa en goede conditie zijn voor wadvaren uiteraard belangrijk. Een schema voor krachttraining voor de wadzeiler maken is niet moeilijk. Wel adviseren wij dit in overleg met een sportschool te doen om te zorgen dat de zwaarte van de trainingen past bij uw eigen startniveau. Paul Raasveld

- Juli 2011

Pag.12

We nemen nog net het staartje mee van het Carolinensieler Hafenfest. Ook bij Hollanders een begrip. Dit jaar zijn er 63 rond- en platbodems verzameld in de pittoreske havenkom. Onder regie van het Deutsche Sielhafen-museum, de voltallige Dorfsgemeinschaft en met hulp van mooi weer, is het feest. Met een intocht, zingen en toespraken, een schippersmaaltijd, museum- en heilbadbezoek en veel ‘hé jij ook hier’. De plakkers gaan maandag pas weg en vieren nog wat door op Wangeroog. Ook dit jaar fungeren we als rescue aak. In de aanloop naar Spiekeroog overvaren we bijna een zeilbootje dat vreemde capriolen uithaalt. Het roer is afgebroken en de drie opvarenden dreigen bij NW5 het wad op te spoelen. Pas als ze begrepen hebben dat alle zeilen gestreken moeten, lukt het ze op sleeptouw te nemen. Later komen ze met gevoel voor relativering bedanken voor het redden van hun leven. We hebben het over de les van de Weerlam om in dit soort gevallen altijd te slepen met een eigen lijn, waarna binnen een uur de familie Snip met Weerlam langszij komt. Zij had twee jaar terug in Knuds land een ernstig ongeluk met een sleeplijn. Gelukkig varen ze weer.

Met een super zeildag naar Norderney komt Nederland in zicht. Het industrie- en windmolenpark van de Eemshaven, een nijver landje. Eerst nog een zeilerij naar Juist in regen en ons in de steek latende wind. Motor erbij. Vrienden berichtten al bij laagwater met de rubberboot te zijn vastgelopen in de haveningang. Blijkt de haven compleet droog te vallen, maar dan liggen we al voor

de wal en schijnt de zon weer. Storm, officiële term harde wind, valt ons op weg naar Greetsiel ten deel. De hele reis nog niet vertoond, nu binnen een half uur voor elkaar. Op de dag is het windstil en schijnt een waterig zonnetje. Rond drieën komen we terug van het strand en hangt er frontale bewolking in het westen. Om 10 voor 4, twee uur voor hoog, varen we. Een klein uur later zijn we boven het Kopersand en rimpelt het water voor de eerste keer. De lucht In het westen is donker. Tien minuten verder vallen de eerste druppels buiswater op de plecht en trekken we de zeilpakken aan. Na nog een kwartier staan er flinke golven en zitten we constant in de sproei. Er waait nu een dikke 5Bft, maar niet voor lang. In één vloeiende beweging trekt de wind door tot west 7 en is de boot dwarszee soms moeilijk in bedwang te houden. Op het meest droge deel van de plaat stopt de uitlezing van de dieptemeter. Een zeker teken dat de bodem in zicht is. Niet een prettige gedachte. We maken nog steeds zes knopen en overigens zonder grond te raken komen we weer in dieper water. Het gaat niet harder meer waaien, maar de zee gaat nu echt los. De koers is inmiddels wat ruimer en we rollen zo, dat de banken in de kuip loskomen van de vloer. Binnen verhuizen boeken en wat servies naar zelfgekozen plekken, buiten blijft de overlast beperkt tot rondstuiterende stootkussens en een enkele autonome bakskist. Een paar mijl voor ons sluit de brug over de sluis waarachter Greetsiel op ons wacht. Alles onder controle dus. Na een weinig comfortabel uur liggen we voor de sluis. De brug draait en met drie andere schepen kunnen we naar binnen. Een kleine toegift van de wind zorgt voor het nodige sluisplezier met botsende boten en bemanningen die hoorbaar de hemel danken als alles toch nog is goed gekomen. Ik pak een vervroegd landingsbiertje. Intussen loopt het zo´n 20 mijl naar het westen minder goed af. Waddentroubadour Sør Trekzak en z´n vrouw verlaten even voor hoog Noordpolderzijl. Korte tijd later besluiten ze om te keren, om voor het aanstormende slechte weer te schuilen. Het water loopt nog niet af, als voor hun neus een ander schip vastloopt in het geultje.

- Juli 2011

Pag.13

Met achter zich een opkomende storm, probeert Henny langs zijn gestrande voorligger te varen. Gegrepen door de stroom die boven de plaat haaks op de geul loopt, strandt de Noorderlicht. Hoog op de kwelder, zo ongeveer waar de serieuze begroeiing begint. De sterren staan niet gunstig, laat staan de maan, dus ook de reddingboot biedt geen soelaas. Als wij 3 dagen later Noordpolderzijl in varen, zitten ze er nog. De volgende dag, als wij naar Schier vertrekken nog steeds. Al met al duurt het zes dagen voor ze weer vrij zijn. Het Zielhoes, gelukkig nog open, levert steun voor de geestelijke en inwendige mens. Intussen zitten wij op Schier de volgende storm uit. De vloed slaat zelfs even over de havendijk. De maaltijd in hotel pension Van der Werff is van eenzame klasse. Hier past als een van de weinige gelegenheden Brussels lof met een papje. Het weer blijft beneden de maat en we gebruiken een windwak om bij Lauwersoog naar binnen te schutten. Dit wordt ons jaarlijks tochtje Friesland. Op de Saiterpetten ontmoeten we Marinus en Ike, met hun hoogaars op terugweg van een tripje naar herkomstwater Zeeland. Na hun tocht vorig jaar over de Zweedse meren, nu even in Frankrijk geweest. In Heeg krijgen we een wolkbreuk over ons heen, wat ons op de nodige wateroverlast komt te staan. Daarna wordt

het beter. Alleen op de fok stuiven we met 7 knopen over de Fluessen,. Mooi tochtje. Tussen de palen in Stavoren ontdekken we een nieuw aspect van ons propere landje. Waar in het water poepen voor mensen een ernstig milieudelict is, zien we hondenbezitters juist met een schepje de uitwerpselen van hun lieve dieren na het uitwerpen de haven in mikken. Poep op de kant is tenslotte ook niet gepast. Een dilemma voor de handhavers in strikt gereguleerd Nederland, komt mij voor. Zoals veel voor handhavers existentiële zaken, glijdt ook deze langs ons af. Het eind van de reis is in zicht. Wat rest, is zeilen naar Enkhuizen, zeilen naar Wijdenes en zeilen naar Marken. Thuis! Naschrift Is ons voornemen werkelijkheid geworden? Hebben we het waargemaakt om minder te motoren? Nee! Ook wij moeten eens weer naar huis en als het tegen zit, zit het niet mee. Op de heenweg lukt het ons aardig, maar slecht weer dwingt ons toch de Duitse kanalen op. Op de Oostzee gaat het goed, totdat het weer opnieuw roet in het eten gooit. Het ElbeLübeck kanaal en de Elbe tot Hamburg is met gestreken mast alleen motoren. Na Hamburg is de Elbe een prachtige zeilrivier. Cuxhaven naar Wangeroog, geen wind. Verderop, een afwisseling van harde wind tegen en prachtige zeildagen. Volgend jaar weer. Gerke Brouwer

- Juli 2011

Pag.14

boomers, een overgroot deel van de leden is tussen de 60 en 70 jaar, de generaties daarvoor zijn relatief weinig lid. Het risico bestaat dat de steun voor “vrij en verantwoord varen op het Wad” en verzet tegen aantasting van dit belang, langzaam uit-sterven. De vraag is dus “hoe zorgen we dat vrij en verantwoord varen op het Wad blijft leven, ook bij de jongere generaties?” Dat is niet hetzelfde als “hoe zorgen we dat we nieuwe, jongere, leden krijgen”. Het oprichten van een vereniging en daarmee, liefst in de vorm van acties, opkomen voor een belang is een typisch product van de baby-boom generatie, ook wel de protestgeneratie genoemd. De daaropvolgende generatie, “de verloren generatie”, gaat in het algemeen heel anders om met zijn belangen. Zij “shoppen”, halen overal vandaan waar zij behoefte aan hebben en als de behoefte verandert schakelen ze makkelijk over naar een nieuw doel of nieuwe bronnen. Lid worden van een vereniging, vergaderingen bijwonen en samen voor het collectieve belang opkomen is voor deze generatie helemaal niet zo vanzelfsprekend als het voor de protestgeneratie is. De daarop volgende generatie de “Einstein generatie” (of de ZAP generatie) organiseert zichzelf al helemaal niet meer op de klassieke manier. Zij zijn de netwerk generatie die met nieuwe media op verschillende platforms tegelijk opereren. Ook is hun belangstelling voor een vraagstuk veel vluchtiger dan wat de generatie die de Wadvaarders hebben opgericht gewend is. Dit is natuurlijk maar een heel beknopte schets van de situatie waarin we ons bevinden. Over het onderwerp van de generatieverschillen is uitgebreide literatuur beschikbaar en dikwijls worden andere benamingen van de generaties gebruikt. Het is zeker niet zo dat de volgende generaties niet betrokken willen zijn bij een vraagstuk als vrij en verantwoord Wadvaren, alleen de manier waarop zij hun betrokkenheid vorm geven is anders dan het lid worden van de vereniging Wadvaarders.

We hebben het dus niet meer over “hoe krijgen we nieuwe jonge leden” maar over: “hoe zorgen we dat ook de volgende generaties zich betrokken voelen bij het vrij en verantwoord op het Wad kunnen varen?” Daarvoor moeten we de doelgroep eerst bereiken. Die doelgroep is eigenlijk niet anders dan een jaar of 6 geleden toen het bestuur ook al nadacht over “verjonging”. We willen namelijk de mensen bereiken die al op het Wad varen of van plan zijn dat te gaan doen met de wens om van de Waddennatuur te genieten. Lang niet iedereen die op die manier op het Wad vaart is betrokken bij onze vereniging of in ieder geval bij onze doelstelling. We willen dat deze mensen het gevoel krijgen dat waar de vereniging Wadvaarders voor staat nodig is en ondersteund moet worden. Daarvoor moeten ze in de eerste plaats onze doelstelling leren kennen.

Een deel van deze mensen volgt cursussen/tochten zoals georganiseerd door de ANWB, Scheepswijs etc. Deze mensen willen we informeren over de Wadvaarders en het aantrekkelijk maken om van onze kennis gebruik te maken. Verder willen we “keukentafelbijeen-komsten” organiseren voor mensen die dat willen. Gewoon in gesprek met elkaar de belangrijkste behoeften van deze groep nieuwkomers bespreken. Als spin off wellicht afspraken om mee te varen, gezamenlijk op te varen etc. In de havens willen we zorgen voor herkenbare aanspreekpunten, met een “blauwe vlag” onder de Wadvaardersvlag in het want. “Vraag het mij, kom maar aan boord” is de boodschap.. Dit vraagt natuurlijk dat enerzijds bekend is dat we dit zo doen en anderzijds dat er een aantal “Blauwe vlag schippers” komt. (NB als alternatief is ook wel het grote Wadvaarderslakengenoemd). Gezinnen met kinderen zijn een aparte doelgroep. “Vind je vriendjes” met behulp van nieuwe media kan daarbij helpen. Dit moeten we nog nader uitwerken.

- Juli 2011

Pag.15

De generaties die we willen bereiken zijn gewend om met elkaar contact te hebben via nieuwe media, de Wadvaarders gaan dat ook doen. We kiezen voor twee sporen: te wekken. Vooral in het seizoen zou dit een belangrijk instrument kunnen worden voor snelle ervaringsuitwisseling. Iedereen die meedoet met Twitter laat een spoor achter en kan later weer bereikt worden om vrij en verantwoord wadvaren te helpen ondersteunen. is meer het medium voor de professionele wereld. Maar vele Wadvaarders of potentiële Wadvaarders zitten op Linkedin.

We willen een groep maken waarin de serieuze onderwerpen zoals het beroep bij de Raad van State worden behandeld. zijn er natuurlijk ook, ook daar kan wat mee, maar even niet alles tegelijk. Dit is het resultaat van een brainstorm die we op 4 maart in Groningen gehouden hebben met Nynke Bout, Sieny van Weesep, Evert Jan de Kluizenaar, Menno Buiskool, Hans Fix en Eilard Jacobs. Komend seizoen kunnen we een begin maken met de nieuwe aanpak. Dan kunnen we komende winter, in de jaarvergadering, een en ander verder op de rails zetten. Namens de werkgroep, Eilard Jacobs

- Juli 2011

Pag.16

Er is al het nodige over gezegd en geschreven: de opmars van de Japanse oester in het Waddengebied is niet meer te stuiten. Volgens Ecomare groeien op sommige plekken zoveel oesters dat ze andere schelpdieren verdringen. Ze nemen niet alleen hun plekje in, maar eten ook flink, waardoor er voor de andere schelpdieren minder overblijft. Hoewel er dus best nadelen kleven aan de snelle groei van de Japanse oester, zijn er natuurlijk ook voordelen. De stevige oesterriffen zorgen bijvoorbeeld voor beschutting. Verschillende bodemdieren vinden er een veilig heenkomen en een stevige ondergrond. De enorme toename van het aantal Japanse oesters heeft niet alleen gevolgen voor het ecosysteem, maar ook voor de menselijke bezoekers van de Waddenzee. Mensen die onverhoeds op een oester stappen, kunnen lelijke snijwonden oplopen. Jeroen van Helsdingen, huisarts op Terschelling, komt ze regelmatig tegen in zijn praktijk. Zeker de laatste 5 á 6 jaar zie ik steeds meer patiënten die zich hebben verwond aan de schelp van de oester. Zo'n schelp veroorzaakt

meerdere, diepe sneden en versplintert in de wonden. Soms duurt het wel twee uur voordat alle deeltjes verwijderd zijn.Volgens de huisarts zijn bootschoentjes of teenslippers niet voldoende om de voeten tegen de oester te beschermen.'Vorige zomer kwam iemand op mijn spreekuur waarbij de schelp zelfs door een klomp was gedrongen!' Hij adviseert mensen heel voorzichtig te zijn als ze zich hebben gesneden. Omdat de wonden meestal diep zijn, blijft er vuil achter. Bij het kleinste restje kunnen er behoorlijke ontstekingen ontstaan. Wadvaarders die met hun schip droogvallen op het Wad moeten oppassen als ze het schip verlaten. De oesters liggen niet alleen op de oesterbanken, maar ook los verspreid door het hele gebied.

Blijft wandelen op het Wad nog wel leuk? Van Helsdingen:'Natuurlijk, een wandeling in dat gebied blijft prachtig, maar een gewaarschuwd mens telt voor twee, dus kijk uit waar je loopt!' A.J. Zijlstra, beleidscoördinator Waddengebied

- Juli 2011

Pag.17

Als dit nummer van Berichten bij u in de bus ligt, is er waarschijnlijk al meer bekend dan op dit moment, want 1 juli is de deadline voor het beoordelen van de kwaliteit van de radar op Schiermonnikoog. Tot nu toe is die kwaliteit onder de maat; al ruim een jaar lang meldt de toren elke twee uur dat de radarbegeleiding beperkt is. Op deze manier kan de nieuwe Zee-Verkeers-Centrale (ZVC) niet veilig werken. De zaak staat aardig op scherp, zoals ook blijkt uit de motie die op 14 juni jl. in de Tweede Kamer is aangenomen:

In een bespreking met Rijkswaterstaat op 14 juni jl. zijn diverse onderwerpen over de nieuwe ZVC belicht. Het meest actuele onderwerp is de radar van Schier. De tests geven tot nu toe niet een bemoedigend beeld van de kwaliteit. Het traject van beoordeling van de camera's komt daar nog achteraan; vooralsnog komen er ook vanuit die hoek geen erg positieve berichten.En dat alles in een politiek en financieel klimaat dat volledig anders is dan tot voor kort. Daarmee is de toekomst van de ZVC ongewis. Na het verstrijken van de deadline van 31 maart jl. is opnieuw een testperiode afgesproken voor de radar van Schier, de deadline is nu 1 juli. Daarmee krijgt de leverancier, de Zeeuwse Radar Combinatie (ZRC) een laatste kans om te gaan voldoen aan de gestelde eisen die deels overeenkomen met internationaal geldende aanbevelingen (van de IALA*), maar op sommige punten ook afwijken.

- Juli 2011

Pag.18

De resultaten van deze testperiode zullen leiden tot een besluit om met de ZRC al dan niet verder te gaan en zo ja, hoe dan. Een beslissing daarover is inmiddels een politieke kwestie geworden, ook tegen de achtergrond van de motie die op 14 juni 2011 is aangenomen (zie hierboven).

De testresultaten zullen worden voorgelegd aan de staatssecretaris. Het is aan de Tweede Kamer om openbaarheid ervan te bepalen (voor de hele Tweede Kamer, of voor de betreffende Kamercommissie, of voor die Kamercommissie onder geheimhouding). De staatssecretaris neemt het besluit om door te gaan met de nieuwe radar en met ZRC of om de stekker eruit te halen, en dus niet RWS. Zodra er meer bekend is zullen wij daarover op onze website publiceren. En natuurlijk praten wij u in onze Berichten nr. 81 verder bij. Maarten Snel *) IALA staat voor International Association of Marine Aids to Navigation and Lighthouse Authorities. De bedoelde aanbevelingen staan in document V-128 van de IALA.

TAAKVERDELING BINNEN HET BESTUUR Jan Asselbergs

voorzitter

Strategie en beleid van de vereniging,Coördinatie optreden naar binnen en naar buiten, Perscontacten Algemeen aanspreekpunt

Ciska van Geer

vice-voorzitter

Vertegenwoordiging: Natura 2000 res.-secretaris

Jaap Klanderman secretaris

Verslaglegging Postbehandeling Beheer externe contacten Ledencontacten Organisatie jaarvergadering en regiobijeenkomsten Vertegenwoordiging: Afsluitdijk, Extra spuicapaciteit, Eems

Felix Arons

penningmeester

Financiën Juridische zaken

Kor Wijngaarden

lid

Beleidsontwikkeling rijks- en lagere overheden Vertegenwoordiging: TOW, RCW, Interwad, Razende Bol res. penningmeester

- Juli 2011

Pag. 19

- Juli 2011

Pag. 20

Op 25 mei deed de Raad van State uitspraak over onze bezwaren. Alle bezwaren werden ongegrond verklaard. Dat is in elk geval duidelijk. Bij nauwkeurige lezing blijkt dat de Raad van State vindt dat “De Minister zorgvuldig heeft gehandeld”, dat wil zeggen dat de Minister de besluiten met in acht neming van de Leidraad heeft genomen. Op geen enkel punt gaat de Raad van State in op onze inhoudelijke bezwaren, met uitzondering van de proceskalender. In ons bezwaar staat dat wij vinden dat die proceskalender op meerdere punten werd overschreden en dat het besluit alleen al op grond daarvan nietig zou moeten worden verklaard. Citaat: “De termijnen die in de leidraad zijn opgenomen zijn echter geen fatale termijnen, maar termijnen van orde.” Daarmee is de rechtsongelijkheid een feit. Overschrijden wij die kalender ook maar op één punt met één dag dan zijn wij al niet ontvankelijk. Tandenknarsend hebben wij dat te aanvaarden. Voor het overige wordt glashelder dat op geen enkele punt wordt ingegaan op ons bezwaar dat de besluiten (nog) steeds berusten op drijfzand. Nimmer werd aangetoond dat de aanwezigheid van recreanten leidde tot teruggang van populaties. Het is voor “De Minister” voldoende om te handelen op basis van de uitspraken van de “deskundigen” in het veld. Daarmee hebben de ambtenaren van de Minister de vrijbrief om alles af te sluiten waar ook maar een beest wordt gezien. De conclusie die daar uit valt te trekken is dat de strijd op inhoud, zoals wij die voerden, uitzichtloos is. Onze vragen om een wetenschappelijke onderbouwing kunnen door “De Minister” eenvoudig worden genegeerd. Doen wat “de deskundigen” invalt is voldoende. Hoe ondeskundig die deskundigen zijn hebben wij meer dan eens kunnen vaststellen. De vogeltelgegevens zonder passende statistische onderbouwing van Sovon vormen de basis voor afsluitingen. Een discutabel Imaresrapport uit 2009 is de basis voor afsluitingen ter bescherming van zeehonden die meegroeien met de populatie. Van nautische zaken hebben de ambtenaren van de Minister geen enkel begrip. Nimmer hebben wij de “deskundigen” kunnen verleiden tot wetenschappelijk onderbouwde argumenten in hoeverre natuurwaarden worden beïnvloed door afsluitingen. Kortom: de gesanctioneerde macht is geheel in handen van de ecotrippers. Voor ons geldt: Draagvlak Nul, want natuurbeschermingseffect NUL. Slechts de politiek kan iets aan die machtsverhoudingen doen. Zoals het er nu naar uit ziet moeten we onze koers dus naar Den Haag verleggen. Jan Asselbergs, 28 mei 2011

- Juli 2011

Pag. 21

Met de vakantie voor de boeg komen ook weer de Wadverhalen. Voor berichten 81 zijn wij op zoek naar mooie, ontroerende, spannende verhalen. Over het leven aan boord en op het Wad graag met foto's. En voor 26 september 2011 We kijken er nu al naar uit Veel vakantie plezier De redactie

Wat zijn de ervaringen met deze manier van droogvallen? Wij zijn heel benieuwd naar uw ervaringen. Zou u dat met onze lezers van Berichten willen delen?. Stuur die dan naar de redactie van Berichten voor 26 september 2011 Fijn vaarseizoen De redactie

- Juli 2011

Pag. 22

“Ik ben wakker aan het worden als een toren aan zee De lieflijke lamp van mijn droomen Verbreekt in den weifelende dag. Vannacht hebben beelden van licht Gedraaid door een duistere wereld Over de grillige zee; Nu sta ik pal in de lucht Met roode en witte strepen Als een visschersjong in een trui. En de wind waait door mijn hoofd En door mijn doorzichtige oogen Als door een glazen lantaren; Dichtbij klopten de golven Van het frissche schuimige leven Zie het is dag!” C.S. Adama van Scheltema, 1909

- Juli 2011

Pag. 23

� � � �� � � ���� � ��� �� � � � � ��� � �

omslag achter

- Juli 2011

��������������������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������������������������� �����������������������������������������������������