Blessurevrij zwemmen Jacqueline Stoel Mastercongres 30 november 2008 25 jaar masterzwemmen in Nederland
Jacqueline Stoel • Fysiotherapeut/Manueel therapeut bij SPC Geerestein te Woudenberg • Master of Science Physiotherapy • Sinds 2002/2003 fysiotherapeut van de nationale senioren selectie zwemmen • EK, WK, OS
Zwemblessures • Overbelastingsblessures (surmenage) • Traumatische blessures Æ – Botsingen in het water van zwemmers – Verkeerd finishen met hand/voet op de kant – Uitglijden in het zwembad
Overbelastingsblessure • Eenzijdig herhaaldelijke maken van veel dezelfde beweging • Extreem zware belasting (hoge intensiteit) • Verminderde belastbaarheid van structuren • Bindweefsel (pezen, spierpeesaanhechtingen, gewrichtskapsel)
Zwemblessures Meest voorkomende specifieke zwemblessures: 80-90% schouder (zwemmersschouder) 10-20 % knie (schoolslagknie), rug, elleboog
Schoolslagknie Overbelasting binnenkant van de knie (binnenband van de knie) ↓ Analyse beweeglijkheid versus stabiliteit: heup, bekken en onderrug
“Zwemmersschouder” Definitie: Pijnklachten van de schouder welke zijn ontstaan door het zwemmen. Het is een blessure die valt in de categorie overbelastingsblessures.
Overbelastingsblessure Topzwemmer: Zwemt gemiddeld 10 km per dag 6 dagen per week 80% borstcrawl 25 m. in 20 slagen (10 per arm) 4000 circumducties per dag 1.2 miljoen circumducties per jaar
Onderzoek Incidentie-cijfers: amerikaans onderzoek 1993 Totaal 1262 zwemmers
National age group (13-14 jaar): 993 Senior elite development (15-16 jaar): 198 National swimming team USA 1988: 71
Onderzoek Schouderpijn nu
Schouderpijn geschiedenis
-------------------------------------------------------------------------NAG
10%
47%
SED
13%
66%
NAT
26%
73%
-------------------------------------------------------------------------Bron: McMaster WC, Troup J: A survey of interfering shoulder pain in United States competitive swimmers. Am J of Sport Med (21) 1993 no. 1, 67-70
Klachten • Pijn tijdens de zwembeweging: -Insteek -Overgang trek- naar de duwfase -Einde duwfase -Overhaal
Klachten • Pijn die ontstaat na het zwemmen (nazeuren van de arm) • Geen controle over de schouder tijdens het zwemmen. (ander of slecht watergevoel)
Ontstaansmechanismen Zwemmersschouder • • • •
Impingement Instabiliteit Musculaire dysbalans Bewegingsbeperkingen schoudergordel
Impingement Impingement = inklemming • Er ontstaat pijn door inklemming van structuren in het schoudergewricht. • Spierpezen en slijmbeurs
Impingement
Instabiliteit • Lenigheid = Flexibiliteit • Laxiteit = extreme flexibiliteit in het kapselband-apparaat van een gewricht. Aanwezig in meerdere gewrichten.
Instabiliteit • Instabiliteit = verlies aan vermogen om de extreme beweeglijkheid met spieren te corrigeren. • Stabiliseren met spieren heeft als doel de kop in het centrum van het gewricht te houden. (kop in kom)
Musculaire dysbalans • Balansverschuiving tussen spiergroepen die de stabilisatie verzorgen van het schoudergewricht • Balansverstoring van de spieren tussen wervelkolom en schouderblad • Coördinatie verstoring • Verminderde rompstabiliteit
Bewegingsbeperkingen schoudergordel • Bewegingsbeperking = verminderde beweeglijkheid • Schoudergewricht • Wervelkolom
Risicofactoren • Eenzijdig trainen • Trainingsopbouw (warming-up, intensiteit, periodisering) • Techniekfouten • Peddels • Verminderde kracht schoudergordel- en rotator cuff spieren
Risicofactoren • • • •
Slechte houding Schouderpathologie Krachttraining Verminderde flexibiliteit schouderstructuren • Zwemmers op hoger niveau • Middellange afstands zwemmers en sprinters
Houding
Ingezakte houding
Opgestrekte houding
Zwemtraining • Te weinig afwisseling in slagen • Te snel inzwemmen • Te veel meters zwemmen in korte tijd met relatief hoge intensiteit • Peddels geven meer druk op de schouder, daardoor grotere krachten op het gewrichts-spier-apparaat van de schouder • Lange benensets met daarna nog intensieve slagspecifieke sets
Zwemtechniekfouten • Slechte doorhaal • Foute uitvoering hoge elleboog (coördinatie) • Te weinig of teveel bodyroll • Te weinig body-lift
Zwemtechniekfouten • Het naar voren kijken met de ogen bij de borstcrawl i.p.v. naar de bodem • Slechte rompspanning m.a.g. verminderde ligging • Unilaterale ademhaling • Optillen van het hoofd voor de ademhaling i.p.v. te roteren met de romp bij de borstcrawl (bodyroll)
Krachttraining • Eenzijdige spiergroepen welke ook in het zwemmen veel worden gebruikt • Te zware gewichten • Slechte houding • Slechte coördinatie • Slechte rompspanning • Combinatie zwemtraining
Blessurevrij zwemmen “Voorkomen is beter dan genezen” Preventiebeleid geeft geen 100% succes maar is een stap in de juiste richting! Riscovermindering
Blessurevrij zwemmen • Inschakelen professional om een grondige analyse te maken van het individuele blessure risicoprofiel Æ fysiotherapeut • Algemene gezondheid Æ sportarts, sportkeuring SMA
Belasting-belastbaarheids analyse Belastbaarheid accu van het lijf
Belasting -werk -sport -stress -emotie ↓ Blessure
Voorwaardes opstellen preventie • • • • •
Kennis van zwemblessures Kennis van menselijk lichaam Kennis van zwemtrainingscultuur Kennis van zwemtechniek Kennis van verschil bewegen in het water versus op het land
Preventie • Bepalen van het risico-profiel binnen een zwemclub of per zwemmer • Bij elke zwemmer is er weer een andere mix van risico-factoren aanwezig. • Bij elke club c.q. zwemmer dient een specifiek preventief plan te worden gemaakt.
Preventie: Algemeen • Doorbreken eenzijdig bewegen • Zwemtechniek analyse • Krachttraining ter voorkoming van musculaire dysbalans • Versterken rompspieren • Extreme belasting spier-pezen minimaliseren • Beweeglijkheid onderhouden van wervelkolom en schoudergewricht
Hoge elleboog • Voldoende beweeglijkheid wervelkolom • Voldoende beweeglijkheid schouderkapsel achterkant • Stabiliteit schouderblad • Kracht/coördinatie • Zwemligging (rompstabiliteit)
Rutschen
Mobilisatie strekking TWK
Foamrollen TWK
Sleepers stretch
Pully Row 0˚ (rowing)
Pully retroflexion
Pully chest press
Pully exorotatie 90˚
Corebody Lateral flexion met stroomlijn
Corebody Flutterkicks Borstcrawl- en Rugcrawl-benen
Corebody Kneeing Wobble
Rompstabiliteit + Schouderspecifiek
Depressie geïntegreerd in de zwembeweging
Depressie geïntegreerd in de zwembeweging (bovenaanzicht)
Bedankt voor jullie aandacht!
