Code van goede meetpraktijk van de VKL (Vereniging Kwaliteit Luchtmetingen)
Wat doet de VKL? De Vereniging Kwaliteit Luchtmetingen (VKL) heeft ten doel, binnen de kaders van de Europese en Nationale wet- en regelgeving, een concrete bijdrage te leveren aan het waarborgen, ontwikkelen, toepassen en in stand houden van de kwaliteit van luchtmetingen in Nederland. De vereniging behartigt tevens de gemeenschappelijke belangen van haar leden. De vereniging zal zich daarbij in het bijzonder richten op het bevorderen van: •
E en correcte en integrale toepassing van Europese richtlijnen en Nationale regelgeving op het gebied van luchtmetingen;
•
aatregelen gericht op het M tegengaan van oneerlijke concurrentie als gevolg van het niet toepassen hiervan.
Voor verdere informatie kunt u terecht op de VKL-website www.vkl-online.nl.
Blanco- en doorslagbepalingen Deze code van goede meetpraktijk geeft een richtlijn voor het gebruik van blanco- en doorslagbepalingen van stofgebonden en gasvormige componenten in emissies van stationaire bronnen binnen de VKL. Deze werkwijze is na onderlinge auditrondes bij de verschillende VKL-leden en na afstemming binnen de technische commissie van de VKL tot stand gekomen.
1|5
CvGM-VKL 011 Versie 1.2 December 2012
Achtergrond Dit praktijkblad geeft een richtlijn voor het gebruik van blanco- en doorslagbepalingen. De richtlijn is gebaseerd op de normen die van toepassing zijn op de discontinue metingen naar stofgebonden en gasvormige componenten zoals beschreven in CvGM-VKL003 en CvGM-VKL014. Voor continue metingen naar gasvormige componenten zijn geen richtlijnen opgesteld met betrekking tot blancoen doorslagbepalingen. In dit praktijkblad worden per bemonsteringsmethode de volgende zaken nader toegelicht: • Blancocriteria • Doorslagcriteria
Blanco en doorslag Bemonstering gasvormige componenten, absorptiemethode Per emissiepunt wordt een blanco genomen. De gaswasflessen worden elk gevuld met absorptiemedium. Voor bijvoorbeeld HCl en SO2 worden 2 flessen gevuld, voor HF en NH3 3 flessen. Er worden geen (af)gassen door het monstermedium geleid. Het absorptiemedium wordt vervolgens overgebracht in monsterflessen. De blanco wordt afgekeurd als de concentratie boven 10% van de emissiegrenswaarde ligt. Voor de omrekening naar de emissieconcentratie wordt voor het blancovolume het gemiddelde volume van de deelmetingen gebruikt. Er vindt geen correctie voor de blanco plaats op de gevonden meetwaarden. Indien de blancowaarde niet voldoet aan het gestelde criterium wordt de meting afgekeurd.
In het geval dat er 2 wasflessen worden gevuld, wordt de 2e gaswasfles als doorslagcontrole gezien. Bij het gebruik van 3 gaswasflessen is de 3e gaswasfles de doorslagcontrole. Het absorptiemedium in deze fles wordt apart bemonsterd en ter analyse aangeboden. Per meetlocatie dient minimaal 1 doorslagbepaling uitgevoerd te worden per gemeten component. Het toegepast doorslagcriterium bedraagt een maximale doorslag van 5%, overeenkomstig met een afvangstrendement van 95%. Indien de metingen conform de VDI 2457 Blatt 1 worden uitgevoerd mag in de laatste gaswasfles maximaal 20% van het totaal worden teruggevonden. Tip Om te voorkomen dat er bij lage concentraties erg snel sprake is van doorslag wordt er pas een doorslagcriterium gehanteerd indien het analyseresultaat van het monster 10 maal hoger is dan de detectielimiet.
2|5
Code van goede meetpraktijk van de VKL (Vereniging Kwaliteit Luchtmetingen)
Bemonstering stof In tegenstelling tot hetgeen in de norm is opgenomen vindt de blanconame voorafgaand aan de bemonsteringen plaats. De reden hiervoor is om vast te stellen dat de apparatuur niet vervuild is. Het is aan te bevelen om bij de blanco ook een lektest uit te voeren. Hierdoor zal eventuele vervuiling op het filter terechtkomen. Het filter (bijvoorbeeld kwarts, teflon, glasvezel) wordt in de filterhouder geplaatst. Bij de blanconame wordt het filter niet in het kanaal gebracht. Het filter wordt vervolgens overgebracht in de monsterhouder en hierop wordt dezelfde nabehandeling toegepast als op de beladen filters. De blanco wordt afgekeurd als de concentratie boven 10% van de emissiegrenswaarde ligt. Indien de emissiegrenswaarde ≤ 5 mg/ Nm3 wordt voor het blancocriterium uitgegaan van een absolute waarde van maximaal 0,5 mg/Nm3.
3|5
Tip Indien er geen emissiegrenswaarde van toepassing is kan als blanco criterium 10% van de gemiddeld bepaalde emissie genomen worden. Voor de omrekening naar de emissieconcentratie wordt voor het blancovolume het gemiddelde volume van de deelmetingen gebruikt.
PCDD/F De XAD-2 cartouche wordt aan weerszijden opengemaakt en in het monsternamesysteem geplaatst. Alle rookgasvoerende delen worden gespoeld met aceton en tolueen. Er worden geen (af)gassen door het monstermedium geleid. De XAD-2 cartouche gezamenlijk met de spoelvloeistoffen kunnen ter analyse worden aangeboden.
CvGM-VKL 011 Versie 1.2 December 2012
De blanco wordt afgekeurd als de concentratie boven 10% van de emissiegrenswaarde ligt. Voor de omrekening naar de emissieconcentratie wordt voor het blancovolume het gemiddelde volume van de deelmetingen gebruikt. Op bemonsteringen naar stofgebonden componenten en PCDD/F vindt geen doorslagbepaling plaats.
Bemonstering gasvormige componenten, adsorptiemethode Het adsorptiepatroon (bijvoorbeeld aktief kool of silicagel) wordt aan weerszijden opengebroken en in het monsternamesysteem geplaatst. Er vindt geen aanzuiging van buitenlucht of van het te bemonsteren afgas door het adsorptiemedium plaats. Het adsorptiepatroon wordt vervolgens ter analyse aangeboden. De blanco wordt afgekeurd indien de concentratie boven 5% van de emissiegrenswaarde ligt. Het adsorptiemedium bestaat uit twee compartimenten. Er dient in overleg met het laboratorium vastgesteld te worden wanneer er sprake is van doorslag en dus ook het tweede compartiment geanalyseerd dient te worden. Tip Als doorslagcriterium kan 10% van het gewicht van het buisje worden genomen.
Wat betreft de doorslag mag de hoeveelheid van individuele componenten in het tweede compartiment maximaal 5% van de aanwezige hoeveelheid in het eerste compartiment bedragen. Indien er gemeten is met twee adsorptiepatronen wordt in het geval van doorslag de tweede patroon tevens geanalyseerd. Als het laboratorium aangeeft dat de concentraties dermate hoog zijn op het tweede buisje dat er kans bestaat op doorslag van het tweede buisje, dan zal de gevonden concentratie gerapporteerd worden als groter dan. Hetzelfde geldt in het geval dat er gemeten is met één buisje waarbij doorslag is geconstateerd.
4|5
Code van goede meetpraktijk van de VKL (Vereniging Kwaliteit Luchtmetingen)
Tip Bij het gebruik van absorptievloeistoffen en adsorptiemiddelen kan er met batchblanco’s gewerkt worden. Dit betekent dat er voorafgaand aan het gebruik van een bepaalde batch vloeistoffen/adsorptiepatronen eerst een blanco wordt geanalyseerd als ingangscontrole om vast te stellen in hoeverre het medium voldoende “vrij” is van de te meten compartiment. Een criterium dat hierbij gehanteerd zou kunnen worden is een maximale aangetroffen concentratie van 2 maal de detectiegrens.
Rapportage Overzicht blanco en doorslag
Voor de rapportage wordt verwezen naar de CvGM-017 van de VKL getiteld “NEN-EN 15259”.
Tabel 1. Overzicht blanco’s en doorslag per component
5|5
Component
Blanco
Doorslag
Stof
Altijd één
-
veldblanco per
meetlocatie
Zware metalen
Altijd één
Altijd doorslag
veldblanco per
nemen en minimaal
meetlocatie en
één ter analyse
laten analyseren aanbieden
Hg
Altijd één
Altijd doorslag
veldblanco per
nemen en minimaal
meetlocatie en
één ter analyse
laten analyseren aanbieden
NH3
Altijd één
Altijd doorslag
veldblanco per
nemen en minimaal
meetlocatie en
één ter analyse
laten analyseren aanbieden
HCl
Altijd één
Altijd doorslag
veldblanco per
nemen en minimaal
meetlocatie en
één ter analyse
laten analyseren aanbieden
HF
Altijd één
Altijd doorslag
veldblanco per
nemen en minimaal
meetlocatie en
één ter analyse
laten analyseren aanbieden
SO2
Altijd één
Altijd doorslag
veldblanco per
nemen en minimaal
meetlocatie en
één ter analyse
laten analyseren aanbieden
PCDD/F
Altijd één
Doorslag dient
veldblanco per
tijdens validatie
meetlocatie
onderzocht te zijn
Aktief kool
Altijd één
Afhankelijk van de
veldblanco per
te verwachten
meetlocatie
concentratie
CvGM-VKL 011 Versie 1.2 December 2012
