Code van goede praktijk voor het ontwerp, de aanleg en het onderhoud van rioleringssystemen Ingeborg Barrez
Code van goede praktijk voor het ontwerp, de aanleg en het onderhoud van rioleringssystemen • • • •
Opmaak Juridisch kader Inhoud Toekomst 2
Opmaak • CIW • Ontwerp, aanleg EN onderhoud • Code (beleidslijnen) + technische toelichting • Beschikbaar via http://www.integraalwaterbeleid
• Volledige sector • • • •
CIW leden Studiebureaus - fabrikanten Operatoren Vlario 3
Juridisch kader • Juridische verankering • Vlarem: ontwerp en aanleg verplicht conform code (art. 2.3.6.3) • MB dd 20 augustus 2012 • Van kracht sinds 4 oktober 2012 • Praktisch: • Toepassing op rioleringsdossiers vanaf OP 2013 en GIP 2013 • Oudere dossiers: verantwoordelijkheid rioolbeheerder
4
Inhoud 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Juridisch kader Afwateringssysteem Bronmaatregelen DWA-systemen Ontwerpneerslag Dimensionering hemelwaterriolen en gemengde riolen Overstortemissies Zuiveringsinstallaties Onderhoud
5
6
1. Juridisch kader • Omgaan met afvalwater • Aansluiting conform zoneringsplan • Beschrijving septische put • Centraal gebied = enkel grijs water • Groene zones = aansluiting zwart en grijs water
• Omgaan met hemelwater • Optimale afkoppeling: type verharding en type bebouwing • Algemene richtlijnen (code) • Specifieke gevallen (technische toelichting)
7
8
2. Afwateringssyteem • Type systemen • Gemengde riolering (bestaande riolering) • Gescheiden riolering • Verbeterd gescheiden riolering (toepassingsgebied beperkt) • Gedeeltelijk gescheiden riolering = conform Vlarem II
• Keuze van het type systeem • Conform wetgeving
9
10
3. Bronmaatregelen
MOTIVATIE!!!
11
3. Bronmaatregelen vasthouden Infiltratie • Voorkeur voor bovengrondse infiltratie • Bepaling grondwaterstand • Methode in technische toelichting
• Bepaling infiltratiecapaciteit • Verschillende technieken in functie van toepassingsgebied • Beschrijving en toepasbaarheid in technische toelichting
• Regels inzake plaatsing • Afstand tot gebouwen = 4 m • 5 m van de kruin van een geklasseerde onbevaarbare waterloop • 10 m van de kruin van een bevaarbare waterloop
12
3. Bronmaatregelen bergen Buffering • Doelstelling: gedifferentieerde buffering in functie van de waterloop • Studie is opgestart – resultaten najaar 2013 • Resultaten in technische toelichting
• Voorkeur voor collectieve aanleg • Voorkeur voor lokale buffering en hergebruik grachtenstelsels • Niet effectief bij ledigingsdebiet kleiner dan • 10 l/s voor privaat domein • 20 l/s voor openbaar domein
• Buffervolume en ledigingsdebiet te bepalen in overleg (hydraulische onderbouwing) • Nieuwe verhardingen: onmiddellijke uitbouw • Bestaande verhardingen: fasering is mogelijk 13
14
4. DWA-systemen • Gravitaire systemen • Geen onderscheid tussen zelfreinigende en niet-zelfreinigende systemen (theorie en geen praktijk) • Minimale dia: 150 mm – onderhoud/inspectie: 200 of 250 mm • Minimale helling ifv de schuifspanning (1 of 2 N/m²) • Onderhoudsprogramma steeds noodzakelijk • Absoluut minimum van 2 ‰
• Nieuw: nooduitlaten, controleberekening restverharding (optie), pompstations
• Drukriolering • Bepaling ontwerpdebiet en werkingsvolume • Nooduitlaten niet toegelaten tot 10 IE • Inrekening restverharding niet toegelaten
15
16
5. Ontwerpneerslag • Neerslag Ukkel
17
5. Ontwerpneerslag • Aangepaste IDF-relatie en composietbui • • • •
IDF= intensiteit/duur/frequentie Periode 1970 – 2007 Volledige oscillatieperiode Deels inschatting van klimaatverandering
18
19
6. Dimensionering hemelwaterriolen en gemengde riolen nazichtsberekening • Diameter • Helling
• • • •
Piëzometrische lijn Opstuwingseffecten Berging Robuustheid tegen overstroming • Ontwerp T= 2 jaar • Geen water op straat T= 20 jaar
ontwerpberekening
20
21
7. Overstortemissies
22
7. Overstortemissies Ecologisch uiterst kwetsbaar
• Blauwe waterlopen • Stand still • Terugkeerperiode > 1/10 jaar
Ecologisch kwetsbaar
• Groene waterlopen • Stand still • OF < 7 dagen/jaar en maximale oppervlaktebelasting 100 m/h
Strategisch belangrijk
• Gele waterlopen • knipperlicht • OF < 7 dagen/jaar en maximale oppervlaktebelasting 200 m/h
Overige
• Nieuw: maximaal 10 dagen met overstorting per jaar
23
7. Overstortemissies • Berekening van de overstortfrequentie • Overzicht + dimensionering overstortconstructies • Hoge zijdelingse overstort • Stroomverlammingsoverstort
• Bergbezinkingsbekkens
24
25
8. Zuiveringsinstallaties • IBA • • • •
Overzicht type IBA’s Effluenteisen (conform Vlarem II) CE-markering (verplicht) BENOR/VLAMINOR-keur (vrijblijvend)
• KWZI • Tot 2.000 IE • Effluenteisen (conform Vlarem II) + afstemming op omgeving • Beschrijving van de procesonderdelen • Voorbehandeling • Hoofdzuivering of biologische zuivering • Nazuivering
• Slibbehandeling 26
27
9. Onderhoud • Waarom? • Behoud van performantie • Hydraulische performantie • Afvoercapaciteit voldoende ↔ wateroverlast
• Structurele integriteit • Ecologische performantie • Beperken van overstorten • Correcte aansluiting
28
9. Onderhoud INSPECTIEPLAN: bruikbare procedure om kriticiteit op een eenvoudige manier te bepalen als functie van sociale, economische en ecologische parameters en zo de prioritaire punten te kennen EVALUATIE
UITVOERING
PLANNING
ACTIEPLAN
29
9. Onderhoud Kriticiteit = kans op falen x gevolgschade
KANS OP FALEN
Materiaal
Intern Toestand
Verkeersbelasting
Extern
Zettingsgevoeligheid Aanwezigheid van bomen Type afvalwater Type onderdeel
30
9. Onderhoud Kriticiteit = kans op falen x gevolgschade
GEVOLGSCHADE
Economisch
Herinvestering
Aanwezigheid van nutsleidingen
Ecologisch
Kwetsbaarheid waterloop
Aangesloten vuilvracht
Maatschappelijk
Aanwezigheid drinkwaterwinning Wateroverlast Toegankelijkheid
Openbare veiligheid
31
9. Onderhoud • Excel-module • • • •
Snel toepasbaar Geen uitgebreide inventaris noodzakelijk Aanpasbaar aan lokale situatie Flexibel/modulair
RISICOMATRIX Jaar:
Vaknr.
2012
FAALKANS Leeftijd
Vakaanduiding plan Extra info vaknr.
Aanlegperio Gemiddeld de aanlegjaar
Leeftijd (jaar)
Materiaal
FAALKANS Infrastructurele toestand Aangenomen max. Gewicht Niet gekend; Zeer leeftijd (jaar) leeftijd in goed/goed; faalkans
middelmatig; slecht/zeer slecht
FAALKANS FAALKANS Verkeersbelasting Zettingsgevoelighei d
Gewicht Hoog; middel; laag Gewicht toestand in verkeersfaalkans
Zeer zettingsgevoelig;
FAALKANS Aanwezigheid bomen
Gewicht Aanwezig; niet zettings- aanwezig
belasting in normaal; zeer stabiel gevoeligfaalkans heid in
FAALKANS Type afvalwater
FAALKANS Uitmonding persleiding
FAALKANS Sifon
Gewicht RWA/effluent; DWA; Gewicht Lange persleiding bomen in gemengd; industrieel type water opwaarts; Geen
Gewicht perslei-
Leidingvak is sifon; Gewicht leidingvak is geen sifon sifon in
faalkans afvalwater
ding in faalkans
faalkans
in faalkans persleiding
GEVOLGSCHADE GEVOLGSCHADE Herinvestering leiding Aanwezigheid (excl. Wegenis, enz.) nutsleidingen/constructies Diameter
GEVOLGSCHADE GEVOLGSCHADE GEVOLGSCHADE GEVOLGSCHADE GEVOLGSCHADE Kwetsbaarheid Kwetsbaarheidszon Risico wateroverlast Toegankelijkheid Openbare veiligheid waterloop e drinkwaterwinning bij falen industrie/handel
Specifieke Aanwezig; niet herinveste-ring aanwezig
Gewicht Geen inkleuring; Gewicht Geen KWBZ; Gewicht Geen wateroverlast; 1 Gewicht Volledig versperd; Gewicht Hoog risico; matig Gewicht nutsleiding- en Groen; Geel; Blauw kwetsbaar- Kwetsbaarheidszone DWW in tot 10 woningen; 10 waterover- alternatief bestaat; toeganke- risico; geen risico openbare
(euro)
in gevolgschade
faalkans
130 Kruising K4 137 K23 tot K 31 45 Leegland S4
Molenstraat Dorpsstraat Leeglandkaai
<1970 <1990 <1950
1965 1985 1945
47 Asbest 27 Beton 67 Metselwerk
25 50 75
5 Slecht/zeer slecht 1 Slecht/zeer slecht 2 Zeer goed/goed
5 Middel 5 Hoog 1 Laag
2 Normaal 3 Normaal 1 Normaal
2 Aanwezig 2 Niet aanwezig 2 Niet aanwezig
5 Gemengd afvalwater 1 Gemengd afvalwater 1 RWA/effluent
3 Geen persleiding 1 Leidingvak is geen sifon 3 Lange persleiding opwaarts5 Leidingvak is geen sifon 1 Geen persleiding 1 Leidingvak is geen sifon
32
1 1 1
400 800 1000
0 niet aanwezig 0 aanwezig 0 niet aanwezig
1 Geen inkleuring 5 Geen inkleuring 1 Geen inkleuring
heid in gevolg-
1; gevolgKwetsbaarheidszone schade
schade
2; Kwetsbaarheidszone
1 Geen KWBZ 1 Geen KWBZ 1 Geen KWBZ
tot 50 woningen; >50 last in gevolg- NVT woningen schade
1 >50 woningen 1 >50 woningen 1 1 tot 10 woningen
5 volledig versperd 5 alternatief mogelijk 3 alternatief mogelijk
KRITICITEIT Faalkans X gevolgschade
lijkheid in gevolg-
veiligheid in gevolg-
schade
schade
5 Hoog risico 2 Hoog risico 2 Matig risico
5 5 3
432 399 110
9. Onderhoud • Actieplan • Lokale herstellingen/continue renovatie • • • •
Fasering Risico-inschatting Beschikbare middelen …
• Controle van hydraulische structuren • Richtlijn: 4 keer per jaar
• Reiniging van riolering
33
Toekomst • Continue aanpassing • Op basis van praktijkervaring • Halfjaarlijkse goedkeuring voorzien binnen CIW
• Mogelijk extra onderwerpen • • • •
Afstromend hemelwater: extra bronmaatregelen Beheer grachtenstelsels Opmaak hemelwaterplan Omgang met hybride systemen 34
