Biomassa verleden, heden en toekomst: Vlaanderen en België

14/12/2011

Biomassa verleden, heden en toekomst: Vlaanderen en België Biomassa als hernieuwbare energiebron, voeding en grondstof voor materialen en producten

Biomassa: BACK & TO THE FUTURE » Biomassa Vlaanderen (1990-2010) voor energie: Inventaris duurzame energie 2010 » brongegevens » Biomassa voor energie » Biomassa voor groene stroom » Biomassa voor groene warmte » Biomassa voor transportdoeleinden » Biomassa als hernieuwbare energiebron, voeding en grondstof voor materialen en producten

14/12/2011 © 2011, VITO NV

2

Inventaris duurzame energie in Vlaanderen 2010 » Publiek beschikbaar via: http://www.emis.vito.be/energiebalansvlaanderen » 2 delen: hernieuwbare energie en WKK-inventaris » Doel: inventaris van het gebruik en de productie van hernieuwbare energie in Vlaanderen + inventaris WKK-installaties en hun productie en verbruik » per energiedrager » per sector » groene stroom; groene warmte/koude; groen transport » Brongegevens: » VREG » VITO- enquêteringen: verplichting voor WKK en groene warmteproducenten » Vrijwillige VITO-enquêteringen 14/12/2011 © 2011, VITO NV

3

Biomassa: BACK & TO THE FUTURE » Biomassa Vlaanderen (1990-2010) voor energie: Inventaris duurzame energie 2010 » brongegevens » Biomassa voor energie » Biomassa voor groene stroom » Biomassa voor groene warmte » Biomassa voor transportdoeleinden » Biomassa als hernieuwbare energiebron, voeding of grondstof voor materialen en producten

14/12/2011 © 2011, VITO NV

4

Biomassa voor energie : stroom, warmte, transport elektriciteits- en warmtecentrales

industrie

tertiair

residentieel

landbouw

transport

totaal

+ 24% tov 2009 60,0

51,4 50,0

+ 68% [PJ]

+ 32%

40,0

+ 22% + 48%

30,0

20,0

10,0

+ 9%

8,1606

,0 1990

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

14/12/2011 © 2011, VITO NV

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

5

Biomassa voor energie : stroom, warmte, transport 2010 80000,0

70000,0

60000,0

51385,397 totaal

50000,0

transport landbouw

[TJ] 40000,0

tertiair residentieel

30000,0

24132,461

industrie

47% transformatiesector 20000,0 11541,565 7905,711

10000,0 854,509

2767,206

668,469

3515,477

bio-olie

stortgas

biogas

,0 biobenzine

biodiesel

14/12/2011 © 2011, VITO NV

vaste biomassa

afval (HEB)

totaal

6


14/12/2011 © 2011, VITO NV

7

Biomassa BACK: bruto groene stroomproductie Waterkracht

Windenergie

Zon (PV)

Afvalverbranding

Biomassa

Biogas

Totale bruto groene stroom productie

bruto groenestroomproductie (GWhe)

4000,0

4000,0 3510,871

3500,0

3500,0

+ 13,4% 3000,0

3000,0

3094,722

2500,0

2500,0 2213,709

75% 2000,0

2000,0

2.616

1763,201 1590,060

1500,0

1500,0 1069,395

1000,0

1000,0

85% 500,0

Biostoom en 47,78% HEB

910

14% 500,0

Sleco

,0

,0 2005

2006

2007

2008

2009

2010

HEB –stroom 2010 : 5,5% 14/12/2011 © 2011, VITO NV

8

Biomassa BACK: netto groene stroomproductie _detail biomassa 2010 Afval

2010 3%2010 0% 0% 0% 0% 4% 4% 0% 6%

Stortgas biogas andere anaërobe afvalwaterzuivering

15%

biogas afvalwaterzuivering RWZI

15%

3% 1% 0%

biogas uit nevenproducten van de landbouw biogas uit OBA van andere sectoren

12% biomassa slib

9%

40%

biomassa olijfpitten 3% 11%

biomassa hout

2% 55%

2%

7% 2%

2%

2% 1%

biomassa koffie bio-olie afval koolzaadolie

0%

1%

palmolie

14/12/2011 © 2011, VITO NV

9

Biomassa FUTURE: groene stroomproductie Waterkracht

Windenergie

Zon (PV)

Afvalverbranding

Biomassa

Biogas

Totale bruto groene stroom productie

10000,0

10000,0

bruto groenestroomproductie (GWhe)

9172,554 9000,0

9000,0

8000,0

8000,0

58% 7000,0

7000,0

6000,0

6000,0

5000,0

5000,0

4000,0 3094,722

4000,0

3510,871

3000,0

3000,0 2213,709 1763,201

2000,0

2000,0

1590,060 1069,395

85%

1000,0

1000,0

,0

,0 2005

2006

2007

2008

2009

2010

2020

PRO

14/12/2011 © 2011, VITO NV

10


14/12/2011 © 2011, VITO NV

11

Biomassa BACK: groene warmte (2009/28/EC)

[TJ]

+18%

HEB –warmte 2010 : 2,5% 14/12/2011 © 2011, VITO NV

12

Biomassa BACK: groene warmte (2009/28/EC) verdeling sectoren

14/12/2011 © 2011, VITO NV

13

Biomassa BACK: groene warmte (detail 2010)

80% 8% 70% 15%

WKK elektriciteit & warmte groene verkochte warmte

3%

WKK -zelfproducten biomassa

60%

50%

landbouw biomassa 22%

[TJ] 40%

industrie biomassa tertiair biomassa

30%

residentieel biomassa 20% 30% 0%

10%

5% 0%

0% vast

vloeibaar

1% 10% 0% gas

14/12/2011 © 2011, VITO NV

14

Biomassa BACK: groene warmte (detail 2010 : verplichte rapportering van hout) » 95% van de groene warmteproductie door vaste biomassa is van houtverbranding afkomstig Brandstof voor groene warmteproductie [GJ] industrie

Stukhout

Houtafval

13.667

508.966 853,4 MW

Geïnstalleerd vermogen industrie

Totaal

349.350

2.159.995

3.031.978

9.202

8.435

60.687

38.833

8.372

530.784

397.384

2.176.802

3.623.449

(1)

43.050

tertiair

5,6 MW

Geïnstalleerd vermogen tertiair

(2)

6

Aantal installaties 4.190

479.389 146,0 MW

Geïnstalleerd vermogen landbouw

(2)

31

Aantal installaties totaal

Houtstof

146

Aantal installaties

landbouw

Houtkrullen

17.857

14/12/2011 © 2011, VITO NV

1.031.405

15

Biomassa BACK: toelichting groene warmte van Q-pomp en Q-pompboilers

14/12/2011 © 2011, VITO NV

16

Biomassa FUTURE: groene warmte Pro 2020 (nov 2011) [TJ]

14/12/2011 © 2011, VITO NV

17

Biomass FUTURE: groene warmte Prognose 2020 (nov 2011)

14/12/2011 © 2011, VITO NV

18


14/12/2011 © 2011, VITO NV

19

Biomassa BACK: groen transport Elektriciteitsverbruik van hernieuwbare bronnen voor vervoer biodiesel bio-ethanol eindverbruik van energie uit hernieuwbare bronnen in vervoer (1) 10,00

10 8,8420

9,00

09

10% 08

8,00

07

7,00

+68%

06

6,00

5,2739

5,00

[PJ] 05 04

89%

03

2,0464

4,00 3,00

2,2542

2,00

02 01 ,0002

1,00

,0332

1% ,00

00 2005

2006

2007

2008

2009

2010

HEB transport 2010: 4,8% 14/12/2011 © 2011, VITO NV

20

Biomassa FUTURE: groen transport

10%

10%

77%

89%

1%

14/12/2011 © 2011, VITO NV

13%

21

Conclusies HEB-inventaris 2010 Vlaanderen » » » »

Totaal aandeel HEB in bruto finaal energieverbruik: 3,4% 13% in 2020? Aandeel HEB stroom in bruto eindverbruik elektriciteit: 5,5% Aandeel HEB warmte in bruto eindverbruik verwarming en koeling: 2,5% Aandeel HEB in finaal verbruik van vervoer: 4,8% 10% in 2020?

» Voor meer details: http://www.emis.vito.be/inventaris-duurzameenergie

14/12/2011 © 2011, VITO NV

22


14/12/2011 © 2011, VITO NV

23

Kwantificering biomassa potentieel in België: situering » CRA-W Gembloux (Emilie Hauzeur) en VITO (Nathalie Devriendt, ea) in opdracht van FOD Leefmilieu – dienst productbeleid » Wat? » Methodologie ontwerpen ter kwantificering van biomassastromen die in België gebruikt, geproduceerd, geïmporteerd en geëxporteerd worden. » Tijdsperiode: 1989-2009 » Biomassa voor energie / biomassa voor materiaalgebruik » Waarom? » Inzicht in de biomassa-stromen markt zodat gepaste overheidssignalen kunnen gegeven worden om markt te begeleiden

14/12/2011 © 2011, VITO NV

24

Kwantificering biomassa potentieel in België: biomassa-stromen » Selectie obv concurrentie voedsel/energie/materiaal EN internationale verhandeling » Brongegevens Lokale Internationale gegevens DGSIE

Granen

Suikerbiet DGSIE Oliehoudende zaden DGSIE Plantaardige en dierlijke oliën DGSIE en vetten Perskoek Hout (pellets, chips, pulp, …) DNF (Wallonie) OVAM Biomassa inventaris Vlaanderen Pulp Cobelpa jaarrapporten Vezels voor textiel -

14/12/2011 © 2011, VITO NV

gegevens Belgian National Bank BNB BNB BNB BNB BNB

BNB BNB

25

Kwantificering biomassa potentieel in België: biomassa-gebruikscategorieën »

7 categorieën tblSoortGebruik IDSoortGebruik 1 2 3 4 5 6 7

SoortGebruik alimentation material chemistry energy bio-diesel bioethanol others

14/12/2011 © 2011, VITO NV

26

Kwantificering biomassa potentieel in België: inputgegevens + berekeningswijze Nodige gegevens Lokaal geproduceerde biomassastroom in België Geïmporteerd biomassastroom in België + land van herkomst Geëxporteerde biomassastroom in België + land van toelevering

Eenheid Kg Kg en € + land Kg en € +land

Soort gebruik per biomassastroom: Percentage Gebruik voor voeding/voeder Gebruik voor materiaal Gebruik voor chemie Gebruik voor energie (elektriciteit, warmte, WKK) Gebruik voor biodiesel Gebruik voor bio-ethanol Prijs index € Query Consumptie Gebruikt voor

Berekening Resultaat Import – Export + lokale Consumptie in België per kg productie Consumptie * soort gebruik Gebruikte biomassastromen per soort gebruik in kg

14/12/2011 © 2011, VITO NV

27

Kwantificering biomassa potentieel in België: inputgegevens + berekeningswijze: voorbeeld Alimentation humaine Sucre Bioproduits Jus dense Bioéthanol

Betterave

Alcool Alcool Pulpes

Alimentation animale

Racines et collets

Alimentation animale

Sucrerie

Alimentation animale Mélasse

Alcool Levure

14/12/2011 © 2011, VITO NV

28

Kwantificering biomassa potentieel in België: bronnen voor input » Publiek beschikbare gegevens » Nationale Bank van België (import en export) » Productie van biomassa van landbouwstatistieken » DGSIE » … » Gap analyse: beschikbare info voor regio 1, bij gebrek aan info over regio 2 overgeheveld (mits corrigerende maatregelen) » Prijsindices » officiële en publiek beschikbare bronnen of van bronnen die door officiële instanties worden vermeld » US data: verondersteld als wereldmarktprijs

14/12/2011 © 2011, VITO NV

29

Conclusions: data gaps 1 0,4 0,35 Wheat prices

0,3 0,25 0,2

Wheat flour prices

0,15 0,1 0,05

0,4 0 1988

1998

2008

0,35 0,3 Wheat prices

0,25

A possible way of filling data gaps is to assume that the costs for a certain transformation remain at the same price.

0,2

Wheat flour prices

0,15

adjusted wheat flour prices

0,1 0,05 0 1988

1993

1998

2003

2008

Sources: Wheat Wheat flour

USDA USDA

http://www.ers.usda.gov/Data/Wheat/YBtable20.asp 14/12/2011 http://www.ers.usda.gov/Data/Wheat/Yearbook/WheatYearbookTable32.pdf © 2011, VITO NV

30

Kwantificering biomassa potentieel in België: Gebruik van de database » Mogelijke output: » Import en export en lokale productie » Per gebruikscategorie » Prijs per jaar per categorie » Voor België en regio’s » Voor 1989-2009 » Randbemerkingen: » Moeilijkheid om gehele matrix ingevuld te krijgen! » Database is een startpunt en vastgelegde (nog te verfijnen) methodologie om op structurele wijze info over biomassastromen in België te verzamelen. » Database heeft potentieel, MAAR is momenteel een startpunt voor verdere uitbouw 14/12/2011 © 2011, VITO NV

31

-2

-4

14/12/2011

© 2011, VITO NV

Category 18

Category 17

Category 16

Category 15

Category 14

Category 13

Category 12

Category 11

Category 10

Category 9

Category 8

Category 7

Category 6

Category 5

Category 4

Category 3

Category 2

Category 1

Kwantificering biomassa potentieel in België: resultaat: fictief voorbeeld Gebruik van biomassa in ton voor voeding

8

6

4

2 voeding

0

-6

32

Dank u! Vragen/suggesties omtrent Inventaris Duurzame energie Vlaanderen: [email protected] Vragen/suggesties omtrent project ‘Kwantificering biomassa potentieel België’: [email protected]

14/12/2011 © 2011, VITO NV

33

14/12/2011 © 2011, VITO NV

34

Biomassa verleden, heden en toekomst: Vlaanderen en België

Recommend Documents