Binnenstadskrant Binnenstadskrant 17e jaargang, nummer 2, voorjaar 2012
Ongeregeldheden
• Fietsen voor je leven • Tussen hoop en vrees • Hardebollenstraat • Domplein afgraven • Uittocht ambtenaren • Bijen zijn lief
In de wildernis
Dick Franssen
Colofon
In de wildernis
Richting Volendam
In de wildernis geldt het recht van de sterkste, is het de dood of de gladiolen, pompen of verzuipen, eten of gegeten worden... De wildernis is niet ver weg. Fiets ‘s middags om half vijf van de Nachtegaalstraat naar het Smakkelaarsveld en onderga de sensatie van een pure overlevingstocht. Probeer op de veel te smalle paden overeind te blijven tussen de honderden mede-fietsers die je links en rechts passeren, zwabberen, of plotseling afslaan of remmen. Een enerverende ervaring. Avonturiers kunnen ook terecht in de Voorstraat, na sluitingstijd van de winkels, als het daar verandert in een jungle. Ze kunnen getuige zijn van de transacties tussen dealers en junks, van intimiderend gedrag, van optreden van de politie, van samenscholingen en winkeldiefstallen. Wie niet zo’n behoefte heeft het zelf te beleven, kan terecht in deze krant. Wij – de redactie – zijn trots op de Binnenstad, vinden het een voorrecht er te wonen, genieten elke dag opnieuw van het bijzondere, het unieke ervan, maar zien [en merken] ook waar het wringt. Om maar wat te noemen: huiseigenaren die hun panden splitsen in kippenhokken, de problemen voor bewoners om nog ergens te parkeren, de kamikaze-pizzabezorgers, de overlast van vrachtwagens die de horeca bevoorraden, de fietsenchaos, het levensgevaarlijke fietsen zonder licht, de luchtvervuiling. Wat ons betreft mag de Binnenstad minder lijken op een jungle, en wat meer op een bos, met boswachters die er op letten dat iedereen op de paden blijft. •
Interessante websites www.documentatie.org [schat aan informatie over de Binnenstad] www.DNU.nl [de Nieuwe Utrechter]. [digitale krant met veel stadsnieuws en soms pittige commentaren] www.bouwpututrecht.nl [goed onderhouden, onafhankelijke site over de ontwikkelingen in het Stationsgebied] www.wijkraadbinnenstad.nl www.destadutrecht.nl [digitale krant]
Ergens ligt – uit de tijd dat de videocamera altijd meeging met vakantie - een bandje met beelden van Siena, van het centrale, schelpvormige plein, het Piazza del Campo, volgens kenners het mooiste, of althans één van de mooiste pleinen ter wereld. In de herinnering zijn er alleen langs de hoge kant een paar terrasjes. Klopt dat wel? Zijn die Italianen dieven van hun eigen portemonnee? Zo’n plein zet je toch helemaal vol. Het bandje stelt de herinnering in het gelijk. Op het grote middendeel staat geen enkele stoel. Er zijn wel veel mensen, toeristen, maar ook studenten, herkenbaar aan hun vrachten boeken. Ze lopen, ze staan, ze zitten op de grond, ze liggen. In Utrecht doen we dat anders. Hoe meer terrassen, hoe meer hotels, restaurants, cafetaria’s, lunchrooms, koffietentjes... hoe beter. Dat zal vast ook de boodschap zijn van de nieuwe horecanota, die op het punt van verschijnen staat [of net verschenen is als deze krant van de drukker komt]. Vrij baan voor de horeca, minder regels.... we weten het al sinds beleidsambtenaar Kjeld Vosjan van Economische Zaken in het Barthelomeusgasthuis een tip van de sluier oplichtte. Maar het plaatje dat laatst in het Volksbuurtmuseum werd vertoond, kenden we nog niet. Het laat zien dat ook in Wijk C en op het noordelijk deel van de Oudegracht, tot de Jacobsbrug, de horeca van dit college [de raad moet nog over de nota beslissen] vrijwel onbeperkt haar gang mag gaan. Al die nieuwe eet-, drink- en dansgelegenheden komen er niet met het oog op de bewoners van de Binnenstad. Zij hebben nu al keuze genoeg. Nee, het gaat vooral om meer bezoekers van buiten, uit Leidsche Rijn, uit andere plaatsen, uit het buitenland. Wethouder stadspromotie Mirjam de Rijk zei op 5 maart, toen onder tromgeroffel de lichtjes van project 19 van Trajectum Lumen gingen branden, dat een dagjesmens vijftig euro in de stad van Kennis en Cultuur achterlaat, en de toerist die een nachtje blijft ruim tweehonderd. Straks zijn we net Volendam. Je kunt beter in Edam wonen. Of in Siena natuurlijk. •
Beheergroep A t/m Z tel. 2333147
Buurtpreventiegroep Wijk C-West tel. 2328076
Beheergroep NV-huistuin tel. 2367315
Buurtpreventiegroep Wijk C-Oost tel. 2315668 Buurtpreventiegroep Lang en Breed tel. 2328591 Buurtpreventiegroep Wolvenroedel tel. 2317601 Bewonersgroep Wolvenbuurt tel. 2310578 Bewonersgroep Vrouwjuttenhof tel. 2322948
Werkgroep Pandhof Sinte Marie Visscherssteeg 9, 3511 LW
Bewonersplatform Zuidelijke Oude Stad e-mail: Zostad@ziggo nl Stichting Beheer Zeven Steegjes tel. 2232036 Stichting Geertebuurt tel. 2317735
Zakkendragersvereniging tel. 2317578
Stichting Singelgebied Utrecht www.singelgebied.nl
Vereniging Grachtstegen Lauwersteeg 11, 3511 JM
[email protected]
Utrecht Weer Omsingeld tel. 2315668
Stichting Behoud Lepelenburg e-mail:
[email protected]
Stichting Werkgroep Herstel Leefbaarheid Oude Stadswijken tel. 2310976 Platform Binnenstad Utrecht tel. 2363252
Bewonersgroep Catharijnesingel tel. 2304225
Werkgroep Pandhof van de Dom p.a. Kikkersloot 18 3993 TK Houten Centrum Utrecht [ondernemersvereniging] tel. 2317438 / 2400717, Wijkbureau Binnenstad tel. 2863960, fax 2863966, e-mail:
[email protected] Welzijnsorganisatie Cumulus tel. 2758490; fax 2758499, e-mail:
[email protected] Algemene Hulpdienst [Burenhulp Binnenstad] tel. 2361743 Wijkagenten Binnenstad tel. 0900-8844
Buurtcomite Twijnstraat en omstreken www.twijnlijn.nl,
[email protected]
Edwin van den Brink kijkt uit over de wildernis [zie middenpagina’s] © Sjaak Ramakers Binnenstadskrant pagina 2
Marijke Brunt
De Binnenstadskrant is een initiatief van bewonersgroepen in de Binnenstad van Utrecht. Redactie Marijke Brunt Dick Franssen Nynke Kok Gert-Sjoerd Kuperus Ben Nijssen Sjaak Ramakers Jacqueline van Eimeren Elaine Vis © Fotografie Gerard Arninkhof Theo Haffmans Rob Huibers Victor Lansink Sjaak Ramakers Saar Rypkema Patrick van der Sande Fotoredactie Patrick van der Sande Vormgeving Communicatieteam x-hoogte Druk: Dijkman Offset, Diemen Verspreiding: Guus Touker Oplage: 10.000 Brieven en kopij sturen naar: Binnenstadskrant Nieuwegracht 82 3512 LW Utrecht, tel. 2314555
[email protected] www.binnenstadskrant.nl Deadline volgend nummer: 21 mei Verspreiding 9 juni
De Binnenstadskrant is mogelijk gemaakt met bijdragen van: • • • •
Wijkraad Binnenstad Bewonersgroepen Binnenstad Wijkbureau Binnenstad Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling, afdeling Welzijnszaken • Cumulus • Politie Centrum • Particuliere giften
Adressen Wijk C Komitee www.wijkc.nl
Relaxen in de Twijnstraat
Bedrijven, instellingen en bewoners die de Binnenstadskrant willen ondersteunen met een financiële bijdrage kunnen een bedrag overmaken naar: giro 245122 t.n.v. Binnenstadskrant, Utrecht
brede trottoirs, smalle rijbaan
fietsers zijn te gast
uitstallingen en miniterras langs de gevels
autovrije winkelstraat
bevoorrading op venstertijden
rustige straatinrichting zo min mogelijk obstakels
dolte stedenbouw bv Utrecht / ruimtelijk strategische agenda Twijnstraat e.o.
De Twijnstraat en het Klaaskerkhof moeten een metamorfose ondergaan volgens een plan van de winkeliersvereniging Twijnstraat, het Centraal Museum, de Klaaskerk en de Willem Arntz. Het nieuwe spoorstation Vaartsche Rijn zal leiden tot een stroom voetgangers en die moet in de Twijnstraat worden opgevangen en als vanzelf ook afbuigen via het Klaaskerkhof naar het Centraal Museum. Om dit alles in goede banen te leiden hebben de vier organisaties een plan gemaakt dat om te beginnen niet steeds uitmunt door een heldere formulering [‘gezamenlijke profilering’, ‘strategische agenda’, ‘authenticiteit hanteren als element voor positionering vanuit een toekomstige ambitie, met een programma dat inspeelt op de sterk groeiende behoefte van welzijn en zingeving’, ‘formulering van de ambitie voor een samenhangende openbare ruimte’, ‘inspelen op de wens van de consument om activiteiten te kunnen combineren’]. Het was een goed idee van de vier organisaties om bewoners uit te nodigen voor een ‘gespreksavond’ over hun plan op 7 maart. Daar werd duidelijker wat de bedoeling van de organisaties is.
bredere voetgangerstroken en terrasjes. Palen en verkeersborden gaan zoveel mogelijk weg. Het Centraal Museum wordt letterlijk zichtbaarder door een autovrij Klaaskerkhof met minder bomen en wie weet een waterpartij. De Nicolaasstraat zou een kunstzinnige beeldenroute kunnen worden van Twijnstraat naar Centraal Museum. En er wordt gemikt op kleinschalige evenementen. Op dit alles plakken de vier organisaties het etiket ‘langzame stad’, als tegenstelling tot de drukke stad verderop, richting centrum.
’Langzame stad’ Als het nieuwe station Vaartsche Rijn klaar is, willen zij de langswandelende reiziger verlokken tot een wat langer verblijf in de Twijnstraat en op het Klaaskerkhof en tot een bezoek aan het Centraal Museum. Daarvoor moeten meer ruimte en een aangenamer aanblik worden geschapen. Volgens het plan krijgen voetganger en fietser de voorrang, de auto wordt geweerd. De terrassen van het Ledig Erf worden uitgebreid. De Twijnstraat krijgt
Station Vaartsche Rijn De vier organisaties stelden ook voor om in een moeite door het nieuwe station Vaartsche Rijn om te dopen tot station Museumkwartier. Handig. Mooie gratis reclame voor hun zaak. Maar ze vergeten voor het gemak dat Utrecht CS óók en net zo dicht bij het Museumkwartier ligt. Moge station Vaartsche Rijn zijn zo passende naam behouden.
Praktische vragen De buurtgenoten op de ‘gespreksavond’ waren zeker gecharmeerd door de ideeën over een aantrek-
kelijker aanblik van de Twijnstraat en een autovrij Klaaskerkhof. Maar meteen ook rezen praktische vragen. Waar blijven de auto’s als de parkeerplaatsen verdwijnen? Waar parkeren de vele fietsen [op ‘sfeerbeelden’ van de toekomstige Twijnstraat en Klaaskerkhof was alleen op het Klaaskerkhof één klein fietsenrek ingetekend]? Hoe moet het met de vrachtwagens die nu af en aan rijden om de winkels te bevoorraden? Ook werd gewaarschuwd voor vertrutting door inrichting van de openbare ruimte met allerlei overbodige elementen, we hebben het tenslotte over een historische buurt van middeleeuwse oorsprong. Bewoners niet aan bod De organisaties maakten een fout door het plan alsof het al gedragen werd door de hele buurt aan te bieden aan wethouder Lintmeijer. Dat werd achteraf haastig rechtgezet; het plan heeft geen status - de uitgesproken steun voor het plan van de aanwezige raadsleden was dus ook wat voorbarig. In het hele verhaal komen de bewoners eigenlijk niet aan bod. Voorzitter Robin van Essen van het Buurtcomité Twijnstaat en omgeving stelde in een eerste reactie dat de plannen vooral op gasten zijn gericht, niet op bewoners. ‘De termen ‘horeca’ en ‘evenementen’ komen wel heel vaak langs! Bewoners zitten niet te wachten op Leidsepleinachtige taferelen. Dit soort verlevendiging strookt trouwens niet met het uitgangspunt van de ‘langzame stad’. Bovendien vindt de gemeente dat de Binnenstad al vol is.’ • Binnenstadskrant pagina 3
Fietsen voor je leven
langs je razende bussen op het smalste stukje fietspad van de Nobelstraat, met gladheid alleen van je gescheiden door een spekgladde richel, en fietsers die je kost wat het kost dan toch willen inhalen. Je zal maar onderuitgaan, dan beland je midden op de busbaan. Annefleur Savornin Lohman, die ik elke ochtend op weg naar school met haar dochtertje Eliza van zes op haar piepkleine fietsje tegenkom, laat haar dochtertje op dat stuk vaak maar op de stoep fietsen. Toch belandde zij ook eens op de busbaan, op een andere plek weliswaar. Dat was de allereerste keer dat ze op haar eigen fietsje naar school mocht rijden. ‘Het was voor haar op dat punt niet duidelijk waar ze moest fietsen, en ze was vooral nog erg bezig met het fietsen zelf. Toen ben ik ontzettend geschrokken. ‘
Jacqueline van Eimeren
© Gerard Arninkhof Het is logisch dat Utrecht niet verkozen is tot Fietsstad van het Jaar 2011. Dat de stad zich verkiesbaar stelde, klinkt bijna als een grap. Eigen ervaringen en een korte rondgang langs andere fietsers die elke dag in de Binnenstad komen, leveren genoeg materiaal op voor een waslijst aan ergernissen. En vanaf half april komen er nog meer bij, want dan wordt het drukste punt in Utrecht, namelijk de ‘Vredenburgknoop’, afgesloten, en moeten fietsers en voetgangers alternatieve routes volgen. Erik Suik van Projectorganisatie Stationsgebied schetst een prachtig toekomstbeeld: ‘Over vijftien jaar rijden we allemaal op onze eigen brug door het Stationsgebied de stad in. De fietsers op de fietsbrug, de auto’s over de autobrug, en de bussen over de busbrug, enzovoort.’ Dan ligt de huidige chaos rond het station ver achter ons. Het moet fantastisch zijn... Maar tot die tijd is het even niet anders’. En hoe het nu is, dat merk ik [Jacqueline van Eimeren] elke dag als ik mijn dochter weer door het razende verkeer probeer te loodsen om haar zonder kleerscheuren op school af te leveren. Ik ervaar de stad inmiddels op die drukke spitsuren als een jungle. En dan hoef ik nog niet eens langs het station. Van alle kanten Cathy en haar moeder Riet van der Leeden, moeten dat wel. Zij fietsen elke dag vanuit Lombok de stad in, met een tweeling van zes jaar. Zij noemen dan ook als eerste het Smakkelaarsveld als bron Binnenstadskrant pagina 4
van ergernis.’De fietsers komen daar van alle kanten tegelijk. Het is voor ons de snelste route, maar dat doe ik echt niet met een kind ernaast, dan fiets ik liever om. Een paar jaar geleden zaten de kinderen nog in de fietskar, maar op sommige plekken was het zo smal, dat ging gewoon niet, dan was ik bang dat ik een tegenligger mee zou pakken!’ Wie zich ook elke dag langs het station en over het Smakkelaarsveld moet wurmen, is Gésina van Veen met haar twee kinderen van acht en tien. ‘Ik denk dat de hele situatie bedacht is door iemand van buiten Utrecht die achter zijn bureau maar wat zit te verzinnen, nog nooit daar in de spits heeft gefietst en al helemaal niet met twee kinderen onder de tien jaar. Als je dat namelijk één keer gaat proberen, dan snap je dat het anders moet.’ Allemaal tijdelijk ‘Er wordt echt wel over nagedacht,’ verzekert Erik Suik. ‘We krijgen er ook veel meldingen over en wij weten het dondersgoed. Wij fietsen er elke dag zelf ook doorheen. En zelfs ík denk wel eens: kan dit nou niet beter? Maar je moet echt geloven dat de mensen bij Verkeer er uithalen wat er in zit. Waarbij er wel een aantal voorwaarden zijn, ten eerste dat het allemaal tijdelijk is, zodat je nooit hele grote maatregelen kunt nemen die heel kostbaar zijn, ten tweede dat het in de toekomst wel veel beter gaat worden, en ten derde dat er gewoon zo’n enorme hoeveelheid fietsers is, die allemaal op dezelfde plek moeten zijn, dat wat je ook inricht, het ten alle tijde druk zal zijn. Alles concentreert zich op dit punt, op het Smakkelaarsveld.’
Naïef ‘Nee, als het over fietsen in de Binnenstad gaat, valt er weinig positiefs te melden’, zegt ook Theo Lieverse van de Fietsersbond afdeling Utrecht. ‘En dat gaat nog zeker jaren duren, en in die periode wordt het nog slechter dan nu. Je staat elke dag weer verbaasd dat er niemand sneuvelt. Al gebeuren er natuurlijk wel ongelukken en bijna-ongelukken.’ Ook hij krabde zich op het hoofd toen hij de aanmelding binnenkreeg van de gemeente Utrecht voor de verkiezing van Fietsstad van het Jaar, die de Fietsersbond organiseert. ‘Ik begreep het echt niet. Je kan die ambitie hebben, maar dat je zo naïef bent om te denken dat je daar nú al voor in aanmerking komt? Er is een gigantische groei van het fietsverkeer, en dat is natuurlijk goed. Negentigduizend fietsers per dag van en naar de Binnenstad. Ze moeten die stroom proberen te spreiden, daarmee haal je de knoop eruit. Maar echt oplossingen op de lange termijn zie je eigenlijk ook niet. Want als straks de verbouwingen rond het station klaar zijn, zit je nog steeds met al die fietsers die de stad door moeten.’ Spekgladde richel Staan er op de fietspaden in de Binnenstad dan nog steeds ladende en lossende vrachtwagens? Soms passeer je rakelings de punt van een op ooghoogte uitstekende laadklep. En zeker met gladheid is het geen pretje om te manoeuvreren langs een langzaam achteruitrijdende vrachtwagen, die bijna klem lijkt te zitten in de bocht van de Voorstraat met de Wijde Begijnestraat. En dan die vlak
Ellebogenwerk Lars Schotel is een andere door de wol geverfde stadsfietser, die ik bijna dagelijks met zijn kinderschare voorbij zie komen op het drukste knooppunt van onze route naar school, de Neude. Hij heeft het ergste punt in zijn route dan al gehad: namelijk de Catherijnekade en het Vredenburg. ‘In de Binnenstad is het is echt ellebogenwerk. Dat merk je vooral als er veranderingen zijn, als de weg ineens weer anders is neergelegd in het Stationsgebied. Maar überhaupt is het verkeer in Utrecht zo, dat je je afvraagt: hoe hebben ze dit kunnen verzinnen? Ik blijf toch altijd maar een beetje hoop houden dat er slimme mensen over hebben nagedacht.’Op de nu stoplichtloze Neude moeten mijn dochter en ik, die uit de Loeff Berchmakerstraat komen, het fietspad richting Janskerkhof zien te bereiken. Oversteken vereist een hoop geduld en stalen zenuwen voor moeder en kind. Dit keer blokkeert een geparkeerd busje het uitzicht op het verkeer uit de Voorstraat. Pas als de stroom fietsers is opgedroogd, kun je je aan de rand wagen van de grote oversteek. Maar dan is er nog een stroom bussen uit de Lange Jansstraat, en als die voorbij is, de bussen en auto’s die van rechts komen. Ben je eindelijk aan de overkant, dan moet je vaart maken, maar ook meteen weer op je rem staan, omdat de helft van de fietsers ineens stopt om de Voorstraat in te duiken. ’s Middags is de weg terug is zeker zo boordevol obstakels, maar dan is het verkeer iets meer gespreid. Groen licht Lars Schotel: ‘Waar ik zelf het meeste last van heb is dat de mensen elkaar geen voorrang geven. Het gaat niet volgens de regels, en voor mijn kinderen die net een beetje geleerd hebben hoe de verkeersregels zijn, is dat best verwarrend.’ Annefleur Savornin Lohman: ‘Ik probeer Eliza aan de ene kant te leren dat je áltijd om je heen moet kijken, ook al heb je voorrang, ook al heb je groen, maar ook dat je assertief moet zijn in de stad, omdat je er anders gewoon niet door komt. We staken een keer over bij de stoplichten op de kruising Drift / Voorstraat. Het was groen. Toen kwam er van links een jongen aanfietsen, en die reed gewoon door,
maar Eliza ook. Toen zei die jongen tegen Eliza: ‘Volgende keer wèl naar links kijken als je oversteekt’ Ik zei:‘Maar wij rijden door groen.’ Daar keek hij wel even van op. Het maakt duidelijk dat mensen die stoplichten totaal niet zien.’ Toch betrapt ze ook zichzelf wel op hetzelfde gedrag zodra ze zonder kind fietst. ‘Dan ben je toch meer gefocussed op je eigen doel, je hebt haast, moet ergens op tijd zijn. Dan denk ik later wel eens: ‘Dit was eigenlijk een hele asociale actie van mij; had ik die man eigenlijk niet wat meer ruimte kunnen geven?’ Dus ik heb er ook wel weer begrip voor.’ Tegen de vangrail Lars Schotel, door zijn bovengemiddelde lengte en zijn knaloranje jack een opvallende verschijning, en niet gauw over het hoofd te zien, wordt toch met regelmaat afgesneden. ‘Vanmorgen nog, vond een meisje het nodig mijn dochter van acht tegen de vangrail op het Vredenburg aan te drukken. Ja, en dan ben ik zo dat ik haar op haar beurt klem rijd en vraag: ‘Waar ben jij nou mee bezig?’ Dus ja, een beetje junglegedrag is mij ook niet vreemd. Ook in het asociale moet je af en toe kennelijk toch meegaan. Buiten de spits is er overigens niks aan de hand. Het kan dus wèl.’ Erik Suik van POS: ‘Natuurlijk, de situatie schreeuwt om verbetering. Iedereen ziet daarvan de noodzaak in. En in die beroerde toestand komt er ook nog eens bij dat we hier misschien wel het grootste project van Nederland realiseren. Dan weet je gewoon dat het conflicten gaat opleveren. Ik kan me voorstellen dat het voor mensen heel vervelend en frustrerend is, maar dit is gewoon de feitelijke situatie. En fietsgedrag kan je ook niet altijd sturen. Zoals de ergernis dat mensen zich bij een oversteek over de hele breedte van het fietspad opstellen, zodat er geen ruimte meer is voor de tegenliggers, dat is eigenlijk niet te regelen. Je zou willen dat mensen keurig achter elkaar aansluiten. Als fietsers dat niet uit zichzelf doen, krijg je automatisch weer chaos.’
Schelden Maar het is niet alleen de situatie in de stad op dit moment, het is voor een deel ook wel ‘de verhuftering’ die meespeelt, vindt Cathy van der Leeden. ‘Het is soms echt nippertjeswerk, dan gaat het maar net goed. Automobilisten die ineens hun portier opengooien en dan stomverbaasd kijken dat er nog andere mensen zijn. Auto’s en fietsers die geen richting aangeven, voetgangers die vlak voor je, zonder te kijken, oversteken en je dan uitschelden als je bijna tegen ze opbotst. Toen ik dat een keer meemaakte zei ik: ‘Nou man, dan rij ik volgende keer toch gewoon door?’ Veel mensen hebben een houding van: ‘De rest van de wereld moet maar opzij want ik kom eraan.’ Ik heb een kind achterop en ik heb er nog één vast die naast me fietst. En dan gaan ze nog bellen. Wat verwachten ze dan? Dat ik dat kind een zet geef zodat zij er langs kunnen? En dan is het boos van ‘grommerdegrom’ als ze me inhalen. Maar als het op mijn kinderen aankomt dan ben ik ineens een stuk minder aardig, ik laat me niet opzij drukken. Ik heb gelukkig mijn postuur mee, denk ik dan.’ Aardiger voor elkaar Theo Lieverse: ‘Het is ook niet voor niks dat de Landelijke Fietsersbond een tijdje geleden de campagne: ‘Vriendelijk verkeer’ heeft gevoerd, met als doel dat mensen wat aardiger zijn voor elkaar in het verkeer. Iedereen gaat zijn eigen gang maar. Het verruwt. Dat maakt het minder leuk. Gelukkig zijn er ook fietsers die wèl rekening houden met andere weggebruikers, maar het is wel erg dat zoiets dan opvalt. Je rekent er niet meer op.‘ Erik Suik: ‘Als mensen iets meer geduld zouden hebben, en zich ook zouden houden aan de verkeersregels, is het ook al minder chaotisch. Dat doen veel mensen niet, tel dat op bij de beperkte en tijdelijke situatie, en het feit dat er ook steeds meer fietsers komen ... dat is dus wat je dagelijks ziet.’ •
Omfietsroute
Fietsers naar het station moeten straks door de Willemstraat en de Lange Koestraat, dan oversteken ter hoogte van waar vroeger ook een oversteek over de Catherijnekade was, en vervolgens het tijdelijke fietspad dwars over het Smakkelaarsveld nemen. De terugroute begint ook met het fietspad dwars over het Smakkelaarsveld, dan de oversteek, dan rechtsaf, oversteken bij Staffhorst, en vervolgens - net als nu - verder langs de schutting van het Muziekpaleis. Binnenstadskrant pagina 5
Ondernemen in de stadsjungle
Said en Taam © Patrick van der Sande De Hardebollenstraat is langzaam aan het veranderen. De pandjes 1, 8 en 13 zijn geen ‘seksinrichtingen ’ meer. Enkele maanden was er kunst te zien, de laatste drie jaar zitten er startende ondernemers. Overdag is de straat daardoor bevolkt door zowel de clientèle van de prostituees, als door mensen op weg naar de winkels in de Voorstraat, toevallige passanten en liefhebbers van bijzondere kleding. De gemeente kocht de drie panden in 2008 op en verbouwde de voormalige peeskamertjes tot bedrijfsruimtes. Eerst werden ze voor ‘ingroeiprijzen’ verhuurd, nu betalen de jonge ondernemers zo’n zevenhonderd euro per maand voor ongeveer dertig vierkante meter, wat marktconform zou zijn. Ochtendjas Op nummer 1 openden in 2009 Gonny Jeths en Joke van der Eik hun winkel Sincero, wat in het Spaans ‘eerlijk’ betekent. Ze verkopen hippe, betaalbare en verantwoorde kleding uit biologische grondstoffen, onder goede arbeidsomstandigheden gefabriceerd. Gonny vertelt dat de overbuurvrouw eens langskwam in een ochtendjas met daaronder haar lingerie waarmee ze voor het raam zit. Ze kwam voor een geëtaleerde regenjas, die ze heel discreet in de kleedkamer aandeed. ‘Grappig en vreemd, want ik zie haar gewoon de hele dag in lingerie voor het raam zitten. Wij zwaaien regelmatig naar elkaar. En dan gaat ze hier de kleedkamer in...’. Het is voor mij [Elaine Vis] niet gemakkelijk contact te maken met de overbuurvrouw. We lachen naar elkaar, maar ik mag niet binnen komen. Haar buurvrouw, die ook achter het raam zit, wil mij wèl spreken en vertelt in zeer gebrekkig Nederlands dat zij soms hier een paar weken werkt en dan weer in Rotterdam. Zij heeft zes kinderen. Buiten lopen mannen rond, de mogelijke klanten. Nooit vergeten Op nummer 8 hebben Said en Taam hun Puha Shop. Puha, de naam is een verbastering van ‘poeha’, verkoopt vrouwen- en mannenkleren en accessoires van vijftig verschillende jonge ontwerpers. Het zijn vooral kleine maten, bijzondere kwaliteitskleren van wol en zijde met een eigenzinnige snit. ‘Toen wij hier in maart 2010 openden met een catwalk op straat, heb ik een uitnodiging in het Binnenstadskrant pagina 6
Spaans gemaakt voor alle prostituees, vertelt Said. ‘Het nadeel van de straat is dat wij niet zo in de loop liggen in vergelijking met een winkel op de Voorstraat’. ‘En ook dat er plassende mannen zijn’, roept Taam. ‘Omdat er vaak groepjes mannen staan, is het voor vrouwelijke klanten niet zo uitnodigend de straat in te lopen, vooral als het donker wordt. Maar het voordeel is dat mensen onthouden waar de winkel zit; deze straat vergeet je nooit meer. En in onze PR maken wij er ook gebruik van’. ‘Wip eens Langs’ staat er in gefotografeerde letters van elektriciteitsdraad op het visitekaartje van Puha. Tegenover de winkel is een vrouw in een lichtblauw bontjasje en met hoge glinsterende laarzen met plateauzolen haar raam aan het wassen. Een man kijkt gebiologeerd toe; hij staat er al minstens een kwartier. Verderop gaat iemand naar binnen en blijft tien minuten weg. Op het Hookersforum staat dat je hier al voor dertig euro terecht kan. Er staan positieve en negatieve ‘recensies’ op, zoals ‘Carolina is een lekkere Latijnse meid. Ze is al jaren voor mij een vaste meid om te bezoeken’, maar ook: ‘ze zijn op de Hardebollenstraat te oud, je kunt beter naar het Zandpad gaan’. Jonge jongens Het mediacollectief Likely Lads zit op nummer 13. Jefta Varwijk en zijn collega Emiel Elgersma zijn positief over de locatie. Samen met vier andere jonge mediaprofessionals houden ze hier kantoor. Door de bundeling van het talent in het collectief willen ze verfrissende journalistieke producties
Elaine Vis
Emiel Elgersma en Jefta Varwijk © Patrick van der Sande maken. Zij werken met film en geluid en leveren grafische producties. Emiel Elgersma, die zich voorstelt als freelance cross-media journalist, zegt: ‘Die vrouwen zitten voor het raam en doen hun werk net zoals wij ook ons werk doen. Ik vind het nu heel gewoon en zie het niet meer. Je went eraan’. ‘Nee, wij hebben geen contact met hen, nou, ja, eigenlijk net zoveel als ik met mijn buren thuis heb’. Jefta: ‘Ik vind het wel heel confronterend als ik zie dat hele jonge jongens, van volgens mij nog geen vijftien jaar, naar de hoeren gaan’. Maar de straat is onderdeel van een stad, zo is het; ik wil het niet uit de weg gaan.’ Zwaaien ‘De dames’, zegt Ingrid van Leeuwen, buurtbewoonster uit de Korte Lauwerstraat, ‘zwaaien wel, maar vroeger had ik meer contact. Toen waren de meeste Nederlands. Soms kwamen ze naar buiten om mijn zoontje een snoepje te geven als wij langs liepen op weg naar de winkel. Tegenwoordig zijn er voornamelijk vrouwen uit de Dominicaanse Republiek, die nauwelijks een woord Nederlands spreken. ‘Het blijft ondoorzichtig; ik geloof niet dat ze hier allemaal uit vrije wil zitten. Het voelt niet goed.’ Simon Vonk, één van de twee wijkagenten: ‘Wat voor de één een probleem is, is voor de ander geen probleem. Sommige bewoners hebben last van lawaai en van de intimidatie die uitgaat van rondhangende groepen. Je hebt hier daklozen en dealers en junkies die vroeger in Hoog Catharijne zaten. Door de opeenstapeling van overlast ontstaan problemen. Je kunt niet alleen maar met je vinger naar de prostitutie wijzen’. Pieter Draaijer, straatmanager van het ingehuurde bureau Seinpost, is sinds april 2008 bezig met een ‘integrale buurtaanpak’, waarbij het accent ligt op schoon, heel en veilig. Draaijer gaat met name over de Hardebollenstraat en zorgt dat alle betrokken partijen in de Breedstraatbuurt in gesprek blijven met elkaar om de buurt te verbeteren. Hij werkt één dag in de week waarin
Gonny Jeths trots voor haar winkel © Patrick van der Sande
hij overleg heeft met bewoners, ondernemers, politie, gemeente en zorginstellingen. ‘De economische capaciteit van dit gebied moet tot zijn recht komen.’ . 600 euro per week ‘De situatie in de Breedstraatbuurt lijkt zich voorzichtig in positieve zin te ontwikkelen’, staat in het verslag van de Wijkraadvergadering van januari. In de anderhalf uur dat ik [Elaine Vis] in deze straat ben zie ik twee keer agenten voorbij wandelen en één keer stadwachten. En natuurlijk is er de geuniformeerde beveiligingsmedewerker van Wegra, de verhuurder van de zeventien ramen. Hier en daar maakt hij een praatje met de vrouwen. De informatie die Wegra over huur verstrekt luidt als volgt: een aspirant huurster moet 21 jaar zijn. Sinds oktober is registratie als prostituee bij de gemeente verplicht. Bovendien moet er een in-
Voorstraat tussen hoop en vrees De Voorstraat heeft de vorm van een boomerang. Wie in het midden, in de buitenbocht woont, kan de straat van begin tot eind overzien. Peter Zonderland is zo’n gelukkige. Vanuit de ramen van zijn huiskamer op de eerste verdieping kijkt hij rechts tot aan de Neude, en links tot in de Wittevrouwenstraat. Alleen wat zich zowat onder zijn raam afspeelt, valt buiten zijn blikveld. Daarbij hoort ook het hoekje van de Hardebollenstraat, waar veel gebeurt. Maar Zonderland, journalist, lid van de wijkraad Binnenstad, vindt het niet erg om dàt te missen. Want vrolijk word je er niet van. Het is een plek waar ’s avonds en ’s nachts dealers wachten op hun klanten, waar jochies en broeierige mannen loeren naar de prostituees, waar vrijgezellenfeesten ontaarden in geschreeuw en gejoel. Met vlagen Afgelopen zomer liep het in de Voorstraat compleet uit de hand, met vechtpartijen, bedreigingen, getippel, gebedel, gezuip en gedeal. Sinds in januari een nieuw, strenger beleid van kracht werd, met een stevig pakket maatregelen, is het rustiger. Althans zo nu en dan. Zonderland: ‘Twee weken lang barstte het hier van de politie. Daarna kwamen de dealers en gebruikers weer terug. Ze zijn zeer mobiel; ze lopen en fietsen heen en weer tussen de Voorstraat en het Lucas Bolwerk, ze bellen voortdurend met elkaar. ‘Met vlagen is de politie nog steeds heel intensief aanwezig. In het algemeen is de overlast inderdaad minder. De ene avond is het stil, maar het kan gebeuren dat de volgende dag op dat hoekje weer vijftien man staan. Zelfs toen het vreselijk vroor was dat soms zo. Het is afwachten wat er gebeurt nu het beter weer is. Veel politietoezicht tot zeker vier uur ’s nachts is het effectiefste. De maatregelen zijn op zich goed; er is een pand gevonden voor een
schrijving bij de Kamer van Koophandel overlegd worden. Als er een raam vrijkomt kan dat voor 600 euro per week gehuurd worden. Je kunt ook een raam delen, dat kost dan 360 euro per week, dus voor twaalf uur per dag. Het contract is vier weken geldig en kan daarna verlengd worden. De gemeente controleert of mensen zich aan de regels houden. De GG&GD voert de registratie van de prostituees uit. Een vrouw met een fluoriserende bikini staart verveeld van achter het raam naar buiten. Dan stapt een man met een hoed en aktentas bij haar naar binnen. Ondertussen gaat in deze bewaakte jungle van zestig meter lang, met zijn vruchtbare jonge initiatieven en niet te snoeien driften, ook gewoon het reguliere leven door en zie je mensen met een pak melk of een volle boodschappentas. •
Dick Franssen
post van waaruit alle instanties kunnen werken die zich met de buurt bezighouden. Dat is heel belangrijk. Ik ben geen liefhebber van preventief fouilleren, maar ik zie geen alternatief. Het stikte van de wapens hier. Meldingen krijgen nu hogere prioriteit. Schoenen vallen uit Peter Zonderland heeft dat Snurkhuis, recht tegenover zijn appartement, destijds zien komen, net zoals het Smulhuis en het ‘binnenloophuis’ voor drugsgebruikers en dak- en thuislozen van Stichting Goud. Alleen Release zat er eerder dan hij. ‘Het is een cumulatie van op zich goede voorzieningen. Maar als je ze zo dichtbij elkaar zet, creëer je moeilijkheden. De buurt vindt dat een paar van die overlastgevende instellingen moeten verhuizen. Maar als de gemeente dan als enige reactie geeft: ‘We hebben de stichting Goud verteld dat ze niet mag uitbreiden’, dan vallen bij mij de schoenen uit.’ De maatregelen in de Voorstraat gelden voorlopig voor een jaar. De gemeente trekt er 2,5 ton voor uit. Zonderland: ‘Ze kunnen het probleem er tijdelijk mee onderdrukken. Maar ik ben bang dat de ellende straks net zo hard terugkomt. Het lijkt wel of het de natuurlijke staat van deze buurt is dat hier voortdurend problemen zijn. Kennelijk is hier een situatie ontstaan dat figuren die zich niet staande kunnen houden in de maatschappij zich hier lekker voelen. Het is jammer dat we met de gemeente het gesprek hierover niet op gang krijgen. Het zijn niet uitsluitend de bewoners en de winkeliers die vinden dat er structureel iets moet veranderen. Het Snurkhuis vindt dat ook. Het schrijft in de eigen notulen dat er hier een overconcentratie van sociale problematiek is. ’De overlast in de Breedstraatbuurt, waartoe de Voorstraat behoort, begon al in de jaren tachtig met de vestiging van
een opvanghuis voor Surinaamse drugsgebruikers in het voormalige arbeidsbureau. Sinds die tijd is het nooit meer rustig geweest, ook door de aanwezigheid van foute horeca [inmiddels op last van de burgemeester gesloten], vijf coffeeshops [nu nog drie ] en de prostitutie in de Hardebollenstraat. De problemen verergerden toen psychiatrische instellingen begonnen met het op straat zetten van patiënten. Zonderland: ‘In het Snurkhuis mag niet gebruikt worden, met als gevolg dat de alcoholgebruikers ‘s avonds in de Voorstraat hangen. ‘Daaraan heb ik het hek voor m’n portiek te danken. Om de voordeur te bereiken moest ik door groepen drugsgebruikers en alcoholisten heen. En wie veel drinkt moet veel plassen. Voor zover ik dat overzie zitten de meeste harddruggebruikers niet in het Snurkhuis. Het is mij niet helemaal duidelijk waar ze allemaal vandaan komen, maar voor een deel zijn het bewoners van hostels die wel in huis mogen gebruiken, maar de drugs op straat moeten kopen.’ Verbouwing HC Na de sluiting van de gebruikersopvang in HC en de vermindering van het aantal hangplekken voor junks in Hoog Catharijne door de grootscheepse verbouwing, gingen veel gebruikers en dealers richting Breedstraatbuurt. De stevige maatregelen van nu zijn een uitvloeisel van een onderzoek van de gemeente onder ondernemers in de Binnenstad. Hun klachten waren voor de gemeenteraad aanleiding zich serieuzer dan ooit met de problemen in de buurt bezig te houden. Het steekt Zonderland dat de protesten van alleen de bewoners nooit voldoende zijn geweest voor zoveel aandacht van de gemeente. •
[Noot redactie: Er is sprake van dat ‘Binnenloophuis’ Goud naar het buurthuis Oudegracht gaat.] Binnenstadskrant pagina 7
Een wildernis achter de Boothstraat
Marijke Brunt
tuin, bleek de Strowis-tuin aan alle voorwaarden te voldoen. Maurice meldde hem meteen aan. Het idee achter de actie is dat natuurlijk ingerichte tuinen een belangrijke rol spelen voor het behoud van onze inheemse flora en fauna. Zeker nu het natuurbeleid van de overheid zo is uitgekleed. Elke tuin die voldoet aan de voorwaarden [zie kader], kan aangemeld worden als tuinreservaat. Zo’n tuin hoeft niet groot te zijn. Vanaf het terras meet de Strowis-tuin zeven bij vijftien meter. In de Binnenstad zijn inmiddels al vier officiële tuinreservaten, behalve de Strowis-tuin zijn dat drie particuliere tuinen. Natuurlijk zijn meer tuinen natuurvriendelijk, maar die zijn [nog] niet aangemeld.
Maurice Jurg in zijn wildernis © Patrick van der Sande In het hart van de Binnenstad ligt tussen dichte bebouwing een kleine natuurtuin verborgen. De groene ‘wildernis’ is een thuis voor vogels, vlinders, insecten en wilde planten. Wie een kijkje wil nemen, is ook welkom, op het terras. Wel even vragen bij de receptie. Het voorjaar komt eraan, maar het is nog een koude dag. Maurice Jurg wijst naar een berg halfvergane bladeren en stengels achter tegen de muur: ‘Reken maar dat daar veel kikkertjes in hebben overwinterd. Ik laat het nog even rustig liggen. Later ruim ik het wel op. En die takkenhoop links, daaronder moet volgens mij een egel zitten. Het is een avonddier. Ik heb hem nog nooit gezien, maar anderen en gasten wel. Hij kan onder de deur in de tuinmuur naar het terrein hierachter glippen.’ Binnenstadskrant pagina 8
We staan in de tuin van Strowis, het hostel in de Boothstraat dat is voortgekomen uit de kraakbeweging. Het monumentale zeventiende-eeuwse pand werd door vrijwilligers en sympathisanten opgeknapt en opende in 1998 zijn deuren voor gasten met een smalle beurs. Van meet af aan is de tuin als natuurtuin ingericht en beheerd. Het onderhoud en wat daar verder bij komt kijken is in handen van Maurice, een vrijwilliger. De natuur heeft zijn grote belangstelling: ‘Als kind was ik altijd al langs slootjes te vinden met een schepnetje. Ik was een echt bushmannetje in de polder.’ Inmiddels is hij is een selfmade natuurhovenier met een grote kennis van zaken. Officieel tuinreservaat Toen het radioprogramma Vroege Vogels samen met natuurorganisaties een jaar geleden de actie Tuinreservaten startte voor meer natuur in de
Bloeiende weelde De winter is voorbij en de tuin is ontwaakt. Tussen de bladeren van vorig jaar die de grond bedekken, komen al allerlei planten op. Ze zijn nog laag en zo is goed te zien hoe gevarieerd de aanleg van de tuin is. Hoog- en laaggelegen gedeelten wisselen elkaar af, er is schaduw en licht, een vijver, paddenputten, stukken van opgegraven oude fundamenten, en muren die begroeid zijn met klimop, rozen en wilde wingerd. Het is er rommelig - oude bladeren, stengels, takken. Dat alles zorgt voor een rijk natuurleven. En er staan vooral inheemse planten. Maurice wijst naar de grote vijver en somt enthousiast op: ‘Daar omheen groeien koninginnekruid, kattenkruid,
wilde peen, moeraswolfsmelk, gulden roede, valeriaan en zeggesoorten. Kom kijken in mei, dan is het één bloeiende weelde.’ Bijenhotel ‘s Zomers kwaken in de Strowis-tuin de bruine kikkers en is het heldere klingelgeluid te horen van vroedmeesterpadjes. In de vijver bewoont een waterspin zijn met lucht gevulde, duikerklok-web. En het zoemt er dat het een lust is. ‘De beplanting is zo uitgekozen dat er het hele seizoen van het voorjaar tot in de herfst bloeiende planten zijn waar wilde bijtjes, hommels en zweefvliegen op af komen.’ Voor de bijtjes heeft Maurice onlangs een bijenhotel gemaakt waar ze hun eitjes kunnen leggen en waar de larven kunnen verpoppen. De constructie met holle stengels en houtschijven waarin hij gaatjes boorde, staat in de zon te wachten op gasten. Hij heeft ook twee houten portvaten omgebouwd tot regentonnen. Ze worden zo geïnstalleerd dat de overloop van de ene uitkomt op de grote vijver, en die van de andere op het vogelvijvertje. Gasten laten zich verrassen De naburige tuinen en binnenterreinen zijn gelukkig niet helemaal ‘versteend’. Maar ze zouden zeker nog natuurlijker kunnen. Maurice droomt van een hele keten van tuinreservaten in de buurt. ‘Dat zou fantastisch zijn. Meer natuur in de Binnenstad!’ De gasten van Strowis waarderen de natuurtuin. Zij laten zich verrassen door de kikkers, de vogels en de wilde planten zo midden in de stad. •
Tuinreservaten
TUINRESERVATEN
Voor steeds meer planten en dieren zijn tuinen belangrijk als leefgebied. De trends in tuinenland zijn echter grijs - tegels in plaats van planten en struiken. In een betegelde tuin hebben vogels en vlinders niets te zoeken. Samen met natuurverenigingen startte het radioprogramma Vroege Vogels een jaar geleden de actie Tuinreservaten voor meer natuur in de tuin. Kenmerken Een tuin met ten minste zeven van de tien onderstaande kenmerken komt in aanmerking voor de titel tuinreservaat. Maar alle beetjes helpen - elke tuin kan zeker aan een paar kenmerken gaan voldoen. • Zo min mogelijk bestrating • Begroeiing met vruchten en bloemen die insecten, vogels en vlinders lokken • Een natuurlijke vijver met een geleidelijk aflopende oever of een andere was- en drinkgelegenheid • Klimplanten en struiken met doornen naast of tegen een gevel • Natuurlijke beschutting en omheining waar egels onderdoor kunnen • Geen schadelijke bestrijdingsmiddelen • Niet snoeien in het broedseizoen [15 maart - 15 juli] • Een composthoop • Rommelhoekjes en takkenrillen of takkenhopen
Stuurloos
Er was een tijd dat ze de stad met doorbraken en dempingen wilden aanpassen aan de auto. Toen de vergissing werd ingezien, was al heel wat leed geschied. Straks, in de voorjaarsnota, gaat het college zeggen of we verder kunnen gaan met het corrigeren van de allergrootste fout van destijds, dat wil zeggen of er geld is om ook het laatste stuk van de Catharijnebaan aan te pakken. Intussen stikken we van de fietsen. Ledig Erf, Drift, Neude, Lange Viestraat... ze zijn overal, in krankzinnige aantallen. Het Smakkelaarsveld, bedoeld als groene long tussen het beton van HC, is nu één grote stalling. Maar zelfs daar is niet alles onder controle. © Saar Rypkema
Stappers weten wanneer parkeerwachters slapen Uit de enquête van de wijkraad over parkeren blijkt dat ongeveer dertig procent van de bewoners van de Binnenstad ‘s nachts regelmatig overlast ondervindt van [vertrekkende] bezoekers. Eén van de plaatsen met veel overlast is de Pastoor van Nuenenstraat. Bewoners stapten naar het bureau Parkeren en naar verkeerswethouder Frits Lintmeijer. De Pastoor van Nuenenstraat in Wijk C is een autoluwe eenrichtingsstraat, omgeven door hoge kantoorgebouwen. Voor stadse begrippen is het er een redelijk rustig. De huurwoningen [Mitros] zijn van matige kwaliteit, gehorig, slecht geïsoleerd en doorgaans voorzien van enkele beglazing. Bijna alle slaapkamers zijn aan de straatkant en niet aan de wat rustiger gelegen hofkant. De parkeerplaatsen zijn uitsluitend voor vergunninghouders, voorheen herkenbaar aan het achter de voorruit geplaatste vignet.
Super centraal In het weekend komt het vaak voor dat parkeerplaatsen onbezet zijn. Dat is sinds geruime tijd ontdekt, vooral door het uitgaanspubliek. Lekker goedkoop en super centraal gelegen in de Binnenstad. Bijna ieder weekend tegen elf uur arriveren de stappers, drinken zich in, plassen nog even tegen de muur, kieperen flesjes en volle asbakken ‘t raam uit en gaan dan gezellig de stad in. Tegen de ochtend [rond een uur of vier] komen ze terug, met veel lawaai, dronken, stoned, lacherig, ru-
zie-achtig en/of agressief. Toeterend en met veel kabaal rijden ze weg. Vignetten moeten terug Overdag controleert de afdeling Parkeerbeheer af en toe. ‘s Avonds laat wordt er echter nauwelijks gecontroleerd en ‘s nachts helemaal niet. Bij een breed publiek is dan ook bekend dat je in de Pastoor van Nuenenstraat gratis kunt parkeren. Dat betekent dat ‘s avonds laat vaak alle parkeerplaatsen bezet zijn en je als bewoner met vergunning je auto nergens meer kwijt kunt. Bij de politie klagen heeft geen zin, want die kan, door het ontbreken van de vignetten, niet meer zien welke auto’s er wèl mogen staan. [Alleen parkeerwachten kunnen dat].
Ben Nijssen
Vignetten terug Na het gesprek met de wethouder is er nog weinig verbeterd. Wèl is er bij de inrit een extra bord geplaatst waarop staat dat de parkeerplaatsen alleen bestemd zijn voor vergunninghouders [met een verklarende tekst in het Engels]. De bewoners hopen dat de handhaving verbetert en dat de parkeervignetten opnieuw ingevoerd worden, zodat politie en omwonenden foutparkeerders kunnen herkennen, en het voor niet-vergunninghouders nog duidelijker wordt dat ze er niet mogen staan. De beste oplossing is om het straatparkeren voor bezoekers sterk terug te dringen. Dat kan gemakkelijk, omdat er twee parkeergarages in de buurt zijn. •
Blauwe Zaal gaat ondergronds De Stadsschouwburg wil bij de aantaande renovatie de Blauwe Zaal vervangen door een ondergrondse zaal, die als een zogenaamde ‘black box’ in de grond voor de ingang wordt gemoffeld. Vijf jaar geleden waren er ook al ideeën voor een dergelijke zaal [op een andere plaats], maar toen zijn b en w er niet op doorgegaan. De architect van het huidige plan, Ronnie Kuiper van bureau Van Hoogevest, wist van het vorige plan niets af. Zijn opdracht was de Blauwe Zaal te renoveren, maar op een gegeven moment kwam hij op de gedachte dat een ondergrondse zaal een betere
oplossing is. Schouwburgdirecteur Lucia Claus en het college vinden dat ook. De ‘oude’ Blauwe Zaal wordt in de nieuwe filosofie een feestzaal, zoals de ontwerper, Dudok, hem ook gedacht had. Honderd plaatsen meer De renovatie wordt door de wijzigingen van de plannen 3,3 miljoen euro duurder, maar tegenover die extra
uitgave staan meer inkomsten uit kaartverkoop [de ondergrondse zaal krijgt 285 plaatsen, dat zijn er honderd meer dan nu], uit verhuur van de feestzaal en uit consumpties. De bedoeling is om volgend jaar juli met de renovatie te beginnen. De grote zaal blijft open; het restaurant en de Blauwe Zaal gaan tijdelijk dicht. Anderhalf jaar later moet de hele operatie zijn voltooid, en zal op het Lucas Bolwerk vrijwel niets van de ondergrondse zaal te zien zijn, zo belooft Van Hoogevest. Nooduitgangen Buurtbewoner Jan Verheugen, die
jarenlang actie voerde tegen de bouw van de ondergrondse parkeergarage op het Lucasbolwerk, betwijfelt of er geen sporen achterblijven. Hij denkt dat er aan het eind van de rit door geldgebrek allerlei goedkopere oplossingen worden gekozen, met afvoerkanalen in het plantsoen. Het verbaast hem ook dat hij in de plannen geen nooduitgangen is tegengekomen. Dichtbij de toekomstige bouwput staan twee bomen, een watercypres en een Libanonceder. Volgens bomendeskundige Frank van den Brink kunnen ze – mits goed verzorgd – gemakkelijk overleven. • Binnenstadskrant pagina 9
Uittocht van ambtenaren Najaar 2014 gaat het gebeuren, dan verhuizen vrijwel alle gemeenteambtenaren, plus het college van b en w , naar het Stadskantoor aan de Mineurslaan, waarvan de lifttorens al op hoogte zijn [negentig meter]. Er komen 2500 werkplekken voor drieduizend mensen. In de Binnenstad verlaten de ambtenaren de Neudeflat, een deel van het stadhuis, burgerzaken in de Arthur van Schendelstraat , het ‘Staffhorstgebouw’ tegenover het muziekpaleis in aanbouw, en St. Jacobsstraat 6-8 en 200-400. Buiten de Binnenstad: Beneluxlaan 2-4, Kaatstraat 1-67 , Rachmaninoffplantsoen 61, Ravellaan 1 en 96, Vliegend Hertlaan 1-11, Australiëlaan 11, ’t Goylaan 125-127 en Willem Dreeslaan 113. Op het stadhuis, het Staffhorstgebouw en Ravellaan 96 na zijn het allemaal huurpanden. Staffhorst, waarin nu de Projectorganisatie Stationsgebied [POS] zit, is nog niet zo lang geleden aangekocht, om het na het vertrek van de POS weer te verkopen. Liefhebber zijn er volgens de afdeling voorlichting van de gemeente al voor Ravellaan 96.
Dick Franssen
Twee miljoen De gemeente zegt dat zij met het [van NS Vastgoed te huren] Stadskantoor twee miljoen euro per jaar goedkoper uit is. Volgens voorlichting is het met het bijtijds opzeggen van de huurcontracten van de huidige kantoren allemaal in orde. Veel van de panden die leegkomen zijn betrekkelijk oud. Het zal voor de eigenaars nog een hele toer worden in deze tijd van grote leegstand nieuwe huurders te vinden. Het meest in het oog lopende leegkomende pand is de Neudeflat, een schepping uit de jaren vijftig van de Rotterdamse architect Maaskant [Euromast, Lijnbaanflats]. Eigenaar Wildschut heeft, zo zegt zijn secretaresse, nog geen idee wat hij met het pand wil doen. Maar afbreken, zoals een deel van de Utrechtenaren wil, hoort niet tot de mogelijkheden. Het wat verwaarloosde gebouw krijgt namelijk een monumentenstatus. Nogal wat mensen dromen er van in de Neudeflat te wonen of te werken. Op de bovenste verdieping zou dan een restaurant moeten komen, met een fabelachtig uitzicht over de stad. Maaskant had dat restaurant ook al in gedachten. •
Alsof het nog niet genoeg is. De Nobelstraat, waar de overlast van de horeca voor sommige bewoners al onacceptabel groot is, mag volgens de nieuwe Horecanota nog meer een uitgaansstraat worden. Volgens de bewoners die veel last hebben, zijn de problemen begonnen met de ‘box-in-box’ verbouwingen [een methode om geluidsoverlast inpandig naar de buren te voorkomen] bij café De Kneus; hetzelfde is ook gebeurd met café Otje. Met medewerking van de gemeente is vervolgens een maximum in geluid vastgesteld. Na het instellen van die norm is de herrie sterk toegenomen. In de praktijk blijkt het limietbeleid een vrijbrief om van de cafés dancings te maken. Gecombineerd met de onbeperkte openingstijden en het soort publiek [vooral studenten] leidt dat tot overlast, van twaalf uur ’s nachts tot zeven uur ‘s morgens, de hele week door, van maandag- tot en met zondagnacht. Het in geluidsmetingen gespecialiseerde Wijk C-Komitee heeft in de woning boven een café metingen verricht die ondubbelzinnig aantonen dat midden in de nacht de geluidsnormen worden overtreden.
Drie bewoners van huurwoningen van Mitros in de Pastoor van Nuenenstraat maken zich sterk voor een duurzaam groen dak met zonnepanelen, het eerste in de Binnenstad. De woningbouwvereniging kondigde eind 2011 aan groot onderhoud uit te voeren aan hun woningen, die dateren uit 1989. Binnenstadskrant pagina 10
Dat was het moment waarop zij dachten: ‘Wij gaan voor een duurzaam dak!’ Hun oog viel op een artikel in de Binnenstadskrant waarin Maarten van Deursen, senior consulent natuur- en milieucommunicatie bij de gemeente, hulp aanbood bij duurzame bewonersinitiatieven. Een afspraak was
Diep in de nacht De overlast is ook door andere factoren toegenomen. Sinds het rookverbod staan mensen de hele nacht in groepjes buiten. Sommige cafés hebben open voorgevels gemaakt, waardoor vooral in de zomer gepraat, geschreeuw en muziek luid te horen is op straat. Café De Kneus bouwde een parkeerruimte om tot open terras. Er is veel heen en weer geloop van de ene gelegenheid naar de andere [variëteit in soorten cafés, de aanwezigheid van broodjes- en kebabzaken] wat tot diep in de nacht leidt tot geschreeuw en herrie. De horeca-eigenaren voelen zich hier niet [merkbaar] verantwoordelijk voor. Als er al beveiliging is [alleen in de weekends, niet in de rest van de week] dan grijpt ze niet in. Ooit is toegezegd dat er maar beperkt horeca bij zou komen in de Nobelstraat, maar de gemeente hield zich daar niet aan. De toename van het aantal cafés en het aantal bezoekers leidt ook tot overlast in de aanliggende straten Het gemeentelijk handhavingsbeleid blijft in gebreke, onder meer door de scheiding van verantwoordelijkheden [de dienst milieu houdt zich verre van de overlast in de openbare ruimte, de
Bijen te logeren
Ben Nijssen
politie verwijst de bewoners naar de gemeente, het wijkbureau gaat ook niet over de openbare ruimte] etc. etc. In de tussentijd rukt de politie soms meerdere keren in één nacht uit om ‘alweer’ café-eigenaren te manen het geluid te dempen. Zoek het maar uit De dienst milieu stelt wel de geluidslimieten in, maar slaagt er niet in om overtredingen vast te stellen [‘onvoldoende capaciteit’]. De klagende bewoners stellen dat er geen stad in Nederland is die toelaat dat cafés in de Binnenstad elke dag tot ’s morgens vroeg open mogen zijn en overlast mogen veroorzaken, behalve de gemeente Utrecht. Na gesprekken met ambtenaren en wethouder Binnenstad Mirjam de Rijk ligt er een voorstel om een mediator in te zetten die gaat bemiddelen tussen bewoners en horeca-ondernemers. Dat is zoiets van: ‘Zoeken jullie het samen maar uit’. Het komt er op neer dat de gemeente niet handhaaft en geen verantwoordelijkheid neemt om de leefbaarheidsproblemen in de buurt op te lossen. •
Marijke Brunt
Neudeflat komt vrij © Sjaak Ramakers
Eerste groene dak met zonnepanelen
Straks groen, laatst even wit © Victor Lansink
Nobelstraat nog meer uitgaansstraat
Ben Nijssen
gauw gemaakt. Maarten zorgde ervoor dat er concrete plannen gemaakt werden. Vervolgens kwamen de drie bewoners in contact met ‘De Dakdokters’ uit Amsterdam. De Dakdokters hebben de droom om daken leefbaar en gezond te maken. Op het dak ligt volgens hen een geweldige potentie om de natuur terug te brengen in de stad. Daarbij is de combinatie van een groen dak met zonnepanelen ideaal. Op een plat dak, zoals bij de woningen in de Pastoor van Nuenenstraat, kan de temperatuur door zonneschijn sterk oplopen en dan gaan zonnepanelen minder energie produceren. Bij Mitros wilde innovatieadviseur Berny van de Donk meedenken over de mogelijkheden. De woningcorporatie werkt momenteel het plan verder uit. Voordelen voor iedereen Als alles goed gaat, komt er een duurzaam dak met sedum, kleine onderhoudsvrije vetplantjes. Ze worden in de vorm van tegels of matten
op het dak geplaatst. Het groene dak zal voordelen hebben voor de bewoners [betere warmte- en koude isolatie], voor Mitros [minder onderhoud én een dak dat minstens veertig jaar meegaat] en voor de omgeving [groene daken houden het regenwater langer vast, waardoor ’t riool minder wordt belast, minder warmte-uitstraling in de zomer, het draagt bij aan de biodiversiteit in de steden en filtert giftige stoffen, fijnstof en CO2.] Voor groene daken geeft de gemeente een subsidie van maximaal vijftig procent op de aanleg. Bij toekenning komt de uitvoer steeds dichterbij. De initiatiefnemers houden de medebewoners van het complex met huis aan huis bezorgde info, posters in de hal en gesprekken op straat op de hoogte. Ze hopen dat iedereen net zo enthousiast wordt als zij. E-mailadres van de drie bewoners:
[email protected] •
Vereniging Utrecht en omgeving willen graag ook hun bijenkasten in de Binnenstad plaatsen. Dat kan op in een tuin of op een balkon met wat zon.
De bijenkasten staan een paar maanden op hun logeeradres, afhankelijk van de afspraak die imker en gastheer maken. Ze worden meestal in september weer opgehaald.
Stad steeds aantrekkelijker Bijen peuren nectar en stuifmeel uit bloemen en zijn belangrijke bestuivers. Op het platteland hebben zij steeds minder te zoeken. Daar wijken de wilde bloemen voor landbouwgif en mest. In verhouding worden steden, met hun volop bloeiende planten en bomen, aantrekkelijker voor de bij. Bovendien is het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de stad relatief gering. In Parijs staan al zo’n vierhonderd bijenkasten in parken, op balkons en daken, zelfs bovenop het dak van de Opéra. De stadsbijen produceren honing van prima kwaliteit.
Rustige beestjes En hoe zit het met het steken van de bijen? Voorzitter Veeneklaas: ‘Bijen zijn rustige beestjes, veel rustiger dan wespen. En ze komen niet op limonade af. Je moet ze natuurlijk wel met rust laten, niet verstoren, niet gaan rommelen in de bijenkast. Maar verder hoef je eigenlijk niet bang te zijn voor steken.’ Wie een bijenkast gastvrijheid wil bieden, kan contact opnemen met Rob Veeneklaas: rob@veeneklaas of tel. 030-2545770. •
Bijenkast © Patrick van der Sande Imkers zoeken logeermogelijkheden in de Binnenstad voor hun bijenkasten. Wie gastvrijheid wil bieden, kan zich aanmelden. De gastheer- of -vrouw heeft het plezier van de verbazingwekkende bijenvolken en de imker komt aan huis voor de verzorging. In de Binnenstad staat al sinds jaren een rij bijenkasten in de Oude Hortus. Deze ‘bijenstal’ is van een medewerker van het Universiteitsmuseum. De hobby-imkers van de actieve Bijenhouders
Niet veel ruimte nodig Voorzitter Rob Veeneklaas van de Utrechtse bijenhoudersvereniging legt uit dat bijenkasten niet veel ruimte vragen: ‘De oppervlakte van een kast is vijftig bij vijftig centimeter. Meestal wil een bijenhouder op een logeeradres een paar kasten bij elkaar plaatsen. Belangrijk is wel dat hij er achter langs kan, om de kasten te kunnen controleren. Tot half juni komt hij eens in de twee weken langs. Later minder frequent omdat de ‘dracht’ het door de bijen verzamelde stuifmeel en nectar - in de loop van het seizoen terugloopt.’
2012 is Het Jaar van de Bij. Op verschillende manieren wordt dit jaar extra aandacht gevraagd voor de bij. Iedereen kan meehelpen door bijvoorbeeld: • nectarplanten te planten, • geen giftige bestrijdingsmiddelen te gebruiken, • een bijenhotel voor wilde bijtjes te maken. nadere informatie: www.jaarvandebij.nl Binnenstadskrant pagina 11
Domplein met stoffertje afgraven Het Domplein moet de grootste archeologische site van Nederland worden. Zie af van herbouw van het schip van de kerk, en ga in plaats daarvan centimeter voor centimeter naar beneden in de historie van de stad. Niet met de schop, maar met het stoffertje, heel voorzichtig, zodat niets beschadigd wordt. Hoe langzamer hoe beter. Vier meter diep in Middeleeuws Utrecht, en daarna misschien nog verder, tot in de Romeinse tijd. Edwin van den Brink[48], restaurateur, weet wat er moet gebeuren met wat hij het interessantste plein van Utrecht noemt. Hij zegt: ‘Hier vind je alle geschiedenis van de stad, onder en boven de grond. Tot nu toe is het niet gelukt iets van het plein te maken. Het is er winderig en rommelig. De bomen zijn mooi, maar ze horen er niet. Ze vormen de overwoekering van een ruïne. Je moet ze uitgraven en ergens anders in de stad neerzetten. Daarna kun je hier aan de slag. De vondsten moet je projecteren op een groot scherm.’ Van den Brink weet hoe de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in het algemeen over het blootleggen van verborgen schatten denkt: niet doen, niet beroeren, dat geeft de beste bescherming. In dit geval is hij het er niet mee eens. ‘Om iets goed te beschermen, moet je weten wat je beschermt. Zo lang dat niet duidelijk is, loop je een flink risico dat het een keer verkeerd gaat. Laten we zeggen over vijftig jaar. De Rijksdienst is er dan misschien niet meer. En dan wordt er één of ander plan gelanceerd, voor een ondergrondse garage of een ondergrondse schouwburg. Er komen vast protesten, uit de archeologische hoek, maar die worden weggewoven. ‘Die paar fundamenten... zo uniek zijn ze vast niet.’
Binnenstadskrant pagina 12
Edwin van den Brink met David op het Domplein © Patrick van der Sande
Foto’s © Sjaak Ramakers en Patrick van der Sande
25 meter hoog Met Edwin aan de wandel, om hem te laten vertellen hoe de stad er in zijn ogen bij staat. Want als er iemand is die goed kan kijken dan is hij het. We halen hem op in zijn huis, twee kameren, verscholen in een binnentuin achter de Mariastraat. Zijn vrouw Ivy en hij huurden de piepkleine huisjes achttien jaar geleden van het Monumentenfonds. In 2008 werden ze eigenaar. Ze hebben ze daarna vergroot met een fantastische tuinkamer. Via de kunstacademie en de studie museologie kwam Edwin in het restauratiewerk. Hij werd het maatje van kunsthistoricus en restaurateur Willem Haakma Wagenaar, die hij als zijn leermeester beschouwt. ‘Hij is ook de man die alle contacten heeft, die voor de opdrachten zorgt.’ Hun laatste karwei was de restauratie van Het Laatste Oordeel, een grote schildering op het binnenbeschot van de Grote of Sint Laurenskerk in Alkmaar. Negen jaar waren ze er mee bezig, op een hoogte van 25 meter, op een enorme steiger met twee werkplaatsen met daarboven een montagevloer. Eind 2011 waren ze klaar. Zo langzamerhand wordt het tijd voor een nieuwe opdracht. Intussen doet Edwin de laatste klussen aan zijn huis. Andere wind Centrale vraag tijdens de wandeling: is de Binnenstad de laatste twintig, dertig jaar mooier geworden? Zijn antwoord: ‘Ja, en zeker in de periode tot ongeveer het jaar 2000.’ ‘Ik kijk er’, zegt hij, ‘ als behoudsman naar, en dan zie ik dat Utrecht vanaf de jaren zestig met enorm veel energie heeft geprobeerd de zaken op orde te krijgen. In geen enkele andere stad is dat zo goed gelukt als hier. Dat is te danken aan actiegroepen als Herstel Leefbaarheid, aan een heleboel particulieren, aan verstandige ambtenaren, aan de opkomende monumenten-
zorg. Maar zo langzamerhand heeft die hele generatie afscheid genomen en waait er een andere wind. Niet langer staat het behoud centraal, maar de economie. Dankzij de grote reddingsoperatie is het hier veel aantrekkelijker en gezelliger dan vroeger. De horeca, de musea, de organisatoren van festivals, de gemeente maken daarvan gebruik en lokken steeds meer mensen naar de Binnenstad. De gebouwen en de openbare ruimte moeten voldoen aan allerlei eisen om al die bezoekers op te vangen. Dat is nu bezig door te slaan. Het lijkt wel of er nog slechts één ding telt: hoeveel omzet kun je maken? De gemeente geeft de openbare ruimte te makkelijk uit handen voor festivals, voor terrassen. De pleinen zijn verdienmodellen geworden. Het is fout om de middenstand, de horeca de vrije hand te geven. Maar aan de andere kant: ook de bewoners moeten het niet alleen voor het zeggen hebben. Want bewoners zijn sikkeneurig. Ze willen niks veranderen. Dat zie ik ook bij mezelf. Als je bezit hebt in de stad, wil je niet dat het minder waard wordt; dan wil je dat alles zo blijft als het is.’ Afschuwelijke gevel Wanneer je bij Edwin van den Brink de straat op gaat [via een steegje tussen twee cafés], sta je vrijwel meteen op het punt waar de Mariastraat, de Steenweg en de Lange Elisabethstraat samenkomen. Hij vindt dat een prachtig stukje Utrecht, maar stoort zich aan de ‘afschuwelijke’ gevel van de Hema, nieuwbouw uit de jaren zeventig. ‘Hoe is het mogelijk dat ze daar toestemming voor kregen. In andere steden zie je dat nog veel meer. In Zwolle bijvoorbeeld. Dichtbij de Broerenkerk, hartje stad, staat daar een heel verzameling Hema-achtige gebouwen bij elkaar. Ongelofelijk.’ Hij heeft nog meer kritiek op het Utrechtse beleid. De Mariaplaats, waar
‘Mooiste plein van de stad’ © Sjaak Ramakers
Uitzicht vanuit restaurant Hema © Sjaak Ramakers
Zicht op de Kalisbrug... Venetië in Utrecht © Sjaak Ramakers
Postkantoor Oudegrachtzijde. Nog voldoende reservepannen op zolder © Sjaak Ramakers
we nu op staan, vindt hij een toonbeeld van gemiste kansen. De gemeente had de garage Strosteeg moeten kopen, er de auto’s van de bewoners in moeten zetten en vervolgens het gebied parkeervrij moeten maken. En dan het plein goed inrichten, met smaakvol terrasmeubilair dat zó is neergezet dat je niet meer [zoals Edwin als hij met z’n zoontje David op pad is] met de wandelwagen de rijweg op hoeft. En waarom dat foeilelijke openbare toilet pontificaal midden op dat mooie stukje bij de Zadelstraat? En waarom geeft het Conservatorium nooit een concert op het voorpleintje voor het oude ziekenhuis Johannes de Deo? ‘Ik wil niet op elke slak zout leggen, maar dit kan beter’, zegt hij, ‘maar toch heeft Utrecht verreweg de mooiste Binnenstad van Nederland, ook mooier dan die van Amsterdam, al is daar meer te zien.’ Mooiste deur Op de Maartensbrug wordt hij lyrisch. ‘Dit is gewoon Venetië.’ Via de Vismarkt naar de Stadhuisbrug, volgens hem het mooiste pleintje van de stad. Dan er omheen, naar de Ganzenmarkt/Korte Minrebroederstraat. De Occupy-bezetters mogen wat hem betreft wel weg. ‘Dat heeft lang genoeg geduurd.’ De verbouwde achterkant van het stadhuis staat hem wel aan. ‘Allerlei tijdlagen zijn in beeld gebracht. Het is een beetje een rommeltje, maar niet onaardig.’ Nog een plein, de Neude, met daarop dominant het nu gesloten postkantoor. Mag wel een opknapbeurt hebben, vindt Van den Brink, ‘Aan de Oudegrachtkant wordt de gevel helemaal ingepakt. Hoe dat wordt... ik weet het niet. Ik houd m’n hart vast. ’Tenslotte nog een hartewens: ‘In de Zadelstraat, in de gevel van nummer 19, nu Manelli, vroeger de Joodse bakker, zat tot een jaar of tien geleden de mooiste Jugendstildeur van Nederland. Die deur moet terug.’
Binnenstadskrant pagina 13
Stadhuis: gezellig rommeltje © Sjaak Ramakers
Gegrepen door Stut
Lof der Keramiek op weg naar Strosteeg
Een deel van het tableau, in de kelder van Payenborgh, klaar voor transport. © Theo Haffmans
Zadelbar dicht
Fotojournalist Rob Huibers, Lange Lauwerstraat, maakte voor dagblad Trouw vanaf 1998 enkele keren een foto van het Utrechtse wijktheater Stut [theater voor en door bewoners]. In 2002 werd hij de vaste fotograaf van Stut, dat in maart 35 jaar bestond. Zijn mooiste werk was ter gelegenheid van het lustrum te zien in het stadhuis. Tussen alle kleurenfoto’s hing één zwart-wit foto, van een voorstelling in de Zeven Steegjes. Bij de opening van de expositie vertelde Huibers dat Stut hem heeft gegrepen en nooit meer heeft losgelaten. • © Sjaak Ramakers
Streekmarkt Twijnstraat
Reclamejungle
Binnenstadskrant pagina 14
De ‘Lof der Keramiek’, bestemd voor een blinde muur in de Strosteeg, is af. Het enorme tegeltableau wordt zondag 13 mei, s’middags om vier uur, onthuld. Eind maart is het in de kelders onder Payenborgh aan de Oudegracht ingepakt voor transport. Het tableau zat al heel lang in de pen, maar de voltooiing is door allerlei omstandigheden vertraagd. Een belangrijke rol speelde het overlijden van pottenbakker Gert de Rijk, die er vanaf het begin bij betrokken was. Een andere oorzaak was het hardnekkige verzet van de overbuurman in de Strosteeg, die niet van keramiek houdt. Maar uiteindelijk komt het toch allemaal goed met het kunstwerk, een initiatief van buurtbewoners [de Stichting Muurkunst Strosteeg] , die met het tableau de herinnering levend willen houden aan St. Lukas en De Vier Paddestoelen, twee keramische ateliers uit de Strosteeg. Kees Agterberg, Tjerk Holtrop en Henk en Arco van der Haar maakten Lof der Keramiek, samen met vele andere kunstenaars. •
Koffieconcert Opera Utrecht Onder de titel ‘Tragedie & Komedie’ geeft OperaUtrecht zondag 15 april een koffieconcert [11.15 - 12.30] in het UCK,Domplein 4, met eerst duetten en ensembles uit opera’s van Verdi, Donizetti, Bellini en Puccini, en daarna fragmenten uit Il Barbiere di Siviglia van Gioacchino Rossini. OperaUtrecht brengt kleine voorstellingen voor een breed publiek. Kaartjes bij binnenkomst € 6 en in de voorverkoop € 5 [bij de VVV, Domplein].•
Zo moet het huis Oudegracht 179 er in de Middeleeuwen ongeveer hebben uitgezien. De reconstructie in 3D is mogelijk geworden door de vondst tijdens verbouwingswerkzaamheden van een stenen muur van 65 vierkante meter met een vakwerkconstructie uit de vroege veertiende eeuw. De muur, de oudste in zijn soort van Utrecht, en waarschijnlijk zelfs van Nederland, blijft zichtbaar in het pand. •
Janskerkhof op de schop De gemeente is 28 maart begonnen met het parkeervrij maken van een deel van het Janskerkhof. De werkzaamheden duren tot eind april. De omgeving van de cafés aan de noordkant van het plein verandert in een ‘verblijfsruimte’. •
Vanaf zondag 1 april zal er elke 1e zondag van april, mei, juni, september en december in de Twijnstraat weer een streekmarkt zijn. Voorlopig is er dus voor vijf keer een vergunning afgegeven voor deze markt met ‘eerlijke en heerlijke producten’. Volgens organisator Joost de Boer heeft de streekmarkt bewezen ‘dé seizoens-voedselwarenmarkt voor Utrecht te zijn . Mensen rijden er graag een blokje voor om’. De Boer:’ Elke standhouder heeft wel een verhaal. Hij kan precies vertellen waar zijn producten vandaan komen en hoe ze met liefde en passie zijn gemaakt. Dat zie je niet alleen, dat ruik je en proef je ook. Voor het nieuwe jaar hoopt hij nog meer gepassioneerde boeren, telers, imkers, bakkers en brouwers bij elkaar te kunnen brengen. www.destreekmarkt.nl •
De Zadelbar in de Zadelstraat is dicht. De burgemeester heeft het café gesloten omdat de twee uitbaters niet langer aan de zogenaamde moraliteitseisen voldoen en omdat er de laatste vijf jaar verscheidene incidenten waren. De komende zes maanden mag - om de rust terug te laten keren in de buurt – geen enkel horecabedrijf zich in het pand vestigen.•
Oeroude vakwerkconstructie
Andere onmisbaren 3 Uit waardering voor de zelfstandige winkeliers gaan wij nog even door met de portrettenserie, die we in november begonnen onder de titel ‘Andere onmisbaren’.
Tegenwoordig zit er soms aan het stuur van je fiets een kleine flyer, bijvoorbeeld van een sportschool. Laatst was er ook een firma die helium ballonnen aan de spiegel van auto’s bond. Als je de ballon losliet vloog hij weg, om in een andere straat misschien wel naast zo’n flyer van de sportschool neer te komen. Reclamemakers weten dat het zo eindigt. Ze moeten er mee stoppen. Er ligt al rotzooi genoeg. •
Dit keer Leeuwin’s Serviezenhuis, Oudkerkhof 19 – 23. Op de foto Ellen en Gideon van Praag, eigenaren sinds 1980. Fotograaf Sjaak Ramakers liet hen poseren met een voorwerp uit hun zaak. De winkel bestaat vanaf 1926.• Binnenstadskrant pagina 15
Binnenstadskrant pagina 15
www.wijkraadbinnenstad.nl
Handhaving is voorwaarde voor leefbaarheid In de Binnenstad kan je winkelen, feesten, uit eten, drinken, wandelen, fietsen, autorijden, werken, hangen, parkeren, leren, studeren, sporten en nog veel meer. Oh ja, je kan er ook nog wonen. Al die bezigheden moeten ook nog een beetje in balans zijn, wil het leefbaar zijn en blijven. Er gebeuren ook nog een aantal zaken die we liever kwijt zijn, denk maar eens aan drugs dealen, vechten, stelen, lawaai maken. Het meeste hoort bij de grote stad en als je daar woont of gaat wonen, zal je er rekening meer moeten houden dat er ’s nachts overlast kan zijn van o.a. lawaai en openbare dronkenschap. Ook zijn er plekken waar je dan beter niet kan zijn. Door het gemeentebestuur zijn een heleboel regels bedacht om overlast te beperken of te voorkomen. Het probleem is dat je er niet bent met het opstellen van regels, die moeten ook gehandhaafd worden. Om te kunnen handhaven heb je mensen nodig die bevoegd zijn om te hand-
haven en voor verschillende soorten regels zijn er weer verschillende ambtenaren. Als er bijvoorbeeld afval op straat ligt, moet je niet de politie bellen, maar de reiniging en die mensen moet je weer niet hebben voor geluidsoverlast, of als een terras de hele stoep beslaat. Als je zondagnacht belt voor bijvoorbeeld geluidsoverlast, dan kan het wel eens gebeuren dat de telefoon niet wordt opgenomen of dat er gezegd wordt: wilt u maandag terugbellen. Maar dan is de geluidsoverlast verdwenen.
Verslag discussieavond parkeren De discussie die wijkraad op 7 maart in de Lutherse kerk organiseerde over parkeren is goed bezocht en leverde interessante discussies op. Toegezegd was dat de aanwezigen het verslag zouden krijgen, en dit zal ook gebeuren, maar sommige bezoekers hebben helaas een niet te ontcijferen e-mailadres achtergelaten. Het verslag staat op website www.wijkraadBinnenstad.nl . De namen van de insprekers worden niet genoemd. •
Kranen over Utrecht
Vreemd argument Horeca hoort ook bij de stad. Discotheken, een bar, een café, een restaurant, een brasserie, een cafetaria. Leuk als je uit gaat, maar minder leuk als je tussen de horecagelegenheden woont. Geluidsoverlast van bezoekers die ’s nachts de horecazaak verlaten en van cafébezoekers die, vanwege het rookverbod, buiten staan te roken. Maar zoals gezegd dat hoort bij de stad en dat kan je weten als je er gaat wonen. Er wordt gewerkt aan een nieuwe horecanota, die waarschijnlijk in april door de gemeenteraad wordt vastgesteld. De horecanota van 2007 wordt tot die tijd nog gebruikt om te bepalen waar en hoeveel horecazaken er, vooral in de Binnenstad, nog bij kunnen. Helaas werd er nauwelijks rekening gehouden met het feit dat er nog mensen in de Binnenstad wonen. Voorgesteld werd om op de Neude de verdiepingen boven de cafés vrij te geven voor uitbreiding van de horeca. Het was bij de opstellers van de nota niet bekend dat daar ook nog mensen wonen. Eén van de argumenten om extra ruimte te scheppen voor horeca in de Binnenstad is dat Utrecht per hoofd van de bevolking minder horeca heeft dan Amsterdam, Rotterdam en Maastricht. Een vreemd argument als je niet ook de kenmerken van die steden vergelijkt met het profiel van Utrecht.
Woningsplitsing Voor de economie van de Binnenstad is de horeca een factor van belang. Winkels zijn dat natuurlijk ook. Zonder winkels zou de Binnenstad niet kunnen functioneren. Gelukkig zijn er ook nog veel kleine en bijzondere zaken. Niet alleen de bewoners en de bezoekers, maar ook de ondernemers hebben belang bij een schone en ‘hele’ Binnenstad. Helaas laat het onderhoud van straten en pleinen en het schoonmaken nogal eens te wensen over. Door woningsplitsing kan de sociale samenhang in een buurt onder druk komen te staan. Dan gaat het met name om splitsing van woningen in kleine appartementjes. Er zijn Eerst stonden ze alleen bij de Rabobank, maar nu zie je ze overal, de immense kranen. buurten in Utrecht, zoals Wijk C, Alsof de crisis in de bouw helemaal aan de stad voorbij gaat © Sjaak Ramakers waar het kan leiden tot een aan-
Binnenstadskrant pagina 16
tasting van het woongenot. Meer bewoners er die meestal maar kort wonen, meer auto’s en fietsen. Er zijn recent gebieden in de stad aangewezen waar splitsing niet wordt toegestaan. De Binnenstad valt daar helaas buiten. Dat er in de Binnenstad grote, historische, panden gesplitst worden in luxe appartementen is toe te juichen. Vaak is dat de enige manier om die panden te blijven bewonen. Steviger Door de wijkraad is recent een enquête en een discussieavond gehouden over het parkeren. Op de stelling: ‘Grachten en pleinen parkeervrij’, werd verschillend gereageerd. Vooral voor het parkeervrij maken van de grachten was een kleine meerderheid. Wel werd er gesteld dat er aan de oostrand van de Binnenstad gezocht moet worden naar vervangende parkeergelegenheden voor bewoners en bezoekers. Minder parkeren en dan alleen kort parkeren, kan de leefbaarheid bevorderen. Een ander probleem is het parkeren van fietsen. Er zijn te weinig voorzieningen waardoor fietsen massaal overal worden neergezet. In het Stationsgebied wordt het fietsparkeren grootschalig geregeld, betaald en onbetaald. In het hele gebied wordt, zodra de voorzieningen gereed zijn, streng gehandhaafd. Als er geen extra voorzieningen komen in de rest van de Binnenstad, inclusief handhaving, dreigt het fietsparkeren een chaos te worden. Laten we blij zijn dat er zoveel gebruik gemaakt wordt van de fiets. Betere stallingsmogelijkheden stimuleren het gebruik van de fiets. Onveiligheid tast ook de leefbaarheid aan. Gelukkig wordt er nu in de Breedstraatbuurt steviger opgetreden tegen drugsdealers en andere criminelen. We moeten nog afwachten wat het resultaat van dit beleid is. Er is al sprake van verspreiding van de overlast naar andere gebieden. De gemeente zal dit effect goed in de gaten moeten houden.
• Hans Dortmond, voorzitter Wijkraad Binnenstad
Veilig in de Binnenstad Utrecht Veilig! is een initiatief van gemeente, politie en openbaar ministerie om de veiligheid in Utrecht te vergroten.
Dertig jaar vrijmarkt Tijdens Koninginnedag zijn er weer verschillende festiviteiten in de stad. Zoals inmiddels gebruikelijk zijn er op 29 april en 30 april verschillende podia met muzikale optredens in de binnenstad. Ook in de andere wijken zijn activiteiten. Achter de schermen werken gemeente, hulpverleningsinstanties, bewoners en evenementenorganisatoren weer hard om het feest in goede en veilige banen te leiden. Dit jaar viert de vrijmarkt zijn dertigste verjaardag. Eerste vrijmarkt in 1982 In 1982 ontstond de vrijmarkt als een spontaan buurtfeestje in wijk C. Bewoonster Loes Leenman ging de straat op met haar oude spulletjes. Steeds meer mensen pakten hun oude spullen bij elkaar en verkochten het ook op straat. Normaal moet je hiervoor een vergunning hebben, maar de vrijmarkt werd gedoogd. En dat is sindsdien zo gebleven. Wat niet hetzelfde is gebleven, is het grote aantal mensen dat meedoet met de vrijmarkt.
Veiligheid centraal In de maanden voor 30 april wordt de Utrechtse Koninginnedag en - nacht tot in detail voorbereid door alle betrokkenen, zoals hulpverleningsinstanties, evenementenorganisatoren en gemeente. Om vuil tegen te gaan op straat, plaatst de gemeente op verschillende plaatsen in het vrijmarktgebied grote containers en afvalbakken. De veiligheid van bezoekers staat centraal. Zo worden op drukke plekken camera’s opgehangen om de doorstroming in
Stationsgebied: bouwen en schouwen Het Stationsgebied is het knooppunt in de stad met dagelijks duizenden voetgangers, fietsers, auto’s, taxi’s, bussen, trams, treinen. En tegenwoordig... heel veel bouwvakkers! Zij zijn op diverse plekken bezig met het verbouwen en vernieuwen van het gebied. Doel is dat het gebied straks beter bereikbaar en toegankelijk is en een betere uitstraling heeft. Voorwaarde is dat het gebied tijdens de verbouwing blijft functioneren. Nu er steeds meer projecten in uitvoering komen, is het beheersen van dit spanningsveld belangrijker dan ooit. Bij de Projectorganisatie Stationsgebied werkt al geruime tijd een speciale bouwregisseur die wordt ondersteund door twee uitvoeringscoördinatoren en twee inspecteurs op straat. Hun belangrijkste taak is ervoor te zorgen dat bouwende partijen bij de voorbereiding en uitvoering van projecten zich aan de spelregels houden. Deze ‘bouwspelregels’ zijn afgesproken met alle bouwende partijen. Ze hebben ener-
zijds tot doel dat de projecten veilig en snel kunnen worden uitgevoerd, en anderzijds dat het gebied tijdens de bouw kan blijven functioneren en bereikbaar blijft. Om ervoor te zorgen dat de [tijdelijke] verkeersroutes voldoende toegankelijk en veilig blijven, heeft de gemeente intensief contact met belangenorganisaties, bewoners en ondernemers. De gemeente organiseert regelmatig schouwen om de routes en openbare ruimte zoveel mogelijk te verbeteren. Een voorbeeld van zo’n verbetering is het verplaatsen van de halteplaats van de regiotaxi, zodat deze dichterbij de ingang van het station op busstation Zuid is. Eerst moesten passagiers de bus- en trambaan oversteken. Mede op aandringen van belangengroepen is de halteplaats verplaatst. De halte ligt nu pal naast de lift. Meer informatie over de werkzaamheden in het Stationsgebied is te vinden op www.cu2030.nl en in het Informatiecentrum Stationsgebied [Vredenburg 40]. •
Dit jaar viert de vrijmarkt zijn dertigste verjaardag © Jan Lankveld de gaten te houden. Ook op het water wordt het steeds drukker. Daarom geldt voor schippers op de Oudegracht eenrichtingsverkeer. Hierop zal de politie handhaven. Vrijmarktflyer met spelregels Tijdens de vrijmarkt wordt aan alle bezoekers een flyer uitgedeeld waarop de spelregels staan en een
plattegrond met de activiteiten. Vanaf half april kunt u de flyer downloaden op www.utrecht.nl/ vrijmarkt of afhalen bij het Informatiecentrum Utrecht. Binnenstadbewoners en vergunninghouders [parkeren en water] worden apart geïnformeerd over de maatregelen tijdens Koninginnedag. •
Een inbreker is binnen 30 seconden binnen... Het zal u maar overkomen. Er is in uw woning ingebroken. Spullen zijn overhoop gehaald of meegenomen. Een inbreker heeft hiervoor maar 30 seconden nodig. En u blijft achter met een onveilig gevoel. Reden genoeg voor goede sloten die voldoen aan de eisen van het Politiekeurmerk Veilig Wonen [PKVW]. Goed beveiligen met subsidie! In een woning met een PKVWcertificaat is de kans op inbraak 90% lager dan in een woning die niet aan het keurmerk voldoet. Daarom startte de gemeente Utrecht in 2010 met een subsidieregeling voor verbetering van de woning naar de norm voor het
Politie Keurmerk Veilig Wonen. Deze regeling geldt alleen voor eigenaarbewoners. U kunt eenderde van de totale kosten [met een maximum van € 400,-] terugkrijgen van de gemeente als u uw hele huis volgens PKVW-normen beveiligt. Meer weten? Haal de folder bij het Informatiecentrum Utrecht of kijk op www.utrecht.nl/pkvw. Met woningcorporaties maakt de gemeente andere afspraken over het beveiligen van woningen. Als huurder kunt u contact opnemen met de corporatie. Wanneer een huurder de veiligheid van zijn woning wil verbeteren, werkt de corporatie daaraan zoveel mogelijk mee. Alle nieuwbouwwoningen in Utrecht worden inmiddels standaard opgeleverd met PKVW. • Binnenstadskrant pagina 17
Wijkbureau Binnenstad
Start sloop Vredenburgviaduct
Opruimactie weesfietsen
Tussen het Smakkelaarsveld en het Vredenburg maakt het viaduct plaats voor een stelsel van bruggen, waar straks zowel het water van de Catharijnesingel als de Leidsche Rijn onderdoor gaat stromen. Dit voorjaar start de sloop van het Vredenburgviaduct. Daarna begint de bouw van de bruggen. Eind 2013 zijn de bruggen klaar.
In het najaar van 2011 heeft de gemeente voor het eerst een weesfietsenactie gehouden in de binnenstad. Een weesfiets is een fiets die in de openbare ruimte gestald staat en al langere tijd niet meer is gebruikt. Als de fiets blijft staan, wordt dit uiteindelijk een fietswrak. Resultaten eerste opruimactie Tijdens de eerste actie zijn 7.383 fietsen gelabeld. Na 28 dagen is 18,5% [1.364 fietsen] verwijderd. Vooral in de omgeving van de Neude en in Wijk C zijn veel fietsen afgevoerd. Hierdoor is in de rekken weer plaats vrijgekomen voor het stallen van fietsen die wel gebruikt worden. Nieuwe opruimactie Op 12 februari is de gemeente met een nieuwe actie gestart waarbij weer alle fietsen in de binnenstad zijn gelabeld. Net als bij de eerste
actie is de binnenstad in twee gebieden ingedeeld, vanwege de omvang van het gebied en het grote aantal fietsen. Na vier weken worden de fietsen waaraan nog een label hangt, verwijderd. Waarom zijn weesfietsenacties nodig? Door regelmatig weesfietsenacties te houden, wil de gemeente de binnenstad vrij maken en houden van fietsen die niet meer worden gebuikt. Meer informatie vindt u op www.utrecht.nl/fietsparkeren. •
Gelabelde fietsen tijdens de weesfietsenactie. © Gemeente Utrecht
Jaarbeurs Utrecht Marathon op tweede paasdag Op tweede paasdag – maandag 9 april – vindt weer de Jaarbeurs Utrecht Marathon plaats. In verband met dit evenement wordt een aantal wegen in en rond de stad tussen 06:00 uur en 18:00 uur volledig of gedeeltelijk afgesloten voor alle verkeer. De organisatie probeert de overlast zoveel mogelijk te beperken. Uiteraard bent u van harte welkom om langs de route de lopers aan te moedigen. Bereikbaarheid in en uit de Binnenstad Op enkele plaatsen van het parcours zijn oversteekplaatsen gemaakt, zodat u altijd lopend of met de fiets de wijk uit kunt. Op www.jaarbeurs-
utrechtmarathon.nl/publiek/bereikbaarheid-bewoners treft u een kaart aan met de exacte oversteekplaatsen. Ook auto’s kunnen gebruik maken van deze oversteekplaatsen. Houd er wel rekening mee dat het
lang kan duren eerdat u kunt oversteken in verband met de stroom lopers. De organisatie adviseert uw auto tijdens de marathon alleen te gebruiken als het niet anders kan. Alle omleidingen worden op tijd met borden aangegeven. Parkeren In principe kunt u uw auto op dezelfde plaats parkeren als u gewend bent. Als dit niet het geval is, staat dit tijdig met borden aan-
geven. Uiteraard blijft de Binnenstad goed bereikbaar voor nood- en hulpdiensten. Meer informatie vindt u op www. jaarbeursutrechtmarathon.nl. Met vragen op de dag zelf, kunt u contact opnemen met Stichting UtrechTrent via 030 – 677 48 50. •
Spreekuur wijkwethouder
Onderzoek naar veiligheid en tijdswinst De gemeente onderzoekt de variant op uitvoerbaarheid, veiligheid en effectieve tijdswinst voor bussen en fietsers. Ook kijkt de gemeente welke effecten het heeft op sluipverkeer in de wijk Oost. Daarnaast onderzoekt de gemeente of fietsers elders op de fietsroute tussen Binnenstad en De Uithof nog tijdwinst kunnen halen. Zodra de resultaten bekend zijn, worden de bevindingen Binnenstadskrant pagina 18
gepresenteerd aan de bewoners en ondernemers in het gebied. Daarna neemt het college van burgemeester en wethouders een beslissing over de variant. Lange wachttijden Bussen lopen op dit moment vertraging op bij de Lucasbrug door de lange wachttijd voor auto’s vanaf de Nobelstraat [stad uit]. Fietsers moeten lang wachten door de afwikkeling van het autoverkeer naar de
singel. Het college heeft in augustus 2010 besloten om te onderzoeken hoe de doorstroming verbeterd kan worden. Uit de variantenstudie kwam destijds het linksafverbod vanaf de Nobelstraat als beste uit de bus. Deze mogelijke maatregel bleek veel bezwaren op te roepen bij omwonenden en belangenorganisaties. De gemeente kreeg in 2011 ruim honderd reacties op het voorstel. De meeste reacties wezen het voorstel af. De gemeente heeft eind 2011 voorgesteld het linksafverbod als proef in te voeren, om te kijken wat de effecten zijn en of het werkt. Maar de gemeente kijkt nu eerst naar de nieuw geopperde varianten. •
De aannemer heeft ruim anderhalf jaar nodig om te slopen en te bouwen. Om dit veilig te kunnen doen, wordt het verkeer om het viaduct heen geleid. Een ingewikkelde operatie, want dagelijks maken 25.000 fietsers en 2.600 bussen gebruik van het viaduct. Straks zorgen de verschillende bruggen voor een overzichtelijkere verkeerssituatie waarbij voetgangers, fietsers, auto’s, taxi’s en bussen beter
Artist impression toekomstig Vredenburgviaduct met rechtsboven Muziekpaleis © Gemeente Utrecht van elkaar gescheiden worden. De openingen tussen de bruggen zorgen voor beleving van het water. Omleiding Gedurende de sloop en de bouw van de bruggen worden voetgangers en fietsers ruim 100 meter omgeleid via Wijk C. Zij worden op straat en via verschillende media geïnformeerd over de gewijzigde routes. Alternatieve routes blijven mogelijk. Zo kunnen
voetgangers via Hoog Catharijne lopen en fietsers kunnen ervoor kiezen de route via het Paardenveld of de Mariaplaats te nemen. Op www.cu2030.nl/fietsroutes staat een digitale kaart waarop alle alternatieve routes te vinden zijn. De bussen worden direct naar de andere kant langs het viaduct geleid. Expositie ‘De weg naar water’ Vanaf medio april is in het Infocen-
Belparkeren, smsparkeren en app-parkeren Het is makkelijk, snel en veilig. Naast het kopen van een kaartje bij de automaat kunnen parkeerders nu via een mobiele telefoon betalen voor de werkelijk geparkeerde tijd [real-time parkeren]. De gemeente streeft ernaar betaald parkeren voor de automobilist zo snel, makkelijk en veilig mogelijk te maken. Kortparkeerders kunnen nu kiezen tussen real-time parkeren met ‘Parkeer en Bel’ of het kopen van een parkeerkaartje voor achter de voorruit. Parkeer en Bel Een parkeerder meldt zijn of haar kenteken aan bij een provider
van Parkeer en Bel [Parkmobile, Park-line, My Order, Yellowbrick, SMSparking, Sunhill Technologies
of Zmazz] en betaalt vervolgens parkeergeld via de mobiele telefoon. De parkeertijd gaat in wanneer de parkeerder het zonenummer, dat op de parkeerautomaat staat, via telefoon, sms of [mobiel] internet doorgeeft aan de provider. De parkeerder hoeft niets in de auto te leggen. Of er betaald is, controleren de parkeercontroleurs op basis van het kenteken.
trum Stationsgebied [Vredenburg 40] een expositie te zien van al het werk dat komende jaren in het gebied gaat gebeuren, zodat straks weer water door de Catharijnesingel kan stromen. Zoals de verdere sloop van de Catharijnebak, de aanleg van een nieuw riool, de komst van een ondergrondse parkeergarage, de vernieuwing van Hoog Catharijne en de uiteindelijke heraanleg van het water. Met filmpjes, foto’s en plattegronden krijgt u een compleet overzicht van ‘de weg naar water’. •
Bij vertrek meldt de parkeerder zich af via de telefoon, sms of mobiel internet. De parkeertijd wordt dan direct beëindigd. De parkeerkosten worden bijgehouden door de provider en de automobilist betaalt alleen voor de daadwerkelijk geparkeerde tijd. De parkeerder ontvangt een verzamelfactuur van de provider. Meer informatie op www.utrecht. nl/parkeerenbel. •
Trots op de Voorstraat
Vervolgonderzoek doorstroming Lucasbrug De gemeente onderzoekt of het haalbaar is om vanaf de Lucasbrug alleen tijdens de ochtend- en avondspits een linksafverbod in te stellen. Deze suggestie kreeg wethouder Lintmeijer op 6 januari tijdens een uitzending van RTV Utrecht. De gemeente zoekt al langere tijd naar oplossingen om de doorstroming op het kruispunt te verbeteren. Vooral voor het openbaar vervoer en fietsers is de situatie niet ideaal.
Wijkbureau Binnenstad
Wijkwethouder Binnenstad, Mirjam de Rijk, houdt spreekuur op dinsdag 24 april 2012. U kunt tot uiterlijk één week van tevoren een afspraak maken via wijkbureau Binnenstad. Tijdens het spreekuur kunt u zaken aan de orde stellen waar extra inspanning of aandacht van het gemeentebestuur voor nodig is. Volg Mirjam de Rijk ook op twitter [@Mirjam_de_Rijk]. •
De Voorstraat en omgeving is een levendige, kleurrijke buurt met veel bedrijvigheid en markante bewoners. Dat is de positieve boodschap die de anderhalf jaar oude ondernemersvereniging ‘De Stichtse Boulevard’ graag uitdraagt. Dit voorjaar brengt ze een boek uit om de buurt extra in het zonnetje te zetten. ‘Vaak is onze buurt negatief in het nieuws. Veiligheidsproblemen, overlast, rommel. Het is belangrijk om daar iets positiefs tegenover te stellen.’ Aldus Gülnaz Aslan, eigenaar van traiteur Ana’s Kuzin op de Voorstraat en bestuurslid van de ondernemersvereniging. ‘De gemeente pakt de overlast sinds dit jaar harder aan.
Met succes. De volgende stap is om vanuit de buurt zelf meer initiatieven te ontplooien. Zodat deze bijzondere omgeving verder ontwikkelt en in de belangstelling komt. De Voorstraat is nu nog vooral een passantenstraat, maar heeft alles in huis om een bruisende winkelstraat te worden met een heel eigen karakter.’ Boek ‘We zijn trots op de buurt’, bevestigt horecaondernemer en medebestuurslid Wilfred Jager. ‘Dat willen we in ons boek uitdragen. Met aandacht voor bijzondere ondernemers, markante bewoners en historische plekjes. We hopen met het boek niet alleen ons aan de hele stad te presenteren, maar ook de samen-
hang binnen de buurt te stimuleren.’ Collega-bestuurslid Marc Jongepier [M1 architectuur] vult aan: ‘We willen vooral graag onze krachten bundelen met zoveel mogelijk ondernemers uit de buurt. Zodat we samen het ondernemingsklimaat in de noordelijke Binnenstad kunnen
Het bestuur van ‘De Stichtse Boulevard’: [v.l.n.r.] Rutger van Dillen, Marc Jongepier, Wilfred Jager, Joost Bender, Chris Dusschoten en Gülnaz Aslan. © Willem Mes verbeteren.’ De gemeente ondersteunt de totstandkoming van het boek met een bijdrage uit het leefbaarheidsbudget. • Binnenstadskrant pagina 19
Wijkbureau Binnenstad Lichtkunstwerk Trajectum Lumen op de Pausdam
Politiek Wijkbureau Binnenstad Heeft u een vraag over zaken die in uw buurt spelen? Wilt u overlast melden? Het wijkbureau is het aanspreekpunt van de gemeente voor bewoners, ondernemers en bezoekers van de binnenstad. Wijkbureau Binnenstad: [030] 286 00 00,
[email protected], www.utrecht.nl/binnenstad, @wbbinnenstad [twitter]. U kunt ook langskomen aan de balie: Neudeflat, Vinkenburgstraat 26. Kijk voor actuele openingstijden op www.utrecht.nl/informatiecentrum. •
Gemeenteraad bezoekt Wijk C © Merijn van der Vliet Onder het toeziend oog van vele belangstellenden onthulde wethouder Mirjam de Rijk op maandagavond 5 maart het 19e lichtkunstwerk van Trajectum Lumen op de Pausdam. ‘Met de lichtkunstroute versterken we het profiel van de stad als stad van kennis en cultuur. Bij het kunstwerk op de Pausdam komt dit extra mooi samen: wetenschap [universiteitsgebouw] en cultuurhistorie [Paushuize]
komen hier op een innovatieve, creatieve en duurzame manier bij elkaar. Bovendien ligt het op een van de mooiste, onontdekte, plekjes van de stad.’ Het lichtkunstwerk, gemaakt door kunstenaars Jan Hein Daniels, Gerit Beking en Willem Hoebink, zet het universiteitsgebouw en Paushuize met LED-verlichting in sfeervol licht. Het is dagelijks na zonsondergang te bewonderen. •
Verhuizing en uitbreiding doelgroep zorgcentrum De Singel In verband met de herontwikkeling van het Stationsgebied was het nodig een ander onderkomen te vinden voor zorgcentrum De Singel. Dit centrum is nu nog gehuisvest aan de Catharijnesingel. Na intensief locatieonderzoek en afstemming met Corio, NS, Agis en betrokken zorginstellingen bleek het onderkomen van De Stadsbrug/Bureau Dagloon aan de Van Sijpesteijnkade geschikt als nieuwe locatie. Na de verhuizing in april wordt de doelgroep van De Singel - Utrechtse harddrugs verslaafden – geleidelijk uitgebreid met Utrechtse polydrugsgebruikers en alcoholisten. Daarmee kan ook deze groep opvang en gespecialiseerde zorg krijgen. De Nieuwe Stek Wethouder Volksgezondheid en Stationsgebied Victor Everhardt: ‘Als stad zijn we met De Nieuwe Stek - de naam van het nieuwe zorgcentrum een toekomstbestendige voorziening voor deze groep verslaafden rijker. Daarmee neemt ook de overlast in het centrumgebied sterk af.’ De Stadsbrug en Bureau Dagloon zijn eind januari al naar hun nieuwe [tijdelijke] locatie aan de Koningin Binnenstadskrant pagina 20
Wilhelminalaan verhuisd. De Stadsbrug is een bedrijfsverzamelgebouw waarin allerlei vormen van werk georganiseerd worden voor Utrechtse mensen die voorheen dakloos en verslaafd waren. Voor hen is het vaak moeilijk om betaald werk te vinden. Bureau Dagloon is het uitzendbureau van De Stadsbrug. Wijkbureau Zuidwest staat positief tegenover de komst van deze organisaties naar hun wijk. Er is veel aandacht voor een goede afstemming met de omgeving. Bureau Dagloon kan een rol spelen voor de buurt met bijvoorbeeld extra schoonmaakwerkzaamheden in de omgeving. In 2016 komen Stadsbrug en Dagloon weer terug naar het stationsgebied en krijgen zij hun ‘thuis’ bij Stationsplein 57. •
Is Wijk C nog wel het hartsie van de stad? Onder dit motto kwam een afvaardiging van de gemeenteraad op 1 maart naar het volksbuurtmuseum. Elk jaar trekt de gemeenteraad de tien Utrechtse wijken in om van bewoners en ondernemers te horen wat er speelt en leeft in de wijk. De zaal was met ongeveer 55 belangstellenden propvol, maar door de gemoedelijke sfeer was dat geen probleem. Na het welkom van Mirjam Bikker [CU] gingen de bewoners met de raadsleden in gesprek over hun buurt. Albert van Wersch, directeur van het Nederlands Volksbuurtmuseum, vertelde over de geschiedenis van Wijk C en er waren twee presentaties van bewoners over de ontwikkelingen die op dit moment spelen. De belangrijkste uitkomst is dat bewoners vinden dat het ontbreekt aan een heldere visie voor Wijk C.
Goed idee? Doe er iets mee! Wilt u iets organiseren voor uw buurt? Wilt u de straat veiliger maken? Heeft u een ander idee om de leefbaarheid in de Binnenstad te verbeteren? U kunt een aanvraag indienen voor het leefbaarheidsbudget. Met dit budget kan de gemeente snel inspelen op plannen van bewoners en ondernemers. Neem contact op met het wijkbureau of kijk op www.utrecht.nl/leefbaarheidsbudget. •
Daardoor gebeurt er van alles in de buurt zonder dat daar een duidelijke samenhang in zit of getoetst wordt aan een algemeen beeld waar het met de buurt naartoe moet. Bewoners gaven aan dat er echt iets moet gebeuren aan de Jacobsstraat. Dit is een onoversteekbare barrière tussen de twee delen van de buurt. Ook maken bewoners zich zorgen over de uitbreiding van horeca en woningsplitsing. De raadsleden gebruiken de input voor hun gemeenteraadswerk. Ook hebben zij de bewoners opgeroepen met een toekomstvisie voor Wijk C te komen. •
Mirjam Bikker verwelkomt de bewoners van Wijk C. © Willem Mes
Voorbeelden toegekende aanvragen [januari t/m maart 2012]: • schoonmaakbeurt en anti-graffitilaag Van Sijpesteijnkade, • tuinplan voor opknappen hofje Korte Nieuwstraat, • kindervrijmarkt Lepelenburg op Koninginnedag, • veegactie in Wijk C.
Ambities te over
Eén toezichthouder voor de stad Toen ik vorig jaar een keer door de Nobelstraat wandelde, werd er een fietser bijna aangereden door een te hard rijdende bus. Gelukkig zag ik twee gemeentelijk ambtenaren in uniform, waarbij ik ervan uitging dat die de fietser zouden opvangen en de buschauffeur zouden aanspreken of verbaliseren. Er gebeurde echter niets. Ik ben toen naar de toezichthouders toegelopen en zag al dat er een ander insigne op het uniform zat, namelijk dat van het parkeertoezicht. Zij ‘gaan’ alleen over het betalen van de parkeerbelasting en hebben verder geen bevoegdheden om op te treden. De parkeerwachten doen uiteraard goed werk, net als de milieutoezichthouders en de toezichthouders voor de openbare ruimte. Het is echter voor de bewoners van de stad toch behoorlijk verwarrend. Zij zien iemand in uniform en dat geeft hun een gevoel van veiligheid. Niet alleen de politie, maar ook de diverse gemeentelijke toezichthouders hebben een rol in de veiligheidsbeleving van de bewoners. Die veiligheidsbeleving kan enkel versterkt worden als de bewoners ook meer het vertrouwen krijgen dat, als er iemand in uniform voorbij loopt, deze ook daadwerkelijk gaat handelen als er sprake is van overlast, verkeersonveiligheid of vervuiling van de openbare ruimte. De VVD pleit daarom ook al langere tijd voor meer duidelijkheid en eenduidigheid op dit vlak: alle toezichthouders moeten kunnen verbaliseren voor allerlei soorten overtredingen. De opdeling in specifieke werkvelden moet verdwijnen. Zo kunnen bewoners van de stad met een veiliger gevoel over straat, omdat ze weten dat, als er wat gebeurt en een politieman of een gemeentelijke toezichthouder dat constateert, deze functionarissen kunnen en mogen optreden.• Mark Dijk, raadslid
www.binnenstadskrant.nl
Er komen belangrijke beleidsnotities van het College op de Binnenstad af. Om te beginnen is er een Parkeernota aangekondigd. De wijkraad heeft de Binnenstadbewoners vorig najaar gevraagd naar hun mening over het parkeren. Op de presentatie-avond van de enquête bleek dat in diverse delen van de Binnenstad gewoekerd moet worden met parkeermogelijkheden. Ook al heb je een vergunning, dan wil dat niet zeggen dat je ook een plaats kunt vinden. Mensen melden dat vooral na 18.00 uur het soms heel lang zoeken is om een plekje te vinden. Klacht van met name ondernemers is dat zakelijke bezoekers lang moeten rondrijden om ergens een parkeerplaats te vinden, zeker nu er plaatsen op het Janskerkhof verdwijnen. Wel is er steun voor het plan om de grachten en pleinen vrij te maken van geparkeerde auto’s, maar onder de voorwaarde dat er elders nieuwe plaatsen gecreëerd worden. Er zijn grote verschillen in opvatting tussen mensen met wel of geen auto, bleek uit het rapport. Een ander stuk dat er aan komt is een werkboek ‘Aantrekkelijk en Bereikbaar Centrum’ uit de koker van wethouder De Rijk. Het gaat over de kwaliteit van openbare ruimte in de Binnenstad. De druk op het centrum van de stad is groot en dat is zichtbaar in de openbare ruimte. De verrommeling neemt toe. Dit werkboek legt de relatie tussen mobiliteit, lopende projecten, economische vitaliteit en kwaliteitsaspecten als leefbaarheid en belevingswaarde. De kwaliteit van de openbare ruimte verbetert door gebruik, inrichting en beheer beter op elkaar af te stemmen. Initiatieven Maar misschien meer nog wordt de toekomst van de Binnenstad bepaald door het ambitiedocument ‘Utrecht aantrekkelijk en bereikbaar’. Daarin gaat het over anders omgaan met vervoersstromen, over voorstellen om minder auto’s toe te laten in de Binnenstad en aangrenzende wijken en ook minder verkeer te krijgen op de aanvoerwegen. Verbetering van de luchtkwaliteit is daarbij een belangrijk doel van het College. Dan gaat het om minder lawaai en fijnstof producerende bussen, het aanleggen van knips in routes en het anders inrichten van stukken stad.
PvdA vindt het belangrijk dat de stad meedenkt. En dan zijn er leuke initiatieven aan de gang. In de noordelijke Binnenstad wordt er gesproken over de toekomst van garage Paardenveld die straks moeilijker bereikbaar is. Kun je die niet meer inzetten voor het parkeren van bewoners? En kan er iets bedacht worden voor de Sint Jacobstraat die nu de noordelijke Binnenstad in tweeën splitst? In de zuidelijke Binnenstad denken ondernemers onder het motto Langzame stad na over minder verkeer door de Twijnstraat en het aantrekkelijker maken van deze oudste winkelstraat van Utrecht. En verder is er de bewonersgroep Nieuwstraat [BON], die voorstellen gaat doen over een herinrichting van de Lange Nieuwstraat die tot verkeersas verworden is. Te hard rijden en massaal fout parkeren vooral op zondagen leveren grote problemen op, zeker in het noordelijk gedeelte van de straat waar het erg smal is. Aanwijzingen waar je wel of niet mag staan zijn onduidelijk. En foutparkeerders lokken anderen uit om hun auto ook verkeerd neer te zetten. Het College heeft volop ambities, maar het zal voor een deel aan actieve buurtbewoners liggen wat er van die plannen gerealiseerd gaat worden. Dus burgers: laat u horen. •
Geen stromen fietsers door Wijk C Er wordt hard gewerkt aan het opknappen van onze Binnenstad. Zo nu en dan leidt dat voor Binnenstadsbewoners, maar ook voor bezoekers en ondernemers, tot problemen. De komende anderhalf jaar dreigt het Vredenburgviaduct [tussen Smakkelaarsveld en Vredenburg, over de toekomstige Catharijnesingel] afgesloten te worden voor fietsers en voetgangers. Fietsers zouden vervolgens hun weg moeten vinden via de Willemstraat en de Lange Koestraat. Wat GroenLinks betreft is dit een zeer onwenselijke situatie. Wanneer fietsers door de smalle straatjes van Wijk C worden geleid, is dat niet alleen erg onhandig, maar ook gevaarlijk. Daarom moeten we zorgen voor permanente aandacht voor fietsers in het Stationsgebied. Ook tijdelijke situaties moeten veilig en comfortabel worden aangelegd. Het laatste woord is hier-
over dan ook nog niet gesproken. De ambitie om Utrecht aantrekkelijker te maken voor fietsers is fors en moet ook gelden voor tijdelijke situaties. •
Fietsroutes beter maken Wanneer het over wildernis in de stad gaat, kunnen de vaak chaotische fietssituaties op diverse plekken in de stad niet over het hoofd gezien worden. ‘Hier geldt het recht van de sterkste’, kopte het AD/UN al eens over de huidige situatie bij het Smakkelaarsveld. De ChristenUnie maakt zich sterk voor de veiligheid van fietsers en andere kwetsbare verkeersdeelnemers. Met name bij wegomleggingen en grootschalige bouwprojecten schort het echter nogal eens aan deze veiligheid. Op verschillende locaties in de stad is het ronduit gevaarlijk. In januari stelde de ChristenUnie hierover al vragen aan het college. Wij zien graag dat het college meer prioriteit geeft aan de verkeersveiligheid van fietsers, en zeker gezien de ambitie om dé Fietsstad van Nederland te worden kunnen hier nog verbeteringen plaatsvinden. Knelpunten Maar niet alleen voor de huidige situaties moet een oplossing komen. De ChristenUnie mist structurele aandacht voor de fiets bij toekomstige bouwplannen. Zo is bekend dat de Vredenburgknoop dit voorjaar wordt afgesloten voor fietsers. De alternatieve routes, zoals de Herenroute en de route via de Breedstraat, zullen dan onvermijdelijk drukker worden. Het is belangrijk hierop te anticiperen en deze routes nu al fietsbestendig te maken. Omdat de sluiting al dichtbij komt en de aanpassingen nog steeds niet gedaan zijn, heeft de ChristenUnie schriftelijke vragen gesteld aan het college van b&w. Zonder goede alternatieve fiets- en wandelroutes kan je zo’n intensief gebruikt kruispunt niet afsluiten! We hopen dat het college werk gaat maken van bovenstaande knelpunten. Maar bovenal hopen we dat er in het vervolg bij elk toekomstig bouwplan structureel aandacht komt voor de fiets. We zouden het toejuichen wanneer hiervoor een standaardprocedure wordt opgesteld, waarin de gevolgen van het plan voor fietsers in kaart worden gebracht en gezocht wordt naar creatieve oplossingen. •
Binnenstadskrant pagina 21
De gemeente wil gerichter omgaan met de welzijnsaccommodaties in de stad, waaronder de buurthuizen. Eén van de buurthuizen die op de nominatie staan om te worden ‘afgestoten’ is Buurthuis Oudegracht. Maandag 19 maart vond een bijeenkomst plaats waar vertegenwoordigers van de gemeente in gesprek gingen met de huidige gebruikers van het pand. Allereerst gaf Rick de Kogel, projectleider taakstelling accommodaties een presentatie waarin werd uitgelegd waarom bezuinigd gaat worden op accommodaties en waarom Buurthuis Oudegracht een van de mogelijk te sluiten panden is. Er moet van de totale bezuiniging op de welzijnsbudgetten van 2,.8 miljoen euro, 900.000 euro worden bezuinigd op de accomodaties. Daarom is in de hele stad gekeken naar de bewoners-
samenstelling van de buurten/wijken en naar de mogelijke alternatieve behuizingen. Voor buurthuis Oudegracht geldt: de Binnenstad is een sterke wijk en er zijn voldoende alternatieve locaties om te gebruiken. Vervolgens ging men in gesprek met de aanwezige wijkbewoners en gebruikers. Zij gaven aan wel degelijk prijs te stellen op behoud van het buurthuis, juist vanwege de buurtfunctie. De alternatieven zijn
lang niet altijd geschikt, bijvoorbeeld omdat ze te ver weg liggen of te duur zijn. Hoe verder Aan het slot van de avond werd besloten dat verder onderzoek plaatsvindt naar behoudt van de buurtfunctie van het pand, mogelijk te realiseren als er een nieuwe hoofdhuurder komt die ook de huidige gebruikers wil huisvesten en naar alternatieve huisvesting in de buurt. In april komt het voorgenomen besluit weer in het college van b & w aan de orde. In mei vergadert de Commissie Mens en Samenleving erover en vervolgens staat het in juni op de agenda van de gemeenteraad. •
Utrechts bekendste ‘krakersburcht’, Unica op de Ganzenmarkt, wordt een hotel-café-restaurant met twintig tot 25 kamers. Huisjesmelker Vloet verkocht het pand in februari aan de 32-jarige Willem Klaassen, die zich sinds kort toelegt op het opkopen en verbeteren van panden in de Binnenstad. Hij is eigenaar van hotel Nieuwegracht, het kleinste hotel van Utrecht. De gemeente werkt mee aan de plannen voor Unica. Het college vindt het initiatief kansrijk en ‘op hoofdlijnen haalbaar’.Wanneer de krakers er uit moeten is nog niet bekend. Zij waren net van plan 12000 euro te lenen voor het opknappen van de dakgoten. •
AGENDA
Toekomst Buurthuis Oudegracht onzeker
Unica wordt hotel
MAART
Vr 30 Buurkerk [Museum Speelklok] 19.30 Concertavond; € 9,50/7,50 Vr 30 Aloysiuskerk 20.00 Utrechtse Oratorium Vereniging olv Roel Vogel mmv Promenade Orkest en Wybe Kooijmans [orgel]; Bach, Johannes Passion; € 25
Vr 30 Pieterskerk 20.15 Monteverdi Kamerkoor Utrecht olv Wilko Brouwers mmv Klaas Vellinga [harmonium] en Michaël Wilmering [bariton]; Liszt, Via Crucis; € 15/10 Za 31 Domkerk 15.30 Solisten, koor en orkest van de Domcantorij olv Remco de Graas; Bach, Mattheus Passion; collecte
Za 31 Willibrordkerk 20.15 Trajecti Voces olv Dirkjan Horringa: Lijdenstijd in Lissabon [en Rio de Janeiro]; D. Scarlatti, Stabat Mater en Miserere; werken van Lôbo, Cardoso, De Brito en Nunes Garcia
EK-schermen gaan door Horeca-ondernemers op de zogenaamde evenementenpleinen mogen hun terras en een deel van het plein gebruiken om op een groot scherm het EK-voetbal te volgen, zo heeft de burgemeester besloten. Volgens hem zullen het geen massale evenementen worden, maar feestjes ‘van en voor Utrechters’. Verscheidene
Za 31 Geertekerk 20.30 Kamerkoor Decibelle olv Marc Hoogsteden mmv Quirine van Hoek [viool]: Passieconcert; werken van o.a. Anerio, Homilius, Gounod en Oudkerk; € 10
caféhouders gaan van de mogelijkheid gebruik maken. Elders in de Binnenstad zijn op terrassen schermen toegestaan met de voorkant naar binnen gericht. Er mag bovendien een tap worden geplaatst. Buiten de Binnenstad zijn grote schermen taboe. Minister Opstelten waarschuwde begin maart dat gemeenten moeten oppassen met het toelaten van evenementen in binnensteden tijdens het EK. Hij is bang voor verstoring van de openbare orde. De wijkraad Binnenstad adviseerde de burgemeester uitsluitend in de buitenwijken schermen to te staan. •
De dagrecreatiegroep voor senioren [ook wel de koffiesoos genoemd] is een wekelijkse activiteit van Cumulus Welzijn op de donderdagmorgen. De ochtend staat in het teken van ontmoeting, samenzijn en activiteiten ondernemen zoals bloemschikken, gezelschapsspelen of geheugenspel. De senioren maken het activiteitenprogramma samen met de begeleidster. Een deelnemer verwoord het zo: ‘We genieten van een inspirerend en gezellig samenzijn. We zitten op een gemakkelijk bereikbaar punt in de Binnenstad. De grote, onlangs gerenoveerde ruimte biedt talloze mogelijkheden voor de activiteiten die wij willen ondernemen. Wij zijn er in ieder geval blij mee.’ Wilt u meer informatie belt u dan met de begeleidster: Cumulus Welzijn, Dien van Strien 06-23995058 • Binnenstadskrant pagina 22
Zo 1 Willibrordkerk 14.00 Zondagmiddagconcert: Projectkoor De Baronnye olv Hans Leeuwenhage; Schütz, Mattheuspassie; collecte
Entree buurthuis Oudegracht
Zo 1 Willibrordkerk 15.30 Joost Willemze [harp]; Ibert, Deux Interludes, Castelnuovo-Tedesco, Concertino op. 93; Caplet, Divertissement no. 2: A l’Espagnole; collecte
Città della Musica is een samenwerkingsverband van inmiddels veertien organisaties die concerten organiseren in de Binnenstad, meestal in kerken. De Città-agenda staat in de Binnenstadskrant en op www.utrecht-muziekstad.net.
‘Koffiesoos’ op donderdagmorgen
APRIL
Zo 1 Geertekerk 19.30 Bachcantatedienst olv Gijs Leenaars; BWV 182 Himmelskönig, sei willkommen; collecte Do 5 Willibrordkerk 21.00 Hetty Gehring [alt] en Wim Brunsveld [orgel]; Vivaldi, Stabat Mater; collecte Vr 6 Jacobikerk 13.30 De Nieuwe Philharmonie Utrecht mmv Studium Chorale olv Johannes Leertouwer; Bach, Matthaus Passion; € 47,50
www.utrecht-muziekstad.net Vr 6 Willibrordkerk 20.15 Utrechts Byzantijns Koor olv Grigori Sarolea: Muziek in de geest van Goede Vrijdag; € 15 Za 7 Janskerk 13.30 Bachkoor Nederland olv Pieter Jan Leusink; Bach, Mattheus Passion; € 70
Za 21 Domkerk 15.30 Solisten, koor en instrumentalisten van de Domcantorij; Händel, Utrecht te Deum en Jubilate; collecte
Za 7 Domkerk 15.30 Cantores Martini; Demantius, Johannes Passion; collecte
Za 21 Geertekerk 20.15 Multiple Voice olv Paul de Kok mmv barokensemble Eik en Linde en Hannah Morrison en Marjon Strijk [sopraan], Barnabás Hegyi [altus], Jeroen de Vaal [tenor] en Marc Pantus [bas]: Jubileumconcert; Frescobali, Canzone; Legrenzi, Sonata a 4; Monteverdi, delen uit de Maria Vespers; Scarlatti/Avison, Concerto Grosso nr. 5 in d; Händel, Dixit Dominus
Za 7 Willibrordkerk 16.00 Kamerkoor Bekooring olv Claartje Kocken mmv Peter Verhoogt [orgel]; Fauré, Requiem; collecte
Zo 22 MerkAz 15.30 Blokfluitensemble Praetorius olv Norbert Kunst: Van Pesach tot Poeriem; € 15/12,50
Zo 8 Willibrordkerk 14.00 Zondagmiddagconcert: Zarjanka olv Irina Raspopova: Christos Voskresje!; € 6
Zo 22 Janskerk 17.00 Schola Davidica olv Lisette Bernt mmv Jan Hage [orgel]: Choral Evensong; werken van Tallis, Clucas, Howells, Moore en Bruckner; collecte; info www.scholadavidica.nl
Za 7 Jacobikerk 13.30 De Nieuwe Philharmonie Utrecht mmv Studium Chorale olv Johannes Leertouwer; Bach, Matthaus Passion; € 47,50
Ma 9 Janskerk 15.00 Pieter Jan Leusink; Händel, The Messiah; € 70 Vr 13 Pieterskerk 20.15 Kamerkoor Decamerone olv Ulrikke Reed Findenegg: Nieuwe en oude madrigalen; werken van onder andere Lauridsen, Kruse, Vasks, Monteverdi en Marenzio; € 12/9 Za 14 Domkerk 15.30 Jan Hage [orgel]; Widor, Orgelsymfonie X; collecte Za 14 Geertekerk 20.15 Nederlands Studenten Kamerorkest olv Arjan Tien mmv Maria du Toit [klarinet]; Kliphuis, Opdrachtcompositie; Mozart, Klarinetconcert KV 622; Prokofiev, A summer day en Symfonie no. 1 [“Klassieke”]; € 15/10 Zo 15 Willibrordkerk 14.00 Zondagmiddagconcert; € 6 Zo 15 Janskerk 16.00 Het Orkest olv Gustavo Gimeno mmv David Kweksilber [saxofoon]; Brahms, Derde Symfonie; Demirel, Saxofoonconcert; Boyce, Eerste Symfonie; € 15/12,50 Vr 20 Pieterskerk 20.15 Cappella Amsterdam olv Ralf Sochaczewsky: Een koffer uit Berlijn; bloemlezing uit de Duitse koorliteratuur door de eeuwen heen; € 23,50/10
www.utrecht-muziekstad.net
Vr 27 Pieterskerk 20.15 Nederlands Kamerkoor olv Peter Dijkstra: Vrede en verdriet; € 23,50/10 Za 28 Domkerk 15.30 Domcantorij olv Remco de Graas mmv Jan Hage [orgel]; Bach, Te Deum; collecte
MEI Vr 4 Willibrordkerk 20.15 Hucbald en de Utrechtse Studenten Cantorij: Herdenkingsconcert Vr 4 Domkerk 20.30 Holland Baroque Society mmv Eric Vloeimans [trompet]: Herdenkingsconcert Za 5 Domkerk 15.30 Jan Hage [orgel]; Valerius Gedenck-klank; collecte Zo 6 Geertekerk 19.30 Bachcantatedienst olv Gijs Leenaars; BWV 146 Wir müssen durch viel Trübsal in das Reich Gottes eingehen; collecte Do 10 Nicolaïkerk 20.15 Nederlandse Bachvereniging olv Anton Steck [viool] mmv Pascal Bertin [alt], Marcel Beekman [tenor] en Stephan MacLeod [bas]: Bach en zijn vriend Pisendel; Bach, Herr, wie
du willt [BWV 73], Jesus schläft, was soll ich hoffen [BWV 81] en Erfreute Zeit im neuen Bunde [BWV 83]; Pisendel, Concert voor viool en orkest; Graun, Concert in Bes; € 28/8 Vr 11 Pieterskerk 20.15 Collegium Musicum Amsterdam olv Anthony Zielhorst: Heer, red ons, wij vergaan!; Monteverdi, Messa de capella; werken van De Wert; € 15/10 Za 12 Domkerk 15.30 Domcantorij olv Remco de Graas mmv Jan Hage [orgel]; Manneke, Utrecht Te Deum; collecte Za 12 Lutherse Kerk 20.15 Kamerkoor Sjanton olv Chris Pouw; Martin, Songs of Ariel; Shakespeare songs van Vaughan Williams, Harris en Mantyjarvi Zo 13 Lutherse Kerk 15.00 Kamerkoor Sforzato olv Vincent Doek: Made in Germany Wo 16 Geertekerk 20.15 symfonieorkest Bellitoni olv Jurjen Hempel mmv Lisa Jacobs [viool]; Tsjaikovsky, Symfonie Pathétique; Sibelius, Vioolconcert; Ford, Kristal Za 19 Domkerk 15.30 Cantores Martini; Kooy, Missa Brevis voor koor en 2 hoorns; collecte Di 22 Domkerk 20.15 Egidiuskwartet: Leidse Koorboeken 3; € 25/12,50 Do 24 Pieterskerk 20.15 Nederlands Kamerkoor olv Risto Joost: Muzikale rebellen; werken van Gesualdo en Stravinsky; € 23,50/10 Za 26 Domkerk 15.30 Bariton [nbtm] mmv Jan Hage [orgel]; Dvorak en Reger, Biblische Lieder; collecte Za 26 Doopsgezinde Kerk 20.00 Netherlands Melodica Ensemble: The Art of the Melodica; Bradford Robinson, Curtain Raiser; Haydn, Strijkkwartet op. 33; Klengel, fuga’s; Bach, Kunst der Fuge, Contrapunctus XIV [reconstructie Zoltán Göncz]; € 5 Zo 27 Geertekerk 15.00 Opera per Tutti; € 20/12 Zo 27 Janskerk 17.00 Schola Davidica olv
Lisette Bernt mmv Jan Hage [orgel]: Choral Evensong; werken van Jenkins; collecte; info www.scholadavidica.nl
JUNI Za 2 Domkerk 15.30 Solisten, koor en orkest van de Domcantorij olv Remco de Graas; Vaughan Williams, Mass in g; collecte Zo 3 Binnenstad 12.00 Culturele Zondag: Utrecht danst; info www.culturelezondagen.nl Zo 3 Geertekerk 19.30 Bachcantatedienst olv Gijs Leenaars; BWV 197 Gott ist unsere Zuversicht; collecte Vr 8 Aloysiuskerk 20.00 Toonkunst Utrecht olv Jos Vermunt; Rossini, Petite Messe Solennelle Vr 8 UCK 20.30 Kamerkoor 4 bij 4 Za 9 Domkerk 15.30 Jan Hage [orgel]; werken van Bolcom, Ives en Albright; collecte Za 9 Geertekerk 20.15 Kamerorkest Pulcinella olv Jussi Jaatinen mmv Marieke Steenhoek [sopraan]; Orthel, Scherzo nr. 2; Berlioz, La Mort de Cléopâtre; Sibelius, Symfonie nr. 5; € 15/10 Vr 15 Pieterskerk 20.15 Studentenvrouwenkoor Medusa olv Tanya Worron: Summer Songs; werken van Whitacre, Janacek en Blake; € 12,50/7,50 Za 16 Domkerk 15.30 Cantores Martini; Motetten van Tallis, Blow en Purcell; collecte Zo 17 Schillertheater 15.00 Edith Mathot [viool] en Lucia Wisse [harp]; € 16/14 Zo 17 Geertekerk 15.00 [aanvangstijd ovb] Utrechtse Muziekacademie olv Marco Bons mmv Sander van Dijk [hoorn]; Beethoven, Zevende Symfonie; Strauss, Tweede Hoornconcert; info www.uma-kamerorkest.com Zo 17 Doopsgezinde Kerk 15.00 [aanvangstijd ovb] Coqu olv Arjan van Dijk: Hemel en aarde bewegen; werken van o.a. Poulenc, Lotti, Lassus en Tavener; info www.coqu.nl
Binnenstadskrant pagina 23
Vrij baan voor de horeca kind in stoel als ik naar je kijk in je witgevlochten stoel – drie kleine beren op je trui parmantig stappend naar hun doel twee grote beren aan je zij knus verscholen in die grote stoel – dan weet ik dat volmaaktheid vaak in kinderogen lacht dat het wonder nooit veraf zich altijd in het allerkleinste heeft gedacht dat weet ik met een blij intens gevoel als ik kijk naar jou in je witgevlochten stoel
Oeke Kruythof
www.binnenstadskrant.nl
Tom Broekman geeft superfeest ‘De dominee zou jaloers zijn’, zei de ceremoniemeester, rondkijkend in de met meer dan zeshonderd mensen gevulde Klaaskerk, waar Tom Broekman en zijn vrouw Margriet een feestje gaven ter gelegenheid van het 175-jarig bestaan van hun familiebedrijf Thom Broekman Herenmode en De Rode Winkel [in totaal 22 winkels in Nederland]. Feestje? Zeg maar rustig: feest, van acht tot één, in een fantastisch in ceriserood en paars licht gezette zaal. Hoogtepunten van het officiële deel waren de presentatie van Broekmannen, een kroniek van familie en bedrijf van de hand van Twijnstraatbewoner Kees Visser, en de bekendmaking dat de zaak zich voortaan koninklijk mag noemen. •
Binnenstadskrant pagina 24
Meer horeca op alle grote pleinen, inclusief het Domplein, en op de straten die deze pleinen met elkaar verbinden, zoals de Domstraat, de Lange Jansstraat en de Lange Viestraat, dat is – zo staat in de nieuwe horecanota - de wens van b. en w. Ook in de Nobelstraat, de Voorstraat , de Wittevrouwenstraat en de Sint Jacobsstraat is volgens het college uitbreiding van de horeca – en daarbij wordt dan met name gedacht aan restaurants en koffietentjes en dergelijke – een goede zaak. Van de horeca-ondernemers die nu een bedrijf in de Binnenstad hebben, hoeft het niet zo nodig. Ze vrezen dat de spoeling dun wordt. Ze zeggen dat het goed gaat met de kleine en de grote bedrijven, maar dat de middelgrote zaken het moeilijk hebben. Het mooi zijn als die ondernemingen naar achteren [binnenplaatsen] en naar boven zouden mogen uitbreiden. De nota komt aan dat verlangen tegemoet. Als er geen al te grote bezwaren zijn dan mag het. De Wijkraad Binnenstad vindt dat er volstrekt onvoldoende mogelijkheden zijn voor bewoners om zich te verweren tegen de vestiging van ongewenste horeca in hun omgeving. De toetsingscriteria zijn vaag en onvolledig. Uitbreiding van horeca op achterterreinen leidt volgens de wijkraad vrijwel altijd tot overlast, en moet dus niet worden toegestaan. Daens Op het plein achter het stadhuis, dat is de Korte Minrebroedersstraat, is al te zien wat het college nog meer wil toestaan, namelijk dat winkels ook aan horeca gaan doen. Van een deel van de verkoopruimte mag een koffietentje gemaakt worden, en buiten mag een terrasje komen. Modewinkel Daens heeft de primeur van het nieuwe beleid. Het terras is niet zo veel kleiner dan dat van buurman De Zaak. Restricties die er nu nog zijn bij het verlenen voor vergunningen voor terrasjes verdwijnen. Waar dat maar even kan mogen de stoeltjes en de tafeltjes naar buiten.
Laats
te Nie
uws!
Dick Franssen
Opmerkelijk is de switch die het college maakte in Wijk C. In de concept-nota stond dat de horeca in Wijk C ongelimiteerd mocht uitbreiden. Een paar weken geleden, op een bijeenkomst in het Volksbuurtmuseum, openbaarde een goed-ingelichte bewoner dat. Het veroorzaakte heftige reacties in de zaal. Het lijkt er veel op dat b. en w. naar aanleiding hiervan hebben besloten dat er in Wijk C niet meer dan twee horecabedrijven mogen bijkomen. [Zie ook bladzijde 2: Richting Volendam.] 24 uur levendigheid In de nota hebben b. en w. het er voortdurend over dat Utrecht een stad van kennis en cultuur is. Die kennis concentreert zich vooral rond het Janskerkhof, waar de Universiteit het Driftcluster ontwikkelt. De nota meldt hierover: ‘Bij een bruisend Kenniskwartier hoort een horecastructuur die 24 uur per dag levendigheid oproept. Waar studenten, zzp-ers, creatievelingen en anderen overdag terecht kunnen voor een hapje en een kop koffie, ’s avonds voor een wijntje en een degelijke maaltijd en ’s nachts voor een goed feest. ’In de nota staat niets over beperking van de overlast door de bevoorrading van de horeca met grote vrachtauto’s en koelwagens. Wethouder De Rijk denkt, zo zei ze in een persgesprek, dat overleg met de ondernemers tot verbetering zal leiden. Volgens de kop boven het persbericht is de kern van de nota het bevorderen van daghoreca en restaurants in de buitenwijken. Tot nu toe is de horeca in die buurten dun gezaaid. Eén van de oorzaken is de angst van de omwonenden voor overlast. Het college wil de weerstand wegnemen door in die wijken voor restaurants een sluitingstijd van twaalf uur af te spreken. Raadsinformatie-avond De horecanota, officieel Herziening Ontwikkelingskader Horeca Utrecht 2012, is geagendeerd voor de raadsinformatieavond van 17 april, de vergadering van de commissie Stad en Ruimte van 24 en 26 april en de raadsvergadering van 10 mei . De nota staat op de website van de gemeente: www.utrecht.nl •
Paushuize nu partycentrum Paushuize is na een langdurige en kostbare restauratie heropend als exclusief partycentrum, geëxploiteerd door Huize Molenaar. Het grote woonhuis op de Pausdam stamt in uit 1512, en is gebouwd in opdracht van kardinaal Boeyens, die vijf jaar later paus werd. In de twintigste eeuw was Paushuize onderdeel van het Provinciehuis, waarvan het grootste deel later is overgegaan naar de Universiteit. De provincie zal Paushuize soms nog gebruiken voor representatieve doeleinden. Verder zwaait Huize Molenaar er de scepter. Bij de renovatie zijn de salons teruggebracht naar de tijd van hun beroemdste bewoners of gebruikers. De inrichting en de wandversiering komen uit diverse
collecties, vooral uit het depot van het Centraal Museum. Er is ook nieuw meubilair: goudkleurige, quasi-antieke stoelen. De dag na de officiële opening mocht het publiek komen kijken. Er kwamen duizend mensen, het maximum dat werd toegelaten. Paushuize en het er tegenoverliggende gebouw van de Universiteit maken deel uit van de lichtroute Trajectum Lumen. Achter de ramen flitsen lichten aan en uit, waardoor het spookhuizen lijken. Grappig zijn de bewegende projecties van een duif [Paushuize] en een uil [Universiteit] boven de ingangen van beide gebouwen. •