mo d e r n e ka n t oor c o n c e p t e n
Kantoren OVG en Kristal in Rotterdam door Fokkema Architecten
Bijzondere teamprestaties De sleutel tot het succesvol tot stand brengen van een bouwproject is overleg. Een projectontwikkelaar praat met opdrachtgevers, met overheden, met uitvoerders, met leveranciers en met collega’s. Vaak worden plannen in teamverband uitgewerkt. In de door Fokkema gerealiseerde kantoorinterieurs voor de Rotterdamse projectontwikkelaars OVG en Kristal, zowel in huisvesting als in imago totaal verschillende bedrijven, zijn plekken voor formeel en informeel overleg daarom de blikvangers. Marit Overbeek
De identiteit van OVG Projectontwikkeling laat zich het beste verwoorden als ambitieus en vooruitstrevend. Niet voor niets liet deze grote Rotterdamse projectontwikkelaar tijdens de renovatie van Las Palmas, het voormalige werkplaatsengebouw van de Holland Amerika Lijn, haar eigen huisvesting op het dak daarvan bouwen. Dankzij de elliptische vorm is het een opvallend object op de Kop van Zuid. Het programma vroeg om een terughoudend, maar toch representatief ingericht kantoor met open werkvloeren, waarin de non-hiërarchische organisatiecultuur is weerspiegeld. 80 de Architect, oktober 2008
Omdat de ronde kopse zijdes en het weidse uitzicht op de Rotterdamse skyline het interieur domineren, heeft Fokkema Architecten de relatie met de omgeving als uitgangspunt voor het ontwerp genomen. Een voordeel was dat de bouw van het exterieur en het interieur bijna tegelijkertijd plaatsvond, zodat nauw kon worden samengewerkt met Benthem Crouwel Architecten. Om binnen en buiten met elkaar te verbinden, is ervoor gekozen de glazen gevels vrij te houden en de werkplekken zo vorm te geven dat iedereen rondom uitzicht heeft. Het adem-
benemende panorama van de Maas en de Erasmusbrug is het eerste dat zichtbaar is bij het betreden van het kantoor, waardoor bezoekers als vanzelf naar de voorgevel lopen waar zich de receptiebalie, ontvangst- en wachtruimte bevinden. Ook de plekken voor informeel overleg en de vergaderzalen zijn aan de kopse kanten van de werkvloeren en de gevels gesitueerd. Hoewel de twee verdiepingen in verschillende zones zijn verdeeld, zijn de ruimtes nergens gesloten. De werkplekken zijn per drie gekoppeld in T-vormige eilanden. Deze zijn onderling gescheiden door halfhoge kasten, die het
uitzicht en de overvloedige lichtinval ruim baan geven. Een strook glas verbindt de binnenwanden met de gevels. De lange zichtlijnen zijn nergens onderbroken, waardoor overal in het gebouw de omgeving is te ervaren. De losse houding die OVG kenmerkt, komt tot uiting in de office lounge, die de eerste verdieping in drie zones verdeelt. Aan de ene kant ligt het openbare gedeelte met de entree en de vergaderzalen, achter de lounge het besloten deel met werkplekken. De lounge in het centrum is een overgangszone en daardoor semi-openbaar, hier lunchen medewerkers en
De architectuur van het nieuwe volume op het Las Palmasgebouw is ook in het interieur nadrukkelijk aanwezig. Foto Aemelie Deelder
81
1 1 De zichtlijnen zijn nergens onderbroken doordat de T-vormige werkeilanden van
5
18
14
5
8
8
15
5
de gevel af zijn geplaatst. Foto Aemelie Deelder
9
2 De office lounge vormt de
16
10
11
13
12
overgang tussen de publieke entree en de besloten werkvloeren. Hier ontmoeten de medewerkers elkaar voor
5
17
14
lunch en informeel overleg, maar er worden ook klanten en relaties ontvangen.
8
8
8
8
8
8
Zesde verdieping Las Palmas
Foto Willem & Marijke Defijn+Vernimmen 3 Het indrukwekkende
5
uitzicht op de Maas en de
5
5
6
8
7
8
13
8
Erasmusbrug krijgt in de
1
vergaderzalen ruim baan.
9
Foto Aemelie Deelder
10
11
13
12
4 3
2
7
8
8
8
8
8
8
Vijfde verdieping Las Palmas
82 de Architect, oktober 2008
1 entree
5 vergaderzaal
2 balie
6 keuken
10 kopieer- en printzone
9 maquettekast
13 informeel overleg 14 secretariaat
3 foyer
7 office lounge
11 statafel
15 spreekkamer
4 boardroom
8 werkplekken
12 belcel
16 pantry
17 directiekamer
2
3
worden recepties, borrels en diners gehouden. Het interieur oogt representatief zonder kil te zijn: warmte is aangebracht door crèmekleurig travertin en leer te gebruiken, zowel op wanden, meubels als op vergadertafelbladen. De opvallende stiknaden in het gebruikte leer roepen associaties op met handgemaakte Italiaanse schoenen, wat bijdraagt aan het kosmopolitische karakter van het interieur. Gecombineerd met de hergebruikte teakhouten vloer in de entree en office lounge en de kabelstructuur in het tapijt in de vergaderzalen, waarmee de architecten refereren aan de omringende scheepvaartgeschiedenis, ontstaat de sfeer van een luxe jacht. De identiteit van Kristal Projectontwikkeling, die woningen ontwikkelt voor én met zes woningcorporaties in stedelijke vernieuwingsgebieden in de Randstad, vroeg om een andere aanpak. Kristal staat bekend om haar betrokkenheid bij
bewoners en buurten. In het nieuwe onderkomen van de Rotterdamse vestiging, de vleugel van de Van Nellefabriek waar thee werd gewogen en verpakt, moest duidelijk zichtbaar zijn waar het bedrijf voor staat. Daarbij wilde Kristal dat de samenwerking en interactie tussen de verschillende regioteams zou toenemen. Naast het programma drukte de geschiedenis van het gebouw een belangrijke stempel op het ontwerp: zo eiste de monumentencommissie dat het transparante karakter van de hal niet mocht worden aangetast. Om de werknemers beschutting te bieden in de grote hal van beton, glas en staal, zijn de werkplekken in eilanden van vier langs de gevels geplaatst en afgeschermd met lage kasten, waarin maquettes en tekeningen kunnen worden geëtaleerd. Een met foto’s van projecten bedrukt doek tegen de achterwand, met daarachter geluiddempend schuim, absorbeert het geroezemoes in de presentatie- en workshopzone. Blikvanger is het volume in het midden, waarin voorzieningen als pantry’s, print- en kopieerapparatuur, stiltecellen, vergaderruimtes en spreekkamers zijn opgenomen. Dit langwerpige, middelhoge volume is asymmetrisch in de ruimte geplaatst, zodat er een duidelijke looproute ontstaat en de administratie- en financiële afdelingen meer beschut zitten dan de projectteams. Het wit gelakte lint van hpl slingert van boven naar beneden waardoor het soms als vloer en soms als kozijn fungeert. De bekleding met rood en oranje vilt contrasteert sterk met de industriële omgeving en is van buitenaf duidelijk zichtbaar. De zichtlijnen in dwars- en lengterichting blijven dankzij doorkijkjes onaangetast. De contrasten tussen harde en zachte materialen, felle en gedempte kleuren en oude en nieuwe elementen vormen samen een expressief interieur. Met het aanbrengen van moderne kan t oorconcep t en Kantoren OVG en Kristal in Rotterdam 83
1 en 3 In het sterk contrasterende ingebrachte volume zijn alle voorzieningen als spreekkamers en pantry’s opgenomen. Desondanks blijft de ervaring van de monumentale industriële hal
verschillende ruimtelijke ervaringen maakt Fokkema een sterk statement, dat past bij het jonge, dynamische karakter van de opdrachtgever. Ook in het kantoor van OVG versterkt het interieurontwerp de krachtige architectuur. Door het toepassen van een beperkt aantal, kwalitatief hoogwaardige, materialen en rustige tinten is hier de kloeke, wereldse uitstraling van de ontwikkelaar geëetaleerd.
van de Van Nellefabriek behouden. 2 Door de binnen- en buitenkant van het volume met vilt te bekleden, zijn open spreekkamers te realiseren zonder geluidsoverlast van de omgeving. Foto ‘s Aemelie Deelder
Las Palmas Penthouse, Rotterdam Opdrachtgever OVG Projectontwikkeling, Rotterdam Ontwerp Fokkema Architecten, Delft Projectteam Diederik Fokkema, Laura Atsma, Lennart Aertsen, Bram van Hooren, Michiel Maaldrink Aannemer Bouwcombinatie Strukton Jurriëns, Utrecht Interieurbouwer Gielissen NEOS Interieurprojecten, Helmond Meubelontwerp Fokkema Architecten, Delft Elektrische installaties ETB VOS , Utrecht; EnergieTechniek, Hazerswoude-Rijndijk W-installaties Warmtebouw, Utrecht Verlichting Philips, Eindhoven Plafonds Inteco, Boxtel Wanden Gielissen NEOS Interieurprojecten, Helmond Deuren Gielissen NEOS Interieurprojecten, Helmond Vloeren Van Besouw by Leoxx, Houten Stoffeerder Maasdam Projecten, Waddinxveen Losse inrichting (werkplekken) Lensvelt, Breda; (representatief) PVO Interieur, Hilversum Vloeroppervlakte 2040 m 2 Start ontwerp juli 2006 / Start bouw februari 2007 Oplevering oktober 2007
Kristal, Van Nelle Fabriek, Rotterdam Opdrachtgever Kristal Projectontwikkeling, Rotterdam, begeleiding Sabina Kok Ontwerp Fokkema Architecten, Delft Projectteam Marieke van Schaaijk, Floor Duijndam, Patrick Middelkoop, Michiel Maaldrink Interieurbouwer Kovac, Waddinxveen Meubelontwerp Fokkema Architecten, Delft Installaties Homij, Rijswijk Verlichting Licht is Emotie, Houten Wanden Van Dijken Glas, Waddinxveen Replica historische wanden A-Glas, Heenvliet Akoestisch plafond Muis, Purmerend in samenwerking met Sonogamma, Leuven ( B ) Vloeren Braak Stoffering, Abcoude Losse inrichting SV , Rotterdam Graphic achterwand Horizon Design & Development, Rotterdam Bouwbegeleiding Clausing Bouwbegeleiding Akoestisch advies Climatic Design Consult, Amsterdam Vloeroppervlakte 850 m 2 Start ontwerp november 2006 Start bouw juni 2007 Oplevering september 2007 Bouwsom €349.000,00
2
3
84 de Architect, oktober 2008
1
1 entree 2 receptiebalie 3
8
3
12
10
12 13
7
4
9
4
13
7
9
6
5
4
1 2
11
3 werkplekken 4 overlegruimte 5 kopieer- en printruimte 6 overlegruimte met twee werkplekken 7 stiltecel 8 vergaderzaal 9 lounge
3
3
10 directiekamer 11 lunchzone 12 toiletten
Begane grond Kristal
13 pantry
moderne kan t oorconcep t en Kantoren OVG en Kristal in Rotterdam 85
