Bijlage: Informatie uit de dienst GGDrU november 2015

AGENDAPUNT 2015.

AB-15 042

Voorstel voor de vergadering van:

het Algemeen Bestuur GGD regio Utrecht

Datum vergadering:

10 december 2015

Onderwerp:

Informatie uit de dienst

Portefeuillehouder:

dhr. Everhardt

Indiener:

Secretaris

Bijlage:

Informatie uit de dienst GGDrU november 2015

Gevraagd besluit Het algemeen bestuur van de GGDrU besluit: 

kennis te nemen van de informatie uit de dienst.

Toelichting Zie bijlage Financiële consequenties geen Verdere behandeling geen

1

Informatie uit de dienst GGD regio Utrecht november 2015

ALGEMEEN  Regionale oefening Kennisnetwerk Zoönosen Midden-Nederland 28 oktober vond een regionale oefening plaats, georganiseerd door het Kennisnetwerk Zoönosen Midden-Nederland. De GGD is vaste partner binnen dit netwerk. Aan de oefening deden verschillende relevante partners op het gebied van een uitbraak met een dierziekte uit regio Utrecht mee, zoals de Nederlands Voedsel en Waren autoriteit (NVWA), het RIVM, de faculteit diergeneeskunde, huisartsen, ziekenhuisartsen, de veiligheidsregio (VRU/GHOR) en een burgemeester. De oefening had als doelen om uit te wisselen wat partijen van elkaar nodig hebben voor een adequate bestrijding van een uitbraak en het inzicht krijgen in elkaars taken, rollen en bevoegdheden ten aanzien van de bestrijding. Recent heeft de minister van VWS het Kennisnetwerk Zoönosen MiddenNederland benoemd in een kamerbrief van 13 okt jl. als navolgbaar samenwerkingsvoorbeeld. Foto: Deelnemers ten tijde van de uitbraakoefening, Provinciehuis Utrecht, 28 oktober.



In uitvoering: Schoolkracht monitor voortgezet onderwijs 2015 De Schoolkracht monitor is van start gegaan! In de GGD regio Utrecht doen 37 van de 64 scholen/schoollocaties mee aan deze gezondheidsmonitor. Al ruim 7000 leerlingen van klas 2 en 4 hebben op dit moment (eind oktober) de vragenlijst op school ingevuld. De Schoolkracht monitor is een anonieme vragenlijst voor leerlingen van klas 2 en 4 over hun gezondheidssituatie. Met de resultaten wordt gemeentelijk en landelijk beleid ontwikkeld om de gezondheid en leefstijl van leerlingen te bevorderen. Verder vormen de gegevens van de leerlingen van de school de basis voor een school-specifieke rapportage en kunnen zij richting geven aan het gezondheidsbeleid op school. Zo kan worden ingespeeld op het welzijn en de leefgewoonten van de leerlingen. Leerlingen met een goede gezondheid en gezonde leefstijl presteren immers beter op school! Meer lezen? Zie de Nieuwsbrief gezondheidsmonitor Jeugd GGD regio Utrecht oktober 2015. https://www.ggdru.nl/fileadmin/user_upload/Bestanden/Documenten/Nieuwsbrief/Nieuw sbrief_gezondheidsmonitor_Jeugd_GGD_regio_Utrecht_oktober_2015.pdf

2

 AMA’s in AZC’s In de GGD regio Utrecht is het op het moment van schrijven op de vijf asielzoekerscentra zeer druk. In de drie centra Leersum, Overberg en Utrecht, worden op allerlei manieren extra slaapplaatsen gecreëerd. Onder de asielzoekers zijn ook veel AMA’s (alleenstaande minderjarige asielzoekers). Dit betekent dat ook de jeugdgezondheidszorg in die centra op volle kracht draait. De afspraken met de COA zijn dat binnen zes weken na aankomst de jongeren in kaart zijn gebracht, dit betekent een verpleegkundige intake en lichamelijk onderzoek door de arts. Hieruit vloeit dan vaak ook het opstellen van een vaccinatie programma. De medewerkers van de PGA (publieke zorg asielzoekers) werken hard om dit te realiseren. Vanaf de planning (administratief medewerker) tot de uitvoering (artsen en verpleegkundigen) werken medewerkers extra om snel alles in kaart te hebben. Mede omdat er ook vaak weer snel een uitstroom is naar gemeenten waar de reguliere JGZ het verder moet oppakken. Met een dossier vanuit het AZC is dit efficiënter en effectiever. Meer informatie: [email protected]  JGZ organiseert opnieuw grote wervingsronde voor JGZ-professionals Na een uitgebreide werving in het eerste kwartaal van dit jaar, zoekt de JGZ opnieuw een grote groep nieuwe professionals. Uitstroom, herschikking en het implementeren van IJGZ veroorzaakt diverse vacatures voor nagenoeg alle disciplines: jeugdartsen, jeugdverpleegkundigen, CB-assistentes en screeners. Met name het vinden van gekwalificeerde jeugdartsen is een forse opgave omdat de markt krap is. Ook moeten kandidaten passen binnen de recent herijkte nieuwe “Professionele kwaliteitseisen jeugdartsen GGDrU”. Veel nadrukkelijker is door ons daarin opgenomen dat jeugdartsen een rol hebben te vervullen in het nieuwe sociale domein. Zowel in een verbindende rol, alsook met hun specifieke sociaal medische expertise. Sinds dit jaar werven we ook actief (basis-)artsen die als ANIOS bij de JGZ kunnen starten en binnen de GGDrU opleidingskandidaat voor de opleiding tot jeugdarts kunnen worden (AIOS). Meer informatie: [email protected] 

Informatie over opvoeden en opgroeien nu ook te vinden op de nieuwe GGDrU-website

Informatie van Stichting Opvoeden.nl, die ook op alle CJG-sites te vinden is, wordt nu ook ontsloten op de nieuwe website van de GGDrU (https://www.ggdru.nl/mijn-kind/opvoeden-enopgroeien.html). Ook het grootste deel van de voorlichtingsbrochures die we gebruiken binnen de JGZ is digitaal op de website geplaatst, zodat deze makkelijk op te zoeken, of later nog eens terug te vinden zijn. Bijv. het “Huildagboek” (TNO), of “Mediaopvoeding voor kinderen 6-12 jaar”(NCJ) of “Meisjesbesnijdenis”(GGD Nederland) Hiermee zetten we een mooie stap om de JGZ-taak ‘betrouwbare informatie en advies geven’ te moderniseren en de eigen kracht van ouders laagdrempelig aan te spreken. Meer informatie: [email protected] 

I-JGZ-regio’s Utrecht-West werkmaterialen op niveau

en

Eemland

brengen

de

professionele

De introductie van IJGZ in de regio’s Utrecht West en (al eerder) Eemland, betekende dat professionals dienen te beschikken over een adequate set werkmaterialen. Dit gaat in de basis onder andere over: digitale audiometers, microtoises (meetlatten), en mobiele visuskasten. Beide regio’s hebben binnen budget kans gezien om deze benodigde en eigentijdse investeringen voor de professionals te doen. Daarnaast investeren alle regio’s in laptops en i-pads. Dit voor de toegang tot het DD JGZ en voor preventieve digitale voorlichting zoals instructiefilmpjes, nuttige websites of apps om te laten zien o.a. bij huisbezoeken en bij afstemming met voorschoolse voorzieningen. Er bestaan al veel apps die goed bruikbaar zijn binnen de

3

jeugdgezondheidszorg. Meerdere GGD’en zijn bezig zijn met het maken van eigen voorlichtingsfilmpjes en maken onderling gebruik van elkaars materiaal. Meer informatie: [email protected] of [email protected]  Factsheet incidentenpool Er is een factsheet uitgekomen over de incidentenpool voor gemeente-ambtenaren en sociaal teams/ wijkteams/ jeugdteams. Daarin staat wat deze teams van de incidentenpool kunnen verwachten als er iets speelt in hun gemeente waarbij kinderen betrokken zijn en waarbij maatschappelijke onrust kan ontstaan. Alle gemeenten hebben deze factsheet ontvangen. Is dat bij uw gemeente niet bekend, laat het ons dan weten, dan sturen we u de factsheet toe. Meer informatie: [email protected]  Training Aandachtsfunctionarissen kindermishandeling en huiselijk geweld Met het van kracht worden van de Wet op de Meldcode heeft de GGD zgn. aandachtsfunctionarissen huiselijk geweld en kindermishandeling’ aangesteld. Zij zijn actief met het uitvoeren van de implementatie van de meldcode, vraagbaak voor collega’s en geven advies over de aanpak van kindermishandeling op zowel beleidsmatig als uitvoerend niveau. Alle 8 aandachtsfunctionarissen van de GGD hebben recent een incompany training (2,5 dag) gevolgd van de LVAK (landelijke Vakgroep Aandachtsfunctionarissen Kindermishandeling). Coachingsvaardigheden en gespreksvoering zijn geoefend met een acteur. Opbrengsten van de training worden meegenomen in het nieuwe Meerjarenplan kindermishandeling van de JGZ en nieuwe protocollen/werkinstructies van APG. Voor meer informatie: [email protected] (JGZ) of [email protected] (APG).

REGIO EEMLAND  ZonMW projectidee Op 6 oktober jl. heeft de GGD regio Utrecht een projectidee ingediend bij ZonMW binnen het programma Preventie 5: Deelprogramma 2 - Wonen en leven in een gezonde wijk en omgeving. Dit onderzoek evalueert de Gezonde Wijkaanpak van de gemeente Amersfoort en levert kennis op voor de wijkgerichte aanpak, die ook bruikbaar is in andere gemeenten. Bij het onderzoek wordt samengewerkt met de gemeente Amersfoort, Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Tranzo, Hogeschool Utrecht, Trimbos en Zorg- en Welzijnsorganisaties binnen de gemeente Amersfoort. Half december horen we of het projectidee uitgewerkt mag worden in een projectaanvraag. Geplande start van de studie zal in dat geval 1 oktober 2016 zijn.  Uitvoeringsprogramma Jeugd De gemeente Amersfoort is nader geadviseerd over het Uitvoeringsprogramma Jeugd. Dit programma besteedt aandacht aan: versterking eigen kracht van ouders rondom opgroeien en ontwikkelen kinderen, weerbaarheid van de jeugd, preventie schoolverzuim, preventie kindermishandeling, armoedeproblematiek en spraak/taalontwikkeling van kinderen.

4

 Beweegweek in het Soesterkwartier Ruim 200 kinderen -alle groepen 5 t/m 8 van het Anker, de Magneet en de Kubus- zijn onder leiding van B.Slim HERO Jovana Milanovic op 21 september de Beweegweek in gedanst op het lied Energie van Kinderen voor Kinderen. De officiële opening werd op het korfbalveld gedaan door de directeur van de Magneet Paul Bruijn. Hij sprak de kinderen toe over het belang van gezond eten en voldoende bewegen.

De hele week stond het Soesterkwartier in het teken van de Beweegweek. Zo was er een workshop streetdance/hiphop, konden de ouders gezonde traktaties maken, werd er kleutergym georganiseerd, konden de basisschool kinderen en hun ouders meedoen aan sport- en spelactiviteiten, was er een fittest voor ouders en kon er gedanst worden met kleuters. Basisschool de Kubus heeft deze week gewerkt met het lesmateriaal Lekker fit!; op bassischolen ’t Anker en de Kubus werd er fruit als tussendoortje meegenomen in de B.Slim fruitbakjes.



B.Slim ABC herfstvakantieactiviteitenweek Tijdens de herfstvakantie zijn in de wijken Kruiskamp/Koppel en Rustenburg de B.Slim ABC activiteitenweken georganiseerd. In de wijken Kruiskamp en Koppel konden de basisschoolkinderen en hun ouders meedoen aan BMXfietsen bij de Buitenkast, klimmen en klauteren tijdens Junglefun, koken in de moestuin en het Wijkbeweegfeest Koppel. Onder leiding van Prinses Heerlijk konden basisschoolkinderen in de wijk Rustenburg allerlei lekkere gerechten maken. Daarnaast kon men onder leiding van SRO sporten met ouders/opa’s en oma’s , meedoen aan een fittest en bingo spelen met gezonde prijzen.

5

 Gezond Schoolplein Op 22 september ontving basisschool Dr. M. van der Hoeveschool een cheque ter waarde van 50.000 euro van Jantje Beton voor het realiseren van een uitdagend, groen en rookvrij schoolplein. Het plein levert een bijdrage aan de gezondheid van kinderen omdat het buitenspelen stimuleert. Kinderen beoordelen een groen plein beter dan een grijs plein en willen graag meepraten en hun ideeën delen. Zij staan dan ook centraal in dit project. Leerlingen mogen met Jantje Beton meedenken vanuit het Schoolpleinen Actie Team.  Uit de JGZ-praktijk van alledag: Vluchtelingenzorg op maat Jeugdverpleegkundige uit Leusden mailt teamleider: “Ik ben vorige week op huisbezoek geweest bij 2 gezinnen, één uit uit Somalië en één uit Syrië. De 6 oudere kinderen uit deze gezinnen zitten op de Taalschool in Amersfoort. De 2 jongere kinderen komen op het consultatiebureau in Leusden. Alle kinderen moeten hun vaccinaties nog hebben. Het is de bedoeling dat de ouders voor de oudere kinderen voor de 9-jarigenvaccinatie deelnemen aan de standaard massavaccinatie in Amersfoort. Deze ouders spreken de Nederlandse taal echter niet en ik ben ook bang dat ze me niet begrijpen. Wij willen de kinderen graag zelf vaccineren tijdens het Inloopspreekuur in Leusden. Zo hebben wij deze kinderen en gezinnen ook beter in beeld. Ik denk dat we voor op de locaties meer vaccins moeten bestellen?”. Teamleider Marion Brouwer: “Dit is een actueel voorbeeld waar we i.v.m. de vluchtelingenproblematiek mee te maken hebben als JGZ. De vluchtelingen komen sneller vanuit het AZC in verschillende gemeenten te wonen. De zorg, zoals vaccinaties, voeding, groei en ontwikkeling wordt deels verlegd van het AZC naar de JGZ. Dit vraagt expertise, flexibiliteit en extra tijd om deze zorg op maat te leveren”. Meer informatie: [email protected] 

JGZ Eemland verbindt: Deelname aan regionale studieochtend Passend Onderwijs Eemland Op verzoek van Samenwerkingsverband de Eem nam de JGZ Eemland op 3 november jl. deel aan de regionale studieochtend Passend Onderwijs. Een mooie kans om kennis te delen en elkaar te inspireren. Aanwezig waren zo’n 150 schooldirecteuren en intern begeleiders, maar ook een leerplichtambtenaar, een onderwijsconsulent Passend Onderwijs, een GGD-arts en een directeur SWV. Scholen gaven in een korte pitch weer hoe zij werken aan de invulling van de passend-onderwijsopgave. Jeugdarts en panellid Jasmijn van Hees: “Ik zie volop kansen om vanuit de JGZ bij te dragen aan Passend Onderwijs op de scholen. De JGZ kan bij een zorg en/of vraag over de ontwikkeling van een kind benaderd worden door een school, ouders of een leerling voor advies of nader onderzoek. Ik denk ook concreet aan onze inzet bij preventie ziekteverzuim. En aan het betrekken van de JGZ voorafgaand de start van het basisonderwijs. We kunnen bijstaan bij vragen wat mogelijkheden van het kind zijn en wat deze betekenen voor het onderwijs. Ik pleit voor meer verbinding en samenwerking. Onze expertise is breed en laagdrempelig beschikbaar en ik roep scholen dan ook op om de ”eigen” jeugdarts en jeugdverpleegkundige volop te betrekken bij vraagstukken rond de ontwikkeling van een kind.” Samen met de Eemland-gemeenten werkt de JGZ Eemland aan het verbinden van de inzet van de JGZ op school, op een wijze die aansluit bij de regionale ontwikkelagenda Passend Onderwijs. Meer informatie: [email protected] (regiomanager) of [email protected] (jeugdarts)

6

REGIO LEKSTROOM  Voorlichting bij Fides/Rading in Houten Net als vorig jaar is er aan meiden die wonen bij Fides/Rading in Houten voorlichting gegeven over van alles wat met seksuele gezondheid te maken heeft. Het was erg leuk; de meiden waren geïnteresseerd en stelden veel vragen. Na de voorlichting was het mogelijk om een soa test te doen. Hier werd door enkelen gebruik van gemaakt.  Kennisatelier in IJsselstein over opvoeden Inde opvoedweek is in IJsselstein vanuit het CJG een kennisatelier georganiseerd voor professionals die werken met jeugd van 9+. Het onderwerp was mediaopvoeding en seksuele diversiteit. De bijeenkomst was goed bezocht door verschillende hulpverleners die werken met jeugd. (schoolmaatschappelijk werk, jongerenwerk-Pulse, jeugdverpleegkundigen, GGD etc.). De presentaties waren leuk en leerzaam.  JOGG Studenten van de Saxion Hogeschool hebben samen met het Streekfonds Lopikerwaard een aanzet gegeven tot het ontwikkelen van een beweegapp voor kinderen en ouders in de natuur van de Lopikerwaard. De komende periode worden stappen gezet om de financiering en daadwerkelijke uitvoering rond te krijgen.  Conferentie samen tegen eenzaamheid De startbijeenkomst “eenzaamheid’ die op 16 september in IJsselstein plaatsvond, had een hoge opkomst. Zo’n 50 mensen van vrijwilligers- en professionals hebben met elkaar gesproken over de knelpunten en de kansen rondom de preventie en de gezamenlijke acties om eenzaamheid te bestrijden. Een lokale werkgroep, waarin de GGDrU deelneemt, gaat een plan maken.  Conferentie sociaal Domein en communicatie In Vianen verkenden partners in het grensvlak van zorg en welzijn, vrijwilligers en de bibliotheek Lek en IJssel met elkaar hoe en welke rol de bibliotheek in Vianen kan hebben in het sociaal domein en als platform voor de verbinding tussen organisaties en kennis en Vianezen. Er komt zeker een vervolg om het concreter te maken.  Wereld Alzheimerdag 21 september jl. De indrukwekkende film Still Alice en het discussie forum waren maar één van de activiteiten rondom de Wereld Alzheimer dag in Houten. Openhartig gingen een mantelzorger, een huisarts, een psycholoog en een casemanager in gesprek over de problemen en het taboe rondom deze ziekte. De activiteiten zijn een onderdeel van de ambitie voor een dementievriendelijke samenleving. In de toekomst zullen meer partners in de samenleving betrokken worden.  Bijeenkomst met huisartsen en wethouders in Houten Op 2 oktober was er een lunchbijeenkomst met de wethouders van Liere en Rensen en het bestuur van Zorg in Houten en GGDrU. Aanwezig waren een PPG-er en een jeugdarts/arts MG. Onderwerp was kennismaken, afstemming en samenwerking met de GGDrU. Uitgewisseld is onder andere de praktijkkaart over samenwerking huisarts/jeugdarts en het overzicht wanneer jeugdartsen rechtstreeks kunnen verwijzen.  Sportnota Houten Dit najaar is verder gewerkt aan de ontwikkeling van een sportnota in Houten. Ook in deze fase heeft de GGDrU meegedacht over relevante en reële beleidsthema’s en doelstellingen voor gezond bewegen en sporten.

7

 Gesprek over samenwerking met ONVZ Op 26 oktober was er een vervolg afspraak met ONVZ, Zorg in Houten, GGDrU, coördinator CJG, gemeente en Zorgbelang over de samenwerking bij gezond gewicht voor kinderen en hun ouders. Besproken mogelijkheden zijn onder andere de behoefte aan een sociale kaart, de ontwikkeling van een platform en burgerparticipatie. ONVZ kan en wil in deze samenwerking hun marketing-expertise inzetten.  Lijfstyle event Op zaterdag 19 september jl. vond in het winkelcentrum Cityplaza Nieuwegein een groot Lijfstyle-event plaats. Het doel was mensen op een positieve manier te laten kennis maken met gezond eten, het plezier van bewegen, mogelijkheden van mentale ontspanning en de testmogelijkheid. Veel mensen hebben daar gebruik van gemaakt. Op het testplein is er veel gesproken met (jonge) ouders aan wie voorlichtingsmateriaal is uitgedeeld over opvoeding bij onderwerpen als seksualiteit en alcohol. Jongeren zijn aangesproken door een ‘peer’, kregen voorlichting over Sense en een tasje met voorlichtingsmateriaal. De campagnebus van de landelijke Stoptober actie stond op het plein; er is met belangstellenden gesproken over de uitdaging van 28 dagen stoppen met roken en de ondersteuning die mogelijk is.  Taakgroep Zuid-Oost Nieuwegein verbindt professionals in de wijk De taakgroep Zuid-Oost Nieuwegein organiseert periodiek bijeenkomsten waar onder andere de wijkmanager, sociaal programmeur, professionals uit de (preventieve) zorg, sociaal domein, de welzijnsstichting en de sport elkaar kunnen ontmoeten en leren kennen. Het doel is elkaar sneller te vinden en meer samen te werken. Op de themabijeenkomst jeugd in fort Vreeswijk zijn meerdere verbindingen gelegd en kaartjes uitgewisseld. De bijeenkomsten passen bij de aanbevelingen uit de wijkscan Vreeswijk. Een tweede ontmoeting volgt in november.  Groen doet goed Onder het motto ‘Groen doet goed’ werken partners (waaronder de GGDrU) in Nieuwegein samen met de gemeente aan plannen om het beleven en gebruiken van groene buitenruimte door kinderen te bevorderen in de stad. Thema’s zijn onder andere ‘gezonde voeding’ en ‘bewegen’. In diverse sessies zijn een aantal concrete plannen ontwikkeld, waaronder een blote-voetenpad, een schoolwerktuin, en het project ‘tuinmaatje’ waarbij aansluiting wordt gezocht tussen cliënten (en hun kinderen) van de voedselbank en volkstuinvereniging Vreeswijk. Eind dit jaar worden alle plannen samengevoegd in een subsidieaanvraag bij de provincie Utrecht.  Quick scan gezond gewicht In opdracht van de gemeente Nieuwegein heeft de GGDrU en quick scan gezond gewicht uitgevoerd. Daartoe is o.a. in gesprekken met sleutelpersonen nagegaan wie wat doet aan acties om gezond gewicht te bevorderen, hoe samenwerking in diverse ketens verloopt en welke doelgroepen daarbij bereikt worden. Half oktober is het resultaat van de quick scan aangeboden.  Armoede conferentie Op 1 oktober was er in Nieuwegein een armoede conferentie geopend door wethouder Stekelenburg. Samen met maatschappelijke partijen die in hun dagelijks werk te maken hebben met mensen die leven in armoede is nagedacht over oplossingen van het armoedevraagstuk. Vragen waren onder andere : Wat is er nodig om mensen te motiveren om hun financiële leven anders in te richten? Op welke terreinen is nog meer preventie mogelijk zodat mensen niet in de problemen komen? Jammer genoeg was Geynwijs niet aanwezig.

8

 Subsidie Sportimpuls Nieuwegein heeft via de Sportimpuls subsidie binnengehaald om (bewezen) interventies in te zetten om kinderen en jongeren te verleiden meer te bewegen. Het geld gaat naar activiteiten voor de doelgroep 0-4 jaar (Beweegkriebels) met turnvereniging Moveo en de kinderopvang en naar naschoolse activiteiten voor basisschoolkinderen met de voetbalvereniging JSV en de atletiekvereniging Atverni.  Obstacle Run Houten/Nieuwegein Op 8 oktober kwam een vraag van de gemeente Houten over de Obstacle Run die dat weekend zou plaatsvinden op een recreatieterrein. Dit is een evenement, waarbij de deelnemers een parcours vol hindernissen moeten voltooien. Hier zitten ook hindernissen bij in water, zoals door een sloot kruipen of door modder tijgeren. Recent hebben bij vergelijkbare evenementen in binnen- en buitenland, deelnemers Leptospirose (modderkoorts) opgelopen, een ziekte die zonder tijdige behandeling soms dodelijk kan aflopen. Er is nog weinig bekend over de precieze infectierisico’s van dergelijke evenementen. Daarom heeft de GGD, in samenwerking met de organisatie een vragenlijstonderzoek opgestart onder de deelnemers om te onderzoeken in hoeverre dit evenement zou leiden tot gezondheidsklachten.

 Toezichtonderzoek door de samenwerkende inspecties In oktober en november voeren de samenwerkende inspecties (STJ) een toezichtonderzoek uit naar het signaleren van onveiligheid en veiligheidsrisico’s bij jeugdigen. In de regio Lekstroom wordt dit onderzoek uitgevoerd in Houten en Nieuwegein. De JGZ is gevraagd tien dossiers aan te leveren. Daarnaast hebben de verpleegkundigen de vragenlijst over casuïstiek ingevuld. Artsen en verpleegkundigen worden betrokken bij interviews door zgn focusgroepen. Uiteraard zijn we zeer benieuwd naar de bevindingen van de STJ; interne verbeterpunten krijgen een plaats in het meerjarenbeleidsplan‘voorkomen van en aanpak van kindermishandeling’. Meer informatie: [email protected]

REGIO’s LEKSTRROM en UTRECHT WEST  Grootschalig onderzoek ‘jongeren en drugs’ afgerond In september is het grootschalige drugsonderzoek afgerond, dat de GGDrU heeft uitgevoerd in opdracht van negen van de tien Nuchter verstand-gemeenten. Ruim 40 sleutelpersonen uit de gemeenten, die te maken hebben met het onderwerp ‘jongeren en drugs’ werden geïnterviewd. De resultaten daarvan zijn, tezamen met de uitkomsten van literatuuronderzoek, gebundeld in een eindrapport dat besproken is in de ambtelijke projectgroep Nuchter Verstand. Eén van de conclusies was dat blowen onder jongeren heel veel voorkomt. Cannabisgebruik van jongeren leidt tot gezondheids- en sociale risico’s. Vooral genoemd zijn negatieve resultaten voor schoolprestaties, sociale problemen en risico’s ten aanzien van schulden en crimineel gedrag. Deze risico’s staan in schril contrast met de houding

9

van veel sleutelpersonen ‘dat drugsgebruik erbij hoort op deze leeftijd’. Bij harddrugsgebruik is uiteraard ook sprake van risico’s, die verschillen naar soort middel dat gebruikt wordt en omvang van het gebruik. Deze vormen van drugsgebruik onttrekken zich veelal aan de waarneming binnen gemeenten. Daarbij is de eenvoudige beschikbaarheid van drugs een risicofactor voor gebruik. Zonder uitzondering blijkt dat het verkrijgen van diverse soorten drugs in alle gemeenten zeer eenvoudig te zijn, zonder dat daarvoor op de leeftijd van de kopers wordt gelet. Afgesproken is dat de GGD op basis van deze resultaten een plan van aanpak voor 2016 zal opstellen, gericht op jongeren van 12 – 18 jaar.

REGIO UTRECHT WEST  Gezond gewicht Na een signaal vanuit de JGZ is de GGD regio Utrecht met de gemeente Woerden en ketenpartners op het gebied van gezond gewicht in gesprek gegaan over de mogelijkheden om een programma op te zetten voor kinderen van 8-16 jaar met (ernstig) overgewicht en obesitas. Er is een gezamenlijke subsidieaanvraag ingediend bij de gemeente Woerden om dit programma uitvoering te kunnen geven. Meer informatie [email protected].  Dromen over het sociaal domein Op 12 oktober heeft de gemeente Stichtse Vecht een nieuwe aftrap gehouden om de transformatie in het sociale domein vorm te geven. Ketenpartners uit de gemeente, waaronder de GGD, hebben met elkaar gedroomd (d.m.v. een geleide visualisatie) over een gemeentelijke samenleving in 2025. Hoe ziet het sociaal domein er dan uit, wat is gelukt, hoe gaan we met elkaar om? Hier kwamen hele mooie dromen uit die in kleinere groepen gedeeld zijn en nader uitgewerkt door ze in kernwoorden te vangen en met ideeën te omgeven hoe ze gerealiseerd kunnen worden.

UTRECHT STAD  Coming-out dag Utrecht op 12 oktober 2015 Op maandag 12 oktober om 08.30 uur hebben burgemeester Jan van Zanen van Utrecht en COC Midden-Nederland voorzitter Erick Valk de regenboogvlag gehesen voor het Stadskantoor in Utrecht. Samen met het UWV en de GGDrU, die ook hun banieren vervingen, vierden wij de diversiteit van de stad Utrecht. Namens GGD Regio Utrecht was directeur Peter Bos aanwezig. Na het openingswoord van wethouder Jongerius, nam de voorzitter Erick Valk van het COC het woord waarbij hij de wens uitsprak, dat deze dag zal bijdragen aan een tolerantere samenleving jegens lesbiennes, homo’s, bi’s en transgenders (LHBT’ers). Als LHBT'er moet je meerdere malen in je leven uit de kast komen, omdat je kennelijk steeds weer tekst en uitleg moet geven over je geaardheid. Voorzitter Erick Valk is blij met de keuze voor het Stadsplateau: “Voor veel Utrechters is het Stadsplateau aan het Jaarbeursplein de toegang tot Utrecht CS. Een meer zichtbare plaats in Utrecht is er niet.”  Bodemverontreiniging Leidsekade Utrecht Onlangs werd de GGD benaderd door de Regionale Uitvoerings Dienst (RUD) die voor de gemeente Utrecht de handhaving in het kader van de Wet bodembescherming (Wbb) uitvoert. Dit omdat via de milieuklachtentelefoon steeds meer klachten van burgers binnenkwamen over stank van een bodemsanering van een voormalig tankstation aan de Leidsekade. Bewoners gaven ook aan ongerust te zijn over de gevolgen voor hun gezondheid. Hierop is overleg gevoerd tussen aannemer, projectontwikkelaar, gemeente, RUD en GGD over de ontstane situatie. In dit overleg is op aangeven van de GGD afgesproken om de ontgraving ’s avonds, ‘s nachts en in het weekend af te dekken om uitdamping zoveel mogelijk te voorkomen, en om zo nodig aanvullende maatregelen te

10

treffen. Ook is afgesproken om luchtmetingen met badges uit te voeren bij de dichtstbijzijnde woningen in alle windrichtingen. Op 23 september is een bewonersavond in de voormalige Cereol fabriek gehouden waarbij waren alle bovengenoemde partijen aanwezig waren. De GGD gaf toelichting over de mogelijke gezondheidsrisico’s voor omwonenden, de boodschap was geruststellend omdat op voorhand geen gevolgen werden verwacht. Op 9 oktober kwamen de resultaten van de luchtmetingen binnen bij de aannemer. Deze waren inderdaad gunstig, de bodemsanering heeft geen nadelige invloed op de gezondheid van de omwonenden.  Acute hepatitis A in Utrecht Op maandag 21 september deed een internist van het Diakonessenhuis Utrecht melding van een acute hepatitis A-infectie bij een meisje van 4 jaar uit Utrecht. De bron is te herleiden tot een vakantie in Soedan waar het meisje met haar moeder en broertje van 3 jaar op familiebezoek is geweest. Tijdens een huisbezoek is een contactonderzoek gestart en zijn haar broers gevaccineerd tegen hepatitis A. Omdat het meisje in groep 1 van de basisschool zit zijn kinderen, leerkrachten en schoonmaakmedewerkers op de schoollocatie gevaccineerd. Dit waren in totaal 40 personen. Bij het broertje is nog een ontlastingsonderzoek gedaan, dat uiteindelijk negatief bleek. Bij een positieve uitslag zouden anders kinderen van het peutercentrum, waar hij 4 dagen in de week speelt, ook gevaccineerd worden.

REGIO VALLEI  CJG werkgroep Rhenen aan de slag met preventie In Rhenen is een actieve CJG werkgroep (bestaande uit oa scholen, jeugdwerk, JGZ, kinderopvang, verloskundige, jeugdteam, gemeente) bezig om te kijken welke onderwerpen/thema’s de komende tijd preventieve aandacht vragen. De GGD heeft hierbij ondersteund door de epidemiologische gezondheidscijfers van hun jeugd te presenteren, en welke risico- en beschermende factoren rondom het kind, gezin en omgeving hierbij aandacht vragen. In de komende maand zal in gesprek met jongeren/ouders/sleutelfiguren gekeken worden of de aandachtspunten herkend worden en/of er nog aanvullingen zijn. De werkgroep gaat in het najaar aan de slag met de definitieve keuze en uitwerking. Voor nadere info Clothilde Bun (epidemioloog) [email protected] of Heleen Glazema (PPG-er) [email protected] .  Vaccinatiegraad regio Vallei In de regio Vallei zien we een lage vaccinatiegraad voor de diverse vaccinaties van het rijksvaccinatieprogramma (zie www.ggdatlas.nl voor de cijfers). In veel gevallen wordt de WHO-norm niet gehaald, wat betekent dat bij een epidemie de ziekte zich makkelijk kan verspreiden en nog niet volledig gevaccineerde (zuigelingen) en niet gevaccineerde kinderen risico lopen. Recent zijn de ambtenaren en wethouders van de regio Vallei en Woudenberg geïnformeerd over de actuele stand van zaken en ervaringen van (internationale) onderzoeken rondom gezondheidsbescherming/ gezondheidsbevordering. Dit najaar zal de GGD samen met de gemeenten en professionals (o.a. JGZ, huisartsen, verloskundigen) kijken wat wenselijk/mogelijk is rondom de vaccinatiegraad/ vaccinatieacceptatie. Voor meer informatie Heleen Glazema (PPG-er) [email protected] en Erik Ruland (arts infectieziektebestrijding) [email protected] .  CJG preventieplan Veenendaal Het CJG in Veenendaal heeft de afgelopen tijd nagedacht over haar preventieve taak en aandachtspunten voor de komende twee jaar. De JGZ binnen het CJG geeft via het basispakket natuurlijk in ruime mate invulling aan deze preventieve taak, maar ook de 4 jeugdteams hebben gekeken waar preventieve kansen liggen. Uiteindelijk zijn er 6 speerpunten gekozen (kwetsbare jongeren, vechtscheidingen, nieuwkomers, vroegsignalering, onderlinge ondersteuning ouders en zichtbaarheid CJG) die nader uitgewerkt gaan worden in projectplannen. De GGD heeft geadviseerd over de opzet, de 11

betrokkenheid van inwoners en professionals en gekeken welke epidemiologische cijfers aanwezig waren. Voor nadere info, Heleen Glazema (PPG-er) [email protected] en Clothilde Bun (epidemioloog) [email protected] .

REGIO ZUID OOST UTRECHT  Wijk bij Duurstede aan de slag met gezonde leefstijl Wijk bij Duurstede gaat aan de slag met het bevorderen van een gezonde leefstijl voor de jeugd. Afgelopen maand heeft het College het Activiteitenplan 2015/2016 Gezond Gewicht vastgesteld. Nieuw onderdeel daarin is de “Voel jij je wel lekker tour”. Doel van het project is kinderen voor langere tijd bewust te maken van het belang van een gezonde leefstijl en hen te enthousiasmeren om anders te eten en meer te bewegen. Het project sluit aan op “Lekker Fit” en gaat worden aangeboden in de groepen 6 van zes basisscholen in de gemeente. Bijzonder aan het project is dat in elke klas een aantal leerlingen als ambassadeur van het project gaat functioneren. Ook bijzonder is dat verschillende lokale partijen onderdelen van het programma gaan verzorgen waardoor het een echt cocreatie-project wordt. Voor de coördinatie van het project wordt een combinatiefunctionaris aangetrokken, die gedeeltelijk door de gemeente wordt gefinancierd. De GGD heeft actief meegedacht bij de vormgeving van het project en partijen ondersteund bij het op papier zetten van de plannen. Wijk bij Duurstede gaat (ook) aan de slag met de ‘kanteling’ op het grensvlak van zorg en het sociale domein. Op 22 september vond in het gemeentehuis een Werkconferentie “Wijk Samen Gezonder” plaats. Daar heeft Marius Buiting de actuele ontwikkelingen in de zorg geschetst. Aansluitend hebben de deelnemers in samenspraak met elkaar toekomstdromen voor Wijk geformuleerd en zijn er thema’s benoemd voor een agenda voor de nabije toekomst. Als belangrijke thema’s om op korte termijn mee aan de slag te gaan zijn: het starten van ontmoetings-/ontwikkelingsplekken per kern, het starten van Welzijn en meer “op recept” en het verbinden van formele en informele zorg naar voren gekomen. De werkconferentie is in opdracht van de gemeente door Het WIEL (overleg eerstelijnszorg Wijk bij Duurstede) en Raedelijn georganiseerd met actieve ondersteuning vanuit onze GGD.”  Zorgen over gezondheidsrisico’s asbestdak In Bunnik maakten bewoners zich zorgen over een asbesthoudend dak op een aangrenzend perceel. Dit dak was in een dusdanig slechte staat, dat stukken dakplaat en mosdelen in de tuin van de bewoners waaiden. De gemeente heeft de GGD benaderd voor informatie over de gezondheidsrisico’s en advies over te nemen maatregelen. Daarnaast heeft de GGD de gemeente ondersteund in de communicatie aan de bewoners.  De voordelen van elkaar kennen in de driehoek wijkteam-school-ggd Op een basisschool in de regio Zuid Oost Utrecht overleed recentelijk de moeder van een meisje uit groep 5. De directeur van die bassischool zocht ondersteuning bij de vraag hoe hier op adequate wijze mee om te gaan en benaderde de coördinator van het plaatselijke wijkteam. Via deze coördinator kwam de vraag bij de GGDrU terecht. Vanuit de incidentenpool is hierover met de directeur gesproken, is er een leskist aangeboden aan de school en hebben de jeugdarts en jeugdverpleegkundige die aan deze school verbonden zijn de praktische ondersteuning ter plaatse overgenomen. Een mooi voorbeeld van onderlinge samenwerking en doorverwijzing. Meer informatie: [email protected]  Uit de JGZ-praktijk van alledag: Ondesteuning bij een incident De jeugdarts van een school in de regio Zuid Oost Utrecht is benaderd door de schoolleiding bij een incident, met de vraag hoe hier het beste mee om te gaan. In groep 6 was er sprake geweest van seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen 12

onderling. De jeugdarts heeft de schoolleiding geadviseerd over het incident zelf en ook over de mogelijkheden om hier in de klas aandacht aan te besteden. Omdat de leerkracht zich handelingsverlegen voelt gaan nu twee jeugdverpleegkundigen in overleg met haar een pilot draaien in die klas waarbij de aandacht komt te liggen op het vergroten van de weerbaarheid van de kinderen in relatie tot zaken die kinderen als niet prettig ervaren. Meer informatie: [email protected]  De jeugdverpleegkundige in De Week van de Opvoeding In de week van de opvoeding 5 t/m 9 oktober 2015 heeft de jeugdverpleegkundige van de GGDrU in samenwerking met Jongerenwerk Bunnik een aantal korte Rots en Water sessies gegeven. Dit is bedoeld voor kinderen en hun ouders en gericht op het weerbaar maken van kinderen. Meer informatie: [email protected]

13